Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- къы- + хэ- + [Ӏу] + -ы + -н
Глагол лъэӏэс "къыхэӏун"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэӀун
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхэмыӀун
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀун |
къыхэпӀун |
къыхиӀун |
къыхэтӀун |
къыхэфӀун |
къыхаӀун
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀун |
къыхыумыӀун |
къыхимыӀун |
къыхэдмыӀун |
къыхэвмыӀун |
къыхамыӀун
|
| Унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэӀу! |
къыхэфӀу!
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхыумыӀу! |
къыхэвмыӀу!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
сыкъыхреӀу |
укъыхреӀу |
къыхреӀу |
дыкъыхреӀу |
фыкъыхреӀу |
къыхреӀу
|
| щымыӀэныгъэ: |
сыкъыхремыӀу |
укъыхремыӀу |
къыхремыӀу |
дыкъыхремыӀу |
фыкъыхремыӀу |
къыхремыӀу
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхызоӀу(р) |
къыхыбоӀу(р) |
къыхеӀу(р) |
къыхыдоӀу(р) |
къыхывоӀу(р) |
къыхаӀу(р)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуркъым |
къыхэпӀуркъым |
къыхиӀуркъым |
къыхэтӀуркъым |
къыхэфӀуркъым |
къыхаӀуркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀурт |
къыхэпӀурт |
къыхиӀурт |
къыхэтӀурт |
къыхэфӀурт |
къыхаӀурт
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуртэкъым |
къыхэпӀуртэкъым |
къыхиӀуртэкъым |
къыхэтӀуртэкъым |
къыхэфӀуртэкъым |
къыхаӀуртэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуащ |
къыхэпӀуащ |
къыхиӀуащ |
къыхэтӀуащ |
къыхэфӀуащ |
къыхаӀуащ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуакъым |
къыхэпӀуакъым |
къыхиӀуакъым |
къыхэтӀуакъым |
къыхэфӀуакъым |
къыхаӀуакъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуат |
къыхэпӀуат |
къыхиӀуат |
къыхэтӀуат |
къыхэфӀуат |
къыхаӀуат
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуатэкъым |
къыхэпӀуатэкъым |
къыхиӀуатэкъым |
къыхэтӀуатэкъым |
къыхэфӀуатэкъым |
къыхаӀуатэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъащ |
къыхэпӀугъащ |
къыхиӀугъащ |
къыхэтӀугъащ |
къыхэфӀугъащ |
къыхаӀугъащ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъакъым |
къыхэпӀугъакъым |
къыхиӀугъакъым |
къыхэтӀугъакъым |
къыхэфӀугъакъым |
къыхаӀугъакъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъат |
къыхэпӀугъат |
къыхиӀугъат |
къыхэтӀугъат |
къыхэфӀугъат |
къыхаӀугъат
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъатэкъым |
къыхэпӀугъатэкъым |
къыхиӀугъатэкъым |
къыхэтӀугъатэкъым |
къыхэфӀугъатэкъым |
къыхаӀугъатэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀущ |
къыхэпӀущ |
къыхиӀущ |
къыхэтӀущ |
къыхэфӀущ |
къыхаӀущ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀукъым |
къыхэпӀукъым |
къыхиӀукъым |
къыхэтӀукъым |
къыхэфӀукъым |
къыхаӀукъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀут |
къыхэпӀут |
къыхиӀут |
къыхэтӀут |
къыхэфӀут |
къыхаӀут
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀутэкъым |
къыхэпӀутэкъым |
къыхиӀутэкъым |
къыхэтӀутэкъым |
къыхэфӀутэкъым |
къыхаӀутэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунщ |
къыхэпӀунщ |
къыхиӀунщ |
къыхэтӀунщ |
къыхэфӀунщ |
къыхаӀунщ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀункъым |
къыхэпӀункъым |
къыхиӀункъым |
къыхэтӀункъым |
къыхэфӀункъым |
къыхаӀункъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунущ |
къыхэпӀунущ |
къыхиӀунущ |
къыхэтӀунущ |
къыхэфӀунущ |
къыхаӀунущ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунукъым |
къыхэпӀунукъым |
къыхиӀунукъым |
къыхэтӀунукъым |
къыхэфӀунукъым |
къыхаӀунукъым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀурэ |
къыхэпӀурэ |
къыхиӀурэ |
къыхэтӀурэ |
къыхэфӀурэ |
къыхаӀурэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуркъэ |
къыхэпӀуркъэ |
къыхиӀуркъэ |
къыхэтӀуркъэ |
къыхэфӀуркъэ |
къыхаӀуркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀурт |
къыхэпӀурт |
къыхиӀурт |
къыхэтӀурт |
къыхэфӀурт |
къыхаӀурт
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуртэкъэ |
къыхэпӀуртэкъэ |
къыхиӀуртэкъэ |
къыхэтӀуртэкъэ |
къыхэфӀуртэкъэ |
къыхаӀуртэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуа |
къыхэпӀуа |
къыхиӀуа |
къыхэтӀуа |
къыхэфӀуа |
къыхаӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуакъэ |
къыхэпӀуакъэ |
къыхиӀуакъэ |
къыхэтӀуакъэ |
къыхэфӀуакъэ |
къыхаӀуакъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуат |
къыхэпӀуат |
къыхиӀуат |
къыхэтӀуат |
къыхэфӀуат |
къыхаӀуат
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуатэкъэ |
къыхэпӀуатэкъэ |
къыхиӀуатэкъэ |
къыхэтӀуатэкъэ |
къыхэфӀуатэкъэ |
къыхаӀуатэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъа |
къыхэпӀугъа |
къыхиӀугъа |
къыхэтӀугъа |
къыхэфӀугъа |
къыхаӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: |
къыхэсӀугъакъэ |
къыхэпӀугъакъэ |
къыхиӀугъакъэ |
къыхэтӀугъакъэ |
къыхэфӀугъакъэ |
къыхаӀугъакъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъат |
къыхэпӀугъат |
къыхиӀугъат |
къыхэтӀугъат |
къыхэфӀугъат |
къыхаӀугъат
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъатэкъэ |
къыхэпӀугъатэкъэ |
къыхиӀугъатэкъэ |
къыхэтӀугъатэкъэ |
къыхэфӀугъатэкъэ |
къыхаӀугъатэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀу |
къыхэпӀу |
къыхиӀу |
къыхэтӀу |
къыхэфӀу |
къыхаӀу
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀукъэ |
къыхэпӀукъэ |
къыхиӀукъэ |
къыхэтӀукъэ |
къыхэфӀукъэ |
къыхаӀукъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀут |
къыхэпӀут |
къыхиӀут |
къыхэтӀут |
къыхэфӀут |
къыхаӀут
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀутэкъэ |
къыхэпӀутэкъэ |
къыхиӀутэкъэ |
къыхэтӀутэкъэ |
къыхэфӀутэкъэ |
къыхаӀутэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀун |
къыхэпӀун |
къыхиӀун |
къыхэтӀун |
къыхэфӀун |
къыхаӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀункъэ |
къыхэпӀункъэ |
къыхиӀункъэ |
къыхэтӀункъэ |
къыхэфӀункъэ |
къыхаӀункъэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуну |
къыхэпӀуну |
къыхиӀуну |
къыхэтӀуну |
къыхэфӀуну |
къыхаӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунукъэ |
къыхэпӀунукъэ |
къыхиӀунукъэ |
къыхэтӀунукъэ |
къыхэфӀунукъэ |
къыхаӀунукъэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀумэ |
къыхэпӀумэ |
къыхиӀумэ |
къыхэтӀумэ |
къыхэфӀумэ |
къыхаӀумэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀумэ |
къыхыумыӀумэ |
къыхимыӀумэ |
къыхэдмыӀумэ |
къыхэвмыӀумэ |
къыхамыӀумэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуамэ |
къыхэпӀуамэ |
къыхиӀуамэ |
къыхэтӀуамэ |
къыхэфӀуамэ |
къыхаӀуамэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀуамэ |
къыхыумыӀуамэ |
къыхимыӀуамэ |
къыхэдмыӀуамэ |
къыхэвмыӀуамэ |
къыхамыӀуамэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъамэ |
къыхэпӀугъамэ |
къыхиӀугъамэ |
къыхэтӀугъамэ |
къыхэфӀугъамэ |
къыхаӀугъамэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀугъамэ |
къыхыумыӀугъамэ |
къыхимыӀугъамэ |
къыхэдмыӀугъамэ |
къыхэвмыӀугъамэ |
къыхамыӀугъамэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунмэ |
къыхэпӀунмэ |
къыхиӀунмэ |
къыхэтӀунмэ |
къыхэфӀунмэ |
къыхаӀунмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунмэ |
къыхыумыӀунмэ |
къыхимыӀунмэ |
къыхэдмыӀунмэ |
къыхэвмыӀунмэ |
къыхамыӀунмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунумэ |
къыхэпӀунумэ |
къыхиӀунумэ |
къыхэтӀунумэ |
къыхэфӀунумэ |
къыхаӀунумэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунумэ |
къыхыумыӀунумэ |
къыхимыӀунумэ |
къыхэдмыӀунумэ |
къыхэвмыӀунумэ |
къыхамыӀунумэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀутэмэ |
къыхэпӀутэмэ |
къыхиӀутэмэ |
къыхэтӀутэмэ |
къыхэфӀутэмэ |
къыхаӀутэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀутэмэ |
къыхыумыӀутэмэ |
къыхимыӀутэмэ |
къыхэдмыӀутэмэ |
къыхэвмыӀутэмэ |
къыхамыӀутэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуатэмэ |
къыхэпӀуатэмэ |
къыхиӀуатэмэ |
къыхэтӀуатэмэ |
къыхэфӀуатэмэ |
къыхаӀуатэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀуатэмэ |
къыхыумыӀуатэмэ |
къыхимыӀуатэмэ |
къыхэдмыӀуатэмэ |
къыхэвмыӀуатэмэ |
къыхамыӀуатэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъатэмэ |
къыхэпӀугъатэмэ |
къыхиӀугъатэмэ |
къыхэтӀугъатэмэ |
къыхэфӀугъатэмэ |
къыхаӀугъатэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀугъатэмэ |
къыхыумыӀугъатэмэ |
къыхимыӀугъатэмэ |
къыхэдмыӀугъатэмэ |
къыхэвмыӀугъатэмэ |
къыхамыӀугъатэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунтэмэ |
къыхэпӀунтэмэ |
къыхиӀунтэмэ |
къыхэтӀунтэмэ |
къыхэфӀунтэмэ |
къыхаӀунтэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунтэмэ |
къыхыумыӀунтэмэ |
къыхимыӀунтэмэ |
къыхэдмыӀунтэмэ |
къыхэвмыӀунтэмэ |
къыхамыӀунтэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунутэмэ |
къыхэпӀунутэмэ |
къыхиӀунутэмэ |
къыхэтӀунутэмэ |
къыхэфӀунутэмэ |
къыхаӀунутэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунутэмэ |
къыхыумыӀунутэмэ |
къыхимыӀунутэмэ |
къыхэдмыӀунутэмэ |
къыхэвмыӀунутэмэ |
къыхамыӀунутэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунт |
къыхэпӀунт |
къыхиӀунт |
къыхэтӀунт |
къыхэфӀунт |
къыхаӀунт
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунтэкъым |
къыхэпӀунтэкъым |
къыхиӀунтэкъым |
къыхэтӀунтэкъым |
къыхэфӀунтэкъым |
къыхаӀунтэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунут |
къыхэпӀунут |
къыхиӀунут |
къыхэтӀунут |
къыхэфӀунут |
къыхаӀунут
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунутэкъым |
къыхэпӀунутэкъым |
къыхиӀунутэкъым |
къыхэтӀунутэкъым |
къыхэфӀунутэкъым |
къыхаӀунутэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуми |
къыхэпӀуми |
къыхиӀуми |
къыхэтӀуми |
къыхэфӀуми |
къыхаӀуми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀуми |
къыхыумыӀуми |
къыхимыӀуми |
къыхэдмыӀуми |
къыхэвмыӀуми |
къыхамыӀуми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуами |
къыхэпӀуами |
къыхиӀуами |
къыхэтӀуами |
къыхэфӀуами |
къыхаӀуами
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀуами |
къыхыумыӀуами |
къыхимыӀуами |
къыхэдмыӀуами |
къыхэвмыӀуами |
къыхамыӀуами
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъами |
къыхэпӀугъами |
къыхиӀугъами |
къыхэтӀугъами |
къыхэфӀугъами |
къыхаӀугъами
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀугъами |
къыхыумыӀугъами |
къыхимыӀугъами |
къыхэдмыӀугъами |
къыхэвмыӀугъами |
къыхамыӀугъами
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунми |
къыхэпӀунми |
къыхиӀунми |
къыхэтӀунми |
къыхэфӀунми |
къыхаӀунми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунми |
къыхыумыӀунми |
къыхимыӀунми |
къыхэдмыӀунми |
къыхэвмыӀунми |
къыхамыӀунми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунуми |
къыхэпӀунуми |
къыхиӀунуми |
къыхэтӀунуми |
къыхэфӀунуми |
къыхаӀунуми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунуми |
къыхыумыӀунуми |
къыхимыӀунуми |
къыхэдмыӀунуми |
къыхэвмыӀунуми |
къыхамыӀунуми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀутэми |
къыхэпӀутэми |
къыхиӀутэми |
къыхэтӀутэми |
къыхэфӀутэми |
къыхаӀутэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀутэми |
къыхыумыӀутэми |
къыхимыӀутэми |
къыхэдмыӀутэми |
къыхэвмыӀутэми |
къыхамыӀутэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуатэми |
къыхэпӀуатэми |
къыхиӀуатэми |
къыхэтӀуатэми |
къыхэфӀуатэми |
къыхаӀуатэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀуатэми |
къыхыумыӀуатэми |
къыхимыӀуатэми |
къыхэдмыӀуатэми |
къыхэвмыӀуатэми |
къыхамыӀуатэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀугъатэми |
къыхэпӀугъатэми |
къыхиӀугъатэми |
къыхэтӀугъатэми |
къыхэфӀугъатэми |
къыхаӀугъатэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀугъатэми |
къыхыумыӀугъатэми |
къыхимыӀугъатэми |
къыхэдмыӀугъатэми |
къыхэвмыӀугъатэми |
къыхамыӀугъатэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунтэми |
къыхэпӀунтэми |
къыхиӀунтэми |
къыхэтӀунтэми |
къыхэфӀунтэми |
къыхаӀунтэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунтэми |
къыхыумыӀунтэми |
къыхимыӀунтэми |
къыхэдмыӀунтэми |
къыхэвмыӀунтэми |
къыхамыӀунтэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀунутэми |
къыхэпӀунутэми |
къыхиӀунутэми |
къыхэтӀунутэми |
къыхэфӀуэнутэми |
къыхаӀуэнутэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀунутэми |
къыхыумыӀунутэми |
къыхимыӀунутэми |
къыхэдмыӀунутэми |
къыхэвмыӀунутэми |
къыхамыӀунутэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуаи |
къыхэпӀуаи |
къыхиӀуаи |
къыхэтӀуаи |
къыхэфӀуаи |
къыхаӀуаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуакъыми |
къыхэпӀуакъыми |
къыхиӀуакъыми |
къыхэтӀуакъыми |
къыхэфӀуакъыми |
къыхаӀуакъыми
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуащэрэт |
къыхэпӀуащэрэт |
къыхиӀуащэрэт |
къыхэтӀуащэрэт |
къыхэфӀуащэрэт |
къыхаӀуащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
къыхэзмыӀуащэрэт |
къыхыумыӀуащэрэт |
къыхимыӀуащэрэт |
къыхэдмыӀуащэрэт |
къыхэвмыӀуащэрэт |
къыхамыӀуащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнщ |
къыхэпӀуагъэнщ |
къыхиӀуагъэнщ |
къыхэтӀуагъэнщ |
къыхэфӀуагъэнщ |
къыхаӀуагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнкъым |
къыхэпӀуагъэнкъым |
къыхиӀуагъэнкъым |
къыхэтӀуагъэнкъым |
къыхэфӀуагъэнкъым |
къыхаӀуагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнт |
къыхэпӀуагъэнт |
къыхиӀуагъэнт |
къыхэтӀуагъэнт |
къыхэфӀуагъэнт |
къыхаӀуагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнтэкъым |
къыхэпӀуагъэнтэкъым |
къыхиӀуагъэнтэкъым |
къыхэтӀуагъэнтэкъым |
къыхэфӀуагъэнтэкъым |
къыхаӀуагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэн |
къыхэпӀуагъэн |
къыхиӀуагъэн |
къыхэтӀуагъэн |
къыхэфӀуагъэн |
къыхаӀуагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнкъэ |
къыхэпӀуагъэнкъэ |
къыхиӀуагъэнкъэ |
къыхэтӀуагъэнкъэ |
къыхэфӀуагъэнкъэ |
къыхаӀуагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнт |
къыхэпӀуагъэнт |
къыхиӀуагъэнт |
къыхэтӀуагъэнт |
къыхэфӀуагъэнт |
къыхаӀуагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнтэкъэ |
къыхэпӀуагъэнтэкъэ |
къыхиӀуагъэнтэкъэ |
къыхэтӀуагъэнтэкъэ |
къыхэфӀуагъэнтэкъэ |
къыхаӀуагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнущ |
къыхэпӀуагъэнущ |
къыхиӀуагъэнущ |
къыхэтӀуагъэнущ |
къыхэфӀуагъэнущ |
къыхаӀуагъэнущ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнукъым |
къыхэпӀуагъэнукъым |
къыхиӀуагъэнукъым |
къыхэтӀуагъэнукъым |
къыхэфӀуагъэнукъым |
къыхаӀуагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнут |
къыхэпӀуагъэнут |
къыхиӀуагъэнут |
къыхэтӀуагъэнут |
къыхэфӀуагъэнут |
къыхаӀуагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнутэкъым |
къыхэпӀуагъэнутэкъым |
къыхиӀуагъэнутэкъым |
къыхэтӀуагъэнутэкъым |
къыхэфӀуагъэнутэкъым |
къыхаӀуагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэну |
къыхэпӀуагъэну |
къыхиӀуагъэну |
къыхэтӀуагъэну |
къыхэфӀуагъэну |
къыхаӀуагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнукъэ |
къыхэпӀуагъэнукъэ |
къыхиӀуагъэнукъэ |
къыхэтӀуагъэнукъэ |
къыхэфӀуагъэнукъэ |
къыхаӀуагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнут |
къыхэпӀуагъэнут |
къыхиӀуагъэнут |
къыхэтӀуагъэнут |
къыхэфӀуагъэнут |
къыхаӀуагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
къыхэсӀуагъэнутэкъэ |
къыхэпӀуагъэнутэкъэ |
къыхиӀуагъэнутэкъэ |
къыхэтӀуагъэнутэкъэ |
къыхэфӀуагъэнутэкъэ |
къыхаӀуагъэнутэкъэ
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэзыӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзымыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэзыӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзымыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэзыӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзымыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэзыӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзымыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэзыӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзымыӀуну
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀу |
къыхэпӀу |
къыхиӀу |
къыхэтӀу |
къыхэфӀу |
къыхаӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀу |
къыхыумыӀу |
къыхимыӀу |
къыхэдмыӀу |
къыхэвмыӀу |
къыхамыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀуа |
къыхэпӀуа |
къыхиӀуа |
къыхэтӀуа |
къыхэфӀуа |
къыхаӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀуа |
къыхыумыӀуа |
къыхимыӀуа |
къыхэдмыӀуа |
къыхэвмыӀуа |
къыхамыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀугъа |
къыхэпӀугъа |
къыхиӀугъа |
къыхэтӀугъа |
къыхэфӀугъа |
къыхаӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀугъа |
къыхыумыӀугъа |
къыхимыӀугъа |
къыхэдмыӀугъа |
къыхэвмыӀугъа |
къыхамыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀун |
къыхэпӀун |
къыхиӀун |
къыхэтӀун |
къыхэфӀун |
къыхаӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀун |
къыхыумыӀун |
къыхимыӀун |
къыхэдмыӀун |
къыхэвмыӀун |
къыхамыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀуну |
къыхэпӀуну |
къыхиӀуну |
къыхэтӀуну |
къыхэфӀуну |
къыхаӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀуну |
къыхыумыӀуну |
къыхимыӀуну |
къыхэдмыӀуну |
къыхэвмыӀуну |
къыхамыӀуну
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэмыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэмыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэмыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэмыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэмыӀуну
|
| Обстоятельственнэ причастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къызэрыхэсӀу |
къызэрыхэпӀу |
къызэрыхиӀу |
къызэрыхэтӀу |
къызэрыхэфӀу |
къызэрыхаӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къызэрыхэзмыӀу |
къызэрыхыумыӀу |
къызэрыхимыӀу |
къызэрыхэдмыӀу |
къызэрыхэвмыӀу |
къызэрыхамыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къызэрыхэсӀуа |
къызэрыхэпӀуа |
къызэрыхиӀуа |
къызэрыхэтӀуа |
къызэрыхэфӀуа |
къызэрыхаӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къызэрыхэзмыӀуа |
къызэрыхыумыӀуа |
къызэрыхимыӀуа |
къызэрыхэдмыӀуа |
къызэрыхэвмыӀуа |
къызэрыхамыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къызэрыхэсӀугъа |
къызэрыхэпӀугъа |
къызэрыхиӀугъа |
къызэрыхэтӀугъа |
къызэрыхэфӀугъа |
къызэрыхаӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къызэрыхэзмыӀугъа |
къызэрыхыумыӀугъа |
къызэрыхимыӀугъа |
къызэрыхэдмыӀугъа |
къызэрыхэвмыӀугъа |
къызэрыхамыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къызэрыхэсӀун |
къызэрыхэпӀун |
къызэрыхиӀун |
къызэрыхэтӀун |
къызэрыхэфӀун |
къызэрыхаӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къызэрыхэзмыӀун |
къызэрыхыумыӀун |
къызэрыхимыӀун |
къызэрыхэдмыӀун |
къызэрыхэвмыӀун |
къызэрыхамыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
къызэрыхэсӀуну |
къызэрыхэпӀуну |
къызэрыхиӀуну |
къызэрыхэтӀуну |
къызэрыхэфӀуну |
къызэрыхаӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
къызэрыхэзмыӀуну |
къызэрыхыумыӀуну |
къызэрыхимыӀуну |
къызэрыхэдмыӀуну |
къызэрыхэвмыӀуну |
къызэрыхамыӀуну
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыщыхэсӀу |
къыщыхэпӀу |
къыщыхиӀу |
къыщыхэтӀу |
къыщыхэфӀу |
къыщыхаӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщыхэзмыӀу |
къыщыхыумыӀу |
къыщыхимыӀу |
къыщыхэдмыӀу |
къыщыхэвмыӀу |
къыщыхамыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыщыхэсӀуа |
къыщыхэпӀуа |
къыщыхиӀуа |
къыщыхэтӀуа |
къыщыхэфӀуа |
къыщыхаӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщыхэзмыӀуа |
къыщыхыумыӀуа |
къыщыхимыӀуа |
къыщыхэдмыӀуа |
къыщыхэвмыӀуа |
къыщыхамыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыщыхэсӀугъа |
къыщыхэпӀугъа |
къыщыхиӀугъа |
къыщыхэтӀугъа |
къыщыхэфӀугъа |
къыщыхаӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщыхэзмыӀугъа |
къыщыхыумыӀугъа |
къыщыхимыӀугъа |
къыщыхэдмыӀугъа |
къыщыхэвмыӀугъа |
къыщыхамыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
къыщыхэсӀун |
къыщыхэпӀун |
къыщыхиӀун |
къыщыхэтӀун |
къыщыхэфӀун |
къыщыхаӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщыхэзмыӀун |
къыщыхыумыӀун |
къыщыхимыӀун |
къыщыхэдмыӀун |
къыщыхэвмыӀун |
къыщыхамыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
къыщыхэсӀуну |
къыщыхэпӀуну |
къыщыхиӀуну |
къыщыхэтӀуну |
къыщыхэфӀуну |
къыщыхаӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщыхэзмыӀуну |
къыщыхыумыӀуну |
къыщыхимыӀуну |
къыщыхэдмыӀуну |
къыщыхэвмыӀуну |
къыщыхамыӀуну
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыздыхэсӀу |
къыздыхэпӀу |
къыздыхиӀу |
къыздыхэтӀу |
къыздыхэфӀу |
къыздыхаӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыздыхэзмыӀу |
къыздыхыумыӀу |
къыздыхимыӀу |
къыздыхэдмыӀу |
къыздыхэвмыӀу |
къыздыхамыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыздыхэсӀуа |
къыздыхэпӀуа |
къыздыхиӀуа |
къыздыхэтӀуа |
къыздыхэфӀуа |
къыздыхаӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыздыхэзмыӀуа |
къыздыхыумыӀуа |
къыздыхимыӀуа |
къыздыхэдмыӀуа |
къыздыхэвмыӀуа |
къыздыхамыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыздыхэсӀугъа |
къыздыхэпӀугъа |
къыздыхиӀугъа |
къыздыхэтӀугъа |
къыздыхэфӀугъа |
къыздыхаӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыздыхэзмыӀугъа |
къыздыхыумыӀугъа |
къыздыхимыӀугъа |
къыздыхэдмыӀугъа |
къыздыхэвмыӀугъа |
къыздыхамыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
къыздыхэсӀун |
къыздыхэпӀун |
къыздыхиӀун |
къыздыхэтӀун |
къыздыхэфӀун |
къыздыхаӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
къыздыхэзмыӀун |
къыздыхыумыӀун |
къыздыхимыӀун |
къыздыхэдмыӀун |
къыздыхэвмыӀун |
къыздыхамыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
къыздыхэсӀуну |
къыздыхэпӀуну |
къыздыхиӀуну |
къыздыхэтӀуну |
къыздыхэфӀуну |
къыздыхаӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
къыздыхэзмыӀуну |
къыздыхыумыӀуну |
къыздыхимыӀуну |
къыздыхэдмыӀуну |
къыздыхэвмыӀуну |
къыздыхамыӀуну
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыщӀыхэсӀу |
къыщӀыхэпӀу |
къыщӀыхиӀу |
къыщӀыхэтӀу |
къыщӀыхэфӀу |
къыщӀыхаӀу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщӀыхэзмыӀу |
къыщӀыхыумыӀу |
къыщӀыхимыӀу |
къыщӀыхэдмыӀу |
къыщӀыхэвмыӀу |
къыщӀыхамыӀу
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыщӀыхэсӀуа |
къыщӀыхэпӀуа |
къыщӀыхиӀуа |
къыщӀыхэтӀуа |
къыщӀыхэфӀуа |
къыщӀыхаӀуа
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщӀыхэзмыӀуа |
къыщӀыхыумыӀуа |
къыщӀыхимыӀуа |
къыщӀыхэдмыӀуа |
къыщӀыхэвмыӀуа |
къыщӀыхамыӀуа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыщӀыхэсӀугъа |
къыщӀыхэпӀугъа |
къыщӀыхиӀугъа |
къыщӀыхэтӀугъа |
къыщӀыхэфӀугъа |
къыщӀыхаӀугъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщӀыхэзмыӀугъа |
къыщӀыхыумыӀугъа |
къыщӀыхимыӀугъа |
къыщӀыхэдмыӀугъа |
къыщӀыхэвмыӀугъа |
къыщӀыхамыӀугъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
къыщӀыхэсӀун |
къыщӀыхэпӀун |
къыщӀыхиӀун |
къыщӀыхэтӀун |
къыщӀыхэфӀун |
къыщӀыхаӀун
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщӀыхэзмыӀун |
къыщӀыхыумыӀун |
къыщӀыхимыӀун |
къыщӀыхэдмыӀун |
къыщӀыхэвмыӀун |
къыщӀыхамыӀун
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
къыщӀыхэсӀуну |
къыщӀыхэпӀуну |
къыщӀыхиӀуну |
къыщӀыхэтӀуну |
къыщӀыхэфӀуну |
къыщӀыхаӀуну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
къыщӀыхэзмыӀуну |
къыщӀыхыумыӀуну |
къыщӀыхимыӀуну |
къыщӀыхэдмыӀуну |
къыщӀыхэвмыӀуну |
къыщӀыхамыӀуну
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀуу |
къыхэпӀуу |
къыхиӀуу |
къыхэтӀуу |
къыхэфӀуу |
къыхаӀуу
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀуу |
къыхыумыӀуу |
къыхимыӀуу |
къыхэдмыӀуу |
къыхэвмыӀуу |
къыхамыӀуу
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀуауэ |
къыхэпӀуауэ |
къыхиӀуауэ |
къыхэтӀуауэ |
къыхэфӀуауэ |
къыхаӀуауэ
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀуауэ |
къыхыумыӀуауэ |
къыхимыӀуауэ |
къыхэдмыӀуауэ |
къыхэвмыӀуауэ |
къыхамыӀуауэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
къыхэсӀуурэ |
къыхэпӀуурэ |
къыхиӀуурэ |
къыхэтӀуурэ |
къыхэфӀуурэ |
къыхаӀуурэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
къыхэзмыӀуурэ |
къыхыумыӀуурэ |
къыхимыӀуурэ |
къыхэдмыӀуурэ |
къыхэвмыӀуурэ |
къыхамыӀуурэ
|
| ит зэман щыӀэныгъэ фащэ: подлежащэ + прямой дополненэ +
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
подлежащэ СЭ |
|
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| прямой дополненэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
|
|
|
|
|
|
| уэ |
|
|
укъыхызоӀу |
|
|
укъахызоӀу
|
| ар |
|
къыпхызоӀу |
къыхызоӀу |
|
къыфхызоӀу |
къахызоӀу
|
| дэ |
|
|
|
|
|
|
| фэ |
|
|
фыкъыхызоӀу |
|
|
фыкъахызоӀу
|
| ахэр |
|
къыпхызоӀу(хэ) |
къыхызоӀу(хэ) |
|
къыфхызоӀу(хэ |
къахызоӀу(хэ)
|
|
|
|
подлежащэ УЭ |
|
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| прямой дополненэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
|
|
сыкъыхыбоӀу |
|
|
сыкъахыбоӀу
|
| уэ |
|
|
|
|
|
|
| ар |
къысхыбоӀу |
|
къыхыбоӀу |
къытхыбоӀу |
|
къахыбоӀу
|
| дэ |
|
|
дыкъыхыбоӀу |
|
|
дыкъахыбоӀу
|
| фэ |
|
|
|
|
|
|
| ахэр |
къысхыбоӀу(хэ) |
|
къыхыбоӀу(хэ) |
къытхыбоӀу(хэ) |
|
къахыбоӀу(хэ)
|
|
|
|
подлежащэ АБЫ |
|
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| прямой дополненэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
|
сыкъыпхеӀу |
сыкъыхеӀу |
|
сыкъыфхеӀу |
сыкъахеӀу
|
| уэ |
укъысхеӀу |
|
укъыхеӀу |
укъытхеӀу |
|
укъахеӀу
|
| ар |
къысхеӀу |
къыпхеӀу |
къыхеӀу |
къытхеӀу |
къыфхеӀу |
къахеӀу
|
| дэ |
|
дыкъыпхеӀу |
дыкъыхеӀу |
|
дыкъыфхеӀу |
дыкъахеӀу
|
| фэ |
фыкъысхеӀу |
|
фыкъыхеӀу |
фыкъытхеӀу |
|
фыкъахеӀу
|
| ахэр |
къысхеӀу(хэ) |
къыпхеӀу(хэ) |
къыхеӀу(хэ) |
къытхеӀу(хэ) |
къыфхеӀу(хэ) |
къахеӀу(хэ)
|
|
|
|
подлежащэ ДЭ |
|
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| прямой дополненэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
|
|
|
|
|
|
| уэ |
|
|
укъыхыдоӀу |
|
|
укъахыдоӀу
|
| ар |
|
къыпхыдоӀу |
къыхыдоӀу |
|
къыфхыдоӀу |
къахыдоӀу
|
| дэ |
|
|
|
|
|
|
| фэ |
|
|
фыкъыхыдоӀу |
|
|
фыкъахыдоӀу
|
| ахэр |
|
къыпхыдоӀу(хэ) |
къыхыдоӀу(хэ) |
|
къыфхыдоӀу(хэ) |
къахыдоӀу(хэ)
|
|
|
|
подлежащэ ФЭ |
|
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| прямой дополненэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
|
|
сыкъыхывоӀу |
|
|
сыкъахывоӀу
|
| уэ |
|
|
|
|
|
|
| ар |
къысхывоӀу |
|
къыхывоӀу |
къытхывоӀу |
|
къахывоӀу
|
| дэ |
|
|
дыкъыхывоӀу |
|
|
дыкъахывоӀу
|
| фэ |
|
|
|
|
|
|
| ахэр |
къысхывоӀу(хэ) |
|
къыхывоӀу(хэ) |
къытхывоӀу(хэ) |
|
къахывоӀу(хэ)
|
|
|
|
подлежащэ АБЫХЭМ |
|
|
|
|
Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
|
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| прямой дополненэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
|
сыкъыпхаӀу |
сыкъыхаӀу |
|
сыкъыфхаӀу |
сыкъахаӀу
|
| уэ |
укъысхаӀу |
|
укъыхаӀу |
укъытхаӀу |
|
укъахаӀу
|
| ар |
къысхаӀу |
къыпхаӀу |
къыхаӀу |
къытхаӀу |
къыфхаӀу |
къахаӀу
|
| дэ |
|
дыкъыпхаӀу |
дыкъыхаӀу |
|
дыкъыфхаӀу |
дыкъахаӀу
|
| фэ |
фыкъысхаӀу |
|
фыкъыхаӀу |
фыкъытхаӀу |
|
фыкъахаӀу
|
| ахэр |
къысхаӀу(хэ) |
къыпхаӀу(хэ) |
къыхаӀу(хэ) |
къытхаӀу(хэ) |
къыфхаӀу(хэ) |
къахаӀу(хэ)
|
|
|
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[Ӏу] |
[Ӏу]р |
-- |
[Ӏу]хэр
|
| Эргативнэ: |
[Ӏу] |
[Ӏу]м |
-- |
[Ӏу]хэм
|
| Послеложнэ: |
[Ӏу]кӀэ |
[Ӏу]мкӀэ |
[Ӏу]хэкӀэ |
[Ӏу]хэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[Ӏу]у |
[Ӏу]рауэ |
[Ӏу]хэу |
[Ӏу]хэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[Ӏу]а |
[Ӏу]ар |
-- |
[Ӏу]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[Ӏу]а |
[Ӏу]ам |
-- |
[Ӏу]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[Ӏу]акӀэ |
[Ӏу]амкӀэ |
[Ӏу]ахэкӀэ |
[Ӏу]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[Ӏу]ауэ |
[Ӏу]арауэ |
[Ӏу]ахэу |
[Ӏу]ахэрауэ
|
|
|
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[Ӏу]н |
[Ӏу]ныр |
-- |
[Ӏу]нхэр
|
| Эргативнэ: |
[Ӏу]н |
[Ӏу]ным |
-- |
[Ӏу]нхэм
|
| Послеложнэ: |
[Ӏу]нкӀэ |
[Ӏу]нымкӀэ |
[Ӏу]нхэкӀэ |
[Ӏу]нхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[Ӏу]ну |
[Ӏу]нырауэ |
[Ӏу]нхэу |
[Ӏу]нхэрауэ
|
|
|
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[Ӏу]ну |
[Ӏу]нур |
-- |
[Ӏу]нухэр
|
| Эргативнэ: |
[Ӏу]ну |
[Ӏу]нум |
-- |
[Ӏу]нухэм
|
| Послеложнэ: |
[Ӏу]нукӀэ |
[Ӏу]нумкӀэ |
[Ӏу]нухэкӀэ |
[Ӏу]нухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[Ӏу]нууэ |
[Ӏу]нурауэ |
[Ӏу]нухэу |
[Ӏу]нухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Хэхуэн, папцӀэ гуэр хэгъэхьэн, хэӀун.
- ХэӀулӀауэ, хэгъэубыдауэ щытын, хэӀун.
- Зыхуэмей, Ӏуэхум щымыш гуэр щыхуэмейм деж къыхэлъхьэн, къыхэгъэхьэн, къэпсэлъын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Псэлъыхъу хъуэрыбзэкӀэ зэхъурджауэу зэхэс щӀалэхэм зы яхэтт нэхъ зигъэӀэсэу, хамэ къэралыбзэ зырызи къыхиӀуу. КӀэрашэ Тембот
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- къыхэӏун: 1. stick or stab sth into sb or sth 2. be pinned or fastened to sth with a pin 3. say sth inappropriate or out of place
- Щымыщ къыхэӀун: say sth out of place, irrelevant
УРЫСЫБЗЭ
- къыхэӏун: 1. вонзить, воткнуть что-л. в кого-что-л. 2. быть приколотым к чему-л. 3. сказать что-л. не к месту.
- Щымыщ къыхэӀун: сказать что-то не к месту
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
