дадэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA ['dɑ:dɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [дад] + -э
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | дадэ | дадэр | -- | дадэхэр |
| Эргативнэ: | дадэ | дадэм | -- | дадэхэм |
| Послеложнэ: | дадэкӀэ | дадэмкӀэ | дадэхэкӀэ | дадэхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | дадэу | дадэрауэ | дадэхэу | дадэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Адэшхуэм е адэм (ар жьы хъуамэ) зэреджэ псалъэ.
- ЛӀыжь.
ЩАПХЪЭХЭР
- Мышэхэ я дадэм, жьакӀэ тхьэпэху хъужауэ, пхъэ къутапӀэм ӀущӀэу здыхэтым, Гуащэнэ гъынанэу къыбгъэдыхьащ. Нало Заур
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
| Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 47 |
|---|---|---|
| адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
| Нанэрэ дадэрэ хадэм итщ. | Бабушка и дедушка находятся в саду. | Grandmother and grandfather are in the garden. |
| нап. 60 | ||
| Ди дадэ бжьаӀуэм щолажьэ. | Наш дедушка работает на пасеке. | Our grandfather works in the apiary. |
| Дадэ бжьаӀуэм сыздешэ. | Дедушка водит меня с собой на пасеку. | Grandfather takes me with him to the apiary. |
| нап. 81 | ||
| Сэри дадэ тхылъылъэ къысхуищэхуащ. | Мой дедушка купил мне ранец, тоже. | My grandfather has also bought me a book bag. |
| нап. 84 | ||
| Си ныбжьэгъу Дахэнагъуэрэ сэрэ дадэ губгъуэм дишащ. | Дедушка повёл меня с моей подругой Даханагуой в поле. | Grandfather has taken my friend Dakhenaghwa and me to the fields. |
| нап. 110 | ||
| Хэку зауэшхуэм Лъэпщ дадэр лӀы хахуэу хэтащ. | Дедушка Тлепш участвовал в Великой Отечественной войне как смелый мужчина. | Grandfather Tlepsh took part in the Great Patriotic War as a brave man. |
| Дауэ хэта Лъэпщ дадэр зауэм? | Как Дедушка Тлепш участвовал в войне. | How did Grandfather Tlepsh take part in the war. |
| нап. 115 | ||
| Дадэ жыг хисэрт. | Дедушка сажал дерево. | Grandfather was planting a tree. |
| Дадэ жеӀэ: — Сэ сымышхми, нэгъуэщӀхэм яшхынщ, фӀыщӀи къысхуащӀынщ. | Дедушка говорит: -- Хотя я не поем, другие будут есть, спасибо скажут. | Grandfather says: Although I may not eat any, others will eat them and thank me. |
| Сытыт дадэ кхъужьейхэр щӀыхисэр? | Почему дедушка сажает грушевые деревья? | Why is grandfather planting some pear trees? |
| Дадэ кхъуэжьей хесэ. | Дедушка сажает грушевое дерево. | Grandfather is planting a pear tree. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Ди дадэ къуажэм щопсэу.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- дадэ: 1. grandfather, grandpa, gramps, granddad 2. a polite way of addressing an older person
- Ди дадэ къуажэм щопсэу: our grandfather lives in the village.
УРЫСЫБЗЭ
- дадэ: 1. дед, дедушка 2. дед, старик, старый человек
- Ди дадэ къуажэм щопсэу: наш дедушка живет в деревне.
НЭГЪУЭЩӀ БЗЭХЭР:
- адыгеибзэ (кӀахыбзэ) (ady):
- азэрбайджаныбзэ (az):
- армяныбзэ (ермэлыбзэ) (hy):
- башкирыбзэ (ba):
- грузиныбзэ (куржыбзэ, сонэбзэ) (ka):
- иврит (he):
- къэрэшей-балъкъэрыбзэ (kbc):
- нэмыцэбзэ (de):
- персыбзэ (fa):
- тыркубзэ (tr): 1. Dede 2. Yaşlı adam
- французыбзэ (франджыбзэ) (fr):
- хьэрыпыбзэ (ar):
БИБЛИОГРАФИЕ