къихын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹi:'xǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къы- + и- + [х] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къихын"-м и спряженэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым илъыр къэщтэн, къигъэкӀын.
2. Тхам къеджэн.
3. КъыгурыӀуэн, гу лъытэн.
4. КъехьэлӀэн, къытехын (п. п. гъавэ хадэм).
5. ЗыщӀыпӀэ щыӀэ гуэр къэхьын.
6. Зыгуэр къэгъуэтын, къыщӀэуӀукӀын.
7. Пкъыгъуэ гуэрым и кур къиупщӀыкӀын; къибзыкӀын, къыгъэжын.

ЩАПХЪЭХЭР

• [Наурыз] мафӀэ зэщӀигъэнащ, шы пщӀэгъуалэм и кӀэ налъэр и хьэзырым кърихри иригъэуащ. КӀэрашэ Тембот, Акъсырэ Залымхъан
• МыхьэнэншэкӀэ къамэ кърахыркъым. ПащӀэ Бэчмырзэ
• Зырамыку фочхэр зэрызэпиплъыхьамрэ шыхэм зэреплъа щӀыкӀэмрэ Таусо кърихащ щӀалэр зыщӀэгупсысыжу лъы щӀэжыныр мурад ищӀауэ. Теунэ Хьэчим
• Абы [пщащэм] щӀэстыну уасэ дэнэ къисхыну? КӀэрашэ Тембот, Акъсырэ Залымхъан

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 79
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Бжьыхьэм Темыркъан хадэм къэб къуэлэнышхуэ кърихащ.	Осенью Темыркан на огороде собрал большие разноцветные тыквы.	In autumn, Temyrkan harvested some big colourful pumpkins in the garden.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Тхар тэмэму къихын.
• Хадэм гъавэ бэв кърахащ.
• Мэзым зэрыджэ къихын.
• Бостеипщэр ину кърахат.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къихын: 1. take sth out of, extract sth, remove sth, pull sth out of sth 2. make out, read sth written 3. understand, interpret sth 4. harvest, reap or bring in (a harvest) 5. bring sth here from swh 6. find, get, obtain, choose sth 7. cut out sth
• Тхар тэмэму къихын: be able to read sth correctly
• Хадэм гъавэ бэв кърахащ: a rich harvest was collected from the garden
• Мэзым зэрыджэ къихын: gather viburnum in the forest
• Бостеипщэр ину кърахат: she cut out the neck of the dress large.

УРЫСЫБЗЭ

• къихын: 1. вынуть, извлечь, вытащить что-л. из чего-л. 2. суметь прочесть написанное 3. истолковать, понять что-л. 4. собрать, получить (напр. урожай) 5. принести что-л. откуда-л. (сюда) 6. найти, достать, подобрать что-л. 7. вырезать что-л.
• Тхар тэмэму къихын: суметь правильно прочесть написанное
• Хадэм гъавэ бэв кърахащ: собрали богатый урожай из сада
• Мэзым зэрыджэ къихын: собирать калину в лесу
• Бостеипщэр ину кърахат: она вырезала шею платья большой.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын