гъэужь
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʁɐ'wǝʑ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- гъэ- + [ужь]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | гъэужь | гъэужьыр | -- | гъэужьхэр |
Эргативнэ: | гъэужь | гъэужьым | -- | гъэужьхэм |
Послеложнэ: | гъэужькӀэ | гъэужьымкӀэ | гъэужьхэкӀэ | гъэужьхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | гъэужьу | гъэужьырауэ | гъэужьхэу | гъэужьхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Пхафэм щӀэуэ къыщыкӀыжа удз.
ЩАПХЪЭХЭР
- Аргъынэ къыщыпх хъууэ гъэужьыр кӀырщ. Щомахуэ Амырхъан
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 93 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Бжьыхьэм къуакӀэм гъэужь кӀыр дэтщ. | Осенью, в ложбине стоит густая отава. | In autumn, there is dense aftermath in the hollow. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Гуэдзыпкъэм къытекӀа гъэужьыр былымым яхъуэкӀу.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- гъэужь: aftermath, aftergrass, afterfeed, regrowth
- Гуэдзыпкъэм къытекӀа гъэужьыр былымым яхъуэкӀу: the livestock is grazing in the wheat aftermath.
УРЫСЫБЗЭ
- гъэужь: отава
- Гуэдзыпкъэм къытекӀа гъэужьыр былымым яхъуэкӀу: скот пасется в выросшей пшеничной отаве
БИБЛИОГРАФИЕ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ПЛЪЫФЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [ʁɐ'wǝʑ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- гъэ- + [ужь]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | гъэужь | гъэужьыр | -- | гъэужьхэр |
Эргативнэ: | гъэужь | гъэужьым | -- | гъэужьхэм |
Послеложнэ: | гъэужькӀэ | гъэужьымкӀэ | гъэужьхэкӀэ | гъэужьхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | гъэужьу | гъэужьырауэ | гъэужьхэу | гъэужьхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Жьы хъужа, зи ӀэфӀыр щӀэкӀа.
- Зы щытыкӀэ гуэрым хуэфэщэн ныбжьым фӀэкӀа (цӀыхум хужаӀэ).
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Нащэ гъэужьыр къыщӀачыжри жылапхъэу ягъэтӀылъ.
- ЩӀэх балигъ ухъункъым уэ сабий гъэужьыр!
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- гъэужь: 1. overripe (for example, cucumber) 2. old, elderly, not in one’s first youth, past one's prime, getting on in years
- Нащэ гъэужьыр къыщӀачыжри жылапхъэу ягъэтӀылъ: the overripe cucumbers were gathered and stored as seed.
- ЩӀэх балигъ ухъункъым уэ сабий гъэужьыр!: you'll never grow up, my overgrown child.
УРЫСЫБЗЭ
- гъэужь: 1. перезрелый, переспелый (напр. огурец) 2. пожилой; не первой молодости
- Нащэ гъэужьыр къыщӀачыжри жылапхъэу ягъэтӀылъ: переспелые огурцы собрали и запасли как семенной матерал.
- ЩӀэх балигъ ухъункъым уэ сабий гъэужьыр!: ты никогда не повзрослеешь, перезревший ребенок.
БИБЛИОГРАФИЕ