Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [гъуэщ] + -э + -н
Глагол лъэмыӏэс "къыхэгъуэщэн"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар) |
|
щыӀэныгъэ: |
къыхэгъуэщэн
|
щымыӀэныгъэ: |
къыхэмыгъуэщэн
|
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэн |
укъыхэгъуэщэн |
къыхэгъуэщэн |
дыкъыхэгъуэщэн |
фыкъыхэгъуэщэн |
къыхэгъуэщэн(хэ)
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэн |
укъыхэмыгъуэщэн |
къыхэмыгъуэщэн |
дыкъыхэмыгъуэщэн |
фыкъыхэмыгъуэщэн |
къыхэмыгъуэщэн(хэ)
|
унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
щыӀэныгъэ: |
къыхэгъуащэ! |
фыкъыхэгъуащэ!
|
щымыӀэныгъэ: |
укъыхэмыгъуащэ! |
фыкъыхэмыгъуащэ!
|
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъыхрегъуащэ |
укъыхрегъуащэ |
къыхрегъуащэ |
дыкъыхрегъуащэ |
фыкъыхрегъуащэ |
къыхрегъуащэ
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхремыгъуащэ |
укъыхремыгъуащэ |
къыхремыгъуащэ |
дыкъыхремыгъуащэ |
фыкъыхремыгъуащэ |
къыхремыгъуащэ
|
ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхогъуащэ(р) |
укъыхогъуащэ(р) |
къыхогъуащэ(р) |
дыкъыхогъуащэ(р) |
фыкъыхогъуащэ(р) |
къыхогъуащэ(хэ)(р)
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэркъым |
укъыхэгъуащэркъым |
къыхэгъуащэркъым |
дыкъыхэгъуащэркъым |
фыкъыхэгъуащэркъым |
къыхэгъуащэ(хэ)ркъым
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэрт |
укъыхэгъуащэрт |
къыхэгъуащэрт |
дыкъыхэгъуащэрт |
фыкъыхэгъуащэрт |
къыхэгъуащэ(хэ)рт
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэртэкъым |
укъыхэгъуащэртэкъым |
къыхэгъуащэртэкъым |
дыкъыхэгъуащэртэкъым |
фыкъыхэгъуащэртэкъым |
къыхэгъуащэ(хэ)ртэкъым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщащ |
укъыхэгъуэщащ |
къыхэгъуэщащ |
дыкъыхэгъуэщащ |
фыкъыхэгъуэщащ |
къыхэгъуэща(хэ)щ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщакъым |
укъыхэгъуэщакъым |
къыхэгъуэщакъым |
дыкъыхэгъуэщакъым |
фыкъыхэгъуэщакъым |
къыхэгъуэща(хэ)къым
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщат |
укъыхэгъуэщат |
къыхэгъуэщат |
дыкъыхэгъуэщат |
фыкъыхэгъуэщат |
къыхэгъуэща(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщатэкъым |
укъыхэгъуэщатэкъым |
къыхэгъуэщатэкъым |
дыкъыхэгъуэщатэкъым |
фыкъыхэгъуэщатэкъым |
къыхэгъуэща(хэ)тэкъым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъащ |
укъыхэгъуэщэгъащ |
къыхэгъуэщэгъащ |
дыкъыхэгъуэщэгъащ |
фыкъыхэгъуэщэгъащ |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)щ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъакъым |
укъыхэгъуэщэгъакъым |
къыхэгъуэщэгъакъым |
дыкъыхэгъуэщэгъакъым |
фыкъыхэгъуэщэгъакъым |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)къым
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъат |
укъыхэгъуэщэгъат |
къыхэгъуэщэгъат |
дыкъыхэгъуэщэгъат |
фыкъыхэгъуэщэгъат |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъатэкъым |
укъыхэгъуэщэгъатэкъым |
къыхэгъуэщэгъатэкъым |
дыкъыхэгъуэщэгъатэкъым |
фыкъыхэгъуэщэгъатэкъым |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэкъым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэщ |
укъыхэгъуащэщ |
къыхэгъуащэщ |
дыкъыхэгъуащэщ |
фыкъыхэгъуащэщ |
къыхэгъуащэ(хэ)щ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэкъым |
укъыхэгъуащэкъым |
къыхэгъуащэкъым |
дыкъыхэгъуащэкъым |
фыкъыхэгъуащэкъым |
къыхэгъуащэ(хэ)къым
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэт |
укъыхэгъуащэт |
къыхэгъуащэт |
дыкъыхэгъуащэт |
фыкъыхэгъуащэт |
къыхэгъуащэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэтэкъым |
укъыхэгъуащэтэкъым |
къыхэгъуащэтэкъым |
дыкъыхэгъуащэтэкъым |
фыкъыхэгъуащэтэкъым |
къыхэгъуащэ(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнщ |
укъыхэгъуэщэнщ |
къыхэгъуэщэнщ |
дыкъыхэгъуэщэнщ |
фыкъыхэгъуэщэнщ |
къыхэгъуэщэн(хэ)щ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнкъым |
укъыхэгъуэщэнкъым |
къыхэгъуэщэнкъым |
дыкъыхэгъуэщэнкъым |
фыкъыхэгъуэщэнкъым |
къыхэгъуэщэн(хэ)къым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнущ |
укъыхэгъуэщэнущ |
къыхэгъуэщэнущ |
дыкъыхэгъуэщэнущ |
фыкъыхэгъуэщэнущ |
къыхэгъуэщэну(хэ)щ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнукъым |
укъыхэгъуэщэнукъым |
къыхэгъуэщэнукъым |
дыкъыхэгъуэщэнукъым |
фыкъыхэгъуэщэнукъым |
къыхэгъуэщэну(хэ)къым
|
ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэрэ |
укъыхэгъуащэрэ |
къыхэгъуащэрэ |
дыкъыхэгъуащэрэ |
фыкъыхэгъуащэрэ |
къыхэгъуащэ(хэ)рэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэркъэ |
укъыхэгъуащэркъэ |
къыхэгъуащэркъэ |
дыкъыхэгъуащэркъэ |
фыкъыхэгъуащэркъэ |
къыхэгъуащэ(хэ)ркъэ
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэрт |
укъыхэгъуащэрт |
къыхэгъуащэрт |
дыкъыхэгъуащэрт |
фыкъыхэгъуащэрт |
къыхэгъуащэ(хэ)рт
|
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэртэкъэ |
укъыхэгъуащэртэкъэ |
къыхэгъуащэртэкъэ |
дыкъыхэгъуащэртэкъэ |
фыкъыхэгъуащэртэкъэ |
къыхэгъуащэ(хэ)ртэкъэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэща |
укъыхэгъуэща |
къыхэгъуэща |
дыкъыхэгъуэща |
фыкъыхэгъуэща |
къыхэгъуэща(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщакъэ |
укъыхэгъуэщакъэ |
къыхэгъуэщакъэ |
дыкъыхэгъуэщакъэ |
фыкъыхэгъуэщакъэ |
къыхэгъуэща(хэ)къэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщат |
укъыхэгъуэщат |
къыхэгъуэщат |
дыкъыхэгъуэщат |
фыкъыхэгъуэщат |
къыхэгъуэща(хэ)т
|
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщатэкъэ |
укъыхэгъуэщатэкъэ |
къыхэгъуэщатэкъэ |
дыкъыхэгъуэщатэкъэ |
фыкъыхэгъуэщатэкъэ |
къыхэгъуэща(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъа |
укъыхэгъуэщэгъа |
къыхэгъуэщэгъа |
дыкъыхэгъуэщэгъа |
фыкъыхэгъуэщэгъа |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъакъэ |
укъыхэгъуэщэгъакъэ |
къыхэгъуэщэгъакъэ |
дыкъыхэгъуэщэгъакъэ |
фыкъыхэгъуэщэгъакъэ |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)къэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъат |
укъыхэгъуэщэгъат |
къыхэгъуэщэгъат |
дыкъыхэгъуэщэгъат |
фыкъыхэгъуэщэгъат |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)т
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъатэкъэ |
укъыхэгъуэщэгъатэкъэ |
къыхэгъуэщэгъатэкъэ |
дыкъыхэгъуэщэгъатэкъэ |
фыкъыхэгъуэщэгъатэкъэ |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэкъэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэ |
укъыхэгъуащэ |
къыхэгъуащэ |
дыкъыхэгъуащэ |
фыкъыхэгъуащэ |
къыхэгъуащэ(хэ)
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэкъэ |
укъыхэгъуащэкъэ |
къыхэгъуащэкъэ |
дыкъыхэгъуащэкъэ |
фыкъыхэгъуащэкъэ |
къыхэгъуащэ(хэ)къэ
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэт |
укъыхэгъуащэт |
къыхэгъуащэт |
дыкъыхэгъуащэт |
фыкъыхэгъуащэт |
къыхэгъуащэ(хэ)т
|
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэтэкъэ |
укъыхэгъуащэтэкъэ |
къыхэгъуащэтэкъэ |
дыкъыхэгъуащэтэкъэ |
фыкъыхэгъуащэтэкъэ |
къыхэгъуащэ(хэ)тэкъэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэн |
укъыхэгъуэщэн |
къыхэгъуэщэн |
дыкъыхэгъуэщэн |
фыкъыхэгъуэщэн |
къыхэгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнкъэ |
укъыхэгъуэщэнкъэ |
къыхэгъуэщэнкъэ |
дыкъыхэгъуэщэнкъэ |
фыкъыхэгъуэщэнкъэ |
къыхэгъуэщэн(хэ)къэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэну |
укъыхэгъуэщэну |
къыхэгъуэщэну |
дыкъыхэгъуэщэну |
фыкъыхэгъуэщэну |
къыхэгъуэщэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнукъэ |
укъыхэгъуэщэнукъэ |
къыхэгъуэщэнукъэ |
дыкъыхэгъуэщэнукъэ |
фыкъыхэгъуэщэнукъэ |
къыхэгъуэщэну(хэ)къэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэмэ |
укъыхэгъуащэмэ |
къыхэгъуащэмэ |
дыкъыхэгъуащэмэ |
фыкъыхэгъуащэмэ |
къыхэгъуащэ(хэ)мэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуащэмэ |
укъыхэмыгъуащэмэ |
къыхэмыгъуащэмэ |
дыкъыхэмыгъуащэмэ |
фыкъыхэмыгъуащэмэ |
къыхэмыгъуащэ(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщамэ |
укъыхэгъуэщамэ |
къыхэгъуэщамэ |
дыкъыхэгъуэщамэ |
фыкъыхэгъуэщамэ |
къыхэгъуэща(хэ)мэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщамэ |
укъыхэмыгъуэщамэ |
къыхэмыгъуэщамэ |
дыкъыхэмыгъуэщамэ |
фыкъыхэмыгъуэщамэ |
мыгъуэща(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъамэ |
укъыхэгъуэщэгъамэ |
къыхэгъуэщэгъамэ |
дыкъыхэгъуэщэгъамэ |
фыкъыхэгъуэщэгъамэ |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)мэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэгъамэ |
укъыхэмыгъуэщэгъамэ |
къыхэмыгъуэщэгъамэ |
дыкъыхэмыгъуэщэгъамэ |
фыкъыхэмыгъуэщэгъамэ |
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнмэ |
укъыхэгъуэщэнмэ |
къыхэгъуэщэнмэ |
дыкъыхэгъуэщэнмэ |
фыкъыхэгъуэщэнмэ |
къыхэгъуэщэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнмэ |
укъыхэмыгъуэщэнмэ |
къыхэмыгъуэщэнмэ |
дыкъыхэмыгъуэщэнмэ |
фыкъыхэмыгъуэщэнмэ |
къыхэмыгъуэщэн(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнумэ |
укъыхэгъуэщэнумэ |
къыхэгъуэщэнумэ |
дыкъыхэгъуэщэнумэ |
фыкъыхэгъуэщэнумэ |
къыхэгъуэщэну(хэ)мэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнумэ |
укъыхэмыгъуэщэнумэ |
къыхэмыгъуэщэнумэ |
дыкъыхэмыгъуэщэнумэ |
фыкъыхэмыгъуэщэнумэ |
къыхэмыгъуэщэну(хэ)мэ
|
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэтэмэ |
укъыхэгъуащэтэмэ |
къыхэгъуащэтэмэ |
дыкъыхэгъуащэтэмэ |
фыкъыхэгъуащэтэмэ |
къыхэгъуащэ(хэ)тэмэ
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуащэтэмэ |
укъыхэмыгъуащэтэмэ |
къыхэмыгъуащэтэмэ |
дыкъыхэмыгъуащэтэмэ |
фыкъыхэмыгъуащэтэмэ |
къыхэмыгъуащэ(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщатэмэ |
укъыхэгъуэщатэмэ |
къыхэгъуэщатэмэ |
дыкъыхэгъуэщатэмэ |
фыкъыхэгъуэщатэмэ |
къыхэгъуэща(хэ)тэмэ
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщатэмэ |
укъыхэмыгъуэщатэмэ |
къыхэмыгъуэщатэмэ |
дыкъыхэмыгъуэщатэмэ |
фыкъыхэмыгъуэщатэмэ |
къыхэмыгъуэща(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъатэмэ |
укъыхэгъуэщэгъатэмэ |
къыхэгъуэщэгъатэмэ |
дыкъыхэгъуэщэгъатэмэ |
фыкъыхэгъуэщэгъатэмэ |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэмэ
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэгъатэмэ |
укъыхэмыгъуэщэгъатэмэ |
къыхэмыгъуэщэгъатэмэ |
дыкъыхэмыгъуэщэгъатэмэ |
фыкъыхэмыгъуэщэгъатэмэ |
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнтэмэ |
укъыхэгъуэщэнтэмэ |
къыхэгъуэщэнтэмэ |
дыкъыхэгъуэщэнтэмэ |
фыкъыхэгъуэщэнтэмэ |
къыхэгъуэщэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнтэмэ |
укъыхэмыгъуэщэнтэмэ |
къыхэмыгъуэщэнтэмэ |
дыкъыхэмыгъуэщэнтэмэ |
фыкъыхэмыгъуэщэнтэмэ |
къыхэмыгъуэщэн(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнутэмэ |
укъыхэгъуэщэнутэмэ |
къыхэгъуэщэнутэмэ |
дыкъыхэгъуэщэнутэмэ |
фыкъыхэгъуэщэнутэмэ |
къыхэгъуэщэну(хэ)тэмэ
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнутэмэ |
укъыхэмыгъуэщэнутэмэ |
къыхэмыгъуэщэнутэмэ |
дыкъыхэмыгъуэщэнутэмэ |
фыкъыхэмыгъуэщэнутэмэ |
къыхэмыгъуэщэну(хэ)тэмэ
|
сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнт |
укъыхэгъуэщэнт |
къыхэгъуэщэнт |
дыкъыхэгъуэщэнт |
фыкъыхэгъуэщэнт |
къыхэгъуэщэн(хэ)т
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнтэкъым |
укъыхэгъуэщэнтэкъым |
къыхэгъуэщэнтэкъым |
дыкъыхэгъуэщэнтэкъым |
фыкъыхэгъуэщэнтэкъым |
къыхэгъуэщэн(хэ)тэкъым
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнут |
укъыхэгъуэщэнут |
къыхэгъуэщэнут |
дыкъыхэгъуэщэнут |
фыкъыхэгъуэщэнут |
къыхэгъуэщэну(хэ)т
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнутэкъым |
укъыхэгъуэщэнутэкъым |
къыхэгъуэщэнутэкъым |
дыкъыхэгъуэщэнутэкъым |
фыкъыхэгъуэщэнутэкъым |
къыхэгъуэщэну(хэ)тэкъым
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэми |
укъыхэгъуащэми |
къыхэгъуащэми |
дыкъыхэгъуащэми |
фыкъыхэгъуащэми |
къыхэгъуащэ(хэ)ми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуащэми |
укъыхэмыгъуащэми |
къыхэмыгъуащэми |
дыкъыхэмыгъуащэми |
фыкъыхэмыгъуащэми |
къыхэмыгъуащэ(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщами |
укъыхэгъуэщами |
къыхэгъуэщами |
дыкъыхэгъуэщами |
фыкъыхэгъуэщами |
къыхэгъуэща(хэ)ми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщами |
укъыхэмыгъуэщами |
къыхэмыгъуэщами |
дыкъыхэмыгъуэщами |
фыкъыхэмыгъуэщами |
къыхэмыгъуэща(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъами |
укъыхэгъуэщэгъами |
къыхэгъуэщэгъами |
дыкъыхэгъуэщэгъами |
фыкъыхэгъуэщэгъами |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)ми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэгъами |
укъыхэмыгъуэщэгъами |
къыхэмыгъуэщэгъами |
дыкъыхэмыгъуэщэгъами |
фыкъыхэмыгъуэщэгъами |
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнми |
укъыхэгъуэщэнми |
къыхэгъуэщэнми |
дыкъыхэгъуэщэнми |
фыкъыхэгъуэщэнми |
къыхэгъуэщэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнми |
укъыхэмыгъуэщэнми |
къыхэмыгъуэщэнми |
дыкъыхэмыгъуэщэнми |
фыкъыхэмыгъуэщэнми |
къыхэмыгъуэщэн(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнуми |
укъыхэгъуэщэнуми |
къыхэгъуэщэнуми |
дыкъыхэгъуэщэнуми |
фыкъыхэгъуэщэнуми |
къыхэгъуэщэну(хэ)ми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнуми |
укъыхэмыгъуэщэнуми |
къыхэмыгъуэщэнуми |
дыкъыхэмыгъуэщэнуми |
фыкъыхэмыгъуэщэнуми |
къыхэмыгъуэщэну(хэ)ми
|
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуащэтэми |
укъыхэгъуащэтэми |
къыхэгъуащэтэми |
дыкъыхэгъуащэтэми |
фыкъыхэгъуащэтэми |
къыхэгъуащэ(хэ)тэми
|
ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуащэтэми |
укъыхэмыгъуащэтэми |
къыхэмыгъуащэтэми |
дыкъыхэмыгъуащэтэми |
фыкъыхэмыгъуащэтэми |
къыхэмыгъуащэ(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщатэми |
укъыхэгъуэщатэми |
къыхэгъуэщатэми |
дыкъыхэгъуэщатэми |
фыкъыхэгъуэщатэми |
къыхэгъуэща(хэ)тэми
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщатэми |
укъыхэмыгъуэщатэми |
къыхэмыгъуэщатэми |
дыкъыхэмыгъуэщатэми |
фыкъыхэмыгъуэщатэми |
къыхэмыгъуэща(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэгъатэми |
укъыхэгъуэщэгъатэми |
къыхэгъуэщэгъатэми |
дыкъыхэгъуэщэгъатэми |
фыкъыхэгъуэщэгъатэми |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)тэми
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэгъатэми |
укъыхэмыгъуэщэгъатэми |
къыхэмыгъуэщэгъатэми |
дыкъыхэмыгъуэщэгъатэми |
фыкъыхэмыгъуэщэгъатэми |
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнтэми |
укъыхэгъуэщэнтэми |
къыхэгъуэщэнтэми |
дыкъыхэгъуэщэнтэми |
фыкъыхэгъуэщэнтэми |
къыхэгъуэщэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнтэми |
укъыхэмыгъуэщэнтэми |
къыхэмыгъуэщэнтэми |
дыкъыхэмыгъуэщэнтэми |
фыкъыхэмыгъуэщэнтэми |
къыхэмыгъуэщэн(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщэнутэми |
укъыхэгъуэщэнутэми |
къыхэгъуэщэнутэми |
дыкъыхэгъуэщэнутэми |
фыкъыхэгъуэщэнутэми |
къыхэгъуэщэну(хэ)тэми
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщэнутэми |
укъыхэмыгъуэщэнутэми |
къыхэмыгъуэщэнутэми |
дыкъыхэмыгъуэщэнутэми |
фыкъыхэмыгъуэщэнутэми |
къыхэмыгъуэщэну(хэ)тэми
|
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщаи |
укъыхэгъуэщаи |
къыхэгъуэщаи |
дыкъыхэгъуэщаи |
фыкъыхэгъуэщаи |
къыхэгъуэщаи
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщакъыми |
укъыхэгъуэщакъыми |
къыхэгъуэщакъыми |
дыкъыхэгъуэщакъыми |
фыкъыхэгъуэщакъыми |
къыхэгъуэщакъыми
|
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщащэрэт |
укъыхэгъуэщащэрэт |
къыхэгъуэщащэрэт |
дыкъыхэгъуэщащэрэт |
фыкъыхэгъуэщащэрэт |
къыхэгъуэщащэрэт
|
щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыгъуэщащэрэт |
укъыхэмыгъуэщащэрэт |
къыхэмыгъуэщащэрэт |
дыкъыхэмыгъуэщащэрэт |
фыкъыхэмыгъуэщащэрэт |
къыхэмыгъуэщащэрэт
|
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнщ |
укъыхэгъуэщагъэнщ |
къыхэгъуэщагъэнщ |
дыкъыхэгъуэщагъэнщ |
фыкъыхэгъуэщагъэнщ |
къыхэгъуэщагъэнщ
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнкъым |
укъыхэгъуэщагъэнкъым |
къыхэгъуэщагъэнкъым |
дыкъыхэгъуэщагъэнкъым |
фыкъыхэгъуэщагъэнкъым |
къыхэгъуэщагъэнкъым
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнт |
укъыхэгъуэщагъэнт |
къыхэгъуэщагъэнт |
дыкъыхэгъуэщагъэнт |
фыкъыхэгъуэщагъэнт |
къыхэгъуэщагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнтэкъым |
укъыхэгъуэщагъэнтэкъым |
къыхэгъуэщагъэнтэкъым |
дыкъыхэгъуэщагъэнтэкъым |
фыкъыхэгъуэщагъэнтэкъым |
къыхэгъуэщагъэнтэкъым
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэн |
укъыхэгъуэщагъэн |
къыхэгъуэщагъэн |
дыкъыхэгъуэщагъэн |
фыкъыхэгъуэщагъэн |
къыхэгъуэщагъэн
|
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнкъэ |
укъыхэгъуэщагъэнкъэ |
къыхэгъуэщагъэнкъэ |
дыкъыхэгъуэщагъэнкъэ |
фыкъыхэгъуэщагъэнкъэ |
къыхэгъуэщагъэнкъэ
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнт |
укъыхэгъуэщагъэнт |
къыхэгъуэщагъэнт |
дыкъыхэгъуэщагъэнт |
фыкъыхэгъуэщагъэнт |
къыхэгъуэщагъэнт
|
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнтэкъэ |
укъыхэгъуэщагъэнтэкъэ |
къыхэгъуэщагъэнтэкъэ |
дыкъыхэгъуэщагъэнтэкъэ |
фыкъыхэгъуэщагъэнтэкъэ |
къыхэгъуэщагъэнтэкъэ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнущ |
укъыхэгъуэщагъэнущ |
къыхэгъуэщагъэнущ |
дыкъыхэгъуэщагъэнущ |
фыкъыхэгъуэщагъэнущ |
къыхэгъуэщагъэнущ
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнукъым |
укъыхэгъуэщагъэнукъым |
къыхэгъуэщагъэнукъым |
дыкъыхэгъуэщагъэнукъым |
фыкъыхэгъуэщагъэнукъым |
къыхэгъуэщагъэнукъым
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнут |
укъыхэгъуэщагъэнут |
къыхэгъуэщагъэнут |
дыкъыхэгъуэщагъэнут |
фыкъыхэгъуэщагъэнут |
къыхэгъуэщагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнутэкъым |
укъыхэгъуэщагъэнутэкъым |
къыхэгъуэщагъэнутэкъым |
дыкъыхэгъуэщагъэнутэкъым |
фыкъыхэгъуэщагъэнутэкъым |
къыхэгъуэщагъэнутэкъым
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэну |
укъыхэгъуэщагъэну |
къыхэгъуэщагъэну |
дыкъыхэгъуэщагъэну |
фыкъыхэгъуэщагъэну |
къыхэгъуэщагъэну
|
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнукъэ |
укъыхэгъуэщагъэнукъэ |
къыхэгъуэщагъэнукъэ |
дыкъыхэгъуэщагъэнукъэ |
фыкъыхэгъуэщагъэнукъэ |
къыхэгъуэщагъэнукъэ
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнут |
укъыхэгъуэщагъэнут |
къыхэгъуэщагъэнут |
дыкъыхэгъуэщагъэнут |
фыкъыхэгъуэщагъэнут |
къыхэгъуэщагъэнут
|
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэгъуэщагъэнутэкъэ |
укъыхэгъуэщагъэнутэкъэ |
къыхэгъуэщагъэнутэкъэ |
дыкъыхэгъуэщагъэнутэкъэ |
фыкъыхэгъуэщагъэнутэкъэ |
къыхэгъуэщагъэнутэкъэ
|
Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуащэ |
укъыхэгъуащэ |
къыхэгъуащэ |
дыкъыхэгъуащэ |
фыкъыхэгъуащэ |
къыхэгъуащэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуащэ |
укъыхэмыгъуащэ |
къыхэмыгъуащэ |
дыкъыхэмыгъуащэ |
фыкъыхэмыгъуащэ |
къыхэмыгъуащэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуэща |
укъыхэгъуэща |
къыхэгъуэща |
дыкъыхэгъуэща |
фыкъыхэгъуэща |
къыхэгъуэща(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуэща |
укъыхэмыгъуэща |
къыхэмыгъуэща |
дыкъыхэмыгъуэща |
фыкъыхэмыгъуэща |
къыхэмыгъуэща(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуэщэгъа |
укъыхэгъуэщэгъа |
къыхэгъуэщэгъа |
дыкъыхэгъуэщэгъа |
фыкъыхэгъуэщэгъа |
къыхэгъуэщэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуэщэгъа |
укъыхэмыгъуэщэгъа |
къыхэмыгъуэщэгъа |
дыкъыхэмыгъуэщэгъа |
фыкъыхэмыгъуэщэгъа |
къыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуэщэн |
укъыхэгъуэщэн |
къыхэгъуэщэн |
дыкъыхэгъуэщэн |
фыкъыхэгъуэщэн |
къыхэгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуэщэн |
укъыхэмыгъуэщэн |
къыхэмыгъуэщэн |
дыкъыхэмыгъуэщэн |
фыкъыхэмыгъуэщэн |
къыхэмыгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуэщэну |
укъыхэгъуэщэну |
къыхэгъуэщэну |
дыкъыхэгъуэщэну |
фыкъыхэгъуэщэну |
къыхэгъуэщэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуэщэну |
укъыхэмыгъуэщэну |
къыхэмыгъуэщэну |
дыкъыхэмыгъуэщэну |
фыкъыхэмыгъуэщэну |
къыхэмыгъуэщэну(хэ)
|
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэгъуащэ |
укъызэрыхэгъуащэ |
къызэрыхэгъуащэ |
дыкъызэрыхэгъуащэ |
фыкъызэрыхэгъуащэ |
къызэрыхэгъуащэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыгъуащэ |
укъызэрыхэмыгъуащэ |
къызэрыхэмыгъуащэ |
дыкъызэрыхэмыгъуащэ |
фыкъызэрыхэмыгъуащэ |
къызэрыхэмыгъуащэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэгъуэща |
укъызэрыхэгъуэща |
къызэрыхэгъуэща |
дыкъызэрыхэгъуэща |
фыкъызэрыхэгъуэща |
къызэрыхэгъуэща(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыгъуэща |
укъызэрыхэмыгъуэща |
къызэрыхэмыгъуэща |
дыкъызэрыхэмыгъуэща |
фыкъызэрыхэмыгъуэща |
къызэрыхэмыгъуэща(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэгъуэщэгъа |
укъызэрыхэгъуэщэгъа |
къызэрыхэгъуэщэгъа |
дыкъызэрыхэгъуэщэгъа |
фыкъызэрыхэгъуэщэгъа |
къызэрыхэгъуэщэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыгъуэщэгъа |
укъызэрыхэмыгъуэщэгъа |
къызэрыхэмыгъуэщэгъа |
дыкъызэрыхэмыгъуэщэгъа |
фыкъызэрыхэмыгъуэщэгъа |
къызэрыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэгъуэщэн |
укъызэрыхэгъуэщэн |
къызэрыхэгъуэщэн |
дыкъызэрыхэгъуэщэн |
фыкъызэрыхэгъуэщэн |
къызэрыхэгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыгъуэщэн |
укъызэрыхэмыгъуэщэн |
къызэрыхэмыгъуэщэн |
дыкъызэрыхэмыгъуэщэн |
фыкъызэрыхэмыгъуэщэн |
къызэрыхэмыгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэгъуэщэну |
укъызэрыхэгъуэщэну |
къызэрыхэгъуэщэну |
дыкъызэрыхэгъуэщэну |
фыкъызэрыхэгъуэщэну |
къызэрыхэгъуэщэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыгъуэщэну |
укъызэрыхэмыгъуэщэну |
къызэрыхэмыгъуэщэну |
дыкъызэрыхэмыгъуэщэну |
фыкъызэрыхэмыгъуэщэну |
къызэрыхэмыгъуэщэну(хэ)
|
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэгъуащэ |
укъыщыхэгъуащэ |
къыщыхэгъуащэ |
дыкъыщыхэгъуащэ |
фыкъыщыхэгъуащэ |
къыщыхэгъуащэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэмыгъуащэ |
укъыщыхэмыгъуащэ |
къыщыхэмыгъуащэ |
дыкъыщыхэмыгъуащэ |
фыкъыщыхэмыгъуащэ |
къыщыхэмыгъуащэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэгъуэща |
укъыщыхэгъуэща |
къыщыхэгъуэща |
дыкъыщыхэгъуэща |
фыкъыщыхэгъуэща |
къыщыхэгъуэща(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэмыгъуэща |
укъыщыхэмыгъуэща |
къыщыхэмыгъуэща |
дыкъыщыхэмыгъуэща |
фыкъыщыхэмыгъуэща |
къыщыхэмыгъуэща(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэгъуэщэгъа |
укъыщыхэгъуэщэгъа |
къыщыхэгъуэщэгъа |
дыкъыщыхэгъуэщэгъа |
фыкъыщыхэгъуэщэгъа |
къыщыхэгъуэщэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэмыгъуэщэгъа |
укъыщыхэмыгъуэщэгъа |
къыщыхэмыгъуэщэгъа |
дыкъыщыхэмыгъуэщэгъа |
фыкъыщыхэмыгъуэщэгъа |
къыщыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэгъуэщэн |
укъыщыхэгъуэщэн |
къыщыхэгъуэщэн |
дыкъыщыхэгъуэщэн |
фыкъыщыхэгъуэщэн |
къыщыхэгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэмыгъуэщэн |
укъыщыхэмыгъуэщэн |
къыщыхэмыгъуэщэн |
дыкъыщыхэмыгъуэщэн |
фыкъыщыхэмыгъуэщэн |
къыщыхэмыгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэгъуэщэну |
укъыщыхэгъуэщэну |
къыщыхэгъуэщэну |
дыкъыщыхэгъуэщэну |
фыкъыщыхэгъуэщэну |
къыщыхэгъуэщэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщыхэмыгъуэщэну |
укъыщыхэмыгъуэщэну |
къыщыхэмыгъуэщэну |
дыкъыщыхэмыгъуэщэну |
фыкъыщыхэмыгъуэщэну |
къыщыхэмыгъуэщэну(хэ)
|
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэгъуащэ |
укъыздыхэгъуащэ |
къыздыхэгъуащэ |
дыкъыздыхэгъуащэ |
фыкъыздыхэгъуащэ |
къыздыхэгъуащэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыгъуащэ |
укъыздыхэмыгъуащэ |
къыздыхэмыгъуащэ |
дыкъыздыхэмыгъуащэ |
фыкъыздыхэмыгъуащэ |
къыздыхэмыгъуащэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэгъуэща |
укъыздыхэгъуэща |
къыздыхэгъуэща |
дыкъыздыхэгъуэща |
фыкъыздыхэгъуэща |
къыздыхэгъуэща(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыгъуэща |
укъыздыхэмыгъуэща |
къыздыхэмыгъуэща |
дыкъыздыхэмыгъуэща |
фыкъыздыхэмыгъуэща |
къыздыхэмыгъуэща(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэгъуэщэгъа |
укъыздыхэгъуэщэгъа |
къыздыхэгъуэщэгъа |
дыкъыздыхэгъуэщэгъа |
фыкъыздыхэгъуэщэгъа |
къыздыхэгъуэщэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыгъуэщэгъа |
укъыздыхэмыгъуэщэгъа |
къыздыхэмыгъуэщэгъа |
дыкъыздыхэмыгъуэщэгъа |
фыкъыздыхэмыгъуэщэгъа |
къыздыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэгъуэщэн |
укъыздыхэгъуэщэн |
къыздыхэгъуэщэн |
дыкъыздыхэгъуэщэн |
фыкъыздыхэгъуэщэн |
къыздыхэгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыгъуэщэн |
укъыздыхэмыгъуэщэн |
къыздыхэмыгъуэщэн |
дыкъыздыхэмыгъуэщэн |
фыкъыздыхэмыгъуэщэн |
къыздыхэмыгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэгъуэщэну |
укъыздыхэгъуэщэну |
къыздыхэгъуэщэну |
дыкъыздыхэгъуэщэну |
фыкъыздыхэгъуэщэну |
къыздыхэгъуэщэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыгъуэщэну |
укъыздыхэмыгъуэщэну |
къыздыхэмыгъуэщэну |
дыкъыздыхэмыгъуэщэну |
фыкъыздыхэмыгъуэщэну |
къыздыхэмыгъуэщэну(хэ)
|
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэгъуащэ |
укъыщӀыхэгъуащэ |
къыщӀыхэгъуащэ |
дыкъыщӀыхэгъуащэ |
фыкъыщӀыхэгъуащэ |
къыщӀыхэгъуащэ(хэ)
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыгъуащэ |
укъыщӀыхэмыгъуащэ |
къыщӀыхэмыгъуащэ |
дыкъыщӀыхэмыгъуащэ |
фыкъыщӀыхэмыгъуащэ |
къыщӀыхэмыгъуащэ(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэгъуэща |
укъыщӀыхэгъуэща |
къыщӀыхэгъуэща |
дыкъыщӀыхэгъуэща |
фыкъыщӀыхэгъуэща |
къыщӀыхэгъуэща(хэ)
|
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыгъуэща |
укъыщӀыхэмыгъуэща |
къыщӀыхэмыгъуэща |
дыкъыщӀыхэмыгъуэща |
фыкъыщӀыхэмыгъуэща |
къыщӀыхэмыгъуэща(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэгъуэщэгъа |
укъыщӀыхэгъуэщэгъа |
къыщӀыхэгъуэщэгъа |
дыкъыщӀыхэгъуэщэгъа |
фыкъыщӀыхэгъуэщэгъа |
къыщӀыхэгъуэщэгъа(хэ)
|
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыгъуэщэгъа |
укъыщӀыхэмыгъуэщэгъа |
къыщӀыхэмыгъуэщэгъа |
дыкъыщӀыхэмыгъуэщэгъа |
фыкъыщӀыхэмыгъуэщэгъа |
къыщӀыхэмыгъуэщэгъа(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэгъуэщэн |
укъыщӀыхэгъуэщэн |
къыщӀыхэгъуэщэн |
дыкъыщӀыхэгъуэщэн |
фыкъыщӀыхэгъуэщэн |
къыщӀыхэгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыгъуэщэн |
укъыщӀыхэмыгъуэщэн |
къыщӀыхэмыгъуэщэн |
дыкъыщӀыхэмыгъуэщэн |
фыкъыщӀыхэмыгъуэщэн |
къыщӀыхэмыгъуэщэн(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэгъуэщэну |
укъыщӀыхэгъуэщэну |
къыщӀыхэгъуэщэну |
дыкъыщӀыхэгъуэщэну |
фыкъыщӀыхэгъуэщэну |
къыщӀыхэгъуэщэну(хэ)
|
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыгъуэщэну |
укъыщӀыхэмыгъуэщэну |
къыщӀыхэмыгъуэщэну |
дыкъыщӀыхэмыгъуэщэну |
фыкъыщӀыхэмыгъуэщэну |
къыщӀыхэмыгъуэщэну(хэ)
|
Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуащэу |
укъыхэгъуащэу |
къыхэгъуащэу |
дыкъыхэгъуащэу |
фыкъыхэгъуащэу |
къыхэгъуащэ(хэ)у
|
ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуащэу |
укъыхэмыгъуащэу |
къыхэмыгъуащэу |
дыкъыхэмыгъуащэу |
фыкъыхэмыгъуащэу |
къыхэмыгъуащэ(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуэщауэ |
укъыхэгъуэщауэ |
къыхэгъуэщауэ |
дыкъыхэгъуэщауэ |
фыкъыхэгъуэщауэ |
къыхэгъуэщауэ / къыхэгъуэща(хэ)у
|
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуэщауэ |
укъыхэмыгъуэщауэ |
къыхэмыгъуэщауэ |
дыкъыхэмыгъуэщауэ |
фыкъыхэмыгъуэщауэ |
къыхэмыгъуэщауэ(хэ) / къыхэмыгъуэща(хэ)у
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэгъуащэурэ |
укъыхэгъуащэурэ |
къыхэгъуащэурэ |
дыкъыхэгъуащэурэ |
фыкъыхэгъуащэурэ |
къыхэгъуащэ(хэ)урэ
|
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыгъуащэурэ |
укъыхэмыгъуащэурэ |
къыхэмыгъуащэурэ |
дыкъыхэмыгъуащэурэ |
фыкъыхэмыгъуащэурэ |
къыхэмыгъуащэ(хэ)урэ
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
сэ |
-- |
сыкъыпхогъуащэ |
сыкъыхогъуащэ |
-- |
сыкъыфхогъуащэ |
скъахогъуащэ
|
уэ |
укъысхогъуащэ |
-- |
укъыхогъуащэ |
укъытхогъуащэ |
-- |
укъахогъуащэ
|
ар |
къысхогъуащэ |
къыпхогъуащэ |
къыхогъуащэ |
къытхогъуащэ |
къыфхогъуащэ |
къахогъуащэ
|
дэ |
-- |
дыкъыпхогъуащэ |
дыкъыхогъуащэ |
-- |
дыкъыфхогъуащэ |
дыкъахогъуащэ
|
фэ |
фыкъысхогъуащэ |
-- |
фыкъыхогъуащэ |
фыкъытхогъуащэ |
-- |
фыкъахогъуащэ
|
ахэр |
къысхогъуащэ(хэ) |
къыпхогъуащэ(хэ) |
къыхогъуащэ(хэ) |
къытхогъуащэ(хэ) |
къыфхогъуащэ(хэ) |
къахогъуащэ(хэ)
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуащ]э |
[гъуащ]эр |
-- |
[гъуащ]эхэр
|
Эргативнэ: |
[гъуащ]э |
[гъуащ]эм |
-- |
[гъуащ]эхэм
|
Послеложнэ: |
[гъуащ]экӀэ |
[гъуащ]эмкӀэ |
[гъуащ]эхэкӀэ |
[гъуащ]эхэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[гъуащ]эуэ |
[гъуащ]эрауэ |
[гъуащ]эхэу |
[гъуащ]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуэщ]а |
[гъуэщ]ар |
-- |
[гъуэщ]ахэр
|
Эргативнэ: |
[гъуэщ]а |
[гъуэщ]ам |
-- |
[гъуэщ]ахэм
|
Послеложнэ: |
[гъуэщ]акӀэ |
[гъуэщ]амкӀэ |
[гъуэщ]ахэкӀэ |
[гъуэщ]ахэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[гъуэщ]ауэ |
[гъуэщ]арауэ |
[гъуэщ]ахэу |
[гъуэщ]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуэщ]эн |
[гъуэщ]эныр |
-- |
[гъуэщ]энхэр
|
Эргативнэ: |
[гъуэщ]эн |
[гъуэщ]эным |
-- |
[гъуэщ]энхэм
|
Послеложнэ: |
[гъуэщ]энкӀэ |
[гъуэщ]энымкӀэ |
[гъуэщ]энхэкӀэ |
[гъуэщ]энхэмкӀэ
|
'Обстоятельственнэ: |
[гъуэщ]эну |
[гъуэщ]энырауэ |
[гъуэщ]энхэу |
[гъуэщ]энхэрауэ
|
|
|
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
Именительнэ: |
[гъуэщ]эну |
[гъуэщ]энур |
-- |
[гъуэщ]энухэр
|
Эргативнэ: |
[гъуэщ]эну |
[гъуэщ]энум |
-- |
[гъуэщ]энухэм
|
Послеложнэ: |
[гъуэщ]энукӀэ |
[гъуэщ]энумкӀэ |
[гъуэщ]энухэкӀэ |
[гъуэщ]энухэмкӀэ
|
Обстоятельственнэ: |
[гъуэщ]энууэ |
[гъуэщ]энурауэ |
[гъуэщ]энухэу |
[гъуэщ]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Зыгуэрхэм къахэлъагъукӀыгъуей, къахэцӀыхукӀыгъуей хъун, хэгъуэщэн.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэгъуэщэн: mix with sb or sth, become indistinguishable (amidst sth, in some mass)
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэгъуэщэн: смешаться с кем-чем-л., стать неразличимым (в какой-л. массе)
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын