абы

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩХЬЭ ЦӀЭПАПЩӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ɐˈbǝ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [а] + -бы

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжьыгъэ	Куэд бжьыгъэ
	Белджылы	Белджылы
Именительнэ:	ар	ахэр
Эргативнэ:	абы	абыхэм
Послеложнэ:	абыкӀэ	абыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	арауэ	ахэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Эргативнэ падежым ит ещанэ щхьэ къэзыгъэлъагъуэ цӀэпапщӀэ.

ЩАПХЪЭХЭР

• Ӏэдииху и лӀыр къыщысыж пӀалъэр ищӀэрти, жэщ мазэхэу къыщысыжым и деж, абы и ӀэдиитӀыр щхьэгъубжэмкӀэ къыдигъэжырти, лъэмыжыр нэху хъурти, и лӀым къиху шыхэри а лъэмыжымкӀэ кърихурт. Нартхэр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Абы мыӀэрысэр ишхащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• абы: he, him, she, her, it (ergative case)
• Абы мыӀэрысэр ишхащ: he/she ate (has eaten) an apple.

УРЫСЫБЗЭ

• абы: он, она, оно (эргативный падеж)
• Абы мыӀэрысэр ишхащ: он(а) съел(а) яблоко.

псалъафэ зэпыщӀахэр

Абы адэкӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: further, besides that
     Урысыбзэ: далее, кроме того.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы деж

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: after that.
     Урысыбзэ: после того.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы ещхьу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: like that, similar to that.
     Урысыбзэ: подобно тому.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы ищӀыӀужкӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: in addition to that, above all.
     Урысыбзэ: вдобавок к тому, сверх всего.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы къимыдэкӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: besides that, furthermore, moreover
     Урысыбзэ: к тому же, кроме того.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы къыкӀэлъыкӀуэу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: later, after that, subsequently
     Урысыбзэ: после, затем
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы къыхэкӀкӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: for that reason, therefore, hence, thus.
     Урысыбзэ: поэтому.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы лъандэрэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: since that time, since then
     Урысыбзэ: с тех пор.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы нэхъ хэмылъмэ…

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: if that’s the whole matter... if that’s it…
     Урысыбзэ: если все дело в том…
  Щапхъэхэр:
     Абы нэхъ хэмылъмэ, уи узыгъуэ укӀуэд. КӀэрашэ Тембот, Акъсырэ Залымхъан
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы нэхърэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: what is more.
     Урысыбзэ: более того.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы нэхъей

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: and such, and so on.
     Урысыбзэ: подобно тому.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы фӀэкӀа

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: besides sb/sth.
     Урысыбзэ: кроме кого-чего-л.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы хэту

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: at that time, at the same time, at that moment
     Урысыбзэ: тем временем.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы хуэдэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: such (a).
     Урысыбзэ: такой
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы щхьэкӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: because of that, for that reason, due to that
     Урысыбзэ: поэтому, для этого, из-за этого.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы щыгъуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: then, at that time, at that moment, at some or other time in the past or future.
     Урысыбзэ: тогда, в то время, в тот или иной момент в прошлом и будущем.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы щӀыгъуу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: together with this/that.
     Урысыбзэ: вместе с этим, вместе с тем.
  Щапхъэхэр:
  Псалъэ зэпхахэр:

Абы и Ӏуэху щхьэхуэщ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: that a different matter. That’s something else.
     Урысыбзэ: это другое дело.
  Щапхъэхэр:
     Сэ сыпсэууэ мыбы зыри къыщыщӀынкъым, ауэ сымыпсэужмэ, абы и Ӏуэхур щхьэхуэщ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

  Псалъэ зэпхахэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын