адэ

адэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

• 
  адэрэ къуэрэ

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['ɐdɐ]:

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [ад] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	адэ	адэр	--	адэхэр
Эргативнэ:	адэ	адэм	--	адэхэм
Послеложнэ:	адэкӀэ	адэмкӀэ	адэхэкӀэ	адэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	адэу	адэрауэ	адэхэу	адэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Быныр зей цӀыхухъу.
2. Нэхъыжьхэм зэрызыхуагъазэ псалъэ.

ЩАПХЪЭХЭР

• Си адэм сыдэӀэпыкъуу сэ Аурсэнтх хъупӀэм сыщыӀат зы мазэкӀэ. Гъубжокъуэ Лиуан
• Си адэм Буденнэм къритауэ сэшхуэ дахэ иӀэщ. Теунэ Хьэчим
• Уи адэ гъуэгужь, жыжьэщ жыпӀэу, умыбгынэ. Псалъэжьхэр

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 108
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Ди анэмрэ ди адэмрэ жьантӀэм къыдэсщ.	Наши мама и папа сидят во главе стола.	Our mother and father are sitting at the head of the table.
БетӀал ди анэм, СулътӀан ди адэм бгъэдэсхэщ.	Бетал сидит рядом с мамой, а Султан сидит рядом с папой.	Betal is sitting beside our mother and Sultan is sitting beside our father.
СулътӀан адэм бгъэдэсщ.	Султан сидит рядом с папой.	Sultan is sitting beside his father.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Уа, ди адэ!

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• адэ: 1. father, dad, papa 2. a polite way of addressing an older man
• Уа, ди адэ!: Father!

УРЫСЫБЗЭ

• адэ: 1. отец 2. вежливое обращение к пожилому мужчине
• Уа, ди адэ!: Отец!

псалъафэ зэпыщӀахэр

адэ къуэш

  Мыхьэнэ: Адэм къыдалъхуа цӀыхухъу, адэм и шынэхъыжь е шынэхъыщӀэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: paternal uncle
     Урысыбзэ: дядя по отцу
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Си адэ къуэшым куэдрэ граждан зауэм зэрыхэтам и гугъу къытхуищӀыжырт.  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

адэ хэку

  Мыхьэнэ: Укъызалъхуа, уи лъэпкъ щыпсэу, абы и тхыдэр зэпха щӀыпӀэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: fatherland, motherland, native land
     Урысыбзэ: отечество, родина
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

адэ шыпхъу

  Мыхьэнэ: Адэм и шыпхъу, адэм къыдалъхуа цӀыхубз.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: paternal aunt
     Урысыбзэ: тётя по отцу
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Анэ шыпхъу анэ палъэщи, адэ шыпхъу адэ палъэщ.  Псалъэжьхэр

адэ щӀэин

  Мыхьэнэ: Адэм къыщӀэна щӀы, мылъку.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: inheritance bequeathed by a deceased father.
     Урысыбзэ: вотчина, имущество умершего отца
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Гугъэмрэ жеймрэ адэ щӀэиныфӀщ.  Псалъэжьхэр

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: НАРЕЧИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['ɐdɐ]:

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [а] + -дэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЩӀыпӀэ нэхъ жыжьэ, нэхъ пыӀудза.

ЩАПХЪЭХЭР

• Зэ и пыӀэр Хьэбалэ адэ къуэм деутӀыпщхьэри, хьэми, кӀэпкъжьэпкъын фӀэфӀщи, иутхыпщӀурэ дзэкӀэ къехъыж. Гъубжокъуэ Лиуан
• Абы япэ къитхъыр тезыщӀыхьхэм я макъыр адэ хьэсэпэмкӀэ къыщоӀу. ХьэхъупащӀэ Хьэжбэчыр

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• КӀуэ адэ.
• ӀукӀ адэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• адэ: там, туда
• КӀуэ адэ: Go there!
• ӀукӀ адэ: Move (go, get) away from there.

УРЫСЫБЗЭ

• адэ: там, туда
• КӀуэ адэ: Иди туда.
• ӀукӀ адэ: Отойди оттуда

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын