хъарбызыпкъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [χɐrbǝ'zǝpʹqʹɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [хъарбыз] + -ы + [пкъ] + -э
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | хъарбызыпкъэ | хъарбызыпкъэр | -- | хъарбызыпкъэхэр |
| Эргативнэ: | хъарбызыпкъэ | хъарбызыпкъэм | -- | хъарбызыпкъэхэм |
| Послеложнэ: | хъарбызыпкъэкӀэ | хъарбызыпкъэмкӀэ | хъарбызыпкъэхэкӀэ | хъарбызыпкъэхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | хъарбызыпкъэу | хъарбызыпкъэрауэ | хъарбызыпкъэхэу | хъарбызыпкъэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Хъарбыз щащӀэну хухаха, хуагъэхьэзыра хьэсэ.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Хъарбызыпкъэр куууэ явэ, фӀыуэ ягъэщабэ.
- Хъарбыз зытелъа хьэсэ.
- Хъарбызыпкъэм Ӏэщыр щохъуакӀуэ.
- Бжьыхъэм хъарбызыпкъэм гуэдз трасэнущ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- хъарбызыпкъэ: watermelon patch (before sowing and after harvesting)
- Хъарбызыпкъэр куууэ явэ, фӀыуэ ягъэщабэ: the watermelon patch is ploughed deep and the ground is hoed.
- Хъарбыз зытелъа хьэсэ: a plot with watermelons
- Хъарбызыпкъэм Ӏэщыр щохъуакӀуэ: graze cattle in the watermelon patch.
- Бжьыхъэм хъарбызыпкъэм гуэдз трасэнущ: sow wheat in the autumn in the watermelon patch.
УРЫСЫБЗЭ
- хъарбызыпкъэ: арбузная бахча (до посева и после уборки)
- Хъарбызыпкъэр куууэ явэ, фӀыуэ ягъэщабэ: арбузную бахчу глубоко пашут и хорошо разрыхляют.
- Хъарбыз зытелъа хьэсэ: грядка с арбузами
- Хъарбызыпкъэм Ӏэщыр щохъуакӀуэ: пасти скот на арбузной бахче.
- Бжьыхъэм хъарбызыпкъэм гуэдз трасэнущ: посеять пшеницу осенью на арбузной бахче.
БИБЛИОГРАФИЕ