куэд

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: НАРЕЧИЕ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [kʷɐd]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[куэд]

МЫХЬЭНЭ

Зыкъом, Ӏэджэ, зыбжанэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 70
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Абы жыг куэд итщ.	Там – много деревьев.	There are a lot of trees there.
		нап. 76
Ди къазхэм къаз шыр куэд кърашащ.	Наши гуси вывели много гусят.	Our geese have hatched a lot of goslings.
		нап. 78
Псым мывэ куэд кърехьэх.	Река приносит вниз много камней.	The river brings down with it a lot of stones.
		нап. 85
Жыгхэм къуаргъ абгъуэ куэд тетщ.	Есть много вороньих гнёзд на деревьях.	There are a lot of crows’ nests in the trees.
		нап. 87
Пхъэгулъ куэд пытщ.	Висит много сливы.	A lot of plums are hanging on it.
		нап. 88
Абы хъун щыкуэдщ.	Там много луговой травы.	There is a lot of meadow grass there.
		нап. 90
Гъэмахуэм бадзэр куэд мэхъу.	Летом мух становиться много.	There are a lot of flies in summer.
		нап. 102
Апхуэдэ щэкӀым щыгъыныгъуэ куэд къыхадыкӀ.	Из такой ткани шьются многие виды одежды.	A lot of clothes are sewn from such cloth.
		нап. 105
ЦӀывхэр куэд дыдэ мэхъу.	Жуков очень много.	There are very many beetles.
		нап. 109
Куэд дэмыкӀыуи а тӀум джэгуныр зэшыгъуэ къащыхъуащ.	Скоро этим двум игра показалась скучной.	Soon playing seemed boring to the two (of them).
		нап. 111
Куэд мыщӀэу сыдэфу сесэнущ.	Скоро я научусь умению шить.	Soon I will learn to sew.
		нап. 114
Абы бдзэжьей куэд къохьэ.	Много рыбы заходит в нее.	A lot of fish go into them.
		нап. 115
Зэман куэд дэкӀынщ, абыхэм кхъужь къапымыкӀэурэ.	Пройдет много времени и груши на них не будут расти.	A long time will pass without any pears growing on them.
		нап. 118
Зэман куэдкӀэ абыхэм загъэпсэхунущ.	Они будут долго отдыхать.	They will rest for a long time.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

ЦӀыху куэд.
щыкуэдщ

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

куэд: much, many, a lot of, lots of, plenty, a number of; plural
ЦӀыху куэд: a lot of people
щыкуэдщ: there are a lot of (sb or sth) swh
куэд бжыгъэ: plural

УРЫСЫБЗЭ

куэд: много
ЦӀыху куэд: много людей
щыкуэдщ: есть много где-л.
куэд бжыгъэ: множественное число

псалъафэ зэпыщӀахэр

Куэд гъэвын[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: experience, have been through a lot
     Урысыбзэ: немало перенести, много испытать.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Дэр щхьэкӀэ куэд бгъэващ.., куэдрэ уи гур бгъэныкъуащ, иджы дэри дыхьэзырщ сытри пхуэтщӀэну.  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

Куэд дэгъэкӀын[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: lose, miss a lot of time
     Урысыбзэ: пропустить много времени.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Куэд дэкӀащ[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a lot of time (has) passed, gone by
     Урысыбзэ: прошло, миновало много [времени].
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Куэд дэмыкӀыу[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: soon, in the near future, presently
     Урысыбзэ: в скором времени, спустя некоторое время.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Куэд зэблэгъэкӀын[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: get a lot done, do a lot of things
     Урысыбзэ: провернуть много дел.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Куэд имыӀэжу[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: shortly before, on the eve
     Урысыбзэ: незадолго до; накануне.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Губгъуэ унэм нэсыным куэд имыӀэжу гъуэгу зэхэкӀыпӀэм деж а тӀур шым щепсыхащ.  Къущхьэ СулътӀан

Куэд ихьыжынкъым[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: (he) won’t last long, his days are numbered
     Урысыбзэ: [он] долго не протянет.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Куэд къегъэкӀуэкӀын[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: talk too much
     Урысыбзэ: болтать лишнее.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Куэд лъандэрэ[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: for a long time
     Урысыбзэ: с давних пор.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Куэд лъандэрэ унагъуэм къимыхьа Елдар.. къокӀуэ.  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

Куэд щӀауэ[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: for a long time
     Урысыбзэ: с давних пор, давно.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Сэ куэд щӀауэ си лъыр къовэ, Астемыр, —жиӀэрт Кадар.  КӀыщокъуэ Алим

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын