Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [бэт] + -ы + -кӏ + -ы + -н
Глагол лъэмыӏэс "къыхэбэтыкӏын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэбэтыкӏын
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхэмыбэтыкӏын
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏын |
укъыхэбэтыкӏын |
къыхэбэтыкӏын |
дыкъыхэбэтыкӏын |
фыкъыхэбэтыкӏын |
къыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏын |
укъыхэмыбэтыкӏын |
къыхэмыбэтыкӏын |
дыкъыхэмыбэтыкӏын |
фыкъыхэмыбэтыкӏын |
къыхэмыбэтыкӏын(хэ)
|
| унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэбэтыкӏ! |
фыкъыхэбэтыкӏ!
|
| щымыӀэныгъэ: |
укъыхэмыбэтыкӏ! |
фыкъыхэмыбэтыкӏ!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхребэтыкӏ |
укъыхребэтыкӏ |
къыхребэтыкӏ |
дыкъыхребэтыкӏ |
фыкъыхребэтыкӏ |
къыхребэтыкӏ
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхремыбэтыкӏ |
укъыхремыбэтыкӏ |
къыхремыбэтыкӏ |
дыкъыхремыбэтыкӏ |
фыкъыхремыбэтыкӏ |
къыхремыбэтыкӏ
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхобэтыкӏ(ыр) |
укъыхобэтыкӏ(ыр) |
къыхобэтыкӏ(ыр) |
дыкъыхобэтыкӏ(ыр) |
фыкъыхобэтыкӏ(ыр) |
къыхобэтыкӏ(хэ)(р)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыркъым |
укъыхэбэтыкӏыркъым |
къыхэбэтыкӏыркъым |
дыкъыхэбэтыкӏыркъым |
фыкъыхэбэтыкӏыркъым |
къыхэбэтыкӏы(хэ)ркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
укъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
къыхэбэтыкӏ(ыр)т |
дыкъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
фыкъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
къыхэбэтыкӏ(ыр)т / къыхэбэтыкӏхэ(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъым |
укъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъым |
къыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъым |
къыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъым / къыхэбэтыкӏхэ(р)тэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏащ |
укъыхэбэтыкӏащ |
къыхэбэтыкӏащ |
дыкъыхэбэтыкӏащ |
фыкъыхэбэтыкӏащ |
къыхэбэтыкӏа(хэ)щ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏакъым |
укъыхэбэтыкӏакъым |
къыхэбэтыкӏакъым |
дыкъыхэбэтыкӏакъым |
фыкъыхэбэтыкӏакъым |
къыхэбэтыкӏа(хэ)къым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏат |
укъыхэбэтыкӏат |
къыхэбэтыкӏат |
дыкъыхэбэтыкӏат |
фыкъыхэбэтыкӏат |
къыхэбэтыкӏа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏатэкъым |
укъыхэбэтыкӏатэкъым |
къыхэбэтыкӏатэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏатэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏатэкъым |
къыхэбэтыкӏа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъащ |
укъыхэбэтыкӏыгъащ |
къыхэбэтыкӏыгъащ |
дыкъыхэбэтыкӏыгъащ |
фыкъыхэбэтыкӏыгъащ |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)щ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъакъым |
укъыхэбэтыкӏыгъакъым |
къыхэбэтыкӏыгъакъым |
дыкъыхэбэтыкӏыгъакъым |
фыкъыхэбэтыкӏыгъакъым |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)къым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъат |
укъыхэбэтыкӏыгъат |
къыхэбэтыкӏыгъат |
дыкъыхэбэтыкӏыгъат |
фыкъыхэбэтыкӏыгъат |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъатэкъым |
укъыхэбэтыкӏыгъатэкъым |
къыхэбэтыкӏыгъатэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏыгъатэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏыгъатэкъым |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏщ |
укъыхэбэтыкӏщ |
къыхэбэтыкӏщ |
дыкъыхэбэтыкӏщ |
фыкъыхэбэтыкӏщ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)щ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏкъым |
укъыхэбэтыкӏкъым |
къыхэбэтыкӏкъым |
дыкъыхэбэтыкӏкъым |
фыкъыхэбэтыкӏкъым |
къыхэбэтыкӏ(хэ)къым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏт |
укъыхэбэтыкӏт |
къыхэбэтыкӏт |
дыкъыхэбэтыкӏт |
фыкъыхэбэтыкӏт |
къыхэбэтыкӏ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏтэкъым |
укъыхэбэтыкӏтэкъым |
къыхэбэтыкӏтэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏтэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏтэкъым |
къыхэбэтыкӏ(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынщ |
укъыхэбэтыкӏынщ |
къыхэбэтыкӏынщ |
дыкъыхэбэтыкӏынщ |
фыкъыхэбэтыкӏынщ |
къыхэбэтыкӏын(хэ)щ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынкъым |
укъыхэбэтыкӏынкъым |
къыхэбэтыкӏынкъым |
дыкъыхэбэтыкӏынкъым |
фыкъыхэбэтыкӏынкъым |
къыхэбэтыкӏын(хэ)къым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынущ |
укъыхэбэтыкӏынущ |
къыхэбэтыкӏынущ |
дыкъыхэбэтыкӏынущ |
фыкъыхэбэтыкӏынущ |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)щ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынукъым |
укъыхэбэтыкӏынукъым |
къыхэбэтыкӏынукъым |
дыкъыхэбэтыкӏынукъым |
фыкъыхэбэтыкӏынукъым |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)къым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏрэ |
укъыхэбэтыкӏрэ |
къыхэбэтыкӏрэ |
дыкъыхэбэтыкӏрэ |
фыкъыхэбэтыкӏрэ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)рэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыркъэ |
укъыхэбэтыкӏыркъэ |
къыхэбэтыкӏыркъэ |
дыкъыхэбэтыкӏыркъэ |
фыкъыхэбэтыкӏыркъэ |
къыхэбэтыкӏыркъэ / къыхэбэтыкӏхэркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
укъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
къыхэбэтыкӏ(ыр)т |
дыкъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
фыкъыхэбэтыкӏ(ыр)т |
къыхэбэтыкӏ(ыр)т / къыхэбэтыкӏхэ(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъэ |
укъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъэ |
къыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъэ |
къыхэбэтыкӏ(ыр)тэкъэ / къыхэбэтыкӏхэ(р)тэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏа |
укъыхэбэтыкӏа |
къыхэбэтыкӏа |
дыкъыхэбэтыкӏа |
фыкъыхэбэтыкӏа |
къыхэбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏакъэ |
укъыхэбэтыкӏакъэ |
къыхэбэтыкӏакъэ |
дыкъыхэбэтыкӏакъэ |
фыкъыхэбэтыкӏакъэ |
къыхэбэтыкӏа(хэ)къэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏат |
укъыхэбэтыкӏат |
къыхэбэтыкӏат |
дыкъыхэбэтыкӏат |
фыкъыхэбэтыкӏат |
къыхэбэтыкӏа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏатэкъэ |
укъыхэбэтыкӏатэкъэ |
къыхэбэтыкӏатэкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏатэкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏатэкъэ |
къыхэбэтыкӏа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъа |
укъыхэбэтыкӏыгъа |
къыхэбэтыкӏыгъа |
дыкъыхэбэтыкӏыгъа |
фыкъыхэбэтыкӏыгъа |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъакъэ |
укъыхэбэтыкӏыгъакъэ |
къыхэбэтыкӏыгъакъэ |
дыкъыхэбэтыкӏыгъакъэ |
фыкъыхэбэтыкӏыгъакъэ |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъат |
укъыхэбэтыкӏыгъат |
къыхэбэтыкӏыгъат |
дыкъыхэбэтыкӏыгъат |
фыкъыхэбэтыкӏыгъат |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъатэкъэ |
укъыхэбэтыкӏыгъатэкъэ |
къыхэбэтыкӏыгъатэкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏыгъатэкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏыгъатэкъэ |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏ |
укъыхэбэтыкӏ |
къыхэбэтыкӏ |
дыкъыхэбэтыкӏ |
фыкъыхэбэтыкӏ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏкъэ |
укъыхэбэтыкӏкъэ |
къыхэбэтыкӏкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏкъэ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)къэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏт |
укъыхэбэтыкӏт |
къыхэбэтыкӏт |
дыкъыхэбэтыкӏт |
фыкъыхэбэтыкӏт |
къыхэбэтыкӏ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏтэкъэ |
укъыхэбэтыкӏтэкъэ |
къыхэбэтыкӏтэкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏтэкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏтэкъэ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)тэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏын |
укъыхэбэтыкӏын |
къыхэбэтыкӏын |
дыкъыхэбэтыкӏын |
фыкъыхэбэтыкӏын |
къыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынкъэ |
укъыхэбэтыкӏынкъэ |
къыхэбэтыкӏынкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏынкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏынкъэ |
къыхэбэтыкӏын(хэ)къэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыну |
укъыхэбэтыкӏыну |
къыхэбэтыкӏыну |
дыкъыхэбэтыкӏыну |
фыкъыхэбэтыкӏыну |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынукъэ |
укъыхэбэтыкӏынукъэ |
къыхэбэтыкӏынукъэ |
дыкъыхэбэтыкӏынукъэ |
фыкъыхэбэтыкӏынукъэ |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)къэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏмэ |
укъыхэбэтыкӏмэ |
къыхэбэтыкӏмэ |
дыкъыхэбэтыкӏмэ |
фыкъыхэбэтыкӏмэ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)мэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏмэ |
укъыхэмыбэтыкӏмэ |
къыхэмыбэтыкӏмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏмэ |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏамэ |
укъыхэбэтыкӏамэ |
къыхэбэтыкӏамэ |
дыкъыхэбэтыкӏамэ |
фыкъыхэбэтыкӏамэ |
къыхэбэтыкӏа(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏамэ |
укъыхэмыбэтыкӏамэ |
къыхэмыбэтыкӏамэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏамэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏамэ |
къыхэмыбэтыкӏа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъамэ |
укъыхэбэтыкӏыгъамэ |
къыхэбэтыкӏыгъамэ |
дыкъыхэбэтыкӏыгъамэ |
фыкъыхэбэтыкӏыгъамэ |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏыгъамэ |
укъыхэмыбэтыкӏыгъамэ |
къыхэмыбэтыкӏыгъамэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏыгъамэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏыгъамэ |
къыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынмэ |
укъыхэбэтыкӏынмэ |
къыхэбэтыкӏынмэ |
дыкъыхэбэтыкӏынмэ |
фыкъыхэбэтыкӏынмэ |
къыхэбэтыкӏын(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынмэ |
укъыхэмыбэтыкӏынмэ |
къыхэмыбэтыкӏынмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏынмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏынмэ |
къыхэмыбэтыкӏын(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынумэ |
укъыхэбэтыкӏынумэ |
къыхэбэтыкӏынумэ |
дыкъыхэбэтыкӏынумэ |
фыкъыхэбэтыкӏынумэ |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынумэ |
укъыхэмыбэтыкӏынумэ |
къыхэмыбэтыкӏынумэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏынумэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏынумэ |
къыхэмыбэтыкӏыну(хэ)мэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏтэмэ |
укъыхэбэтыкӏтэмэ |
къыхэбэтыкӏтэмэ |
дыкъыхэбэтыкӏтэмэ |
фыкъыхэбэтыкӏтэмэ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)тэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏтэмэ |
укъыхэмыбэтыкӏтэмэ |
къыхэмыбэтыкӏтэмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏтэмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏтэмэ |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏатэмэ |
укъыхэбэтыкӏатэмэ |
къыхэбэтыкӏатэмэ |
дыкъыхэбэтыкӏатэмэ |
фыкъыхэбэтыкӏатэмэ |
къыхэбэтыкӏа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏатэмэ |
укъыхэмыбэтыкӏатэмэ |
къыхэмыбэтыкӏатэмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏатэмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏатэмэ |
къыхэмыбэтыкӏа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъатэмэ |
укъыхэбэтыкӏыгъатэмэ |
къыхэбэтыкӏыгъатэмэ |
дыкъыхэбэтыкӏыгъатэмэ |
фыкъыхэбэтыкӏыгъатэмэ |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏыгъатэмэ |
укъыхэмыбэтыкӏыгъатэмэ |
къыхэмыбэтыкӏыгъатэмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏыгъатэмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏыгъатэмэ |
къыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынтэмэ |
укъыхэбэтыкӏынтэмэ |
къыхэбэтыкӏынтэмэ |
дыкъыхэбэтыкӏынтэмэ |
фыкъыхэбэтыкӏынтэмэ |
къыхэбэтыкӏын(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынтэмэ |
укъыхэмыбэтыкӏынтэмэ |
къыхэмыбэтыкӏынтэмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏынтэмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏынтэмэ |
къыхэмыбэтыкӏын(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынутэмэ |
укъыхэбэтыкӏынутэмэ |
къыхэбэтыкӏынутэмэ |
дыкъыхэбэтыкӏынутэмэ |
фыкъыхэбэтыкӏынутэмэ |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынутэмэ |
укъыхэмыбэтыкӏынутэмэ |
къыхэмыбэтыкӏынутэмэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏынутэмэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏынутэмэ |
къыхэмыбэтыкӏыну(хэ)тэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынт |
укъыхэбэтыкӏынт |
къыхэбэтыкӏынт |
дыкъыхэбэтыкӏынт |
фыкъыхэбэтыкӏынт |
къыхэбэтыкӏын(хэ)т
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынтэкъым |
укъыхэбэтыкӏынтэкъым |
къыхэбэтыкӏынтэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏынтэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏынтэкъым |
къыхэбэтыкӏын(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынут |
укъыхэбэтыкӏынут |
къыхэбэтыкӏынут |
дыкъыхэбэтыкӏынут |
фыкъыхэбэтыкӏынут |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)т
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынутэкъым |
укъыхэбэтыкӏынутэкъым |
къыхэбэтыкӏынутэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏынутэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏынутэкъым |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)тэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏми |
укъыхэбэтыкӏми |
къыхэбэтыкӏми |
дыкъыхэбэтыкӏми |
фыкъыхэбэтыкӏми |
къыхэбэтыкӏ(хэ)ми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏми |
укъыхэмыбэтыкӏми |
къыхэмыбэтыкӏми |
дыкъыхэмыбэтыкӏми |
фыкъыхэмыбэтыкӏми |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏами |
укъыхэбэтыкӏами |
къыхэбэтыкӏами |
дыкъыхэбэтыкӏами |
фыкъыхэбэтыкӏами |
къыхэбэтыкӏа(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏами |
укъыхэмыбэтыкӏами |
къыхэмыбэтыкӏами |
дыкъыхэмыбэтыкӏами |
фыкъыхэмыбэтыкӏами |
къыхэмыбэтыкӏа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъами |
укъыхэбэтыкӏыгъами |
къыхэбэтыкӏыгъами |
дыкъыхэбэтыкӏыгъами |
фыкъыхэбэтыкӏыгъами |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏыгъами |
укъыхэмыбэтыкӏыгъами |
къыхэмыбэтыкӏыгъами |
дыкъыхэмыбэтыкӏыгъами |
фыкъыхэмыбэтыкӏыгъами |
къыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынми |
укъыхэбэтыкӏынми |
къыхэбэтыкӏынми |
дыкъыхэбэтыкӏынми |
фыкъыхэбэтыкӏынми |
къыхэбэтыкӏын(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынми |
укъыхэмыбэтыкӏынми |
къыхэмыбэтыкӏынми |
дыкъыхэмыбэтыкӏынми |
фыкъыхэмыбэтыкӏынми |
къыхэмыбэтыкӏын(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынуми |
укъыхэбэтыкӏынуми |
къыхэбэтыкӏынуми |
дыкъыхэбэтыкӏынуми |
фыкъыхэбэтыкӏынуми |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынуми |
укъыхэмыбэтыкӏынуми |
къыхэмыбэтыкӏынуми |
дыкъыхэмыбэтыкӏынуми |
фыкъыхэмыбэтыкӏынуми |
къыхэмыбэтыкӏыну(хэ)ми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏтэми |
укъыхэбэтыкӏтэми |
къыхэбэтыкӏтэми |
дыкъыхэбэтыкӏтэми |
фыкъыхэбэтыкӏтэми |
къыхэбэтыкӏ(хэ)тэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏтэми |
укъыхэмыбэтыкӏтэми |
къыхэмыбэтыкӏтэми |
дыкъыхэмыбэтыкӏтэми |
фыкъыхэмыбэтыкӏтэми |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏатэми |
укъыхэбэтыкӏатэми |
къыхэбэтыкӏатэми |
дыкъыхэбэтыкӏатэми |
фыкъыхэбэтыкӏатэми |
къыхэбэтыкӏа(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏатэми |
укъыхэмыбэтыкӏатэми |
къыхэмыбэтыкӏатэми |
дыкъыхэмыбэтыкӏатэми |
фыкъыхэмыбэтыкӏатэми |
къыхэмыбэтыкӏа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏыгъатэми |
укъыхэбэтыкӏыгъатэми |
къыхэбэтыкӏыгъатэми |
дыкъыхэбэтыкӏыгъатэми |
фыкъыхэбэтыкӏыгъатэми |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏыгъатэми |
укъыхэмыбэтыкӏыгъатэми |
къыхэмыбэтыкӏыгъатэми |
дыкъыхэмыбэтыкӏыгъатэми |
фыкъыхэмыбэтыкӏыгъатэми |
къыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынтэми |
укъыхэбэтыкӏынтэми |
къыхэбэтыкӏынтэми |
дыкъыхэбэтыкӏынтэми |
фыкъыхэбэтыкӏынтэми |
къыхэбэтыкӏын(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынтэми |
укъыхэмыбэтыкӏынтэми |
къыхэмыбэтыкӏынтэми |
дыкъыхэмыбэтыкӏынтэми |
фыкъыхэмыбэтыкӏынтэми |
къыхэмыбэтыкӏын(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏынутэми |
укъыхэбэтыкӏынутэми |
къыхэбэтыкӏынутэми |
дыкъыхэбэтыкӏынутэми |
фыкъыхэбэтыкӏынутэми |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏынутэми |
укъыхэмыбэтыкӏынутэми |
къыхэмыбэтыкӏынутэми |
дыкъыхэмыбэтыкӏынутэми |
фыкъыхэмыбэтыкӏынутэми |
къыхэмыбэтыкӏыну(хэ)тэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏаи |
укъыхэбэтыкӏаи |
къыхэбэтыкӏаи |
дыкъыхэбэтыкӏаи |
фыкъыхэбэтыкӏаи |
къыхэбэтыкӏаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏакъыми |
укъыхэбэтыкӏакъыми |
къыхэбэтыкӏакъыми |
дыкъыхэбэтыкӏакъыми |
фыкъыхэбэтыкӏакъыми |
къыхэбэтыкӏакъыми
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏащэрэт |
укъыхэбэтыкӏащэрэт |
къыхэбэтыкӏащэрэт |
дыкъыхэбэтыкӏащэрэт |
фыкъыхэбэтыкӏащэрэт |
къыхэбэтыкӏащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыбэтыкӏащэрэт |
укъыхэмыбэтыкӏащэрэт |
къыхэмыбэтыкӏащэрэт |
дыкъыхэмыбэтыкӏащэрэт |
фыкъыхэмыбэтыкӏащэрэт |
къыхэмыбэтыкӏащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнщ |
укъыхэбэтыкӏагъэнщ |
къыхэбэтыкӏагъэнщ |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнщ |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнщ |
къыхэбэтыкӏагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнкъым |
укъыхэбэтыкӏагъэнкъым |
къыхэбэтыкӏагъэнкъым |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнкъым |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнкъым |
къыхэбэтыкӏагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнт |
укъыхэбэтыкӏагъэнт |
къыхэбэтыкӏагъэнт |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнт |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнт |
къыхэбэтыкӏагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнтэкъым |
укъыхэбэтыкӏагъэнтэкъым |
къыхэбэтыкӏагъэнтэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнтэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнтэкъым |
къыхэбэтыкӏагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэн |
укъыхэбэтыкӏагъэн |
къыхэбэтыкӏагъэн |
дыкъыхэбэтыкӏагъэн |
фыкъыхэбэтыкӏагъэн |
къыхэбэтыкӏагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнкъэ |
укъыхэбэтыкӏагъэнкъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнкъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнт |
укъыхэбэтыкӏагъэнт |
къыхэбэтыкӏагъэнт |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнт |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнт |
къыхэбэтыкӏагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнтэкъэ |
укъыхэбэтыкӏагъэнтэкъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнтэкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнтэкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнтэкъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнбэтыкӏ |
укъыхэбэтыкӏагъэнбэтыкӏ |
къыхэбэтыкӏагъэнбэтыкӏ |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнбэтыкӏ |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнбэтыкӏ |
къыхэбэтыкӏагъэнбэтыкӏ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнукъым |
укъыхэбэтыкӏагъэнукъым |
къыхэбэтыкӏагъэнукъым |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнукъым |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнукъым |
къыхэбэтыкӏагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнут |
укъыхэбэтыкӏагъэнут |
къыхэбэтыкӏагъэнут |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнут |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнут |
къыхэбэтыкӏагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнутэкъым |
укъыхэбэтыкӏагъэнутэкъым |
къыхэбэтыкӏагъэнутэкъым |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнутэкъым |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнутэкъым |
къыхэбэтыкӏагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэну |
укъыхэбэтыкӏагъэну |
къыхэбэтыкӏагъэну |
дыкъыхэбэтыкӏагъэну |
фыкъыхэбэтыкӏагъэну |
къыхэбэтыкӏагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнукъэ |
укъыхэбэтыкӏагъэнукъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнукъэ |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнукъэ |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнукъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнут |
укъыхэбэтыкӏагъэнут |
къыхэбэтыкӏагъэнут |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнут |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнут |
къыхэбэтыкӏагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэбэтыкӏагъэнутэкъэ |
укъыхэбэтыкӏагъэнутэкъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнутэкъэ |
дыкъыхэбэтыкӏагъэнутэкъэ |
фыкъыхэбэтыкӏагъэнутэкъэ |
къыхэбэтыкӏагъэнутэкъэ
|
| Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏ |
укъыхэбэтыкӏ |
къыхэбэтыкӏ |
дыкъыхэбэтыкӏ |
фыкъыхэбэтыкӏ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏ |
укъыхэмыбэтыкӏ |
къыхэмыбэтыкӏ |
дыкъыхэмыбэтыкӏ |
фыкъыхэмыбэтыкӏ |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏа |
укъыхэбэтыкӏа |
къыхэбэтыкӏа |
дыкъыхэбэтыкӏа |
фыкъыхэбэтыкӏа |
къыхэбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏа |
укъыхэмыбэтыкӏа |
къыхэмыбэтыкӏа |
дыкъыхэмыбэтыкӏа |
фыкъыхэмыбэтыкӏа |
къыхэмыбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏыгъа |
укъыхэбэтыкӏыгъа |
къыхэбэтыкӏыгъа |
дыкъыхэбэтыкӏыгъа |
фыкъыхэбэтыкӏыгъа |
къыхэбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
укъыхэмыбэтыкӏыгъа |
къыхэмыбэтыкӏыгъа |
дыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
фыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
къыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏын |
укъыхэбэтыкӏын |
къыхэбэтыкӏын |
дыкъыхэбэтыкӏын |
фыкъыхэбэтыкӏын |
къыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏын |
укъыхэмыбэтыкӏын |
къыхэмыбэтыкӏын |
дыкъыхэмыбэтыкӏын |
фыкъыхэмыбэтыкӏын |
къыхэмыбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏыну |
укъыхэбэтыкӏыну |
къыхэбэтыкӏыну |
дыкъыхэбэтыкӏыну |
фыкъыхэбэтыкӏыну |
къыхэбэтыкӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏыну |
укъыхэмыбэтыкӏыну |
къыхэмыбэтыкӏыну |
дыкъыхэмыбэтыкӏыну |
фыкъыхэмыбэтыкӏыну |
къыхэмыбэтыкӏыну(хэ)
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэбэтыкӏ |
укъызэрыхэбэтыкӏ |
къызэрыхэбэтыкӏ |
дыкъызэрыхэбэтыкӏ |
фыкъызэрыхэбэтыкӏ |
къызэрыхэбэтыкӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыбэтыкӏ |
укъызэрыхэмыбэтыкӏ |
къызэрыхэмыбэтыкӏ |
дыкъызэрыхэмыбэтыкӏ |
фыкъызэрыхэмыбэтыкӏ |
къызэрыхэмыбэтыкӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэбэтыкӏа |
укъызэрыхэбэтыкӏа |
къызэрыхэбэтыкӏа |
дыкъызэрыхэбэтыкӏа |
фыкъызэрыхэбэтыкӏа |
къызэрыхэбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыбэтыкӏа |
укъызэрыхэмыбэтыкӏа |
къызэрыхэмыбэтыкӏа |
дыкъызэрыхэмыбэтыкӏа |
фыкъызэрыхэмыбэтыкӏа |
къызэрыхэмыбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэбэтыкӏыгъа |
укъызэрыхэбэтыкӏыгъа |
къызэрыхэбэтыкӏыгъа |
дыкъызэрыхэбэтыкӏыгъа |
фыкъызэрыхэбэтыкӏыгъа |
къызэрыхэбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыбэтыкӏыгъа |
укъызэрыхэмыбэтыкӏыгъа |
къызэрыхэмыбэтыкӏыгъа |
дыкъызэрыхэмыбэтыкӏыгъа |
фыкъызэрыхэмыбэтыкӏыгъа |
къызэрыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэбэтыкӏын |
укъызэрыхэбэтыкӏын |
къызэрыхэбэтыкӏын |
дыкъызэрыхэбэтыкӏын |
фыкъызэрыхэбэтыкӏын |
къызэрыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыбэтыкӏын |
укъызэрыхэмыбэтыкӏын |
къызэрыхэмыбэтыкӏын |
дыкъызэрыхэмыбэтыкӏын |
фыкъызэрыхэмыбэтыкӏын |
къызэрыхэмыбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэбэтыкӏыну |
укъызэрыхэбэтыкӏыну |
къызэрыхэбэтыкӏыну |
дыкъызэрыхэбэтыкӏыну |
фыкъызэрыхэбэтыкӏыну |
къызэрыхэбэтыкӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыбэтыкӏыну |
укъызэрыхэмыбэтыкӏыну |
къызэрыхэмыбэтыкӏыну |
дыкъызэрыхэмыбэтыкӏыну |
фыкъызэрыхэмыбэтыкӏыну |
къызэрыхэмыбэтыкӏыну(хэ)
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэбэтыкӏ |
ущыкъыхэбэтыкӏ |
щыкъыхэбэтыкӏ |
дыщыкъыхэбэтыкӏ |
фыщыкъыхэбэтыкӏ |
щыкъыхэбэтыкӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыбэтыкӏ |
ущыкъыхэмыбэтыкӏ |
щыкъыхэмыбэтыкӏ |
дыщыкъыхэмыбэтыкӏ |
фыщыкъыхэмыбэтыкӏ |
щыкъыхэмыбэтыкӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэбэтыкӏа |
ущыкъыхэбэтыкӏа |
щыкъыхэбэтыкӏа |
дыщыкъыхэбэтыкӏа |
фыщыкъыхэбэтыкӏа |
щыкъыхэбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыбэтыкӏа |
укъыщыхэмыбэтыкӏа |
щыкъыхэмыбэтыкӏа |
дыщыкъыхэмыбэтыкӏа |
фыщыкъыхэмыбэтыкӏа |
щыкъыхэмыбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэбэтыкӏыгъа |
ущыкъыхэбэтыкӏыгъа |
щыкъыхэбэтыкӏыгъа |
дыщыкъыхэбэтыкӏыгъа |
фыщыкъыхэбэтыкӏыгъа |
щыкъыхэбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
ущыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
щыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
дыщыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
фыщыкъыхэмыбэтыкӏыгъа |
щыкъыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэбэтыкӏын |
ущыкъыхэбэтыкӏын |
щыкъыхэбэтыкӏын |
дыщыкъыхэбэтыкӏын |
фыщыкъыхэбэтыкӏын |
щыкъыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыбэтыкӏын |
ущыкъыхэбэтыкӏын |
щыкъыхэмыбэтыкӏын |
дыщыкъыхэмыбэтыкӏын |
фыщыкъыхэмыбэтыкӏын |
щыкъыхэмыбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэбэтыкӏыну |
ущыкъыхэбэтыкӏыну |
щыкъыхэбэтыкӏыну |
дыщыкъыхэбэтыкӏыну |
фыщыкъыхэбэтыкӏыну |
щыкъыхэбэтыкӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыбэтыкӏыну |
ущыкъыхэмыбэтыкӏыну |
щыкъыхэмыбэтыкӏыну |
дыщыкъыхэмыбэтыкӏыну |
фыщыкъыхэмыбэтыкӏыну |
щыкъыхэмыбэтыкӏыну(хэ)
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэбэтыкӏ |
укъыздыхэбэтыкӏ |
къыздыхэбэтыкӏ |
дыкъыздыхэбэтыкӏ |
фыкъыздыхэбэтыкӏ |
къыздыхэбэтыкӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыбэтыкӏ |
укъыздыхэмыбэтыкӏ |
къыздыхэмыбэтыкӏ |
дыкъыздыхэмыбэтыкӏ |
фыкъыздыхэмыбэтыкӏ |
къыздыхэмыбэтыкӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэбэтыкӏа |
укъыздыхэбэтыкӏа |
къыздыхэбэтыкӏа |
дыкъыздыхэбэтыкӏа |
фыкъыздыхэбэтыкӏа |
къыздыхэбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыбэтыкӏа |
укъыздыхэмыбэтыкӏа |
къыздыхэмыбэтыкӏа |
дыкъыздыхэмыбэтыкӏа |
фыкъыздыхэмыбэтыкӏа |
къыздыхэмыбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэбэтыкӏыгъа |
укъыздыхэбэтыкӏыгъа |
къыздыхэбэтыкӏыгъа |
дыкъыздыхэбэтыкӏыгъа |
фыкъыздыхэбэтыкӏыгъа |
къыздыхэбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыбэтыкӏыгъа |
укъыздыхэмыбэтыкӏыгъа |
къыздыхэмыбэтыкӏыгъа |
дыкъыздыхэмыбэтыкӏыгъа |
фыкъыздыхэмыбэтыкӏыгъа |
къыздыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэбэтыкӏын |
укъыздыхэбэтыкӏын |
къыздыхэбэтыкӏын |
дыкъыздыхэбэтыкӏын |
фыкъыздыхэбэтыкӏын |
къыздыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыбэтыкӏын |
укъыздыхэмыбэтыкӏын |
къыздыхэмыбэтыкӏын |
дыкъыздыхэмыбэтыкӏын |
фыкъыздыхэмыбэтыкӏын |
къыздыхэмыбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэбэтыкӏыну |
укъыздыхэбэтыкӏыну |
къыздыхэбэтыкӏыну |
дыкъыздыхэбэтыкӏыну |
фыкъыздыхэбэтыкӏыну |
къыздыхэбэтыкӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыбэтыкӏыну |
укъыздыхэмыбэтыкӏыну |
къыздыхэмыбэтыкӏыну |
дыкъыздыхэмыбэтыкӏыну |
фыкъыздыхэмыбэтыкӏыну |
къыздыхэмыбэтыкӏыну(хэ)
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэбэтыкӏ |
укъыщӀыхэбэтыкӏ |
къыщӀыхэбэтыкӏ |
дыкъыщӀыхэбэтыкӏ |
фыкъыщӀыхэбэтыкӏ |
къыщӀыхэбэтыкӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыбэтыкӏ |
укъыщӀыхэмыбэтыкӏ |
къыщӀыхэмыбэтыкӏ |
дыкъыщӀыхэмыбэтыкӏ |
фыкъыщӀыхэмыбэтыкӏ |
къыщӀыхэмыбэтыкӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэбэтыкӏа |
укъыщӀыхэбэтыкӏӀэбэтыкӏа |
къыщӀыхэбэтыкӏа |
дыкъыщӀыхэбэтыкӏа |
фыкъыщӀыхэбэтыкӏа |
къыщӀыхэбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыбэтыкӏа |
укъыщӀыхэмыбэтыкӏа |
къыщӀыхэмыбэтыкӏа |
дыкъыщӀыхэмыбэтыкӏа |
фыкъыщӀыхэмыбэтыкӏа |
къыщӀыхэмыбэтыкӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэбэтыкӏыгъа |
укъыщӀыхэбэтыкӏыгъа |
къыщӀыхэбэтыкӏыгъа |
дыкъыщӀыхэбэтыкӏыгъа |
фыкъыщӀыхэбэтыкӏыгъа |
къыщӀыхэбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыбэтыкӏыгъа |
укъыщӀыхэмыбэтыкӏыгъа |
къыщӀыхэмыбэтыкӏыгъа |
дыкъыщӀыхэмыбэтыкӏыгъа |
фыкъыщӀыхэмыбэтыкӏыгъа |
къыщӀыхэмыбэтыкӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэбэтыкӏын |
укъыщӀыхэбэтыкӏын |
къыщӀыхэбэтыкӏын |
дыкъыщӀыхэбэтыкӏын |
фыкъыщӀыхэбэтыкӏын |
къыщӀыхэбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыбэтыкӏын |
укъыщӀыхэмыбэтыкӏын |
къыщӀыхэмыбэтыкӏын |
дыкъыщӀыхэмыбэтыкӏын |
фыкъыщӀыхэмыбэтыкӏын |
къыщӀыхэмыбэтыкӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэбэтыкӏыну |
укъыщӀыхэбэтыкӏыну |
къыщӀыхэбэтыкӏыну |
дыкъыщӀыхэбэтыкӏыну |
фыкъыщӀыхэбэтыкӏыну |
къыщӀыхэбэтыкӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыбэтыкӏыну |
укъыщӀыхэмыбэтыкӏыну |
къыщӀыхэмыбэтыкӏыну |
дыкъыщӀыхэмыбэтыкӏыну |
фыкъыщӀыхэмыбэтыкӏыну |
къыщӀыхэмыбэтыкӏыну(хэ)
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏыу |
укъыхэбэтыкӏыу |
къыхэбэтыкӏыу |
дыкъыхэбэтыкӏыу |
фыкъыхэбэтыкӏыу |
къыхэбэтыкӏ(хэ)у
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏыу |
укъыхэмыбэтыкӏыу |
къыхэмыбэтыкӏыу |
дыкъыхэмыбэтыкӏыу |
фыкъыхэмыбэтыкӏыу |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏауэ |
укъыхэбэтыкӏауэ |
къыхэбэтыкӏауэ |
дыкъыхэбэтыкӏауэ |
фыкъыхэбэтыкӏауэ |
къыхэбэтыкӏауэ / къыхэбэтыкӏахэу
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏауэ |
укъыхэмыбэтыкӏауэ |
къыхэмыбэтыкӏауэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏауэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏауэ |
къыхэмыбэтыкӏауэ / къыхэмыбэтыкӏахэу
|
| -урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэбэтыкӏыурэ |
укъыхэбэтыкӏыурэ |
къыхэбэтыкӏыурэ |
дыкъыхэбэтыкӏыурэ |
фыкъыхэбэтыкӏыурэ |
къыхэбэтыкӏ(хэ)урэ
|
| -урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыбэтыкӏыурэ |
укъыхэмыбэтыкӏыурэ |
къыхэмыбэтыкӏыурэ |
дыкъыхэмыбэтыкӏыурэ |
фыкъыхэмыбэтыкӏыурэ |
къыхэмыбэтыкӏ(хэ)урэ
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
сыкъыпхобэтыкӏ |
сыкъыхобэтыкӏ |
-- |
сыкъыфхобэтыкӏ |
сыкъахобэтыкӏ
|
| уэ |
укъысхобэтыкӏ |
-- |
укъыхобэтыкӏ |
укъытхобэтыкӏ |
-- |
укъахобэтыкӏ
|
| ар |
къысхобэтыкӏ |
къыпхобэтыкӏ |
къыхобэтыкӏ |
къытхобэтыкӏ |
къыфхобэтыкӏ |
къахобэтыкӏ
|
| дэ |
-- |
дыкъыпхобэтыкӏ |
дыкъыхобэтыкӏ |
-- |
дыкъыфхобэтыкӏ |
дыкъахобэтыкӏ
|
| фэ |
фыкъысхобэтыкӏ |
-- |
фыкъыхобэтыкӏ |
фыкъытхобэтыкӏ |
-- |
фыкъахобэтыкӏ
|
| ахэр |
къысхобэтыкӏ(хэ) |
къыпхобэтыкӏ(хэ) |
къыхобэтыкӏ(хэ) |
къытхобэтыкӏ(хэ) |
къыфхобэтыкӏ(хэ) |
къахобэтыкӏ(хэ)
|
|
|
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[бэтыкӏ] |
[бэтыкӏ]ыр |
-- |
[бэтыкӏ]хэр
|
| Эргативнэ: |
[бэтыкӏ] |
[бэтыкӏ]ым |
-- |
[бэтыкӏ]хэм
|
| Послеложнэ: |
[бэтыкӏ]кӀэ |
[бэтыкӏ]ымкӀэ |
[бэтыкӏ]хэкӀэ |
[бэтыкӏ]хэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[бэтыкӏ]ыу |
[бэтыкӏ]ырауэ |
[бэтыкӏ]хэу |
[бэтыкӏ]хэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[бэтыкӏ]а |
[бэтыкӏ]ар |
-- |
[бэтыкӏ]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[бэтыкӏ]а |
[бэтыкӏ]ам |
-- |
[бэтыкӏ]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[бэтыкӏ]акӀэ |
[бэтыкӏ]амкӀэ |
[бэтыкӏ]ахэкӀэ |
[бэтыкӏ]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[бэтыкӏ]ауэ |
[бэтыкӏ]арауэ |
[бэтыкӏ]ахэу |
[бэтыкӏ]ахэрауэ
|
|
|
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[бэтыкӏ]ын |
[бэтыкӏ]ыныр |
-- |
[бэтыкӏ]ынхэр
|
| Эргативнэ: |
[бэтыкӏ]ын |
[бэтыкӏ]ыным |
-- |
[бэтыкӏ]ынхэм
|
| Послеложнэ: |
[бэтыкӏ]ынкӀэ |
[бэтыкӏ]ынымкӀэ |
[бэтыкӏ]ынхэкӀэ |
[бэтыкӏ]ынхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[бэтыкӏ]ыну |
[бэтыкӏ]ынырауэ |
[бэтыкӏ]ынхэу |
[бэтыкӏ]ынхэрауэ
|
|
|
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[бэтыкӏ]ыну |
[бэтыкӏ]ынур |
-- |
[бэтыкӏ]ынухэр
|
| Эргативнэ: |
[бэтыкӏ]ыну |
[бэтыкӏ]ынум |
-- |
[бэтыкӏ]ынухэм
|
| Послеложнэ: |
[бэтыкӏ]ынукӀэ |
[бэтыкӏ]ынумкӀэ |
[бэтыкӏ]ынухэкӀэ |
[бэтыкӏ]ынухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[бэтыкӏ]ынууэ |
[бэтыкӏ]ынурауэ |
[бэтыкӏ]ынухэу |
[бэтыкӏ]ынухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Къибэту, зыкъыдришейуэ нэхъ лъагэу къыхэщ хъун.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэбэтыкӏын: bulge out, protrude
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэбэтыкӏын: выпучиться, выпятиться
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
