зэкӏэлъепкӏэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐtʹʂɐɬe:'pʹtʹʂɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + кӏэ- + лъе- + [пкӏ] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэкӏэлъепкӏэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэкӏэлъепкӏэн
щымыӀэныгъэ:	зэкӏэлъемыпкӏэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэн	узэкӏэлъепкӏэн	зэкӏэлъепкӏэн	дызэкӏэлъепкӏэн	фызэкӏэлъепкӏэн	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэн	узэкӏэлъемыпкӏэн	зэкӏэлъемыпкӏэн	дызэкӏэлъемыпкӏэн	фызэкӏэлъемыпкӏэн	зэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэкӏэлъепкӏэ!	фызэкӏэлъепкӏэ!
щымыӀэныгъэ:	узэкӏэлъемыпкӏэ!	фызэкӏэлъемыпкӏэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлърепкӏэ	узэкӏэлърепкӏэ	зэкӏэлърепкӏэ	дызэкӏэлърепкӏэ	фызэкӏэлърепкӏэ	зэкӏэлърепкӏэ
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъремыпкӏэ	узэкӏэлъремыпкӏэ	зэкӏэлъремыпкӏэ	дызэкӏэлъремыпкӏэ	фызэкӏэлъремыпкӏэ	зэкӏэлъремыпкӏэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъопкӏэ(р)	узэкӏэлъопкӏэ(р)	зэкӏэлъопкӏэ(р)	дызэкӏэлъопкӏэ(р)	фызэкӏэлъопкӏэ(р)	зэкӏэлъопкӏэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэркъым	узэкӏэлъепкӏэркъым	зэкӏэлъепкӏэркъым	дызэкӏэлъепкӏэркъым	фызэкӏэлъепкӏэркъым	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэ(р)т	узэкӏэлъепкӏэ(р)т	зэкӏэлъепкӏэ(р)т	дызэкӏэлъепкӏэ(р)т	фызэкӏэлъепкӏэ(р)т	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъым	узэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъым	зэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъым	дызэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъым	фызэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъым	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏащ	узэкӏэлъепкӏащ	зэкӏэлъепкӏащ	дызэкӏэлъепкӏащ	фызэкӏэлъепкӏащ	зэкӏэлъепкӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏакъым	узэкӏэлъепкӏакъым	зэкӏэлъепкӏакъым	дызэкӏэлъепкӏакъым	фызэкӏэлъепкӏакъым	зэкӏэлъепкӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏат	узэкӏэлъепкӏат	зэкӏэлъепкӏат	дызэкӏэлъепкӏат	фызэкӏэлъепкӏат	зэкӏэлъепкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏатэкъым	узэкӏэлъепкӏатэкъым	зэкӏэлъепкӏатэкъым	дызэкӏэлъепкӏатэкъым	фызэкӏэлъепкӏатэкъым	зэкӏэлъепкӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъащ	узэкӏэлъепкӏэгъащ	зэкӏэлъепкӏэгъащ	дызэкӏэлъепкӏэгъащ	фызэкӏэлъепкӏэгъащ	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъакъым	узэкӏэлъепкӏэгъакъым	зэкӏэлъепкӏэгъакъым	дызэкӏэлъепкӏэгъакъым	фызэкӏэлъепкӏэгъакъым	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъат	узэкӏэлъепкӏэгъат	зэкӏэлъепкӏэгъат	дызэкӏэлъепкӏэгъат	фызэкӏэлъепкӏэгъат	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъатэкъым	узэкӏэлъепкӏэгъатэкъым	зэкӏэлъепкӏэгъатэкъым	дызэкӏэлъепкӏэгъатэкъым	фызэкӏэлъепкӏэгъатэкъым	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэщ	узэкӏэлъепкӏэщ	зэкӏэлъепкӏэщ	дызэкӏэлъепкӏэщ	фызэкӏэлъепкӏэщ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэкъым	узэкӏэлъепкӏэкъым	зэкӏэлъепкӏэкъым	дызэкӏэлъепкӏэкъым	фызэкӏэлъепкӏэкъым	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэт	узэкӏэлъепкӏэт	зэкӏэлъепкӏэт	дызэкӏэлъепкӏэт	фызэкӏэлъепкӏэт	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэтэкъым	узэкӏэлъепкӏэтэкъым	зэкӏэлъепкӏэтэкъым	дызэкӏэлъепкӏэтэкъым	фызэкӏэлъепкӏэтэкъым	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнщ	узэкӏэлъепкӏэнщ	зэкӏэлъепкӏэнщ	дызэкӏэлъепкӏэнщ	фызэкӏэлъепкӏэнщ	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнкъым	узэкӏэлъепкӏэнкъым	зэкӏэлъепкӏэнкъым	дызэкӏэлъепкӏэнкъым	фызэкӏэлъепкӏэнкъым	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнущ	узэкӏэлъепкӏэнущ	зэкӏэлъепкӏэнущ	дызэкӏэлъепкӏэнущ	фызэкӏэлъепкӏэнущ	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнукъым	узэкӏэлъепкӏэнукъым	зэкӏэлъепкӏэнукъым	дызэкӏэлъепкӏэнукъым	фызэкӏэлъепкӏэнукъым	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэрэ	узэкӏэлъепкӏэрэ	зэкӏэлъепкӏэрэ	дызэкӏэлъепкӏэрэ	фызэкӏэлъепкӏэрэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэркъэ	узэкӏэлъепкӏэркъэ	зэкӏэлъепкӏэркъэ	дызэкӏэлъепкӏэркъэ	фызэкӏэлъепкӏэркъэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэ(р)т	узэкӏэлъепкӏэ(р)т	зэкӏэлъепкӏэ(р)т	дызэкӏэлъепкӏэ(р)т	фызэкӏэлъепкӏэ(р)т	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъэ	узэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъэ	зэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъэ	дызэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъэ	фызэкӏэлъепкӏэ(р)тэкъэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏа	узэкӏэлъепкӏа	зэкӏэлъепкӏа	дызэкӏэлъепкӏа	фызэкӏэлъепкӏа	зэкӏэлъепкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏакъэ	узэкӏэлъепкӏакъэ	зэкӏэлъепкӏакъэ	дызэкӏэлъепкӏакъэ	фызэкӏэлъепкӏакъэ	зэкӏэлъепкӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏат	узэкӏэлъепкӏат	зэкӏэлъепкӏат	дызэкӏэлъепкӏат	фызэкӏэлъепкӏат	зэкӏэлъепкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏатэкъэ	узэкӏэлъепкӏатэкъэ	зэкӏэлъепкӏатэкъэ	дызэкӏэлъепкӏатэкъэ	фызэкӏэлъепкӏатэкъэ	зэкӏэлъепкӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъа	узэкӏэлъепкӏэгъа	зэкӏэлъепкӏэгъа	дызэкӏэлъепкӏэгъа	фызэкӏэлъепкӏэгъа	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъакъэ	узэкӏэлъепкӏэгъакъэ	зэкӏэлъепкӏэгъакъэ	дызэкӏэлъепкӏэгъакъэ	фызэкӏэлъепкӏэгъакъэ	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъат	узэкӏэлъепкӏэгъат	зэкӏэлъепкӏэгъат	дызэкӏэлъепкӏэгъат	фызэкӏэлъепкӏэгъат	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъатэкъэ	узэкӏэлъепкӏэгъатэкъэ	зэкӏэлъепкӏэгъатэкъэ	дызэкӏэлъепкӏэгъатэкъэ	фызэкӏэлъепкӏэгъатэкъэ	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэ	узэкӏэлъепкӏэ	зэкӏэлъепкӏэ	дызэкӏэлъепкӏэ	фызэкӏэлъепкӏэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэкъэ	узэкӏэлъепкӏэкъэ	зэкӏэлъепкӏэкъэ	дызэкӏэлъепкӏэкъэ	фызэкӏэлъепкӏэкъэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэт	узэкӏэлъепкӏэт	зэкӏэлъепкӏэт	дызэкӏэлъепкӏэт	фызэкӏэлъепкӏэт	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэтэкъэ	узэкӏэлъепкӏэтэкъэ	зэкӏэлъепкӏэтэкъэ	дызэкӏэлъепкӏэтэкъэ	фызэкӏэлъепкӏэтэкъэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэн	узэкӏэлъепкӏэн	зэкӏэлъепкӏэн	дызэкӏэлъепкӏэн	фызэкӏэлъепкӏэн	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнкъэ	узэкӏэлъепкӏэнкъэ	зэкӏэлъепкӏэнкъэ	дызэкӏэлъепкӏэнкъэ	фызэкӏэлъепкӏэнкъэ	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэну	узэкӏэлъепкӏэну	зэкӏэлъепкӏэну	дызэкӏэлъепкӏэну	фызэкӏэлъепкӏэну	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнукъэ	узэкӏэлъепкӏэнукъэ	зэкӏэлъепкӏэнукъэ	дызэкӏэлъепкӏэнукъэ	фызэкӏэлъепкӏэнукъэ	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэмэ	узэкӏэлъепкӏэмэ	зэкӏэлъепкӏэмэ	дызэкӏэлъепкӏэмэ	фызэкӏэлъепкӏэмэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэмэ	узэкӏэлъемыпкӏэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэмэ	дызэкӏэлъемыпкӏэмэ	фызэкӏэлъемыпкӏэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏамэ	узэкӏэлъепкӏамэ	зэкӏэлъепкӏамэ	дызэкӏэлъепкӏамэ	фызэкӏэлъепкӏамэ	зэкӏэлъепкӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏамэ	узэкӏэлъемыпкӏамэ	зэкӏэлъемыпкӏамэ	дызэкӏэлъемыпкӏамэ	фызэкӏэлъемыпкӏамэ	зэкӏэлъмыпкӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъамэ	узэкӏэлъепкӏэгъамэ	зэкӏэлъепкӏэгъамэ	дызэкӏэлъепкӏэгъамэ	фызэкӏэлъепкӏэгъамэ	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэгъамэ	узэкӏэлъемыпкӏэгъамэ	зэкӏэлъемыпкӏэгъамэ	дызэкӏэлъемыпкӏэгъамэ	фызэкӏэлъемыпкӏэгъамэ	зэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнмэ	узэкӏэлъепкӏэнмэ	зэкӏэлъепкӏэнмэ	дызэкӏэлъепкӏэнмэ	фызэкӏэлъепкӏэнмэ	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнмэ	узэкӏэлъемыпкӏэнмэ	зэкӏэлъемыпкӏэнмэ	дызэкӏэлъемыпкӏэнмэ	фызэкӏэлъемыпкӏэнмэ	зэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнумэ	узэкӏэлъепкӏэнумэ	зэкӏэлъепкӏэнумэ	дызэкӏэлъепкӏэнумэ	фызэкӏэлъепкӏэнумэ	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнумэ	узэкӏэлъемыпкӏэнумэ	зэкӏэлъемыпкӏэнумэ	дызэкӏэлъемыпкӏэнумэ	фызэкӏэлъемыпкӏэнумэ	зэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэтэмэ	узэкӏэлъепкӏэтэмэ	зэкӏэлъепкӏэтэмэ	дызэкӏэлъепкӏэтэмэ	фызэкӏэлъепкӏэтэмэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэтэмэ	узэкӏэлъемыпкӏэтэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэтэмэ	дызэкӏэлъемыпкӏэтэмэ	фызэкӏэлъемыпкӏэтэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏатэмэ	узэкӏэлъепкӏатэмэ	зэкӏэлъепкӏатэмэ	дызэкӏэлъепкӏатэмэ	фызэкӏэлъепкӏатэмэ	зэкӏэлъепкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏатэмэ	узэкӏэлъемыпкӏатэмэ	зэкӏэлъемыпкӏатэмэ	дызэкӏэлъемыпкӏатэмэ	фызэкӏэлъемыпкӏатэмэ	зэкӏэлъемыпкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъатэмэ	узэкӏэлъепкӏэгъатэмэ	зэкӏэлъепкӏэгъатэмэ	дызэкӏэлъепкӏэгъатэмэ	фызэкӏэлъепкӏэгъатэмэ	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэгъатэмэ	узэкӏэлъемыпкӏэгъатэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэгъатэмэ	дызэкӏэлъемыпкӏэгъатэмэ	фызэкӏэлъемыпкӏэгъатэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнтэмэ	узэкӏэлъепкӏэнтэмэ	зэкӏэлъепкӏэнтэмэ	дызэкӏэлъепкӏэнтэмэ	фызэкӏэлъепкӏэнтэмэ	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнтэмэ	узэкӏэлъемыпкӏэнтэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэнтэмэ	дызэкӏэлъемыпкӏэнтэмэ	фызэкӏэлъемыпкӏэнтэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнутэмэ	узэкӏэлъепкӏэнутэмэ	зэкӏэлъепкӏэнутэмэ	дызэкӏэлъепкӏэнутэмэ	фызэкӏэлъепкӏэнутэмэ	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнутэмэ	узэкӏэлъемыпкӏэнутэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэнутэмэ	дызэкӏэлъемыпкӏэнутэмэ	фызэкӏэлъемыпкӏэнутэмэ	зэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнт	узэкӏэлъепкӏэнт	зэкӏэлъепкӏэнт	дызэкӏэлъепкӏэнт	фызэкӏэлъепкӏэнт	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнтэкъым	узэкӏэлъепкӏэнтэкъым	зэкӏэлъепкӏэнтэкъым	дызэкӏэлъепкӏэнтэкъым	фызэкӏэлъепкӏэнтэкъым	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнут	узэкӏэлъепкӏэнут	зэкӏэлъепкӏэнут	дызэкӏэлъепкӏэнут	фызэкӏэлъепкӏэнут	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнутэкъым	узэкӏэлъепкӏэнутэкъым	зэкӏэлъепкӏэнутэкъым	дызэкӏэлъепкӏэнутэкъым	фызэкӏэлъепкӏэнутэкъым	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэми	узэкӏэлъепкӏэми	зэкӏэлъепкӏэми	дызэкӏэлъепкӏэми	фызэкӏэлъепкӏэми	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэми	узэкӏэлъемыпкӏэми	зэкӏэлъемыпкӏэми	дызэкӏэлъемыпкӏэми	фызэкӏэлъемыпкӏэми	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏами	узэкӏэлъепкӏами	зэкӏэлъепкӏами	дызэкӏэлъепкӏами	фызэкӏэлъепкӏами	зэкӏэлъепкӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏами	узэкӏэлъемыпкӏами	зэкӏэлъемыпкӏами	дызэкӏэлъемыпкӏами	фызэкӏэлъемыпкӏами	зэкӏэлъемыпкӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъами	узэкӏэлъепкӏэгъами	зэкӏэлъепкӏэгъами	дызэкӏэлъепкӏэгъами	фызэкӏэлъепкӏэгъами	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэгъами	узэкӏэлъемыпкӏэгъами	зэкӏэлъемыпкӏэгъами	дызэкӏэлъемыпкӏэгъами	фызэкӏэлъемыпкӏэгъами	зэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнми	узэкӏэлъепкӏэнми	зэкӏэлъепкӏэнми	дызэкӏэлъепкӏэнми	фызэкӏэлъепкӏэнми	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнми	узэкӏэлъемыпкӏэнми	зэкӏэлъемыпкӏэнми	дызэкӏэлъемыпкӏэнми	фызэкӏэлъемыпкӏэнми	зэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнуми	узэкӏэлъепкӏэнуми	зэкӏэлъепкӏэнуми	дызэкӏэлъепкӏэнуми	фызэкӏэлъепкӏэнуми	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнуми	узэкӏэлъемыпкӏэнуми	зэкӏэлъемыпкӏэнуми	дызэкӏэлъемыпкӏэнуми	фызэкӏэлъемыпкӏэнуми	зэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэтэми	узэкӏэлъепкӏэтэми	зэкӏэлъепкӏэтэми	дызэкӏэлъепкӏэтэми	фызэкӏэлъепкӏэтэми	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэтэми	узэкӏэлъемыпкӏэтэми	зэкӏэлъемыпкӏэтэми	дызэкӏэлъемыпкӏэтэми	фызэкӏэлъемыпкӏэтэми	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏатэми	узэкӏэлъепкӏатэми	зэкӏэлъепкӏатэми	дызэкӏэлъепкӏатэми	фызэкӏэлъепкӏатэми	зэкӏэлъепкӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏатэми	узэкӏэлъемыпкӏатэми	зэкӏэлъемыпкӏатэми	дызэкӏэлъемыпкӏатэми	фызэкӏэлъемыпкӏатэми	зэкӏэлъемыпкӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэгъатэми	узэкӏэлъепкӏэгъатэми	зэкӏэлъепкӏэгъатэми	дызэкӏэлъепкӏэгъатэми	фызэкӏэлъепкӏэгъатэми	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэгъатэми	узэкӏэлъемыпкӏэгъатэми	зэкӏэлъемыпкӏэгъатэми	дызэкӏэлъемыпкӏэгъатэми	фызэкӏэлъемыпкӏэгъатэми	зэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнтэми	узэкӏэлъепкӏэнтэми	зэкӏэлъепкӏэнтэми	дызэкӏэлъепкӏэнтэми	фызэкӏэлъепкӏэнтэми	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнтэми	узэкӏэлъемыпкӏэнтэми	зэкӏэлъемыпкӏэнтэми	дызэкӏэлъемыпкӏэнтэми	фызэкӏэлъемыпкӏэнтэми	зэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏэнутэми	узэкӏэлъепкӏэнутэми	зэкӏэлъепкӏэнутэми	дызэкӏэлъепкӏэнутэми	фызэкӏэлъепкӏэнутэми	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏэнутэми	узэкӏэлъемыпкӏэнутэми	зэкӏэлъемыпкӏэнутэми	дызэкӏэлъемыпкӏэнутэми	фызэкӏэлъемыпкӏэнутэми	зэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъпкӏэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏаи	узэкӏэлъепкӏаи	зэкӏэлъепкӏаи	дызэкӏэлъепкӏаи	фызэкӏэлъепкӏаи	зэкӏэлъепкӏаи
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏакъыми	узэкӏэлъепкӏакъыми	зэкӏэлъепкӏакъыми	дызэкӏэлъепкӏакъыми	фызэкӏэлъепкӏакъыми	зэкӏэлъепкӏакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏащэрэт	узэкӏэлъепкӏащэрэт	зэкӏэлъепкӏащэрэт	дызэкӏэлъепкӏащэрэт	фызэкӏэлъепкӏащэрэт	зэкӏэлъепкӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъемыпкӏащэрэт	узэкӏэлъемыпкӏащэрэт	зэкӏэлъемыпкӏащэрэт	дызэкӏэлъемыпкӏащэрэт	фызэкӏэлъемыпкӏащэрэт	зэкӏэлъемыпкӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнщ	узэкӏэлъепкӏагъэнщ	зэкӏэлъепкӏагъэнщ	дызэкӏэлъепкӏагъэнщ	фызэкӏэлъепкӏагъэнщ	зэкӏэлъепкӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнкъым	узэкӏэлъепкӏагъэнкъым	зэкӏэлъепкӏагъэнкъым	дызэкӏэлъепкӏагъэнкъым	фызэкӏэлъепкӏагъэнкъым	зэкӏэлъепкӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнт	узэкӏэлъепкӏагъэнт	зэкӏэлъепкӏагъэнт	дызэкӏэлъепкӏагъэнт	фызэкӏэлъепкӏагъэнт	зэкӏэлъепкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнтэкъым	узэкӏэлъепкӏагъэнтэкъым	зэкӏэлъепкӏагъэнтэкъым	дызэкӏэлъепкӏагъэнтэкъым	фызэкӏэлъепкӏагъэнтэкъым	зэкӏэлъепкӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэн	узэкӏэлъепкӏагъэн	зэкӏэлъепкӏагъэн	дызэкӏэлъепкӏагъэн	фызэкӏэлъепкӏагъэн	зэкӏэлъепкӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнкъэ	узэкӏэлъепкӏагъэнкъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнкъэ	дызэкӏэлъепкӏагъэнкъэ	фызэкӏэлъепкӏагъэнкъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнт	узэкӏэлъепкӏагъэнт	зэкӏэлъепкӏагъэнт	дызэкӏэлъепкӏагъэнт	фызэкӏэлъепкӏагъэнт	зэкӏэлъепкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнтэкъэ	узэкӏэлъепкӏагъэнтэкъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнтэкъэ	дызэкӏэлъепкӏагъэнтэкъэ	фызэкӏэлъепкӏагъэнтэкъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнущ	узэкӏэлъепкӏагъэнущ	зэкӏэлъепкӏагъэнущ	дызэкӏэлъепкӏагъэнущ	фызэкӏэлъепкӏагъэнущ	зэкӏэлъепкӏагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнукъым	узэкӏэлъепкӏагъэнукъым	зэкӏэлъепкӏагъэнукъым	дызэкӏэлъепкӏагъэнукъым	фызэкӏэлъепкӏагъэнукъым	зэкӏэлъепкӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнут	узэкӏэлъепкӏагъэнут	зэкӏэлъепкӏагъэнут	дызэкӏэлъепкӏагъэнут	фызэкӏэлъепкӏагъэнут	зэкӏэлъепкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнутэкъым	узэкӏэлъепкӏагъэнутэкъым	зэкӏэлъепкӏагъэнутэкъым	дызэкӏэлъепкӏагъэнутэкъым	фызэкӏэлъепкӏагъэнутэкъым	зэкӏэлъепкӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэну	узэкӏэлъепкӏагъэну	зэкӏэлъепкӏагъэну	дызэкӏэлъепкӏагъэну	фызэкӏэлъепкӏагъэну	зэкӏэлъепкӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнукъэ	узэкӏэлъепкӏагъэнукъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнукъэ	дызэкӏэлъепкӏагъэнукъэ	фызэкӏэлъепкӏагъэнукъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнут	узэкӏэлъепкӏагъэнут	зэкӏэлъепкӏагъэнут	дызэкӏэлъепкӏагъэнут	фызэкӏэлъепкӏагъэнут	зэкӏэлъепкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъепкӏагъэнутэкъэ	узэкӏэлъепкӏагъэнутэкъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнутэкъэ	дызэкӏэлъепкӏагъэнутэкъэ	фызэкӏэлъепкӏагъэнутэкъэ	зэкӏэлъепкӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏэ	узэкӏэлъепкӏэ	зэкӏэлъепкӏэ	дызэкӏэлъепкӏэ	фызэкӏэлъепкӏэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏэ	узэкӏэлъемыпкӏэ	зэкӏэлъемыпкӏэ	дызэкӏэлъемыпкӏэ	фызэкӏэлъемыпкӏэ	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏа	узэкӏэлъепкӏа	зэкӏэлъепкӏа	дызэкӏэлъепкӏа	фызэкӏэлъепкӏа	зэкӏэлъепкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏа	узэкӏэлъемыпкӏа	зэкӏэлъемыпкӏа	дызэкӏэлъемыпкӏа	фызэкӏэлъемыпкӏа	зэкӏэлъемыпкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏэгъа	узэкӏэлъепкӏэгъа	зэкӏэлъепкӏэгъа	дызэкӏэлъепкӏэгъа	фызэкӏэлъепкӏэгъа	зэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏэгъа	узэкӏэлъемыпкӏэгъа	зэкӏэлъемыпкӏэгъа	дызэкӏэлъемыпкӏэгъа	фызэкӏэлъемыпкӏэгъа	зэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏэн	узэкӏэлъепкӏэн	зэкӏэлъепкӏэн	дызэкӏэлъепкӏэн	фызэкӏэлъепкӏэн	зэкӏэлъепкӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏэн	узэкӏэлъемыпкӏэн	зэкӏэлъемыпкӏэн	дызэкӏэлъемыпкӏэн	фызэкӏэлъемыпкӏэн	зэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏэну	узэкӏэлъепкӏэну	зэкӏэлъепкӏэну	дызэкӏэлъепкӏэну	фызэкӏэлъепкӏэну	зэкӏэлъепкӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏэну	узэкӏэлъемыпкӏэну	зэкӏэлъемыпкӏэну	дызэкӏэлъемыпкӏэну	фызэкӏэлъемыпкӏэну	зэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъепкӏэ	узэрызэкӏэлъепкӏэ	зэрызэкӏэлъепкӏэ	дызэрызэкӏэлъепкӏэ	фызэрызэкӏэлъепкӏэ	зэрызэкӏэлъепкӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъемыпкӏэ	узэрызэкӏэлъемыпкӏэ	зэрызэкӏэлъемыпкӏэ	дызэрызэкӏэлъемыпкӏэ	фызэрызэкӏэлъемыпкӏэ	зэрызэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъепкӏа	узэрызэкӏэлъепкӏа	зэрызэкӏэлъепкӏа	дызэрызэкӏэлъепкӏа	фызэрызэкӏэлъепкӏа	зэрызэкӏэлъепкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъемыпкӏа	узэрызэкӏэлъемыпкӏа	зэрызэкӏэлъемыпкӏа	дызэрызэкӏэлъемыпкӏа	фызэрызэкӏэлъемыпкӏа	зэрызэкӏэлъемыпкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъепкӏэгъа	узэрызэкӏэлъепкӏэгъа	зэрызэкӏэлъепкӏэгъа	дызэрызэкӏэлъепкӏэгъа	фызэрызэкӏэлъепкӏэгъа	зэрызэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъемыпкӏэгъа	узэрызэкӏэлъемыпкӏэгъа	зэрызэкӏэлъемыпкӏэгъа	дызэрызэкӏэлъемыпкӏэгъа	фызэрызэкӏэлъемыпкӏэгъа	зэрызэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъепкӏэн	узэрызэкӏэлъепкӏэн	зэрызэкӏэлъепкӏэн	дызэрызэкӏэлъепкӏэн	фызэрызэкӏэлъепкӏэн	зэрызэкӏэлъепкӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъемыпкӏэн	узэрызэкӏэлъемыпкӏэн	зэрызэкӏэлъемыпкӏэн	дызэрызэкӏэлъемыпкӏэн	фызэрызэкӏэлъемыпкӏэн	зэрызэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъепкӏэну	узэрызэкӏэлъепкӏэну	зэрызэкӏэлъепкӏэну	дызэрызэкӏэлъепкӏэну	фызэрызэкӏэлъепкӏэну	зэрызэкӏэлъепкӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъемыпкӏэну	узэрызэкӏэлъемыпкӏэну	зэрызэкӏэлъемыпкӏэну	дызэрызэкӏэлъемыпкӏэну	фызэрызэкӏэлъемыпкӏэну	зэрызэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъепкӏэ	ущызэкӏэлъепкӏэ	щызэкӏэлъепкӏэ	дыщызэкӏэлъепкӏэ	фыщызэкӏэлъепкӏэ	щызэкӏэлъепкӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъемыпкӏэ	ущызэкӏэлъемыпкӏэ	щызэкӏэлъемыпкӏэ	дыщызэкӏэлъемыпкӏэ	фыщызэкӏэлъемыпкӏэ	щызэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъепкӏа	ущызэкӏэлъепкӏа	щызэкӏэлъепкӏа	дыщызэкӏэлъепкӏа	фыщызэкӏэлъепкӏа	щызэкӏэлъепкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъемыпкӏа	ущызэкӏэлъемыпкӏа	щызэкӏэлъемыпкӏа	дыщызэкӏэлъемыпкӏа	фыщызэкӏэлъемыпкӏа	щызэкӏэлъемыпкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъепкӏэгъа	ущызэкӏэлъепкӏэгъа	щызэкӏэлъепкӏэгъа	дыщызэкӏэлъепкӏэгъа	фыщызэкӏэлъепкӏэгъа	щызэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъемыпкӏэгъа	ущызэкӏэлъемыпкӏэгъа	щызэкӏэлъемыпкӏэгъа	дыщызэкӏэлъемыпкӏэгъа	фыщызэкӏэлъемыпкӏэгъа	щызэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъепкӏэн	ущызэкӏэлъепкӏэн	щызэкӏэлъепкӏэн	дыщызэкӏэлъепкӏэн	фыщызэкӏэлъепкӏэн	щызэкӏэлъепкӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъемыпкӏэн	ущызэкӏэлъемыпкӏэн	щызэкӏэлъемыпкӏэн	дыщызэкӏэлъемыпкӏэн	фыщызэкӏэлъемыпкӏэн	щызэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъепкӏэну	ущызэкӏэлъепкӏэну	щызэкӏэлъепкӏэну	дыщызэкӏэлъепкӏэну	фыщызэкӏэлъепкӏэну	щызэкӏэлъепкӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъемыпкӏэну	ущызэкӏэлъемыпкӏэну	щызэкӏэлъемыпкӏэну	дыщызэкӏэлъемыпкӏэну	фыщызэкӏэлъемыпкӏэну	щызэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъепкӏэ	уздызэкӏэлъепкӏэ	здызэкӏэлъепкӏэ	дыздызэкӏэлъепкӏэ	фыздызэкӏэлъепкӏэ	здызэкӏэлъепкӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъемыпкӏэ	уздызэкӏэлъемыпкӏэ	здызэкӏэлъемыпкӏэ	дыздызэкӏэлъемыпкӏэ	фыздызэкӏэлъемыпкӏэ	здызэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъепкӏа	уздызэкӏэлъепкӏа	здызэкӏэлъепкӏа	дыздызэкӏэлъепкӏа	фыздызэкӏэлъепкӏа	здызэкӏэлъепкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъемыпкӏа	уздызэкӏэлъемыпкӏа	здызэкӏэлъемыпкӏа	дыздызэкӏэлъемыпкӏа	фыздызэкӏэлъемыпкӏа	здызэкӏэлъемыпкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъепкӏэгъа	уздызэкӏэлъепкӏэгъа	здызэкӏэлъепкӏэгъа	дыздызэкӏэлъепкӏэгъа	фыздызэкӏэлъепкӏэгъа	здызэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъемыпкӏэгъа	уздызэкӏэлъемыпкӏэгъа	здызэкӏэлъемыпкӏэгъа	дыздызэкӏэлъемыпкӏэгъа	фыздызэкӏэлъемыпкӏэгъа	здызэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъепкӏэн	уздызэкӏэлъепкӏэн	здызэкӏэлъепкӏэн	дыздызэкӏэлъепкӏэн	фыздызэкӏэлъепкӏэн	здызэкӏэлъепкӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъемыпкӏэн	уздызэкӏэлъемыпкӏэн	здызэкӏэлъемыпкӏэн	дыздызэкӏэлъемыпкӏэн	фыздызэкӏэлъемыпкӏэн	здызэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъепкӏэну	уздызэкӏэлъепкӏэну	здызэкӏэлъепкӏэну	дыздызэкӏэлъепкӏэну	фыздызэкӏэлъепкӏэну	здызэкӏэлъепкӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэлъемыпкӏэну	уздызэкӏэлъемыпкӏэну	здызэкӏэлъемыпкӏэну	дыздызэкӏэлъемыпкӏэну	фыздызэкӏэлъемыпкӏэну	здызэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъепкӏэ	ущӀызэкӏэлъепкӏэ	щӀызэкӏэлъепкӏэ	дыщӀызэкӏэлъепкӏэ	фыщӀызэкӏэлъепкӏэ	щӀызэкӏэлъепкӏэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъемыпкӏэ	ущӀызэкӏэлъемыпкӏэ	щӀызэкӏэлъемыпкӏэ	дыщӀызэкӏэлъемыпкӏэ	фыщӀызэкӏэлъемыпкӏэ	щӀызэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъепкӏа	ущӀызэкӏэлъепкӏа	щӀызэкӏэлъепкӏа	дыщӀызэкӏэлъепкӏа	фыщӀызэкӏэлъепкӏа	щӀызэкӏэлъепкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъемыпкӏа	ущӀызэкӏэлъемыпкӏа	щӀызэкӏэлъемыпкӏа	дыщӀызэкӏэлъемыпкӏа	фыщӀызэкӏэлъемыпкӏа	щӀызэкӏэлъемыпкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъепкӏэгъа	ущӀызэкӏэлъепкӏэгъа	щӀызэкӏэлъепкӏэгъа	дыщӀызэкӏэлъепкӏэгъа	фыщӀызэкӏэлъепкӏэгъа	щӀызэкӏэлъепкӏэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъемыпкӏэгъа	ущӀызэкӏэлъемыпкӏэгъа	щӀызэкӏэлъемыпкӏэгъа	дыщӀызэкӏэлъемыпкӏэгъа	фыщӀызэкӏэлъемыпкӏэгъа	щӀызэкӏэлъемыпкӏэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъепкӏэн	ущӀызэкӏэлъепкӏэн	щӀызэкӏэлъепкӏэн	дыщӀызэкӏэлъепкӏэн	фыщӀызэкӏэлъепкӏэн	щӀызэкӏэлъепкӏэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъемыпкӏэн	ущӀызэкӏэлъемыпкӏэн	щӀызэкӏэлъемыпкӏэн	дыщӀызэкӏэлъемыпкӏэн	фыщӀызэкӏэлъемыпкӏэн	щӀызэкӏэлъемыпкӏэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъепкӏэну	ущӀызэкӏэлъепкӏэну	щӀызэкӏэлъепкӏэну	дыщӀызэкӏэлъепкӏэну	фыщӀызэкӏэлъепкӏэну	щӀызэкӏэлъепкӏэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэлъемыпкӏэну	ущӀызэкӏэлъемыпкӏэну	щӀызэкӏэлъемыпкӏэну	дыщӀызэкӏэлъемыпкӏэну	фыщӀызэкӏэлъемыпкӏэну	щӀызэкӏэлъемыпкӏэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏэу	узэкӏэлъепкӏэу	зэкӏэлъепкӏэу	дызэкӏэлъепкӏэу	фызэкӏэлъепкӏэу	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏэу	узэкӏэлъемыпкӏэу	зэкӏэлъемыпкӏэу	дызэкӏэлъемыпкӏэу	фызэкӏэлъемыпкӏэу	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏауэ	узэкӏэлъепкӏауэ	зэкӏэлъепкӏауэ	дызэкӏэлъепкӏауэ	фызэкӏэлъепкӏауэ	зэкӏэлъепкӏауэ / зэкӏэлъепкӏа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏауэ	узэкӏэлъемыпкӏауэ	зэкӏэлъемыпкӏауэ	дызэкӏэлъемыпкӏауэ	фызэкӏэлъемыпкӏауэ	зэкӏэлъемыпкӏауэ(хэ) / зэкӏэлъемыпкӏа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъепкӏэурэ	узэкӏэлъепкӏэурэ	зэкӏэлъепкӏэурэ	дызэкӏэлъепкӏэурэ	фызэкӏэлъепкӏэурэ	зэкӏэлъепкӏэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъемыпкӏэурэ	узэкӏэлъемыпкӏэурэ	зэкӏэлъемыпкӏэурэ	дызэкӏэлъемыпкӏэурэ	фызэкӏэлъемыпкӏэурэ	зэкӏэлъемыпкӏэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзэкӏэлъопкӏэ	сызэкӏэлъопкӏэ	--	сывзэкӏэлъопкӏэ	сазэкӏэлъопкӏэ(хэ)
уэ	уззэкӏэлъопкӏэ	--	узэкӏэлъопкӏэ	удзэкӏэлъопкӏэ	--	уазэкӏэлъопкӏэ(хэ)
ар	ззэкӏэлъопкӏэ	бзэкӏэлъопкӏэ	зэкӏэлъопкӏэ	дзэкӏэлъопкӏэ	взэкӏэлъопкӏэ	язэкӏэлъопкӏэ(хэ)
дэ	--	дыбзэкӏэлъопкӏэ	дызэкӏэлъопкӏэ	--	дывзэкӏэлъопкӏэ	дазэкӏэлъопкӏэ(хэ)
фэ	фыззэкӏэлъопкӏэ	--	фызэкӏэлъопкӏэ	фыдзэкӏэлъопкӏэ	--	фазэкӏэлъопкӏэ(хэ)
ахэр	ззэкӏэлъопкӏэ	бзэкӏэлъопкӏэ	зэкӏэлъопкӏэ	дзэкӏэлъопкӏэ	взэкӏэлъопкӏэ	язэкӏэлъопкӏэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзэкӏэлъепкӏэрэ	сызэкӏэлъепкӏэрэ	--	сывзэкӏэлъепкӏэрэ	сазэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ
уэ	уззэкӏэлъепкӏэрэ	--	узэкӏэлъепкӏэрэ	удзэкӏэлъепкӏэрэ	--	уазэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ
ар	ззэкӏэлъепкӏэрэ	бзэкӏэлъепкӏэрэ	зэкӏэлъепкӏэрэ	дзэкӏэлъепкӏэрэ	взэкӏэлъепкӏэрэ	язэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ
дэ	--	дыбзэкӏэлъепкӏэрэ	дызэкӏэлъепкӏэрэ	--	дывзэкӏэлъепкӏэрэ	дазэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ
фэ	фыззэкӏэлъепкӏэрэ	--	фызэкӏэлъепкӏэрэ	фыддзэкӏэлъепкӏэрэ	--	фазэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ
ахэр	ззэкӏэлъепкӏэрэ	бзэкӏэлъепкӏэрэ	зэкӏэлъепкӏэрэ	дзэкӏэлъепкӏэрэ	взэкӏэлъепкӏэрэ	язэкӏэлъепкӏэ(хэ)рэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пкӏ]э	[пкӏ]эр	--	[пкӏ]эхэр
Эргативнэ:	[пкӏ]э	[пкӏ]эм	--	[пкӏ]эхэм
Послеложнэ:	[пкӏ]экӀэ	[пкӏ]эмкӀэ	[пкӏ]эхэкӀэ	[пкӏ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пкӏ]эуэ	[пкӏ]эрауэ	[пкӏ]эхэу	[пкӏ]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пкӏ]а	[пкӏ]ар	--	[пкӏ]ахэр
Эргативнэ:	[пкӏ]а	[пкӏ]ам	--	[пкӏ]ахэм
Послеложнэ:	[пкӏ]акӀэ	[пкӏ]амкӀэ	[пкӏ]ахэкӀэ	[пкӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пкӏ]ауэ	[пкӏ]арауэ	[пкӏ]ахэу	[пкӏ]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пкӏ]эн	[пкӏ]эныр	--	[пкӏ]энхэр
Эргативнэ:	[пкӏ]эн	[пкӏ]эным	--	[пкӏ]энхэм
Послеложнэ:	[пкӏ]энкӀэ	[пкӏ]энымкӀэ	[пкӏ]энхэкӀэ	[пкӏ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пкӏ]эну	[пкӏ]энырауэ	[пкӏ]энхэу	[пкӏ]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пкӏ]эну	[пкӏ]энур	--	[пкӏ]энухэр
Эргативнэ:	[пкӏ]эну	[пкӏ]энум	--	[пкӏ]энухэм
Послеложнэ:	[пкӏ]энукӀэ	[пкӏ]энумкӀэ	[пкӏ]энухэкӀэ	[пкӏ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пкӏ]энууэ	[пкӏ]энурауэ	[пкӏ]энухэу	[пкӏ]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыр зым и ужь иту зыгуэрым елъэн, зэкӀэлъхьэужьу, зэкӀэлъыкӀуэу елъэн, зэкӀэлъелъэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэкӏэлъепкӏэн: jump over sth one after the other, alternatingly.

УРЫСЫБЗЭ

• зэкӏэлъепкӏэн: перепрыгивать друг за другом, поочерёдно [через] что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын