хэлъхьэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [xɐɬ'ħɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• хэ- + [лъхь] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "хэлъхьэн"-ым и спряженэр

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэр нэгъуэщӀ гуэрым хэлъу гъэтӀылъын.
2. ЩӀым хэлъхьэн, гъэтӀысын, хэщӀэн, лъабжьэкӀэ егъэубыдын (жылэ, къэкӀыгъэ гуэр).
3. Ахъшэр банкым щахъумэну етын, шыгъэтӀылъын.
4. Бжэ, щхьэгъубжэ с. ху. псэуалъэм хэгъэувэн.
5. Бжыгъэ гуэр нэгъуэщӀ зы бжыгъэ гуэрым хэгъэхъуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Хъуэжэ.. хьэуазэм джэдыкӀэ хилъхьащ. Хъуэжэ и таурыхъищэ

• Унэ ищӀу ар щыхуежьэм, бжэ хилъхьэну щыгъупщащ. ПащӀэ Бэчмырзэ

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 87
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Нанэ пхъэгулъым фошыгъу хилъхьэри игъэващ.	Бабушка положила сахар в сливу и сварила.	Grandmother has put sugar in the plums and boiled them.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Жылэр хэлъхьэн.
• Ахъшэр банкым хэлъхьэн.
• Щхьэгъубжэ хэлъхьэн.
• Абдж хэлъхьэн.
• 5-м 7 хэлъхьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• хэлъхьэн: 1. put, place sth in sth 2. plant, seed sth (for example, seeds) 3. deposit (money in a savings bank) 4. put in, install, hang, insert (for example, a door, windowpane) 5. add, perform an addition (a number)
• Жылэр хэлъхьэн. plant seeds
• Ахъшэр банкым хэлъхьэн: deposit money in a bank
• Щхьэгъубжэ хэлъхьэн: put, install in a window
• Абдж хэлъхьэн: put in a windowpane
• 5-м 7 хэлъхьэн: add 7 and 5.

УРЫСЫБЗЭ

• хэлъхьэн: 1. положить что-л. во что-л. 2. посадить что-л. (напр. семена) 3. вложить (деньги в сбербанк) 4. вставить что-л. (напр. дверь, стекло) 5. прибавить (число)
• Жылэр хэлъхьэн. сажать семена
• Ахъшэр банкым хэлъхьэн: вложить деньги в банк
• Щхьэгъубжэ хэлъхьэн: вставить окно
• Абдж хэлъхьэн: вставить стекло
• 5-м 7 хэлъхьэн: к 5 прибавить 7.

псалъафэ зэпыщӀахэр

ЛъыкӀпсыкӀыр хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: exterminate, destroy (enemies)
     Урысыбзэ: истребить (врагов)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хэмылъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: agree to sth immediately, without objections
     Урысыбзэ: согласиться с чем-л. сразу, без возражений
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псэ хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: put your soul into sth
     Урысыбзэ: вложить душу во что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ХьэкӀэлъыкӀэр хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: kill off, destroy sb (a large number)
     Урысыбзэ: перебить, уничтожить кого-л. (многих)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ӏуэху хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: take part in sth (affair, business)
     Урысыбзэ: принять участие в каком-л. деле
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Ӏуэхум хьэрычэт хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: show initiative in sth (affair, business)
     Урысыбзэ: проявить инициативу в каком-л. деле
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын