зэкӏэрыщтыхьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐtʹʂɐrǝɕtǝ'ħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + кӏэ- + ры- + [щт] + -ы + -хь + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэкӏэрыщтыхьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэкӏэрыщтыхьын
щымыӀэныгъэ:	зэкӏэрымыщтыхьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьын	узэкӏэрыщтыхьын	зэкӏэрыщтыхьын	дызэкӏэрыщтыхьын	фызэкӏэрыщтыхьын	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьын	узэкӏэрымыщтыхьын	зэкӏэрымыщтыхьын	дызэкӏэрымыщтыхьын	фызэкӏэрымыщтыхьын	зэкӏэрымыщтыхьын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэкӏэрыщтыхь!	фызэкӏэрыщтыхь!
щымыӀэныгъэ:	узэкӏэрымыщтыхь!	фызэкӏэрымыщтыхь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрырещтыхь	узэкӏэрырещтыхь	зэкӏэрырещтыхь	дызэкӏэрырещтыхь	фызэкӏэрырещтыхь	зэкӏэрырещтыхь
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыремыщтыхь	узэкӏэрыремыщтыхь	зэкӏэрыремыщтыхь	дызэкӏэрыремыщтыхь	фызэкӏэрыремыщтыхь	зэкӏэрыремыщтыхь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрощтыхь(ыр)	узэкӏэрощтыхь(ыр)	зэкӏэрощтыхь(ыр)	дызэкӏэрощтыхь(ыр)	фызэкӏэрощтыхь(ыр)	зэкӏэрощтыхь(ыр) / зэкӏэрощтыхь(хэр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыркъым	узэкӏэрыщтыхьыркъым	зэкӏэрыщтыхьыркъым	дызэкӏэрыщтыхьыркъым	фызэкӏэрыщтыхьыркъым	зэкӏэрыщтыхьыркъым / зэкӏэрыщтыхьхэркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьырт	узэкӏэрыщтыхьырт	зэкӏэрыщтыхьырт	дызэкӏэрыщтыхьырт	фызэкӏэрыщтыхьырт	зэкӏэрыщтыхьырт / зэкӏэрыщтыхьхэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыртэкъым	узэкӏэрыщтыхьыртэкъым	зэкӏэрыщтыхьыртэкъым	дызэкӏэрыщтыхьыртэкъым	фызэкӏэрыщтыхьыртэкъым	зэкӏэрыщтыхьыртэкъым / зэкӏэрыщтыхьхэртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьащ	узэкӏэрыщтыхьащ	зэкӏэрыщтыхьащ	дызэкӏэрыщтыхьащ	фызэкӏэрыщтыхьащ	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьакъым	узэкӏэрыщтыхьакъым	зэкӏэрыщтыхьакъым	дызэкӏэрыщтыхьакъым	фызэкӏэрыщтыхьакъым	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьат	узэкӏэрыщтыхьат	зэкӏэрыщтыхьат	дызэкӏэрыщтыхьат	фызэкӏэрыщтыхьат	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьатэкъым	узэкӏэрыщтыхьатэкъым	зэкӏэрыщтыхьатэкъым	дызэкӏэрыщтыхьатэкъым	фызэкӏэрыщтыхьатэкъым	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъащ	узэкӏэрыщтыхьыгъащ	зэкӏэрыщтыхьыгъащ	дызэкӏэрыщтыхьыгъащ	фызэкӏэрыщтыхьыгъащ	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъакъым	узэкӏэрыщтыхьыгъакъым	зэкӏэрыщтыхьыгъакъым	дызэкӏэрыщтыхьыгъакъым	фызэкӏэрыщтыхьыгъакъым	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъат	узэкӏэрыщтыхьыгъат	зэкӏэрыщтыхьыгъат	дызэкӏэрыщтыхьыгъат	фызэкӏэрыщтыхьыгъат	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъатэкъым	узэкӏэрыщтыхьыгъатэкъым	зэкӏэрыщтыхьыгъатэкъым	дызэкӏэрыщтыхьыгъатэкъым	фызэкӏэрыщтыхьыгъатэкъым	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьщ	узэкӏэрыщтыхьщ	зэкӏэрыщтыхьщ	дызэкӏэрыщтыхьщ	фызэкӏэрыщтыхьщ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхькъым	узэкӏэрыщтыхькъым	зэкӏэрыщтыхькъым	дызэкӏэрыщтыхькъым	фызэкӏэрыщтыхькъым	зэкӏэрыщтыхь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьт	узэкӏэрыщтыхьт	зэкӏэрыщтыхьт	дызэкӏэрыщтыхьт	фызэкӏэрыщтыхьт	зэкӏэрыщтыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьтэкъым	узэкӏэрыщтыхьтэкъым	зэкӏэрыщтыхьтэкъым	дызэкӏэрыщтыхьтэкъым	фызэкӏэрыщтыхьтэкъым	зэкӏэрыщтыхь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынщ	узэкӏэрыщтыхьынщ	зэкӏэрыщтыхьынщ	дызэкӏэрыщтыхьынщ	фызэкӏэрыщтыхьынщ	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынкъым	узэкӏэрыщтыхьынкъым	зэкӏэрыщтыхьынкъым	дызэкӏэрыщтыхьынкъым	фызэкӏэрыщтыхьынкъым	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынущ	узэкӏэрыщтыхьынущ	зэкӏэрыщтыхьынущ	дызэкӏэрыщтыхьынущ	фызэкӏэрыщтыхьынущ	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынукъым	узэкӏэрыщтыхьынукъым	зэкӏэрыщтыхьынукъым	дызэкӏэрыщтыхьынукъым	фызэкӏэрыщтыхьынукъым	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьрэ	узэкӏэрыщтыхьрэ	зэкӏэрыщтыхьрэ	дызэкӏэрыщтыхьрэ	фызэкӏэрыщтыхьрэ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыркъэ	узэкӏэрыщтыхьыркъэ	зэкӏэрыщтыхьыркъэ	дызэкӏэрыщтыхьыркъэ	фызэкӏэрыщтыхьыркъэ	зэкӏэрыщтыхьыркъэ / зэкӏэрыщтыхьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьырт	узэкӏэрыщтыхьырт	зэкӏэрыщтыхьырт	дызэкӏэрыщтыхьырт	фызэкӏэрыщтыхьырт	зэкӏэрыщтыхьырт / зэкӏэрыщтыхьхэрт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыртэкъэ	узэкӏэрыщтыхьыртэкъэ	зэкӏэрыщтыхьыртэкъэ	дызэкӏэрыщтыхьыртэкъэ	фызэкӏэрыщтыхьыртэкъэ	зэкӏэрыщтыхьыртэкъэ / зэкӏэрыщтыхьхэртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьа	узэкӏэрыщтыхьа	зэкӏэрыщтыхьа	дызэкӏэрыщтыхьа	фызэкӏэрыщтыхьа	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьакъэ	узэкӏэрыщтыхьакъэ	зэкӏэрыщтыхьакъэ	дызэкӏэрыщтыхьакъэ	фызэкӏэрыщтыхьакъэ	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьат	узэкӏэрыщтыхьат	зэкӏэрыщтыхьат	дызэкӏэрыщтыхьат	фызэкӏэрыщтыхьат	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьатэкъэ	узэкӏэрыщтыхьатэкъэ	зэкӏэрыщтыхьатэкъэ	дызэкӏэрыщтыхьатэкъэ	фызэкӏэрыщтыхьатэкъэ	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъа	узэкӏэрыщтыхьыгъа	зэкӏэрыщтыхьыгъа	дызэкӏэрыщтыхьыгъа	фызэкӏэрыщтыхьыгъа	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъакъэ	узэкӏэрыщтыхьыгъакъэ	зэкӏэрыщтыхьыгъакъэ	дызэкӏэрыщтыхьыгъакъэ	фызэкӏэрыщтыхьыгъакъэ	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъат	узэкӏэрыщтыхьыгъат	зэкӏэрыщтыхьыгъат	дызэкӏэрыщтыхьыгъат	фызэкӏэрыщтыхьыгъат	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъатэкъэ	узэкӏэрыщтыхьыгъатэкъэ	зэкӏэрыщтыхьыгъатэкъэ	дызэкӏэрыщтыхьыгъатэкъэ	фызэкӏэрыщтыхьыгъатэкъэ	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхь	узэкӏэрыщтыхь	зэкӏэрыщтыхь	дызэкӏэрыщтыхь	фызэкӏэрыщтыхь	зэкӏэрыщтыхь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхькъэ	узэкӏэрыщтыхькъэ	зэкӏэрыщтыхькъэ	дызэкӏэрыщтыхькъэ	фызэкӏэрыщтыхькъэ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьт	узэкӏэрыщтыхьт	зэкӏэрыщтыхьт	дызэкӏэрыщтыхьт	фызэкӏэрыщтыхьт	зэкӏэрыщтыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьтэкъэ	узэкӏэрыщтыхьтэкъэ	зэкӏэрыщтыхьтэкъэ	дызэкӏэрыщтыхьтэкъэ	фызэкӏэрыщтыхьтэкъэ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьын	узэкӏэрыщтыхьын	зэкӏэрыщтыхьын	дызэкӏэрыщтыхьын	фызэкӏэрыщтыхьын	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынкъэ	узэкӏэрыщтыхьынкъэ	зэкӏэрыщтыхьынкъэ	дызэкӏэрыщтыхьынкъэ	фызэкӏэрыщтыхьынкъэ	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыну	узэкӏэрыщтыхьыну	зэкӏэрыщтыхьыну	дызэкӏэрыщтыхьыну	фызэкӏэрыщтыхьыну	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынукъэ	узэкӏэрыщтыхьынукъэ	зэкӏэрыщтыхьынукъэ	дызэкӏэрыщтыхьынукъэ	фызэкӏэрыщтыхьынукъэ	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьмэ	узэкӏэрыщтыхьмэ	зэкӏэрыщтыхьмэ	дызэкӏэрыщтыхьмэ	фызэкӏэрыщтыхьмэ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьмэ	узэкӏэрымыщтыхьмэ	зэкӏэрымыщтыхьмэ	дызэкӏэрымыщтыхьмэ	фызэкӏэрымыщтыхьмэ	зэкӏэрымыщтыхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьамэ	узэкӏэрыщтыхьамэ	зэкӏэрыщтыхьамэ	дызэкӏэрыщтыхьамэ	фызэкӏэрыщтыхьамэ	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьамэ	узэкӏэрымыщтыхьамэ	зэкӏэрымыщтыхьамэ	дызэкӏэрымыщтыхьамэ	фызэкӏэрымыщтыхьамэ	зэкӏэрымыщтыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъамэ	узэкӏэрыщтыхьыгъамэ	зэкӏэрыщтыхьыгъамэ	дызэкӏэрыщтыхьыгъамэ	фызэкӏэрыщтыхьыгъамэ	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьыгъамэ	узэкӏэрымыщтыхьыгъамэ	зэкӏэрымыщтыхьыгъамэ	дызэкӏэрымыщтыхьыгъамэ	фызэкӏэрымыщтыхьыгъамэ	зэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынмэ	узэкӏэрыщтыхьынмэ	зэкӏэрыщтыхьынмэ	дызэкӏэрыщтыхьынмэ	фызэкӏэрыщтыхьынмэ	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынмэ	узэкӏэрымыщтыхьынмэ	зэкӏэрымыщтыхьынмэ	дызэкӏэрымыщтыхьынмэ	фызэкӏэрымыщтыхьынмэ	зэкӏэрымыщтыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынумэ	узэкӏэрыщтыхьынумэ	зэкӏэрыщтыхьынумэ	дызэкӏэрыщтыхьынумэ	фызэкӏэрыщтыхьынумэ	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынумэ	узэкӏэрымыщтыхьынумэ	зэкӏэрымыщтыхьынумэ	дызэкӏэрымыщтыхьынумэ	фызэкӏэрымыщтыхьынумэ	зэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьтэмэ	узэкӏэрыщтыхьтэмэ	зэкӏэрыщтыхьтэмэ	дызэкӏэрыщтыхьтэмэ	фызэкӏэрыщтыхьтэмэ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьтэмэ	узэкӏэрымыщтыхьтэмэ	зэкӏэрымыщтыхьтэмэ	дызэкӏэрымыщтыхьтэмэ	фызэкӏэрымыщтыхьтэмэ	зэкӏэрымыщтыхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьатэмэ	узэкӏэрыщтыхьатэмэ	зэкӏэрыщтыхьатэмэ	дызэкӏэрыщтыхьатэмэ	фызэкӏэрыщтыхьатэмэ	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьатэмэ	узэкӏэрымыщтыхьатэмэ	зэкӏэрымыщтыхьатэмэ	дызэкӏэрымыщтыхьатэмэ	фызэкӏэрымыщтыхьатэмэ	зэкӏэрымыщтыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъатэмэ	узэкӏэрыщтыхьыгъатэмэ	зэкӏэрыщтыхьыгъатэмэ	дызэкӏэрыщтыхьыгъатэмэ	фызэкӏэрыщтыхьыгъатэмэ	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьыгъатэмэ	узэкӏэрымыщтыхьыгъатэмэ	зэкӏэрымыщтыхьыгъатэмэ	дызэкӏэрымыщтыхьыгъатэмэ	фызэкӏэрымыщтыхьыгъатэмэ	зэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынтэмэ	узэкӏэрыщтыхьынтэмэ	зэкӏэрыщтыхьынтэмэ	дызэкӏэрыщтыхьынтэмэ	фызэкӏэрыщтыхьынтэмэ	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынтэмэ	узэкӏэрымыщтыхьынтэмэ	зэкӏэрымыщтыхьынтэмэ	дызэкӏэрымыщтыхьынтэмэ	фызэкӏэрымыщтыхьынтэмэ	зэкӏэрымыщтыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынутэмэ	узэкӏэрыщтыхьынутэмэ	зэкӏэрыщтыхьынутэмэ	дызэкӏэрыщтыхьынутэмэ	фызэкӏэрыщтыхьынутэмэ	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынутэмэ	узэкӏэрымыщтыхьынутэмэ	зэкӏэрымыщтыхьынутэмэ	дызэкӏэрымыщтыхьынутэмэ	фызэкӏэрымыщтыхьынутэмэ	зэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынт	узэкӏэрыщтыхьынт	зэкӏэрыщтыхьынт	дызэкӏэрыщтыхьынт	фызэкӏэрыщтыхьынт	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынтэкъым	узэкӏэрыщтыхьынтэкъым	зэкӏэрыщтыхьынтэкъым	дызэкӏэрыщтыхьынтэкъым	фызэкӏэрыщтыхьынтэкъым	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынут	узэкӏэрыщтыхьынут	зэкӏэрыщтыхьынут	дызэкӏэрыщтыхьынут	фызэкӏэрыщтыхьынут	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынутэкъым	узэкӏэрыщтыхьынутэкъым	зэкӏэрыщтыхьынутэкъым	дызэкӏэрыщтыхьынутэкъым	фызэкӏэрыщтыхьынутэкъым	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьми	узэкӏэрыщтыхьми	зэкӏэрыщтыхьми	дызэкӏэрыщтыхьми	фызэкӏэрыщтыхьми	зэкӏэрыщтыхь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьми	узэкӏэрымыщтыхьми	зэкӏэрымыщтыхьми	дызэкӏэрымыщтыхьми	фызэкӏэрымыщтыхьми	зэкӏэрымыщтыхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьами	узэкӏэрыщтыхьами	зэкӏэрыщтыхьами	дызэкӏэрыщтыхьами	фызэкӏэрыщтыхьами	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьами	узэкӏэрымыщтыхьами	зэкӏэрымыщтыхьами	дызэкӏэрымыщтыхьами	фызэкӏэрымыщтыхьами	зэкӏэрымыщтыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъами	узэкӏэрыщтыхьыгъами	зэкӏэрыщтыхьыгъами	дызэкӏэрыщтыхьыгъами	фызэкӏэрыщтыхьыгъами	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьыгъами	узэкӏэрымыщтыхьыгъами	зэкӏэрымыщтыхьыгъами	дызэкӏэрымыщтыхьыгъами	фызэкӏэрымыщтыхьыгъами	зэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынми	узэкӏэрыщтыхьынми	зэкӏэрыщтыхьынми	дызэкӏэрыщтыхьынми	фызэкӏэрыщтыхьынми	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынми	узэкӏэрымыщтыхьынми	зэкӏэрымыщтыхьынми	дызэкӏэрымыщтыхьынми	фызэкӏэрымыщтыхьынми	зэкӏэрымыщтыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынуми	узэкӏэрыщтыхьынуми	зэкӏэрыщтыхьынуми	дызэкӏэрыщтыхьынуми	фызэкӏэрыщтыхьынуми	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынуми	узэкӏэрымыщтыхьынуми	зэкӏэрымыщтыхьынуми	дызэкӏэрымыщтыхьынуми	фызэкӏэрымыщтыхьынуми	зэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьтэми	узэкӏэрыщтыхьтэми	зэкӏэрыщтыхьтэми	дызэкӏэрыщтыхьтэми	фызэкӏэрыщтыхьтэми	зэкӏэрыщтыхь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьтэми	узэкӏэрымыщтыхьтэми	зэкӏэрымыщтыхьтэми	дызэкӏэрымыщтыхьтэми	фызэкӏэрымыщтыхьтэми	зэкӏэрымыщтыхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьатэми	узэкӏэрыщтыхьатэми	зэкӏэрыщтыхьатэми	дызэкӏэрыщтыхьатэми	фызэкӏэрыщтыхьатэми	зэкӏэрыщтыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьатэми	узэкӏэрымыщтыхьатэми	зэкӏэрымыщтыхьатэми	дызэкӏэрымыщтыхьатэми	фызэкӏэрымыщтыхьатэми	зэкӏэрымыщтыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьыгъатэми	узэкӏэрыщтыхьыгъатэми	зэкӏэрыщтыхьыгъатэми	дызэкӏэрыщтыхьыгъатэми	фызэкӏэрыщтыхьыгъатэми	зэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьыгъатэми	узэкӏэрымыщтыхьыгъатэми	зэкӏэрымыщтыхьыгъатэми	дызэкӏэрымыщтыхьыгъатэми	фызэкӏэрымыщтыхьыгъатэми	зэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынтэми	узэкӏэрыщтыхьынтэми	зэкӏэрыщтыхьынтэми	дызэкӏэрыщтыхьынтэми	фызэкӏэрыщтыхьынтэми	зэкӏэрыщтыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынтэми	узэкӏэрымыщтыхьынтэми	зэкӏэрымыщтыхьынтэми	дызэкӏэрымыщтыхьынтэми	фызэкӏэрымыщтыхьынтэми	зэкӏэрымыщтыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьынутэми	узэкӏэрыщтыхьынутэми	зэкӏэрыщтыхьынутэми	дызэкӏэрыщтыхьынутэми	фызэкӏэрыщтыхьынутэми	зэкӏэрыщтыхьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьынутэми	узэкӏэрымыщтыхьынутэми	зэкӏэрымыщтыхьынутэми	дызэкӏэрымыщтыхьынутэми	фызэкӏэрымыщтыхьынутэми	зэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьаи	узэкӏэрыщтыхьаи	зэкӏэрыщтыхьаи	дызэкӏэрыщтыхьаи	фызэкӏэрыщтыхьаи	зэкӏэрыщтыхьаи
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьакъыми	узэкӏэрыщтыхьакъыми	зэкӏэрыщтыхьакъыми	дызэкӏэрыщтыхьакъыми	фызэкӏэрыщтыхьакъыми	зэкӏэрыщтыхьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьащэрэт	узэкӏэрыщтыхьащэрэт	зэкӏэрыщтыхьащэрэт	дызэкӏэрыщтыхьащэрэт	фызэкӏэрыщтыхьащэрэт	зэкӏэрыщтыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрымыщтыхьащэрэт	узэкӏэрымыщтыхьащэрэт	зэкӏэрымыщтыхьащэрэт	дызэкӏэрымыщтыхьащэрэт	фызэкӏэрымыщтыхьащэрэт	зэкӏэрымыщтыхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнщ	узэкӏэрыщтыхьагъэнщ	зэкӏэрыщтыхьагъэнщ	дызэкӏэрыщтыхьагъэнщ	фызэкӏэрыщтыхьагъэнщ	зэкӏэрыщтыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнкъым	узэкӏэрыщтыхьагъэнкъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнкъым	дызэкӏэрыщтыхьагъэнкъым	фызэкӏэрыщтыхьагъэнкъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнт	узэкӏэрыщтыхьагъэнт	зэкӏэрыщтыхьагъэнт	дызэкӏэрыщтыхьагъэнт	фызэкӏэрыщтыхьагъэнт	зэкӏэрыщтыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъым	узэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъым	дызэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъым	фызэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэн	узэкӏэрыщтыхьагъэн	зэкӏэрыщтыхьагъэн	дызэкӏэрыщтыхьагъэн	фызэкӏэрыщтыхьагъэн	зэкӏэрыщтыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнкъэ	узэкӏэрыщтыхьагъэнкъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнкъэ	дызэкӏэрыщтыхьагъэнкъэ	фызэкӏэрыщтыхьагъэнкъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнт	узэкӏэрыщтыхьагъэнт	зэкӏэрыщтыхьагъэнт	дызэкӏэрыщтыхьагъэнт	фызэкӏэрыщтыхьагъэнт	зэкӏэрыщтыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъэ	узэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъэ	дызэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъэ	фызэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнщтыхь	узэкӏэрыщтыхьагъэнщтыхь	зэкӏэрыщтыхьагъэнщтыхь	дызэкӏэрыщтыхьагъэнщтыхь	фызэкӏэрыщтыхьагъэнщтыхь	зэкӏэрыщтыхьагъэнщтыхь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнукъым	узэкӏэрыщтыхьагъэнукъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнукъым	дызэкӏэрыщтыхьагъэнукъым	фызэкӏэрыщтыхьагъэнукъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнут	узэкӏэрыщтыхьагъэнут	зэкӏэрыщтыхьагъэнут	дызэкӏэрыщтыхьагъэнут	фызэкӏэрыщтыхьагъэнут	зэкӏэрыщтыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъым	узэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъым	дызэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъым	фызэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъым	зэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэну	узэкӏэрыщтыхьагъэну	зэкӏэрыщтыхьагъэну	дызэкӏэрыщтыхьагъэну	фызэкӏэрыщтыхьагъэну	зэкӏэрыщтыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнукъэ	узэкӏэрыщтыхьагъэнукъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнукъэ	дызэкӏэрыщтыхьагъэнукъэ	фызэкӏэрыщтыхьагъэнукъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнут	узэкӏэрыщтыхьагъэнут	зэкӏэрыщтыхьагъэнут	дызэкӏэрыщтыхьагъэнут	фызэкӏэрыщтыхьагъэнут	зэкӏэрыщтыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъэ	узэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъэ	дызэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъэ	фызэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъэ	зэкӏэрыщтыхьагъэнутэкъэ

Причастиехэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэкӏэрыщтыхь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэкӏэрымыщтыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэкӏэрыщтыхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэкӏэрымыщтыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэкӏэрыщтыхьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэкӏэрымыщтыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэкӏэрыщтыхьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэкӏэрымыщтыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэкӏэрыщтыхьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэкӏэрымыщтыхьыну

Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрыщтыхь	узэрызэкӏэрыщтыхь	зэрызэкӏэрыщтыхь	дызэрызэкӏэрыщтыхь	фызэрызэкӏэрыщтыхь	зэрызэкӏэрыщтыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрымыщтыхь	узэрызэкӏэрымыщтыхь	зэрызэкӏэрымыщтыхь	дызэрызэкӏэрымыщтыхь	фызэрызэкӏэрымыщтыхь	зэрызэкӏэрымыщтыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрыщтыхьа	узэрызэкӏэрыщтыхьа	зэрызэкӏэрыщтыхьа	дызэрызэкӏэрыщтыхьа	фызэрызэкӏэрыщтыхьа	зэрызэкӏэрыщтыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрымыщтыхьа	узэрызэкӏэрымыщтыхьа	зэрызэкӏэрымыщтыхьа	дызэрызэкӏэрымыщтыхьа	фызэрызэкӏэрымыщтыхьа	зэрызэкӏэрымыщтыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрыщтыхьыгъа	узэрызэкӏэрыщтыхьыгъа	зэрызэкӏэрыщтыхьыгъа	дызэрызэкӏэрыщтыхьыгъа	фызэрызэкӏэрыщтыхьыгъа	зэрызэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрымыщтыхьыгъа	узэрызэкӏэрымыщтыхьыгъа	зэрызэкӏэрымыщтыхьыгъа	дызэрызэкӏэрымыщтыхьыгъа	фызэрызэкӏэрымыщтыхьыгъа	зэрызэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрыщтыхьын	узэрызэкӏэрыщтыхьын	зэрызэкӏэрыщтыхьын	дызэрызэкӏэрыщтыхьын	фызэрызэкӏэрыщтыхьын	зэрызэкӏэрыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрымыщтыхьын	узэрызэкӏэрымыщтыхьын	зэрызэкӏэрымыщтыхьын	дызэрызэкӏэрымыщтыхьын	фызэрызэкӏэрымыщтыхьын	зэрызэкӏэрымыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрыщтыхьыну	узэрызэкӏэрыщтыхьыну	зэрызэкӏэрыщтыхьыну	дызэрызэкӏэрыщтыхьыну	фызэрызэкӏэрыщтыхьыну	зэрызэкӏэрыщтыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэкӏэрымыщтыхьыну	узэрызэкӏэрымыщтыхьыну	зэрызэкӏэрымыщтыхьыну	дызэрызэкӏэрымыщтыхьыну	фызэрызэкӏэрымыщтыхьыну	зэрызэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрыщтыхь	ущызэкӏэрыщтыхь	щызэкӏэрыщтыхь	дыщызэкӏэрыщтыхь	фыщызэкӏэрыщтыхь	щызэкӏэрыщтыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрымыщтыхь	ущызэкӏэрымыщтыхь	щызэкӏэрымыщтыхь	дыщызэкӏэрымыщтыхь	фыщызэкӏэрымыщтыхь	щызэкӏэрымыщтыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрыщтыхьа	ущызэкӏэрыщтыхьа	ущызэкӏэрыщтыхьа	дыщызэкӏэрыщтыхьа	фыщызэкӏэрыщтыхьа	щызэкӏэрыщтыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрымыщтыхьа	фыщизэкӏэрымыщтыхьа	щызэкӏэрымыщтыхьа	дыщызэкӏэрымыщтыхьа	фыщызэкӏэрымыщтыхьа	щызэкӏэрымыщтыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрыщтыхьыгъа	ущызэкӏэрыщтыхьыгъа	щызэкӏэрыщтыхьыгъа	дыщызэкӏэрыщтыхьыгъа	фыщызэкӏэрыщтыхьыгъа	щызэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрымыщтыхьыгъа	ущызэкӏэрымыщтыхьыгъа	щызэкӏэрымыщтыхьыгъа	дыщызэкӏэрымыщтыхьыгъа	фыщызэкӏэрымыщтыхьыгъа	щызэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрыщтыхьын	ущызэкӏэрыщтыхьын	щызэкӏэрыщтыхьын	дыщызэкӏэрыщтыхьын	фыщызэкӏэрыщтыхьын	щызэкӏэрыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрымыщтыхьын	ущызэкӏэрыщтыхьын	щызэкӏэрымыщтыхьын	дыщызэкӏэрымыщтыхьын	фыщызэкӏэрымыщтыхьын	щызэкӏэрымыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрыщтыхьыну	ущызэкӏэрыщтыхьыну	щызэкӏэрыщтыхьыну	дыщызэкӏэрыщтыхьыну	фыщызэкӏэрыщтыхьыну	щызэкӏэрыщтыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэкӏэрымыщтыхьыну	ущызэкӏэрымыщтыхьыну	щызэкӏэрымыщтыхьыну	дыщызэкӏэрымыщтыхьыну	фыщызэкӏэрымыщтыхьыну	щызэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрыщтыхь	уздызэкӏэрыщтыхь	здызэкӏэрыщтыхь	дыздызэкӏэрыщтыхь	фыздызэкӏэрыщтыхь	здызэкӏэрыщтыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрымыщтыхь	уздызэкӏэрымыщтыхь	здызэкӏэрымыщтыхь	дыздызэкӏэрымыщтыхь	фыздызэкӏэрымыщтыхь	здызэкӏэрымыщтыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрыщтыхьа	уздызэкӏэрыщтыхьа	здызэкӏэрыщтыхьа	дыздызэкӏэрыщтыхьа	фыздызэкӏэрыщтыхьа	здызэкӏэрыщтыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрымыщтыхьа	уздызэкӏэрымыщтыхьа	здызэкӏэрымыщтыхьа	дыздызэкӏэрымыщтыхьа	фыздызэкӏэрымыщтыхьа	здызэкӏэрымыщтыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрыщтыхьыгъа	уздызэкӏэрыщтыхьыгъа	здызэкӏэрыщтыхьыгъа	дыздызэкӏэрыщтыхьыгъа	фыздызэкӏэрыщтыхьыгъа	здызэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрымыщтыхьыгъа	уздызэкӏэрымыщтыхьыгъа	здызэкӏэрымыщтыхьыгъа	дыздызэкӏэрымыщтыхьыгъа	фыздызэкӏэрымыщтыхьыгъа	здызэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрыщтыхьын	уздызэкӏэрыщтыхьын	здызэкӏэрыщтыхьын	дыздызэкӏэрыщтыхьын	фыздызэкӏэрыщтыхьын	здызэкӏэрыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрымыщтыхьын	уздызэкӏэрымыщтыхьын	здызэкӏэрымыщтыхьын	дыздызэкӏэрымыщтыхьын	фыздызэкӏэрымыщтыхьын	здызэкӏэрымыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрыщтыхьыну	уздызэкӏэрыщтыхьыну	здызэкӏэрыщтыхьыну	дыздызэкӏэрыщтыхьыну	фыздызэкӏэрыщтыхьыну	здызэкӏэрыщтыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэкӏэрымыщтыхьыну	уздызэкӏэрымыщтыхьыну	здызэкӏэрымыщтыхьыну	дыздызэкӏэрымыщтыхьыну	фыздызэкӏэрымыщтыхьыну	здызэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрыщтыхь	ущӀызэкӏэрыщтыхь	щӀызэкӏэрыщтыхь	дыщӀызэкӏэрыщтыхь	фыщӀызэкӏэрыщтыхь	щӀызэкӏэрыщтыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрымыщтыхь	ущӀызэкӏэрымыщтыхь	щӀызэкӏэрымыщтыхь	дыщӀызэкӏэрымыщтыхь	фыщӀызэкӏэрымыщтыхь	щӀызэкӏэрымыщтыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрыщтыхьа	ущӀызэкӏэрыщтыхьӀэщтыхьа	щӀызэкӏэрыщтыхьа	дыщӀызэкӏэрыщтыхьа	фыщӀызэкӏэрыщтыхьа	щӀызэкӏэрыщтыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрымыщтыхьа	ущӀызэкӏэрымыщтыхьа	щӀызэкӏэрымыщтыхьа	дыщӀызэкӏэрымыщтыхьа	фыщӀызэкӏэрымыщтыхьа	щӀызэкӏэрымыщтыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрыщтыхьыгъа	ущӀызэкӏэрыщтыхьыгъа	щӀызэкӏэрыщтыхьыгъа	дыщӀызэкӏэрыщтыхьыгъа	фыщӀызэкӏэрыщтыхьыгъа	щӀызэкӏэрыщтыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрымыщтыхьыгъа	ущӀызэкӏэрымыщтыхьыгъа	щӀызэкӏэрымыщтыхьыгъа	дыщӀызэкӏэрымыщтыхьыгъа	фыщӀызэкӏэрымыщтыхьыгъа	щӀызэкӏэрымыщтыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрыщтыхьын	ущӀызэкӏэрыщтыхьын	щӀызэкӏэрыщтыхьын	дыщӀызэкӏэрыщтыхьын	фыщӀызэкӏэрыщтыхьын	щӀызэкӏэрыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрымыщтыхьын	ущӀызэкӏэрымыщтыхьын	щӀызэкӏэрымыщтыхьын	дыщӀызэкӏэрымыщтыхьын	фыщӀызэкӏэрымыщтыхьын	щӀызэкӏэрымыщтыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрыщтыхьыну	ущӀызэкӏэрыщтыхьыну	щӀызэкӏэрыщтыхьыну	дыщӀызэкӏэрыщтыхьыну	фыщӀызэкӏэрыщтыхьыну	щӀызэкӏэрыщтыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэкӏэрымыщтыхьыну	ущӀызэкӏэрымыщтыхьыну	щӀызэкӏэрымыщтыхьыну	дыщӀызэкӏэрымыщтыхьыну	фыщӀызэкӏэрымыщтыхьыну	щӀызэкӏэрымыщтыхьыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэрыщтыхьу	узэкӏэрыщтыхьу	зэкӏэрыщтыхьу	дызэкӏэрыщтыхьу	фызэкӏэрыщтыхьу	зэкӏэрыщтыхь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэрымыщтыхьу	узэкӏэрымыщтыхьу	зэкӏэрымыщтыхьу	дызэкӏэрымыщтыхьу	фызэкӏэрымыщтыхьу	зэкӏэрымыщтыхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэкӏэрыщтыхьауэ	узэкӏэрыщтыхьауэ	зэкӏэрыщтыхьауэ	дызэкӏэрыщтыхьауэ	фызэкӏэрыщтыхьауэ	зэкӏэрыщтыхьауэ / зэкӏэрыщтыхьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэрымыщтыхьауэ	узэкӏэрымыщтыхьауэ	зэкӏэрымыщтыхьауэ	дызэкӏэрымыщтыхьауэ	фызэкӏэрымыщтыхьауэ	зэкӏэрымыщтыхьауэ / зэкӏэрымыщтыхьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэкӏэрыщтыхьурэ	узэкӏэрыщтыхьурэ	зэкӏэрыщтыхьурэ	дызэкӏэрыщтыхьурэ	фызэкӏэрыщтыхьурэ	зэкӏэрыщтыхь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэкӏэрымыщтыхьурэ	узэкӏэрымыщтыхьурэ	зэкӏэрымыщтыхьурэ	дызэкӏэрымыщтыхьурэ	фызэкӏэрымыщтыхьурэ	зэкӏэрымыщтыхь(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзэкӏэрощтыхь	сызэкӏэрощтыхь	--	сывзэкӏэрощтыхь	сазэкӏэрощтыхь
уэ	уззэкӏэрощтыхь	--	узэкӏэрощтыхь	удзэкӏэрощтыхь	--	уазэкӏэрощтыхь
ар	ззэкӏэрощтыхь	бзэкӏэрощтыхь	зэкӏэрощтыхь	дзэкӏэрощтыхь	взэкӏэрощтыхь	язэкӏэрощтыхь
дэ	--	дыбзэкӏэрощтыхь	дызэкӏэрощтыхь	--	дывзэкӏэрощтыхь	дазэкӏэрощтыхь
фэ	фыззэкӏэрощтыхь	--	фызэкӏэрощтыхь	фыдзэкӏэрощтыхь	--	фазэкӏэрощтыхь
ахэр	ззэкӏэрощтыхь(хэ)	бзэкӏэрощтыхь(хэ)	зэкӏэрощтыхь(хэ)	дзэкӏэрощтыхь(хэ)	взэкӏэрощтыхь(хэ)	язэкӏэрощтыхь(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щтыхь]	[щтыхь]ыр	--	[щтыхь]хэр
Эргативнэ:	[щтыхь]	[щтыхь]ым	--	[щтыхь]хэм
Послеложнэ:	[щтыхь]кӀэ	[щтыхь]ымкӀэ	[щтыхь]хэкӀэ	[щтыхь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щтыхь]у	[щтыхь]ырауэ	[щтыхь]хэу	[щтыхь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щтыхь]а	[щтыхь]ар	--	[щтыхь]ахэр
Эргативнэ:	[щтыхь]а	[щтыхь]ам	--	[щтыхь]ахэм
Послеложнэ:	[щтыхь]акӀэ	[щтыхь]амкӀэ	[щтыхь]ахэкӀэ	[щтыхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щтыхь]ауэ	[щтыхь]арауэ	[щтыхь]ахэу	[щтыхь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щтыхь]ын	[щтыхь]ыныр	--	[щтыхь]ынхэр
Эргативнэ:	[щтыхь]ын	[щтыхь]ыным	--	[щтыхь]ынхэм
Послеложнэ:	[щтыхь]ынкӀэ	[щтыхь]ынымкӀэ	[щтыхь]ынхэкӀэ	[щтыхь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[щтыхь]ыну	[щтыхь]ынырауэ	[щтыхь]ынхэу	[щтыхь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[щтыхь]ыну	[щтыхь]ынур	--	[щтыхь]ынухэр
Эргативнэ:	[щтыхь]ыну	[щтыхь]ынум	--	[щтыхь]ынухэм
Послеложнэ:	[щтыхь]ынукӀэ	[щтыхь]ынумкӀэ	[щтыхь]ынухэкӀэ	[щтыхь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[щтыхь]ынууэ	[щтыхь]ынурауэ	[щтыхь]ынухэу	[щтыхь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыр зым кӀэрыщтхьэн, щтыуэ зэрыубыдын, зэкӀэрыщтхьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэкӏэрыщтыхьын: freeze together, to each other

УРЫСЫБЗЭ

• зэкӏэрыщтыхьын: примёрзнуть друг к другу

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын