дакъэхэкӏэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [dɐqʹɐ'xɐtʹʂɐ]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [дакъ] + -э + хэ- + [кӏ] + -э
СКЛОНЕНЭ
| Закъуэ бжыгъэ | Куэд бжыгъэ | |||
|---|---|---|---|---|
| Мыбелджылы | Белджылы | Мыбелджылы | Белджылы | |
| Именительнэ: | дакъэхэкӏэ | дакъэхэкӏэр | -- | дакъэхэкӏэхэр |
| Эргативнэ: | дакъэхэкӏэ | дакъэхэкӏэм | -- | дакъэхэкӏэхэм |
| Послеложнэ: | дакъэхэкӏэкӀэ | дакъэхэкӏэмкӀэ | дакъэхэкӏэхэкӀэ | дакъэхэкӏэхэмкӀэ |
| Обстоятельственнэ: | дакъэхэкӏэу | дакъэхэкӏэрауэ | дакъэхэкӏэхэу | дакъэхэкӏэхэрауэ |
МЫХЬЭНЭ
- Жьэгу пащхьэм щыщу нэхъыщӀэ тӀысыпӀэ, шытыпӀэ; пщӀэ нэхъ хуамыщӀу, кърамыдзэу щыт тӀысыпӀэ.
- Жьэгу пащхьэм щыщу нэхъ кърамыдзэу, жьэгум нэхъ пыӀудзауэ щыт Ӏыхьэр тӀысыпӀэу къызылъыс нэхъыщӀэхэр, сабийхэр.
ЩАПХЪЭХЭР
- Гузэвэгъуэ гуэрхэр гукӀи псэкӀи зыгъэв нэщэнэ хэлъу абы (Линэ) дакъэхэкӀэм деж зыщигъэсабыращ, и натӀэр уэнжакъ дамэм иригъэкъури. Къ.Хь. Анэр зэрымысыж унэм дакъэхэкӀэр ущитӀысыпӀэщ Псалъэжьхэр
- [ЩӀалэм:] Кхъужь дыдж ӀэфӀыпсу тӀыгъуауэ, ДжэдыкӀэ абгъуэринэу.. укъинэжынщ, — ДакъэхэкӀэм хэс сэ укъыхэсхыху. Адыгэ ӀуэрыӀуатэхэр, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- дакъэхэкӏэ: 1. a more disrespectful place by the hearth for the younger members of the family (closer to the door) 2. children, teenagers, usually sitting in a more disrespectful place by the hearth (closer to the door)
УРЫСЫБЗЭ
- дакъэхэкӏэ: 1. непочётное место у очага для младших (ближе к двери) 2. дети, подростки, сидящие обычно на непочётном месте у очага (ближе к двери)
БИБЛИОГРАФИЕ