къихьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹi:'ħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къы- + -и + [хь] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къихьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къихьын
щымыӀэныгъэ:	къимыхьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къисхьын	къипхьын	кърихьын	къитхьын	къифхьын	кърахьын
щымыӀэныгъэ:	къизмыхьын	къыумыхьын	къримыхьын	къидмыхьын	къивмыхьын	кърамыхьын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къихь!	къифхь!
щымыӀэныгъэ:	къыумыхь!	къивмыхь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сыкърехь	укърехь	кърехь	дыкърехь	фыкърехь	кърехь
щымыӀэныгъэ:	сыкъремыхь	укъремыхь	къремыхь	дыкъремыхь	фыкъремыхь	къремыхь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызохь(ыр)	къыбохь(ыр)	кърехь(ыр)	къыдохь(ыр)	къывохь(ыр)	кърахь(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьыркъым	къипхьыркъым	кърихьыркъым	къитхьыркъым	къифхьыркъым	кърахьыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьырт	къипхьырт	кърихьырт	къитхьырт	къифхьырт	кърахьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьыртэкъым	къипхьыртэкъым	кърихьыртэкъым	къитхьыртэкъым	къифхьыртэкъым	кърахьыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьащ	къипхьащ	кърихьащ	къитхьащ	къифхьащ	кърахьащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьакъым	къипхьакъым	кърихьакъым	къитхьакъым	къифхьакъым	кърахьакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьат	къипхьат	кърихьат	къитхьат	къифхьат	кърахьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьатэкъым	къипхьатэкъым	кърихьатэкъым	къитхьатэкъым	къифхьатэкъым	кърахьатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьыгъащ	къипхьыгъащ	кърихьыгъащ	къитхьыгъащ	къифхьыгъащ	кърахьыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьыгъакъым	къипхьыгъакъым	кърихьыгъакъым	къитхьыгъакъым	къифхьыгъакъым	кърахьыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьыгъат	къипхьыгъат	кърихьыгъат	къитхьыгъат	къифхьыгъат	кърахьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьыгъатэкъым	къипхьыгъатэкъым	кърихьыгъатэкъым	къитхьыгъатэкъым	къифхьыгъатэкъым	кърахьыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къисхьщ	къипхьщ	кърихьщ	къитхьщ	къифхьщ	кърахьщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къисхькъым	къипхькъым	кърихькъым	къитхькъым	къифхькъым	кърахькъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къисхьт	къипхьт	кърихьт	къитхьт	къифхьт	кърахьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къисхьтэкъым	къипхьтэкъым	кърихьтэкъым	къитхьтэкъым	къифхьтэкъым	кърахьтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынщ	къипхьынщ	кърихьынщ	къитхьынщ	къифхьынщ	кърахьынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьынкъым	къипхьынкъым	кърихьынкъым	къитхьынкъым	къифхьынкъым	кърахьынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынущ	къипхьынущ	кърихьынущ	къитхьынущ	къифхьынущ	кърахьынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьынукъым	къипхьынукъым	кърихьынукъым	къитхьынукъым	къифхьынукъым	кърахьынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьрэ	къипхьрэ	кърихьрэ	къитхьрэ	къифхьрэ	кърахьрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьыркъэ	къипхьыркъэ	кърихьыркъэ	къитхьыркъэ	къифхьыркъэ	кърахьыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьырт	къипхьырт	кърихьырт	къитхьырт	къифхьырт	кърахьырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьыртэкъэ	къипхьыртэкъэ	кърихьыртэкъэ	къитхьыртэкъэ	къифхьыртэкъэ	кърахьыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьа	къипхьа	кърихьа	къитхьа	къифхьа	кърахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьакъэ	къипхьакъэ	кърихьакъэ	къитхьакъэ	къифхьакъэ	кърахьакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьат	къипхьат	кърихьат	къитхьат	къифхьат	кърахьат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьатэкъэ	къипхьатэкъэ	кърихьатэкъэ	къитхьатэкъэ	къифхьатэкъэ	кърахьатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьыгъа	къипхьыгъа	кърихьыгъа	къитхьыгъа	къифхьыгъа	кърахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къисхьыгъакъэ	къипхьыгъакъэ	кърихьыгъакъэ	къитхьыгъакъэ	къифхьыгъакъэ	кърахьыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьыгъат	къипхьыгъат	кърихьыгъат	къитхьыгъат	къифхьыгъат	кърахьыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къисхьыгъатэкъэ	къипхьыгъатэкъэ	кърихьыгъатэкъэ	къитхьыгъатэкъэ	къифхьыгъатэкъэ	кърахьыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къисхь	къипхь	кърихь	къитхь	къифхь	кърахь
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къисхькъэ	къипхькъэ	кърихькъэ	къитхькъэ	къифхькъэ	кърахькъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къисхьт	къипхьт	кърихьт	къитхьт	къифхьт	кърахьт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къисхьтэкъэ	къипхьтэкъэ	кърихьтэкъэ	къитхьтэкъэ	къифхьтэкъэ	кърахьтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьын	къипхьын	кърихьын	къитхьын	къифхьын	кърахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьынкъэ	къипхьынкъэ	кърихьынкъэ	къитхьынкъэ	къифхьынкъэ	кърахьынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьыну	къипхьыну	кърихьыну	къитхьыну	къифхьыну	кърахьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьынукъэ	къипхьынукъэ	кърихьынукъэ	къитхьынукъэ	къифхьынукъэ	кърахьынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьмэ	къипхьмэ	кърихьмэ	къитхьмэ	къифхьмэ	кърахьмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьмэ	къыумыхьмэ	къримыхьмэ	къидмыхьмэ	къивмыхьмэ	кърамыхьмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьамэ	къипхьамэ	кърихьамэ	къитхьамэ	къифхьамэ	кърахьамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьамэ	къыумыхьамэ	къримыхьамэ	къидмыхьамэ	къивмыхьамэ	кърамыхьамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къисхьыгъамэ	къипхьыгъамэ	кърихьыгъамэ	къитхьыгъамэ	къифхьыгъамэ	кърахьыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьыгъамэ	къыумыхьыгъамэ	къримыхьыгъамэ	къидмыхьыгъамэ	къивмыхьыгъамэ	кърамыхьыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынмэ	къипхьынмэ	кърихьынмэ	къитхьынмэ	къифхьынмэ	кърахьынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынмэ	къыумыхьынмэ	къримыхьынмэ	къидмыхьынмэ	къивмыхьынмэ	кърамыхьынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынумэ	къипхьынумэ	кърихьынумэ	къитхьынумэ	къифхьынумэ	кърахьынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынумэ	къыумыхьынумэ	къримыхьынумэ	къидмыхьынумэ	къивмыхьынумэ	кърамыхьынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьтэмэ	къипхьтэмэ	кърихьтэмэ	къитхьтэмэ	къифхьтэмэ	кърахьтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьтэмэ	къыумыхьтэмэ	къримыхьтэмэ	къидмыхьтэмэ	къивмыхьтэмэ	кърамыхьтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьатэмэ	къипхьатэмэ	кърихьатэмэ	къитхьатэмэ	къифхьатэмэ	кърахьатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьатэмэ	къыумыхьатэмэ	къримыхьатэмэ	къидмыхьатэмэ	къивмыхьатэмэ	кърамыхьатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къисхьыгъатэмэ	къипхьыгъатэмэ	кърихьыгъатэмэ	къитхьыгъатэмэ	къифхьыгъатэмэ	кърахьыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьыгъатэмэ	къыумыхьыгъатэмэ	къримыхьыгъатэмэ	къидмыхьыгъатэмэ	къивмыхьыгъатэмэ	кърамыхьыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынтэмэ	къипхьынтэмэ	кърихьынтэмэ	къитхьынтэмэ	къифхьынтэмэ	кърахьынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынтэмэ	къыумыхьынтэмэ	къримыхьынтэмэ	къидмыхьынтэмэ	къивмыхьынтэмэ	кърамыхьынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынутэмэ	къипхьынутэмэ	кърихьынутэмэ	къитхьынутэмэ	къифхьынутэмэ	кърахьынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынутэмэ	къыумыхьынутэмэ	къримыхьынутэмэ	къидмыхьынутэмэ	къивмыхьынутэмэ	кърамыхьынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынт	къипхьынт	кърихьынт	къитхьынт	къифхьынт	кърахьынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьынтэкъым	къипхьынтэкъым	кърихьынтэкъым	къитхьынтэкъым	къифхьынтэкъым	кърахьынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынут	къипхьынут	кърихьынут	къитхьынут	къифхьынут	кърахьынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къисхьынутэкъым	къипхьынутэкъым	кърихьынутэкъым	къитхьынутэкъым	къифхьынутэкъым	кърахьынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьми	къипхьми	кърихьми	къитхьми	къифхьми	кърахьми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьми	къыумыхьми	къримыхьми	къидмыхьми	къивмыхьми	кърамыхьми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьами	къипхьами	кърихьами	къитхьами	къифхьами	кърахьами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьами	къыумыхьами	къримыхьами	къидмыхьами	къивмыхьами	кърамыхьами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къисхьыгъами	къипхьыгъами	кърихьыгъами	къитхьыгъами	къифхьыгъами	кърахьыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьыгъами	къыумыхьыгъами	къримыхьыгъами	къидмыхьыгъами	къивмыхьыгъами	кърамыхьыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынми	къипхьынми	кърихьынми	къитхьынми	къифхьынми	кърахьынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынми	къыумыхьынми	къримыхьынми	къидмыхьынми	къивмыхьынми	кърамыхьынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынуми	къипхьынуми	кърихьынуми	къитхьынуми	къифхьынуми	кърахьынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынуми	къыумыхьынуми	къримыхьынуми	къидмыхьынуми	къивмыхьынуми	кърамыхьынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьтэми	къипхьтэми	кърихьтэми	къитхьтэми	къифхьтэми	кърахьтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьтэми	къыумыхьтэми	къримыхьтэми	къидмыхьтэми	къивмыхьтэми	кърамыхьтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къисхьатэми	къипхьатэми	кърихьатэми	къитхьатэми	къифхьатэми	кърахьатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьатэми	къыумыхьатэми	къримыхьатэми	къидмыхьатэми	къивмыхьатэми	кърамыхьатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къисхьыгъатэми	къипхьыгъатэми	кърихьыгъатэми	къитхьыгъатэми	къифхьыгъатэми	кърахьыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьыгъатэми	къыумыхьыгъатэми	къримыхьыгъатэми	къидмыхьыгъатэми	къивмыхьыгъатэми	кърамыхьыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынтэми	къипхьынтэми	кърихьынтэми	къитхьынтэми	къифхьынтэми	кърахьынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынтэми	къыумыхьынтэми	къримыхьынтэми	къидмыхьынтэми	къивмыхьынтэми	кърамыхьынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къисхьынутэми	къипхьынутэми	кърихьынутэми	къитхьынутэми	къифхьэнутэми	кърахьэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къизмыхьынутэми	къыумыхьынутэми	къримыхьынутэми	къидмыхьынутэми	къивмыхьынутэми	кърамыхьынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къисхьаи	къипхьаи	кърихьаи	къитхьаи	къифхьаи	кърахьаи
щымыӀэныгъэ:	къисхьакъыми	къипхьакъыми	кърихьакъыми	къитхьакъыми	къифхьакъыми	кърахьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къисхьащэрэт	къипхьащэрэт	кърихьащэрэт	къитхьащэрэт	къифхьащэрэт	кърахьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къизмыхьащэрэт	къыумыхьащэрэт	къримыхьащэрэт	къидмыхьащэрэт	къивмыхьащэрэт	кърамыхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэнщ	къипхьагъэнщ	кърихьагъэнщ	къитхьагъэнщ	къифхьагъэнщ	кърахьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнкъым	къипхьагъэнкъым	кърихьагъэнкъым	къитхьагъэнкъым	къифхьагъэнкъым	кърахьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэнт	къипхьагъэнт	кърихьагъэнт	къитхьагъэнт	къифхьагъэнт	кърахьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнтэкъым	къипхьагъэнтэкъым	кърихьагъэнтэкъым	къитхьагъэнтэкъым	къифхьагъэнтэкъым	кърахьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэн	къипхьагъэн	кърихьагъэн	къитхьагъэн	къифхьагъэн	кърахьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнкъэ	къипхьагъэнкъэ	кърихьагъэнкъэ	къитхьагъэнкъэ	къифхьагъэнкъэ	кърахьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэнт	къипхьагъэнт	кърихьагъэнт	къитхьагъэнт	къифхьагъэнт	кърахьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнтэкъэ	къипхьагъэнтэкъэ	кърихьагъэнтэкъэ	къитхьагъэнтэкъэ	къифхьагъэнтэкъэ	кърахьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэнущ	къипхьагъэнущ	кърихьагъэнущ	къитхьагъэнущ	къифхьагъэнущ	кърахьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнукъым	къипхьагъэнукъым	кърихьагъэнукъым	къитхьагъэнукъым	къифхьагъэнукъым	кърахьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэнут	къипхьагъэнут	кърихьагъэнут	къитхьагъэнут	къифхьагъэнут	кърахьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнутэкъым	къипхьагъэнутэкъым	кърихьагъэнутэкъым	къитхьагъэнутэкъым	къифхьагъэнутэкъым	кърахьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэну	къипхьагъэну	кърихьагъэну	къитхьагъэну	къифхьагъэну	кърахьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнукъэ	къипхьагъэнукъэ	кърихьагъэнукъэ	къитхьагъэнукъэ	къифхьагъэнукъэ	кърахьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къисхьагъэнут	къипхьагъэнут	кърихьагъэнут	къитхьагъэнут	къифхьагъэнут	кърахьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къисхьагъэнутэкъэ	къипхьагъэнутэкъэ	кърихьагъэнутэкъэ	къитхьагъэнутэкъэ	къифхьагъэнутэкъэ	кърахьагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къизыхь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къизымыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къизыхьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къизымыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къизыхьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къизымыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къизыхьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къизымыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къизыхьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къизымыхьыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къисхь	къипхь	кърихь	къитхь	къифхь	кърахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхь	къыумыхь	къримыхь	къидмыхь	къивмыхь	кърамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къисхьа	къипхьа	кърихьа	къитхьа	къифхьа	кърахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхьа	къыумыхьа	къримыхьа	къидмыхьа	къивмыхьа	кърамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къисхьыгъа	къипхьыгъа	кърихьыгъа	къитхьыгъа	къифхьыгъа	кърахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхьыгъа	къыумыхьыгъа	къримыхьыгъа	къидмыхьыгъа	къивмыхьыгъа	кърамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къисхьын	къипхьын	кърихьын	къитхьын	къифхьын	кърахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхьын	къыумыхьын	къримыхьын	къидмыхьын	къивмыхьын	кърамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къисхьыну	къипхьыну	кърихьыну	къитхьыну	къифхьыну	кърахьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхьыну	къыумыхьыну	къримыхьыну	къидмыхьыну	къивмыхьыну	кърамыхьыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къихь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къимыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къихьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къимыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къихьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къимыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къихьын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къимыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къихьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къимыхьыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрисхь	къызэрипхь	къызэрырихь	къызэритхь	къызэрифхь	къызэрырахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэризмыхь	къызэрумыхь	къызэрыримыхь	къызэридмыхь	къызэривмыхь	къызэрырамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрисхьа	къызэрипхьа	къызэрырихьа	къызэритхьа	къызэрифхьа	къызэрырахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэризмыхьа	къызэрумыхьа	къызэрыримыхьа	къызэридмыхьа	къызэривмыхьа	къызэрырамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрисхьыгъа	къызэрипхьыгъа	къызэрырихьыгъа	къызэритхьыгъа	къызэрифхьыгъа	къызэрырахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэризмыхьыгъа	къызэрумыхьыгъа	къызэрыримыхьыгъа	къызэридмыхьыгъа	къызэривмыхьыгъа	къызэрырамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрисхьын	къызэрипхьын	къызэрырихьын	къызэритхьын	къызэрифхьын	къызэрырахьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэризмыхьын	къызэрумыхьын	къызэрыримыхьын	къызэридмыхьын	къызэривмыхьын	къызэрырамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрисхьыну	къызэрипхьыну	къызэрырихьыну	къызэритхьыну	къызэрифхьыну	къызэрырахьыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэризмыхьыну	къызэрумыхьыну	къызэрыримыхьыну	къызэридмыхьыну	къызэривмыхьыну	къызэрырамыхьыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщисхь	къыщипхь	къыщрихь	къыщитхь	къыщифхь	къыщрахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщизмыхь	къыщумыхь	къыщримыхь	къыщидмыхь	къыщивмыхь	къыщрамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщисхьа	къыщипхьа	къыщрихьа	къыщитхьа	къыщифхьа	къыщрахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщизмыхьа	къыщумыхьа	къыщримыхьа	къыщидмыхьа	къыщивмыхьа	къыщрамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщисхьыгъа	къыщипхьыгъа	къыщрихьыгъа	къыщитхьыгъа	къыщифхьыгъа	къыщрахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщизмыхьыгъа	къыщумыхьыгъа	къыщримыхьыгъа	къыщидмыхьыгъа	къыщивмыхьыгъа	къыщрамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщисхьын	къыщипхьын	къыщрихьын	къыщитхьын	къыщифхьын	къыщрахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщизмыхьын	къыщумыхьын	къыщримыхьын	къыщидмыхьын	къыщивмыхьын	къыщрамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщисхьыну	къыщипхьыну	къыщрихьыну	къыщитхьыну	къыщифхьыну	къыщрахьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщизмыхьыну	къыщумыхьыну	къыщримыхьыну	къыщидмыхьыну	къыщивмыхьыну	къыщрамыхьыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздисхь	къыздипхь	къыздрихь	къыздитхь	къыздифхь	къыздрахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздизмыхь	къыздумыхь	къыздримыхь	къыздидмыхь	къыздивмыхь	къыздрамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздисхьа	къыздипхьа	къыздрихьа	къыздитхьа	къыздифхьа	къыздрахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздизмыхьа	къыздумыхьа	къыздримыхьа	къыздидмыхьа	къыздивмыхьа	къыздрамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздисхьыгъа	къыздипхьыгъа	къыздрихьыгъа	къыздитхьыгъа	къыздифхьыгъа	къыздрахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздизмыхьыгъа	къыздумыхьыгъа	къыздримыхьыгъа	къыздидмыхьыгъа	къыздивмыхьыгъа	къыздрамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздисхьын	къыздипхьын	къыздрихьын	къыздитхьын	къыздифхьын	къыздрахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздизмыхьын	къыздумыхьын	къыздримыхьын	къыздидмыхьын	къыздивмыхьын	къыздрамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздисхьыну	къыздипхьыну	къыздрихьыну	къыздитхьыну	къыздифхьыну	къыздрахьыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздизмыхьыну	къыздумыхьыну	къыздримыхьыну	къыздидмыхьыну	къыздивмыхьыну	къыздрамыхьыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀисхь	къыщӀипхь	къыщӀрихь	къыщӀитхь	къыщӀифхь	къыщӀрахь
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀизмыхь	къыщӀумыхь	къыщӀримыхь	къыщӀидмыхь	къыщӀивмыхь	къыщӀрамыхь
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀисхьа	къыщӀипхьа	къыщӀрихьа	къыщӀитхьа	къыщӀифхьа	къыщӀрахьа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀизмыхьа	къыщӀумыхьа	къыщӀримыхьа	къыщӀидмыхьа	къыщӀивмыхьа	къыщӀрамыхьа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀисхьыгъа	къыщӀипхьыгъа	къыщӀрихьыгъа	къыщӀитхьыгъа	къыщӀифхьыгъа	къыщӀрахьыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀизмыхьыгъа	къыщӀумыхьыгъа	къыщӀримыхьыгъа	къыщӀидмыхьыгъа	къыщӀивмыхьыгъа	къыщӀрамыхьыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀисхьын	къыщӀипхьын	къыщӀрихьын	къыщӀитхьын	къыщӀифхьын	къыщӀрахьын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀизмыхьын	къыщӀумыхьын	къыщӀримыхьын	къыщӀидмыхьын	къыщӀивмыхьын	къыщӀрамыхьын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀисхьыну	къыщӀипхьыну	къыщӀрихьыну	къыщӀитхьыну	къыщӀифхьыну	къыщӀрахьэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀизмыхьыну	къыщӀумыхьыну	къыщӀримыхьыну	къыщӀидмыхьыну	къыщӀивмыхьыну	къыщӀрамыхьыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къисхьу	къипхьу	кърихьу	къитхьу	къифхьу	кърахьу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхьу	къыумыхьу	къримыхьу	къидмыхьу	къивмыхьу	кърамыхьу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къисхьауэ	къипхьауэ	кърихьауэ	къитхьауэ	къифхьауэ	кърахьауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къизмыхьауэ	къыумыхьауэ	къримыхьауэ	къидмыхьауэ	къивмыхьауэ	кърамыхьауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къисхьурэ	къипхьурэ	кърихьурэ	къитхьурэ	къифхьурэ	кърахьурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къизмыхьурэ	къыумыхьурэ	къримыхьурэ	къидмыхьурэ	къивмыхьурэ	кърамыхьурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	пкъызохь	къызохь	--	фкъызохь	якъызохь(хэ)
уэ	скъыбохь	--	къыбохь	ткъыбохь	--	якъыбохь(хэ)
абы	скърехь	пкърехь	кърехь	ткърехь	фкърехь	якърехь(хэ)
дэ	--	пкъыдохь	къыдохь	--	фкъыдохь	якъыдохь(хэ)
фэ	скъывохь	--	къывохь	ткъывохь	--	якъывохь(хэ)
абыхэм	скърахь	пкърахь	кърахь	ткърахь	фкърахь	якърахь(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	пкъис[хьрэ]	къис[хьрэ]	--	фкъис[хьрэ]	якъис[хь(хэ)рэ]
уэ	скъип[хьрэ]	--	къип[хьрэ]	ткъип[хьрэ]	--	якъип[хь(хэ)рэ]
абы	скъри[хьрэ]	пкъри[хьрэ]	къри[хьрэ]	ткъри[хьрэ]	фкъри[хьрэ]	якъри[хь(хэ)рэ]
дэ	--	пкъит[хьрэ]	къит[хьрэ]	--	фкъит[хьрэ]	якъит[хь(хэ)рэ]
фэ	скъиф[хьрэ]	--	къиф[хьрэ]	ткъиф[хьрэ]	--	якъиф[хь(хэ)рэ]
абыхэм	скъра[хьрэ]	пкъра[хьрэ]	къра[хьрэ]	ткъра[хьрэ]	фкъра[хьрэ]	якъра[хь(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]	[хь]ыр	--	[хь]хэр
Эргативнэ:	[хь]	[хь]ым	--	[хь]хэм
Послеложнэ:	[хь]кӀэ	[хь]ымкӀэ	[хь]хэкӀэ	[хь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]у	[хь]ырауэ	[хь]хэу	[хь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]а	[хь]ар	--	[хь]ахэр
Эргативнэ:	[хь]а	[хь]ам	--	[хь]ахэм
Послеложнэ:	[хь]акӀэ	[хь]амкӀэ	[хь]ахэкӀэ	[хь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]ауэ	[хь]арауэ	[хь]ахэу	[хь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]ын	[хь]ыныр	--	[хь]ынхэр
Эргативнэ:	[хь]ын	[хь]ыным	--	[хь]ынхэм
Послеложнэ:	[хь]ынкӀэ	[хь]ынымкӀэ	[хь]ынхэкӀэ	[хь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[хь]ыну	[хь]ынырауэ	[хь]ынхэу	[хь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хь]ыну	[хь]ынур	--	[хь]ынухэр
Эргативнэ:	[хь]ыну	[хь]ынум	--	[хь]ынухэм
Послеложнэ:	[хь]ынукӀэ	[хь]ынумкӀэ	[хь]ынухэкӀэ	[хь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хь]ынууэ	[хь]ынурауэ	[хь]ынухэу	[хь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Ӏугъуэ, мэ с. ху. жьыбгъэм, хьэуам хэту зыщӀыпӀэ къэсын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Жьым Ӏугъуэмэ къехь, хьэхэри мэбанэ. Анэдэлъхубзэ, учебник

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къихьын: spread, propagate, circulate (about smells, sounds)

УРЫСЫБЗЭ

• къихьын: нестись, распространяться (о запахах, звуках)

псалъафэ зэпыщӀахэр

[И] нэ къимыхьын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not be liked
     Урысыбзэ: не понравиться кому-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын