къэнэхун

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐnɐ'xʷǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [нэху] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "къэнэхун"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэнэхун
щымыӀэныгъэ:	къэмынэхун

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхун	укъэнэхун	къэнэхун	дыкъэнэхун	фыкъэнэхун	къэнэхун(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхун	укъэмынэхун	къэмынэхун	дыкъэмынэхун	фыкъэмынэхун	къэмынэхун(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэнэху!	фыкъэнэху!
щымыӀэныгъэ:	укъэмынэху!	фыкъэмынэху!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъренэху	укъренэху	къренэху	дыкъренэху	фыкъренэху	къренэху
щымыӀэныгъэ:	сыкъремынэху	укъремынэху	къремынэху	дыкъремынэху	фыкъремынэху	къремынэху

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъонэху(р)	укъонэху(р)	къонэху(р)	дыкъонэху(р)	фыкъонэху(р)	къонэху(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуркъым	укъэнэхуркъым	къэнэхуркъым	дыкъэнэхуркъым	фыкъэнэхуркъым	къэнэху(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)т	укъэнэху(р)т	къэнэху(р)т	дыкъэнэху(р)т	фыкъэнэху(р)т	къэнэху(р)т / къэнэхухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)тэкъым	укъэнэху(р)тэкъым	къэнэху(р)тэкъым	дыкъэнэху(р)тэкъым	фыкъэнэху(р)тэкъым	къэнэху(р)тэкъым / къэнэхухэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуащ	укъэнэхуащ	къэнэхуащ	дыкъэнэхуащ	фыкъэнэхуащ	къэнэхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуакъым	укъэнэхуакъым	къэнэхуакъым	дыкъэнэхуакъым	фыкъэнэхуакъым	къэнэхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуат	укъэнэхуат	къэнэхуат	дыкъэнэхуат	фыкъэнэхуат	къэнэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэкъым	укъэнэхуатэкъым	къэнэхуатэкъым	дыкъэнэхуатэкъым	фыкъэнэхуатэкъым	къэнэхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъащ	укъэнэхугъащ	къэнэхугъащ	дыкъэнэхугъащ	фыкъэнэхугъащ	къэнэхугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъакъым	укъэнэхугъакъым	къэнэхугъакъым	дыкъэнэхугъакъым	фыкъэнэхугъакъым	къэнэхугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъат	укъэнэхугъат	къэнэхугъат	дыкъэнэхугъат	фыкъэнэхугъат	къэнэхугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэкъым	укъэнэхугъатэкъым	къэнэхугъатэкъым	дыкъэнэхугъатэкъым	фыкъэнэхугъатэкъым	къэнэхугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхущ	укъэнэхущ	къэнэхущ	дыкъэнэхущ	фыкъэнэхущ	къэнэху(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхукъым	укъэнэхукъым	къэнэхукъым	дыкъэнэхукъым	фыкъэнэхукъым	къэнэху(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхут	укъэнэхут	къэнэхут	дыкъэнэхут	фыкъэнэхут	къэнэху(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэкъым	укъэнэхутэкъым	къэнэхутэкъым	дыкъэнэхутэкъым	фыкъэнэхутэкъым	къэнэху(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунщ	укъэнэхунщ	къэнэхунщ	дыкъэнэхунщ	фыкъэнэхунщ	къэнэхун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхункъым	укъэнэхункъым	къэнэхункъым	дыкъэнэхункъым	фыкъэнэхункъым	къэнэхун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунущ	укъэнэхунущ	къэнэхунущ	дыкъэнэхунущ	фыкъэнэхунущ	къэнэхуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунукъым	укъэнэхунукъым	къэнэхунукъым	дыкъэнэхунукъым	фыкъэнэхунукъым	къэнэхуну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхурэ	укъэнэхурэ	къэнэхурэ	дыкъэнэхурэ	фыкъэнэхурэ	къэнэху(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуркъэ	укъэнэхуркъэ	къэнэхуркъэ	дыкъэнэхуркъэ	фыкъэнэхуркъэ	къэнэхуркъэ / къэнэхухэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)т	укъэнэху(р)т	къэнэху(р)т	дыкъэнэху(р)т	фыкъэнэху(р)т	къэнэху(р)т / къэнэхухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)тэкъэ	укъэнэху(р)тэкъэ	къэнэху(р)тэкъэ	дыкъэнэху(р)тэкъэ	фыкъэнэху(р)тэкъэ	къэнэху(р)тэкъэ / къэнэхухэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуа	укъэнэхуа	къэнэхуа	дыкъэнэхуа	фыкъэнэхуа	къэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуакъэ	укъэнэхуакъэ	къэнэхуакъэ	дыкъэнэхуакъэ	фыкъэнэхуакъэ	къэнэхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуат	укъэнэхуат	къэнэхуат	дыкъэнэхуат	фыкъэнэхуат	къэнэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэкъэ	укъэнэхуатэкъэ	къэнэхуатэкъэ	дыкъэнэхуатэкъэ	фыкъэнэхуатэкъэ	къэнэхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъа	укъэнэхугъа	къэнэхугъа	дыкъэнэхугъа	фыкъэнэхугъа	къэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъакъэ	укъэнэхугъакъэ	къэнэхугъакъэ	дыкъэнэхугъакъэ	фыкъэнэхугъакъэ	къэнэхугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъат	укъэнэхугъат	къэнэхугъат	дыкъэнэхугъат	фыкъэнэхугъат	къэнэхугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэкъэ	укъэнэхугъатэкъэ	къэнэхугъатэкъэ	дыкъэнэхугъатэкъэ	фыкъэнэхугъатэкъэ	къэнэхугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэху	укъэнэху	къэнэху	дыкъэнэху	фыкъэнэху	къэнэху(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхукъэ	укъэнэхукъэ	къэнэхукъэ	дыкъэнэхукъэ	фыкъэнэхукъэ	къэнэху(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхут	укъэнэхут	къэнэхут	дыкъэнэхут	фыкъэнэхут	къэнэху(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэкъэ	укъэнэхутэкъэ	къэнэхутэкъэ	дыкъэнэхутэкъэ	фыкъэнэхутэкъэ	къэнэху(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхун	укъэнэхун	къэнэхун	дыкъэнэхун	фыкъэнэхун	къэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхункъэ	укъэнэхункъэ	къэнэхункъэ	дыкъэнэхункъэ	фыкъэнэхункъэ	къэнэхун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуну	укъэнэхуну	къэнэхуну	дыкъэнэхуну	фыкъэнэхуну	къэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунукъэ	укъэнэхунукъэ	къэнэхунукъэ	дыкъэнэхунукъэ	фыкъэнэхунукъэ	къэнэхуну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхумэ	укъэнэхумэ	къэнэхумэ	дыкъэнэхумэ	фыкъэнэхумэ	къэнэху(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхумэ	укъэмынэхумэ	къэмынэхумэ	дыкъэмынэхумэ	фыкъэмынэхумэ	къэмынэху(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуамэ	укъэнэхуамэ	къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ	дыкъэнэхуамэ	фыкъэнэхуамэ	къэнэхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуамэ	укъэмынэхуамэ	къэмынэхуамэ	дыкъэмынэхуамэ	фыкъэмынэхуамэ	къэмынэхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъамэ	укъэнэхугъамэ	къэнэхугъамэ	дыкъэнэхугъамэ	фыкъэнэхугъамэ	къэнэхугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъамэ	укъэмынэхугъамэ	къэмынэхугъамэ	дыкъэмынэхугъамэ	фыкъэмынэхугъамэ	къэмынэхугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунмэ	укъэнэхунмэ	къэнэхунмэ	дыкъэнэхунмэ	фыкъэнэхунмэ	къэнэхун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунмэ	укъэмынэхунмэ	къэмынэхунмэ	дыкъэмынэхунмэ	фыкъэмынэхунмэ	къэмынэхун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунумэ	укъэнэхунумэ	къэнэхунумэ	дыкъэнэхунумэ	фыкъэнэхунумэ	къэнэхуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунумэ	укъэмынэхунумэ	къэмынэхунумэ	дыкъэмынэхунумэ	фыкъэмынэхунумэ	къэмынэхуну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэмэ	укъэнэхутэмэ	къэнэхутэмэ	дыкъэнэхутэмэ	фыкъэнэхутэмэ	къэнэху(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхутэмэ	укъэмынэхутэмэ	къэмынэхутэмэ	дыкъэмынэхутэмэ	фыкъэмынэхутэмэ	къэмынэху(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэмэ	укъэнэхуатэмэ	къэнэхуатэмэ	дыкъэнэхуатэмэ	фыкъэнэхуатэмэ	къэнэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуатэмэ	укъэмынэхуатэмэ	къэмынэхуатэмэ	дыкъэмынэхуатэмэ	фыкъэмынэхуатэмэ	къэмынэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэмэ	укъэнэхугъатэмэ	къэнэхугъатэмэ	дыкъэнэхугъатэмэ	фыкъэнэхугъатэмэ	къэнэхугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъатэмэ	укъэмынэхугъатэмэ	къэмынэхугъатэмэ	дыкъэмынэхугъатэмэ	фыкъэмынэхугъатэмэ	къэмынэхугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунтэмэ	укъэнэхунтэмэ	къэнэхунтэмэ	дыкъэнэхунтэмэ	фыкъэнэхунтэмэ	къэнэхун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунтэмэ	укъэмынэхунтэмэ	къэмынэхунтэмэ	дыкъэмынэхунтэмэ	фыкъэмынэхунтэмэ	къэмынэхун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунутэмэ	укъэнэхунутэмэ	къэнэхунутэмэ	дыкъэнэхунутэмэ	фыкъэнэхунутэмэ	къэнэхуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунутэмэ	укъэмынэхунутэмэ	къэмынэхунутэмэ	дыкъэмынэхунутэмэ	фыкъэмынэхунутэмэ	къэмынэхуну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунт	укъэнэхунт	къэнэхунт	дыкъэнэхунт	фыкъэнэхунт	къэнэхун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунтэкъым	укъэнэхунтэкъым	къэнэхунтэкъым	дыкъэнэхунтэкъым	фыкъэнэхунтэкъым	къэнэхун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунут	укъэнэхунут	къэнэхунут	дыкъэнэхунут	фыкъэнэхунут	къэнэхуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунутэкъым	укъэнэхунутэкъым	къэнэхунутэкъым	дыкъэнэхунутэкъым	фыкъэнэхунутэкъым	къэнэхуну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуми	укъэнэхуми	къэнэхуми	дыкъэнэхуми	фыкъэнэхуми	къэнэху(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуми	укъэмынэхуми	къэмынэхуми	дыкъэмынэхуми	фыкъэмынэхуми	къэмынэху(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуами	укъэнэхуами	къэнэхуами	дыкъэнэхуами	фыкъэнэхуами	къэнэхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуами	укъэмынэхуами	къэмынэхуами	дыкъэмынэхуами	фыкъэмынэхуами	къэмынэхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъами	укъэнэхугъами	къэнэхугъами	дыкъэнэхугъами	фыкъэнэхугъами	къэнэхугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъами	укъэмынэхугъами	къэмынэхугъами	дыкъэмынэхугъами	фыкъэмынэхугъами	къэмынэхугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунми	укъэнэхунми	къэнэхунми	дыкъэнэхунми	фыкъэнэхунми	къэнэхун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунми	укъэмынэхунми	къэмынэхунми	дыкъэмынэхунми	фыкъэмынэхунми	къэмынэхун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунуми	укъэнэхунуми	къэнэхунуми	дыкъэнэхунуми	фыкъэнэхунуми	къэнэхуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунуми	укъэмынэхунуми	къэмынэхунуми	дыкъэмынэхунуми	фыкъэмынэхунуми	къэмынэхуну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэми	укъэнэхутэми	къэнэхутэми	дыкъэнэхутэми	фыкъэнэхутэми	къэнэху(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхутэми	укъэмынэхутэми	къэмынэхутэми	дыкъэмынэхутэми	фыкъэмынэхутэми	къэмынэху(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэми	укъэнэхуатэми	къэнэхуатэми	дыкъэнэхуатэми	фыкъэнэхуатэми	къэнэхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуатэми	укъэмынэхуатэми	къэмынэхуатэми	дыкъэмынэхуатэми	фыкъэмынэхуатэми	къэмынэхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэми	укъэнэхугъатэми	къэнэхугъатэми	дыкъэнэхугъатэми	фыкъэнэхугъатэми	къэнэхугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъатэми	укъэмынэхугъатэми	къэмынэхугъатэми	дыкъэмынэхугъатэми	фыкъэмынэхугъатэми	къэмынэхугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунтэми	укъэнэхунтэми	къэнэхунтэми	дыкъэнэхунтэми	фыкъэнэхунтэми	къэнэхун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунтэми	укъэмынэхунтэми	къэмынэхунтэми	дыкъэмынэхунтэми	фыкъэмынэхунтэми	къэмынэхун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунутэми	укъэнэхунутэми	къэнэхунутэми	дыкъэнэхунутэми	фыкъэнэхунутэми	къэнэхуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунутэми	укъэмынэхунутэми	къэмынэхунутэми	дыкъэмынэхунутэми	фыкъэмынэхунутэми	къэмынэхуну(хэ)тэми

гъэщӀэгънэхуныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуаи	укъэнэхуаи	къэнэхуаи	дыкъэнэхуаи	фыкъэнэхуаи	къэнэхуаи
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуаи	укъэмынэхуаи	къэмынэхуаи	дыкъэмынэхуаи	фыкъэмынэхуаи	къэмынэхуаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуащэрэт	укъэнэхуащэрэт	къэнэхуащэрэт	дыкъэнэхуащэрэт	фыкъэнэхуащэрэт	къэнэхуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуащэрэт	укъэмынэхуащэрэт	къэмынэхуащэрэт	дыкъэмынэхуащэрэт	фыкъэмынэхуащэрэт	къэмынэхуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнщ	укъэнэхуагъэнщ	къэнэхуагъэнщ	дыкъэнэхуагъэнщ	фыкъэнэхуагъэнщ	къэнэхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнкъым	укъэнэхуагъэнкъым	къэнэхуагъэнкъым	дыкъэнэхуагъэнкъым	фыкъэнэхуагъэнкъым	къэнэхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнт	укъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт	дыкъэнэхуагъэнт	фыкъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнтэкъым	укъэнэхуагъэнтэкъым	къэнэхуагъэнтэкъым	дыкъэнэхуагъэнтэкъым	фыкъэнэхуагъэнтэкъым	къэнэхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэн	укъэнэхуагъэн	къэнэхуагъэн	дыкъэнэхуагъэн	фыкъэнэхуагъэн	къэнэхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнкъэ	укъэнэхуагъэнкъэ	къэнэхуагъэнкъэ	дыкъэнэхуагъэнкъэ	фыкъэнэхуагъэнкъэ	къэнэхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнт	укъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт	дыкъэнэхуагъэнт	фыкъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнтэкъэ	укъэнэхуагъэнтэкъэ	къэнэхуагъэнтэкъэ	дыкъэнэхуагъэнтэкъэ	фыкъэнэхуагъэнтэкъэ	къэнэхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэннэху	укъэнэхуагъэннэху	къэнэхуагъэннэху	дыкъэнэхуагъэннэху	фыкъэнэхуагъэннэху	къэнэхуагъэннэху
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнукъым	укъэнэхуагъэнукъым	къэнэхуагъэнукъым	дыкъэнэхуагъэнукъым	фыкъэнэхуагъэнукъым	къэнэхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнут	укъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут	дыкъэнэхуагъэнут	фыкъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнутэкъым	укъэнэхуагъэнутэкъым	къэнэхуагъэнутэкъым	дыкъэнэхуагъэнутэкъым	фыкъэнэхуагъэнутэкъым	къэнэхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэну	укъэнэхуагъэну	къэнэхуагъэну	дыкъэнэхуагъэну	фыкъэнэхуагъэну	къэнэхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнукъэ	укъэнэхуагъэнукъэ	къэнэхуагъэнукъэ	дыкъэнэхуагъэнукъэ	фыкъэнэхуагъэнукъэ	къэнэхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнут	укъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут	дыкъэнэхуагъэнут	фыкъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнутэкъэ	укъэнэхуагъэнутэкъэ	къэнэхуагъэнутэкъэ	дыкъэнэхуагъэнутэкъэ	фыкъэнэхуагъэнутэкъэ	къэнэхуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэху	укъэнэху	къэнэху	дыкъэнэху	фыкъэнэху	къэнэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэху	укъэмынэху	къэмынэху	дыкъэмынэху	фыкъэмынэху	къэмынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуа	укъэнэхуа	къэнэхуа	дыкъэнэхуа	фыкъэнэхуа	къэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуа	укъэмынэхуа	къэмынэхуа	дыкъэмынэхуа	фыкъэмынэхуа	къэмынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхугъа	укъэнэхугъа	къэнэхугъа	дыкъэнэхугъа	фыкъэнэхугъа	къэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхугъа	укъэмынэхугъа	къэмынэхугъа	дыкъэмынэхугъа	фыкъэмынэхугъа	къэмынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхун	укъэнэхун	къэнэхун	дыкъэнэхун	фыкъэнэхун	къэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхун	укъэмынэхун	къэмынэхун	дыкъэмынэхун	фыкъэмынэхун	къэмынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуну	укъэнэхуну	къэнэхуну	дыкъэнэхуну	фыкъэнэхуну	къэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуну	укъэмынэхуну	къэмынэхуну	дыкъэмынэхуну	фыкъэмынэхуну	къэмынэхуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэху	укъызэрынэху	къызэрынэху	дыкъызэрынэху	фыкъызэрынэху	къызэрынэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэху	укъызэрымынэху	къызэрымынэху	дыкъызэрымынэху	фыкъызэрымынэху	къызэрымынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхуа	укъызэрынэхуа	къызэрынэхуа	дыкъызэрынэхуа	фыкъызэрынэхуа	къызэрынэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхуа	укъызэрымынэхуа	къызэрымынэхуа	дыкъызэрымынэхуа	фыкъызэрымынэхуа	къызэрымынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхугъа	укъызэрынэхугъа	къызэрынэхугъа	дыкъызэрынэхугъа	фыкъызэрынэхугъа	къызэрынэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхугъа	укъызэрымынэхугъа	къызэрымынэхугъа	дыкъызэрымынэхугъа	фыкъызэрымынэхугъа	къызэрымынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхун	укъызэрынэхун	къызэрынэхун	дыкъызэрынэхун	фыкъызэрынэхун	къызэрынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхун	укъызэрымынэхун	къызэрымынэхун	дыкъызэрымынэхун	фыкъызэрымынэхун	къызэрымынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхуну	укъызэрынэхуну	къызэрынэхуну	дыкъызэрынэхуну	фыкъызэрынэхуну	къызэрынэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхуну	укъызэрымынэхуну	къызэрымынэхуну	дыкъызэрымынэхуну	фыкъызэрымынэхуну	къызэрымынэхуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэху	укъыщынэху	къыщынэху	дыкъыщынэху	фыкъыщынэху	къыщынэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэху	укъыщымынэху	къыщымынэху	дыкъыщымынэху	фыкъыщымынэху	къыщымынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхуа	укъыщынэхуа	къыщынэхуа	дыкъыщынэхуа	фыкъыщынэхуа	къыщынэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхуа	укъыщымынэхуа	къыщымынэхуа	дыкъыщымынэхуа	фыкъыщымынэхуа	къыщымынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхугъа	укъыщынэхугъа	къыщынэхугъа	дыкъыщынэхугъа	фыкъыщынэхугъа	къыщынэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхугъа	укъыщымынэхугъа	къыщымынэхугъа	дыкъыщымынэхугъа	фыкъыщымынэхугъа	къыщымынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхун	укъыщынэхун	къыщынэхун	дыкъыщынэхун	фыкъыщынэхун	къыщынэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхун	укъыщымынэхун	къыщымынэхун	дыкъыщымынэхун	фыкъыщымынэхун	къыщымынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхуну	укъыщынэхуну	къыщынэхуну	дыкъыщынэхуну	фыкъыщынэхуну	къыщынэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхуну	укъыщымынэхуну	къыщымынэхуну	дыкъыщымынэхуну	фыкъыщымынэхуну	къыщымынэхуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэху	укъыздэнэху	къыздэнэху	дыкъыздэнэху	фыкъыздэнэху	къыздэнэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэху	укъыздэмынэху	къыздэмынэху	дыкъыздэмынэху	фыкъыздэмынэху	къыздэмынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхуа	укъыздэнэхуа	къыздэнэхуа	дыкъыздэнэхуа	фыкъыздэнэхуа	къыздэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхуа	укъыздэмынэхуа	къыздэмынэхуа	дыкъыздэмынэхуа	фыкъыздэмынэхуа	къыздэмынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхугъа	укъыздэнэхугъа	къыздэнэхугъа	дыкъыздэнэхугъа	фыкъыздэнэхугъа	къыздэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхугъа	укъыздэмынэхугъа	къыздэмынэхугъа	дыкъыздэмынэхугъа	фыкъыздэмынэхугъа	къыздэмынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхун	укъыздэнэхун	къыздэнэхун	дыкъыздэнэхун	фыкъыздэнэхун	къыздэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхун	укъыздэмынэхун	къыздэмынэхун	дыкъыздэмынэхун	фыкъыздэмынэхун	къыздэмынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхуну	укъыздэнэхуну	къыздэнэхуну	дыкъыздэнэхуну	фыкъыздэнэхуну	къыздэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхуну	укъыздэмынэхуну	къыздэмынэхуну	дыкъыздэмынэхуну	фыкъыздэмынэхуну	къыздэмынэхуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэху	укъыщӀэнэху	къыщӀэнэху	дыкъыщӀэнэху	фыкъыщӀэнэху	къыщӀэнэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэху	укъыщӀэмынэху	къыщӀэмынэху	дыкъыщӀэмынэху	фыкъыщӀэмынэху	къыщӀэмынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхуа	укъыщӀэнэхуӀэнэхуа	къыщӀэнэхуа	дыкъыщӀэнэхуа	фыкъыщӀэнэхуа	къыщӀэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхуа	укъыщӀэмынэхуа	къыщӀэмынэхуа	дыкъыщӀэмынэхуа	фыкъыщӀэмынэхуа	къыщӀэмынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхугъа	укъыщӀэнэхугъа	къыщӀэнэхугъа	дыкъыщӀэнэхугъа	фыкъыщӀэнэхугъа	къыщӀэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхугъа	укъыщӀэмынэхугъа	къыщӀэмынэхугъа	дыкъыщӀэмынэхугъа	фыкъыщӀэмынэхугъа	къыщӀэмынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхун	укъыщӀэнэхун	къыщӀэнэхун	дыкъыщӀэнэхун	фыкъыщӀэнэхун	къыщӀэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхун	укъыщӀэмынэхун	къыщӀэмынэхун	дыкъыщӀэмынэхун	фыкъыщӀэмынэхун	къыщӀэмынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхуну	укъыщӀэнэхуну	къыщӀэнэхуну	дыкъыщӀэнэхуну	фыкъыщӀэнэхуну	къыщӀэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхуну	укъыщӀэмынэхуну	къыщӀэмынэхуну	дыкъыщӀэмынэхуну	фыкъыщӀэмынэхуну	къыщӀэмынэхуну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуу	укъэнэхуу	къэнэхуу	дыкъэнэхуу	фыкъэнэхуу	къэнэху(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуу	укъэмынэхуу	къэмынэхуу	дыкъэмынэхуу	фыкъэмынэхуу	къэмынэху(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуауэ	укъэнэхуауэ	къэнэхуауэ	дыкъэнэхуауэ	фыкъэнэхуауэ	къэнэхуауэ / къэнэхуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуауэ	укъэмынэхуауэ	къэмынэхуауэ	дыкъэмынэхуауэ	фыкъэмынэхуауэ	къэмынэхуауэ / къэмынэхуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуурэ	укъэнэхуурэ	къэнэхуурэ	дыкъэнэхуурэ	фыкъэнэхуурэ	къэнэху(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуурэ	укъэмынэхуурэ	къэмынэхуурэ	дыкъэмынэхуурэ	фыкъэмынэхуурэ	къэмынэху(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]	[нэху]р	--	[нэху]хэр
Эргативнэ:	[нэху]	[нэху]м	--	[нэху]хэм
Послеложнэ:	[нэху]кӀэ	[нэху]мкӀэ	[нэху]хэкӀэ	[нэху]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[нэху]у	[нэху]рауэ	[нэху]хэу	[нэху]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]а	[нэху]ар	--	[нэху]ахэр
Эргативнэ:	[нэху]а	[нэху]ам	--	[нэху]ахэм
Послеложнэ:	[нэху]акӀэ	[нэху]амкӀэ	[нэху]ахэкӀэ	[нэху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[нэху]ауэ	[нэху]арауэ	[нэху]ахэу	[нэху]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]н	[нэху]ныр	--	[нэху]нхэр
Эргативнэ:	[нэху]н	[нэху]ным	--	[нэху]нхэм
Послеложнэ:	[нэху]нкӀэ	[нэху]нымкӀэ	[нэху]нхэкӀэ	[нэху]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[нэху]ну	[нэху]нырауэ	[нэху]нхэу	[нэху]нхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]ну	[нэху]нур	--	[нэху]нухэр
Эргативнэ:	[нэху]ну	[нэху]нум	--	[нэху]нухэм
Послеложнэ:	[нэху]нукӀэ	[нэху]нумкӀэ	[нэху]нухэкӀэ	[нэху]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[нэху]нууэ	[нэху]нурауэ	[нэху]нухэу	[нэху]нухэрауэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэнэхун
щымыӀэныгъэ:	къэмынэхун

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхун	укъэнэхун	къэнэхун	дыкъэнэхун	фыкъэнэхун	къэнэхун(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхун	укъэмынэхун	къэмынэхун	дыкъэмынэхун	фыкъэмынэхун	къэмынэхун(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэнэху!	фыкъэнэху!
щымыӀэныгъэ:	укъэмынэху!	фыкъэмынэху!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъренэху	укъренэху	къренэху	дыкъренэху	фыкъренэху	къренэху
щымыӀэныгъэ:	сыкъремынэху	укъремынэху	къремынэху	дыкъремынэху	фыкъремынэху	къремынэху

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъонэху(р)	укъонэху(р)	къонэху(р)	дыкъонэху(р)	фыкъонэху(р)	къонэху(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуркъым	укъэнэхуркъым	къэнэхуркъым	дыкъэнэхуркъым	фыкъэнэхуркъым	къэнэху(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)т	укъэнэху(р)т	къэнэху(р)т	дыкъэнэху(р)т	фыкъэнэху(р)т	къэнэху(р)т / къэнэхухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)тэкъым	укъэнэху(р)тэкъым	къэнэху(р)тэкъым	дыкъэнэху(р)тэкъым	фыкъэнэху(р)тэкъым	къэнэху(р)тэкъым / къэнэхухэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуащ	укъэнэхуащ	къэнэхуащ	дыкъэнэхуащ	фыкъэнэхуащ	къэнэхуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуакъым	укъэнэхуакъым	къэнэхуакъым	дыкъэнэхуакъым	фыкъэнэхуакъым	къэнэхуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуат	укъэнэхуат	къэнэхуат	дыкъэнэхуат	фыкъэнэхуат	къэнэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэкъым	укъэнэхуатэкъым	къэнэхуатэкъым	дыкъэнэхуатэкъым	фыкъэнэхуатэкъым	къэнэхуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъащ	укъэнэхугъащ	къэнэхугъащ	дыкъэнэхугъащ	фыкъэнэхугъащ	къэнэхугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъакъым	укъэнэхугъакъым	къэнэхугъакъым	дыкъэнэхугъакъым	фыкъэнэхугъакъым	къэнэхугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъат	укъэнэхугъат	къэнэхугъат	дыкъэнэхугъат	фыкъэнэхугъат	къэнэхугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэкъым	укъэнэхугъатэкъым	къэнэхугъатэкъым	дыкъэнэхугъатэкъым	фыкъэнэхугъатэкъым	къэнэхугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхущ	укъэнэхущ	къэнэхущ	дыкъэнэхущ	фыкъэнэхущ	къэнэху(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхукъым	укъэнэхукъым	къэнэхукъым	дыкъэнэхукъым	фыкъэнэхукъым	къэнэху(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхут	укъэнэхут	къэнэхут	дыкъэнэхут	фыкъэнэхут	къэнэху(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэкъым	укъэнэхутэкъым	къэнэхутэкъым	дыкъэнэхутэкъым	фыкъэнэхутэкъым	къэнэху(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунщ	укъэнэхунщ	къэнэхунщ	дыкъэнэхунщ	фыкъэнэхунщ	къэнэхун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхункъым	укъэнэхункъым	къэнэхункъым	дыкъэнэхункъым	фыкъэнэхункъым	къэнэхун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунущ	укъэнэхунущ	къэнэхунущ	дыкъэнэхунущ	фыкъэнэхунущ	къэнэхуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунукъым	укъэнэхунукъым	къэнэхунукъым	дыкъэнэхунукъым	фыкъэнэхунукъым	къэнэхуну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхурэ	укъэнэхурэ	къэнэхурэ	дыкъэнэхурэ	фыкъэнэхурэ	къэнэху(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуркъэ	укъэнэхуркъэ	къэнэхуркъэ	дыкъэнэхуркъэ	фыкъэнэхуркъэ	къэнэхуркъэ / къэнэхухэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)т	укъэнэху(р)т	къэнэху(р)т	дыкъэнэху(р)т	фыкъэнэху(р)т	къэнэху(р)т / къэнэхухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэху(р)тэкъэ	укъэнэху(р)тэкъэ	къэнэху(р)тэкъэ	дыкъэнэху(р)тэкъэ	фыкъэнэху(р)тэкъэ	къэнэху(р)тэкъэ / къэнэхухэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуа	укъэнэхуа	къэнэхуа	дыкъэнэхуа	фыкъэнэхуа	къэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуакъэ	укъэнэхуакъэ	къэнэхуакъэ	дыкъэнэхуакъэ	фыкъэнэхуакъэ	къэнэхуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуат	укъэнэхуат	къэнэхуат	дыкъэнэхуат	фыкъэнэхуат	къэнэхуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэкъэ	укъэнэхуатэкъэ	къэнэхуатэкъэ	дыкъэнэхуатэкъэ	фыкъэнэхуатэкъэ	къэнэхуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъа	укъэнэхугъа	къэнэхугъа	дыкъэнэхугъа	фыкъэнэхугъа	къэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъакъэ	укъэнэхугъакъэ	къэнэхугъакъэ	дыкъэнэхугъакъэ	фыкъэнэхугъакъэ	къэнэхугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъат	укъэнэхугъат	къэнэхугъат	дыкъэнэхугъат	фыкъэнэхугъат	къэнэхугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэкъэ	укъэнэхугъатэкъэ	къэнэхугъатэкъэ	дыкъэнэхугъатэкъэ	фыкъэнэхугъатэкъэ	къэнэхугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэху	укъэнэху	къэнэху	дыкъэнэху	фыкъэнэху	къэнэху(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхукъэ	укъэнэхукъэ	къэнэхукъэ	дыкъэнэхукъэ	фыкъэнэхукъэ	къэнэху(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхут	укъэнэхут	къэнэхут	дыкъэнэхут	фыкъэнэхут	къэнэху(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэкъэ	укъэнэхутэкъэ	къэнэхутэкъэ	дыкъэнэхутэкъэ	фыкъэнэхутэкъэ	къэнэху(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхун	укъэнэхун	къэнэхун	дыкъэнэхун	фыкъэнэхун	къэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхункъэ	укъэнэхункъэ	къэнэхункъэ	дыкъэнэхункъэ	фыкъэнэхункъэ	къэнэхун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуну	укъэнэхуну	къэнэхуну	дыкъэнэхуну	фыкъэнэхуну	къэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунукъэ	укъэнэхунукъэ	къэнэхунукъэ	дыкъэнэхунукъэ	фыкъэнэхунукъэ	къэнэхуну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхумэ	укъэнэхумэ	къэнэхумэ	дыкъэнэхумэ	фыкъэнэхумэ	къэнэху(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхумэ	укъэмынэхумэ	къэмынэхумэ	дыкъэмынэхумэ	фыкъэмынэхумэ	къэмынэху(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуамэ	укъэнэхуамэ	къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ	дыкъэнэхуамэ	фыкъэнэхуамэ	къэнэхуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуамэ	укъэмынэхуамэ	къэмынэхуамэ	дыкъэмынэхуамэ	фыкъэмынэхуамэ	къэмынэхуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъамэ	укъэнэхугъамэ	къэнэхугъамэ	дыкъэнэхугъамэ	фыкъэнэхугъамэ	къэнэхугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъамэ	укъэмынэхугъамэ	къэмынэхугъамэ	дыкъэмынэхугъамэ	фыкъэмынэхугъамэ	къэмынэхугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунмэ	укъэнэхунмэ	къэнэхунмэ	дыкъэнэхунмэ	фыкъэнэхунмэ	къэнэхун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунмэ	укъэмынэхунмэ	къэмынэхунмэ	дыкъэмынэхунмэ	фыкъэмынэхунмэ	къэмынэхун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунумэ	укъэнэхунумэ	къэнэхунумэ	дыкъэнэхунумэ	фыкъэнэхунумэ	къэнэхуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунумэ	укъэмынэхунумэ	къэмынэхунумэ	дыкъэмынэхунумэ	фыкъэмынэхунумэ	къэмынэхуну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэмэ	укъэнэхутэмэ	къэнэхутэмэ	дыкъэнэхутэмэ	фыкъэнэхутэмэ	къэнэху(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхутэмэ	укъэмынэхутэмэ	къэмынэхутэмэ	дыкъэмынэхутэмэ	фыкъэмынэхутэмэ	къэмынэху(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэмэ	укъэнэхуатэмэ	къэнэхуатэмэ	дыкъэнэхуатэмэ	фыкъэнэхуатэмэ	къэнэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуатэмэ	укъэмынэхуатэмэ	къэмынэхуатэмэ	дыкъэмынэхуатэмэ	фыкъэмынэхуатэмэ	къэмынэхуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэмэ	укъэнэхугъатэмэ	къэнэхугъатэмэ	дыкъэнэхугъатэмэ	фыкъэнэхугъатэмэ	къэнэхугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъатэмэ	укъэмынэхугъатэмэ	къэмынэхугъатэмэ	дыкъэмынэхугъатэмэ	фыкъэмынэхугъатэмэ	къэмынэхугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунтэмэ	укъэнэхунтэмэ	къэнэхунтэмэ	дыкъэнэхунтэмэ	фыкъэнэхунтэмэ	къэнэхун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунтэмэ	укъэмынэхунтэмэ	къэмынэхунтэмэ	дыкъэмынэхунтэмэ	фыкъэмынэхунтэмэ	къэмынэхун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунутэмэ	укъэнэхунутэмэ	къэнэхунутэмэ	дыкъэнэхунутэмэ	фыкъэнэхунутэмэ	къэнэхуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунутэмэ	укъэмынэхунутэмэ	къэмынэхунутэмэ	дыкъэмынэхунутэмэ	фыкъэмынэхунутэмэ	къэмынэхуну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунт	укъэнэхунт	къэнэхунт	дыкъэнэхунт	фыкъэнэхунт	къэнэхун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунтэкъым	укъэнэхунтэкъым	къэнэхунтэкъым	дыкъэнэхунтэкъым	фыкъэнэхунтэкъым	къэнэхун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунут	укъэнэхунут	къэнэхунут	дыкъэнэхунут	фыкъэнэхунут	къэнэхуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунутэкъым	укъэнэхунутэкъым	къэнэхунутэкъым	дыкъэнэхунутэкъым	фыкъэнэхунутэкъым	къэнэхуну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуми	укъэнэхуми	къэнэхуми	дыкъэнэхуми	фыкъэнэхуми	къэнэху(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуми	укъэмынэхуми	къэмынэхуми	дыкъэмынэхуми	фыкъэмынэхуми	къэмынэху(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуами	укъэнэхуами	къэнэхуами	дыкъэнэхуами	фыкъэнэхуами	къэнэхуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуами	укъэмынэхуами	къэмынэхуами	дыкъэмынэхуами	фыкъэмынэхуами	къэмынэхуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъами	укъэнэхугъами	къэнэхугъами	дыкъэнэхугъами	фыкъэнэхугъами	къэнэхугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъами	укъэмынэхугъами	къэмынэхугъами	дыкъэмынэхугъами	фыкъэмынэхугъами	къэмынэхугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунми	укъэнэхунми	къэнэхунми	дыкъэнэхунми	фыкъэнэхунми	къэнэхун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунми	укъэмынэхунми	къэмынэхунми	дыкъэмынэхунми	фыкъэмынэхунми	къэмынэхун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунуми	укъэнэхунуми	къэнэхунуми	дыкъэнэхунуми	фыкъэнэхунуми	къэнэхуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунуми	укъэмынэхунуми	къэмынэхунуми	дыкъэмынэхунуми	фыкъэмынэхунуми	къэмынэхуну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхутэми	укъэнэхутэми	къэнэхутэми	дыкъэнэхутэми	фыкъэнэхутэми	къэнэху(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхутэми	укъэмынэхутэми	къэмынэхутэми	дыкъэмынэхутэми	фыкъэмынэхутэми	къэмынэху(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуатэми	укъэнэхуатэми	къэнэхуатэми	дыкъэнэхуатэми	фыкъэнэхуатэми	къэнэхуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуатэми	укъэмынэхуатэми	къэмынэхуатэми	дыкъэмынэхуатэми	фыкъэмынэхуатэми	къэмынэхуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхугъатэми	укъэнэхугъатэми	къэнэхугъатэми	дыкъэнэхугъатэми	фыкъэнэхугъатэми	къэнэхугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхугъатэми	укъэмынэхугъатэми	къэмынэхугъатэми	дыкъэмынэхугъатэми	фыкъэмынэхугъатэми	къэмынэхугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунтэми	укъэнэхунтэми	къэнэхунтэми	дыкъэнэхунтэми	фыкъэнэхунтэми	къэнэхун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунтэми	укъэмынэхунтэми	къэмынэхунтэми	дыкъэмынэхунтэми	фыкъэмынэхунтэми	къэмынэхун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхунутэми	укъэнэхунутэми	къэнэхунутэми	дыкъэнэхунутэми	фыкъэнэхунутэми	къэнэхуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхунутэми	укъэмынэхунутэми	къэмынэхунутэми	дыкъэмынэхунутэми	фыкъэмынэхунутэми	къэмынэхуну(хэ)тэми

гъэщӀэгънэхуныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуаи	укъэнэхуаи	къэнэхуаи	дыкъэнэхуаи	фыкъэнэхуаи	къэнэхуаи
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуаи	укъэмынэхуаи	къэмынэхуаи	дыкъэмынэхуаи	фыкъэмынэхуаи	къэмынэхуаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуащэрэт	укъэнэхуащэрэт	къэнэхуащэрэт	дыкъэнэхуащэрэт	фыкъэнэхуащэрэт	къэнэхуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмынэхуащэрэт	укъэмынэхуащэрэт	къэмынэхуащэрэт	дыкъэмынэхуащэрэт	фыкъэмынэхуащэрэт	къэмынэхуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнщ	укъэнэхуагъэнщ	къэнэхуагъэнщ	дыкъэнэхуагъэнщ	фыкъэнэхуагъэнщ	къэнэхуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнкъым	укъэнэхуагъэнкъым	къэнэхуагъэнкъым	дыкъэнэхуагъэнкъым	фыкъэнэхуагъэнкъым	къэнэхуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнт	укъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт	дыкъэнэхуагъэнт	фыкъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнтэкъым	укъэнэхуагъэнтэкъым	къэнэхуагъэнтэкъым	дыкъэнэхуагъэнтэкъым	фыкъэнэхуагъэнтэкъым	къэнэхуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэн	укъэнэхуагъэн	къэнэхуагъэн	дыкъэнэхуагъэн	фыкъэнэхуагъэн	къэнэхуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнкъэ	укъэнэхуагъэнкъэ	къэнэхуагъэнкъэ	дыкъэнэхуагъэнкъэ	фыкъэнэхуагъэнкъэ	къэнэхуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнт	укъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт	дыкъэнэхуагъэнт	фыкъэнэхуагъэнт	къэнэхуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнтэкъэ	укъэнэхуагъэнтэкъэ	къэнэхуагъэнтэкъэ	дыкъэнэхуагъэнтэкъэ	фыкъэнэхуагъэнтэкъэ	къэнэхуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэннэху	укъэнэхуагъэннэху	къэнэхуагъэннэху	дыкъэнэхуагъэннэху	фыкъэнэхуагъэннэху	къэнэхуагъэннэху
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнукъым	укъэнэхуагъэнукъым	къэнэхуагъэнукъым	дыкъэнэхуагъэнукъым	фыкъэнэхуагъэнукъым	къэнэхуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнут	укъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут	дыкъэнэхуагъэнут	фыкъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнутэкъым	укъэнэхуагъэнутэкъым	къэнэхуагъэнутэкъым	дыкъэнэхуагъэнутэкъым	фыкъэнэхуагъэнутэкъым	къэнэхуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэну	укъэнэхуагъэну	къэнэхуагъэну	дыкъэнэхуагъэну	фыкъэнэхуагъэну	къэнэхуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнукъэ	укъэнэхуагъэнукъэ	къэнэхуагъэнукъэ	дыкъэнэхуагъэнукъэ	фыкъэнэхуагъэнукъэ	къэнэхуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнут	укъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут	дыкъэнэхуагъэнут	фыкъэнэхуагъэнут	къэнэхуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэнэхуагъэнутэкъэ	укъэнэхуагъэнутэкъэ	къэнэхуагъэнутэкъэ	дыкъэнэхуагъэнутэкъэ	фыкъэнэхуагъэнутэкъэ	къэнэхуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэху	укъэнэху	къэнэху	дыкъэнэху	фыкъэнэху	къэнэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэху	укъэмынэху	къэмынэху	дыкъэмынэху	фыкъэмынэху	къэмынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуа	укъэнэхуа	къэнэхуа	дыкъэнэхуа	фыкъэнэхуа	къэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуа	укъэмынэхуа	къэмынэхуа	дыкъэмынэхуа	фыкъэмынэхуа	къэмынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхугъа	укъэнэхугъа	къэнэхугъа	дыкъэнэхугъа	фыкъэнэхугъа	къэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхугъа	укъэмынэхугъа	къэмынэхугъа	дыкъэмынэхугъа	фыкъэмынэхугъа	къэмынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхун	укъэнэхун	къэнэхун	дыкъэнэхун	фыкъэнэхун	къэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхун	укъэмынэхун	къэмынэхун	дыкъэмынэхун	фыкъэмынэхун	къэмынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуну	укъэнэхуну	къэнэхуну	дыкъэнэхуну	фыкъэнэхуну	къэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуну	укъэмынэхуну	къэмынэхуну	дыкъэмынэхуну	фыкъэмынэхуну	къэмынэхуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэху	укъызэрынэху	къызэрынэху	дыкъызэрынэху	фыкъызэрынэху	къызэрынэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэху	укъызэрымынэху	къызэрымынэху	дыкъызэрымынэху	фыкъызэрымынэху	къызэрымынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхуа	укъызэрынэхуа	къызэрынэхуа	дыкъызэрынэхуа	фыкъызэрынэхуа	къызэрынэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхуа	укъызэрымынэхуа	къызэрымынэхуа	дыкъызэрымынэхуа	фыкъызэрымынэхуа	къызэрымынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхугъа	укъызэрынэхугъа	къызэрынэхугъа	дыкъызэрынэхугъа	фыкъызэрынэхугъа	къызэрынэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхугъа	укъызэрымынэхугъа	къызэрымынэхугъа	дыкъызэрымынэхугъа	фыкъызэрымынэхугъа	къызэрымынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхун	укъызэрынэхун	къызэрынэхун	дыкъызэрынэхун	фыкъызэрынэхун	къызэрынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхун	укъызэрымынэхун	къызэрымынэхун	дыкъызэрымынэхун	фыкъызэрымынэхун	къызэрымынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрынэхуну	укъызэрынэхуну	къызэрынэхуну	дыкъызэрынэхуну	фыкъызэрынэхуну	къызэрынэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымынэхуну	укъызэрымынэхуну	къызэрымынэхуну	дыкъызэрымынэхуну	фыкъызэрымынэхуну	къызэрымынэхуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэху	укъыщынэху	къыщынэху	дыкъыщынэху	фыкъыщынэху	къыщынэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэху	укъыщымынэху	къыщымынэху	дыкъыщымынэху	фыкъыщымынэху	къыщымынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхуа	укъыщынэхуа	къыщынэхуа	дыкъыщынэхуа	фыкъыщынэхуа	къыщынэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхуа	укъыщымынэхуа	къыщымынэхуа	дыкъыщымынэхуа	фыкъыщымынэхуа	къыщымынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхугъа	укъыщынэхугъа	къыщынэхугъа	дыкъыщынэхугъа	фыкъыщынэхугъа	къыщынэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхугъа	укъыщымынэхугъа	къыщымынэхугъа	дыкъыщымынэхугъа	фыкъыщымынэхугъа	къыщымынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхун	укъыщынэхун	къыщынэхун	дыкъыщынэхун	фыкъыщынэхун	къыщынэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхун	укъыщымынэхун	къыщымынэхун	дыкъыщымынэхун	фыкъыщымынэхун	къыщымынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщынэхуну	укъыщынэхуну	къыщынэхуну	дыкъыщынэхуну	фыкъыщынэхуну	къыщынэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымынэхуну	укъыщымынэхуну	къыщымынэхуну	дыкъыщымынэхуну	фыкъыщымынэхуну	къыщымынэхуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэху	укъыздэнэху	къыздэнэху	дыкъыздэнэху	фыкъыздэнэху	къыздэнэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэху	укъыздэмынэху	къыздэмынэху	дыкъыздэмынэху	фыкъыздэмынэху	къыздэмынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхуа	укъыздэнэхуа	къыздэнэхуа	дыкъыздэнэхуа	фыкъыздэнэхуа	къыздэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхуа	укъыздэмынэхуа	къыздэмынэхуа	дыкъыздэмынэхуа	фыкъыздэмынэхуа	къыздэмынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхугъа	укъыздэнэхугъа	къыздэнэхугъа	дыкъыздэнэхугъа	фыкъыздэнэхугъа	къыздэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхугъа	укъыздэмынэхугъа	къыздэмынэхугъа	дыкъыздэмынэхугъа	фыкъыздэмынэхугъа	къыздэмынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхун	укъыздэнэхун	къыздэнэхун	дыкъыздэнэхун	фыкъыздэнэхун	къыздэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхун	укъыздэмынэхун	къыздэмынэхун	дыкъыздэмынэхун	фыкъыздэмынэхун	къыздэмынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэнэхуну	укъыздэнэхуну	къыздэнэхуну	дыкъыздэнэхуну	фыкъыздэнэхуну	къыздэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмынэхуну	укъыздэмынэхуну	къыздэмынэхуну	дыкъыздэмынэхуну	фыкъыздэмынэхуну	къыздэмынэхуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэху	укъыщӀэнэху	къыщӀэнэху	дыкъыщӀэнэху	фыкъыщӀэнэху	къыщӀэнэху(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэху	укъыщӀэмынэху	къыщӀэмынэху	дыкъыщӀэмынэху	фыкъыщӀэмынэху	къыщӀэмынэху(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхуа	укъыщӀэнэхуӀэнэхуа	къыщӀэнэхуа	дыкъыщӀэнэхуа	фыкъыщӀэнэхуа	къыщӀэнэхуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхуа	укъыщӀэмынэхуа	къыщӀэмынэхуа	дыкъыщӀэмынэхуа	фыкъыщӀэмынэхуа	къыщӀэмынэхуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхугъа	укъыщӀэнэхугъа	къыщӀэнэхугъа	дыкъыщӀэнэхугъа	фыкъыщӀэнэхугъа	къыщӀэнэхугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхугъа	укъыщӀэмынэхугъа	къыщӀэмынэхугъа	дыкъыщӀэмынэхугъа	фыкъыщӀэмынэхугъа	къыщӀэмынэхугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхун	укъыщӀэнэхун	къыщӀэнэхун	дыкъыщӀэнэхун	фыкъыщӀэнэхун	къыщӀэнэхун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхун	укъыщӀэмынэхун	къыщӀэмынэхун	дыкъыщӀэмынэхун	фыкъыщӀэмынэхун	къыщӀэмынэхун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэнэхуну	укъыщӀэнэхуну	къыщӀэнэхуну	дыкъыщӀэнэхуну	фыкъыщӀэнэхуну	къыщӀэнэхуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмынэхуну	укъыщӀэмынэхуну	къыщӀэмынэхуну	дыкъыщӀэмынэхуну	фыкъыщӀэмынэхуну	къыщӀэмынэхуну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуу	укъэнэхуу	къэнэхуу	дыкъэнэхуу	фыкъэнэхуу	къэнэху(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуу	укъэмынэхуу	къэмынэхуу	дыкъэмынэхуу	фыкъэмынэхуу	къэмынэху(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуауэ	укъэнэхуауэ	къэнэхуауэ	дыкъэнэхуауэ	фыкъэнэхуауэ	къэнэхуауэ / къэнэхуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуауэ	укъэмынэхуауэ	къэмынэхуауэ	дыкъэмынэхуауэ	фыкъэмынэхуауэ	къэмынэхуауэ / къэмынэхуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыкъэнэхуурэ	укъэнэхуурэ	къэнэхуурэ	дыкъэнэхуурэ	фыкъэнэхуурэ	къэнэху(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыкъэмынэхуурэ	укъэмынэхуурэ	къэмынэхуурэ	дыкъэмынэхуурэ	фыкъэмынэхуурэ	къэмынэху(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]	[нэху]р	--	[нэху]хэр
Эргативнэ:	[нэху]	[нэху]м	--	[нэху]хэм
Послеложнэ:	[нэху]кӀэ	[нэху]мкӀэ	[нэху]хэкӀэ	[нэху]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[нэху]у	[нэху]рауэ	[нэху]хэу	[нэху]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]а	[нэху]ар	--	[нэху]ахэр
Эргативнэ:	[нэху]а	[нэху]ам	--	[нэху]ахэм
Послеложнэ:	[нэху]акӀэ	[нэху]амкӀэ	[нэху]ахэкӀэ	[нэху]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[нэху]ауэ	[нэху]арауэ	[нэху]ахэу	[нэху]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]н	[нэху]ныр	--	[нэху]нхэр
Эргативнэ:	[нэху]н	[нэху]ным	--	[нэху]нхэм
Послеложнэ:	[нэху]нкӀэ	[нэху]нымкӀэ	[нэху]нхэкӀэ	[нэху]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[нэху]ну	[нэху]нырауэ	[нэху]нхэу	[нэху]нхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[нэху]ну	[нэху]нур	--	[нэху]нухэр
Эргативнэ:	[нэху]ну	[нэху]нум	--	[нэху]нухэм
Послеложнэ:	[нэху]нукӀэ	[нэху]нумкӀэ	[нэху]нухэкӀэ	[нэху]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[нэху]нууэ	[нэху]нурауэ	[нэху]нухэу	[нэху]нухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Нэху къэхъун, нур къэхъун.
2. ЗыщӀыпӀэ къыщыблэн, къыщыцӀуун.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Уафэр хъуэпскӀри, пщӀантӀэ кӀуэцӀыр къэнэхуащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэнэхун: 1. be illuminated, be lit 2. shine, light up (in the direction of the speaker)
• Уафэр хъуэпскӀри, пщӀантӀэ кӀуэцӀыр къэнэхуащ: lightning struck and the inside of the courtyard lit up.

УРЫСЫБЗЭ

• къэнэхун: 1. осветиться 2. светить (сюда)
• Уафэр хъуэпскӀри, пщӀантӀэ кӀуэцӀыр къэнэхуащ: ударила молния и внутренняя часть двора озарилась

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын