къэпсэлъэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐpsɐ'ɬɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [псэлъ] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "къэпсэлъэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэпсэлъэн
щымыӀэныгъэ:	къэмыпсэлъэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэн	укъэпсэлъэн	къэпсэлъэн	дыкъэпсэлъэн	фыкъэпсэлъэн	къэпсэлъэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэн	укъэмыпсэлъэн	къэмыпсэлъэн	дыкъэмыпсэлъэн	фыкъэмыпсэлъэн	къэмыпсэлъэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэпсалъэ!	фыкъэпсалъэ!
щымыӀэныгъэ:	укъэмыпсалъэ!	фыкъэмыпсалъэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкърепсалъэ	укърепсалъэ	кърепсалъэ	дыкърепсалъэ	фыкърепсалъэ	кърепсалъэ
щымыӀэныгъэ:	сыкъремыпсалъэ	укъремыпсалъэ	къремыпсалъэ	дыкъремыпсалъэ	фыкъремыпсалъэ	къремыпсалъэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъопсалъэ(р)	укъопсалъэ(р)	къопсалъэ(р)	дыкъопсалъэ(р)	фыкъопсалъэ(р)	къопсалъэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэркъым	укъэпсалъэркъым	къэпсалъэркъым	дыкъэпсалъэркъым	фыкъэпсалъэркъым	къэпсалъэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэ(р)т	укъэпсалъэ(р)т	къэпсалъэ(р)т	дыкъэпсалъэ(р)т	фыкъэпсалъэ(р)т	къэпсалъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэ(р)тэкъым	укъэпсалъэ(р)тэкъым	къэпсалъэ(р)тэкъым	дыкъэпсалъэ(р)тэкъым	фыкъэпсалъэ(р)тэкъым	къэпсалъэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъащ	укъэпсэлъащ	къэпсэлъащ	дыкъэпсэлъащ	фыкъэпсэлъащ	къэпсэлъа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъакъым	укъэпсэлъакъым	къэпсэлъакъым	дыкъэпсэлъакъым	фыкъэпсэлъакъым	къэпсэлъа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъат	укъэпсэлъат	къэпсэлъат	дыкъэпсэлъат	фыкъэпсэлъат	къэпсэлъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъатэкъым	укъэпсэлъатэкъым	къэпсэлъатэкъым	дыкъэпсэлъатэкъым	фыкъэпсэлъатэкъым	къэпсэлъа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъащ	укъэпсэлъэгъащ	къэпсэлъэгъащ	дыкъэпсэлъэгъащ	фыкъэпсэлъэгъащ	къэпсэлъэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъакъым	укъэпсэлъэгъакъым	къэпсэлъэгъакъым	дыкъэпсэлъэгъакъым	фыкъэпсэлъэгъакъым	къэпсэлъэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъат	укъэпсэлъэгъат	къэпсэлъэгъат	дыкъэпсэлъэгъат	фыкъэпсэлъэгъат	къэпсэлъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъатэкъым	укъэпсэлъэгъатэкъым	къэпсэлъэгъатэкъым	дыкъэпсэлъэгъатэкъым	фыкъэпсэлъэгъатэкъым	къэпсэлъэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэщ	укъэпсалъэщ	къэпсалъэщ	дыкъэпсалъэщ	фыкъэпсалъэщ	къэпсалъэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэкъым	укъэпсалъэкъым	къэпсалъэкъым	дыкъэпсалъэкъым	фыкъэпсалъэкъым	къэпсалъэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэт	укъэпсалъэт	къэпсалъэт	дыкъэпсалъэт	фыкъэпсалъэт	къэпсалъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэтэкъым	укъэпсалъэтэкъым	къэпсалъэтэкъым	дыкъэпсалъэтэкъым	фыкъэпсалъэтэкъым	къэпсалъэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнщ	укъэпсэлъэнщ	къэпсэлъэнщ	дыкъэпсэлъэнщ	фыкъэпсэлъэнщ	къэпсэлъэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнкъым	укъэпсэлъэнкъым	къэпсэлъэнкъым	дыкъэпсэлъэнкъым	фыкъэпсэлъэнкъым	къэпсэлъэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнущ	укъэпсэлъэнущ	къэпсэлъэнущ	дыкъэпсэлъэнущ	фыкъэпсэлъэнущ	къэпсэлъэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнукъым	укъэпсэлъэнукъым	къэпсэлъэнукъым	дыкъэпсэлъэнукъым	фыкъэпсэлъэнукъым	къэпсэлъэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэрэ	укъэпсалъэрэ	къэпсалъэрэ	дыкъэпсалъэрэ	фыкъэпсалъэрэ	къэпсалъэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэркъэ	укъэпсалъэркъэ	къэпсалъэркъэ	дыкъэпсалъэркъэ	фыкъэпсалъэркъэ	къэпсалъэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэ(р)т	укъэпсалъэ(р)т	къэпсалъэ(р)т	дыкъэпсалъэ(р)т	фыкъэпсалъэ(р)т	къэпсалъэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэ(р)тэкъэ	укъэпсалъэ(р)тэкъэ	къэпсалъэ(р)тэкъэ	дыкъэпсалъэ(р)тэкъэ	фыкъэпсалъэ(р)тэкъэ	къэпсалъэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъа	укъэпсэлъа	къэпсэлъа	дыкъэпсэлъа	фыкъэпсэлъа	къэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъакъэ	укъэпсэлъакъэ	къэпсэлъакъэ	дыкъэпсэлъакъэ	фыкъэпсэлъакъэ	къэпсэлъа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъат	укъэпсэлъат	къэпсэлъат	дыкъэпсэлъат	фыкъэпсэлъат	къэпсэлъа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъатэкъэ	укъэпсэлъатэкъэ	къэпсэлъатэкъэ	дыкъэпсэлъатэкъэ	фыкъэпсэлъатэкъэ	къэпсэлъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъа	укъэпсэлъэгъа	къэпсэлъэгъа	дыкъэпсэлъэгъа	фыкъэпсэлъэгъа	къэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъакъэ	укъэпсэлъэгъакъэ	къэпсэлъэгъакъэ	дыкъэпсэлъэгъакъэ	фыкъэпсэлъэгъакъэ	къэпсэлъэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъат	укъэпсэлъэгъат	къэпсэлъэгъат	дыкъэпсэлъэгъат	фыкъэпсэлъэгъат	къэпсэлъэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъатэкъэ	укъэпсэлъэгъатэкъэ	къэпсэлъэгъатэкъэ	дыкъэпсэлъэгъатэкъэ	фыкъэпсэлъэгъатэкъэ	къэпсэлъэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэ	укъэпсалъэ	къэпсалъэ	дыкъэпсалъэ	фыкъэпсалъэ	къэпсалъэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэкъэ	укъэпсалъэкъэ	къэпсалъэкъэ	дыкъэпсалъэкъэ	фыкъэпсалъэкъэ	къэпсалъэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэт	укъэпсалъэт	къэпсалъэт	дыкъэпсалъэт	фыкъэпсалъэт	къэпсалъэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэтэкъэ	укъэпсалъэтэкъэ	къэпсалъэтэкъэ	дыкъэпсалъэтэкъэ	фыкъэпсалъэтэкъэ	къэпсалъэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэн	укъэпсэлъэн	къэпсэлъэн	дыкъэпсэлъэн	фыкъэпсэлъэн	къэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнкъэ	укъэпсэлъэнкъэ	къэпсэлъэнкъэ	дыкъэпсэлъэнкъэ	фыкъэпсэлъэнкъэ	къэпсэлъэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэну	укъэпсэлъэну	къэпсэлъэну	дыкъэпсэлъэну	фыкъэпсэлъэну	къэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнукъэ	укъэпсэлъэнукъэ	къэпсэлъэнукъэ	дыкъэпсэлъэнукъэ	фыкъэпсэлъэнукъэ	къэпсэлъэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэмэ	укъэпсалъэмэ	къэпсалъэмэ	дыкъэпсалъэмэ	фыкъэпсалъэмэ	къэпсалъэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсалъэмэ	укъэмыпсалъэмэ	къэмыпсалъэмэ	дыкъэмыпсалъэмэ	фыкъэмыпсалъэмэ	къэмыпсалъэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъамэ	укъэпсэлъамэ	къэпсэлъамэ	дыкъэпсэлъамэ	фыкъэпсэлъамэ	къэпсэлъа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъамэ	укъэмыпсэлъамэ	къэмыпсэлъамэ	дыкъэмыпсэлъамэ	фыкъэмыпсэлъамэ	мыпсэлъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъамэ	укъэпсэлъэгъамэ	къэпсэлъэгъамэ	дыкъэпсэлъэгъамэ	фыкъэпсэлъэгъамэ	къэпсэлъэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэгъамэ	укъэмыпсэлъэгъамэ	къэмыпсэлъэгъамэ	дыкъэмыпсэлъэгъамэ	фыкъэмыпсэлъэгъамэ	къэмыпсэлъэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнмэ	укъэпсэлъэнмэ	къэпсэлъэнмэ	дыкъэпсэлъэнмэ	фыкъэпсэлъэнмэ	къэпсэлъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнмэ	укъэмыпсэлъэнмэ	къэмыпсэлъэнмэ	дыкъэмыпсэлъэнмэ	фыкъэмыпсэлъэнмэ	къэмыпсэлъэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнумэ	укъэпсэлъэнумэ	къэпсэлъэнумэ	дыкъэпсэлъэнумэ	фыкъэпсэлъэнумэ	къэпсэлъэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнумэ	укъэмыпсэлъэнумэ	къэмыпсэлъэнумэ	дыкъэмыпсэлъэнумэ	фыкъэмыпсэлъэнумэ	къэмыпсэлъэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэтэмэ	укъэпсалъэтэмэ	къэпсалъэтэмэ	дыкъэпсалъэтэмэ	фыкъэпсалъэтэмэ	къэпсалъэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсалъэтэмэ	укъэмыпсалъэтэмэ	къэмыпсалъэтэмэ	дыкъэмыпсалъэтэмэ	фыкъэмыпсалъэтэмэ	къэмыпсалъэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъатэмэ	укъэпсэлъатэмэ	къэпсэлъатэмэ	дыкъэпсэлъатэмэ	фыкъэпсэлъатэмэ	къэпсэлъа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъатэмэ	укъэмыпсэлъатэмэ	къэмыпсэлъатэмэ	дыкъэмыпсэлъатэмэ	фыкъэмыпсэлъатэмэ	къэмыпсэлъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъатэмэ	укъэпсэлъэгъатэмэ	къэпсэлъэгъатэмэ	дыкъэпсэлъэгъатэмэ	фыкъэпсэлъэгъатэмэ	къэпсэлъэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэгъатэмэ	укъэмыпсэлъэгъатэмэ	къэмыпсэлъэгъатэмэ	дыкъэмыпсэлъэгъатэмэ	фыкъэмыпсэлъэгъатэмэ	къэмыпсэлъэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнтэмэ	укъэпсэлъэнтэмэ	къэпсэлъэнтэмэ	дыкъэпсэлъэнтэмэ	фыкъэпсэлъэнтэмэ	къэпсэлъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнтэмэ	укъэмыпсэлъэнтэмэ	къэмыпсэлъэнтэмэ	дыкъэмыпсэлъэнтэмэ	фыкъэмыпсэлъэнтэмэ	къэмыпсэлъэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнутэмэ	укъэпсэлъэнутэмэ	къэпсэлъэнутэмэ	дыкъэпсэлъэнутэмэ	фыкъэпсэлъэнутэмэ	къэпсэлъэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнутэмэ	укъэмыпсэлъэнутэмэ	къэмыпсэлъэнутэмэ	дыкъэмыпсэлъэнутэмэ	фыкъэмыпсэлъэнутэмэ	къэмыпсэлъэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнт	укъэпсэлъэнт	къэпсэлъэнт	дыкъэпсэлъэнт	фыкъэпсэлъэнт	къэпсэлъэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнтэкъым	укъэпсэлъэнтэкъым	къэпсэлъэнтэкъым	дыкъэпсэлъэнтэкъым	фыкъэпсэлъэнтэкъым	къэпсэлъэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнут	укъэпсэлъэнут	къэпсэлъэнут	дыкъэпсэлъэнут	фыкъэпсэлъэнут	къэпсэлъэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнутэкъым	укъэпсэлъэнутэкъым	къэпсэлъэнутэкъым	дыкъэпсэлъэнутэкъым	фыкъэпсэлъэнутэкъым	къэпсэлъэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэми	укъэпсалъэми	къэпсалъэми	дыкъэпсалъэми	фыкъэпсалъэми	къэпсалъэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсалъэми	укъэмыпсалъэми	къэмыпсалъэми	дыкъэмыпсалъэми	фыкъэмыпсалъэми	къэмыпсалъэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъами	укъэпсэлъами	къэпсэлъами	дыкъэпсэлъами	фыкъэпсэлъами	къэпсэлъа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъами	укъэмыпсэлъами	къэмыпсэлъами	дыкъэмыпсэлъами	фыкъэмыпсэлъами	къэмыпсэлъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъами	укъэпсэлъэгъами	къэпсэлъэгъами	дыкъэпсэлъэгъами	фыкъэпсэлъэгъами	къэпсэлъэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэгъами	укъэмыпсэлъэгъами	къэмыпсэлъэгъами	дыкъэмыпсэлъэгъами	фыкъэмыпсэлъэгъами	къэмыпсэлъэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнми	укъэпсэлъэнми	къэпсэлъэнми	дыкъэпсэлъэнми	фыкъэпсэлъэнми	къэпсэлъэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнми	укъэмыпсэлъэнми	къэмыпсэлъэнми	дыкъэмыпсэлъэнми	фыкъэмыпсэлъэнми	къэмыпсэлъэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнуми	укъэпсэлъэнуми	къэпсэлъэнуми	дыкъэпсэлъэнуми	фыкъэпсэлъэнуми	къэпсэлъэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнуми	укъэмыпсэлъэнуми	къэмыпсэлъэнуми	дыкъэмыпсэлъэнуми	фыкъэмыпсэлъэнуми	къэмыпсэлъэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсалъэтэми	укъэпсалъэтэми	къэпсалъэтэми	дыкъэпсалъэтэми	фыкъэпсалъэтэми	къэпсалъэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсалъэтэми	укъэмыпсалъэтэми	къэмыпсалъэтэми	дыкъэмыпсалъэтэми	фыкъэмыпсалъэтэми	къэмыпсалъэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъатэми	укъэпсэлъатэми	къэпсэлъатэми	дыкъэпсэлъатэми	фыкъэпсэлъатэми	къэпсэлъа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъатэми	укъэмыпсэлъатэми	къэмыпсэлъатэми	дыкъэмыпсэлъатэми	фыкъэмыпсэлъатэми	къэмыпсэлъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэгъатэми	укъэпсэлъэгъатэми	къэпсэлъэгъатэми	дыкъэпсэлъэгъатэми	фыкъэпсэлъэгъатэми	къэпсэлъэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэгъатэми	укъэмыпсэлъэгъатэми	къэмыпсэлъэгъатэми	дыкъэмыпсэлъэгъатэми	фыкъэмыпсэлъэгъатэми	къэмыпсэлъэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнтэми	укъэпсэлъэнтэми	къэпсэлъэнтэми	дыкъэпсэлъэнтэми	фыкъэпсэлъэнтэми	къэпсэлъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнтэми	укъэмыпсэлъэнтэми	къэмыпсэлъэнтэми	дыкъэмыпсэлъэнтэми	фыкъэмыпсэлъэнтэми	къэмыпсэлъэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъэнутэми	укъэпсэлъэнутэми	къэпсэлъэнутэми	дыкъэпсэлъэнутэми	фыкъэпсэлъэнутэми	къэпсэлъэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъэнутэми	укъэмыпсэлъэнутэми	къэмыпсэлъэнутэми	дыкъэмыпсэлъэнутэми	фыкъэмыпсэлъэнутэми	къэмыпсэлъэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъпсэлъэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъаи	укъэпсэлъаи	къэпсэлъаи	дыкъэпсэлъаи	фыкъэпсэлъаи	къэпсэлъаи
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъаи	укъэмыпсэлъаи	къэмыпсэлъаи	дыкъэмыпсэлъаи	фыкъэмыпсэлъаи	къэмыпсэлъаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъащэрэт	укъэпсэлъащэрэт	къэпсэлъащэрэт	дыкъэпсэлъащэрэт	фыкъэпсэлъащэрэт	къэпсэлъащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыпсэлъащэрэт	укъэмыпсэлъащэрэт	къэмыпсэлъащэрэт	дыкъэмыпсэлъащэрэт	фыкъэмыпсэлъащэрэт	къэмыпсэлъащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнщ	укъэпсэлъагъэнщ	къэпсэлъагъэнщ	дыкъэпсэлъагъэнщ	фыкъэпсэлъагъэнщ	къэпсэлъагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнкъым	укъэпсэлъагъэнкъым	къэпсэлъагъэнкъым	дыкъэпсэлъагъэнкъым	фыкъэпсэлъагъэнкъым	къэпсэлъагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнт	укъэпсэлъагъэнт	къэпсэлъагъэнт	дыкъэпсэлъагъэнт	фыкъэпсэлъагъэнт	къэпсэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнтэкъым	укъэпсэлъагъэнтэкъым	къэпсэлъагъэнтэкъым	дыкъэпсэлъагъэнтэкъым	фыкъэпсэлъагъэнтэкъым	къэпсэлъагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэн	укъэпсэлъагъэн	къэпсэлъагъэн	дыкъэпсэлъагъэн	фыкъэпсэлъагъэн	къэпсэлъагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнкъэ	укъэпсэлъагъэнкъэ	къэпсэлъагъэнкъэ	дыкъэпсэлъагъэнкъэ	фыкъэпсэлъагъэнкъэ	къэпсэлъагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнт	укъэпсэлъагъэнт	къэпсэлъагъэнт	дыкъэпсэлъагъэнт	фыкъэпсэлъагъэнт	къэпсэлъагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнтэкъэ	укъэпсэлъагъэнтэкъэ	къэпсэлъагъэнтэкъэ	дыкъэпсэлъагъэнтэкъэ	фыкъэпсэлъагъэнтэкъэ	къэпсэлъагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнущ	укъэпсэлъагъэнущ	къэпсэлъагъэнущ	дыкъэпсэлъагъэнущ	фыкъэпсэлъагъэнущ	къэпсэлъагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнукъым	укъэпсэлъагъэнукъым	къэпсэлъагъэнукъым	дыкъэпсэлъагъэнукъым	фыкъэпсэлъагъэнукъым	къэпсэлъагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнут	укъэпсэлъагъэнут	къэпсэлъагъэнут	дыкъэпсэлъагъэнут	фыкъэпсэлъагъэнут	къэпсэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнутэкъым	укъэпсэлъагъэнутэкъым	къэпсэлъагъэнутэкъым	дыкъэпсэлъагъэнутэкъым	фыкъэпсэлъагъэнутэкъым	къэпсэлъагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэну	укъэпсэлъагъэну	къэпсэлъагъэну	дыкъэпсэлъагъэну	фыкъэпсэлъагъэну	къэпсэлъагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнукъэ	укъэпсэлъагъэнукъэ	къэпсэлъагъэнукъэ	дыкъэпсэлъагъэнукъэ	фыкъэпсэлъагъэнукъэ	къэпсэлъагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнут	укъэпсэлъагъэнут	къэпсэлъагъэнут	дыкъэпсэлъагъэнут	фыкъэпсэлъагъэнут	къэпсэлъагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэпсэлъагъэнутэкъэ	укъэпсэлъагъэнутэкъэ	къэпсэлъагъэнутэкъэ	дыкъэпсэлъагъэнутэкъэ	фыкъэпсэлъагъэнутэкъэ	къэпсэлъагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсалъэ	укъэпсалъэ	къэпсалъэ	дыкъэпсалъэ	фыкъэпсалъэ	къэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсалъэ	укъэмыпсалъэ	къэмыпсалъэ	дыкъэмыпсалъэ	фыкъэмыпсалъэ	къэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсэлъа	укъэпсэлъа	къэпсэлъа	дыкъэпсэлъа	фыкъэпсэлъа	къэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсэлъа	укъэмыпсэлъа	къэмыпсэлъа	дыкъэмыпсэлъа	фыкъэмыпсэлъа	къэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсэлъэгъа	укъэпсэлъэгъа	къэпсэлъэгъа	дыкъэпсэлъэгъа	фыкъэпсэлъэгъа	къэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсэлъэгъа	укъэмыпсэлъэгъа	къэмыпсэлъэгъа	дыкъэмыпсэлъэгъа	фыкъэмыпсэлъэгъа	къэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсэлъэн	укъэпсэлъэн	къэпсэлъэн	дыкъэпсэлъэн	фыкъэпсэлъэн	къэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсэлъэн	укъэмыпсэлъэн	къэмыпсэлъэн	дыкъэмыпсэлъэн	фыкъэмыпсэлъэн	къэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсэлъэну	укъэпсэлъэну	къэпсэлъэну	дыкъэпсэлъэну	фыкъэпсэлъэну	къэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсэлъэну	укъэмыпсэлъэну	къэмыпсэлъэну	дыкъэмыпсэлъэну	фыкъэмыпсэлъэну	къэмыпсэлъэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыпсалъэ	укъызэрыпсалъэ	къызэрыпсалъэ	дыкъызэрыпсалъэ	фыкъызэрыпсалъэ	къызэрыпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыпсалъэ	укъызэрымыпсалъэ	къызэрымыпсалъэ	дыкъызэрымыпсалъэ	фыкъызэрымыпсалъэ	къызэрымыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыпсэлъа	укъызэрыпсэлъа	къызэрыпсэлъа	дыкъызэрыпсэлъа	фыкъызэрыпсэлъа	къызэрыпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыпсэлъа	укъызэрымыпсэлъа	къызэрымыпсэлъа	дыкъызэрымыпсэлъа	фыкъызэрымыпсэлъа	къызэрымыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыпсэлъэгъа	укъызэрыпсэлъэгъа	къызэрыпсэлъэгъа	дыкъызэрыпсэлъэгъа	фыкъызэрыпсэлъэгъа	къызэрыпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыпсэлъэгъа	укъызэрымыпсэлъэгъа	къызэрымыпсэлъэгъа	дыкъызэрымыпсэлъэгъа	фыкъызэрымыпсэлъэгъа	къызэрымыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыпсэлъэн	укъызэрыпсэлъэн	къызэрыпсэлъэн	дыкъызэрыпсэлъэн	фыкъызэрыпсэлъэн	къызэрыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыпсэлъэн	укъызэрымыпсэлъэн	къызэрымыпсэлъэн	дыкъызэрымыпсэлъэн	фыкъызэрымыпсэлъэн	къызэрымыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыпсэлъэну	укъызэрыпсэлъэну	къызэрыпсэлъэну	дыкъызэрыпсэлъэну	фыкъызэрыпсэлъэну	къызэрыпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыпсэлъэну	укъызэрымыпсэлъэну	къызэрымыпсэлъэну	дыкъызэрымыпсэлъэну	фыкъызэрымыпсэлъэну	къызэрымыпсэлъэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыпсалъэ	укъыщыпсалъэ	къыщыпсалъэ	дыкъыщыпсалъэ	фыкъыщыпсалъэ	къыщыпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыпсалъэ	укъыщымыпсалъэ	къыщымыпсалъэ	дыкъыщымыпсалъэ	фыкъыщымыпсалъэ	къыщымыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыпсэлъа	укъыщыпсэлъа	къыщыпсэлъа	дыкъыщыпсэлъа	фыкъыщыпсэлъа	къыщыпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыпсэлъа	укъыщымыпсэлъа	къыщымыпсэлъа	дыкъыщымыпсэлъа	фыкъыщымыпсэлъа	къыщымыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыпсэлъэгъа	укъыщыпсэлъэгъа	къыщыпсэлъэгъа	дыкъыщыпсэлъэгъа	фыкъыщыпсэлъэгъа	къыщыпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыпсэлъэгъа	укъыщымыпсэлъэгъа	къыщымыпсэлъэгъа	дыкъыщымыпсэлъэгъа	фыкъыщымыпсэлъэгъа	къыщымыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыпсэлъэн	укъыщыпсэлъэн	къыщыпсэлъэн	дыкъыщыпсэлъэн	фыкъыщыпсэлъэн	къыщыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыпсэлъэн	укъыщымыпсэлъэн	къыщымыпсэлъэн	дыкъыщымыпсэлъэн	фыкъыщымыпсэлъэн	къыщымыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыпсэлъэну	укъыщыпсэлъэну	къыщыпсэлъэну	дыкъыщыпсэлъэну	фыкъыщыпсэлъэну	къыщыпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыпсэлъэну	укъыщымыпсэлъэну	къыщымыпсэлъэну	дыкъыщымыпсэлъэну	фыкъыщымыпсэлъэну	къыщымыпсэлъэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыдзэпсалъэ	укъыдзэпсалъэ	къыдзэпсалъэ	дыкъыдзэпсалъэ	фыкъыдзэпсалъэ	къыдзэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыдзэмыпсалъэ	укъыдзэмыпсалъэ	къыдзэмыпсалъэ	дыкъыдзэмыпсалъэ	фыкъыдзэмыпсалъэ	къыдзэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыдзэпсэлъа	укъыдзэпсэлъа	къыдзэпсэлъа	дыкъыдзэпсэлъа	фыкъыдзэпсэлъа	къыдзэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыдзэмыпсэлъа	укъыдзэмыпсэлъа	къыдзэмыпсэлъа	дыкъыдзэмыпсэлъа	фыкъыдзэмыпсэлъа	къыдзэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыдзэпсэлъэгъа	укъыдзэпсэлъэгъа	къыдзэпсэлъэгъа	дыкъыдзэпсэлъэгъа	фыкъыдзэпсэлъэгъа	къыдзэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыдзэмыпсэлъэгъа	укъыдзэмыпсэлъэгъа	къыдзэмыпсэлъэгъа	дыкъыдзэмыпсэлъэгъа	фыкъыдзэмыпсэлъэгъа	къыдзэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыдзэпсэлъэн	укъыдзэпсэлъэн	къыдзэпсэлъэн	дыкъыдзэпсэлъэн	фыкъыдзэпсэлъэн	къыдзэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыдзэмыпсэлъэн	укъыдзэмыпсэлъэн	къыдзэмыпсэлъэн	дыкъыдзэмыпсэлъэн	фыкъыдзэмыпсэлъэн	къыдзэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыдзэпсэлъэну	укъыдзэпсэлъэну	къыдзэпсэлъэну	дыкъыдзэпсэлъэну	фыкъыдзэпсэлъэну	къыдзэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыдзэмыпсэлъэну	укъыдзэмыпсэлъэну	къыдзэмыпсэлъэну	дыкъыдзэмыпсэлъэну	фыкъыдзэмыпсэлъэну	къыдзэмыпсэлъэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэпсалъэ	укъыщӀэпсалъэ	къыщӀэпсалъэ	дыкъыщӀэпсалъэ	фыкъыщӀэпсалъэ	къыщӀэпсалъэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыпсалъэ	укъыщӀэмыпсалъэ	къыщӀэмыпсалъэ	дыкъыщӀэмыпсалъэ	фыкъыщӀэмыпсалъэ	къыщӀэмыпсалъэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэпсэлъа	укъыщӀэпсэлъа	къыщӀэпсэлъа	дыкъыщӀэпсэлъа	фыкъыщӀэпсэлъа	къыщӀэпсэлъа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыпсэлъа	укъыщӀэмыпсэлъа	къыщӀэмыпсэлъа	дыкъыщӀэмыпсэлъа	фыкъыщӀэмыпсэлъа	къыщӀэмыпсэлъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэпсэлъэгъа	укъыщӀэпсэлъэгъа	къыщӀэпсэлъэгъа	дыкъыщӀэпсэлъэгъа	фыкъыщӀэпсэлъэгъа	къыщӀэпсэлъэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыпсэлъэгъа	укъыщӀэмыпсэлъэгъа	къыщӀэмыпсэлъэгъа	дыкъыщӀэмыпсэлъэгъа	фыкъыщӀэмыпсэлъэгъа	къыщӀэмыпсэлъэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэпсэлъэн	укъыщӀэпсэлъэн	къыщӀэпсэлъэн	дыкъыщӀэпсэлъэн	фыкъыщӀэпсэлъэн	къыщӀэпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыпсэлъэн	укъыщӀэмыпсэлъэн	къыщӀэмыпсэлъэн	дыкъыщӀэмыпсэлъэн	фыкъыщӀэмыпсэлъэн	къыщӀэмыпсэлъэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэпсэлъэну	укъыщӀэпсэлъэну	къыщӀэпсэлъэну	дыкъыщӀэпсэлъэну	фыкъыщӀэпсэлъэну	къыщӀэпсэлъэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыпсэлъэну	укъыщӀэмыпсэлъэну	къыщӀэмыпсэлъэну	дыкъыщӀэмыпсэлъэну	фыкъыщӀэмыпсэлъэну	къыщӀэмыпсэлъэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсалъэу	укъэпсалъэу	къэпсалъэу	дыкъэпсалъэу	фыкъэпсалъэу	къэпсалъэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсалъэу	укъэмыпсалъэу	къэмыпсалъэу	дыкъэмыпсалъэу	фыкъэмыпсалъэу	къэмыпсалъэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэпсэлъауэ	укъэпсэлъауэ	къэпсэлъауэ	дыкъэпсэлъауэ	фыкъэпсэлъауэ	къэпсэлъауэ / къэпсэлъа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсэлъауэ	укъэмыпсэлъауэ	къэмыпсэлъауэ	дыкъэмыпсэлъауэ	фыкъэмыпсэлъауэ	къэмыпсэлъауэ(хэ) / къэмыпсэлъа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыкъэпсалъэурэ	укъэпсалъэурэ	къэпсалъэурэ	дыкъэпсалъэурэ	фыкъэпсалъэурэ	къэпсалъэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыпсалъэурэ	укъэмыпсалъэурэ	къэмыпсалъэурэ	дыкъэмыпсалъэурэ	фыкъэмыпсалъэурэ	къэмыпсалъэ(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псалъ]э	[псалъ]эр	--	[псалъ]эхэр
Эргативнэ:	[псалъ]э	[псалъ]эм	--	[псалъ]эхэм
Послеложнэ:	[псалъ]экӀэ	[псалъ]эмкӀэ	[псалъ]эхэкӀэ	[псалъ]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псалъ]эуэ	[псалъ]эрауэ	[псалъ]эхэу	[псалъ]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъ]а	[псэлъ]ар	--	[псэлъ]ахэр
Эргативнэ:	[псэлъ]а	[псэлъ]ам	--	[псэлъ]ахэм
Послеложнэ:	[псэлъ]акӀэ	[псэлъ]амкӀэ	[псэлъ]ахэкӀэ	[псэлъ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъ]ауэ	[псэлъ]арауэ	[псэлъ]ахэу	[псэлъ]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъ]эн	[псэлъ]эныр	--	[псэлъ]энхэр
Эргативнэ:	[псэлъ]эн	[псэлъ]эным	--	[псэлъ]энхэм
Послеложнэ:	[псэлъ]энкӀэ	[псэлъ]энымкӀэ	[псэлъ]энхэкӀэ	[псэлъ]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[псэлъ]эну	[псэлъ]энырауэ	[псэлъ]энхэу	[псэлъ]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъ]эну	[псэлъ]энур	--	[псэлъ]энухэр
Эргативнэ:	[псэлъ]эну	[псэлъ]энум	--	[псэлъ]энухэм
Послеложнэ:	[псэлъ]энукӀэ	[псэлъ]энумкӀэ	[псэлъ]энухэкӀэ	[псэлъ]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъ]энууэ	[псэлъ]энурауэ	[псэлъ]энухэу	[псэлъ]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрхэм (п. п. зэӀущӀэм хэтхэм) яхуэгъэзауэ зыгуэр жыӀэн.
2. Псалъэу щӀэдзэн, зыгуэр жыпӀэну къебгъэжьэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Утыкум къиувэу къэпсэлъэн.
• РадиокӀэ къэпсэлъэн.
• Сабийр къэпсэлъащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэпсэлъэн: 1. give or pronounce a speech 2. start speaking
• Утыкум къиувэу къэпсэлъэн: speak from the centre of the square (arena).
• РадиокӀэ къэпсэлъэн: speak on the radio
• Сабийр къэпсэлъащ: the child started speaking

УРЫСЫБЗЭ

• къэпсэлъэн: 1. выступить, произнести речь 2. начать говорить
• Утыкум къиувэу къэпсэлъэн: выступить, стоя посередине площади (арены)
• РадиокӀэ къэпсэлъэн: говорить по радио
• Сабийр къэпсэлъащ: ребенок заговорил

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын