зэпэджэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐpɐ'dᶎɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + пэ- + [дж] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэпэджэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэпэджэн
щымыӀэныгъэ:	зэпэмыджэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпэджэн	узэпэджэн	зэпэджэн	дызэпэджэн	фызэпэджэн	зэпэджэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэн	узэпэмыджэн	зэпэмыджэн	дызэпэмыджэн	фызэпэмыджэн	зэпэмыджэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэпэджэ!	фызэпэджэ!
щымыӀэныгъэ:	узэпэмыджэ!	фызэпэмыджэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпреджэ	узэпреджэ	зэпреджэ	дызэпреджэ	фызэпреджэ	зэпреджэ
щымыӀэныгъэ:	сызэпремыджэ	узэпремыджэ	зэпремыджэ	дызэпремыджэ	фызэпремыджэ	зэпремыджэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэподжэ(р)	узэподжэ(р)	зэподжэ(р)	дызэподжэ(р)	фызэподжэ(р)	зэподжэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэркъым	узэпэджэркъым	зэпэджэркъым	дызэпэджэркъым	фызэпэджэркъым	зэпэджэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэ(р)т	узэпэджэ(р)т	зэпэджэ(р)т	дызэпэджэ(р)т	фызэпэджэ(р)т	зэпэджэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэ(р)тэкъым	узэпэджэ(р)тэкъым	зэпэджэ(р)тэкъым	дызэпэджэ(р)тэкъым	фызэпэджэ(р)тэкъым	зэпэджэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджащ	узэпэджащ	зэпэджащ	дызэпэджащ	фызэпэджащ	зэпэджа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджакъым	узэпэджакъым	зэпэджакъым	дызэпэджакъым	фызэпэджакъым	зэпэджа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджат	узэпэджат	зэпэджат	дызэпэджат	фызэпэджат	зэпэджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджатэкъым	узэпэджатэкъым	зэпэджатэкъым	дызэпэджатэкъым	фызэпэджатэкъым	зэпэджа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъащ	узэпэджэгъащ	зэпэджэгъащ	дызэпэджэгъащ	фызэпэджэгъащ	зэпэджэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъакъым	узэпэджэгъакъым	зэпэджэгъакъым	дызэпэджэгъакъым	фызэпэджэгъакъым	зэпэджэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъат	узэпэджэгъат	зэпэджэгъат	дызэпэджэгъат	фызэпэджэгъат	зэпэджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъатэкъым	узэпэджэгъатэкъым	зэпэджэгъатэкъым	дызэпэджэгъатэкъым	фызэпэджэгъатэкъым	зэпэджэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэщ	узэпэджэщ	зэпэджэщ	дызэпэджэщ	фызэпэджэщ	зэпэджэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэкъым	узэпэджэкъым	зэпэджэкъым	дызэпэджэкъым	фызэпэджэкъым	зэпэджэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэт	узэпэджэт	зэпэджэт	дызэпэджэт	фызэпэджэт	зэпэджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэтэкъым	узэпэджэтэкъым	зэпэджэтэкъым	дызэпэджэтэкъым	фызэпэджэтэкъым	зэпэджэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнщ	узэпэджэнщ	зэпэджэнщ	дызэпэджэнщ	фызэпэджэнщ	зэпэджэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэнкъым	узэпэджэнкъым	зэпэджэнкъым	дызэпэджэнкъым	фызэпэджэнкъым	зэпэджэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнущ	узэпэджэнущ	зэпэджэнущ	дызэпэджэнущ	фызэпэджэнущ	зэпэджэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэнукъым	узэпэджэнукъым	зэпэджэнукъым	дызэпэджэнукъым	фызэпэджэнукъым	зэпэджэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэрэ	узэпэджэрэ	зэпэджэрэ	дызэпэджэрэ	фызэпэджэрэ	зэпэджэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэркъэ	узэпэджэркъэ	зэпэджэркъэ	дызэпэджэркъэ	фызэпэджэркъэ	зэпэджэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэ(р)т	узэпэджэ(р)т	зэпэджэ(р)т	дызэпэджэ(р)т	фызэпэджэ(р)т	зэпэджэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэ(р)тэкъэ	узэпэджэ(р)тэкъэ	зэпэджэ(р)тэкъэ	дызэпэджэ(р)тэкъэ	фызэпэджэ(р)тэкъэ	зэпэджэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджа	узэпэджа	зэпэджа	дызэпэджа	фызэпэджа	зэпэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджакъэ	узэпэджакъэ	зэпэджакъэ	дызэпэджакъэ	фызэпэджакъэ	зэпэджа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджат	узэпэджат	зэпэджат	дызэпэджат	фызэпэджат	зэпэджа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджатэкъэ	узэпэджатэкъэ	зэпэджатэкъэ	дызэпэджатэкъэ	фызэпэджатэкъэ	зэпэджа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъа	узэпэджэгъа	зэпэджэгъа	дызэпэджэгъа	фызэпэджэгъа	зэпэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъакъэ	узэпэджэгъакъэ	зэпэджэгъакъэ	дызэпэджэгъакъэ	фызэпэджэгъакъэ	зэпэджэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъат	узэпэджэгъат	зэпэджэгъат	дызэпэджэгъат	фызэпэджэгъат	зэпэджэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъатэкъэ	узэпэджэгъатэкъэ	зэпэджэгъатэкъэ	дызэпэджэгъатэкъэ	фызэпэджэгъатэкъэ	зэпэджэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэ	узэпэджэ	зэпэджэ	дызэпэджэ	фызэпэджэ	зэпэджэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэкъэ	узэпэджэкъэ	зэпэджэкъэ	дызэпэджэкъэ	фызэпэджэкъэ	зэпэджэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэт	узэпэджэт	зэпэджэт	дызэпэджэт	фызэпэджэт	зэпэджэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэтэкъэ	узэпэджэтэкъэ	зэпэджэтэкъэ	дызэпэджэтэкъэ	фызэпэджэтэкъэ	зэпэджэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэн	узэпэджэн	зэпэджэн	дызэпэджэн	фызэпэджэн	зэпэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэнкъэ	узэпэджэнкъэ	зэпэджэнкъэ	дызэпэджэнкъэ	фызэпэджэнкъэ	зэпэджэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэну	узэпэджэну	зэпэджэну	дызэпэджэну	фызэпэджэну	зэпэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэнукъэ	узэпэджэнукъэ	зэпэджэнукъэ	дызэпэджэнукъэ	фызэпэджэнукъэ	зэпэджэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэмэ	узэпэджэмэ	зэпэджэмэ	дызэпэджэмэ	фызэпэджэмэ	зэпэджэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэмэ	узэпэмыджэмэ	зэпэмыджэмэ	дызэпэмыджэмэ	фызэпэмыджэмэ	зэпэмыджэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджамэ	узэпэджамэ	зэпэджамэ	дызэпэджамэ	фызэпэджамэ	зэпэджа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджамэ	узэпэмыджамэ	зэпэмыджамэ	дызэпэмыджамэ	фызэпэмыджамэ	мыджа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъамэ	узэпэджэгъамэ	зэпэджэгъамэ	дызэпэджэгъамэ	фызэпэджэгъамэ	зэпэджэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэгъамэ	узэпэмыджэгъамэ	зэпэмыджэгъамэ	дызэпэмыджэгъамэ	фызэпэмыджэгъамэ	зэпэмыджэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнмэ	узэпэджэнмэ	зэпэджэнмэ	дызэпэджэнмэ	фызэпэджэнмэ	зэпэджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнмэ	узэпэмыджэнмэ	зэпэмыджэнмэ	дызэпэмыджэнмэ	фызэпэмыджэнмэ	зэпэмыджэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнумэ	узэпэджэнумэ	зэпэджэнумэ	дызэпэджэнумэ	фызэпэджэнумэ	зэпэджэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнумэ	узэпэмыджэнумэ	зэпэмыджэнумэ	дызэпэмыджэнумэ	фызэпэмыджэнумэ	зэпэмыджэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэтэмэ	узэпэджэтэмэ	зэпэджэтэмэ	дызэпэджэтэмэ	фызэпэджэтэмэ	зэпэджэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэтэмэ	узэпэмыджэтэмэ	зэпэмыджэтэмэ	дызэпэмыджэтэмэ	фызэпэмыджэтэмэ	зэпэмыджэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджатэмэ	узэпэджатэмэ	зэпэджатэмэ	дызэпэджатэмэ	фызэпэджатэмэ	зэпэджа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджатэмэ	узэпэмыджатэмэ	зэпэмыджатэмэ	дызэпэмыджатэмэ	фызэпэмыджатэмэ	зэпэмыджа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъатэмэ	узэпэджэгъатэмэ	зэпэджэгъатэмэ	дызэпэджэгъатэмэ	фызэпэджэгъатэмэ	зэпэджэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэгъатэмэ	узэпэмыджэгъатэмэ	зэпэмыджэгъатэмэ	дызэпэмыджэгъатэмэ	фызэпэмыджэгъатэмэ	зэпэмыджэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнтэмэ	узэпэджэнтэмэ	зэпэджэнтэмэ	дызэпэджэнтэмэ	фызэпэджэнтэмэ	зэпэджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнтэмэ	узэпэмыджэнтэмэ	зэпэмыджэнтэмэ	дызэпэмыджэнтэмэ	фызэпэмыджэнтэмэ	зэпэмыджэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнутэмэ	узэпэджэнутэмэ	зэпэджэнутэмэ	дызэпэджэнутэмэ	фызэпэджэнутэмэ	зэпэджэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнутэмэ	узэпэмыджэнутэмэ	зэпэмыджэнутэмэ	дызэпэмыджэнутэмэ	фызэпэмыджэнутэмэ	зэпэмыджэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнт	узэпэджэнт	зэпэджэнт	дызэпэджэнт	фызэпэджэнт	зэпэджэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэнтэкъым	узэпэджэнтэкъым	зэпэджэнтэкъым	дызэпэджэнтэкъым	фызэпэджэнтэкъым	зэпэджэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнут	узэпэджэнут	зэпэджэнут	дызэпэджэнут	фызэпэджэнут	зэпэджэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэджэнутэкъым	узэпэджэнутэкъым	зэпэджэнутэкъым	дызэпэджэнутэкъым	фызэпэджэнутэкъым	зэпэджэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэми	узэпэджэми	зэпэджэми	дызэпэджэми	фызэпэджэми	зэпэджэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэми	узэпэмыджэми	зэпэмыджэми	дызэпэмыджэми	фызэпэмыджэми	зэпэмыджэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджами	узэпэджами	зэпэджами	дызэпэджами	фызэпэджами	зэпэджа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджами	узэпэмыджами	зэпэмыджами	дызэпэмыджами	фызэпэмыджами	зэпэмыджа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъами	узэпэджэгъами	зэпэджэгъами	дызэпэджэгъами	фызэпэджэгъами	зэпэджэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэгъами	узэпэмыджэгъами	зэпэмыджэгъами	дызэпэмыджэгъами	фызэпэмыджэгъами	зэпэмыджэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнми	узэпэджэнми	зэпэджэнми	дызэпэджэнми	фызэпэджэнми	зэпэджэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнми	узэпэмыджэнми	зэпэмыджэнми	дызэпэмыджэнми	фызэпэмыджэнми	зэпэмыджэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнуми	узэпэджэнуми	зэпэджэнуми	дызэпэджэнуми	фызэпэджэнуми	зэпэджэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнуми	узэпэмыджэнуми	зэпэмыджэнуми	дызэпэмыджэнуми	фызэпэмыджэнуми	зэпэмыджэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэтэми	узэпэджэтэми	зэпэджэтэми	дызэпэджэтэми	фызэпэджэтэми	зэпэджэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэтэми	узэпэмыджэтэми	зэпэмыджэтэми	дызэпэмыджэтэми	фызэпэмыджэтэми	зэпэмыджэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэджатэми	узэпэджатэми	зэпэджатэми	дызэпэджатэми	фызэпэджатэми	зэпэджа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджатэми	узэпэмыджатэми	зэпэмыджатэми	дызэпэмыджатэми	фызэпэмыджатэми	зэпэмыджа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпэджэгъатэми	узэпэджэгъатэми	зэпэджэгъатэми	дызэпэджэгъатэми	фызэпэджэгъатэми	зэпэджэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэгъатэми	узэпэмыджэгъатэми	зэпэмыджэгъатэми	дызэпэмыджэгъатэми	фызэпэмыджэгъатэми	зэпэмыджэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнтэми	узэпэджэнтэми	зэпэджэнтэми	дызэпэджэнтэми	фызэпэджэнтэми	зэпэджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнтэми	узэпэмыджэнтэми	зэпэмыджэнтэми	дызэпэмыджэнтэми	фызэпэмыджэнтэми	зэпэмыджэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэджэнутэми	узэпэджэнутэми	зэпэджэнутэми	дызэпэджэнутэми	фызэпэджэнутэми	зэпэджэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджэнутэми	узэпэмыджэнутэми	зэпэмыджэнутэми	дызэпэмыджэнутэми	фызэпэмыджэнутэми	зэпэмыджэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпэджаи	узэпэджаи	зэпэджаи	дызэпэджаи	фызэпэджаи	зэпэджаи
щымыӀэныгъэ:	сызэпэджакъыми	узэпэджакъыми	зэпэджакъыми	дызэпэджакъыми	фызэпэджакъыми	зэпэджакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпэджащэрэт	узэпэджащэрэт	зэпэджащэрэт	дызэпэджащэрэт	фызэпэджащэрэт	зэпэджащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэпэмыджащэрэт	узэпэмыджащэрэт	зэпэмыджащэрэт	дызэпэмыджащэрэт	фызэпэмыджащэрэт	зэпэмыджащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнщ	узэпэджагъэнщ	зэпэджагъэнщ	дызэпэджагъэнщ	фызэпэджагъэнщ	зэпэджагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнкъым	узэпэджагъэнкъым	зэпэджагъэнкъым	дызэпэджагъэнкъым	фызэпэджагъэнкъым	зэпэджагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнт	узэпэджагъэнт	зэпэджагъэнт	дызэпэджагъэнт	фызэпэджагъэнт	зэпэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнтэкъым	узэпэджагъэнтэкъым	зэпэджагъэнтэкъым	дызэпэджагъэнтэкъым	фызэпэджагъэнтэкъым	зэпэджагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэн	узэпэджагъэн	зэпэджагъэн	дызэпэджагъэн	фызэпэджагъэн	зэпэджагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнкъэ	узэпэджагъэнкъэ	зэпэджагъэнкъэ	дызэпэджагъэнкъэ	фызэпэджагъэнкъэ	зэпэджагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнт	узэпэджагъэнт	зэпэджагъэнт	дызэпэджагъэнт	фызэпэджагъэнт	зэпэджагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнтэкъэ	узэпэджагъэнтэкъэ	зэпэджагъэнтэкъэ	дызэпэджагъэнтэкъэ	фызэпэджагъэнтэкъэ	зэпэджагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнущ	узэпэджагъэнущ	зэпэджагъэнущ	дызэпэджагъэнущ	фызэпэджагъэнущ	зэпэджагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнукъым	узэпэджагъэнукъым	зэпэджагъэнукъым	дызэпэджагъэнукъым	фызэпэджагъэнукъым	зэпэджагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнут	узэпэджагъэнут	зэпэджагъэнут	дызэпэджагъэнут	фызэпэджагъэнут	зэпэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнутэкъым	узэпэджагъэнутэкъым	зэпэджагъэнутэкъым	дызэпэджагъэнутэкъым	фызэпэджагъэнутэкъым	зэпэджагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэну	узэпэджагъэну	зэпэджагъэну	дызэпэджагъэну	фызэпэджагъэну	зэпэджагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнукъэ	узэпэджагъэнукъэ	зэпэджагъэнукъэ	дызэпэджагъэнукъэ	фызэпэджагъэнукъэ	зэпэджагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнут	узэпэджагъэнут	зэпэджагъэнут	дызэпэджагъэнут	фызэпэджагъэнут	зэпэджагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэджагъэнутэкъэ	узэпэджагъэнутэкъэ	зэпэджагъэнутэкъэ	дызэпэджагъэнутэкъэ	фызэпэджагъэнутэкъэ	зэпэджагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджэ	узэпэджэ	зэпэджэ	дызэпэджэ	фызэпэджэ	зэпэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджэ	узэпэмыджэ	зэпэмыджэ	дызэпэмыджэ	фызэпэмыджэ	зэпэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджа	узэпэджа	зэпэджа	дызэпэджа	фызэпэджа	зэпэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджа	узэпэмыджа	зэпэмыджа	дызэпэмыджа	фызэпэмыджа	зэпэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджэгъа	узэпэджэгъа	зэпэджэгъа	дызэпэджэгъа	фызэпэджэгъа	зэпэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджэгъа	узэпэмыджэгъа	зэпэмыджэгъа	дызэпэмыджэгъа	фызэпэмыджэгъа	зэпэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджэн	узэпэджэн	зэпэджэн	дызэпэджэн	фызэпэджэн	зэпэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджэн	узэпэмыджэн	зэпэмыджэн	дызэпэмыджэн	фызэпэмыджэн	зэпэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджэну	узэпэджэну	зэпэджэну	дызэпэджэну	фызэпэджэну	зэпэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджэну	узэпэмыджэну	зэпэмыджэну	дызэпэмыджэну	фызэпэмыджэну	зэпэмыджэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэджэ	узэрызэпэджэ	зэрызэпэджэ	дызэрызэпэджэ	фызэрызэпэджэ	зэрызэпэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэпэмыджэ	узэрызэпэмыджэ	зэрызэпэмыджэ	дызэрызэпэмыджэ	фызэрызэпэмыджэ	мызэрызэпэджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэджа	узэрызэпэджа	зэрызэпэджа	дызэрызэпэджа	фызэрызэпэджа	зэрызэпэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэпэмыджа	узэрызэпэмыджа	зэрызэпэмыджа	дызэрызэпэмыджа	фызэрызэпэмыджа	зэрызэпэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэджэгъа	узэрызэпэджэгъа	зэрызэпэджэгъа	дызэрызэпэджэгъа	фызэрызэпэджэгъа	зэрызэпэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэпэмыджэгъа	узэрызэпэмыджэгъа	зэрызэпэмыджэгъа	дызэрызэпэмыджэгъа	фызэрызэпэмыджэгъа	зэрызэпэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэджэн	узэрызэпэджэн	зэрызэпэджэн	дызэрызэпэджэн	фызэрызэпэджэн	зэрызэпэджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэпэмыджэн	узэрызэпэмыджэн	зэрызэпэмыджэн	дызэрызэпэмыджэн	фызэрызэпэмыджэн	зэрызэпэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэджэну	узэрызэпэджэну	зэрызэпэджэну	дызэрызэпэджэну	фызэрызэпэджэну	зэрызэпэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэпэмыджэну	узэрызэпэмыджэну	зэрызэпэмыджэну	дызэрызэпэмыджэну	фызэрызэпэмыджэну	зэрызэпэмыджэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэджэ	ущызэпэджэ	щызэпэджэ	дыщызэпэджэ	фыщызэпэджэ	щызэпэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэпэмыджэ	ущызэпэмыджэ	щызэпэмыджэ	дыщызэпэмыджэ	фыщызэпэмыджэ	щызэпэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэджа	ущызэпэджа	щызэпэджа	дыщызэпэджа	фыщызэпэджа	щызэпэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэпэмыджа	ущызэпэмыджа	щызэпэмыджа	дыщызэпэмыджа	фыщызэпэмыджа	щызэпэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэджэгъа	ущызэпэджэгъа	щызэпэджэгъа	дыщызэпэджэгъа	фыщызэпэджэгъа	щызэпэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэпэмыджэгъа	ущызэпэмыджэгъа	щызэпэмыджэгъа	дыщызэпэмыджэгъа	фыщызэпэмыджэгъа	щызэпэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэджэн	ущызэпэджэн	щызэпэджэн	дыщызэпэджэн	фыщызэпэджэн	щызэпэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэпэмыджэн	ущызэпэмыджэн	щызэпэмыджэн	дыщызэпэмыджэн	фыщызэпэмыджэн	щызэпэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэджэну	ущызэпэджэну	щызэпэджэну	дыщызэпэджэну	фыщызэпэджэну	щызэпэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэпэмыджэну	ущызэпэмыджэну	щызэпэмыджэну	дыщызэпэмыджэну	фыщызэпэмыджэну	щызэпэмыджэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэджэ	уздызэпэджэ	здызэпэджэ	дыздызэпэджэ	фыздызэпэджэ	здызэпэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэпэмыджэ	уздызэпэмыджэ	здызэпэмыджэ	дыздызэпэмыджэ	фыздызэпэмыджэ	здызэпэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэджа	уздызэпэджа	здызэпэджа	дыздызэпэджа	фыздызэпэджа	здызэпэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэпэмыджа	уздызэпэмыджа	здызэпэмыджа	дыздызэпэмыджа	фыздызэпэмыджа	здызэпэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэджэгъа	уздызэпэджэгъа	здызэпэджэгъа	дыздызэпэджэгъа	фыздызэпэджэгъа	здызэпэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэпэмыджэгъа	уздызэпэмыджэгъа	здызэпэмыджэгъа	дыздызэпэмыджэгъа	фыздызэпэмыджэгъа	здызэпэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэджэн	уздызэпэджэн	здызэпэджэн	дыздызэпэджэн	фыздызэпэджэн	здызэпэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэпэмыджэн	уздызэпэмыджэн	здызэпэмыджэн	дыздызэпэмыджэн	фыздызэпэмыджэн	здызэпэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэджэну	уздызэпэджэну	здызэпэджэну	дыздызэпэджэну	фыздызэпэджэну	здызэпэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэпэмыджэну	уздызэпэмыджэну	здызэпэмыджэну	дыздызэпэмыджэну	фыздызэпэмыджэну	здызэпэмыджэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэджэ	ущӀызэпэджэ	щӀызэпэджэ	дыщӀызэпэджэ	фыщӀызэпэджэ	щӀызэпэджэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэпэмыджэ	ущӀызэпэмыджэ	щӀызэпэмыджэ	дыщӀызэпэмыджэ	фыщӀызэпэмыджэ	щӀызэпэмыджэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэджа	ущӀызэпэджа	щӀызэпэджа	дыщӀызэпэджа	фыщӀызэпэджа	щӀызэпэджа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэпэмыджа	ущӀызэпэмыджа	щӀызэпэмыджа	дыщӀызэпэмыджа	фыщӀызэпэмыджа	щӀызэпэмыджа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэджэгъа	ущӀызэпэджэгъа	щӀызэпэджэгъа	дыщӀызэпэджэгъа	фыщӀызэпэджэгъа	щӀызэпэджэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэпэмыджэгъа	ущӀызэпэмыджэгъа	щӀызэпэмыджэгъа	дыщӀызэпэмыджэгъа	фыщӀызэпэмыджэгъа	щӀызэпэмыджэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэджэн	ущӀызэпэджэн	щӀызэпэджэн	дыщӀызэпэджэн	фыщӀызэпэджэн	щӀызэпэджэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэпэмыджэн	ущӀызэпэмыджэн	щӀызэпэмыджэн	дыщӀызэпэмыджэн	фыщӀызэпэмыджэн	щӀызэпэмыджэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэджэну	ущӀызэпэджэну	щӀызэпэджэну	дыщӀызэпэджэну	фыщӀызэпэджэну	щӀызэпэджэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэпэмыджэну	ущӀызэпэмыджэну	щӀызэпэмыджэну	дыщӀызэпэмыджэну	фыщӀызэпэмыджэну	щӀызэпэмыджэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджэу	узэпэджэу	зэпэджэу	дызэпэджэу	фызэпэджэу	зэпэджэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджэу	узэпэмыджэу	зэпэмыджэу	дызэпэмыджэу	фызэпэмыджэу	зэпэмыджэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэджауэ	узэпэджауэ	зэпэджауэ	дызэпэджауэ	фызэпэджауэ	зэпэджауэ / зэпэджа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджауэ	узэпэмыджауэ	зэпэмыджауэ	дызэпэмыджауэ	фызэпэмыджауэ	зэпэмыджауэ(хэ) / зэпэмыджа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэпэджэурэ	узэпэджэурэ	зэпэджэурэ	дызэпэджэурэ	фызэпэджэурэ	зэпэджэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэпэмыджэурэ	узэпэмыджэурэ	зэпэмыджэурэ	дызэпэмыджэурэ	фызэпэмыджэурэ	зэпэмыджэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыбзэподжэ	сызэподжэ	--	сывзэподжэ	сазэподжэ
уэ	уззэподжэ	--	узэподжэ	удзэподжэ	--	уазэподжэ
ар	ззэподжэ	бзэподжэ	зэподжэ	дзэподжэ	взэподжэ	язэподжэ
дэ	--	дыбзэподжэ	дызэподжэ	--	дывзэподжэ	дазэподжэ
фэ	фыззэподжэ	--	фызэподжэ	фыдзэподжэ	--	фазэподжэ
ахэр	ззэподжэ(хэ)	бзэподжэ(хэ)	зэподжэ(хэ)	дзэподжэ(хэ)	взэподжэ(хэ)	язэподжэ(хэ)

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дж]э	[дж]эр	--	[дж]эхэр
Эргативнэ:	[дж]э	[дж]эм	--	[дж]эхэм
Послеложнэ:	[дж]экӀэ	[дж]эмкӀэ	[дж]эхэкӀэ	[дж]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дж]эуэ	[дж]эрауэ	[дж]эхэу	[дж]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дж]а	[дж]ар	--	[дж]ахэр
Эргативнэ:	[дж]а	[дж]ам	--	[дж]ахэм
Послеложнэ:	[дж]акӀэ	[дж]амкӀэ	[дж]ахэкӀэ	[дж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дж]ауэ	[дж]арауэ	[дж]ахэу	[дж]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дж]эн	[дж]эныр	--	[дж]энхэр
Эргативнэ:	[дж]эн	[дж]эным	--	[дж]энхэм
Послеложнэ:	[дж]энкӀэ	[дж]энымкӀэ	[дж]энхэкӀэ	[дж]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[дж]эну	[дж]энырауэ	[дж]энхэу	[дж]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дж]эну	[дж]энур	--	[дж]энухэр
Эргативнэ:	[дж]эну	[дж]энум	--	[дж]энухэм
Послеложнэ:	[дж]энукӀэ	[дж]энумкӀэ	[дж]энухэкӀэ	[дж]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дж]энууэ	[дж]энурауэ	[дж]энухэу	[дж]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыр зым пэджэжын, къаджэм пэджэжын, зэпэджэжын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэпэджэн: call out to each other

УРЫСЫБЗЭ

• зэпэджэн: перекликаться друг с другом

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын