пыбэнын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pǝbɐ'nǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пы- + [бэн] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пыбэнын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пыбэнын
щымыӀэныгъэ:	пымыбэнын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпыбэнын	упыбэнын	пыбэнын	дыпыбэнын	фыпыбэнын	пыбэнын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнын	упымыбэнын	пымыбэнын	дыпымыбэнын	фыпымыбэнын	пымыбэнын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пыбэн!	фыпыбэн!
щымыӀэныгъэ:	упымыбэн!	фыпымыбэн!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпребэн	упребэн	пребэн	дыпребэн	фыпребэн	пребэн
щымыӀэныгъэ:	сыпремыбэн	упремыбэн	премыбэн	дыпремыбэн	фыпремыбэн	премыбэн

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпобэн(ыр)	упобэн(ыр)	побэн(ыр)	дыпобэн(ыр)	фыпобэн(ыр)	побэн(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэныркъым	упыбэныркъым	пыбэныркъым	дыпыбэныркъым	фыпыбэныркъым	пыбэн(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэн(ыр)т	упыбэн(ыр)т	пыбэн(ыр)т	дыпыбэн(ыр)т	фыпыбэн(ыр)т	пыбэн(ыр)т / пыбэнхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэн(ыр)тэкъым	упыбэн(ыр)тэкъым	пыбэн(ыр)тэкъым	дыпыбэн(ыр)тэкъым	фыпыбэн(ыр)тэкъым	пыбэн(ыр)тэкъым / пыбэнхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнащ	упыбэнащ	пыбэнащ	дыпыбэнащ	фыпыбэнащ	пыбэна(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнакъым	упыбэнакъым	пыбэнакъым	дыпыбэнакъым	фыпыбэнакъым	пыбэна(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнат	упыбэнат	пыбэнат	дыпыбэнат	фыпыбэнат	пыбэна(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнатэкъым	упыбэнатэкъым	пыбэнатэкъым	дыпыбэнатэкъым	фыпыбэнатэкъым	пыбэна(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъащ	упыбэныгъащ	пыбэныгъащ	дыпыбэныгъащ	фыпыбэныгъащ	пыбэныгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъакъым	упыбэныгъакъым	пыбэныгъакъым	дыпыбэныгъакъым	фыпыбэныгъакъым	пыбэныгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъат	упыбэныгъат	пыбэныгъат	дыпыбэныгъат	фыпыбэныгъат	пыбэныгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъатэкъым	упыбэныгъатэкъым	пыбэныгъатэкъым	дыпыбэныгъатэкъым	фыпыбэныгъатэкъым	пыбэныгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнщ	упыбэнщ	пыбэнщ	дыпыбэнщ	фыпыбэнщ	пыбэн(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнкъым	упыбэнкъым	пыбэнкъым	дыпыбэнкъым	фыпыбэнкъым	пыбэн(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнт	упыбэнт	пыбэнт	дыпыбэнт	фыпыбэнт	пыбэн(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнтэкъым	упыбэнтэкъым	пыбэнтэкъым	дыпыбэнтэкъым	фыпыбэнтэкъым	пыбэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынщ	упыбэнынщ	пыбэнынщ	дыпыбэнынщ	фыпыбэнынщ	пыбэнын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнынкъым	упыбэнынкъым	пыбэнынкъым	дыпыбэнынкъым	фыпыбэнынкъым	пыбэнын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынущ	упыбэнынущ	пыбэнынущ	дыпыбэнынущ	фыпыбэнынущ	пыбэныну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнынукъым	упыбэнынукъым	пыбэнынукъым	дыпыбэнынукъым	фыпыбэнынукъым	пыбэныну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнрэ	упыбэнрэ	пыбэнрэ	дыпыбэнрэ	фыпыбэнрэ	пыбэн(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэныркъэ	упыбэныркъэ	пыбэныркъэ	дыпыбэныркъэ	фыпыбэныркъэ	пыбэныркъэ / пыбэнхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэн(ыр)т	упыбэн(ыр)т	пыбэн(ыр)т	дыпыбэн(ыр)т	фыпыбэн(ыр)т	пыбэн(ыр)т / пыбэнхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэн(ыр)тэкъэ	упыбэн(ыр)тэкъэ	пыбэн(ыр)тэкъэ	дыпыбэн(ыр)тэкъэ	фыпыбэн(ыр)тэкъэ	пыбэн(ыр)тэкъэ / пыбэнхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэна	упыбэна	пыбэна	дыпыбэна	фыпыбэна	пыбэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнакъэ	упыбэнакъэ	пыбэнакъэ	дыпыбэнакъэ	фыпыбэнакъэ	пыбэна(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнат	упыбэнат	пыбэнат	дыпыбэнат	фыпыбэнат	пыбэна(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнатэкъэ	упыбэнатэкъэ	пыбэнатэкъэ	дыпыбэнатэкъэ	фыпыбэнатэкъэ	пыбэна(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъа	упыбэныгъа	пыбэныгъа	дыпыбэныгъа	фыпыбэныгъа	пыбэныгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъакъэ	упыбэныгъакъэ	пыбэныгъакъэ	дыпыбэныгъакъэ	фыпыбэныгъакъэ	пыбэныгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъат	упыбэныгъат	пыбэныгъат	дыпыбэныгъат	фыпыбэныгъат	пыбэныгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъатэкъэ	упыбэныгъатэкъэ	пыбэныгъатэкъэ	дыпыбэныгъатэкъэ	фыпыбэныгъатэкъэ	пыбэныгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпыбэн	упыбэн	пыбэн	дыпыбэн	фыпыбэн	пыбэн(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнкъэ	упыбэнкъэ	пыбэнкъэ	дыпыбэнкъэ	фыпыбэнкъэ	пыбэн(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнт	упыбэнт	пыбэнт	дыпыбэнт	фыпыбэнт	пыбэн(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнтэкъэ	упыбэнтэкъэ	пыбэнтэкъэ	дыпыбэнтэкъэ	фыпыбэнтэкъэ	пыбэн(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнын	упыбэнын	пыбэнын	дыпыбэнын	фыпыбэнын	пыбэнын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнынкъэ	упыбэнынкъэ	пыбэнынкъэ	дыпыбэнынкъэ	фыпыбэнынкъэ	пыбэнын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэныну	упыбэныну	пыбэныну	дыпыбэныну	фыпыбэныну	пыбэныну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнынукъэ	упыбэнынукъэ	пыбэнынукъэ	дыпыбэнынукъэ	фыпыбэнынукъэ	пыбэныну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнмэ	упыбэнмэ	пыбэнмэ	дыпыбэнмэ	фыпыбэнмэ	пыбэн(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнмэ	упымыбэнмэ	пымыбэнмэ	дыпымыбэнмэ	фыпымыбэнмэ	пымыбэн(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнамэ	упыбэнамэ	пыбэнамэ	дыпыбэнамэ	фыпыбэнамэ	пыбэна(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнамэ	упымыбэнамэ	пымыбэнамэ	дыпымыбэнамэ	фыпымыбэнамэ	пымыбэна(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъамэ	упыбэныгъамэ	пыбэныгъамэ	дыпыбэныгъамэ	фыпыбэныгъамэ	пыбэныгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэныгъамэ	упымыбэныгъамэ	пымыбэныгъамэ	дыпымыбэныгъамэ	фыпымыбэныгъамэ	пымыбэныгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынмэ	упыбэнынмэ	пыбэнынмэ	дыпыбэнынмэ	фыпыбэнынмэ	пыбэнын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынмэ	упымыбэнынмэ	пымыбэнынмэ	дыпымыбэнынмэ	фыпымыбэнынмэ	пымыбэнын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынумэ	упыбэнынумэ	пыбэнынумэ	дыпыбэнынумэ	фыпыбэнынумэ	пыбэныну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынумэ	упымыбэнынумэ	пымыбэнынумэ	дыпымыбэнынумэ	фыпымыбэнынумэ	пымыбэныну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнтэмэ	упыбэнтэмэ	пыбэнтэмэ	дыпыбэнтэмэ	фыпыбэнтэмэ	пыбэн(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнтэмэ	упымыбэнтэмэ	пымыбэнтэмэ	дыпымыбэнтэмэ	фыпымыбэнтэмэ	пымыбэн(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнатэмэ	упыбэнатэмэ	пыбэнатэмэ	дыпыбэнатэмэ	фыпыбэнатэмэ	пыбэна(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнатэмэ	упымыбэнатэмэ	пымыбэнатэмэ	дыпымыбэнатэмэ	фыпымыбэнатэмэ	пымыбэна(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъатэмэ	упыбэныгъатэмэ	пыбэныгъатэмэ	дыпыбэныгъатэмэ	фыпыбэныгъатэмэ	пыбэныгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэныгъатэмэ	упымыбэныгъатэмэ	пымыбэныгъатэмэ	дыпымыбэныгъатэмэ	фыпымыбэныгъатэмэ	пымыбэныгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынтэмэ	упыбэнынтэмэ	пыбэнынтэмэ	дыпыбэнынтэмэ	фыпыбэнынтэмэ	пыбэнын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынтэмэ	упымыбэнынтэмэ	пымыбэнынтэмэ	дыпымыбэнынтэмэ	фыпымыбэнынтэмэ	пымыбэнын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынутэмэ	упыбэнынутэмэ	пыбэнынутэмэ	дыпыбэнынутэмэ	фыпыбэнынутэмэ	пыбэныну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынутэмэ	упымыбэнынутэмэ	пымыбэнынутэмэ	дыпымыбэнынутэмэ	фыпымыбэнынутэмэ	пымыбэныну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынт	упыбэнынт	пыбэнынт	дыпыбэнынт	фыпыбэнынт	пыбэнын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнынтэкъым	упыбэнынтэкъым	пыбэнынтэкъым	дыпыбэнынтэкъым	фыпыбэнынтэкъым	пыбэнын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынут	упыбэнынут	пыбэнынут	дыпыбэнынут	фыпыбэнынут	пыбэныну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнынутэкъым	упыбэнынутэкъым	пыбэнынутэкъым	дыпыбэнынутэкъым	фыпыбэнынутэкъым	пыбэныну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнми	упыбэнми	пыбэнми	дыпыбэнми	фыпыбэнми	пыбэн(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнми	упымыбэнми	пымыбэнми	дыпымыбэнми	фыпымыбэнми	пымыбэн(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнами	упыбэнами	пыбэнами	дыпыбэнами	фыпыбэнами	пыбэна(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнами	упымыбэнами	пымыбэнами	дыпымыбэнами	фыпымыбэнами	пымыбэна(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъами	упыбэныгъами	пыбэныгъами	дыпыбэныгъами	фыпыбэныгъами	пыбэныгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэныгъами	упымыбэныгъами	пымыбэныгъами	дыпымыбэныгъами	фыпымыбэныгъами	пымыбэныгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынми	упыбэнынми	пыбэнынми	дыпыбэнынми	фыпыбэнынми	пыбэнын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынми	упымыбэнынми	пымыбэнынми	дыпымыбэнынми	фыпымыбэнынми	пымыбэнын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынуми	упыбэнынуми	пыбэнынуми	дыпыбэнынуми	фыпыбэнынуми	пыбэныну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынуми	упымыбэнынуми	пымыбэнынуми	дыпымыбэнынуми	фыпымыбэнынуми	пымыбэныну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнтэми	упыбэнтэми	пыбэнтэми	дыпыбэнтэми	фыпыбэнтэми	пыбэн(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнтэми	упымыбэнтэми	пымыбэнтэми	дыпымыбэнтэми	фыпымыбэнтэми	пымыбэн(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнатэми	упыбэнатэми	пыбэнатэми	дыпыбэнатэми	фыпыбэнатэми	пыбэна(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнатэми	упымыбэнатэми	пымыбэнатэми	дыпымыбэнатэми	фыпымыбэнатэми	пымыбэна(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпыбэныгъатэми	упыбэныгъатэми	пыбэныгъатэми	дыпыбэныгъатэми	фыпыбэныгъатэми	пыбэныгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэныгъатэми	упымыбэныгъатэми	пымыбэныгъатэми	дыпымыбэныгъатэми	фыпымыбэныгъатэми	пымыбэныгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынтэми	упыбэнынтэми	пыбэнынтэми	дыпыбэнынтэми	фыпыбэнынтэми	пыбэнын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынтэми	упымыбэнынтэми	пымыбэнынтэми	дыпымыбэнынтэми	фыпымыбэнынтэми	пымыбэнын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпыбэнынутэми	упыбэнынутэми	пыбэнынутэми	дыпыбэнынутэми	фыпыбэнынутэми	пыбэныну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнынутэми	упымыбэнынутэми	пымыбэнынутэми	дыпымыбэнынутэми	фыпымыбэнынутэми	пымыбэныну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпыбэнаи	упыбэнаи	пыбэнаи	дыпыбэнаи	фыпыбэнаи	пыбэнаи
щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнакъыми	упыбэнакъыми	пыбэнакъыми	дыпыбэнакъыми	фыпыбэнакъыми	пыбэнакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпыбэнащэрэт	упыбэнащэрэт	пыбэнащэрэт	дыпыбэнащэрэт	фыпыбэнащэрэт	пыбэнащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпымыбэнащэрэт	упымыбэнащэрэт	пымыбэнащэрэт	дыпымыбэнащэрэт	фыпымыбэнащэрэт	пымыбэнащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнщ	упыбэнагъэнщ	пыбэнагъэнщ	дыпыбэнагъэнщ	фыпыбэнагъэнщ	пыбэнагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнкъым	упыбэнагъэнкъым	пыбэнагъэнкъым	дыпыбэнагъэнкъым	фыпыбэнагъэнкъым	пыбэнагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнт	упыбэнагъэнт	пыбэнагъэнт	дыпыбэнагъэнт	фыпыбэнагъэнт	пыбэнагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнтэкъым	упыбэнагъэнтэкъым	пыбэнагъэнтэкъым	дыпыбэнагъэнтэкъым	фыпыбэнагъэнтэкъым	пыбэнагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэн	упыбэнагъэн	пыбэнагъэн	дыпыбэнагъэн	фыпыбэнагъэн	пыбэнагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнкъэ	упыбэнагъэнкъэ	пыбэнагъэнкъэ	дыпыбэнагъэнкъэ	фыпыбэнагъэнкъэ	пыбэнагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнт	упыбэнагъэнт	пыбэнагъэнт	дыпыбэнагъэнт	фыпыбэнагъэнт	пыбэнагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнтэкъэ	упыбэнагъэнтэкъэ	пыбэнагъэнтэкъэ	дыпыбэнагъэнтэкъэ	фыпыбэнагъэнтэкъэ	пыбэнагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнбэн	упыбэнагъэнбэн	пыбэнагъэнбэн	дыпыбэнагъэнбэн	фыпыбэнагъэнбэн	пыбэнагъэнбэн
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнукъым	упыбэнагъэнукъым	пыбэнагъэнукъым	дыпыбэнагъэнукъым	фыпыбэнагъэнукъым	пыбэнагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнут	упыбэнагъэнут	пыбэнагъэнут	дыпыбэнагъэнут	фыпыбэнагъэнут	пыбэнагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнутэкъым	упыбэнагъэнутэкъым	пыбэнагъэнутэкъым	дыпыбэнагъэнутэкъым	фыпыбэнагъэнутэкъым	пыбэнагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэну	упыбэнагъэну	пыбэнагъэну	дыпыбэнагъэну	фыпыбэнагъэну	пыбэнагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнукъэ	упыбэнагъэнукъэ	пыбэнагъэнукъэ	дыпыбэнагъэнукъэ	фыпыбэнагъэнукъэ	пыбэнагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнут	упыбэнагъэнут	пыбэнагъэнут	дыпыбэнагъэнут	фыпыбэнагъэнут	пыбэнагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпыбэнагъэнутэкъэ	упыбэнагъэнутэкъэ	пыбэнагъэнутэкъэ	дыпыбэнагъэнутэкъэ	фыпыбэнагъэнутэкъэ	пыбэнагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэн	упыбэн	пыбэн	дыпыбэн	фыпыбэн	пыбэн(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэн	упымыбэн	пымыбэн	дыпымыбэн	фыпымыбэн	пымыбэн(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэна	упыбэна	пыбэна	дыпыбэна	фыпыбэна	пыбэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэна	упымыбэна	пымыбэна	дыпымыбэна	фыпымыбэна	пымыбэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэныгъа	упыбэныгъа	пыбэныгъа	дыпыбэныгъа	фыпыбэныгъа	пыбэныгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэныгъа	упымыбэныгъа	пымыбэныгъа	дыпымыбэныгъа	фыпымыбэныгъа	пымыбэныгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэнын	упыбэнын	пыбэнын	дыпыбэнын	фыпыбэнын	пыбэнын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэнын	упымыбэнын	пымыбэнын	дыпымыбэнын	фыпымыбэнын	пымыбэнын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэныну	упыбэныну	пыбэныну	дыпыбэныну	фыпыбэныну	пыбэныну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэныну	упымыбэныну	пымыбэныну	дыпымыбэныну	фыпымыбэныну	пымыбэныну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъуп зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпыбэн	узэрыпыбэн	зэрыпыбэн	дызэрыпыбэн	фызэрыпыбэн	зэрыпыбэн(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымыбэн	узэрыпымыбэн	зэрыпымыбэн	дызэрыпымыбэн	фызэрыпымыбэн	зэрыпымыбэн(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпыбэна	узэрыпыбэна	зэрыпыбэна	дызэрыпыбэна	фызэрыпыбэна	зэрыпыбэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымыбэна	узэрыпымыбэна	зэрыпымыбэна	дызэрыпымыбэна	фызэрыпымыбэна	зэрыпымыбэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпыбэныгъа	узэрыпыбэныгъа	зэрыпыбэныгъа	дызэрыпыбэныгъа	фызэрыпыбэныгъа	зэрыпыбэныгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымыбэныгъа	узэрыпымыбэныгъа	зэрыпымыбэныгъа	дызэрыпымыбэныгъа	фызэрыпымыбэныгъа	зэрыпымыбэныгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпыбэнын	узэрыпыбэнын	зэрыпыбэнын	дызэрыпыбэнын	фызэрыпыбэнын	зэрыпыбэнын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымыбэнын	узэрыпымыбэнын	зэрыпымыбэнын	дызэрыпымыбэнын	фызэрыпымыбэнын	зэрыпымыбэнын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпыбэныну	узэрыпыбэныну	зэрыпыбэныну	дызэрыпыбэныну	фызэрыпыбэныну	зэрыпыбэныну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпымыбэныну	узэрыпымыбэныну	зэрыпымыбэныну	дызэрыпымыбэныну	фызэрыпымыбэныну	зэрыпымыбэныну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпыбэн	ущыпыбэн	щыпыбэн	дыщыпыбэн	фыщыпыбэн	щыпыбэн(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымыбэн	ущыпымыбэн	щыпымыбэн	дыщыпымыбэн	фыщыпымыбэн	щыпымыбэн(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпыбэна	ущыпыбэна	ущыпыбэна	дыщыпыбэна	фыщыпыбэна	щыпыбэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымыбэна	фыщипымыбэна	щыпымыбэна	дыщыпымыбэна	фыщыпымыбэна	щыпымыбэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпыбэныгъа	ущыпыбэныгъа	щыпыбэныгъа	дыщыпыбэныгъа	фыщыпыбэныгъа	щыпыбэныгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымыбэныгъа	ущыпымыбэныгъа	щыпымыбэныгъа	дыщыпымыбэныгъа	фыщыпымыбэныгъа	щыпымыбэныгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпыбэнын	ущыпыбэнын	щыпыбэнын	дыщыпыбэнын	фыщыпыбэнын	щыпыбэнын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымыбэнын	ущыпыбэнын	щыпымыбэнын	дыщыпымыбэнын	фыщыпымыбэнын	щыпымыбэнын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпыбэныну	ущыпыбэныну	щыпыбэныну	дыщыпыбэныну	фыщыпыбэныну	щыпыбэныну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпымыбэныну	ущыпымыбэныну	щыпымыбэныну	дыщыпымыбэныну	фыщыпымыбэныну	щыпымыбэныну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпыбэн	уздыпыбэн	здыпыбэн	дыздыпыбэн	фыздыпыбэн	здыпыбэн(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымыбэн	уздыпымыбэн	здыпымыбэн	дыздыпымыбэн	фыздыпымыбэн	здыпымыбэн(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпыбэна	уздыпыбэна	здыпыбэна	дыздыпыбэна	фыздыпыбэна	здыпыбэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымыбэна	уздыпымыбэна	здыпымыбэна	дыздыпымыбэна	фыздыпымыбэна	здыпымыбэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпыбэныгъа	уздыпыбэныгъа	здыпыбэныгъа	дыздыпыбэныгъа	фыздыпыбэныгъа	здыпыбэныгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымыбэныгъа	уздыпымыбэныгъа	здыпымыбэныгъа	дыздыпымыбэныгъа	фыздыпымыбэныгъа	здыпымыбэныгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпыбэнын	уздыпыбэнын	здыпыбэнын	дыздыпыбэнын	фыздыпыбэнын	здыпыбэнын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымыбэнын	уздыпымыбэнын	здыпымыбэнын	дыздыпымыбэнын	фыздыпымыбэнын	здыпымыбэнын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпыбэныну	уздыпыбэныну	здыпыбэныну	дыздыпыбэныну	фыздыпыбэныну	здыпыбэныну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпымыбэныну	уздыпымыбэныну	здыпымыбэныну	дыздыпымыбэныну	фыздыпымыбэныну	здыпымыбэныну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпыбэн	ущӀыпыбэн	щӀыпыбэн	дыщӀыпыбэн	фыщӀыпыбэн	щӀыпыбэн(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымыбэн	ущӀыпымыбэн	щӀыпымыбэн	дыщӀыпымыбэн	фыщӀыпымыбэн	щӀыпымыбэн(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпыбэна	ущӀыпыбэнӀебэна	щӀыпыбэна	дыщӀыпыбэна	фыщӀыпыбэна	щӀыпыбэна(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымыбэна	ущӀыпымыбэна	щӀыпымыбэна	дыщӀыпымыбэна	фыщӀыпымыбэна	щӀыпымыбэна(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпыбэныгъа	ущӀыпыбэныгъа	щӀыпыбэныгъа	дыщӀыпыбэныгъа	фыщӀыпыбэныгъа	щӀыпыбэныгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымыбэныгъа	ущӀыпымыбэныгъа	щӀыпымыбэныгъа	дыщӀыпымыбэныгъа	фыщӀыпымыбэныгъа	щӀыпымыбэныгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпыбэнын	ущӀыпыбэнын	щӀыпыбэнын	дыщӀыпыбэнын	фыщӀыпыбэнын	щӀыпыбэнын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымыбэнын	ущӀыпымыбэнын	щӀыпымыбэнын	дыщӀыпымыбэнын	фыщӀыпымыбэнын	щӀыпымыбэнын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпыбэныну	ущӀыпыбэныну	щӀыпыбэныну	дыщӀыпыбэныну	фыщӀыпыбэныну	щӀыпыбэныну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпымыбэныну	ущӀыпымыбэныну	щӀыпымыбэныну	дыщӀыпымыбэныну	фыщӀыпымыбэныну	щӀыпымыбэныну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэну	упыбэну	пыбэну	дыпыбэну	фыпыбэну	пыбэну / пыбэнхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэну	упымыбэну	пымыбэну	дыпымыбэну	фыпымыбэну	пымыбэну / пыбэнхэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпыбэнауэ	упыбэнауэ	пыбэнауэ	дыпыбэнауэ	фыпыбэнауэ	пыбэнауэ / пыбэнахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэнауэ	упымыбэнауэ	пымыбэнауэ	дыпымыбэнауэ	фыпымыбэнауэ	пымыбэнауэ / пымыбэнахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпыбэнурэ	упыбэнурэ	пыбэнурэ	дыпыбэнурэ	фыпыбэнурэ	пыбэнурэ / пыбэнхэурэ пыбэн(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпымыбэнурэ	упымыбэнурэ	пымыбэнурэ	дыпымыбэнурэ	фыпымыбэнурэ	пымыбэнурэ / пымыбэнхэурэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппобэн	сыпобэн	--	сыфпобэн	сапобэн(хэ)
уэ	успобэн	--	упобэн	утпобэн	--	уапобэн(хэ)
ар	спобэн	ппобэн	побэн	тпобэн	фпобэн	япобэн(хэ)
дэ	--	дыппобэн	дыпобэн	--	дыфпобэн	дапобэн(хэ)
фэ	фыспобэн	--	фыпобэн	фытпобэн	--	фапобэн(хэ)
ахэр	спобэн	ппобэн	побэн	тпобэн	фпобэн	япобэн(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппы[бэнрэ]	сыпы[бэнрэ]	--	сыфпы[бэнрэ]	сапы[бэн(хэ)рэ]
уэ	успы[бэнрэ]	--	упы[бэнрэ]	утпы[бэнрэ]	--	уапы[бэн(хэ)рэ]
ар	спы[бэнрэ]	ппы[бэнрэ]	пы[бэнрэ]	тпы[бэнрэ]	фпы[бэнрэ]	япы[бэн(хэ)рэ]
дэ	--	дыппы[бэнрэ]	дыпы[бэнрэ]	--	дыфпы[бэнрэ]	дапы[бэн(хэ)рэ]
фэ	фыспы[бэнрэ]	--	фыпъэпы[бэнрэ]	фытпы[бэнрэ]	--	фапы[бэн(хэ)рэ]
ахэр	спы[бэнрэ]	ппы[бэнрэ]	пы[бэнрэ]	тпы[бэнрэ]	фпы[бэнрэ]	япы[бэн(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[бэн]	[бэн]ыр	--	[бэн]хэр
Эргативнэ:	[бэн]	[бэн]ым	--	[бэн]хэм
Послеложнэ:	[бэн]кӀэ	[бэн]ымкӀэ	[бэн]хэкӀэ	[бэн]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[бэн]у	[бэн]ырауэ	[бэн]хэу	[бэн]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[бэн]а	[бэн]ар	--	[бэн]ахэр
Эргативнэ:	[бэн]а	[бэн]ам	--	[бэн]ахэм
Послеложнэ:	[бэн]акӀэ	[бэн]амкӀэ	[бэн]ахэкӀэ	[бэн]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[бэн]ауэ	[бэн]арауэ	[бэн]ахэу	[бэн]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[бэн]ын	[бэн]ыныр	--	[бэн]ынхэр
Эргативнэ:	[бэн]ын	[бэн]ыным	--	[бэн]ынхэм
Послеложнэ:	[бэн]ынкӀэ	[бэн]ынымкӀэ	[бэн]ынхэкӀэ	[бэн]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[бэн]ыну	[бэн]ынырауэ	[бэн]ынхэу	[бэн]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[бэн]ыну	[бэн]ынур	--	[бэн]ынухэр
Эргативнэ:	[бэн]ыну	[бэн]ынум	--	[бэн]ынухэм
Послеложнэ:	[бэн]ынукӀэ	[бэн]ынумкӀэ	[бэн]ынухэкӀэ	[бэн]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[бэн]ынууэ	[бэн]ынурауэ	[бэн]ынухэу	[бэн]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Щыхьэн, фӀэнэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пыбэнын: argue, quarrel with sb

УРЫСЫБЗЭ

• пыбэнын: ссориться, ругаться с кем-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын