зежэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [ze:'ᶎɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + е- + [ж] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зежэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зежэн
щымыӀэныгъэ:	земыжэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызежэн	узежэн	зежэн	дызежэн	фызежэн	зежэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыземыжэн	уземыжэн	земыжэн	дыземыжэн	фыземыжэн	земыжэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зежэ!	фызежэ!
щымыӀэныгъэ:	уземыжэ!	фыземыжэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызрежэ	узрежэ	зрежэ	дызрежэ	фызрежэ	зрежэ
щымыӀэныгъэ:	сызремыжэ	узремыжэ	зремыжэ	дызремыжэ	фызремыжэ	зремыжэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызожэ(р)	узожэ(р)	зожэ(р)	дызожэ(р)	фызожэ(р)	зожэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэркъым	узежэркъым	зежэркъым	дызежэркъым	фызежэркъым	зежэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызежэрт	узежэрт	зежэрт	дызежэрт	фызежэрт	зежэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежэртэкъым	узежэртэкъым	зежэртэкъым	дызежэртэкъым	фызежэртэкъым	зежэ(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызежащ	узежащ	зежащ	дызежащ	фызежащ	зежа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежакъым	узежакъым	зежакъым	дызежакъым	фызежакъым	зежа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызежат	узежат	зежат	дызежат	фызежат	зежа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежатэкъым	узежатэкъым	зежатэкъым	дызежатэкъым	фызежатэкъым	зежа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэгъащ	узежэгъащ	зежэгъащ	дызежэгъащ	фызежэгъащ	зежэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэгъакъым	узежэгъакъым	зежэгъакъым	дызежэгъакъым	фызежэгъакъым	зежэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэгъат	узежэгъат	зежэгъат	дызежэгъат	фызежэгъат	зежэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэгъатэкъым	узежэгъатэкъым	зежэгъатэкъым	дызежэгъатэкъым	фызежэгъатэкъым	зежэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызежэщ	узежэщ	зежэщ	дызежэщ	фызежэщ	зежэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызежэкъым	узежэкъым	зежэкъым	дызежэкъым	фызежэкъым	зежэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызежэт	узежэт	зежэт	дызежэт	фызежэт	зежэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызежэтэкъым	узежэтэкъым	зежэтэкъым	дызежэтэкъым	фызежэтэкъым	зежэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнщ	узежэнщ	зежэнщ	дызежэнщ	фызежэнщ	зежэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэнкъым	узежэнкъым	зежэнкъым	дызежэнкъым	фызежэнкъым	зежэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнущ	узежэнущ	зежэнущ	дызежэнущ	фызежэнущ	зежэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэнукъым	узежэнукъым	зежэнукъым	дызежэнукъым	фызежэнукъым	зежэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэрэ	узежэрэ	зежэрэ	дызежэрэ	фызежэрэ	зежэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэркъэ	узежэркъэ	зежэркъэ	дызежэркъэ	фызежэркъэ	зежэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызежэрт	узежэрт	зежэрт	дызежэрт	фызежэрт	зежэ(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежэртэкъэ	узежэртэкъэ	зежэртэкъэ	дызежэртэкъэ	фызежэртэкъэ	зежэ(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызежа	узежа	зежа	дызежа	фызежа	зежа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежакъэ	узежакъэ	зежакъэ	дызежакъэ	фызежакъэ	зежа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызежат	узежат	зежат	дызежат	фызежат	зежа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежатэкъэ	узежатэкъэ	зежатэкъэ	дызежатэкъэ	фызежатэкъэ	зежа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэгъа	узежэгъа	зежэгъа	дызежэгъа	фызежэгъа	зежэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэгъакъэ	узежэгъакъэ	зежэгъакъэ	дызежэгъакъэ	фызежэгъакъэ	зежэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэгъат	узежэгъат	зежэгъат	дызежэгъат	фызежэгъат	зежэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызежэгъатэкъэ	узежэгъатэкъэ	зежэгъатэкъэ	дызежэгъатэкъэ	фызежэгъатэкъэ	зежэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызежэ	узежэ	зежэ	дызежэ	фызежэ	зежэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызежэкъэ	узежэкъэ	зежэкъэ	дызежэкъэ	фызежэкъэ	зежэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызежэт	узежэт	зежэт	дызежэт	фызежэт	зежэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызежэтэкъэ	узежэтэкъэ	зежэтэкъэ	дызежэтэкъэ	фызежэтэкъэ	зежэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэн	узежэн	зежэн	дызежэн	фызежэн	зежэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэнкъэ	узежэнкъэ	зежэнкъэ	дызежэнкъэ	фызежэнкъэ	зежэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэну	узежэну	зежэну	дызежэну	фызежэну	зежэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэнукъэ	узежэнукъэ	зежэнукъэ	дызежэнукъэ	фызежэнукъэ	зежэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэмэ	узежэмэ	зежэмэ	дызежэмэ	фызежэмэ	зежэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэмэ	уземыжэмэ	земыжэмэ	дыземыжэмэ	фыземыжэмэ	земыжэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызежамэ	узежамэ	зежамэ	дызежамэ	фызежамэ	зежа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжамэ	уземыжамэ	земыжамэ	дыземыжамэ	фыземыжамэ	змыжа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызежэгъамэ	узежэгъамэ	зежэгъамэ	дызежэгъамэ	фызежэгъамэ	зежэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэгъамэ	уземыжэгъамэ	земыжэгъамэ	дыземыжэгъамэ	фыземыжэгъамэ	земыжэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнмэ	узежэнмэ	зежэнмэ	дызежэнмэ	фызежэнмэ	зежэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнмэ	уземыжэнмэ	земыжэнмэ	дыземыжэнмэ	фыземыжэнмэ	земыжэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнумэ	узежэнумэ	зежэнумэ	дызежэнумэ	фызежэнумэ	зежэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнумэ	уземыжэнумэ	земыжэнумэ	дыземыжэнумэ	фыземыжэнумэ	земыжэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэтэмэ	узежэтэмэ	зежэтэмэ	дызежэтэмэ	фызежэтэмэ	зежэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэтэмэ	уземыжэтэмэ	земыжэтэмэ	дыземыжэтэмэ	фыземыжэтэмэ	земыжэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызежатэмэ	узежатэмэ	зежатэмэ	дызежатэмэ	фызежатэмэ	зежа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжатэмэ	уземыжатэмэ	земыжатэмэ	дыземыжатэмэ	фыземыжатэмэ	земыжа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызежэгъатэмэ	узежэгъатэмэ	зежэгъатэмэ	дызежэгъатэмэ	фызежэгъатэмэ	зежэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэгъатэмэ	уземыжэгъатэмэ	земыжэгъатэмэ	дыземыжэгъатэмэ	фыземыжэгъатэмэ	земыжэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнтэмэ	узежэнтэмэ	зежэнтэмэ	дызежэнтэмэ	фызежэнтэмэ	зежэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнтэмэ	уземыжэнтэмэ	земыжэнтэмэ	дыземыжэнтэмэ	фыземыжэнтэмэ	земыжэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнутэмэ	узежэнутэмэ	зежэнутэмэ	дызежэнутэмэ	фызежэнутэмэ	зежэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнутэмэ	уземыжэнутэмэ	земыжэнутэмэ	дыземыжэнутэмэ	фыземыжэнутэмэ	земыжэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнт	узежэнт	зежэнт	дызежэнт	фызежэнт	зежэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэнтэкъым	узежэнтэкъым	зежэнтэкъым	дызежэнтэкъым	фызежэнтэкъым	зежэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнут	узежэнут	зежэнут	дызежэнут	фызежэнут	зежэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызежэнутэкъым	узежэнутэкъым	зежэнутэкъым	дызежэнутэкъым	фызежэнутэкъым	зежэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэми	узежэми	зежэми	дызежэми	фызежэми	зежэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэми	уземыжэми	земыжэми	дыземыжэми	фыземыжэми	земыжэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызежами	узежами	зежами	дызежами	фызежами	зежа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжами	уземыжами	земыжами	дыземыжами	фыземыжами	земыжа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызежэгъами	узежэгъами	зежэгъами	дызежэгъами	фызежэгъами	зежэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэгъами	уземыжэгъами	земыжэгъами	дыземыжэгъами	фыземыжэгъами	земыжэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнми	узежэнми	зежэнми	дызежэнми	фызежэнми	зежэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнми	уземыжэнми	земыжэнми	дыземыжэнми	фыземыжэнми	земыжэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнуми	узежэнуми	зежэнуми	дызежэнуми	фызежэнуми	зежэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнуми	уземыжэнуми	земыжэнуми	дыземыжэнуми	фыземыжэнуми	земыжэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэтэми	узежэтэми	зежэтэми	дызежэтэми	фызежэтэми	зежэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэтэми	уземыжэтэми	земыжэтэми	дыземыжэтэми	фыземыжэтэми	земыжэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызежатэми	узежатэми	зежатэми	дызежатэми	фызежатэми	зежа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжатэми	уземыжатэми	земыжатэми	дыземыжатэми	фыземыжатэми	земыжа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызежэгъатэми	узежэгъатэми	зежэгъатэми	дызежэгъатэми	фызежэгъатэми	зежэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэгъатэми	уземыжэгъатэми	земыжэгъатэми	дыземыжэгъатэми	фыземыжэгъатэми	земыжэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнтэми	узежэнтэми	зежэнтэми	дызежэнтэми	фызежэнтэми	зежэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнтэми	уземыжэнтэми	земыжэнтэми	дыземыжэнтэми	фыземыжэнтэми	земыжэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызежэнутэми	узежэнутэми	зежэнутэми	дызежэнутэми	фызежэнутэми	зежэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыземыжэнутэми	уземыжэнутэми	земыжэнутэми	дыземыжэнутэми	фыземыжэнутэми	земыжэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъжэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызежаи	узежаи	зежаи	дызежаи	фызежаи	зежаи
щымыӀэныгъэ:	сызежакъыми	узежакъыми	зежакъыми	дызежакъыми	фызежакъыми	зежакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызежащэрэт	узежащэрэт	зежащэрэт	дызежащэрэт	фызежащэрэт	зежащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыземыжащэрэт	уземыжащэрэт	земыжащэрэт	дыземыжащэрэт	фыземыжащэрэт	земыжащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызежагъэнщ	узежагъэнщ	зежагъэнщ	дызежагъэнщ	фызежагъэнщ	зежагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнкъым	узежагъэнкъым	зежагъэнкъым	дызежагъэнкъым	фызежагъэнкъым	зежагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызежагъэнт	узежагъэнт	зежагъэнт	дызежагъэнт	фызежагъэнт	зежагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнтэкъым	узежагъэнтэкъым	зежагъэнтэкъым	дызежагъэнтэкъым	фызежагъэнтэкъым	зежагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызежагъэн	узежагъэн	зежагъэн	дызежагъэн	фызежагъэн	зежагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнкъэ	узежагъэнкъэ	зежагъэнкъэ	дызежагъэнкъэ	фызежагъэнкъэ	зежагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызежагъэнт	узежагъэнт	зежагъэнт	дызежагъэнт	фызежагъэнт	зежагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнтэкъэ	узежагъэнтэкъэ	зежагъэнтэкъэ	дызежагъэнтэкъэ	фызежагъэнтэкъэ	зежагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызежагъэнущ	узежагъэнущ	зежагъэнущ	дызежагъэнущ	фызежагъэнущ	зежагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнукъым	узежагъэнукъым	зежагъэнукъым	дызежагъэнукъым	фызежагъэнукъым	зежагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызежагъэнут	узежагъэнут	зежагъэнут	дызежагъэнут	фызежагъэнут	зежагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнутэкъым	узежагъэнутэкъым	зежагъэнутэкъым	дызежагъэнутэкъым	фызежагъэнутэкъым	зежагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызежагъэну	узежагъэну	зежагъэну	дызежагъэну	фызежагъэну	зежагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнукъэ	узежагъэнукъэ	зежагъэнукъэ	дызежагъэнукъэ	фызежагъэнукъэ	зежагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызежагъэнут	узежагъэнут	зежагъэнут	дызежагъэнут	фызежагъэнут	зежагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызежагъэнутэкъэ	узежагъэнутэкъэ	зежагъэнутэкъэ	дызежагъэнутэкъэ	фызежагъэнутэкъэ	зежагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызежэ	узежэ	зежэ	дызежэ	фызежэ	зежэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжэ	уземыжэ	земыжэ	дыземыжэ	фыземыжэ	земыжэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызежа	узежа	зежа	дызежа	фызежа	зежа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжа	уземыжа	земыжа	дыземыжа	фыземыжа	земыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызежэгъа	узежэгъа	зежэгъа	дызежэгъа	фызежэгъа	зежэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжэгъа	уземыжэгъа	земыжэгъа	дыземыжэгъа	фыземыжэгъа	земыжэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызежэн	узежэн	зежэн	дызежэн	фызежэн	зежэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжэн	уземыжэн	земыжэн	дыземыжэн	фыземыжэн	земыжэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызежэну	узежэну	зежэну	дызежэну	фызежэну	зежэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжэну	уземыжэну	земыжэну	дыземыжэну	фыземыжэну	земыжэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызежэ	узэрызежэ	зэрызежэ	дызэрызежэ	фызэрызежэ	зэрызежэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыземыжэ	узэрыземыжэ	зэрыземыжэ	дызэрыземыжэ	фызэрыземыжэ	зэрыземыжэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызежа	узэрызежа	зэрызежа	дызэрызежа	фызэрызежа	зэрызежа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыземыжа	узэрыземыжа	зэрыземыжа	дызэрыземыжа	фызэрыземыжа	зэрыземыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызежэгъа	узэрызежэгъа	зэрызежэгъа	дызэрызежэгъа	фызэрызежэгъа	зэрызежэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыземыжэгъа	узэрыземыжэгъа	зэрыземыжэгъа	дызэрыземыжэгъа	фызэрыземыжэгъа	зэрыземыжэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызежэн	узэрызежэн	зэрызежэн	дызэрызежэн	фызэрызежэн	зэрызежэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыземыжэн	узэрыземыжэн	зэрыземыжэн	дызэрыземыжэн	фызэрыземыжэн	зэрыземыжэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызежэну	узэрызежэну	зэрызежэну	дызэрызежэну	фызэрызежэну	зэрызежэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыземыжэну	узэрыземыжэну	зэрыземыжэну	дызэрыземыжэну	фызэрыземыжэну	зэрыземыжэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызежэ	ущызежэ	щызежэ	дыщызежэ	фыщызежэ	щызежэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыземыжэ	ущыземыжэ	щыземыжэ	дыщыземыжэ	фыщыземыжэ	щыземыжэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызежа	ущызежа	щызежа	дыщызежа	фыщызежа	щызежа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыземыжа	ущыземыжа	щыземыжа	дыщыземыжа	фыщыземыжа	щыземыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызежэгъа	ущызежэгъа	щызежэгъа	дыщызежэгъа	фыщызежэгъа	щызежэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыземыжэгъа	ущыземыжэгъа	щыземыжэгъа	дыщыземыжэгъа	фыщыземыжэгъа	щыземыжэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызежэн	ущызежэн	щызежэн	дыщызежэн	фыщызежэн	щызежэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыземыжэн	ущыземыжэн	щыземыжэн	дыщыземыжэн	фыщыземыжэн	щыземыжэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызежэну	ущызежэну	щызежэну	дыщызежэну	фыщызежэну	щызежэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыземыжэну	ущыземыжэну	щыземыжэну	дыщыземыжэну	фыщыземыжэну	щыземыжэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызежэ	уздызежэ	здызежэ	дыздызежэ	фыздызежэ	здызежэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыземыжэ	уздыземыжэ	здыземыжэ	дыздыземыжэ	фыздыземыжэ	здыземыжэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызежа	уздызежа	здызежа	дыздызежа	фыздызежа	здызежа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыземыжа	уздыземыжа	здыземыжа	дыздыземыжа	фыздыземыжа	здыземыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызежэгъа	уздызежэгъа	здызежэгъа	дыздызежэгъа	фыздызежэгъа	здызежэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыземыжэгъа	уздыземыжэгъа	здыземыжэгъа	дыздыземыжэгъа	фыздыземыжэгъа	здыземыжэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызежэн	уздызежэн	здызежэн	дыздызежэн	фыздызежэн	здызежэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыземыжэн	уздыземыжэн	здыземыжэн	дыздыземыжэн	фыздыземыжэн	здыземыжэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызежэну	уздызежэну	здызежэну	дыздызежэну	фыздызежэну	здызежэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыземыжэну	уздыземыжэну	здыземыжэну	дыздыземыжэну	фыздыземыжэну	здыземыжэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызежэ	ущӀызежэ	щӀызежэ	дыщӀызежэ	фыщӀызежэ	щӀызежэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыземыжэ	ущӀыземыжэ	щӀыземыжэ	дыщӀыземыжэ	фыщӀыземыжэ	щӀыземыжэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызежа	ущӀызежа	щӀызежа	дыщӀызежа	фыщӀызежа	щӀызежа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыземыжа	ущӀыземыжа	щӀыземыжа	дыщӀыземыжа	фыщӀыземыжа	щӀыземыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызежэгъа	ущӀызежэгъа	щӀызежэгъа	дыщӀызежэгъа	фыщӀызежэгъа	щӀызежэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыземыжэгъа	ущӀыземыжэгъа	щӀыземыжэгъа	дыщӀыземыжэгъа	фыщӀыземыжэгъа	щӀыземыжэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызежэн	ущӀызежэн	щӀызежэн	дыщӀызежэн	фыщӀызежэн	щӀызежэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыземыжэн	ущӀыземыжэн	щӀыземыжэн	дыщӀыземыжэн	фыщӀыземыжэн	щӀыземыжэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызежэну	ущӀызежэну	щӀызежэну	дыщӀызежэну	фыщӀызежэну	щӀызежэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыземыжэну	ущӀыземыжэну	щӀыземыжэну	дыщӀыземыжэну	фыщӀыземыжэну	щӀыземыжэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызежэу	узежэу	зежэу	дызежэу	фызежэу	зежэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжэу	уземыжэу	земыжэу	дыземыжэу	фыземыжэу	земыжэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызежауэ	узежауэ	зежауэ	дызежауэ	фызежауэ	зежауэ / зежа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыземыжауэ	уземыжауэ	земыжауэ	дыземыжауэ	фыземыжауэ	земыжауэ(хэ) / земыжа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызежэурэ	узежэурэ	зежэурэ	дызежэурэ	фызежэурэ	зежэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыземыжэурэ	уземыжэурэ	земыжэурэ	дыземыжэурэ	фыземыжэурэ	земыжэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзожэ	сызожэ	--	сывзожэ	сазожэ(хэ)
уэ	уззожэ	--	узожэ	удзожэ	--	уазожэ(хэ)
ар	ззожэ	бзожэ	зожэ	дзожэ	взожэ	язожэ(хэ)
дэ	--	дыбзожэ	дызожэ	--	дывзожэ	дазожэ(хэ)
фэ	фыззожэ	--	фызожэ	фыдзожэ	--	фазожэ(хэ)
ахэр	ззожэ	бзожэ	зожэ	дзожэ	взожэ	язожэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзежэрэ	сызежэрэ	--	сывзежэрэ	сазежэ(хэ)рэ
уэ	уззежэрэ	--	узежэрэ	удзежэрэ	--	уазежэ(хэ)рэ
ар	ззежэрэ	бзежэрэ	зежэрэ	дзежэрэ	взежэрэ	язежэ(хэ)рэ
дэ	--	дыбзежэрэ	дызежэрэ	--	дывзежэрэ	дазежэ(хэ)рэ
фэ	фыззежэрэ	--	фызежэрэ	фыдзежэрэ	--	фазежэ(хэ)рэ
ахэр	ззежэрэ	бзежэрэ	зежэрэ	дзежэрэ	взежэрэ	язежэ(хэ)рэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ж]э	[ж]эр	--	[ж]эхэр
Эргативнэ:	[ж]э	[ж]эм	--	[ж]эхэм
Послеложнэ:	[ж]экӀэ	[ж]эмкӀэ	[ж]эхэкӀэ	[ж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ж]эуэ	[ж]эрауэ	[ж]эхэу	[ж]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ж]а	[ж]ар	--	[ж]ахэр
Эргативнэ:	[ж]а	[ж]ам	--	[ж]ахэм
Послеложнэ:	[ж]акӀэ	[ж]амкӀэ	[ж]ахэкӀэ	[ж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ж]ауэ	[ж]арауэ	[ж]ахэу	[ж]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ж]эн	[ж]эныр	--	[ж]энхэр
Эргативнэ:	[ж]эн	[ж]эным	--	[ж]энхэм
Послеложнэ:	[ж]энкӀэ	[ж]энымкӀэ	[ж]энхэкӀэ	[ж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ж]эну	[ж]энырауэ	[ж]энхэу	[ж]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ж]эну	[ж]энур	--	[ж]энухэр
Эргативнэ:	[ж]эну	[ж]энум	--	[ж]энухэм
Послеложнэ:	[ж]энукӀэ	[ж]энумкӀэ	[ж]энухэкӀэ	[ж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ж]энууэ	[ж]энурауэ	[ж]энухэу	[ж]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Къэжыхьын.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 73
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Ар щэхуу зожэ.	Она бесшумно бегает.	She runs silently.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Сабийр зожэ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зежэн: run around (many times or many directions)
• Сабийр зожэ: the child runs around

УРЫСЫБЗЭ

• зежэн: бегать
• Сабийр зожэ: ребенок бегает

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын