кхъуей

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

кхъуей
кхъуей

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [qʹχʷe:j]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[кхъуей]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	кхъуей	кхъуейр	--	кхъуейхэр
Эргативнэ:	кхъуей	кхъуейм	--	кхъуейхэм
Послеложнэ:	кхъуейкӀэ	кхъуеймкӀэ	кхъуейхэкӀэ	кхъуейхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	кхъуейуэ	кхъуейрауэ	кхъуейхэу	кхъуейхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Шэ гъэхуэбам лъатэпс ирату (хакӀэу) зыкъомрэ щагъэта нэужь, абы къыхакъузыкӀ шхыныгъуэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Ӏэнэм ху хьэлӀамэ, кхьуей, лы телъщ. КъардэнгъущӀ Зырамыку

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

кхъуей: cheese

УРЫСЫБЗЭ

кхъуей: сыр

псалъафэ зэпыщӀахэр

Кхъуей хэхын[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: make, produce cheese
     Урысыбзэ: делать сыр.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Фызыжьым кхъуей хихыу шэнт лъахъшэм тест.  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

кхъуей кӀадэ[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: Кхъуей изу зэрылъ чей.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a small tub filled of cheese
     Урысыбзэ: кадка, наполненная сыром
  Псалъэ зэпхахэр:
     Кхъуей кӀадэр уныкъун.
  Щапхъэхэр:

кхъуей кӀэпыбз[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: Кхъуей хахагъащӀэм и нэзым къыгуагъэжа бзыгъэ цӀыкӀу.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: the cut of edges of young (not fully cured) cheese
     Урысыбзэ: срезанные края молодого сыра
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     СыщыцӀыкӀум си анэм кхъуей щыхихкӀэ, кхъуей кӀэпыбз къызитырт.  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

кхъуей лъалъэ[зэгъэзэхуэжын]

кхъуей лъалъэ

  Мыхьэнэ: Хьэлывэдэлъхьэ, дэлэндэлъхьэ ящӀыну шэ гъэубэнджам къыхах кхъулэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: quark, curd cheese
     Урысыбзэ: творог
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

кхъуей плъыжь[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: Чий цӀыкӀум телъу плъыжь хъуху ягъэгъу щӀэмыху кхъуей (ижь лъандэрэ адыгэм ящӀ).
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: Kabardian smoked cheese
     Урысыбзэ: кабардинский копчёный сыр
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

кхъуей хьэлывэ[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: Кхъуей лъалъэ дэлъу гъэжьа тхьэвхэкӀ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a little cheese pie
     Урысыбзэ: пирожок с сыром
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Езым [анэнэпӀэсым] и пхъум кхъуей хьэлывэ иригъэшхмэ, Ӏэнэм имыгъэтӀысу абы ФатӀимэт цӀыкӀум шыгъу хьэлывэ къыӀэщӀилъхьэрт.  Адыгэ таурыхъхэр, сборник

кхъуей цӀынэ[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: Кхъуей хэхагъащӀэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: young (uncured) (fresh) cheese
     Урысыбзэ: молодой (свежий) сыр
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

кхъуей шыпс[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: Кхъуейр зэӀымыхьэн щхьэкӀэ зыхалъхьэ шэжыпс шыугъэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: salted whey for keeping cheese in
     Урысыбзэ: солёная сыворотка, в которой хранится сыр
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын