ӏэщ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
-
ӏэщ
-
ӏэщ
-
ӏэщ
-
ӏэщ
-
ӏэщ
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['ʔɐɕ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [Ӏэщ]
СКЛОНЕНЭ
Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
---|---|---|---|---|
Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
Именительнэ: | Ӏэщ | Ӏэщыр | -- | Ӏэщхэр |
Эргативнэ: | Ӏэщ | Ӏэщым | -- | Ӏэщхэм |
Послеложнэ: | ӀэщкӀэ | ӀэщымкӀэ | ӀэщхэкӀэ | ӀэщхэмкӀэ |
Обстоятельственнэ: | Ӏэщу | Ӏэщырауэ | Ӏэщхэу | Ӏэщхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Унагъуэм, цӀыхум зэрахуэ былым, хьеуан.
ЩАПХЪЭХЭР
- Ӏэщыр зейм емыщхьым хьэрэмщ. Псалъэжьхэр
- Ӏэщыр зезыхьэм ейщ. Псалъэжьхэр
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 56 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Жэмри, шыри, мэлри, бжэнри Ӏэщщ. | Коровы, лошади, овцы, козы – скот. | Cows, horses, sheep and goats are livestock. |
Ӏэмин сымэ Ӏэщхэр зэрахьэ. | Амин и другие смотрят за скотом. | Аmin and others take care of livestock. |
Ӏэмин Ӏэщым пэрытщ. | Амин пасёт скот. | Amin tends livestock. |
нап. 69 | ||
Ар Ӏэщым ешх. | Скот её ест. | Livestock eats them. |
Сыт Ӏэщым ишхыр? | Что ест скот? | What does livestock eat? |
нап. 88 | ||
Ӏэщыхъуэхэм Ӏэщхэр ягъэхъу. | Животноводы следят за скотом. | Herdsmen look after livestock. |
Гъэмахуэм Ӏэщыр Къущхьэхъу яху. | Летом скот гонят на горные пастбища. | In summer, they drive the livestock to mountain pastures. |
Хъун щабэм Ӏэщыр пшэр щохъу. | Скот становится толстым от мягкой луговой травы. | The livestock get fat there on the soft meadow grass. |
нап. 89 | ||
Хъудэ Ӏэщыр псы иригъэфащ. | Хода поил скот водой. | Khwyda watered the livestock. |
нап. 93 | ||
Абы Ӏэщхэр хэтщ. | В нем находится скот. | The livestock is standing amidst it. |
нап. 95 | ||
Псыр Ӏэщхэм ираф. | Воду пьёт скот. | Livestock drinks water. |
нап. 112 | ||
Дунейр щыхуабэм деж, махуэм Ӏэщыр мэхъуакӀуэ, жэщым бэкхъым щӀэтщ. | Когда погода теплая, днём скот пасётся, а ночью находится в коровнике. | When the weather is warm, during the day the cattle graze, (and) at night they are in the cowshed. |
Шхалъэм Ӏэщым ишхын мэкъу далъхьэ. | Они кладут сено в кормушку, чтобы скот мог есть его. | They put hay in the manger for the cattle to eat. |
ЩӀымахуэм Ӏэщыр бо хуабэм щаӀыгъщ. | Зимой скот держат в теплом амбаре. | In winter, they keep the cattle in a warm barn. |
Дунейр щыхуабэм Ӏэщыр дэнэ щӀэт? | Где находится скот когда погода теплая? | Where is the cattle kept when the weather is warm? |
нап. 113 | ||
ЩӀымахуэм Ӏэщыр дэнэ щаӀыгъ? | Зимой где держат скот? | Where do they keep cattle in winter? |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- ӏэщ: cattle, livestock
УРЫСЫБЗЭ
- ӏэщ: скот
псалъафэ зэпыщӀахэр
Ӏэщ Ӏыгъын[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: keep livestock Урысыбзэ: содержать скот. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Ӏэщым декӀуэкӀын[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: accompany a flock to mountain pastures Урысыбзэ: сопровождать стадо на горное пастбище. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Ӏэщым кӀэрыхун[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: death of livestock Урысыбзэ: падеж скота. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Ӏэщыр щӀымахуэм тегъэкӀын[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: winter livestock Урысыбзэ: провести зимовку скота. Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Ӏэщ пӀащэ[зэгъэзэхуэжын]
Мыхьэнэ: Жэм, хыв сыт хуэдэхэр; Ӏэщышхуэ. НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: (large horned) livestock, cattle Мы унагъуэм Ӏэщ пӀащэ зыбгъупщӀ яӀэщ.This family has nine or ten head of livestock Урысыбзэ: крупный рогатый скот Мы унагъуэм Ӏэщ пӀащэ зыбгъупщӀ яӀэщ. Это семья имеет девять-десять голов крупного рогатого скота. Псалъэ зэпхахэр: Мы унагъуэм Ӏэщ пӀащэ зыбгъупщӀ яӀэщ. Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ