зэпэщын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [zɐpɐ'ɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• зэ- + [пэщ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "зэпэщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	зэпэщын
щымыӀэныгъэ:	зэмыпэщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпэщын	узэпэщын	зэпэщын	дызэпэщын	фызэпэщын	зэпэщын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщын	узэмыпэщын	зэмыпэщын	дызэмыпэщын	фызэмыпэщын	зэмыпэщын(хэ)

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	зэпэщ!	фызэпэщ!
щымыӀэныгъэ:	узэмыпэщ!	фызэмыпэщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызрепэщ	узрепэщ	зрепэщ	дызрепэщ	фызрепэщ	зрепэщ(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сызремыпэщ	узремыпэщ	зремыпэщ	дызремыпэщ	фызремыпэщ	зремыпэщ(хэ)

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщщ	узэпэщщ	зэпэщщ	дызэпэщщ	фызэпэщщ	зэпэщ(хэ)щ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщкъым	узэпэщкъым	зэпэщкъым	дызэпэщкъым	фызэпэщкъым	зэпэщ(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщт	узэпэщт	зэпэщт	дызэпэщт	фызэпэщт	зэпэщ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщтэкъым	узэпэщтэкъым	зэпэщтэкъым	дызэпэщтэкъым	фызэпэщтэкъым	зэпэщ(хэ)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщащ	узэпэщащ	зэпэщащ	дызэпэщащ	фызэпэщащ	зэпэща(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщакъым	узэпэщакъым	зэпэщакъым	дызэпэщакъым	фызэпэщакъым	зэпэща(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщат	узэпэщат	зэпэщат	дызэпэщат	фызэпэщат	зэпэща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщатэкъым	узэпэщатэкъым	зэпэщатэкъым	дызэпэщатэкъым	фызэпэщатэкъым	зэпэща(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъащ	узэпэщыгъащ	зэпэщыгъащ	дызэпэщыгъащ	фызэпэщыгъащ	зэпэщыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъакъым	узэпэщыгъакъым	зэпэщыгъакъым	дызэпэщыгъакъым	фызэпэщыгъакъым	зэпэщыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъат	узэпэщыгъат	зэпэщыгъат	дызэпэщыгъат	фызэпэщыгъат	зэпэщыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъатэкъым	узэпэщыгъатэкъым	зэпэщыгъатэкъым	дызэпэщыгъатэкъым	фызэпэщыгъатэкъым	зэпэщыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэпэщщ	узэпэщщ	зэпэщщ	дызэпэщщ	фызэпэщщ	зэпэщ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщкъым	узэпэщкъым	зэпэщкъым	дызэпэщкъым	фызэпэщкъым	зэпэщ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэпэщт	узэпэщт	зэпэщт	дызэпэщт	фызэпэщт	зэпэщ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщтэкъым	узэпэщтэкъым	зэпэщтэкъым	дызэпэщтэкъым	фызэпэщтэкъым	зэпэщ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынщ	узэпэщынщ	зэпэщынщ	дызэпэщынщ	фызэпэщынщ	зэпэщын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщынкъым	узэпэщынкъым	зэпэщынкъым	дызэпэщынкъым	фызэпэщынкъым	зэпэщын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынущ	узэпэщынущ	зэпэщынущ	дызэпэщынущ	фызэпэщЫнущ	зэпэщэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщынукъым	узэпэщынукъым	зэпэщынукъым	дызэпэщынукъым	фызэпэщынукъым	зэпэщэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщ	узэпэщ	зэпэщ	дызэпэщ	фызэпэщ	зэпэщ(хэ)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщкъэ	узэпэщкъэ	зэпэщкъэ	дызэпэщкъэ	фызэпэщкъэ	зэпэщ(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщт	узэпэщт	зэпэщт	дызэпэщт	фызэпэщт	зэпэщ(хэ)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщтэкъэ	узэпэщтэкъэ	зэпэщтэкъэ	дызэпэщтэкъэ	фызэпэщтэкъэ	зэпэщ(хэ)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэща	узэпэща	зэпэща	дызэпэща	фызэпэща	зэпэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщакъэ	узэпэщакъэ	зэпэщакъэ	дызэпэщакъэ	фызэпэщакъэ	зэпэща(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщат	узэпэщат	зэпэщат	дызэпэщат	фызэпэщат	зэпэща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщатэкъэ	узэпэщатэкъэ	зэпэщатэкъэ	дызэпэщатэкъэ	фызэпэщатэкъэ	зэпэща(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъа	узэпэщыгъа	зэпэщыгъа	дызэпэщыгъа	фызэпэщыгъа	зэпэщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъакъэ	узэпэщыгъакъэ	зэпэщыгъакъэ	дызэпэщыгъакъэ	фызэпэщыгъакъэ	зэпэщыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъат	узэпэщыгъат	зэпэщыгъат	дызэпэщыгъат	фызэпэщыгъат	зэпэщыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъатэкъэ	узэпэщыгъатэкъэ	зэпэщыгъатэкъэ	дызэпэщыгъатэкъэ	фызэпэщыгъатэкъэ	зэпэщыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сызэпэщ	узэпэщ	зэпэщ	дызэпэщ	фызэпэщ	зэпэщ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщкъэ	узэпэщкъэ	зэпэщкъэ	дызэпэщкъэ	фызэпэщкъэ	зэпэщ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сызэпэщт	узэпэщт	зэпэщт	дызэпэщт	фызэпэщт	зэпэщ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщтэкъэ	узэпэщтэкъэ	зэпэщтэкъэ	дызэпэщтэкъэ	фызэпэщтэкъэ	зэпэщ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщын	узэпэщын	зэпэщын	дызэпэщын	фызэпэщын	зэпэщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщынкъэ	узэпэщынкъэ	зэпэщынкъэ	дызэпэщынкъэ	фызэпэщынкъэ	зэпэщын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыну	узэпэщыну	зэпэщыну	дызэпэщыну	фызэпэщыну	зэпэщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщынукъэ	узэпэщынукъэ	зэпэщынукъэ	дызэпэщынукъэ	фызэпэщынукъэ	зэпэщыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщмэ	узэпэщмэ	зэпэщмэ	дызэпэщмэ	фызэпэщмэ	зэпэщ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщмэ	узэмыпэщмэ	зэмыпэщмэ	дызэмыпэщмэ	фызэмыпэщмэ	зэмыпэщ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщамэ	узэпэщамэ	зэпэщамэ	дызэпэщамэ	фызэпэщамэ	зэпэща(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщамэ	узэмыпэщамэ	зэмыпэщамэ	дызэмыпэщамэ	фызэмыпэщамэ	зэмыпэща(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъамэ	узэпэщыгъамэ	зэпэщыгъамэ	дызэпэщыгъамэ	фызэпэщыгъамэ	зэпэщыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщыгъамэ	узэмыпэщыгъамэ	зэмыпэщыгъамэ	дызэмыпэщыгъамэ	фызэмыпэщыгъамэ	зэмыпэщыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынмэ	узэпэщынмэ	зэпэщынмэ	дызэпэщынмэ	фызэпэщынмэ	зэпэщын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынмэ	узэмыпэщынмэ	зэмыпэщынмэ	дызэмыпэщынмэ	фызэмыпэщынмэ	зэмыпэщын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынумэ	узэпэщынумэ	зэпэщынумэ	дызэпэщынумэ	фызэпэщынумэ	зэпэщыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынумэ	узэмыпэщынумэ	зэмыпэщынумэ	дызэмыпэщынумэ	фызэмыпэщынумэ	зэмыпэщыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщтэмэ	узэпэщтэмэ	зэпэщтэмэ	дызэпэщтэмэ	фызэпэщтэмэ	зэпэщ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщтэмэ	узэмыпэщтэмэ	зэмыпэщтэмэ	дызэмыпэщтэмэ	фызэмыпэщтэмэ	зэмыпэщ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщатэмэ	узэпэщатэмэ	зэпэщатэмэ	дызэпэщатэмэ	фызэпэщатэмэ	зэпэща(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщатэмэ	узэмыпэщатэмэ	зэмыпэщатэмэ	дызэмыпэщатэмэ	фызэмыпэщатэмэ	зэмыпэща(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъатэмэ	узэпэщыгъатэмэ	зэпэщыгъатэмэ	дызэпэщыгъатэмэ	фызэпэщыгъатэмэ	зэпэщыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщыгъатэмэ	узэмыпэщыгъатэмэ	зэмыпэщыгъатэмэ	дызэмыпэщыгъатэмэ	фызэмыпэщыгъатэмэ	зэмыпэщыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынтэмэ	узэпэщынтэмэ	зэпэщынтэмэ	дызэпэщынтэмэ	фызэпэщынтэмэ	зэпэщын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынтэмэ	узэмыпэщынтэмэ	зэмыпэщынтэмэ	дызэмыпэщынтэмэ	фызэмыпэщынтэмэ	зэмыпэщын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынутэмэ	узэпэщынутэмэ	зэпэщынутэмэ	дызэпэщынутэмэ	фызэпэщынутэмэ	зэпэщыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынутэмэ	узэмыпэщынутэмэ	зэмыпэщынутэмэ	дызэмыпэщынутэмэ	фызэмыпэщынутэмэ	зэмыпэщыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынт	узэпэщынт	зэпэщынт	дызэпэщынт	фызэпэщынт	зэпэщын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщынтэкъым	узэпэщынтэкъым	зэпэщынтэкъым	дызэпэщынтэкъым	фызэпэщынтэкъым	зэпэщын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынут	узэпэщынут	зэпэщынут	дызэпэщынут	фызэпэщынут	зэпэщыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэпэщынутэкъым	узэпэщынутэкъым	зэпэщынутэкъым	дызэпэщынутэкъым	фызэпэщынутэкъым	зэпэщыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщми	узэпэщми	зэпэщми	дызэпэщми	фызэпэщми	зэпэщ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщми	узэмыпэщми	зэмыпэщми	дызэмыпэщми	фызэмыпэщми	зэмыпэщ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщами	узэпэщами	зэпэщами	дызэпэщами	фызэпэщами	зэпэща(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщами	узэмыпэщами	зэмыпэщами	дызэмыпэщами	фызэмыпэщами	зэмыпэща(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъами	узэпэщыгъами	зэпэщыгъами	дызэпэщыгъами	фызэпэщыгъами	зэпэщыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщыгъами	узэмыпэщыгъами	зэмыпэщыгъами	дызэмыпэщыгъами	фызэмыпэщыгъами	зэмыпэщыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынми	узэпэщынми	зэпэщынми	дызэпэщынми	фызэпэщынми	зэпэщын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынми	узэмыпэщынми	зэмыпэщынми	дызэмыпэщынми	фызэмыпэщынми	зэмыпэщын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынуми	узэпэщынуми	зэпэщынуми	дызэпэщынуми	фызэпэщынуми	зэпэщыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынуми	узэмыпэщынуми	зэмыпэщынуми	дызэмыпэщынуми	фызэмыпэщынуми	зэмыпэщыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщтэми	узэпэщтэми	зэпэщтэми	дызэпэщтэми	фызэпэщтэми	зэпэщ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщтэми	узэмыпэщтэми	зэмыпэщтэми	дызэмыпэщтэми	фызэмыпэщтэми	зэмыпэщ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сызэпэщатэми	узэпэщатэми	зэпэщатэми	дызэпэщатэми	фызэпэщатэми	зэпэща(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщатэми	узэмыпэщатэми	зэмыпэщатэми	дызэмыпэщатэми	фызэмыпэщатэми	зэмыпэща(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сызэпэщыгъатэми	узэпэщыгъатэми	зэпэщыгъатэми	дызэпэщыгъатэми	фызэпэщыгъатэми	зэпэщыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщыгъатэми	узэмыпэщыгъатэми	зэмыпэщыгъатэми	дызэмыпэщыгъатэми	фызэмыпэщыгъатэми	зэмыпэщыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынтэми	узэпэщынтэми	зэпэщынтэми	дызэпэщынтэми	фызэпэщынтэми	зэпэщын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынтэми	узэмыпэщынтэми	зэмыпэщынтэми	дызэмыпэщынтэми	фызэмыпэщынтэми	зэмыпэщын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сызэпэщынутэми	узэпэщынутэми	зэпэщынутэми	дызэпэщынутэми	фызэпэщынутэми	зэпэщыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщынутэми	узэмыпэщынутэми	зэмыпэщынутэми	дызэмыпэщынутэми	фызэмыпэщынутэми	зэмыпэщыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпэщаи	узэпэщаи	зэпэщаи	дызэпэщаи	фызэпэщаи	зэпэщаи
щымыӀэныгъэ:	сызэпэщакъыми	узэпэщакъыми	зэпэщакъыми	дызэпэщакъыми	фызэпэщакъыми	зэпэщакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сызэпэщащэрэт	узэпэщащэрэт	зэпэщащэрэт	дызэпэщащэрэт	фызэпэщащэрэт	зэпэща(хэ)щэрэт
щымыӀэныгъэ:	сызэмыпэщащэрэт	узэмыпэщащэрэт	зэмыпэщащэрэт	дызэмыпэщащэрэт	фызэмыпэщащэрэт	зэмыпэща(хэ)щэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнщ	узэпэщагъэнщ	зэпэщагъэнщ	дызэпэщагъэнщ	фызэпэщагъэнщ	зэпэщагъэн(хэ)щ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнкъым	узэпэщагъэнкъым	зэпэщагъэнкъым	дызэпэщагъэнкъым	фызэпэщагъэнкъым	зэпэщагъэн(хэ)къым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнт	узэпэщагъэнт	зэпэщагъэнт	дызэпэщагъэнт	фызэпэщагъэнт	зэпэщагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнтэкъым	узэпэщагъэнтэкъым	зэпэщагъэнтэкъым	дызэпэщагъэнтэкъым	фызэпэщагъэнтэкъым	зэпэщагъэн(хэ)тэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэн	узэпэщагъэн	зэпэщагъэн	дызэпэщагъэн	фызэпэщагъэн	зэпэщагъэн(хэ)
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнкъэ	узэпэщагъэнкъэ	зэпэщагъэнкъэ	дызэпэщагъэнкъэ	фызэпэщагъэнкъэ	зэпэщагъэн(хэ)къэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнт	узэпэщагъэнт	зэпэщагъэнт	дызэпэщагъэнт	фызэпэщагъэнт	зэпэщагъэн(хэ)т
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнтэкъэ	узэпэщагъэнтэкъэ	зэпэщагъэнтэкъэ	дызэпэщагъэнтэкъэ	фызэпэщагъэнтэкъэ	зэпэщагъэн(хэ)тэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнущ	узэпэщагъэнущ	зэпэщагъэнущ	дызэпэщагъэнущ	фызэпэщагъэнущ	зэпэщагъэну(хэ)щ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнукъым	узэпэщагъэнукъым	зэпэщагъэнукъым	дызэпэщагъэнукъым	фызэпэщагъэнукъым	зэпэщагъэну(хэ)къым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнут	узэпэщагъэнут	зэпэщагъэнут	дызэпэщагъэнут	фызэпэщагъэнут	зэпэщагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнутэкъым	узэпэщагъэнутэкъым	зэпэщагъэнутэкъым	дызэпэщагъэнутэкъым	фызэпэщагъэнутэкъым	зэпэщагъэну(хэ)тэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэну	узэпэщагъэну	зэпэщагъэну	дызэпэщагъэну	фызэпэщагъэну	зэпэщагъэну(хэ)
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнукъэ	узэпэщагъэнукъэ	зэпэщагъэнукъэ	дызэпэщагъэнукъэ	фызэпэщагъэнукъэ	зэпэщагъэну(хэ)къэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнут	узэпэщагъэнут	зэпэщагъэнут	дызэпэщагъэнут	фызэпэщагъэнут	зэпэщагъэну(хэ)т
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сызэпэщагъэнутэкъэ	узэпэщагъэнутэкъэ	зэпэщагъэнутэкъэ	дызэпэщагъэнутэкъэ	фызэпэщагъэнутэкъэ	зэпэщагъэну(хэ)тэкъэ

Зэлэжь (объектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зызэпэщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зызэмыпэщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зызэпэща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зызэмыпэща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зызэпэщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зызэмыпэщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зызэпэщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зызэмыпэщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зызэпэщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зызэмыпэщыну

Зылэжь (субъектнэ) причастие	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэщ	узэпэщ	зэпэщ	дызэпэщ	фызэпэщ	зэпэщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщ	узэмыпэщ	зэмыпэщ	дызэмыпэщ	фызэмыпэщ	зэмыпэщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэща	узэпэща	зэпэща	дызэпэща	фызэпэща	зэпэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэща	узэмыпэща	зэмыпэща	дызэмыпэща	фызэмыпэща	зэмыпэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэщыгъа	узэпэщыгъа	зэпэщыгъа	дызэпэщыгъа	фызэпэщыгъа	зэпэщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщыгъа	узэмыпэщыгъа	зэмыпэщыгъа	дызэмыпэщыгъа	фызэмыпэщыгъа	зэмыпэщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэщын	узэпэщын	зэпэщын	дызэпэщын	фызэпэщын	зэпэщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщын	узэмыпэщын	зэмыпэщын	дызэмыпэщын	фызэмыпэщын	зэмыпэщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэщыну	узэпэщыну	зэпэщыну	дызэпэщыну	фызэпэщыну	зэпэщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщыну	узэмыпэщыну	зэмыпэщыну	дызэмыпэщыну	фызэмыпэщыну	зэмыпэщыну(хэ)

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэщ	узэрызэпэщ	зэрызэпэщ	дызэрызэпэщ	фызэрызэпэщ	зэрызэпэщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпэщ	узэрызэмыпэщ	зэрызэмыпэщ	дызэрызэмыпэщ	фызэрызэмыпэщ	зэрызэмыпэщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэща	узэрызэпэща	зэрызэпэща	дызэрызэпэща	фызэрызэпэща	зэрызэпэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпэща	узэрызэмыпэща	зэрызэмыпэща	дызэрызэмыпэща	фызэрызэмыпэща	зэрызэмыпэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэщыгъа	узэрызэпэщыгъа	зэрызэпэщыгъа	дызэрызэпэщыгъа	фызэрызэпэщыгъа	зэрызэпэщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпэщыгъа	узэрызэмыпэщыгъа	зэрызэмыпэщыгъа	дызэрызэмыпэщыгъа	фызэрызэмыпэщыгъа	зэрызэмыпэщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэщын	узэрызэпэщын	зэрызэпэщын	дызэрызэпэщын	фызэрызэпэщын	зэрызэпэщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпэщын	узэрызэмыпэщын	зэрызэмыпэщын	дызэрызэмыпэщын	фызэрызэмыпэщын	зэрызэмыпэщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрызэпэщыну	узэрызэпэщыну	зэрызэпэщыну	дызэрызэпэщыну	фызэрызэпэщыну	зэрызэпэщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрызэмыпэщыну	узэрызэмыпэщыну	зэрызэмыпэщыну	дызэрызэмыпэщыну	фызэрызэмыпэщыну	зэрызэмыпэщыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэщ	ущызэпэщ	щызэпэщ	дыщызэпэщ	фыщызэпэщ	щызэпэщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпэщ	ущызэмыпэщ	щызэмыпэщ	дыщызэмыпэщ	фыщызэмыпэщ	щызэмыпэщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэща	ущызэпэща	щызэпэща	дыщызэпэща	фыщызэпэща	щызэпэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпэща	ущызэмыпэща	щызэмыпэща	дыщызэмыпэща	фыщызэмыпэща	щызэмыпэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэщыгъа	ущызэпэщыгъа	щызэпэщыгъа	дыщызэпэщыгъа	фыщызэпэщыгъа	щызэпэщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпэщыгъа	ущызэмыпэщыгъа	щызэмыпэщыгъа	дыщызэмыпэщыгъа	фыщызэмыпэщыгъа	щызэмыпэщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэщын	ущызэпэщын	щызэпэщын	дыщызэпэщын	фыщызэпэщын	щызэпэщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпэщын	ущызэмыпэщын	щызэмыпэщын	дыщызэмыпэщын	фыщызэмыпэщын	щызэмыпэщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщызэпэщыну	ущызэпэщыну	щызэпэщыну	дыщызэпэщыну	фыщызэпэщыну	щызэпэщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщызэмыпэщыну	ущызэмыпэщыну	щызэмыпэщыну	дыщызэмыпэщыну	фыщызэмыпэщыну	щызэмыпэщыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэщ	уздызэпэщ	здызэпэщ	дыздызэпэщ	фыздызэпэщ	здызэпэщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпэщ	уздызэмыпэщ	здызэмыпэщ	дыздызэмыпэщ	фыздызэмыпэщ	здызэмыпэщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэща	уздызэпэща	здызэпэща	дыздызэпэща	фыздызэпэща	здызэпэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпэща	уздызэмыпэща	здызэмыпэща	дыздызэмыпэща	фыздызэмыпэща	здызэмыпэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэщыгъа	уздызэпэщыгъа	здызэпэщыгъа	дыздызэпэщыгъа	фыздызэпэщыгъа	здызэпэщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпэщыгъа	уздызэмыпэщыгъа	здызэмыпэщыгъа	дыздызэмыпэщыгъа	фыздызэмыпэщыгъа	здызэмыпэщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэщын	уздызэпэщын	здызэпэщын	дыздызэпэщын	фыздызэпэщын	здызэпэщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпэщын	уздызэмыпэщын	здызэмыпэщын	дыздызэмыпэщын	фыздызэмыпэщын	здызэмыпэщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздызэпэщыну	уздызэпэщыну	здызэпэщыну	дыздызэпэщыну	фыздызэпэщыну	здызэпэщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздызэмыпэщыну	уздызэмыпэщыну	здызэмыпэщыну	дыздызэмыпэщыну	фыздызэмыпэщыну	здызэмыпэщыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэщ	ущӀызэпэщ	щӀызэпэщ	дыщӀызэпэщ	фыщӀызэпэщ	щӀызэпэщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпэщ	ущӀызэмыпэщ	щӀызэмыпэщ	дыщӀызэмыпэщ	фыщӀызэмыпэщ	щӀызэмыпэщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэща	ущӀызэпэща	щӀызэпэща	дыщӀызэпэща	фыщӀызэпэща	щӀызэпэща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпэща	ущӀызэмыпэща	щӀызэмыпэща	дыщӀызэмыпэща	фыщӀызэмыпэща	щӀызэмыпэща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэщыгъа	ущӀызэпэщыгъа	щӀызэпэщыгъа	дыщӀызэпэщыгъа	фыщӀызэпэщыгъа	щӀызэпэщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпэщыгъа	ущӀызэмыпэщыгъа	щӀызэмыпэщыгъа	дыщӀызэмыпэщыгъа	фыщӀызэмыпэщыгъа	щӀызэмыпэщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэщын	ущӀызэпэщын	щӀызэпэщын	дыщӀызэпэщын	фыщӀызэпэщын	щӀызэпэщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпэщын	ущӀызэмыпэщын	щӀызэмыпэщын	дыщӀызэмыпэщын	фыщӀызэмыпэщын	щӀызэмыпэщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀызэпэщыну	ущӀызэпэщыну	щӀызэпэщыну	дыщӀызэпэщыну	фыщӀызэпэщыну	щӀызэпэщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀызэмыпэщыну	ущӀызэмыпэщыну	щӀызэмыпэщыну	дыщӀызэмыпэщыну	фыщӀызэмыпэщыну	щӀызэмыпэщыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэщу	узэпэщу	зэпэщу	дызэпэщу	фызэпэщу	зэпэщ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщу	узэмыпэщу	зэмыпэщу	дызэмыпэщу	фызэмыпэщу	зэмыпэщ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэпэщауэ	узэпэщауэ	зэпэщауэ	дызэпэщауэ	фызэпэщауэ	зэпэщауэ / зэпэщахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщауэ	узэмыпэщауэ	зэмыпэщауэ	дызэмыпэщауэ	фызэмыпэщауэ	зэмыпэщауэ / зэмыпэщахэу
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сызэпэщурэ	узэпэщурэ	зэпэщурэ	дызэпэщурэ	фызэпэщурэ	зэпэщ(хэ)урэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сызэмыпэщурэ	узэмыпэщурэ	зэмыпэщурэ	дызэмыпэщурэ	фызэмыпэщурэ	зэмыпэщ(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэщ]	[пэщ]ыр	--	[пэщ]хэр
Эргативнэ:	[пэщ]	[пэщ]ым	--	[пэщ]хэм
Послеложнэ:	[пэщ]кӀэ	[пэщ]ымкӀэ	[пэщ]хэкӀэ	[пэщ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэщ]у	[пэщ]ырауэ	[пэщ]хэу	[пэщ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэщ]а	[пэщ]ар	--	[пэщ]ахэр
Эргативнэ:	[пэщ]а	[пэщ]ам	--	[пэщ]ахэм
Послеложнэ:	[пэщ]акӀэ	[пэщ]амкӀэ	[пэщ]ахэкӀэ	[пэщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэщ]ауэ	[пэщ]арауэ	[пэщ]ахэу	[пэщ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэщ]ын	[пэщ]ыныр	--	[пэщ]ынхэр
Эргативнэ:	[пэщ]ын	[пэщ]ыным	--	[пэщ]ынхэм
Послеложнэ:	[пэщ]ынкӀэ	[пэщ]ынымкӀэ	[пэщ]ынхэкӀэ	[пэщ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пэщ]ыну	[пэщ]ынырауэ	[пэщ]ынхэу	[пэщ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пэщ]ыну	[пэщ]ынур	--	[пэщ]ынухэр
Эргативнэ:	[пэщ]ыну	[пэщ]ынум	--	[пэщ]ынухэм
Послеложнэ:	[пэщ]ынукӀэ	[пэщ]ынумкӀэ	[пэщ]ынухэкӀэ	[пэщ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пэщ]ынууэ	[пэщ]ынурауэ	[пэщ]ынухэу	[пэщ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зэгъэпэща, зэӀубз, зэкӀэлъыкӀуэ хъун.

ЩАПХЪЭХЭР

• Уи пхьэӀэщэр зэӀузэпэщ? Уи жыласэр зэпэща? ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• зэпэщын: get better, improve

УРЫСЫБЗЭ

• зэпэщын: наладиться, улучшиться

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын