Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
Глагол лъэмыӏэс "къэгъэгъэн"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
къэгъэгъэн
|
| щымыӀэныгъэ: |
къэмыгъэгъэн
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэн |
укъэгъэгъэн |
къэгъэгъэн |
дыкъэгъэгъэн |
фыкъэгъэгъэн |
къэгъэгъэн(хэ)
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэн |
укъэмыгъэгъэн |
къэмыгъэгъэн |
дыкъэмыгъэгъэн |
фыкъэмыгъэгъэн |
къэмыгъэгъэн(хэ)
|
| унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
къэгъагъэ! |
фыкъэгъагъэ!
|
| щымыӀэныгъэ: |
укъэмыгъагъэ! |
фыкъэмыгъагъэ!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкърегъагъэ |
укърегъагъэ |
кърегъагъэ |
дыкърегъагъэ |
фыкърегъагъэ |
кърегъагъэ
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъремыгъагъэ |
укъремыгъагъэ |
къремыгъагъэ |
дыкъремыгъагъэ |
фыкъремыгъагъэ |
къремыгъагъэ
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъогъагъэ(р) |
укъогъагъэ(р) |
къогъагъэ(р) |
дыкъогъагъэ(р) |
фыкъогъагъэ(р) |
къогъагъэ(хэ)(р)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэркъым |
укъэгъагъэркъым |
къэгъагъэркъым |
дыкъэгъагъэркъым |
фыкъэгъагъэркъым |
къэгъагъэ(хэ)ркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэ(р)т |
укъэгъагъэ(р)т |
къэгъагъэ(р)т |
дыкъэгъагъэ(р)т |
фыкъэгъагъэ(р)т |
къэгъагъэ(хэ)(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэ(р)тэкъым |
укъэгъагъэ(р)тэкъым |
къэгъагъэ(р)тэкъым |
дыкъэгъагъэ(р)тэкъым |
фыкъэгъагъэ(р)тэкъым |
къэгъагъэ(хэ)(р)тэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъащ |
укъэгъэгъащ |
къэгъэгъащ |
дыкъэгъэгъащ |
фыкъэгъэгъащ |
къэгъэгъа(хэ)щ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъакъым |
укъэгъэгъакъым |
къэгъэгъакъым |
дыкъэгъэгъакъым |
фыкъэгъэгъакъым |
къэгъэгъа(хэ)къым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъат |
укъэгъэгъат |
къэгъэгъат |
дыкъэгъэгъат |
фыкъэгъэгъат |
къэгъэгъа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъатэкъым |
укъэгъэгъатэкъым |
къэгъэгъатэкъым |
дыкъэгъэгъатэкъым |
фыкъэгъэгъатэкъым |
къэгъэгъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъащ |
укъэгъэгъэгъащ |
къэгъэгъэгъащ |
дыкъэгъэгъэгъащ |
фыкъэгъэгъэгъащ |
къэгъэгъэгъа(хэ)щ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъакъым |
укъэгъэгъэгъакъым |
къэгъэгъэгъакъым |
дыкъэгъэгъэгъакъым |
фыкъэгъэгъэгъакъым |
къэгъэгъэгъа(хэ)къым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъат |
укъэгъэгъэгъат |
къэгъэгъэгъат |
дыкъэгъэгъэгъат |
фыкъэгъэгъэгъат |
къэгъэгъэгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъатэкъым |
укъэгъэгъэгъатэкъым |
къэгъэгъэгъатэкъым |
дыкъэгъэгъэгъатэкъым |
фыкъэгъэгъэгъатэкъым |
къэгъэгъэгъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэщ |
укъэгъагъэщ |
къэгъагъэщ |
дыкъэгъагъэщ |
фыкъэгъагъэщ |
къэгъагъэ(хэ)щ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэкъым |
укъэгъагъэкъым |
къэгъагъэкъым |
дыкъэгъагъэкъым |
фыкъэгъагъэкъым |
къэгъагъэ(хэ)къым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэт |
укъэгъагъэт |
къэгъагъэт |
дыкъэгъагъэт |
фыкъэгъагъэт |
къэгъагъэ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэтэкъым |
укъэгъагъэтэкъым |
къэгъагъэтэкъым |
дыкъэгъагъэтэкъым |
фыкъэгъагъэтэкъым |
къэгъагъэ(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнщ |
укъэгъэгъэнщ |
къэгъэгъэнщ |
дыкъэгъэгъэнщ |
фыкъэгъэгъэнщ |
къэгъэгъэн(хэ)щ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнкъым |
укъэгъэгъэнкъым |
къэгъэгъэнкъым |
дыкъэгъэгъэнкъым |
фыкъэгъэгъэнкъым |
къэгъэгъэн(хэ)къым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнущ |
укъэгъэгъэнущ |
къэгъэгъэнущ |
дыкъэгъэгъэнущ |
фыкъэгъэгъэнущ |
къэгъэгъэну(хэ)щ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнукъым |
укъэгъэгъэнукъым |
къэгъэгъэнукъым |
дыкъэгъэгъэнукъым |
фыкъэгъэгъэнукъым |
къэгъэгъэну(хэ)къым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэрэ |
укъэгъагъэрэ |
къэгъагъэрэ |
дыкъэгъагъэрэ |
фыкъэгъагъэрэ |
къэгъагъэ(хэ)рэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэркъэ |
укъэгъагъэркъэ |
къэгъагъэркъэ |
дыкъэгъагъэркъэ |
фыкъэгъагъэркъэ |
къэгъагъэ(хэ)ркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэ(р)т |
укъэгъагъэ(р)т |
къэгъагъэ(р)т |
дыкъэгъагъэ(р)т |
фыкъэгъагъэ(р)т |
къэгъагъэ(хэ)(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэ(р)тэкъэ |
укъэгъагъэ(р)тэкъэ |
къэгъагъэ(р)тэкъэ |
дыкъэгъагъэ(р)тэкъэ |
фыкъэгъагъэ(р)тэкъэ |
къэгъагъэ(хэ)(р)тэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъа |
укъэгъэгъа |
къэгъэгъа |
дыкъэгъэгъа |
фыкъэгъэгъа |
къэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъакъэ |
укъэгъэгъакъэ |
къэгъэгъакъэ |
дыкъэгъэгъакъэ |
фыкъэгъэгъакъэ |
къэгъэгъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъат |
укъэгъэгъат |
къэгъэгъат |
дыкъэгъэгъат |
фыкъэгъэгъат |
къэгъэгъа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъатэкъэ |
укъэгъэгъатэкъэ |
къэгъэгъатэкъэ |
дыкъэгъэгъатэкъэ |
фыкъэгъэгъатэкъэ |
къэгъэгъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъа |
укъэгъэгъэгъа |
къэгъэгъэгъа |
дыкъэгъэгъэгъа |
фыкъэгъэгъэгъа |
къэгъэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъакъэ |
укъэгъэгъэгъакъэ |
къэгъэгъэгъакъэ |
дыкъэгъэгъэгъакъэ |
фыкъэгъэгъэгъакъэ |
къэгъэгъэгъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъат |
укъэгъэгъэгъат |
къэгъэгъэгъат |
дыкъэгъэгъэгъат |
фыкъэгъэгъэгъат |
къэгъэгъэгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъатэкъэ |
укъэгъэгъэгъатэкъэ |
къэгъэгъэгъатэкъэ |
дыкъэгъэгъэгъатэкъэ |
фыкъэгъэгъэгъатэкъэ |
къэгъэгъэгъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэ |
укъэгъагъэ |
къэгъагъэ |
дыкъэгъагъэ |
фыкъэгъагъэ |
къэгъагъэ(хэ)
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэкъэ |
укъэгъагъэкъэ |
къэгъагъэкъэ |
дыкъэгъагъэкъэ |
фыкъэгъагъэкъэ |
къэгъагъэ(хэ)къэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэт |
укъэгъагъэт |
къэгъагъэт |
дыкъэгъагъэт |
фыкъэгъагъэт |
къэгъагъэ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэтэкъэ |
укъэгъагъэтэкъэ |
къэгъагъэтэкъэ |
дыкъэгъагъэтэкъэ |
фыкъэгъагъэтэкъэ |
къэгъагъэ(хэ)тэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэн |
укъэгъэгъэн |
къэгъэгъэн |
дыкъэгъэгъэн |
фыкъэгъэгъэн |
къэгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнкъэ |
укъэгъэгъэнкъэ |
къэгъэгъэнкъэ |
дыкъэгъэгъэнкъэ |
фыкъэгъэгъэнкъэ |
къэгъэгъэн(хэ)къэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэну |
укъэгъэгъэну |
къэгъэгъэну |
дыкъэгъэгъэну |
фыкъэгъэгъэну |
къэгъэгъэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнукъэ |
укъэгъэгъэнукъэ |
къэгъэгъэнукъэ |
дыкъэгъэгъэнукъэ |
фыкъэгъэгъэнукъэ |
къэгъэгъэну(хэ)къэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэмэ |
укъэгъагъэмэ |
къэгъагъэмэ |
дыкъэгъагъэмэ |
фыкъэгъагъэмэ |
къэгъагъэ(хэ)мэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъагъэмэ |
укъэмыгъагъэмэ |
къэмыгъагъэмэ |
дыкъэмыгъагъэмэ |
фыкъэмыгъагъэмэ |
къэмыгъагъэ(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъамэ |
укъэгъэгъамэ |
къэгъэгъамэ |
дыкъэгъэгъамэ |
фыкъэгъэгъамэ |
къэгъэгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъамэ |
укъэмыгъэгъамэ |
къэмыгъэгъамэ |
дыкъэмыгъэгъамэ |
фыкъэмыгъэгъамэ |
мыгъэгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъамэ |
укъэгъэгъэгъамэ |
къэгъэгъэгъамэ |
дыкъэгъэгъэгъамэ |
фыкъэгъэгъэгъамэ |
къэгъэгъэгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэгъамэ |
укъэмыгъэгъэгъамэ |
къэмыгъэгъэгъамэ |
дыкъэмыгъэгъэгъамэ |
фыкъэмыгъэгъэгъамэ |
къэмыгъэгъэгъа(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнмэ |
укъэгъэгъэнмэ |
къэгъэгъэнмэ |
дыкъэгъэгъэнмэ |
фыкъэгъэгъэнмэ |
къэгъэгъэн(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнмэ |
укъэмыгъэгъэнмэ |
къэмыгъэгъэнмэ |
дыкъэмыгъэгъэнмэ |
фыкъэмыгъэгъэнмэ |
къэмыгъэгъэн(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнумэ |
укъэгъэгъэнумэ |
къэгъэгъэнумэ |
дыкъэгъэгъэнумэ |
фыкъэгъэгъэнумэ |
къэгъэгъэну(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнумэ |
укъэмыгъэгъэнумэ |
къэмыгъэгъэнумэ |
дыкъэмыгъэгъэнумэ |
фыкъэмыгъэгъэнумэ |
къэмыгъэгъэну(хэ)мэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэтэмэ |
укъэгъагъэтэмэ |
къэгъагъэтэмэ |
дыкъэгъагъэтэмэ |
фыкъэгъагъэтэмэ |
къэгъагъэ(хэ)тэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъагъэтэмэ |
укъэмыгъагъэтэмэ |
къэмыгъагъэтэмэ |
дыкъэмыгъагъэтэмэ |
фыкъэмыгъагъэтэмэ |
къэмыгъагъэ(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъатэмэ |
укъэгъэгъатэмэ |
къэгъэгъатэмэ |
дыкъэгъэгъатэмэ |
фыкъэгъэгъатэмэ |
къэгъэгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъатэмэ |
укъэмыгъэгъатэмэ |
къэмыгъэгъатэмэ |
дыкъэмыгъэгъатэмэ |
фыкъэмыгъэгъатэмэ |
къэмыгъэгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъатэмэ |
укъэгъэгъэгъатэмэ |
къэгъэгъэгъатэмэ |
дыкъэгъэгъэгъатэмэ |
фыкъэгъэгъэгъатэмэ |
къэгъэгъэгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэгъатэмэ |
укъэмыгъэгъэгъатэмэ |
къэмыгъэгъэгъатэмэ |
дыкъэмыгъэгъэгъатэмэ |
фыкъэмыгъэгъэгъатэмэ |
къэмыгъэгъэгъа(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнтэмэ |
укъэгъэгъэнтэмэ |
къэгъэгъэнтэмэ |
дыкъэгъэгъэнтэмэ |
фыкъэгъэгъэнтэмэ |
къэгъэгъэн(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнтэмэ |
укъэмыгъэгъэнтэмэ |
къэмыгъэгъэнтэмэ |
дыкъэмыгъэгъэнтэмэ |
фыкъэмыгъэгъэнтэмэ |
къэмыгъэгъэн(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнутэмэ |
укъэгъэгъэнутэмэ |
къэгъэгъэнутэмэ |
дыкъэгъэгъэнутэмэ |
фыкъэгъэгъэнутэмэ |
къэгъэгъэну(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнутэмэ |
укъэмыгъэгъэнутэмэ |
къэмыгъэгъэнутэмэ |
дыкъэмыгъэгъэнутэмэ |
фыкъэмыгъэгъэнутэмэ |
къэмыгъэгъэну(хэ)тэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнт |
укъэгъэгъэнт |
къэгъэгъэнт |
дыкъэгъэгъэнт |
фыкъэгъэгъэнт |
къэгъэгъэн(хэ)т
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнтэкъым |
укъэгъэгъэнтэкъым |
къэгъэгъэнтэкъым |
дыкъэгъэгъэнтэкъым |
фыкъэгъэгъэнтэкъым |
къэгъэгъэн(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнут |
укъэгъэгъэнут |
къэгъэгъэнут |
дыкъэгъэгъэнут |
фыкъэгъэгъэнут |
къэгъэгъэну(хэ)т
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнутэкъым |
укъэгъэгъэнутэкъым |
къэгъэгъэнутэкъым |
дыкъэгъэгъэнутэкъым |
фыкъэгъэгъэнутэкъым |
къэгъэгъэну(хэ)тэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэми |
укъэгъагъэми |
къэгъагъэми |
дыкъэгъагъэми |
фыкъэгъагъэми |
къэгъагъэ(хэ)ми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъагъэми |
укъэмыгъагъэми |
къэмыгъагъэми |
дыкъэмыгъагъэми |
фыкъэмыгъагъэми |
къэмыгъагъэ(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъами |
укъэгъэгъами |
къэгъэгъами |
дыкъэгъэгъами |
фыкъэгъэгъами |
къэгъэгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъами |
укъэмыгъэгъами |
къэмыгъэгъами |
дыкъэмыгъэгъами |
фыкъэмыгъэгъами |
къэмыгъэгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъами |
укъэгъэгъэгъами |
къэгъэгъэгъами |
дыкъэгъэгъэгъами |
фыкъэгъэгъэгъами |
къэгъэгъэгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэгъами |
укъэмыгъэгъэгъами |
къэмыгъэгъэгъами |
дыкъэмыгъэгъэгъами |
фыкъэмыгъэгъэгъами |
къэмыгъэгъэгъа(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнми |
укъэгъэгъэнми |
къэгъэгъэнми |
дыкъэгъэгъэнми |
фыкъэгъэгъэнми |
къэгъэгъэн(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнми |
укъэмыгъэгъэнми |
къэмыгъэгъэнми |
дыкъэмыгъэгъэнми |
фыкъэмыгъэгъэнми |
къэмыгъэгъэн(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнуми |
укъэгъэгъэнуми |
къэгъэгъэнуми |
дыкъэгъэгъэнуми |
фыкъэгъэгъэнуми |
къэгъэгъэну(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнуми |
укъэмыгъэгъэнуми |
къэмыгъэгъэнуми |
дыкъэмыгъэгъэнуми |
фыкъэмыгъэгъэнуми |
къэмыгъэгъэну(хэ)ми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъагъэтэми |
укъэгъагъэтэми |
къэгъагъэтэми |
дыкъэгъагъэтэми |
фыкъэгъагъэтэми |
къэгъагъэ(хэ)тэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъагъэтэми |
укъэмыгъагъэтэми |
къэмыгъагъэтэми |
дыкъэмыгъагъэтэми |
фыкъэмыгъагъэтэми |
къэмыгъагъэ(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъатэми |
укъэгъэгъатэми |
къэгъэгъатэми |
дыкъэгъэгъатэми |
фыкъэгъэгъатэми |
къэгъэгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъатэми |
укъэмыгъэгъатэми |
къэмыгъэгъатэми |
дыкъэмыгъэгъатэми |
фыкъэмыгъэгъатэми |
къэмыгъэгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэгъатэми |
укъэгъэгъэгъатэми |
къэгъэгъэгъатэми |
дыкъэгъэгъэгъатэми |
фыкъэгъэгъэгъатэми |
къэгъэгъэгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэгъатэми |
укъэмыгъэгъэгъатэми |
къэмыгъэгъэгъатэми |
дыкъэмыгъэгъэгъатэми |
фыкъэмыгъэгъэгъатэми |
къэмыгъэгъэгъа(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнтэми |
укъэгъэгъэнтэми |
къэгъэгъэнтэми |
дыкъэгъэгъэнтэми |
фыкъэгъэгъэнтэми |
къэгъэгъэн(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнтэми |
укъэмыгъэгъэнтэми |
къэмыгъэгъэнтэми |
дыкъэмыгъэгъэнтэми |
фыкъэмыгъэгъэнтэми |
къэмыгъэгъэн(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъэнутэми |
укъэгъэгъэнутэми |
къэгъэгъэнутэми |
дыкъэгъэгъэнутэми |
фыкъэгъэгъэнутэми |
къэгъэгъэну(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъэнутэми |
укъэмыгъэгъэнутэми |
къэмыгъэгъэнутэми |
дыкъэмыгъэгъэнутэми |
фыкъэмыгъэгъэнутэми |
къэмыгъэгъэну(хэ)тэми
|
| гъэщӀэгъгъэгъэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъаи |
укъэгъэгъаи |
къэгъэгъаи |
дыкъэгъэгъаи |
фыкъэгъэгъаи |
къэгъэгъаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъаи |
укъэмыгъэгъаи |
къэмыгъэгъаи |
дыкъэмыгъэгъаи |
фыкъэмыгъэгъаи |
къэмыгъэгъаи
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъащэрэт |
укъэгъэгъащэрэт |
къэгъэгъащэрэт |
дыкъэгъэгъащэрэт |
фыкъэгъэгъащэрэт |
къэгъэгъащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъэмыгъэгъащэрэт |
укъэмыгъэгъащэрэт |
къэмыгъэгъащэрэт |
дыкъэмыгъэгъащэрэт |
фыкъэмыгъэгъащэрэт |
къэмыгъэгъащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнщ |
укъэгъэгъагъэнщ |
къэгъэгъагъэнщ |
дыкъэгъэгъагъэнщ |
фыкъэгъэгъагъэнщ |
къэгъэгъагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнкъым |
укъэгъэгъагъэнкъым |
къэгъэгъагъэнкъым |
дыкъэгъэгъагъэнкъым |
фыкъэгъэгъагъэнкъым |
къэгъэгъагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнт |
укъэгъэгъагъэнт |
къэгъэгъагъэнт |
дыкъэгъэгъагъэнт |
фыкъэгъэгъагъэнт |
къэгъэгъагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнтэкъым |
укъэгъэгъагъэнтэкъым |
къэгъэгъагъэнтэкъым |
дыкъэгъэгъагъэнтэкъым |
фыкъэгъэгъагъэнтэкъым |
къэгъэгъагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэн |
укъэгъэгъагъэн |
къэгъэгъагъэн |
дыкъэгъэгъагъэн |
фыкъэгъэгъагъэн |
къэгъэгъагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнкъэ |
укъэгъэгъагъэнкъэ |
къэгъэгъагъэнкъэ |
дыкъэгъэгъагъэнкъэ |
фыкъэгъэгъагъэнкъэ |
къэгъэгъагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнт |
укъэгъэгъагъэнт |
къэгъэгъагъэнт |
дыкъэгъэгъагъэнт |
фыкъэгъэгъагъэнт |
къэгъэгъагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнтэкъэ |
укъэгъэгъагъэнтэкъэ |
къэгъэгъагъэнтэкъэ |
дыкъэгъэгъагъэнтэкъэ |
фыкъэгъэгъагъэнтэкъэ |
къэгъэгъагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнущ |
укъэгъэгъагъэнущ |
къэгъэгъагъэнущ |
дыкъэгъэгъагъэнущ |
фыкъэгъэгъагъэнущ |
къэгъэгъагъэнущ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнукъым |
укъэгъэгъагъэнукъым |
къэгъэгъагъэнукъым |
дыкъэгъэгъагъэнукъым |
фыкъэгъэгъагъэнукъым |
къэгъэгъагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнут |
укъэгъэгъагъэнут |
къэгъэгъагъэнут |
дыкъэгъэгъагъэнут |
фыкъэгъэгъагъэнут |
къэгъэгъагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнутэкъым |
укъэгъэгъагъэнутэкъым |
къэгъэгъагъэнутэкъым |
дыкъэгъэгъагъэнутэкъым |
фыкъэгъэгъагъэнутэкъым |
къэгъэгъагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэну |
укъэгъэгъагъэну |
къэгъэгъагъэну |
дыкъэгъэгъагъэну |
фыкъэгъэгъагъэну |
къэгъэгъагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнукъэ |
укъэгъэгъагъэнукъэ |
къэгъэгъагъэнукъэ |
дыкъэгъэгъагъэнукъэ |
фыкъэгъэгъагъэнукъэ |
къэгъэгъагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнут |
укъэгъэгъагъэнут |
къэгъэгъагъэнут |
дыкъэгъэгъагъэнут |
фыкъэгъэгъагъэнут |
къэгъэгъагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъэгъэгъагъэнутэкъэ |
укъэгъэгъагъэнутэкъэ |
къэгъэгъагъэнутэкъэ |
дыкъэгъэгъагъэнутэкъэ |
фыкъэгъэгъагъэнутэкъэ |
къэгъэгъагъэнутэкъэ
|
| Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъагъэ |
укъэгъагъэ |
къэгъагъэ |
дыкъэгъагъэ |
фыкъэгъагъэ |
къэгъагъэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъагъэ |
укъэмыгъагъэ |
къэмыгъагъэ |
дыкъэмыгъагъэ |
фыкъэмыгъагъэ |
къэмыгъагъэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъэгъа |
укъэгъэгъа |
къэгъэгъа |
дыкъэгъэгъа |
фыкъэгъэгъа |
къэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъэгъа |
укъэмыгъэгъа |
къэмыгъэгъа |
дыкъэмыгъэгъа |
фыкъэмыгъэгъа |
къэмыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъэгъэгъа |
укъэгъэгъэгъа |
къэгъэгъэгъа |
дыкъэгъэгъэгъа |
фыкъэгъэгъэгъа |
къэгъэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъэгъэгъа |
укъэмыгъэгъэгъа |
къэмыгъэгъэгъа |
дыкъэмыгъэгъэгъа |
фыкъэмыгъэгъэгъа |
къэмыгъэгъэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъэгъэн |
укъэгъэгъэн |
къэгъэгъэн |
дыкъэгъэгъэн |
фыкъэгъэгъэн |
къэгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъэгъэн |
укъэмыгъэгъэн |
къэмыгъэгъэн |
дыкъэмыгъэгъэн |
фыкъэмыгъэгъэн |
къэмыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъэгъэну |
укъэгъэгъэну |
къэгъэгъэну |
дыкъэгъэгъэну |
фыкъэгъэгъэну |
къэгъэгъэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъэгъэну |
укъэмыгъэгъэну |
къэмыгъэгъэну |
дыкъэмыгъэгъэну |
фыкъэмыгъэгъэну |
къэмыгъэгъэну(хэ)
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъагъэ |
укъызэрыгъагъэ |
къызэрыгъагъэ |
дыкъызэрыгъагъэ |
фыкъызэрыгъагъэ |
къызэрыгъагъэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъагъэ |
укъызэрымыгъагъэ |
къызэрымыгъагъэ |
дыкъызэрымыгъагъэ |
фыкъызэрымыгъагъэ |
къызэрымыгъагъэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъэгъа |
укъызэрыгъэгъа |
къызэрыгъэгъа |
дыкъызэрыгъэгъа |
фыкъызэрыгъэгъа |
къызэрыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъэгъа |
укъызэрымыгъэгъа |
къызэрымыгъэгъа |
дыкъызэрымыгъэгъа |
фыкъызэрымыгъэгъа |
къызэрымыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъэгъэгъа |
укъызэрыгъэгъэгъа |
къызэрыгъэгъэгъа |
дыкъызэрыгъэгъэгъа |
фыкъызэрыгъэгъэгъа |
къызэрыгъэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъэгъэгъа |
укъызэрымыгъэгъэгъа |
къызэрымыгъэгъэгъа |
дыкъызэрымыгъэгъэгъа |
фыкъызэрымыгъэгъэгъа |
къызэрымыгъэгъэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъэгъэн |
укъызэрыгъэгъэн |
къызэрыгъэгъэн |
дыкъызэрыгъэгъэн |
фыкъызэрыгъэгъэн |
къызэрыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъэгъэн |
укъызэрымыгъэгъэн |
къызэрымыгъэгъэн |
дыкъызэрымыгъэгъэн |
фыкъызэрымыгъэгъэн |
къызэрымыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыгъэгъэну |
укъызэрыгъэгъэну |
къызэрыгъэгъэну |
дыкъызэрыгъэгъэну |
фыкъызэрыгъэгъэну |
къызэрыгъэгъэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрымыгъэгъэну |
укъызэрымыгъэгъэну |
къызэрымыгъэгъэну |
дыкъызэрымыгъэгъэну |
фыкъызэрымыгъэгъэну |
къызэрымыгъэгъэну(хэ)
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъагъэ |
укъыщыгъагъэ |
къыщыгъагъэ |
дыкъыщыгъагъэ |
фыкъыщыгъагъэ |
къыщыгъагъэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъагъэ |
укъыщымыгъагъэ |
къыщымыгъагъэ |
дыкъыщымыгъагъэ |
фыкъыщымыгъагъэ |
къыщымыгъагъэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъэгъа |
укъыщыгъэгъа |
къыщыгъэгъа |
дыкъыщыгъэгъа |
фыкъыщыгъэгъа |
къыщыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъэгъа |
укъыщымыгъэгъа |
къыщымыгъэгъа |
дыкъыщымыгъэгъа |
фыкъыщымыгъэгъа |
къыщымыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъэгъэгъа |
укъыщыгъэгъэгъа |
къыщыгъэгъэгъа |
дыкъыщыгъэгъэгъа |
фыкъыщыгъэгъэгъа |
къыщыгъэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъэгъэгъа |
укъыщымыгъэгъэгъа |
къыщымыгъэгъэгъа |
дыкъыщымыгъэгъэгъа |
фыкъыщымыгъэгъэгъа |
къыщымыгъэгъэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъэгъэн |
укъыщыгъэгъэн |
къыщыгъэгъэн |
дыкъыщыгъэгъэн |
фыкъыщыгъэгъэн |
къыщыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъэгъэн |
укъыщымыгъэгъэн |
къыщымыгъэгъэн |
дыкъыщымыгъэгъэн |
фыкъыщымыгъэгъэн |
къыщымыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщыгъэгъэну |
укъыщыгъэгъэну |
къыщыгъэгъэну |
дыкъыщыгъэгъэну |
фыкъыщыгъэгъэну |
къыщыгъэгъэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщымыгъэгъэну |
укъыщымыгъэгъэну |
къыщымыгъэгъэну |
дыкъыщымыгъэгъэну |
фыкъыщымыгъэгъэну |
къыщымыгъэгъэну(хэ)
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъагъэ |
укъыдзэгъагъэ |
къыдзэгъагъэ |
дыкъыдзэгъагъэ |
фыкъыдзэгъагъэ |
къыдзэгъагъэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъагъэ |
укъыдзэмыгъагъэ |
къыдзэмыгъагъэ |
дыкъыдзэмыгъагъэ |
фыкъыдзэмыгъагъэ |
къыдзэмыгъагъэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъэгъа |
укъыдзэгъэгъа |
къыдзэгъэгъа |
дыкъыдзэгъэгъа |
фыкъыдзэгъэгъа |
къыдзэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъэгъа |
укъыдзэмыгъэгъа |
къыдзэмыгъэгъа |
дыкъыдзэмыгъэгъа |
фыкъыдзэмыгъэгъа |
къыдзэмыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъэгъэгъа |
укъыдзэгъэгъэгъа |
къыдзэгъэгъэгъа |
дыкъыдзэгъэгъэгъа |
фыкъыдзэгъэгъэгъа |
къыдзэгъэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъэгъэгъа |
укъыдзэмыгъэгъэгъа |
къыдзэмыгъэгъэгъа |
дыкъыдзэмыгъэгъэгъа |
фыкъыдзэмыгъэгъэгъа |
къыдзэмыгъэгъэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъэгъэн |
укъыдзэгъэгъэн |
къыдзэгъэгъэн |
дыкъыдзэгъэгъэн |
фыкъыдзэгъэгъэн |
къыдзэгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъэгъэн |
укъыдзэмыгъэгъэн |
къыдзэмыгъэгъэн |
дыкъыдзэмыгъэгъэн |
фыкъыдзэмыгъэгъэн |
къыдзэмыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыдзэгъэгъэну |
укъыдзэгъэгъэну |
къыдзэгъэгъэну |
дыкъыдзэгъэгъэну |
фыкъыдзэгъэгъэну |
къыдзэгъэгъэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыдзэмыгъэгъэну |
укъыдзэмыгъэгъэну |
къыдзэмыгъэгъэну |
дыкъыдзэмыгъэгъэну |
фыкъыдзэмыгъэгъэну |
къыдзэмыгъэгъэну(хэ)
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъагъэ |
укъыщӀэгъагъэ |
къыщӀэгъагъэ |
дыкъыщӀэгъагъэ |
фыкъыщӀэгъагъэ |
къыщӀэгъагъэ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъагъэ |
укъыщӀэмыгъагъэ |
къыщӀэмыгъагъэ |
дыкъыщӀэмыгъагъэ |
фыкъыщӀэмыгъагъэ |
къыщӀэмыгъагъэ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъэгъа |
укъыщӀэгъэгъа |
къыщӀэгъэгъа |
дыкъыщӀэгъэгъа |
фыкъыщӀэгъэгъа |
къыщӀэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъэгъа |
укъыщӀэмыгъэгъа |
къыщӀэмыгъэгъа |
дыкъыщӀэмыгъэгъа |
фыкъыщӀэмыгъэгъа |
къыщӀэмыгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъэгъэгъа |
укъыщӀэгъэгъэгъа |
къыщӀэгъэгъэгъа |
дыкъыщӀэгъэгъэгъа |
фыкъыщӀэгъэгъэгъа |
къыщӀэгъэгъэгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъэгъэгъа |
укъыщӀэмыгъэгъэгъа |
къыщӀэмыгъэгъэгъа |
дыкъыщӀэмыгъэгъэгъа |
фыкъыщӀэмыгъэгъэгъа |
къыщӀэмыгъэгъэгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъэгъэн |
укъыщӀэгъэгъэн |
къыщӀэгъэгъэн |
дыкъыщӀэгъэгъэн |
фыкъыщӀэгъэгъэн |
къыщӀэгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъэгъэн |
укъыщӀэмыгъэгъэн |
къыщӀэмыгъэгъэн |
дыкъыщӀэмыгъэгъэн |
фыкъыщӀэмыгъэгъэн |
къыщӀэмыгъэгъэн(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэгъэгъэну |
укъыщӀэгъэгъэну |
къыщӀэгъэгъэну |
дыкъыщӀэгъэгъэну |
фыкъыщӀэгъэгъэну |
къыщӀэгъэгъэну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀэмыгъэгъэну |
укъыщӀэмыгъэгъэну |
къыщӀэмыгъэгъэну |
дыкъыщӀэмыгъэгъэну |
фыкъыщӀэмыгъэгъэну |
къыщӀэмыгъэгъэну(хэ)
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъагъэу |
укъэгъагъэу |
къэгъагъэу |
дыкъэгъагъэу |
фыкъэгъагъэу |
къэгъагъэ(хэ)у
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъагъэу |
укъэмыгъагъэу |
къэмыгъагъэу |
дыкъэмыгъагъэу |
фыкъэмыгъагъэу |
къэмыгъагъэ(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъэгъауэ |
укъэгъэгъауэ |
къэгъэгъауэ |
дыкъэгъэгъауэ |
фыкъэгъэгъауэ |
къэгъэгъауэ / къэгъэгъа(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъэгъауэ |
укъэмыгъэгъауэ |
къэмыгъэгъауэ |
дыкъэмыгъэгъауэ |
фыкъэмыгъэгъауэ |
къэмыгъэгъауэ(хэ) / къэмыгъэгъа(хэ)у
|
| жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыкъэгъагъэурэ |
укъэгъагъэурэ |
къэгъагъэурэ |
дыкъэгъагъэурэ |
фыкъэгъагъэурэ |
къэгъагъэ(хэ)урэ
|
| жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыкъэмыгъагъэурэ |
укъэмыгъагъэурэ |
къэмыгъагъэурэ |
дыкъэмыгъагъэурэ |
фыкъэмыгъагъэурэ |
къэмыгъагъэ(хэ)урэ
|
|
|
-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[гъагъ]э |
[гъагъ]эр |
-- |
[гъагъ]эхэр
|
| Эргативнэ: |
[гъагъ]э |
[гъагъ]эм |
-- |
[гъагъ]эхэм
|
| Послеложнэ: |
[гъагъ]экӀэ |
[гъагъ]эмкӀэ |
[гъагъ]эхэкӀэ |
[гъагъ]эхэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[гъагъ]эуэ |
[гъагъ]эрауэ |
[гъагъ]эхэу |
[гъагъ]эхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[гъэгъ]а |
[гъэгъ]ар |
-- |
[гъэгъ]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[гъэгъ]а |
[гъэгъ]ам |
-- |
[гъэгъ]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[гъэгъ]акӀэ |
[гъэгъ]амкӀэ |
[гъэгъ]ахэкӀэ |
[гъэгъ]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[гъэгъ]ауэ |
[гъэгъ]арауэ |
[гъэгъ]ахэу |
[гъэгъ]ахэрауэ
|
|
|
-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[гъэгъ]эн |
[гъэгъ]эныр |
-- |
[гъэгъ]энхэр
|
| Эргативнэ: |
[гъэгъ]эн |
[гъэгъ]эным |
-- |
[гъэгъ]энхэм
|
| Послеложнэ: |
[гъэгъ]энкӀэ |
[гъэгъ]энымкӀэ |
[гъэгъ]энхэкӀэ |
[гъэгъ]энхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[гъэгъ]эну |
[гъэгъ]энырауэ |
[гъэгъ]энхэу |
[гъэгъ]энхэрауэ
|
|
|
-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[гъэгъ]эну |
[гъэгъ]энур |
-- |
[гъэгъ]энухэр
|
| Эргативнэ: |
[гъэгъ]эну |
[гъэгъ]энум |
-- |
[гъэгъ]энухэм
|
| Послеложнэ: |
[гъэгъ]энукӀэ |
[гъэгъ]энумкӀэ |
[гъэгъ]энухэкӀэ |
[гъэгъ]энухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[гъэгъ]энууэ |
[гъэгъ]энурауэ |
[гъэгъ]энухэу |
[гъэгъ]энухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Гъэгъахэр къыпидзэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
| Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, |
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 |
нап. 82
|
| адыгэбзэ |
урысыбзэ/русский |
инджылыбзэ/English
|
| Гъатхэм жыгхэр къогъагъэ. |
Весной деревья цветут. |
In spring, the trees blossom.
|
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къэгъэгъэн: flower, blossom, bloom
- Жыгхэр къэгъэгъащ: the trees blossomed
УРЫСЫБЗЭ
- къэгъэгъэн: зацвести
- Жыгхэр къэгъэгъащ: деревья зацвели
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
