щхьэфэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
щхьэфэ
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['ɕħɐfɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [щхь] + -э + [ф] + -э
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | щхьэфэ | щхьэфэр | -- | щхьэфэхэр |
Эргативнэ: | щхьэфэ | щхьэфэм | -- | щхьэфэхэм |
Послеложнэ: | щхьэфэкӀэ | щхьэфэмкӀэ | щхьэфэхэкӀэ | щхьэфэхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | щхьэфэу | щхьэфэрауэ | щхьэфэхэу | щхьэфэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Щхьэм телъ фэ.
- Зыгуэрым и гущӀыӀу Ӏыхьэ.
- Шхуэм е нахъутэм щыщ Ӏыхьэу шы щхьэпхэтӀыгум дэшеяуэ фӀалъхьэ фэ кӀапсэ зэпыда.
ЩАПХЪЭХЭР
- ФащӀэм нахъутэ щхьэфэ гуэр къищтэри нахъутэкӀ иридащ. Черкес ӀуэрыӀуатэхэр
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Щхьэфэр техын.
- ЩӀы щхьэфэ.
- Шхуэ щхьэфэ.
- Нахъутэ щхьэфэ.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- щхьэфэ: 1. scalp, skin of the head 2. surface of sth (for example, of the Earth) 3. the upper belt part of a bridle or halter
- Щхьэфэр техын: remove one's scalp.
- ЩӀы щхьэфэ: the surface of the earth
- Шхуэ щхьэфэ: the upper belt of a bridle
- Нахъутэ щхьэфэ: the upper belt of a halter.
УРЫСЫБЗЭ
- щхьэфэ: 1. кожа головы 2. поверхность чего-л. (напр. земли) 3. верхняя ременная часть уздечки или недоуздка
- Щхьэфэр техын: снять кожу головы.
- ЩӀы щхьэфэ: поверзность земли.
- Шхуэ щхьэфэ: верхняя ременная часть уздечки
- Нахъутэ щхьэфэ: верхняя ременная часть недоуздка
псалъафэ зэпыщӀахэр
Щхьэфэм еудэкӀын[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: neither a candle for God nor a poker for the devil; what the hell. Урысыбзэ: ни богу свечка, ни черту кочерга; на кой черт. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] щхьэфэ иӀэбэн[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: gossip about sb Урысыбзэ: судачить о ком-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: ЦӀыху къызэхуэсахэр куэдым я щхьэфэ иӀэбащ, куэдым я хъыбар жаӀащ. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр
[И] щхьэфэм итӀыхьын[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: gossip about sb Урысыбзэ: судачить о ком-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Къуажи жыли къимыгъанэу щхьэфэ Ӏэджэм ар йотӀыхь. ӀуэрыӀуатэ, фольклор
Щхьэфэм Ӏэ дэлъэн[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: caress, comfort someone. Урысыбзэ: приласкать, утешить кого-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Щхьэфэр лъэгущӀыхь хуэщӀын[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: sacrifice yourself for sb. Урысыбзэ: жертвовать собой ради кого-л. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр: Уи пхъум папщӀэ си щхьэфэр лъэгущӀыхь сщӀыну сыхьэзырщ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
ЩӀы щхьэфэ хъун[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: God grant that you turn to dust (curse) Урысыбзэ: дай бог, чтобы ты превратился в прах (проклятие) Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ