Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [джэгу] + -кӏ + -ы + -н
Глагол лъэмыӏэс "къыхэджэгукӏын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэджэгукӏын
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхэмыджэгукӏын
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏын |
укъыхэджэгукӏын |
къыхэджэгукӏын |
дыкъыхэджэгукӏын |
фыкъыхэджэгукӏын |
къыхэджэгукӏын(хэ)
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏын |
укъыхэмыджэгукӏын |
къыхэмыджэгукӏын |
дыкъыхэмыджэгукӏын |
фыкъыхэмыджэгукӏын |
къыхэмыджэгукӏын(хэ)
|
| унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэджэгукӏ! |
фыкъыхэджэгукӏ!
|
| щымыӀэныгъэ: |
укъыхэмыджэгукӏ! |
фыкъыхэмыджэгукӏ!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхреджэгукӏ |
укъыхреджэгукӏ |
къыхреджэгукӏ |
дыкъыхреджэгукӏ |
фыкъыхреджэгукӏ |
къыхреджэгукӏ
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхремыджэгукӏ |
укъыхремыджэгукӏ |
къыхремыджэгукӏ |
дыкъыхремыджэгукӏ |
фыкъыхремыджэгукӏ |
къыхремыджэгукӏ
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыходжэгукӏ(ыр) |
укъыходжэгукӏ(ыр) |
къыходжэгукӏ(ыр) |
дыкъыходжэгукӏ(ыр) |
фыкъыходжэгукӏ(ыр) |
къыходжэгукӏ(хэ)(р)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыркъым |
укъыхэджэгукӏыркъым |
къыхэджэгукӏыркъым |
дыкъыхэджэгукӏыркъым |
фыкъыхэджэгукӏыркъым |
къыхэджэгукӏы(хэ)ркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏ(ыр)т |
укъыхэджэгукӏ(ыр)т |
къыхэджэгукӏ(ыр)т |
дыкъыхэджэгукӏ(ыр)т |
фыкъыхэджэгукӏ(ыр)т |
къыхэджэгукӏ(ыр)т / къыхэджэгукӏхэ(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъым |
укъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъым |
къыхэджэгукӏ(ыр)тэкъым |
дыкъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъым |
фыкъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъым |
къыхэджэгукӏ(ыр)тэкъым / къыхэджэгукӏхэ(р)тэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏащ |
укъыхэджэгукӏащ |
къыхэджэгукӏащ |
дыкъыхэджэгукӏащ |
фыкъыхэджэгукӏащ |
къыхэджэгукӏа(хэ)щ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏакъым |
укъыхэджэгукӏакъым |
къыхэджэгукӏакъым |
дыкъыхэджэгукӏакъым |
фыкъыхэджэгукӏакъым |
къыхэджэгукӏа(хэ)къым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏат |
укъыхэджэгукӏат |
къыхэджэгукӏат |
дыкъыхэджэгукӏат |
фыкъыхэджэгукӏат |
къыхэджэгукӏа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏатэкъым |
укъыхэджэгукӏатэкъым |
къыхэджэгукӏатэкъым |
дыкъыхэджэгукӏатэкъым |
фыкъыхэджэгукӏатэкъым |
къыхэджэгукӏа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъащ |
укъыхэджэгукӏыгъащ |
къыхэджэгукӏыгъащ |
дыкъыхэджэгукӏыгъащ |
фыкъыхэджэгукӏыгъащ |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)щ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъакъым |
укъыхэджэгукӏыгъакъым |
къыхэджэгукӏыгъакъым |
дыкъыхэджэгукӏыгъакъым |
фыкъыхэджэгукӏыгъакъым |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)къым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъат |
укъыхэджэгукӏыгъат |
къыхэджэгукӏыгъат |
дыкъыхэджэгукӏыгъат |
фыкъыхэджэгукӏыгъат |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъатэкъым |
укъыхэджэгукӏыгъатэкъым |
къыхэджэгукӏыгъатэкъым |
дыкъыхэджэгукӏыгъатэкъым |
фыкъыхэджэгукӏыгъатэкъым |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)тэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏщ |
укъыхэджэгукӏщ |
къыхэджэгукӏщ |
дыкъыхэджэгукӏщ |
фыкъыхэджэгукӏщ |
къыхэджэгукӏ(хэ)щ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏкъым |
укъыхэджэгукӏкъым |
къыхэджэгукӏкъым |
дыкъыхэджэгукӏкъым |
фыкъыхэджэгукӏкъым |
къыхэджэгукӏ(хэ)къым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏт |
укъыхэджэгукӏт |
къыхэджэгукӏт |
дыкъыхэджэгукӏт |
фыкъыхэджэгукӏт |
къыхэджэгукӏ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏтэкъым |
укъыхэджэгукӏтэкъым |
къыхэджэгукӏтэкъым |
дыкъыхэджэгукӏтэкъым |
фыкъыхэджэгукӏтэкъым |
къыхэджэгукӏ(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынщ |
укъыхэджэгукӏынщ |
къыхэджэгукӏынщ |
дыкъыхэджэгукӏынщ |
фыкъыхэджэгукӏынщ |
къыхэджэгукӏын(хэ)щ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынкъым |
укъыхэджэгукӏынкъым |
къыхэджэгукӏынкъым |
дыкъыхэджэгукӏынкъым |
фыкъыхэджэгукӏынкъым |
къыхэджэгукӏын(хэ)къым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынущ |
укъыхэджэгукӏынущ |
къыхэджэгукӏынущ |
дыкъыхэджэгукӏынущ |
фыкъыхэджэгукӏынущ |
къыхэджэгукӏыну(хэ)щ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынукъым |
укъыхэджэгукӏынукъым |
къыхэджэгукӏынукъым |
дыкъыхэджэгукӏынукъым |
фыкъыхэджэгукӏынукъым |
къыхэджэгукӏыну(хэ)къым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏрэ |
укъыхэджэгукӏрэ |
къыхэджэгукӏрэ |
дыкъыхэджэгукӏрэ |
фыкъыхэджэгукӏрэ |
къыхэджэгукӏ(хэ)рэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыркъэ |
укъыхэджэгукӏыркъэ |
къыхэджэгукӏыркъэ |
дыкъыхэджэгукӏыркъэ |
фыкъыхэджэгукӏыркъэ |
къыхэджэгукӏыркъэ / къыхэджэгукӏхэркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏ(ыр)т |
укъыхэджэгукӏ(ыр)т |
къыхэджэгукӏ(ыр)т |
дыкъыхэджэгукӏ(ыр)т |
фыкъыхэджэгукӏ(ыр)т |
къыхэджэгукӏ(ыр)т / къыхэджэгукӏхэ(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъэ |
укъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъэ |
къыхэджэгукӏ(ыр)тэкъэ |
дыкъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъэ |
фыкъыхэджэгукӏ(ыр)тэкъэ |
къыхэджэгукӏ(ыр)тэкъэ / къыхэджэгукӏхэ(р)тэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏа |
укъыхэджэгукӏа |
къыхэджэгукӏа |
дыкъыхэджэгукӏа |
фыкъыхэджэгукӏа |
къыхэджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏакъэ |
укъыхэджэгукӏакъэ |
къыхэджэгукӏакъэ |
дыкъыхэджэгукӏакъэ |
фыкъыхэджэгукӏакъэ |
къыхэджэгукӏа(хэ)къэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏат |
укъыхэджэгукӏат |
къыхэджэгукӏат |
дыкъыхэджэгукӏат |
фыкъыхэджэгукӏат |
къыхэджэгукӏа(хэ)т
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏатэкъэ |
укъыхэджэгукӏатэкъэ |
къыхэджэгукӏатэкъэ |
дыкъыхэджэгукӏатэкъэ |
фыкъыхэджэгукӏатэкъэ |
къыхэджэгукӏа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъа |
укъыхэджэгукӏыгъа |
къыхэджэгукӏыгъа |
дыкъыхэджэгукӏыгъа |
фыкъыхэджэгукӏыгъа |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъакъэ |
укъыхэджэгукӏыгъакъэ |
къыхэджэгукӏыгъакъэ |
дыкъыхэджэгукӏыгъакъэ |
фыкъыхэджэгукӏыгъакъэ |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)къэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъат |
укъыхэджэгукӏыгъат |
къыхэджэгукӏыгъат |
дыкъыхэджэгукӏыгъат |
фыкъыхэджэгукӏыгъат |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)т
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъатэкъэ |
укъыхэджэгукӏыгъатэкъэ |
къыхэджэгукӏыгъатэкъэ |
дыкъыхэджэгукӏыгъатэкъэ |
фыкъыхэджэгукӏыгъатэкъэ |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)тэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏ |
укъыхэджэгукӏ |
къыхэджэгукӏ |
дыкъыхэджэгукӏ |
фыкъыхэджэгукӏ |
къыхэджэгукӏ(хэ)
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏкъэ |
укъыхэджэгукӏкъэ |
къыхэджэгукӏкъэ |
дыкъыхэджэгукӏкъэ |
фыкъыхэджэгукӏкъэ |
къыхэджэгукӏ(хэ)къэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏт |
укъыхэджэгукӏт |
къыхэджэгукӏт |
дыкъыхэджэгукӏт |
фыкъыхэджэгукӏт |
къыхэджэгукӏ(хэ)т
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏтэкъэ |
укъыхэджэгукӏтэкъэ |
къыхэджэгукӏтэкъэ |
дыкъыхэджэгукӏтэкъэ |
фыкъыхэджэгукӏтэкъэ |
къыхэджэгукӏ(хэ)тэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏын |
укъыхэджэгукӏын |
къыхэджэгукӏын |
дыкъыхэджэгукӏын |
фыкъыхэджэгукӏын |
къыхэджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынкъэ |
укъыхэджэгукӏынкъэ |
къыхэджэгукӏынкъэ |
дыкъыхэджэгукӏынкъэ |
фыкъыхэджэгукӏынкъэ |
къыхэджэгукӏын(хэ)къэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыну |
укъыхэджэгукӏыну |
къыхэджэгукӏыну |
дыкъыхэджэгукӏыну |
фыкъыхэджэгукӏыну |
къыхэджэгукӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынукъэ |
укъыхэджэгукӏынукъэ |
къыхэджэгукӏынукъэ |
дыкъыхэджэгукӏынукъэ |
фыкъыхэджэгукӏынукъэ |
къыхэджэгукӏыну(хэ)къэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏмэ |
укъыхэджэгукӏмэ |
къыхэджэгукӏмэ |
дыкъыхэджэгукӏмэ |
фыкъыхэджэгукӏмэ |
къыхэджэгукӏ(хэ)мэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏмэ |
укъыхэмыджэгукӏмэ |
къыхэмыджэгукӏмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏмэ |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏамэ |
укъыхэджэгукӏамэ |
къыхэджэгукӏамэ |
дыкъыхэджэгукӏамэ |
фыкъыхэджэгукӏамэ |
къыхэджэгукӏа(хэ)мэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏамэ |
укъыхэмыджэгукӏамэ |
къыхэмыджэгукӏамэ |
дыкъыхэмыджэгукӏамэ |
фыкъыхэмыджэгукӏамэ |
къыхэмыджэгукӏа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъамэ |
укъыхэджэгукӏыгъамэ |
къыхэджэгукӏыгъамэ |
дыкъыхэджэгукӏыгъамэ |
фыкъыхэджэгукӏыгъамэ |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)мэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏыгъамэ |
укъыхэмыджэгукӏыгъамэ |
къыхэмыджэгукӏыгъамэ |
дыкъыхэмыджэгукӏыгъамэ |
фыкъыхэмыджэгукӏыгъамэ |
къыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынмэ |
укъыхэджэгукӏынмэ |
къыхэджэгукӏынмэ |
дыкъыхэджэгукӏынмэ |
фыкъыхэджэгукӏынмэ |
къыхэджэгукӏын(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынмэ |
укъыхэмыджэгукӏынмэ |
къыхэмыджэгукӏынмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏынмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏынмэ |
къыхэмыджэгукӏын(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынумэ |
укъыхэджэгукӏынумэ |
къыхэджэгукӏынумэ |
дыкъыхэджэгукӏынумэ |
фыкъыхэджэгукӏынумэ |
къыхэджэгукӏыну(хэ)мэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынумэ |
укъыхэмыджэгукӏынумэ |
къыхэмыджэгукӏынумэ |
дыкъыхэмыджэгукӏынумэ |
фыкъыхэмыджэгукӏынумэ |
къыхэмыджэгукӏыну(хэ)мэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏтэмэ |
укъыхэджэгукӏтэмэ |
къыхэджэгукӏтэмэ |
дыкъыхэджэгукӏтэмэ |
фыкъыхэджэгукӏтэмэ |
къыхэджэгукӏ(хэ)тэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏтэмэ |
укъыхэмыджэгукӏтэмэ |
къыхэмыджэгукӏтэмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏтэмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏтэмэ |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏатэмэ |
укъыхэджэгукӏатэмэ |
къыхэджэгукӏатэмэ |
дыкъыхэджэгукӏатэмэ |
фыкъыхэджэгукӏатэмэ |
къыхэджэгукӏа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏатэмэ |
укъыхэмыджэгукӏатэмэ |
къыхэмыджэгукӏатэмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏатэмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏатэмэ |
къыхэмыджэгукӏа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъатэмэ |
укъыхэджэгукӏыгъатэмэ |
къыхэджэгукӏыгъатэмэ |
дыкъыхэджэгукӏыгъатэмэ |
фыкъыхэджэгукӏыгъатэмэ |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)тэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏыгъатэмэ |
укъыхэмыджэгукӏыгъатэмэ |
къыхэмыджэгукӏыгъатэмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏыгъатэмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏыгъатэмэ |
къыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынтэмэ |
укъыхэджэгукӏынтэмэ |
къыхэджэгукӏынтэмэ |
дыкъыхэджэгукӏынтэмэ |
фыкъыхэджэгукӏынтэмэ |
къыхэджэгукӏын(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынтэмэ |
укъыхэмыджэгукӏынтэмэ |
къыхэмыджэгукӏынтэмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏынтэмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏынтэмэ |
къыхэмыджэгукӏын(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынутэмэ |
укъыхэджэгукӏынутэмэ |
къыхэджэгукӏынутэмэ |
дыкъыхэджэгукӏынутэмэ |
фыкъыхэджэгукӏынутэмэ |
къыхэджэгукӏыну(хэ)тэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынутэмэ |
укъыхэмыджэгукӏынутэмэ |
къыхэмыджэгукӏынутэмэ |
дыкъыхэмыджэгукӏынутэмэ |
фыкъыхэмыджэгукӏынутэмэ |
къыхэмыджэгукӏыну(хэ)тэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынт |
укъыхэджэгукӏынт |
къыхэджэгукӏынт |
дыкъыхэджэгукӏынт |
фыкъыхэджэгукӏынт |
къыхэджэгукӏын(хэ)т
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынтэкъым |
укъыхэджэгукӏынтэкъым |
къыхэджэгукӏынтэкъым |
дыкъыхэджэгукӏынтэкъым |
фыкъыхэджэгукӏынтэкъым |
къыхэджэгукӏын(хэ)тэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынут |
укъыхэджэгукӏынут |
къыхэджэгукӏынут |
дыкъыхэджэгукӏынут |
фыкъыхэджэгукӏынут |
къыхэджэгукӏыну(хэ)т
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынутэкъым |
укъыхэджэгукӏынутэкъым |
къыхэджэгукӏынутэкъым |
дыкъыхэджэгукӏынутэкъым |
фыкъыхэджэгукӏынутэкъым |
къыхэджэгукӏыну(хэ)тэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏми |
укъыхэджэгукӏми |
къыхэджэгукӏми |
дыкъыхэджэгукӏми |
фыкъыхэджэгукӏми |
къыхэджэгукӏ(хэ)ми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏми |
укъыхэмыджэгукӏми |
къыхэмыджэгукӏми |
дыкъыхэмыджэгукӏми |
фыкъыхэмыджэгукӏми |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏами |
укъыхэджэгукӏами |
къыхэджэгукӏами |
дыкъыхэджэгукӏами |
фыкъыхэджэгукӏами |
къыхэджэгукӏа(хэ)ми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏами |
укъыхэмыджэгукӏами |
къыхэмыджэгукӏами |
дыкъыхэмыджэгукӏами |
фыкъыхэмыджэгукӏами |
къыхэмыджэгукӏа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъами |
укъыхэджэгукӏыгъами |
къыхэджэгукӏыгъами |
дыкъыхэджэгукӏыгъами |
фыкъыхэджэгукӏыгъами |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)ми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏыгъами |
укъыхэмыджэгукӏыгъами |
къыхэмыджэгукӏыгъами |
дыкъыхэмыджэгукӏыгъами |
фыкъыхэмыджэгукӏыгъами |
къыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынми |
укъыхэджэгукӏынми |
къыхэджэгукӏынми |
дыкъыхэджэгукӏынми |
фыкъыхэджэгукӏынми |
къыхэджэгукӏын(хэ)ми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынми |
укъыхэмыджэгукӏынми |
къыхэмыджэгукӏынми |
дыкъыхэмыджэгукӏынми |
фыкъыхэмыджэгукӏынми |
къыхэмыджэгукӏын(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынуми |
укъыхэджэгукӏынуми |
къыхэджэгукӏынуми |
дыкъыхэджэгукӏынуми |
фыкъыхэджэгукӏынуми |
къыхэджэгукӏыну(хэ)ми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынуми |
укъыхэмыджэгукӏынуми |
къыхэмыджэгукӏынуми |
дыкъыхэмыджэгукӏынуми |
фыкъыхэмыджэгукӏынуми |
къыхэмыджэгукӏыну(хэ)ми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏтэми |
укъыхэджэгукӏтэми |
къыхэджэгукӏтэми |
дыкъыхэджэгукӏтэми |
фыкъыхэджэгукӏтэми |
къыхэджэгукӏ(хэ)тэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏтэми |
укъыхэмыджэгукӏтэми |
къыхэмыджэгукӏтэми |
дыкъыхэмыджэгукӏтэми |
фыкъыхэмыджэгукӏтэми |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏатэми |
укъыхэджэгукӏатэми |
къыхэджэгукӏатэми |
дыкъыхэджэгукӏатэми |
фыкъыхэджэгукӏатэми |
къыхэджэгукӏа(хэ)тэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏатэми |
укъыхэмыджэгукӏатэми |
къыхэмыджэгукӏатэми |
дыкъыхэмыджэгукӏатэми |
фыкъыхэмыджэгукӏатэми |
къыхэмыджэгукӏа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏыгъатэми |
укъыхэджэгукӏыгъатэми |
къыхэджэгукӏыгъатэми |
дыкъыхэджэгукӏыгъатэми |
фыкъыхэджэгукӏыгъатэми |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)тэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏыгъатэми |
укъыхэмыджэгукӏыгъатэми |
къыхэмыджэгукӏыгъатэми |
дыкъыхэмыджэгукӏыгъатэми |
фыкъыхэмыджэгукӏыгъатэми |
къыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынтэми |
укъыхэджэгукӏынтэми |
къыхэджэгукӏынтэми |
дыкъыхэджэгукӏынтэми |
фыкъыхэджэгукӏынтэми |
къыхэджэгукӏын(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынтэми |
укъыхэмыджэгукӏынтэми |
къыхэмыджэгукӏынтэми |
дыкъыхэмыджэгукӏынтэми |
фыкъыхэмыджэгукӏынтэми |
къыхэмыджэгукӏын(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏынутэми |
укъыхэджэгукӏынутэми |
къыхэджэгукӏынутэми |
дыкъыхэджэгукӏынутэми |
фыкъыхэджэгукӏынутэми |
къыхэджэгукӏыну(хэ)тэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏынутэми |
укъыхэмыджэгукӏынутэми |
къыхэмыджэгукӏынутэми |
дыкъыхэмыджэгукӏынутэми |
фыкъыхэмыджэгукӏынутэми |
къыхэмыджэгукӏыну(хэ)тэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏаи |
укъыхэджэгукӏаи |
къыхэджэгукӏаи |
дыкъыхэджэгукӏаи |
фыкъыхэджэгукӏаи |
къыхэджэгукӏаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏакъыми |
укъыхэджэгукӏакъыми |
къыхэджэгукӏакъыми |
дыкъыхэджэгукӏакъыми |
фыкъыхэджэгукӏакъыми |
къыхэджэгукӏакъыми
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏащэрэт |
укъыхэджэгукӏащэрэт |
къыхэджэгукӏащэрэт |
дыкъыхэджэгукӏащэрэт |
фыкъыхэджэгукӏащэрэт |
къыхэджэгукӏащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэмыджэгукӏащэрэт |
укъыхэмыджэгукӏащэрэт |
къыхэмыджэгукӏащэрэт |
дыкъыхэмыджэгукӏащэрэт |
фыкъыхэмыджэгукӏащэрэт |
къыхэмыджэгукӏащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнщ |
укъыхэджэгукӏагъэнщ |
къыхэджэгукӏагъэнщ |
дыкъыхэджэгукӏагъэнщ |
фыкъыхэджэгукӏагъэнщ |
къыхэджэгукӏагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнкъым |
укъыхэджэгукӏагъэнкъым |
къыхэджэгукӏагъэнкъым |
дыкъыхэджэгукӏагъэнкъым |
фыкъыхэджэгукӏагъэнкъым |
къыхэджэгукӏагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнт |
укъыхэджэгукӏагъэнт |
къыхэджэгукӏагъэнт |
дыкъыхэджэгукӏагъэнт |
фыкъыхэджэгукӏагъэнт |
къыхэджэгукӏагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнтэкъым |
укъыхэджэгукӏагъэнтэкъым |
къыхэджэгукӏагъэнтэкъым |
дыкъыхэджэгукӏагъэнтэкъым |
фыкъыхэджэгукӏагъэнтэкъым |
къыхэджэгукӏагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэн |
укъыхэджэгукӏагъэн |
къыхэджэгукӏагъэн |
дыкъыхэджэгукӏагъэн |
фыкъыхэджэгукӏагъэн |
къыхэджэгукӏагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнкъэ |
укъыхэджэгукӏагъэнкъэ |
къыхэджэгукӏагъэнкъэ |
дыкъыхэджэгукӏагъэнкъэ |
фыкъыхэджэгукӏагъэнкъэ |
къыхэджэгукӏагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнт |
укъыхэджэгукӏагъэнт |
къыхэджэгукӏагъэнт |
дыкъыхэджэгукӏагъэнт |
фыкъыхэджэгукӏагъэнт |
къыхэджэгукӏагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнтэкъэ |
укъыхэджэгукӏагъэнтэкъэ |
къыхэджэгукӏагъэнтэкъэ |
дыкъыхэджэгукӏагъэнтэкъэ |
фыкъыхэджэгукӏагъэнтэкъэ |
къыхэджэгукӏагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнджэгукӏ |
укъыхэджэгукӏагъэнджэгукӏ |
къыхэджэгукӏагъэнджэгукӏ |
дыкъыхэджэгукӏагъэнджэгукӏ |
фыкъыхэджэгукӏагъэнджэгукӏ |
къыхэджэгукӏагъэнджэгукӏ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнукъым |
укъыхэджэгукӏагъэнукъым |
къыхэджэгукӏагъэнукъым |
дыкъыхэджэгукӏагъэнукъым |
фыкъыхэджэгукӏагъэнукъым |
къыхэджэгукӏагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнут |
укъыхэджэгукӏагъэнут |
къыхэджэгукӏагъэнут |
дыкъыхэджэгукӏагъэнут |
фыкъыхэджэгукӏагъэнут |
къыхэджэгукӏагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнутэкъым |
укъыхэджэгукӏагъэнутэкъым |
къыхэджэгукӏагъэнутэкъым |
дыкъыхэджэгукӏагъэнутэкъым |
фыкъыхэджэгукӏагъэнутэкъым |
къыхэджэгукӏагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэну |
укъыхэджэгукӏагъэну |
къыхэджэгукӏагъэну |
дыкъыхэджэгукӏагъэну |
фыкъыхэджэгукӏагъэну |
къыхэджэгукӏагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнукъэ |
укъыхэджэгукӏагъэнукъэ |
къыхэджэгукӏагъэнукъэ |
дыкъыхэджэгукӏагъэнукъэ |
фыкъыхэджэгукӏагъэнукъэ |
къыхэджэгукӏагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнут |
укъыхэджэгукӏагъэнут |
къыхэджэгукӏагъэнут |
дыкъыхэджэгукӏагъэнут |
фыкъыхэджэгукӏагъэнут |
къыхэджэгукӏагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхэджэгукӏагъэнутэкъэ |
укъыхэджэгукӏагъэнутэкъэ |
къыхэджэгукӏагъэнутэкъэ |
дыкъыхэджэгукӏагъэнутэкъэ |
фыкъыхэджэгукӏагъэнутэкъэ |
къыхэджэгукӏагъэнутэкъэ
|
| Причастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏ |
укъыхэджэгукӏ |
къыхэджэгукӏ |
дыкъыхэджэгукӏ |
фыкъыхэджэгукӏ |
къыхэджэгукӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏ |
укъыхэмыджэгукӏ |
къыхэмыджэгукӏ |
дыкъыхэмыджэгукӏ |
фыкъыхэмыджэгукӏ |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏа |
укъыхэджэгукӏа |
къыхэджэгукӏа |
дыкъыхэджэгукӏа |
фыкъыхэджэгукӏа |
къыхэджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏа |
укъыхэмыджэгукӏа |
къыхэмыджэгукӏа |
дыкъыхэмыджэгукӏа |
фыкъыхэмыджэгукӏа |
къыхэмыджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏыгъа |
укъыхэджэгукӏыгъа |
къыхэджэгукӏыгъа |
дыкъыхэджэгукӏыгъа |
фыкъыхэджэгукӏыгъа |
къыхэджэгукӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
укъыхэмыджэгукӏыгъа |
къыхэмыджэгукӏыгъа |
дыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
фыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
къыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏын |
укъыхэджэгукӏын |
къыхэджэгукӏын |
дыкъыхэджэгукӏын |
фыкъыхэджэгукӏын |
къыхэджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏын |
укъыхэмыджэгукӏын |
къыхэмыджэгукӏын |
дыкъыхэмыджэгукӏын |
фыкъыхэмыджэгукӏын |
къыхэмыджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏыну |
укъыхэджэгукӏыну |
къыхэджэгукӏыну |
дыкъыхэджэгукӏыну |
фыкъыхэджэгукӏыну |
къыхэджэгукӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏыну |
укъыхэмыджэгукӏыну |
къыхэмыджэгукӏыну |
дыкъыхэмыджэгукӏыну |
фыкъыхэмыджэгукӏыну |
къыхэмыджэгукӏыну(хэ)
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэджэгукӏ |
укъызэрыхэджэгукӏ |
къызэрыхэджэгукӏ |
дыкъызэрыхэджэгукӏ |
фыкъызэрыхэджэгукӏ |
къызэрыхэджэгукӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыджэгукӏ |
укъызэрыхэмыджэгукӏ |
къызэрыхэмыджэгукӏ |
дыкъызэрыхэмыджэгукӏ |
фыкъызэрыхэмыджэгукӏ |
къызэрыхэмыджэгукӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэджэгукӏа |
укъызэрыхэджэгукӏа |
къызэрыхэджэгукӏа |
дыкъызэрыхэджэгукӏа |
фыкъызэрыхэджэгукӏа |
къызэрыхэджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыджэгукӏа |
укъызэрыхэмыджэгукӏа |
къызэрыхэмыджэгукӏа |
дыкъызэрыхэмыджэгукӏа |
фыкъызэрыхэмыджэгукӏа |
къызэрыхэмыджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэджэгукӏыгъа |
укъызэрыхэджэгукӏыгъа |
къызэрыхэджэгукӏыгъа |
дыкъызэрыхэджэгукӏыгъа |
фыкъызэрыхэджэгукӏыгъа |
къызэрыхэджэгукӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыджэгукӏыгъа |
укъызэрыхэмыджэгукӏыгъа |
къызэрыхэмыджэгукӏыгъа |
дыкъызэрыхэмыджэгукӏыгъа |
фыкъызэрыхэмыджэгукӏыгъа |
къызэрыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэджэгукӏын |
укъызэрыхэджэгукӏын |
къызэрыхэджэгукӏын |
дыкъызэрыхэджэгукӏын |
фыкъызэрыхэджэгукӏын |
къызэрыхэджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыджэгукӏын |
укъызэрыхэмыджэгукӏын |
къызэрыхэмыджэгукӏын |
дыкъызэрыхэмыджэгукӏын |
фыкъызэрыхэмыджэгукӏын |
къызэрыхэмыджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэджэгукӏыну |
укъызэрыхэджэгукӏыну |
къызэрыхэджэгукӏыну |
дыкъызэрыхэджэгукӏыну |
фыкъызэрыхэджэгукӏыну |
къызэрыхэджэгукӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъызэрыхэмыджэгукӏыну |
укъызэрыхэмыджэгукӏыну |
къызэрыхэмыджэгукӏыну |
дыкъызэрыхэмыджэгукӏыну |
фыкъызэрыхэмыджэгукӏыну |
къызэрыхэмыджэгукӏыну(хэ)
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэджэгукӏ |
ущыкъыхэджэгукӏ |
щыкъыхэджэгукӏ |
дыщыкъыхэджэгукӏ |
фыщыкъыхэджэгукӏ |
щыкъыхэджэгукӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыджэгукӏ |
ущыкъыхэмыджэгукӏ |
щыкъыхэмыджэгукӏ |
дыщыкъыхэмыджэгукӏ |
фыщыкъыхэмыджэгукӏ |
щыкъыхэмыджэгукӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэджэгукӏа |
ущыкъыхэджэгукӏа |
щыкъыхэджэгукӏа |
дыщыкъыхэджэгукӏа |
фыщыкъыхэджэгукӏа |
щыкъыхэджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыджэгукӏа |
укъыщыхэмыджэгукӏа |
щыкъыхэмыджэгукӏа |
дыщыкъыхэмыджэгукӏа |
фыщыкъыхэмыджэгукӏа |
щыкъыхэмыджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэджэгукӏыгъа |
ущыкъыхэджэгукӏыгъа |
щыкъыхэджэгукӏыгъа |
дыщыкъыхэджэгукӏыгъа |
фыщыкъыхэджэгукӏыгъа |
щыкъыхэджэгукӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
ущыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
щыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
дыщыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
фыщыкъыхэмыджэгукӏыгъа |
щыкъыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэджэгукӏын |
ущыкъыхэджэгукӏын |
щыкъыхэджэгукӏын |
дыщыкъыхэджэгукӏын |
фыщыкъыхэджэгукӏын |
щыкъыхэджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыджэгукӏын |
ущыкъыхэджэгукӏын |
щыкъыхэмыджэгукӏын |
дыщыкъыхэмыджэгукӏын |
фыщыкъыхэмыджэгукӏын |
щыкъыхэмыджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэджэгукӏыну |
ущыкъыхэджэгукӏыну |
щыкъыхэджэгукӏыну |
дыщыкъыхэджэгукӏыну |
фыщыкъыхэджэгукӏыну |
щыкъыхэджэгукӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыщыкъыхэмыджэгукӏыну |
ущыкъыхэмыджэгукӏыну |
щыкъыхэмыджэгукӏыну |
дыщыкъыхэмыджэгукӏыну |
фыщыкъыхэмыджэгукӏыну |
щыкъыхэмыджэгукӏыну(хэ)
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэджэгукӏ |
укъыздыхэджэгукӏ |
къыздыхэджэгукӏ |
дыкъыздыхэджэгукӏ |
фыкъыздыхэджэгукӏ |
къыздыхэджэгукӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыджэгукӏ |
укъыздыхэмыджэгукӏ |
къыздыхэмыджэгукӏ |
дыкъыздыхэмыджэгукӏ |
фыкъыздыхэмыджэгукӏ |
къыздыхэмыджэгукӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэджэгукӏа |
укъыздыхэджэгукӏа |
къыздыхэджэгукӏа |
дыкъыздыхэджэгукӏа |
фыкъыздыхэджэгукӏа |
къыздыхэджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыджэгукӏа |
укъыздыхэмыджэгукӏа |
къыздыхэмыджэгукӏа |
дыкъыздыхэмыджэгукӏа |
фыкъыздыхэмыджэгукӏа |
къыздыхэмыджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэджэгукӏыгъа |
укъыздыхэджэгукӏыгъа |
къыздыхэджэгукӏыгъа |
дыкъыздыхэджэгукӏыгъа |
фыкъыздыхэджэгукӏыгъа |
къыздыхэджэгукӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыджэгукӏыгъа |
укъыздыхэмыджэгукӏыгъа |
къыздыхэмыджэгукӏыгъа |
дыкъыздыхэмыджэгукӏыгъа |
фыкъыздыхэмыджэгукӏыгъа |
къыздыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэджэгукӏын |
укъыздыхэджэгукӏын |
къыздыхэджэгукӏын |
дыкъыздыхэджэгукӏын |
фыкъыздыхэджэгукӏын |
къыздыхэджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыджэгукӏын |
укъыздыхэмыджэгукӏын |
къыздыхэмыджэгукӏын |
дыкъыздыхэмыджэгукӏын |
фыкъыздыхэмыджэгукӏын |
къыздыхэмыджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэджэгукӏыну |
укъыздыхэджэгукӏыну |
къыздыхэджэгукӏыну |
дыкъыздыхэджэгукӏыну |
фыкъыздыхэджэгукӏыну |
къыздыхэджэгукӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыздыхэмыджэгукӏыну |
укъыздыхэмыджэгукӏыну |
къыздыхэмыджэгукӏыну |
дыкъыздыхэмыджэгукӏыну |
фыкъыздыхэмыджэгукӏыну |
къыздыхэмыджэгукӏыну(хэ)
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэджэгукӏ |
укъыщӀыхэджэгукӏ |
къыщӀыхэджэгукӏ |
дыкъыщӀыхэджэгукӏ |
фыкъыщӀыхэджэгукӏ |
къыщӀыхэджэгукӏ(хэ)
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыджэгукӏ |
укъыщӀыхэмыджэгукӏ |
къыщӀыхэмыджэгукӏ |
дыкъыщӀыхэмыджэгукӏ |
фыкъыщӀыхэмыджэгукӏ |
къыщӀыхэмыджэгукӏ(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэджэгукӏа |
укъыщӀыхэджэгукӏӀэджэгукӏа |
къыщӀыхэджэгукӏа |
дыкъыщӀыхэджэгукӏа |
фыкъыщӀыхэджэгукӏа |
къыщӀыхэджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыджэгукӏа |
укъыщӀыхэмыджэгукӏа |
къыщӀыхэмыджэгукӏа |
дыкъыщӀыхэмыджэгукӏа |
фыкъыщӀыхэмыджэгукӏа |
къыщӀыхэмыджэгукӏа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэджэгукӏыгъа |
укъыщӀыхэджэгукӏыгъа |
къыщӀыхэджэгукӏыгъа |
дыкъыщӀыхэджэгукӏыгъа |
фыкъыщӀыхэджэгукӏыгъа |
къыщӀыхэджэгукӏыгъа(хэ)
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыджэгукӏыгъа |
укъыщӀыхэмыджэгукӏыгъа |
къыщӀыхэмыджэгукӏыгъа |
дыкъыщӀыхэмыджэгукӏыгъа |
фыкъыщӀыхэмыджэгукӏыгъа |
къыщӀыхэмыджэгукӏыгъа(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэджэгукӏын |
укъыщӀыхэджэгукӏын |
къыщӀыхэджэгукӏын |
дыкъыщӀыхэджэгукӏын |
фыкъыщӀыхэджэгукӏын |
къыщӀыхэджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыджэгукӏын |
укъыщӀыхэмыджэгукӏын |
къыщӀыхэмыджэгукӏын |
дыкъыщӀыхэмыджэгукӏын |
фыкъыщӀыхэмыджэгукӏын |
къыщӀыхэмыджэгукӏын(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэджэгукӏыну |
укъыщӀыхэджэгукӏыну |
къыщӀыхэджэгукӏыну |
дыкъыщӀыхэджэгукӏыну |
фыкъыщӀыхэджэгукӏыну |
къыщӀыхэджэгукӏыну(хэ)
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыщӀыхэмыджэгукӏыну |
укъыщӀыхэмыджэгукӏыну |
къыщӀыхэмыджэгукӏыну |
дыкъыщӀыхэмыджэгукӏыну |
фыкъыщӀыхэмыджэгукӏыну |
къыщӀыхэмыджэгукӏыну(хэ)
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏыу |
укъыхэджэгукӏыу |
къыхэджэгукӏыу |
дыкъыхэджэгукӏыу |
фыкъыхэджэгукӏыу |
къыхэджэгукӏ(хэ)у
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏыу |
укъыхэмыджэгукӏыу |
къыхэмыджэгукӏыу |
дыкъыхэмыджэгукӏыу |
фыкъыхэмыджэгукӏыу |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)у
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏауэ |
укъыхэджэгукӏауэ |
къыхэджэгукӏауэ |
дыкъыхэджэгукӏауэ |
фыкъыхэджэгукӏауэ |
къыхэджэгукӏауэ / къыхэджэгукӏахэу
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏауэ |
укъыхэмыджэгукӏауэ |
къыхэмыджэгукӏауэ |
дыкъыхэмыджэгукӏауэ |
фыкъыхэмыджэгукӏауэ |
къыхэмыджэгукӏауэ / къыхэмыджэгукӏахэу
|
| -урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
сыкъыхэджэгукӏыурэ |
укъыхэджэгукӏыурэ |
къыхэджэгукӏыурэ |
дыкъыхэджэгукӏыурэ |
фыкъыхэджэгукӏыурэ |
къыхэджэгукӏ(хэ)урэ
|
| -урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сыкъыхэмыджэгукӏыурэ |
укъыхэмыджэгукӏыурэ |
къыхэмыджэгукӏыурэ |
дыкъыхэмыджэгукӏыурэ |
фыкъыхэмыджэгукӏыурэ |
къыхэмыджэгукӏ(хэ)урэ
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
сыкъыпходжэгукӏ |
сыкъыходжэгукӏ |
-- |
сыкъыфходжэгукӏ |
сыкъаходжэгукӏ
|
| уэ |
укъысходжэгукӏ |
-- |
укъыходжэгукӏ |
укъытходжэгукӏ |
-- |
укъаходжэгукӏ
|
| ар |
къысходжэгукӏ |
къыпходжэгукӏ |
къыходжэгукӏ |
къытходжэгукӏ |
къыфходжэгукӏ |
къаходжэгукӏ
|
| дэ |
-- |
дыкъыпходжэгукӏ |
дыкъыходжэгукӏ |
-- |
дыкъыфходжэгукӏ |
дыкъаходжэгукӏ
|
| фэ |
фыкъысходжэгукӏ |
-- |
фыкъыходжэгукӏ |
фыкъытходжэгукӏ |
-- |
фыкъаходжэгукӏ
|
| ахэр |
къысходжэгукӏ(хэ) |
къыпходжэгукӏ(хэ) |
къыходжэгукӏ(хэ) |
къытходжэгукӏ(хэ) |
къыфходжэгукӏ(хэ) |
къаходжэгукӏ(хэ)
|
|
|
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[джэгукӏ] |
[джэгукӏ]ыр |
-- |
[джэгукӏ]хэр
|
| Эргативнэ: |
[джэгукӏ] |
[джэгукӏ]ым |
-- |
[джэгукӏ]хэм
|
| Послеложнэ: |
[джэгукӏ]кӀэ |
[джэгукӏ]ымкӀэ |
[джэгукӏ]хэкӀэ |
[джэгукӏ]хэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[джэгукӏ]ыу |
[джэгукӏ]ырауэ |
[джэгукӏ]хэу |
[джэгукӏ]хэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[джэгукӏ]а |
[джэгукӏ]ар |
-- |
[джэгукӏ]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[джэгукӏ]а |
[джэгукӏ]ам |
-- |
[джэгукӏ]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[джэгукӏ]акӀэ |
[джэгукӏ]амкӀэ |
[джэгукӏ]ахэкӀэ |
[джэгукӏ]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[джэгукӏ]ауэ |
[джэгукӏ]арауэ |
[джэгукӏ]ахэу |
[джэгукӏ]ахэрауэ
|
|
|
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[джэгукӏ]ын |
[джэгукӏ]ыныр |
-- |
[джэгукӏ]ынхэр
|
| Эргативнэ: |
[джэгукӏ]ын |
[джэгукӏ]ыным |
-- |
[джэгукӏ]ынхэм
|
| Послеложнэ: |
[джэгукӏ]ынкӀэ |
[джэгукӏ]ынымкӀэ |
[джэгукӏ]ынхэкӀэ |
[джэгукӏ]ынхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[джэгукӏ]ыну |
[джэгукӏ]ынырауэ |
[джэгукӏ]ынхэу |
[джэгукӏ]ынхэрауэ
|
|
|
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[джэгукӏ]ыну |
[джэгукӏ]ынур |
-- |
[джэгукӏ]ынухэр
|
| Эргативнэ: |
[джэгукӏ]ыну |
[джэгукӏ]ынум |
-- |
[джэгукӏ]ынухэм
|
| Послеложнэ: |
[джэгукӏ]ынукӀэ |
[джэгукӏ]ынумкӀэ |
[джэгукӏ]ынухэкӀэ |
[джэгукӏ]ынухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[джэгукӏ]ынууэ |
[джэгукӏ]ынурауэ |
[джэгукӏ]ынухэу |
[джэгукӏ]ынухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Джэгуурэ, дэпкӀей-дэлъейурэ зыхэтым къыхэщхьэхукӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Тафэшхуэм гуартэр темыхуэу хуарэхэр къыходжэгукӀ. Уэхъутэ Абдулыхь
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэджэгукӏын: playing, having fun, move away from, distance oneself the others
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэджэгукӏын: играя, резвясь отдалиться от массы кого-л.
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
