шиин

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ʂi:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [ший] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "шиин"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	шиин
щымыӀэныгъэ:	мышиин

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшиин	пшиин	ишиин	тшиин	фшиин	яшиин
щымыӀэныгъэ:	сымышиин	умышиин	имышиин	дымышиин	фымышиин	ямышиин

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	ший!	фший!
щымыӀэныгъэ:	умыший!	фымыший!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	среший	уреший	иреший	треший	фреший	иреший
щымыӀэныгъэ:	сремыший	уремыший	иремыший	тремыший	фремыший	иремыший

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	соший(р)	уоший(р)	еший(р)	доший(р)	фоший(р)	яший(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшийркъым	пшийркъым	ишийркъым	тшийркъым	фшийркъым	яшийркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшийрт	пшийрт	ишийрт	тшийрт	фшийрт	яшийрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшийртэкъым	пшийртэкъым	ишийртэкъым	тшийртэкъым	фшийртэкъым	яшийртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшиящ	пшиящ	ишиящ	тшиящ	фшиящ	яшиящ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшиякъым	пшиякъым	ишиякъым	тшиякъым	фшиякъым	яшиякъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшият	пшият	ишият	тшият	фшият	яшият
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшиятэкъым	пшиятэкъым	ишиятэкъым	тшиятэкъым	фшиятэкъым	яшиятэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшийгъащ	пшийгъащ	ишийгъащ	тшийгъащ	фшийгъащ	яшийгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сшийгъакъым	пшийгъакъым	ишийгъакъым	тшийгъакъым	фшийгъакъым	яшийгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшийгъат	пшийгъат	ишийгъат	тшийгъат	фшийгъат	яшийгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшийгъатэкъым	пшийгъатэкъым	ишийгъатэкъым	тшийгъатэкъым	фшийгъатэкъым	яшийгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сшийщ	пшийщ	ишийщ	тшийщ	фшийщ	яшийщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшийкъым	пшийкъым	ишийкъым	тшийкъым	фшийкъым	яшийкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшийт	пшийт	ишийт	тшийт	фшийт	яшийт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшийтэкъым	пшийтэкъым	ишийтэкъым	тшийтэкъым	фшийтэкъым	яшийтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинщ	пшиинщ	ишиинщ	тшиинщ	фшиинщ	яшиинщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшиинкъым	пшиинкъым	ишиинкъым	тшиинкъым	фшиинкъым	яшиинкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинущ	пшиинущ	ишиинущ	тшиинущ	фшиинущ	яшиинущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшиинукъым	пшиинукъым	ишиинукъым	тшиинукъым	фшиинукъым	яшиинукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшийрэ	пшийрэ	ишийрэ	тшийрэ	фшийрэ	яшийрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сшийркъэ	пшийркъэ	ишийркъэ	тшийркъэ	фшийркъэ	яшийркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сшийрт	пшийрт	ишийрт	тшийрт	фшийрт	яшийрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшийртэкъэ	пшийртэкъэ	ишийртэкъэ	тшийртэкъэ	фшийртэкъэ	яшийртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшия	пшия	ишия	тшия	фшия	яшия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сшиякъэ	пшиякъэ	ишиякъэ	тшиякъэ	фшиякъэ	яшиякъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сшият	пшият	ишият	тшият	фшият	яшият
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшиятэкъэ	пшиятэкъэ	ишиятэкъэ	тшиятэкъэ	фшиятэкъэ	яшиятэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сшийгъа	пшийгъа	ишийгъа	тшийгъа	фшийгъа	яшийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	сшийгъакъэ	пшийгъакъэ	ишийгъакъэ	тшийгъакъэ	фшийгъакъэ	яшийгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшийгъат	пшийгъат	ишийгъат	тшийгъат	фшийгъат	яшийгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сшийгъатэкъэ	пшийгъатэкъэ	ишийгъатэкъэ	тшийгъатэкъэ	фшийгъатэкъэ	яшийгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сший	пший	иший	тший	фший	яший
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сшийкъэ	пшийкъэ	ишийкъэ	тшийкъэ	фшийкъэ	яшийкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сшийт	пшийт	ишийт	тшийт	фшийт	яшийт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сшийтэкъэ	пшийтэкъэ	ишийтэкъэ	тшийтэкъэ	фшийтэкъэ	яшийтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиин	пшиин	ишиин	тшиин	фшиин	яшиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшиинкъэ	пшиинкъэ	ишиинкъэ	тшиинкъэ	фшиинкъэ	яшиинкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиину	пшиину	ишиину	тшиину	фшиину	яшиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшиинукъэ	пшиинукъэ	ишиинукъэ	тшиинукъэ	фшиинукъэ	яшиинукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшиймэ	пшиймэ	ишиймэ	тшиймэ	фшиймэ	яшиймэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиймэ	умышиймэ	имышиймэ	дымышиймэ	фымышиймэ	ямышиймэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшиямэ	пшиямэ	ишиямэ	тшиямэ	фшиямэ	яшиямэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышиямэ	умышиямэ	имышиямэ	дымышиямэ	фымышиямэ	ямышиямэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшийгъамэ	пшийгъамэ	ишийгъамэ	тшийгъамэ	фшийгъамэ	яшийгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышийгъамэ	умышийгъамэ	имышийгъамэ	дымышийгъамэ	фымышийгъамэ	ямышийгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинмэ	пшиинмэ	ишиинмэ	тшиинмэ	фшиинмэ	яшиинмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинмэ	умышиинмэ	имышиинмэ	дымышиинмэ	фымышиинмэ	ямышиинмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинумэ	пшиинумэ	ишиинумэ	тшиинумэ	фшиинумэ	яшиинумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинумэ	умышиинумэ	имышиинумэ	дымышиинумэ	фымышиинумэ	ямышиинумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшийтэмэ	пшийтэмэ	ишийтэмэ	тшийтэмэ	фшийтэмэ	яшийтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышийтэмэ	умышийтэмэ	имышийтэмэ	дымышийтэмэ	фымышийтэмэ	ямышийтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшиятэмэ	пшиятэмэ	ишиятэмэ	тшиятэмэ	фшиятэмэ	яшиятэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышиятэмэ	умышиятэмэ	имышиятэмэ	дымышиятэмэ	фымышиятэмэ	ямышиятэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшийгъатэмэ	пшийгъатэмэ	ишийгъатэмэ	тшийгъатэмэ	фшийгъатэмэ	яшийгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышийгъатэмэ	умышийгъатэмэ	имышийгъатэмэ	дымышийгъатэмэ	фымышийгъатэмэ	ямышийгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинтэмэ	пшиинтэмэ	ишиинтэмэ	тшиинтэмэ	фшиинтэмэ	яшиинтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинтэмэ	умышиинтэмэ	имышиинтэмэ	дымышиинтэмэ	фымышиинтэмэ	ямышиинтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинутэмэ	пшиинутэмэ	ишиинутэмэ	тшиинутэмэ	фшиинутэмэ	яшиинутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинутэмэ	умышиинутэмэ	имышиинутэмэ	дымышиинутэмэ	фымышиинутэмэ	ямышиинутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинт	пшиинт	ишиинт	тшиинт	фшиинт	яшиинт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшиинтэкъым	пшиинтэкъым	ишиинтэкъым	тшиинтэкъым	фшиинтэкъым	яшиинтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинут	пшиинут	ишиинут	тшиинут	фшиинут	яшиинут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сшиинутэкъым	пшиинутэкъым	ишиинутэкъым	тшиинутэкъым	фшиинутэкъым	яшиинутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшийми	пшийми	ишийми	тшийми	фшийми	яшийми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышийми	умышийми	имышийми	дымышийми	фымышийми	ямышийми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшиями	пшиями	ишиями	тшиями	фшиями	яшиями
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышиями	умышиями	имышиями	дымышиями	фымышиями	ямышиями
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшийгъами	пшийгъами	ишийгъами	тшийгъами	фшийгъами	яшийгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышийгъами	умышийгъами	имышийгъами	дымышийгъами	фымышийгъами	ямышийгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинми	пшиинми	ишиинми	тшиинми	фшиинми	яшиинми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинми	умышиинми	имышиинми	дымышиинми	фымышиинми	ямышиинми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинуми	пшиинуми	ишиинуми	тшиинуми	фшиинуми	яшиинуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинуми	умышиинуми	имышиинуми	дымышиинуми	фымышиинуми	ямышиинуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сшийтэми	пшийтэми	ишийтэми	тшийтэми	фшийтэми	яшийтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышийтэми	умышийтэми	имышийтэми	дымышийтэми	фымышийтэми	ямышийтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сшиятэми	пшиятэми	ишиятэми	тшиятэми	фшиятэми	яшиятэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышиятэми	умышиятэми	имышиятэми	дымышиятэми	фымышиятэми	ямышиятэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сшийгъатэми	пшийгъатэми	ишийгъатэми	тшийгъатэми	фшийгъатэми	яшийгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымышийгъатэми	умышийгъатэми	имышийгъатэми	дымышийгъатэми	фымышийгъатэми	ямышийгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинтэми	пшиинтэми	ишиинтэми	тшиинтэми	фшиинтэми	яшиинтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинтэми	умышиинтэми	имышиинтэми	дымышиинтэми	фымышиинтэми	ямышиинтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сшиинутэми	пшиинутэми	ишиинутэми	тшиинутэми	фшиэнутэми	яшиэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымышиинутэми	умышиинутэми	имышиинутэми	дымышиинутэми	фымышиинутэми	ямышиинутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшияи	пшияи	ишияи	тшияи	фшияи	яшияи
щымыӀэныгъэ:	сшиякъыми	пшиякъыми	ишиякъыми	тшиякъыми	фшиякъыми	яшиякъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сшиящэрэт	пшиящэрэт	ишиящэрэт	тшиящэрэт	фшиящэрэт	яшиящэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымышиящэрэт	умышиящэрэт	имышиящэрэт	дымышиящэрэт	фымышиящэрэт	ямышиящэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшиягъэнщ	пшиягъэнщ	ишиягъэнщ	тшиягъэнщ	фшиягъэнщ	яшиягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнкъым	пшиягъэнкъым	ишиягъэнкъым	тшиягъэнкъым	фшиягъэнкъым	яшиягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшиягъэнт	пшиягъэнт	ишиягъэнт	тшиягъэнт	фшиягъэнт	яшиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнтэкъым	пшиягъэнтэкъым	ишиягъэнтэкъым	тшиягъэнтэкъым	фшиягъэнтэкъым	яшиягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшиягъэн	пшиягъэн	ишиягъэн	тшиягъэн	фшиягъэн	яшиягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнкъэ	пшиягъэнкъэ	ишиягъэнкъэ	тшиягъэнкъэ	фшиягъэнкъэ	яшиягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшиягъэнт	пшиягъэнт	ишиягъэнт	тшиягъэнт	фшиягъэнт	яшиягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнтэкъэ	пшиягъэнтэкъэ	ишиягъэнтэкъэ	тшиягъэнтэкъэ	фшиягъэнтэкъэ	яшиягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшиягъэнущ	пшиягъэнущ	ишиягъэнущ	тшиягъэнущ	фшиягъэнущ	яшиягъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнукъым	пшиягъэнукъым	ишиягъэнукъым	тшиягъэнукъым	фшиягъэнукъым	яшиягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сшиягъэнут	пшиягъэнут	ишиягъэнут	тшиягъэнут	фшиягъэнут	яшиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнутэкъым	пшиягъэнутэкъым	ишиягъэнутэкъым	тшиягъэнутэкъым	фшиягъэнутэкъым	яшиягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшиягъэну	пшиягъэну	ишиягъэну	тшиягъэну	фшиягъэну	яшиягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнукъэ	пшиягъэнукъэ	ишиягъэнукъэ	тшиягъэнукъэ	фшиягъэнукъэ	яшиягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сшиягъэнут	пшиягъэнут	ишиягъэнут	тшиягъэнут	фшиягъэнут	яшиягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сшиягъэнутэкъэ	пшиягъэнутэкъэ	ишиягъэнутэкъэ	тшиягъэнутэкъэ	фшиягъэнутэкъэ	яшиягъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зышийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зышиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымышиину

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сший	пший	иший	тший	фший	яший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыший	умыший	имыший	дымыший	фымыший	ямыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшия	пшия	ишия	тшия	фшия	яшия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышия	умышия	имышия	дымышия	фымышия	ямышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшийгъа	пшийгъа	ишийгъа	тшийгъа	фшийгъа	яшийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышийгъа	умышийгъа	имышийгъа	дымышийгъа	фымышийгъа	ямышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшиин	пшиин	ишиин	тшиин	фшиин	яшиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышиин	умышиин	имышиин	дымышиин	фымышиин	ямышиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сшиину	пшиину	ишиину	тшиину	фшиину	яшиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымышиину	умышиину	имышиину	дымышиину	фымышиину	ямышиину

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	ший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	шийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шиин
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	шиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мышиину

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрысший	зэрыпший	зэриший	зэрытший	зэрыфший	зэраший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыший	зэрумыший	зэримыший	зэрыдмыший	зэрывмыший	зэрамыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшия	зэрыпшия	зэришия	зэрытшия	зэрыфшия	зэрашия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышия	зэрумышия	зэримышия	зэрыдмышия	зэрывмышия	зэрамышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшийгъа	зэрыпшийгъа	зэришийгъа	зэрытшийгъа	зэрыфшийгъа	зэрашийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышийгъа	зэрумышийгъа	зэримышийгъа	зэрыдмышийгъа	зэрывмышийгъа	зэрамышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшиин	зэрыпшиин	зэришиин	зэрытшиин	зэрыфшиин	зэрашиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышиин	зэрумышиин	зэримышиин	зэрыдмышиин	зэрывмышиин	зэрамышиин
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрысшиину	зэрыпшиину	зэришиину	зэрытшиину	зэрыфшиину	зэрашиину
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмышиину	зэрумышиину	зэримышиину	зэрыдмышиину	зэрывмышиину	зэрамышиину
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щысший	щыпший	щиший	щытший	щыфший	щаший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыший	щумыший	щимыший	щыдмыший	щывмыший	щамыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшия	щыпшия	щишия	щытшия	щыфшия	щашия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышия	щумышия	щимышия	щыдмышия	щывмышия	щамышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щысшийгъа	щыпшийгъа	щишийгъа	щытшийгъа	щыфшийгъа	щашийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышийгъа	щумышийгъа	щимышийгъа	щыдмышийгъа	щывмышийгъа	щамышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшиин	щыпшиин	щишиин	щытшиин	щыфшиин	щашиин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышиин	щумышиин	щимышиин	щыдмышиин	щывмышиин	щамышиин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щысшиину	щыпшиину	щишиину	щытшиину	щыфшиину	щашиину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмышиину	щумышиину	щимышиину	щыдмышиину	щывмышиину	щамышиину
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэсший	здэпший	здиший	здэтший	здэфший	здаший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыший	здумыший	здимыший	здэдмыший	здэвмыший	здамыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшия	здэпшия	здишия	здэтшия	здэфшия	здашия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышия	здумышия	здимышия	здэдмышия	здэвмышия	здамышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэсшийгъа	здэпшийгъа	здишийгъа	здэтшийгъа	здэфшийгъа	здашийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмышийгъа	здумышийгъа	здимышийгъа	здэдмышийгъа	здэвмышийгъа	здамышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшиин	здэпшиин	здишиин	здэтшиин	здэфшиин	здашиин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмышиин	здумышиин	здимышиин	здэдмышиин	здэвмышиин	здамышиин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэсшиину	здэпшиину	здишиину	здэтшиину	здэфшиину	здашиину
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэгъэдэзмышиину	здумышиину	здимышиину	здэдмышиину	здэвмышиину	здамышиину
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсший	щӀэпший	щӀиший	щӀэтший	щӀэфший	щӀаший
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыший	щӀумыший	щӀимыший	щӀэдмыший	щӀэвмыший	щӀамыший
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшия	щӀэпшия	щӀишия	щӀэтшия	щӀэфшия	щӀашия
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышия	щӀумышия	щӀимышия	щӀэдмышия	щӀэвмышия	щӀамышия
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшийгъа	щӀэпшийгъа	щӀишийгъа	щӀэтшийгъа	щӀэфшийгъа	щӀашийгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышийгъа	щӀумышийгъа	щӀимышийгъа	щӀэдмышийгъа	щӀэвмышийгъа	щӀамышийгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшиин	щӀэпшиин	щӀишиин	щӀэтшиин	щӀэфшиин	щӀашиин
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышиин	щӀумышиин	щӀимышиин	щӀэдмышиин	щӀэвмышиин	щӀамышиин
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэсшиину	щӀэпшиину	щӀишиину	щӀэтшиину	щӀэфшиину	щӀашиэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмышиину	щӀумышиину	щӀимышиину	щӀэдмышиину	щӀэвмышиину	щӀамышиину

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	сшийу	пшийу	ишийу	тшийу	фшийу	яшийу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымышийу	умышийу	имышийу	дымышийу	фымышийу	ямышийу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сшияуэ	пшияуэ	ишияуэ	тшияуэ	фшияуэ	яшияуэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымышияуэ	умышияуэ	имышияуэ	дымышияуэ	фымышияуэ	ямышияуэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сшийурэ	пшийурэ	ишийурэ	тшийурэ	фшийурэ	яшийурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымышийурэ	умышийурэ	имышийурэ	дымышийурэ	фымышийурэ	ямышийурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узоший	соший	--	фызоший	соший(хэ)
уэ	сыбоший	--	уоший	дыбоший	--	уоший(хэ)
абы	сеший	уеший	еший	деший	феший	еший(хэ)
дэ	--	удоший	доший	--	фыдоший	доший(хэ)
фэ	сывоший	--	фоший	дывоший	--	фоший(хэ)
абыхэм	саший	уаший	яший	даший	фаший	яший(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	ус[шийрэ]	с[шийрэ]	--	фыс[шийрэ]	с[ший(хэ)рэ]
уэ	сып[шийрэ]	--	п[шийрэ]	дып[шийрэ]	--	п[ший(хэ)рэ]
абы	си[шийрэ]	уи[шийрэ]	и[шийрэ]	ди[шийрэ]	фи[шийрэ]	и[ший(хэ)рэ]
дэ	--	ут[шийрэ]	т[шийрэ]	--	фыт[шийрэ]	т[ший(хэ)рэ]
фэ	сыф[шийрэ]	--	ф[шийрэ]	дыф[шийрэ]	--	ф[ший(хэ)рэ]
абыхэм	са[шийрэ]	уа[шийрэ]	я[шийрэ]	да[шийрэ]	фа[шийрэ]	я[ший(хэ)рэ]

		-й-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ший]	[ший]р	--	[ший]хэр
Эргативнэ:	[ший]	[ший]м	--	[ший]хэм
Послеложнэ:	[ший]кӀэ	[ший]мкӀэ	[ший]хэкӀэ	[ший]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ший]у	[ший]рауэ	[ший]хэу	[ший]хэрауэ

		-я-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ши]я	[ши]яр	--	[ши]яхэр
Эргативнэ:	[ши]я	[ши]ям	--	[ши]яхэм
Послеложнэ:	[ши]якӀэ	[ши]ямкӀэ	[ши]яхэкӀэ	[ши]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ши]яуэ	[ши]ярауэ	[ши]яхэу	[ши]яхэрауэ

		-ин-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ши]ин	[ши]иныр	--	[ши]инхэр
Эргативнэ:	[ши]ин	[ши]иным	--	[ши]инхэм
Послеложнэ:	[ши]инкӀэ	[ши]инымкӀэ	[ши]инхэкӀэ	[ши]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ши]ину	[ши]инырауэ	[ши]инхэу	[ши]инхэрауэ

		-ину-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ши]ину	[ши]инур	--	[ши]инухэр
Эргативнэ:	[ши]ину	[ши]инум	--	[ши]инухэм
Послеложнэ:	[ши]инукӀэ	[ши]инумкӀэ	[ши]инухэкӀэ	[ши]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ши]инууэ	[ши]инурауэ	[ши]инухэу	[ши]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Лъэныкъуэ гуэркӀэ укъуэдиин, шэщӀын (п. п. Ӏэр, лъакъуэр).

ЩАПХЪЭХЭР

• Зэман куэдкӀэ Ӏэр шияуэ Фыз тхьэмыщкӀэр уейм хэтащ. ЩоджэнцӀыкӀу Алий

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• шиин: extend, reach out, stretch out, stick out (arm)

УРЫСЫБЗЭ

• шиин: протянуть, вытянуть что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын