зэкӏэлъыпысын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐtʹʂɐɬǝpǝ'sǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + кӏэ- + лъы- + пы- + [с] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэкӏэлъыпысын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэкӏэлъыпысын
щымыӀэныгъэ:	зэкӏэлъыпымысын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысын	узэкӏэлъыпысын	зэкӏэлъыпысын	дызэкӏэлъыпысын	фызэкӏэлъыпысын	зэкӏэлъыпысын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысын	узэкӏэлъыпымысын	зэкӏэлъыпымысын	дызэкӏэлъыпымысын	фызэкӏэлъыпымысын	зэкӏэлъыпымысын(хэ)

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэкӏэлъыпыс!	фызэкӏэлъыпыс!
щымыӀэныгъэ:	узэкӏэлъыпымыс!	фызэкӏэлъыпымыс!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпрес	узэкӏэлъыпрес	зэкӏэлъыпрес	дызэкӏэлъыпрес	фызэкӏэлъыпрес	зэкӏэлъыпрес(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпремыс	узэкӏэлъыпремыс	зэкӏэлъыпремыс	дызэкӏэлъыпремыс	фызэкӏэлъыпремыс	зэкӏэлъыпремыс(хэ)

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысщ	узэкӏэлъыпысщ	зэкӏэлъыпысщ	дызэкӏэлъыпысщ	фызэкӏэлъыпысщ	зэкӏэлъыпыс(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыскъым	узэкӏэлъыпыскъым	зэкӏэлъыпыскъым	дызэкӏэлъыпыскъым	фызэкӏэлъыпыскъым	зэкӏэлъыпыс(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыст	узэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыст	дызэкӏэлъыпыст	фызэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыс(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыстэкъым	узэкӏэлъыпыстэкъым	зэкӏэлъыпыстэкъым	дызэкӏэлъыпыстэкъым	фызэкӏэлъыпыстэкъым	зэкӏэлъыпыс(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысащ	узэкӏэлъыпысащ	зэкӏэлъыпысащ	дызэкӏэлъыпысащ	фызэкӏэлъыпысащ	зэкӏэлъыпыса(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысакъым	узэкӏэлъыпысакъым	зэкӏэлъыпысакъым	дызэкӏэлъыпысакъым	фызэкӏэлъыпысакъым	зэкӏэлъыпыса(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысат	узэкӏэлъыпысат	зэкӏэлъыпысат	дызэкӏэлъыпысат	фызэкӏэлъыпысат	зэкӏэлъыпыса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысатэкъым	узэкӏэлъыпысатэкъым	зэкӏэлъыпысатэкъым	дызэкӏэлъыпысатэкъым	фызэкӏэлъыпысатэкъым	зэкӏэлъыпыса(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъащ	узэкӏэлъыпысыгъащ	зэкӏэлъыпысыгъащ	дызэкӏэлъыпысыгъащ	фызэкӏэлъыпысыгъащ	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъакъым	узэкӏэлъыпысыгъакъым	зэкӏэлъыпысыгъакъым	дызэкӏэлъыпысыгъакъым	фызэкӏэлъыпысыгъакъым	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъат	узэкӏэлъыпысыгъат	зэкӏэлъыпысыгъат	дызэкӏэлъыпысыгъат	фызэкӏэлъыпысыгъат	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъатэкъым	узэкӏэлъыпысыгъатэкъым	зэкӏэлъыпысыгъатэкъым	дызэкӏэлъыпысыгъатэкъым	фызэкӏэлъыпысыгъатэкъым	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысщ	узэкӏэлъыпысщ	зэкӏэлъыпысщ	дызэкӏэлъыпысщ	фызэкӏэлъыпысщ	зэкӏэлъыпыс(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыскъым	узэкӏэлъыпыскъым	зэкӏэлъыпыскъым	дызэкӏэлъыпыскъым	фызэкӏэлъыпыскъым	зэкӏэлъыпыс(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыст	узэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыст	дызэкӏэлъыпыст	фызэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыс(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыстэкъым	узэкӏэлъыпыстэкъым	зэкӏэлъыпыстэкъым	дызэкӏэлъыпыстэкъым	фызэкӏэлъыпыстэкъым	зэкӏэлъыпыс(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынщ	узэкӏэлъыпысынщ	зэкӏэлъыпысынщ	дызэкӏэлъыпысынщ	фызэкӏэлъыпысынщ	зэкӏэлъыпысын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынкъым	узэкӏэлъыпысынкъым	зэкӏэлъыпысынкъым	дызэкӏэлъыпысынкъым	фызэкӏэлъыпысынкъым	зэкӏэлъыпысын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынущ	узэкӏэлъыпысынущ	зэкӏэлъыпысынущ	дызэкӏэлъыпысынущ	фызэкӏэлъыпысынущ	зэкӏэлъыпысыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынукъым	узэкӏэлъыпысынукъым	зэкӏэлъыпысынукъым	дызэкӏэлъыпысынукъым	фызэкӏэлъыпысынукъым	зэкӏэлъыпысыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыс	узэкӏэлъыпыс	зэкӏэлъыпыс	дызэкӏэлъыпыс	фызэкӏэлъыпыс	зэкӏэлъыпыс(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыскъэ	узэкӏэлъыпыскъэ	зэкӏэлъыпыскъэ	дызэкӏэлъыпыскъэ	фызэкӏэлъыпыскъэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыст	узэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыст	дызэкӏэлъыпыст	фызэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыс(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыстэкъэ	узэкӏэлъыпыстэкъэ	зэкӏэлъыпыстэкъэ	дызэкӏэлъыпыстэкъэ	фызэкӏэлъыпыстэкъэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыса	узэкӏэлъыпыса	зэкӏэлъыпыса	дызэкӏэлъыпыса	фызэкӏэлъыпыса	зэкӏэлъыпыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысакъэ	узэкӏэлъыпысакъэ	зэкӏэлъыпысакъэ	дызэкӏэлъыпысакъэ	фызэкӏэлъыпысакъэ	зэкӏэлъыпыса(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысат	узэкӏэлъыпысат	зэкӏэлъыпысат	дызэкӏэлъыпысат	фызэкӏэлъыпысат	зэкӏэлъыпыса(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысатэкъэ	узэкӏэлъыпысатэкъэ	зэкӏэлъыпысатэкъэ	дызэкӏэлъыпысатэкъэ	фызэкӏэлъыпысатэкъэ	зэкӏэлъыпыса(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъа	узэкӏэлъыпысыгъа	зэкӏэлъыпысыгъа	дызэкӏэлъыпысыгъа	фызэкӏэлъыпысыгъа	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъакъэ	узэкӏэлъыпысыгъакъэ	зэкӏэлъыпысыгъакъэ	дызэкӏэлъыпысыгъакъэ	фызэкӏэлъыпысыгъакъэ	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъат	узэкӏэлъыпысыгъат	зэкӏэлъыпысыгъат	дызэкӏэлъыпысыгъат	фызэкӏэлъыпысыгъат	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъатэкъэ	узэкӏэлъыпысыгъатэкъэ	зэкӏэлъыпысыгъатэкъэ	дызэкӏэлъыпысыгъатэкъэ	фызэкӏэлъыпысыгъатэкъэ	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыс	узэкӏэлъыпыс	зэкӏэлъыпыс	дызэкӏэлъыпыс	фызэкӏэлъыпыс	зэкӏэлъыпыс(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыскъэ	узэкӏэлъыпыскъэ	зэкӏэлъыпыскъэ	дызэкӏэлъыпыскъэ	фызэкӏэлъыпыскъэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыст	узэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыст	дызэкӏэлъыпыст	фызэкӏэлъыпыст	зэкӏэлъыпыс(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыстэкъэ	узэкӏэлъыпыстэкъэ	зэкӏэлъыпыстэкъэ	дызэкӏэлъыпыстэкъэ	фызэкӏэлъыпыстэкъэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысын	узэкӏэлъыпысын	зэкӏэлъыпысын	дызэкӏэлъыпысын	фызэкӏэлъыпысын	зэкӏэлъыпысын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынкъэ	узэкӏэлъыпысынкъэ	зэкӏэлъыпысынкъэ	дызэкӏэлъыпысынкъэ	фызэкӏэлъыпысынкъэ	зэкӏэлъыпысын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыну	узэкӏэлъыпысыну	зэкӏэлъыпысыну	дызэкӏэлъыпысыну	фызэкӏэлъыпысыну	зэкӏэлъыпысыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынукъэ	узэкӏэлъыпысынукъэ	зэкӏэлъыпысынукъэ	дызэкӏэлъыпысынукъэ	фызэкӏэлъыпысынукъэ	зэкӏэлъыпысыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысмэ	узэкӏэлъыпысмэ	зэкӏэлъыпысмэ	дызэкӏэлъыпысмэ	фызэкӏэлъыпысмэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысмэ	узэкӏэлъыпымысмэ	зэкӏэлъыпымысмэ	дызэкӏэлъыпымысмэ	фызэкӏэлъыпымысмэ	зэкӏэлъыпымыс(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысамэ	узэкӏэлъыпысамэ	зэкӏэлъыпысамэ	дызэкӏэлъыпысамэ	фызэкӏэлъыпысамэ	зэкӏэлъыпыса(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысамэ	узэкӏэлъыпымысамэ	зэкӏэлъыпымысамэ	дызэкӏэлъыпымысамэ	фызэкӏэлъыпымысамэ	зэкӏэлъыпымыса(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъамэ	узэкӏэлъыпысыгъамэ	зэкӏэлъыпысыгъамэ	дызэкӏэлъыпысыгъамэ	фызэкӏэлъыпысыгъамэ	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысыгъамэ	узэкӏэлъыпымысыгъамэ	зэкӏэлъыпымысыгъамэ	дызэкӏэлъыпымысыгъамэ	фызэкӏэлъыпымысыгъамэ	зэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынмэ	узэкӏэлъыпысынмэ	зэкӏэлъыпысынмэ	дызэкӏэлъыпысынмэ	фызэкӏэлъыпысынмэ	зэкӏэлъыпысын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынмэ	узэкӏэлъыпымысынмэ	зэкӏэлъыпымысынмэ	дызэкӏэлъыпымысынмэ	фызэкӏэлъыпымысынмэ	зэкӏэлъыпымысын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынумэ	узэкӏэлъыпысынумэ	зэкӏэлъыпысынумэ	дызэкӏэлъыпысынумэ	фызэкӏэлъыпысынумэ	зэкӏэлъыпысыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынумэ	узэкӏэлъыпымысынумэ	зэкӏэлъыпымысынумэ	дызэкӏэлъыпымысынумэ	фызэкӏэлъыпымысынумэ	зэкӏэлъыпымысыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыстэмэ	узэкӏэлъыпыстэмэ	зэкӏэлъыпыстэмэ	дызэкӏэлъыпыстэмэ	фызэкӏэлъыпыстэмэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымыстэмэ	узэкӏэлъыпымыстэмэ	зэкӏэлъыпымыстэмэ	дызэкӏэлъыпымыстэмэ	фызэкӏэлъыпымыстэмэ	зэкӏэлъыпымыс(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысатэмэ	узэкӏэлъыпысатэмэ	зэкӏэлъыпысатэмэ	дызэкӏэлъыпысатэмэ	фызэкӏэлъыпысатэмэ	зэкӏэлъыпыса(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысатэмэ	узэкӏэлъыпымысатэмэ	зэкӏэлъыпымысатэмэ	дызэкӏэлъыпымысатэмэ	фызэкӏэлъыпымысатэмэ	зэкӏэлъыпымыса(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъатэмэ	узэкӏэлъыпысыгъатэмэ	зэкӏэлъыпысыгъатэмэ	дызэкӏэлъыпысыгъатэмэ	фызэкӏэлъыпысыгъатэмэ	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысыгъатэмэ	узэкӏэлъыпымысыгъатэмэ	зэкӏэлъыпымысыгъатэмэ	дызэкӏэлъыпымысыгъатэмэ	фызэкӏэлъыпымысыгъатэмэ	зэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынтэмэ	узэкӏэлъыпысынтэмэ	зэкӏэлъыпысынтэмэ	дызэкӏэлъыпысынтэмэ	фызэкӏэлъыпысынтэмэ	зэкӏэлъыпысын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынтэмэ	узэкӏэлъыпымысынтэмэ	зэкӏэлъыпымысынтэмэ	дызэкӏэлъыпымысынтэмэ	фызэкӏэлъыпымысынтэмэ	зэкӏэлъыпымысын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынутэмэ	узэкӏэлъыпысынутэмэ	зэкӏэлъыпысынутэмэ	дызэкӏэлъыпысынутэмэ	фызэкӏэлъыпысынутэмэ	зэкӏэлъыпысыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынутэмэ	узэкӏэлъыпымысынутэмэ	зэкӏэлъыпымысынутэмэ	дызэкӏэлъыпымысынутэмэ	фызэкӏэлъыпымысынутэмэ	зэкӏэлъыпымысыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынт	узэкӏэлъыпысынт	зэкӏэлъыпысынт	дызэкӏэлъыпысынт	фызэкӏэлъыпысынт	зэкӏэлъыпысын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынтэкъым	узэкӏэлъыпысынтэкъым	зэкӏэлъыпысынтэкъым	дызэкӏэлъыпысынтэкъым	фызэкӏэлъыпысынтэкъым	зэкӏэлъыпысын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынут	узэкӏэлъыпысынут	зэкӏэлъыпысынут	дызэкӏэлъыпысынут	фызэкӏэлъыпысынут	зэкӏэлъыпысыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынутэкъым	узэкӏэлъыпысынутэкъым	зэкӏэлъыпысынутэкъым	дызэкӏэлъыпысынутэкъым	фызэкӏэлъыпысынутэкъым	зэкӏэлъыпысыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысми	узэкӏэлъыпысми	зэкӏэлъыпысми	дызэкӏэлъыпысми	фызэкӏэлъыпысми	зэкӏэлъыпыс(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысми	узэкӏэлъыпымысми	зэкӏэлъыпымысми	дызэкӏэлъыпымысми	фызэкӏэлъыпымысми	зэкӏэлъыпымыс(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысами	узэкӏэлъыпысами	зэкӏэлъыпысами	дызэкӏэлъыпысами	фызэкӏэлъыпысами	зэкӏэлъыпыса(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысами	узэкӏэлъыпымысами	зэкӏэлъыпымысами	дызэкӏэлъыпымысами	фызэкӏэлъыпымысами	зэкӏэлъыпымыса(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъами	узэкӏэлъыпысыгъами	зэкӏэлъыпысыгъами	дызэкӏэлъыпысыгъами	фызэкӏэлъыпысыгъами	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысыгъами	узэкӏэлъыпымысыгъами	зэкӏэлъыпымысыгъами	дызэкӏэлъыпымысыгъами	фызэкӏэлъыпымысыгъами	зэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынми	узэкӏэлъыпысынми	зэкӏэлъыпысынми	дызэкӏэлъыпысынми	фызэкӏэлъыпысынми	зэкӏэлъыпысын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынми	узэкӏэлъыпымысынми	зэкӏэлъыпымысынми	дызэкӏэлъыпымысынми	фызэкӏэлъыпымысынми	зэкӏэлъыпымысын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынуми	узэкӏэлъыпысынуми	зэкӏэлъыпысынуми	дызэкӏэлъыпысынуми	фызэкӏэлъыпысынуми	зэкӏэлъыпысыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынуми	узэкӏэлъыпымысынуми	зэкӏэлъыпымысынуми	дызэкӏэлъыпымысынуми	фызэкӏэлъыпымысынуми	зэкӏэлъыпымысыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпыстэми	узэкӏэлъыпыстэми	зэкӏэлъыпыстэми	дызэкӏэлъыпыстэми	фызэкӏэлъыпыстэми	зэкӏэлъыпыс(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымыстэми	узэкӏэлъыпымыстэми	зэкӏэлъыпымыстэми	дызэкӏэлъыпымыстэми	фызэкӏэлъыпымыстэми	зэкӏэлъыпымыс(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысатэми	узэкӏэлъыпысатэми	зэкӏэлъыпысатэми	дызэкӏэлъыпысатэми	фызэкӏэлъыпысатэми	зэкӏэлъыпыса(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысатэми	узэкӏэлъыпымысатэми	зэкӏэлъыпымысатэми	дызэкӏэлъыпымысатэми	фызэкӏэлъыпымысатэми	зэкӏэлъыпымыса(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысыгъатэми	узэкӏэлъыпысыгъатэми	зэкӏэлъыпысыгъатэми	дызэкӏэлъыпысыгъатэми	фызэкӏэлъыпысыгъатэми	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысыгъатэми	узэкӏэлъыпымысыгъатэми	зэкӏэлъыпымысыгъатэми	дызэкӏэлъыпымысыгъатэми	фызэкӏэлъыпымысыгъатэми	зэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынтэми	узэкӏэлъыпысынтэми	зэкӏэлъыпысынтэми	дызэкӏэлъыпысынтэми	фызэкӏэлъыпысынтэми	зэкӏэлъыпысын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынтэми	узэкӏэлъыпымысынтэми	зэкӏэлъыпымысынтэми	дызэкӏэлъыпымысынтэми	фызэкӏэлъыпымысынтэми	зэкӏэлъыпымысын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысынутэми	узэкӏэлъыпысынутэми	зэкӏэлъыпысынутэми	дызэкӏэлъыпысынутэми	фызэкӏэлъыпысынутэми	зэкӏэлъыпысыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысынутэми	узэкӏэлъыпымысынутэми	зэкӏэлъыпымысынутэми	дызэкӏэлъыпымысынутэми	фызэкӏэлъыпымысынутэми	зэкӏэлъыпымысыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысаи	узэкӏэлъыпысаи	зэкӏэлъыпысаи	дызэкӏэлъыпысаи	фызэкӏэлъыпысаи	зэкӏэлъыпысаи
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысакъыми	узэкӏэлъыпысакъыми	зэкӏэлъыпысакъыми	дызэкӏэлъыпысакъыми	фызэкӏэлъыпысакъыми	зэкӏэлъыпысакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысащэрэт	узэкӏэлъыпысащэрэт	зэкӏэлъыпысащэрэт	дызэкӏэлъыпысащэрэт	фызэкӏэлъыпысащэрэт	зэкӏэлъыпыса(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпымысащэрэт	узэкӏэлъыпымысащэрэт	зэкӏэлъыпымысащэрэт	дызэкӏэлъыпымысащэрэт	фызэкӏэлъыпымысащэрэт	зэкӏэлъыпымыса(хэ)щэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнщ	узэкӏэлъыпысагъэнщ	зэкӏэлъыпысагъэнщ	дызэкӏэлъыпысагъэнщ	фызэкӏэлъыпысагъэнщ	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнкъым	узэкӏэлъыпысагъэнкъым	зэкӏэлъыпысагъэнкъым	дызэкӏэлъыпысагъэнкъым	фызэкӏэлъыпысагъэнкъым	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнт	узэкӏэлъыпысагъэнт	зэкӏэлъыпысагъэнт	дызэкӏэлъыпысагъэнт	фызэкӏэлъыпысагъэнт	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнтэкъым	узэкӏэлъыпысагъэнтэкъым	зэкӏэлъыпысагъэнтэкъым	дызэкӏэлъыпысагъэнтэкъым	фызэкӏэлъыпысагъэнтэкъым	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэн	узэкӏэлъыпысагъэн	зэкӏэлъыпысагъэн	дызэкӏэлъыпысагъэн	фызэкӏэлъыпысагъэн	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнкъэ	узэкӏэлъыпысагъэнкъэ	зэкӏэлъыпысагъэнкъэ	дызэкӏэлъыпысагъэнкъэ	фызэкӏэлъыпысагъэнкъэ	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнт	узэкӏэлъыпысагъэнт	зэкӏэлъыпысагъэнт	дызэкӏэлъыпысагъэнт	фызэкӏэлъыпысагъэнт	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнтэкъэ	узэкӏэлъыпысагъэнтэкъэ	зэкӏэлъыпысагъэнтэкъэ	дызэкӏэлъыпысагъэнтэкъэ	фызэкӏэлъыпысагъэнтэкъэ	зэкӏэлъыпысагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнущ	узэкӏэлъыпысагъэнущ	зэкӏэлъыпысагъэнущ	дызэкӏэлъыпысагъэнущ	фызэкӏэлъыпысагъэнущ	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнукъым	узэкӏэлъыпысагъэнукъым	зэкӏэлъыпысагъэнукъым	дызэкӏэлъыпысагъэнукъым	фызэкӏэлъыпысагъэнукъым	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнут	узэкӏэлъыпысагъэнут	зэкӏэлъыпысагъэнут	дызэкӏэлъыпысагъэнут	фызэкӏэлъыпысагъэнут	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнутэкъым	узэкӏэлъыпысагъэнутэкъым	зэкӏэлъыпысагъэнутэкъым	дызэкӏэлъыпысагъэнутэкъым	фызэкӏэлъыпысагъэнутэкъым	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэну	узэкӏэлъыпысагъэну	зэкӏэлъыпысагъэну	дызэкӏэлъыпысагъэну	фызэкӏэлъыпысагъэну	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнукъэ	узэкӏэлъыпысагъэнукъэ	зэкӏэлъыпысагъэнукъэ	дызэкӏэлъыпысагъэнукъэ	фызэкӏэлъыпысагъэнукъэ	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнут	узэкӏэлъыпысагъэнут	зэкӏэлъыпысагъэнут	дызэкӏэлъыпысагъэнут	фызэкӏэлъыпысагъэнут	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэлъыпысагъэнутэкъэ	узэкӏэлъыпысагъэнутэкъэ	зэкӏэлъыпысагъэнутэкъэ	дызэкӏэлъыпысагъэнутэкъэ	фызэкӏэлъыпысагъэнутэкъэ	зэкӏэлъыпысагъэну(хэ)тэкъэ

Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпыс
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпымыс
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпыса
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпымыса
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпысыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпымысыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпысын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпымысын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпысыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зызэкӏэлъыпымысыну

Зылэжь (субъектнэ) причастие	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпыс	узэкӏэлъыпыс	зэкӏэлъыпыс	дызэкӏэлъыпыс	фызэкӏэлъыпыс	зэкӏэлъыпыс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымыс	узэкӏэлъыпымыс	зэкӏэлъыпымыс	дызэкӏэлъыпымыс	фызэкӏэлъыпымыс	зэкӏэлъыпымыс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпыса	узэкӏэлъыпыса	зэкӏэлъыпыса	дызэкӏэлъыпыса	фызэкӏэлъыпыса	зэкӏэлъыпыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымыса	узэкӏэлъыпымыса	зэкӏэлъыпымыса	дызэкӏэлъыпымыса	фызэкӏэлъыпымыса	зэкӏэлъыпымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпысыгъа	узэкӏэлъыпысыгъа	зэкӏэлъыпысыгъа	дызэкӏэлъыпысыгъа	фызэкӏэлъыпысыгъа	зэкӏэлъыпысыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымысыгъа	узэкӏэлъыпымысыгъа	зэкӏэлъыпымысыгъа	дызэкӏэлъыпымысыгъа	фызэкӏэлъыпымысыгъа	зэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпысын	узэкӏэлъыпысын	зэкӏэлъыпысын	дызэкӏэлъыпысын	фызэкӏэлъыпысын	зэкӏэлъыпысын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымысын	узэкӏэлъыпымысын	зэкӏэлъыпымысын	дызэкӏэлъыпымысын	фызэкӏэлъыпымысын	зэкӏэлъыпымысын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпысыну	узэкӏэлъыпысыну	зэкӏэлъыпысыну	дызэкӏэлъыпысыну	фызэкӏэлъыпысыну	зэкӏэлъыпысыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымысыну	узэкӏэлъыпымысыну	зэкӏэлъыпымысыну	дызэкӏэлъыпымысыну	фызэкӏэлъыпымысыну	зэкӏэлъыпымысыну(хэ)

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпыс	узэрызэкӏэлъыпыс	зэрызэкӏэлъыпыс	дызэрызэкӏэлъыпыс	фызэрызэкӏэлъыпыс	зэрызэкӏэлъыпыс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпымыс	узэрызэкӏэлъыпымыс	зэрызэкӏэлъыпымыс	дызэрызэкӏэлъыпымыс	фызэрызэкӏэлъыпымыс	зэрызэкӏэлъыпымыс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпыса	узэрызэкӏэлъыпыса	зэрызэкӏэлъыпыса	дызэрызэкӏэлъыпыса	фызэрызэкӏэлъыпыса	зэрызэкӏэлъыпыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпымыса	узэрызэкӏэлъыпымыса	зэрызэкӏэлъыпымыса	дызэрызэкӏэлъыпымыса	фызэрызэкӏэлъыпымыса	зэрызэкӏэлъыпымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпысыгъа	узэрызэкӏэлъыпысыгъа	зэрызэкӏэлъыпысыгъа	дызэрызэкӏэлъыпысыгъа	фызэрызэкӏэлъыпысыгъа	зэрызэкӏэлъыпысыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпымысыгъа	узэрызэкӏэлъыпымысыгъа	зэрызэкӏэлъыпымысыгъа	дызэрызэкӏэлъыпымысыгъа	фызэрызэкӏэлъыпымысыгъа	зэрызэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпысын	узэрызэкӏэлъыпысын	зэрызэкӏэлъыпысын	дызэрызэкӏэлъыпысын	фызэрызэкӏэлъыпысын	зэрызэкӏэлъыпысын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпымысын	узэрызэкӏэлъыпымысын	зэрызэкӏэлъыпымысын	дызэрызэкӏэлъыпымысын	фызэрызэкӏэлъыпымысын	зэрызэкӏэлъыпымысын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпысыну	узэрызэкӏэлъыпысыну	зэрызэкӏэлъыпысыну	дызэрызэкӏэлъыпысыну	фызэрызэкӏэлъыпысыну	зэрызэкӏэлъыпысыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэлъыпымысыну	узэрызэкӏэлъыпымысыну	зэрызэкӏэлъыпымысыну	дызэрызэкӏэлъыпымысыну	фызэрызэкӏэлъыпымысыну	зэрызэкӏэлъыпымысыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпыс	ущызэкӏэлъыпыс	щызэкӏэлъыпыс	дыщызэкӏэлъыпыс	фыщызэкӏэлъыпыс	щызэкӏэлъыпыс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпымыс	ущызэкӏэлъыпымыс	щызэкӏэлъыпымыс	дыщызэкӏэлъыпымыс	фыщызэкӏэлъыпымыс	щызэкӏэлъыпымыс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпыса	ущызэкӏэлъыпыса	щызэкӏэлъыпыса	дыщызэкӏэлъыпыса	фыщызэкӏэлъыпыса	щызэкӏэлъыпыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпымыса	ущызэкӏэлъыпымыса	щызэкӏэлъыпымыса	дыщызэкӏэлъыпымыса	фыщызэкӏэлъыпымыса	щызэкӏэлъыпымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпысыгъа	ущызэкӏэлъыпысыгъа	щызэкӏэлъыпысыгъа	дыщызэкӏэлъыпысыгъа	фыщызэкӏэлъыпысыгъа	щызэкӏэлъыпысыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпымысыгъа	ущызэкӏэлъыпымысыгъа	щызэкӏэлъыпымысыгъа	дыщызэкӏэлъыпымысыгъа	фыщызэкӏэлъыпымысыгъа	щызэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпысын	ущызэкӏэлъыпысын	щызэкӏэлъыпысын	дыщызэкӏэлъыпысын	фыщызэкӏэлъыпысын	щызэкӏэлъыпысын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпымысын	ущызэкӏэлъыпымысын	щызэкӏэлъыпымысын	дыщызэкӏэлъыпымысын	фыщызэкӏэлъыпымысын	щызэкӏэлъыпымысын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпысыну	ущызэкӏэлъыпысыну	щызэкӏэлъыпысыну	дыщызэкӏэлъыпысыну	фыщызэкӏэлъыпысыну	щызэкӏэлъыпысыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэлъыпымысыну	ущызэкӏэлъыпымысыну	щызэкӏэлъыпымысыну	дыщызэкӏэлъыпымысыну	фыщызэкӏэлъыпымысыну	щызэкӏэлъыпымысыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпыс	уздэзэкӏэлъыпыс	здэзэкӏэлъыпыс	дыздэзэкӏэлъыпыс	фыздэзэкӏэлъыпыс	здэзэкӏэлъыпыс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпымыс	уздэзэкӏэлъыпымыс	здэзэкӏэлъыпымыс	дыздэзэкӏэлъыпымыс	фыздэзэкӏэлъыпымыс	здэзэкӏэлъыпымыс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпыса	уздэзэкӏэлъыпыса	здэзэкӏэлъыпыса	дыздэзэкӏэлъыпыса	фыздэзэкӏэлъыпыса	здэзэкӏэлъыпыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпымыса	уздэзэкӏэлъыпымыса	здэзэкӏэлъыпымыса	дыздэзэкӏэлъыпымыса	фыздэзэкӏэлъыпымыса	здэзэкӏэлъыпымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпысыгъа	уздэзэкӏэлъыпысыгъа	здэзэкӏэлъыпысыгъа	дыздэзэкӏэлъыпысыгъа	фыздэзэкӏэлъыпысыгъа	здэзэкӏэлъыпысыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпымысыгъа	уздэзэкӏэлъыпымысыгъа	здэзэкӏэлъыпымысыгъа	дыздэзэкӏэлъыпымысыгъа	фыздэзэкӏэлъыпымысыгъа	здэзэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпысын	уздэзэкӏэлъыпысын	здэзэкӏэлъыпысын	дыздэзэкӏэлъыпысын	фыздэзэкӏэлъыпысын	здэзэкӏэлъыпысын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпымысын	уздэзэкӏэлъыпымысын	здэзэкӏэлъыпымысын	дыздэзэкӏэлъыпымысын	фыздэзэкӏэлъыпымысын	здэзэкӏэлъыпымысын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпысыну	уздэзэкӏэлъыпысыну	здэзэкӏэлъыпысыну	дыздэзэкӏэлъыпысыну	фыздэзэкӏэлъыпысыну	здэзэкӏэлъыпысыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэзэкӏэлъыпымысыну	уздэзэкӏэлъыпымысыну	здэзэкӏэлъыпымысыну	дыздэзэкӏэлъыпымысыну	фыздэзэкӏэлъыпымысыну	здэзэкӏэлъыпымысыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпыс	ущӀэзэкӏэлъыпыс	щӀэзэкӏэлъыпыс	дыщӀэзэкӏэлъыпыс	фыщӀэзэкӏэлъыпыс	щӀэзэкӏэлъыпыс(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпымыс	ущӀэзэкӏэлъыпымыс	щӀэзэкӏэлъыпымыс	дыщӀэзэкӏэлъыпымыс	фыщӀэзэкӏэлъыпымыс	щӀэзэкӏэлъыпымыс(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпыса	ущӀэзэкӏэлъыпыса	щӀэзэкӏэлъыпыса	дыщӀэзэкӏэлъыпыса	фыщӀэзэкӏэлъыпыса	щӀэзэкӏэлъыпыса(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпымыса	ущӀэзэкӏэлъыпымыса	щӀэзэкӏэлъыпымыса	дыщӀэзэкӏэлъыпымыса	фыщӀэзэкӏэлъыпымыса	щӀэзэкӏэлъыпымыса(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпысыгъа	ущӀэзэкӏэлъыпысыгъа	щӀэзэкӏэлъыпысыгъа	дыщӀэзэкӏэлъыпысыгъа	фыщӀэзэкӏэлъыпысыгъа	щӀэзэкӏэлъыпысыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпымысыгъа	ущӀэзэкӏэлъыпымысыгъа	щӀэзэкӏэлъыпымысыгъа	дыщӀэзэкӏэлъыпымысыгъа	фыщӀэзэкӏэлъыпымысыгъа	щӀэзэкӏэлъыпымысыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпысын	ущӀэзэкӏэлъыпысын	щӀэзэкӏэлъыпысын	дыщӀэзэкӏэлъыпысын	фыщӀэзэкӏэлъыпысын	щӀэзэкӏэлъыпысын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпымысын	ущӀэзэкӏэлъыпымысын	щӀэзэкӏэлъыпымысын	дыщӀэзэкӏэлъыпымысын	фыщӀэзэкӏэлъыпымысын	щӀэзэкӏэлъыпымысын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпысыну	ущӀэзэкӏэлъыпысыну	щӀэзэкӏэлъыпысыну	дыщӀэзэкӏэлъыпысыну	фыщӀэзэкӏэлъыпысыну	щӀэзэкӏэлъыпысыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэзэкӏэлъыпымысыну	ущӀэзэкӏэлъыпымысыну	щӀэзэкӏэлъыпымысыну	дыщӀэзэкӏэлъыпымысыну	фыщӀэзэкӏэлъыпымысыну	щӀызэкӏэлъыпымысыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпысу	узэкӏэлъыпысу	зэкӏэлъыпысу	дызэкӏэлъыпысу	фызэкӏэлъыпысу	зэкӏэлъыпыс(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымысу	узэкӏэлъыпымысу	зэкӏэлъыпымысу	дызэкӏэлъыпымысу	фызэкӏэлъыпымысу	зэкӏэлъыпымыс(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпысауэ	узэкӏэлъыпысауэ	зэкӏэлъыпысауэ	дызэкӏэлъыпысауэ	фызэкӏэлъыпысауэ	зэкӏэлъыпысауэ / зэкӏэлъыпысахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымысауэ	узэкӏэлъыпымысауэ	зэкӏэлъыпымысауэ	дызэкӏэлъыпымысауэ	фызэкӏэлъыпымысауэ	зэкӏэлъыпымысауэ / зэкӏэлъыпымысахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпысурэ	узэкӏэлъыпысурэ	зэкӏэлъыпысурэ	дызэкӏэлъыпысурэ	фызэкӏэлъыпысурэ	зэкӏэлъыпыс(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэлъыпымысурэ	узэкӏэлъыпымысурэ	зэкӏэлъыпымысурэ	дызэкӏэлъыпымысурэ	фызэкӏэлъыпымысурэ	зэкӏэлъыпымыс(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[с]	[с]ыр	--	[с]хэр
Эргативнэ:	[с]	[с]ым	--	[с]хэм
Послеложнэ:	[с]кӀэ	[с]ымкӀэ	[с]хэкӀэ	[с]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[с]у	[с]ырауэ	[с]хэу	[с]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[с]а	[с]ар	--	[с]ахэр
Эргативнэ:	[с]а	[с]ам	--	[с]ахэм
Послеложнэ:	[с]акӀэ	[с]амкӀэ	[с]ахэкӀэ	[с]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[с]ауэ	[с]арауэ	[с]ахэу	[с]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[с]ын	[с]ыныр	--	[с]ынхэр
Эргативнэ:	[с]ын	[с]ыным	--	[с]ынхэм
Послеложнэ:	[с]ынкӀэ	[с]ынымкӀэ	[с]ынхэкӀэ	[с]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[с]ыну	[с]ынырауэ	[с]ынхэу	[с]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[с]ыну	[с]ынур	--	[с]ынухэр
Эргативнэ:	[с]ыну	[с]ынум	--	[с]ынухэм
Послеложнэ:	[с]ынукӀэ	[с]ынумкӀэ	[с]ынухэкӀэ	[с]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[с]ынууэ	[с]ынурауэ	[с]ынухэу	[с]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зым зыр кӀэлъыкӀуэу зэпысын, зэкӀэлъыкӀуэу зым и щӀыб зыр дэсу щысын.
2. ЗэкӀэлъхьэужьу, зэкӀэлъыкӀуэу щытын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Унагъуэ зэкӀэлъыпыс къомым ипщэрабгъумкӀэ къыщыщӀидзэри, жэщыбгым, мафӀэр щэхуу яридзурэ, хъыджэбзыр къехащ. Къэзэнокъуэ Жэбагъы

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ЦӀыкӀухэр зэкӀэлъыпысу пхъэбгъум тест.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэкӏэлъыпысын: 1. sit swh one after the other 2. stand one after the other (about houses)
• ЦӀыкӀухэр зэкӀэлъыпысу пхъэбгъум тест: the children sat one after the other on the board.

УРЫСЫБЗЭ

• зэкӏэлъыпысын: 1. сидеть где-л. друг за другом 2. располагаться один за другим (о домах)
• ЦӀыкӀухэр зэкӀэлъыпысу пхъэбгъум тест: дети сидели друг за другом на доске.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын