къэпхъэнкӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐpχɐn'tʹʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [пхъэнкӀ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къэпхъэнкӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэпхъэнкӀын
щымыӀэныгъэ:	къэмыпхъэнкӀын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀын	къэппхъэнкӀын	къипхъэнкӀын	къэтпхъэнкӀын	къэфпхъэнкӀын	къапхъэнкӀын
щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀын	къыумыпхъэнкӀын	къимыпхъэнкӀын	къэдмыпхъэнкӀын	къэвмыпхъэнкӀын	къамыпхъэнкӀын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэпхъэнкӀ!	къэфпхъэнкӀ!
щымыӀэныгъэ:	къыумыпхъэнкӀ!	къэвмыпхъэнкӀ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсрепхъэнкӀ	къыурепхъэнкӀ	кърепхъэнкӀ	къэтрепхъэнкӀ	къэфрепхъэнкӀ	кърепхъэнкӀ
щымыӀэныгъэ:	къэсремыпхъэнкӀ	къыуремыпхъэнкӀ	къремыпхъэнкӀ	къэтремыпхъэнкӀ	къэфремыпхъэнкӀ	къремыпхъэнкӀ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызопхъэнкӀ(ыр)	къыбопхъэнкӀ(ыр)	къепхъэнкӀ(ыр)	къыдопхъэнкӀ(ыр)	къывопхъэнкӀ(ыр)	къапхъэнкӀ(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыркъым	къэппхъэнкӀыркъым	къипхъэнкӀыркъым	къэтпхъэнкӀыркъым	къэфпхъэнкӀыркъым	къапхъэнкӀыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀырт	къэппхъэнкӀырт	къипхъэнкӀырт	къэтпхъэнкӀырт	къэфпхъэнкӀырт	къапхъэнкӀырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыртэкъым	къэппхъэнкӀыртэкъым	къипхъэнкӀыртэкъым	къэтпхъэнкӀыртэкъым	къэфпхъэнкӀыртэкъым	къапхъэнкӀыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀащ	къэппхъэнкӀащ	къипхъэнкӀащ	къэтпхъэнкӀащ	къэфпхъэнкӀащ	къапхъэнкӀащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀакъым	къэппхъэнкӀакъым	къипхъэнкӀакъым	къэтпхъэнкӀакъым	къэфпхъэнкӀакъым	къапхъэнкӀакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀат	къэппхъэнкӀат	къипхъэнкӀат	къэтпхъэнкӀат	къэфпхъэнкӀат	къапхъэнкӀат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀатэкъым	къэппхъэнкӀатэкъым	къипхъэнкӀатэкъым	къэтпхъэнкӀатэкъым	къэфпхъэнкӀатэкъым	къапхъэнкӀатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъащ	къэппхъэнкӀыгъащ	къипхъэнкӀыгъащ	къэтпхъэнкӀыгъащ	къэфпхъэнкӀыгъащ	къапхъэнкӀыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъакъым	къэппхъэнкӀыгъакъым	къипхъэнкӀыгъакъым	къэтпхъэнкӀыгъакъым	къэфпхъэнкӀыгъакъым	къапхъэнкӀыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъат	къэппхъэнкӀыгъат	къипхъэнкӀыгъат	къэтпхъэнкӀыгъат	къэфпхъэнкӀыгъат	къапхъэнкӀыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъатэкъым	къэппхъэнкӀыгъатэкъым	къипхъэнкӀыгъатэкъым	къэтпхъэнкӀыгъатэкъым	къэфпхъэнкӀыгъатэкъым	къапхъэнкӀыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀщ	къэппхъэнкӀщ	къипхъэнкӀщ	къэтпхъэнкӀщ	къэфпхъэнкӀщ	къапхъэнкӀщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀкъым	къэппхъэнкӀкъым	къипхъэнкӀкъым	къэтпхъэнкӀкъым	къэфпхъэнкӀкъым	къапхъэнкӀкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀт	къэппхъэнкӀт	къипхъэнкӀт	къэтпхъэнкӀт	къэфпхъэнкӀт	къапхъэнкӀт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀтэкъым	къэппхъэнкӀтэкъым	къипхъэнкӀтэкъым	къэтпхъэнкӀтэкъым	къэфпхъэнкӀтэкъым	къапхъэнкӀтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынщ	къэппхъэнкӀынщ	къипхъэнкӀынщ	къэтпхъэнкӀынщ	къэфпхъэнкӀынщ	къапхъэнкӀынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынкъым	къэппхъэнкӀынкъым	къипхъэнкӀынкъым	къэтпхъэнкӀынкъым	къэфпхъэнкӀынкъым	къапхъэнкӀынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынущ	къэппхъэнкӀынущ	къипхъэнкӀынущ	къэтпхъэнкӀынущ	къэфпхъэнкӀынущ	къапхъэнкӀынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынукъым	къэппхъэнкӀынукъым	къипхъэнкӀынукъым	къэтпхъэнкӀынукъым	къэфпхъэнкӀынукъым	къапхъэнкӀынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀрэ	къэппхъэнкӀрэ	къипхъэнкӀрэ	къэтпхъэнкӀрэ	къэфпхъэнкӀрэ	къапхъэнкӀрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыркъэ	къэппхъэнкӀыркъэ	къипхъэнкӀыркъэ	къэтпхъэнкӀыркъэ	къэфпхъэнкӀыркъэ	къапхъэнкӀыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀырт	къэппхъэнкӀырт	къипхъэнкӀырт	къэтпхъэнкӀырт	къэфпхъэнкӀырт	къапхъэнкӀырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыртэкъэ	къэппхъэнкӀыртэкъэ	къипхъэнкӀыртэкъэ	къэтпхъэнкӀыртэкъэ	къэфпхъэнкӀыртэкъэ	къапхъэнкӀыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀа	къэппхъэнкӀа	къипхъэнкӀа	къэтпхъэнкӀа	къэфпхъэнкӀа	къапхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀакъэ	къэппхъэнкӀакъэ	къипхъэнкӀакъэ	къэтпхъэнкӀакъэ	къэфпхъэнкӀакъэ	къапхъэнкӀакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀат	къэппхъэнкӀат	къипхъэнкӀат	къэтпхъэнкӀат	къэфпхъэнкӀат	къапхъэнкӀат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀатэкъэ	къэппхъэнкӀатэкъэ	къипхъэнкӀатэкъэ	къэтпхъэнкӀатэкъэ	къэфпхъэнкӀатэкъэ	къапхъэнкӀатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъа	къэппхъэнкӀыгъа	къипхъэнкӀыгъа	къэтпхъэнкӀыгъа	къэфпхъэнкӀыгъа	къапхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъакъэ	къэппхъэнкӀыгъакъэ	къипхъэнкӀыгъакъэ	къэтпхъэнкӀыгъакъэ	къэфпхъэнкӀыгъакъэ	къапхъэнкӀыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъат	къэппхъэнкӀыгъат	къипхъэнкӀыгъат	къэтпхъэнкӀыгъат	къэфпхъэнкӀыгъат	къапхъэнкӀыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъатэкъэ	къэппхъэнкӀыгъатэкъэ	къипхъэнкӀыгъатэкъэ	къэтпхъэнкӀыгъатэкъэ	къэфпхъэнкӀыгъатэкъэ	къапхъэнкӀыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀ	къэппхъэнкӀ	къипхъэнкӀ	къэтпхъэнкӀ	къэфпхъэнкӀ	къапхъэнкӀ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀкъэ	къэппхъэнкӀкъэ	къипхъэнкӀкъэ	къэтпхъэнкӀкъэ	къэфпхъэнкӀкъэ	къапхъэнкӀкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀт	къэппхъэнкӀт	къипхъэнкӀт	къэтпхъэнкӀт	къэфпхъэнкӀт	къапхъэнкӀт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀтэкъэ	къэппхъэнкӀтэкъэ	къипхъэнкӀтэкъэ	къэтпхъэнкӀтэкъэ	къэфпхъэнкӀтэкъэ	къапхъэнкӀтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀын	къэппхъэнкӀын	къипхъэнкӀын	къэтпхъэнкӀын	къэфпхъэнкӀын	къапхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынкъэ	къэппхъэнкӀынкъэ	къипхъэнкӀынкъэ	къэтпхъэнкӀынкъэ	къэфпхъэнкӀынкъэ	къапхъэнкӀынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыну	къэппхъэнкӀыну	къипхъэнкӀыну	къэтпхъэнкӀыну	къэфпхъэнкӀыну	къапхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынукъэ	къэппхъэнкӀынукъэ	къипхъэнкӀынукъэ	къэтпхъэнкӀынукъэ	къэфпхъэнкӀынукъэ	къапхъэнкӀынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀмэ	къэппхъэнкӀмэ	къипхъэнкӀмэ	къэтпхъэнкӀмэ	къэфпхъэнкӀмэ	къапхъэнкӀмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀмэ	къыумыпхъэнкӀмэ	къимыпхъэнкӀмэ	къэдмыпхъэнкӀмэ	къэвмыпхъэнкӀмэ	къамыпхъэнкӀмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀамэ	къэппхъэнкӀамэ	къипхъэнкӀамэ	къэтпхъэнкӀамэ	къэфпхъэнкӀамэ	къапхъэнкӀамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀамэ	къыумыпхъэнкӀамэ	къимыпхъэнкӀамэ	къэдмыпхъэнкӀамэ	къэвмыпхъэнкӀамэ	къамыпхъэнкӀамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъамэ	къэппхъэнкӀыгъамэ	къипхъэнкӀыгъамэ	къэтпхъэнкӀыгъамэ	къэфпхъэнкӀыгъамэ	къапхъэнкӀыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀыгъамэ	къыумыпхъэнкӀыгъамэ	къимыпхъэнкӀыгъамэ	къэдмыпхъэнкӀыгъамэ	къэвмыпхъэнкӀыгъамэ	къамыпхъэнкӀыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынмэ	къэппхъэнкӀынмэ	къипхъэнкӀынмэ	къэтпхъэнкӀынмэ	къэфпхъэнкӀынмэ	къапхъэнкӀынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынмэ	къыумыпхъэнкӀынмэ	къимыпхъэнкӀынмэ	къэдмыпхъэнкӀынмэ	къэвмыпхъэнкӀынмэ	къамыпхъэнкӀынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынумэ	къэппхъэнкӀынумэ	къипхъэнкӀынумэ	къэтпхъэнкӀынумэ	къэфпхъэнкӀынумэ	къапхъэнкӀынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынумэ	къыумыпхъэнкӀынумэ	къимыпхъэнкӀынумэ	къэдмыпхъэнкӀынумэ	къэвмыпхъэнкӀынумэ	къамыпхъэнкӀынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀтэмэ	къэппхъэнкӀтэмэ	къипхъэнкӀтэмэ	къэтпхъэнкӀтэмэ	къэфпхъэнкӀтэмэ	къапхъэнкӀтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀтэмэ	къыумыпхъэнкӀтэмэ	къимыпхъэнкӀтэмэ	къэдмыпхъэнкӀтэмэ	къэвмыпхъэнкӀтэмэ	къамыпхъэнкӀтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀатэмэ	къэппхъэнкӀатэмэ	къипхъэнкӀатэмэ	къэтпхъэнкӀатэмэ	къэфпхъэнкӀатэмэ	къапхъэнкӀатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀатэмэ	къыумыпхъэнкӀатэмэ	къимыпхъэнкӀатэмэ	къэдмыпхъэнкӀатэмэ	къэвмыпхъэнкӀатэмэ	къамыпхъэнкӀатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъатэмэ	къэппхъэнкӀыгъатэмэ	къипхъэнкӀыгъатэмэ	къэтпхъэнкӀыгъатэмэ	къэфпхъэнкӀыгъатэмэ	къапхъэнкӀыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀыгъатэмэ	къыумыпхъэнкӀыгъатэмэ	къимыпхъэнкӀыгъатэмэ	къэдмыпхъэнкӀыгъатэмэ	къэвмыпхъэнкӀыгъатэмэ	къамыпхъэнкӀыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынтэмэ	къэппхъэнкӀынтэмэ	къипхъэнкӀынтэмэ	къэтпхъэнкӀынтэмэ	къэфпхъэнкӀынтэмэ	къапхъэнкӀынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынтэмэ	къыумыпхъэнкӀынтэмэ	къимыпхъэнкӀынтэмэ	къэдмыпхъэнкӀынтэмэ	къэвмыпхъэнкӀынтэмэ	къамыпхъэнкӀынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынутэмэ	къэппхъэнкӀынутэмэ	къипхъэнкӀынутэмэ	къэтпхъэнкӀынутэмэ	къэфпхъэнкӀынутэмэ	къапхъэнкӀынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынутэмэ	къыумыпхъэнкӀынутэмэ	къимыпхъэнкӀынутэмэ	къэдмыпхъэнкӀынутэмэ	къэвмыпхъэнкӀынутэмэ	къамыпхъэнкӀынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынт	къэппхъэнкӀынт	къипхъэнкӀынт	къэтпхъэнкӀынт	къэфпхъэнкӀынт	къапхъэнкӀынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынтэкъым	къэппхъэнкӀынтэкъым	къипхъэнкӀынтэкъым	къэтпхъэнкӀынтэкъым	къэфпхъэнкӀынтэкъым	къапхъэнкӀынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынут	къэппхъэнкӀынут	къипхъэнкӀынут	къэтпхъэнкӀынут	къэфпхъэнкӀынут	къапхъэнкӀынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынутэкъым	къэппхъэнкӀынутэкъым	къипхъэнкӀынутэкъым	къэтпхъэнкӀынутэкъым	къэфпхъэнкӀынутэкъым	къапхъэнкӀынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀми	къэппхъэнкӀми	къипхъэнкӀми	къэтпхъэнкӀми	къэфпхъэнкӀми	къапхъэнкӀми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀми	къыумыпхъэнкӀми	къимыпхъэнкӀми	къэдмыпхъэнкӀми	къэвмыпхъэнкӀми	къамыпхъэнкӀми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀами	къэппхъэнкӀами	къипхъэнкӀами	къэтпхъэнкӀами	къэфпхъэнкӀами	къапхъэнкӀами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀами	къыумыпхъэнкӀами	къимыпхъэнкӀами	къэдмыпхъэнкӀами	къэвмыпхъэнкӀами	къамыпхъэнкӀами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъами	къэппхъэнкӀыгъами	къипхъэнкӀыгъами	къэтпхъэнкӀыгъами	къэфпхъэнкӀыгъами	къапхъэнкӀыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀыгъами	къыумыпхъэнкӀыгъами	къимыпхъэнкӀыгъами	къэдмыпхъэнкӀыгъами	къэвмыпхъэнкӀыгъами	къамыпхъэнкӀыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынми	къэппхъэнкӀынми	къипхъэнкӀынми	къэтпхъэнкӀынми	къэфпхъэнкӀынми	къапхъэнкӀынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынми	къыумыпхъэнкӀынми	къимыпхъэнкӀынми	къэдмыпхъэнкӀынми	къэвмыпхъэнкӀынми	къамыпхъэнкӀынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынуми	къэппхъэнкӀынуми	къипхъэнкӀынуми	къэтпхъэнкӀынуми	къэфпхъэнкӀынуми	къапхъэнкӀынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынуми	къыумыпхъэнкӀынуми	къимыпхъэнкӀынуми	къэдмыпхъэнкӀынуми	къэвмыпхъэнкӀынуми	къамыпхъэнкӀынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀтэми	къэппхъэнкӀтэми	къипхъэнкӀтэми	къэтпхъэнкӀтэми	къэфпхъэнкӀтэми	къапхъэнкӀтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀтэми	къыумыпхъэнкӀтэми	къимыпхъэнкӀтэми	къэдмыпхъэнкӀтэми	къэвмыпхъэнкӀтэми	къамыпхъэнкӀтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀатэми	къэппхъэнкӀатэми	къипхъэнкӀатэми	къэтпхъэнкӀатэми	къэфпхъэнкӀатэми	къапхъэнкӀатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀатэми	къыумыпхъэнкӀатэми	къимыпхъэнкӀатэми	къэдмыпхъэнкӀатэми	къэвмыпхъэнкӀатэми	къамыпхъэнкӀатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀыгъатэми	къэппхъэнкӀыгъатэми	къипхъэнкӀыгъатэми	къэтпхъэнкӀыгъатэми	къэфпхъэнкӀыгъатэми	къапхъэнкӀыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀыгъатэми	къыумыпхъэнкӀыгъатэми	къимыпхъэнкӀыгъатэми	къэдмыпхъэнкӀыгъатэми	къэвмыпхъэнкӀыгъатэми	къамыпхъэнкӀыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынтэми	къэппхъэнкӀынтэми	къипхъэнкӀынтэми	къэтпхъэнкӀынтэми	къэфпхъэнкӀынтэми	къапхъэнкӀынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынтэми	къыумыпхъэнкӀынтэми	къимыпхъэнкӀынтэми	къэдмыпхъэнкӀынтэми	къэвмыпхъэнкӀынтэми	къамыпхъэнкӀынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀынутэми	къэппхъэнкӀынутэми	къипхъэнкӀынутэми	къэтпхъэнкӀынутэми	къэфпхъэнкӀэнутэми	къапхъэнкӀэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀынутэми	къыумыпхъэнкӀынутэми	къимыпхъэнкӀынутэми	къэдмыпхъэнкӀынутэми	къэвмыпхъэнкӀынутэми	къамыпхъэнкӀынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀаи	къэппхъэнкӀаи	къипхъэнкӀаи	къэтпхъэнкӀаи	къэфпхъэнкӀаи	къапхъэнкӀаи
щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀаи	къыумыпхъэнкӀаи	къимыпхъэнкӀаи	къэдмыпхъэнкӀаи	къэвмыпхъэнкӀаи	къамыпхъэнкӀаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀащэрэт	къэппхъэнкӀащэрэт	къипхъэнкӀащэрэт	къэтпхъэнкӀащэрэт	къэфпхъэнкӀащэрэт	къапхъэнкӀащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къэзмыпхъэнкӀащэрэт	къыумыпхъэнкӀащэрэт	къимыпхъэнкӀащэрэт	къэдмыпхъэнкӀащэрэт	къэвмыпхъэнкӀащэрэт	къамыпхъэнкӀащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнщ	къэппхъэнкӀагъэнщ	къипхъэнкӀагъэнщ	къэтпхъэнкӀагъэнщ	къэфпхъэнкӀагъэнщ	къапхъэнкӀагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнкъым	къэппхъэнкӀагъэнкъым	къипхъэнкӀагъэнкъым	къэтпхъэнкӀагъэнкъым	къэфпхъэнкӀагъэнкъым	къапхъэнкӀагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнт	къэппхъэнкӀагъэнт	къипхъэнкӀагъэнт	къэтпхъэнкӀагъэнт	къэфпхъэнкӀагъэнт	къапхъэнкӀагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнтэкъым	къэппхъэнкӀагъэнтэкъым	къипхъэнкӀагъэнтэкъым	къэтпхъэнкӀагъэнтэкъым	къэфпхъэнкӀагъэнтэкъым	къапхъэнкӀагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэн	къэппхъэнкӀагъэн	къипхъэнкӀагъэн	къэтпхъэнкӀагъэн	къэфпхъэнкӀагъэн	къапхъэнкӀагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнкъэ	къэппхъэнкӀагъэнкъэ	къипхъэнкӀагъэнкъэ	къэтпхъэнкӀагъэнкъэ	къэфпхъэнкӀагъэнкъэ	къапхъэнкӀагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнт	къэппхъэнкӀагъэнт	къипхъэнкӀагъэнт	къэтпхъэнкӀагъэнт	къэфпхъэнкӀагъэнт	къапхъэнкӀагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнтэкъэ	къэппхъэнкӀагъэнтэкъэ	къипхъэнкӀагъэнтэкъэ	къэтпхъэнкӀагъэнтэкъэ	къэфпхъэнкӀагъэнтэкъэ	къапхъэнкӀагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнущ	къэппхъэнкӀагъэнущ	къипхъэнкӀагъэнущ	къэтпхъэнкӀагъэнущ	къэфпхъэнкӀагъэнущ	къапхъэнкӀагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнукъым	къэппхъэнкӀагъэнукъым	къипхъэнкӀагъэнукъым	къэтпхъэнкӀагъэнукъым	къэфпхъэнкӀагъэнукъым	къапхъэнкӀагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнут	къэппхъэнкӀагъэнут	къипхъэнкӀагъэнут	къэтпхъэнкӀагъэнут	къэфпхъэнкӀагъэнут	къапхъэнкӀагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнутэкъым	къэппхъэнкӀагъэнутэкъым	къипхъэнкӀагъэнутэкъым	къэтпхъэнкӀагъэнутэкъым	къэфпхъэнкӀагъэнутэкъым	къапхъэнкӀагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэну	къэппхъэнкӀагъэну	къипхъэнкӀагъэну	къэтпхъэнкӀагъэну	къэфпхъэнкӀагъэну	къапхъэнкӀагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнукъэ	къэппхъэнкӀагъэнукъэ	къипхъэнкӀагъэнукъэ	къэтпхъэнкӀагъэнукъэ	къэфпхъэнкӀагъэнукъэ	къапхъэнкӀагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнут	къэппхъэнкӀагъэнут	къипхъэнкӀагъэнут	къэтпхъэнкӀагъэнут	къэфпхъэнкӀагъэнут	къапхъэнкӀагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэспхъэнкӀагъэнутэкъэ	къэппхъэнкӀагъэнутэкъэ	къипхъэнкӀагъэнутэкъэ	къэтпхъэнкӀагъэнутэкъэ	къэфпхъэнкӀагъэнутэкъэ	къапхъэнкӀагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэзыпхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыпхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзыпхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыпхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзыпхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымыпхъэнкӀыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀ	къэппхъэнкӀ	къипхъэнкӀ	къэтпхъэнкӀ	къэфпхъэнкӀ	къапхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀ	къыумыпхъэнкӀ	къимыпхъэнкӀ	къэдмыпхъэнкӀ	къэвмыпхъэнкӀ	къамыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀа	къэппхъэнкӀа	къипхъэнкӀа	къэтпхъэнкӀа	къэфпхъэнкӀа	къапхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀа	къыумыпхъэнкӀа	къимыпхъэнкӀа	къэдмыпхъэнкӀа	къэвмыпхъэнкӀа	къамыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀыгъа	къэппхъэнкӀыгъа	къипхъэнкӀыгъа	къэтпхъэнкӀыгъа	къэфпхъэнкӀыгъа	къапхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀыгъа	къыумыпхъэнкӀыгъа	къимыпхъэнкӀыгъа	къэдмыпхъэнкӀыгъа	къэвмыпхъэнкӀыгъа	къамыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀын	къэппхъэнкӀын	къипхъэнкӀын	къэтпхъэнкӀын	къэфпхъэнкӀын	къапхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀын	къыумыпхъэнкӀын	къимыпхъэнкӀын	къэдмыпхъэнкӀын	къэвмыпхъэнкӀын	къамыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀыну	къэппхъэнкӀыну	къипхъэнкӀыну	къэтпхъэнкӀыну	къэфпхъэнкӀыну	къапхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀыну	къыумыпхъэнкӀыну	къимыпхъэнкӀыну	къэдмыпхъэнкӀыну	къэвмыпхъэнкӀыну	къамыпхъэнкӀыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэпхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэпхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэпхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэпхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэпхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмыпхъэнкӀыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыспхъэнкӀ	къызэрыппхъэнкӀ	къызэрипхъэнкӀ	къызэрытпхъэнкӀ	къызэрыфпхъэнкӀ	къызэрапхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыпхъэнкӀ	къызэрумыпхъэнкӀ	къызэримыпхъэнкӀ	къызэрыдмыпхъэнкӀ	къызэрывмыпхъэнкӀ	къызэрамыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыспхъэнкӀа	къызэрыппхъэнкӀа	къызэрипхъэнкӀа	къызэрытпхъэнкӀа	къызэрыфпхъэнкӀа	къызэрапхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыпхъэнкӀа	къызэрумыпхъэнкӀа	къызэримыпхъэнкӀа	къызэрыдмыпхъэнкӀа	къызэрывмыпхъэнкӀа	къызэрамыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыспхъэнкӀыгъа	къызэрыппхъэнкӀыгъа	къызэрипхъэнкӀыгъа	къызэрытпхъэнкӀыгъа	къызэрыфпхъэнкӀыгъа	къызэрапхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыпхъэнкӀыгъа	къызэрумыпхъэнкӀыгъа	къызэримыпхъэнкӀыгъа	къызэрыдмыпхъэнкӀыгъа	къызэрывмыпхъэнкӀыгъа	къызэрамыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыспхъэнкӀын	къызэрыппхъэнкӀын	къызэрипхъэнкӀын	къызэрытпхъэнкӀын	къызэрыфпхъэнкӀын	къызэрапхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыпхъэнкӀын	къызэрумыпхъэнкӀын	къызэримыпхъэнкӀын	къызэрыдмыпхъэнкӀын	къызэрывмыпхъэнкӀын	къызэрамыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыспхъэнкӀыну	къызэрыппхъэнкӀыну	къызэрипхъэнкӀыну	къызэрытпхъэнкӀыну	къызэрыфпхъэнкӀыну	къызэрапхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмыпхъэнкӀыну	къызэрумыпхъэнкӀыну	къызэримыпхъэнкӀыну	къызэрыдмыпхъэнкӀыну	къызэрывмыпхъэнкӀыну	къызэрамыпхъэнкӀыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщыспхъэнкӀ	къыщыппхъэнкӀ	къыщипхъэнкӀ	къыщытпхъэнкӀ	къыщыфпхъэнкӀ	къыщапхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыпхъэнкӀ	къыщумыпхъэнкӀ	къыщимыпхъэнкӀ	къыщыдмыпхъэнкӀ	къыщывмыпхъэнкӀ	къыщамыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыспхъэнкӀа	къыщыппхъэнкӀа	къыщипхъэнкӀа	къыщытпхъэнкӀа	къыщыфпхъэнкӀа	къыщапхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыпхъэнкӀа	къыщумыпхъэнкӀа	къыщимыпхъэнкӀа	къыщыдмыпхъэнкӀа	къыщывмыпхъэнкӀа	къыщамыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыспхъэнкӀыгъа	къыщыппхъэнкӀыгъа	къыщипхъэнкӀыгъа	къыщытпхъэнкӀыгъа	къыщыфпхъэнкӀыгъа	къыщапхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыпхъэнкӀыгъа	къыщумыпхъэнкӀыгъа	къыщимыпхъэнкӀыгъа	къыщыдмыпхъэнкӀыгъа	къыщывмыпхъэнкӀыгъа	къыщамыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыспхъэнкӀын	къыщыппхъэнкӀын	къыщипхъэнкӀын	къыщытпхъэнкӀын	къыщыфпхъэнкӀын	къыщапхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыпхъэнкӀын	къыщумыпхъэнкӀын	къыщимыпхъэнкӀын	къыщыдмыпхъэнкӀын	къыщывмыпхъэнкӀын	къыщамыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыспхъэнкӀыну	къыщыппхъэнкӀыну	къыщипхъэнкӀыну	къыщытпхъэнкӀыну	къыщыфпхъэнкӀыну	къыщапхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмыпхъэнкӀыну	къыщумыпхъэнкӀыну	къыщимыпхъэнкӀыну	къыщыдмыпхъэнкӀыну	къыщывмыпхъэнкӀыну	къыщамыпхъэнкӀыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздэспхъэнкӀ	къыздэппхъэнкӀ	къыздипхъэнкӀ	къыздэтпхъэнкӀ	къыздэфпхъэнкӀ	къыздапхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыпхъэнкӀ	къыздумыпхъэнкӀ	къыздимыпхъэнкӀ	къыздэдмыпхъэнкӀ	къыздэвмыпхъэнкӀ	къыздамыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэспхъэнкӀа	къыздэппхъэнкӀа	къыздипхъэнкӀа	къыздэтпхъэнкӀа	къыздэфпхъэнкӀа	къыздапхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыпхъэнкӀа	къыздумыпхъэнкӀа	къыздимыпхъэнкӀа	къыздэдмыпхъэнкӀа	къыздэвмыпхъэнкӀа	къыздамыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэспхъэнкӀыгъа	къыздэппхъэнкӀыгъа	къыздипхъэнкӀыгъа	къыздэтпхъэнкӀыгъа	къыздэфпхъэнкӀыгъа	къыздапхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмыпхъэнкӀыгъа	къыздумыпхъэнкӀыгъа	къыздимыпхъэнкӀыгъа	къыздэдмыпхъэнкӀыгъа	къыздэвмыпхъэнкӀыгъа	къыздамыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэспхъэнкӀын	къыздэппхъэнкӀын	къыздипхъэнкӀын	къыздэтпхъэнкӀын	къыздэфпхъэнкӀын	къыздапхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыпхъэнкӀын	къыздумыпхъэнкӀын	къыздимыпхъэнкӀын	къыздэдмыпхъэнкӀын	къыздэвмыпхъэнкӀын	къыздамыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэспхъэнкӀыну	къыздэппхъэнкӀыну	къыздипхъэнкӀыну	къыздэтпхъэнкӀыну	къыздэфпхъэнкӀыну	къыздапхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмыпхъэнкӀыну	къыздумыпхъэнкӀыну	къыздимыпхъэнкӀыну	къыздэдмыпхъэнкӀыну	къыздэвмыпхъэнкӀыну	къыздамыпхъэнкӀыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэспхъэнкӀ	къыщӀэппхъэнкӀ	къыщӀипхъэнкӀ	къыщӀэтпхъэнкӀ	къыщӀэфпхъэнкӀ	къыщӀапхъэнкӀ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыпхъэнкӀ	къыщӀумыпхъэнкӀ	къыщӀимыпхъэнкӀ	къыщӀэдмыпхъэнкӀ	къыщӀэвмыпхъэнкӀ	къыщӀамыпхъэнкӀ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэспхъэнкӀа	къыщӀэппхъэнкӀа	къыщӀипхъэнкӀа	къыщӀэтпхъэнкӀа	къыщӀэфпхъэнкӀа	къыщӀапхъэнкӀа
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыпхъэнкӀа	къыщӀумыпхъэнкӀа	къыщӀимыпхъэнкӀа	къыщӀэдмыпхъэнкӀа	къыщӀэвмыпхъэнкӀа	къыщӀамыпхъэнкӀа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэспхъэнкӀыгъа	щӀэкъэппхъэнкӀыгъа	къыщӀипхъэнкӀыгъа	щӀэкъэтпхъэнкӀыгъа	щӀэкъэфпхъэнкӀыгъа	къыщӀапхъэнкӀыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыпхъэнкӀыгъа	къыщӀумыпхъэнкӀыгъа	къыщӀимыпхъэнкӀыгъа	къыщӀэдмыпхъэнкӀыгъа	къыщӀэвмыпхъэнкӀыгъа	къыщӀамыпхъэнкӀыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэспхъэнкӀын	къыщӀэппхъэнкӀын	къыщӀипхъэнкӀын	къыщӀэтпхъэнкӀын	къыщӀэфпхъэнкӀын	къыщӀапхъэнкӀын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыпхъэнкӀын	къыщӀумыпхъэнкӀын	къыщӀимыпхъэнкӀын	къыщӀэдмыпхъэнкӀын	къыщӀэвмыпхъэнкӀын	къыщӀамыпхъэнкӀын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэспхъэнкӀыну	къыщӀэппхъэнкӀыну	къыщӀипхъэнкӀыну	къыщӀэтпхъэнкӀыну	къыщӀэфпхъэнкӀыну	къыщӀапхъэнкӀыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмыпхъэнкӀыну	къыщӀумыпхъэнкӀыну	къыщӀимыпхъэнкӀыну	къыщӀэдмыпхъэнкӀыну	къыщӀэвмыпхъэнкӀыну	къыщӀамыпхъэнкӀыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀыу	къэппхъэнкӀыу	къипхъэнкӀыу	къэтпхъэнкӀыу	къэфпхъэнкӀыу	къапхъэнкӀыу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀыу	къыумыпхъэнкӀыу	къимыпхъэнкӀыу	къэдмыпхъэнкӀыу	къэвмыпхъэнкӀыу	къамыпхъэнкӀыу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀауэ	къэппхъэнкӀауэ	къипхъэнкӀауэ	къэтпхъэнкӀауэ	къэфпхъэнкӀауэ	къапхъэнкӀауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀауэ	къыумыпхъэнкӀауэ	къимыпхъэнкӀауэ	къэдмыпхъэнкӀауэ	къэвмыпхъэнкӀауэ	къамыпхъэнкӀауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къэспхъэнкӀыурэ	къэппхъэнкӀыурэ	къипхъэнкӀыурэ	къэтпхъэнкӀыурэ	къэфпхъэнкӀыурэ	къапхъэнкӀыурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къэзмыпхъэнкӀыурэ	къыумыпхъэнкӀыурэ	къимыпхъэнкӀыурэ	къэдмыпхъэнкӀыурэ	къэвмыпхъэнкӀыурэ	къамыпхъэнкӀыурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъызопхъэнкӀ	къызопхъэнкӀ	--	фыкъызопхъэнкӀ	къызопхъэнкӀ(хэ)
уэ	сыкъыбопхъэнкӀ	--	къыбопхъэнкӀ	дыкъыбопхъэнкӀ	--	къыбопхъэнкӀ(хэ)
абы	сыкъепхъэнкӀ	укъепхъэнкӀ	къепхъэнкӀ	дыкъепхъэнкӀ	фыкъепхъэнкӀ	къепхъэнкӀ(хэ)
дэ	--	укъыдопхъэнкӀ	къыдопхъэнкӀ	--	фыкъыдопхъэнкӀ	къыдопхъэнкӀ(хэ)
фэ	сыкъывопхъэнкӀ	--	къывопхъэнкӀ	дыкъывопхъэнкӀ	--	къывопхъэнкӀ(хэ)
абыхэм	сыкъапхъэнкӀ	укъапхъэнкӀ	къапхъэнкӀ	дыкъапхъэнкӀ	фыкъапхъэнкӀ	къапхъэнкӀ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъэс[пхъэнкӀрэ]	къэс[пхъэнкӀрэ]	--	фыкъэс[пхъэнкӀрэ]	къэс[пхъэнкӀ(хэ)рэ]
уэ	сыкъэп[пхъэнкӀрэ]	--	къэп[пхъэнкӀрэ]	дыкъэп[пхъэнкӀрэ]	--	къэп[пхъэнкӀ(хэ)рэ]
абы	сыкъи[пхъэнкӀрэ]	укъи[пхъэнкӀрэ]	къи[пхъэнкӀрэ]	дыкъи[пхъэнкӀрэ]	фыкъи[пхъэнкӀрэ]	къи[пхъэнкӀ(хэ)рэ]
дэ	--	укъэт[пхъэнкӀрэ]	къэт[пхъэнкӀрэ]	--	фыкъэт[пхъэнкӀрэ]	къэт[пхъэнкӀ(хэ)рэ]
фэ	сыкъэф[пхъэнкӀрэ]	--	къэф[пхъэнкӀрэ]	дыкъэф[пхъэнкӀрэ]	--	къэф[пхъэнкӀ(хэ)рэ]
абыхэм	сыкъа[пхъэнкӀрэ]	укъа[пхъэнкӀрэ]	къа[пхъэнкӀрэ]	дыкъа[пхъэнкӀрэ]	фыкъа[пхъэнкӀрэ]	къа[пхъэнкӀ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пхъэнкӀ]	[пхъэнкӀ]ыр	--	[пхъэнкӀ]хэр
Эргативнэ:	[пхъэнкӀ]	[пхъэнкӀ]ым	--	[пхъэнкӀ]хэм
Послеложнэ:	[пхъэнкӀ]кӀэ	[пхъэнкӀ]ымкӀэ	[пхъэнкӀ]хэкӀэ	[пхъэнкӀ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пхъэнкӀ]ыу	[пхъэнкӀ]ырауэ	[пхъэнкӀ]хэу	[пхъэнкӀ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пхъэнкӀ]а	[пхъэнкӀ]ар	--	[пхъэнкӀ]ахэр
Эргативнэ:	[пхъэнкӀ]а	[пхъэнкӀ]ам	--	[пхъэнкӀ]ахэм
Послеложнэ:	[пхъэнкӀ]акӀэ	[пхъэнкӀ]амкӀэ	[пхъэнкӀ]ахэкӀэ	[пхъэнкӀ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пхъэнкӀ]ауэ	[пхъэнкӀ]арауэ	[пхъэнкӀ]ахэу	[пхъэнкӀ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пхъэнкӀ]ын	[пхъэнкӀ]ыныр	--	[пхъэнкӀ]ынхэр
Эргативнэ:	[пхъэнкӀ]ын	[пхъэнкӀ]ыным	--	[пхъэнкӀ]ынхэм
Послеложнэ:	[пхъэнкӀ]ынкӀэ	[пхъэнкӀ]ынымкӀэ	[пхъэнкӀ]ынхэкӀэ	[пхъэнкӀ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пхъэнкӀ]ыну	[пхъэнкӀ]ынырауэ	[пхъэнкӀ]ынхэу	[пхъэнкӀ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пхъэнкӀ]ыну	[пхъэнкӀ]ынур	--	[пхъэнкӀ]ынухэр
Эргативнэ:	[пхъэнкӀ]ыну	[пхъэнкӀ]ынум	--	[пхъэнкӀ]ынухэм
Послеложнэ:	[пхъэнкӀ]ынукӀэ	[пхъэнкӀ]ынумкӀэ	[пхъэнкӀ]ынухэкӀэ	[пхъэнкӀ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пхъэнкӀ]ынууэ	[пхъэнкӀ]ынурауэ	[пхъэнкӀ]ынухэу	[пхъэнкӀ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЖыхапхъэкӀэ зыгуэр къэгъэкъэбзэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ПщӀантӀэр къэпхъэнкӀын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэпхъэнкӏын: sweep (up) sth
• ПщӀантӀэр къэпхъэнкӀын: sweep the yard

УРЫСЫБЗЭ

• къэпхъэнкӏын: подмести что-л.
• ПщӀантӀэр къэпхъэнкӀын: подмести двор

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын