къэтхын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐ'txǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [тх] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "къэтхын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэтхын
щымыӀэныгъэ:	къэмытхын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэстхын	къэптхын	къитхын	къэттхын	къэфтхын	къатхын
щымыӀэныгъэ:	къэзмытхын	къыумытхын	къимытхын	къэдмытхын	къэвмытхын	къамытхын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэтх!	къэфтх!
щымыӀэныгъэ:	къыумытх!	къэвмытх!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэсретх	къыуретх	къретх	къэтретх	къэфретх	къретх
щымыӀэныгъэ:	къэсремытх	къыуремытх	къремытх	къэтремытх	къэфремытх	къремытх

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къызотх(ыр)	къыботх(ыр)	къетх(ыр)	къыдотх(ыр)	къывотх(ыр)	къатх(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхыркъым	къэптхыркъым	къитхыркъым	къэттхыркъым	къэфтхыркъым	къатхыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхырт	къэптхырт	къитхырт	къэттхырт	къэфтхырт	къатхырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхыртэкъым	къэптхыртэкъым	къитхыртэкъым	къэттхыртэкъым	къэфтхыртэкъым	къатхыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхащ	къэптхащ	къитхащ	къэттхащ	къэфтхащ	къатхащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхакъым	къэптхакъым	къитхакъым	къэттхакъым	къэфтхакъым	къатхакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхат	къэптхат	къитхат	къэттхат	къэфтхат	къатхат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхатэкъым	къэптхатэкъым	къитхатэкъым	къэттхатэкъым	къэфтхатэкъым	къатхатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхыгъащ	къэптхыгъащ	къитхыгъащ	къэттхыгъащ	къэфтхыгъащ	къатхыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхыгъакъым	къэптхыгъакъым	къитхыгъакъым	къэттхыгъакъым	къэфтхыгъакъым	къатхыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхыгъат	къэптхыгъат	къитхыгъат	къэттхыгъат	къэфтхыгъат	къатхыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхыгъатэкъым	къэптхыгъатэкъым	къитхыгъатэкъым	къэттхыгъатэкъым	къэфтхыгъатэкъым	къатхыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэстхщ	къэптхщ	къитхщ	къэттхщ	къэфтхщ	къатхщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэстхкъым	къэптхкъым	къитхкъым	къэттхкъым	къэфтхкъым	къатхкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэстхт	къэптхт	къитхт	къэттхт	къэфтхт	къатхт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэстхтэкъым	къэптхтэкъым	къитхтэкъым	къэттхтэкъым	къэфтхтэкъым	къатхтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынщ	къэптхынщ	къитхынщ	къэттхынщ	къэфтхынщ	къатхынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхынкъым	къэптхынкъым	къитхынкъым	къэттхынкъым	къэфтхынкъым	къатхынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынущ	къэптхынущ	къитхынущ	къэттхынущ	къэфтхынущ	къатхынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхынукъым	къэптхынукъым	къитхынукъым	къэттхынукъым	къэфтхынукъым	къатхынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхрэ	къэптхрэ	къитхрэ	къэттхрэ	къэфтхрэ	къатхрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхыркъэ	къэптхыркъэ	къитхыркъэ	къэттхыркъэ	къэфтхыркъэ	къатхыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхырт	къэптхырт	къитхырт	къэттхырт	къэфтхырт	къатхырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхыртэкъэ	къэптхыртэкъэ	къитхыртэкъэ	къэттхыртэкъэ	къэфтхыртэкъэ	къатхыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэстха	къэптха	къитха	къэттха	къэфтха	къатха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхакъэ	къэптхакъэ	къитхакъэ	къэттхакъэ	къэфтхакъэ	къатхакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхат	къэптхат	къитхат	къэттхат	къэфтхат	къатхат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхатэкъэ	къэптхатэкъэ	къитхатэкъэ	къэттхатэкъэ	къэфтхатэкъэ	къатхатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхыгъа	къэптхыгъа	къитхыгъа	къэттхыгъа	къэфтхыгъа	къатхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	къэстхыгъакъэ	къэптхыгъакъэ	къитхыгъакъэ	къэттхыгъакъэ	къэфтхыгъакъэ	къатхыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхыгъат	къэптхыгъат	къитхыгъат	къэттхыгъат	къэфтхыгъат	къатхыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэстхыгъатэкъэ	къэптхыгъатэкъэ	къитхыгъатэкъэ	къэттхыгъатэкъэ	къэфтхыгъатэкъэ	къатхыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	къэстх	къэптх	къитх	къэттх	къэфтх	къатх
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	къэстхкъэ	къэптхкъэ	къитхкъэ	къэттхкъэ	къэфтхкъэ	къатхкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	къэстхт	къэптхт	къитхт	къэттхт	къэфтхт	къатхт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	къэстхтэкъэ	къэптхтэкъэ	къитхтэкъэ	къэттхтэкъэ	къэфтхтэкъэ	къатхтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхын	къэптхын	къитхын	къэттхын	къэфтхын	къатхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхынкъэ	къэптхынкъэ	къитхынкъэ	къэттхынкъэ	къэфтхынкъэ	къатхынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхыну	къэптхыну	къитхыну	къэттхыну	къэфтхыну	къатхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхынукъэ	къэптхынукъэ	къитхынукъэ	къэттхынукъэ	къэфтхынукъэ	къатхынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхмэ	къэптхмэ	къитхмэ	къэттхмэ	къэфтхмэ	къатхмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхмэ	къыумытхмэ	къимытхмэ	къэдмытхмэ	къэвмытхмэ	къамытхмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхамэ	къэптхамэ	къитхамэ	къэттхамэ	къэфтхамэ	къатхамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхамэ	къыумытхамэ	къимытхамэ	къэдмытхамэ	къэвмытхамэ	къамытхамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэстхыгъамэ	къэптхыгъамэ	къитхыгъамэ	къэттхыгъамэ	къэфтхыгъамэ	къатхыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхыгъамэ	къыумытхыгъамэ	къимытхыгъамэ	къэдмытхыгъамэ	къэвмытхыгъамэ	къамытхыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынмэ	къэптхынмэ	къитхынмэ	къэттхынмэ	къэфтхынмэ	къатхынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынмэ	къыумытхынмэ	къимытхынмэ	къэдмытхынмэ	къэвмытхынмэ	къамытхынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынумэ	къэптхынумэ	къитхынумэ	къэттхынумэ	къэфтхынумэ	къатхынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынумэ	къыумытхынумэ	къимытхынумэ	къэдмытхынумэ	къэвмытхынумэ	къамытхынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхтэмэ	къэптхтэмэ	къитхтэмэ	къэттхтэмэ	къэфтхтэмэ	къатхтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхтэмэ	къыумытхтэмэ	къимытхтэмэ	къэдмытхтэмэ	къэвмытхтэмэ	къамытхтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхатэмэ	къэптхатэмэ	къитхатэмэ	къэттхатэмэ	къэфтхатэмэ	къатхатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхатэмэ	къыумытхатэмэ	къимытхатэмэ	къэдмытхатэмэ	къэвмытхатэмэ	къамытхатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэстхыгъатэмэ	къэптхыгъатэмэ	къитхыгъатэмэ	къэттхыгъатэмэ	къэфтхыгъатэмэ	къатхыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхыгъатэмэ	къыумытхыгъатэмэ	къимытхыгъатэмэ	къэдмытхыгъатэмэ	къэвмытхыгъатэмэ	къамытхыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынтэмэ	къэптхынтэмэ	къитхынтэмэ	къэттхынтэмэ	къэфтхынтэмэ	къатхынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынтэмэ	къыумытхынтэмэ	къимытхынтэмэ	къэдмытхынтэмэ	къэвмытхынтэмэ	къамытхынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынутэмэ	къэптхынутэмэ	къитхынутэмэ	къэттхынутэмэ	къэфтхынутэмэ	къатхынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынутэмэ	къыумытхынутэмэ	къимытхынутэмэ	къэдмытхынутэмэ	къэвмытхынутэмэ	къамытхынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынт	къэптхынт	къитхынт	къэттхынт	къэфтхынт	къатхынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхынтэкъым	къэптхынтэкъым	къитхынтэкъым	къэттхынтэкъым	къэфтхынтэкъым	къатхынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынут	къэптхынут	къитхынут	къэттхынут	къэфтхынут	къатхынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэстхынутэкъым	къэптхынутэкъым	къитхынутэкъым	къэттхынутэкъым	къэфтхынутэкъым	къатхынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхми	къэптхми	къитхми	къэттхми	къэфтхми	къатхми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхми	къыумытхми	къимытхми	къэдмытхми	къэвмытхми	къамытхми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхами	къэптхами	къитхами	къэттхами	къэфтхами	къатхами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхами	къыумытхами	къимытхами	къэдмытхами	къэвмытхами	къамытхами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэстхыгъами	къэптхыгъами	къитхыгъами	къэттхыгъами	къэфтхыгъами	къатхыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхыгъами	къыумытхыгъами	къимытхыгъами	къэдмытхыгъами	къэвмытхыгъами	къамытхыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынми	къэптхынми	къитхынми	къэттхынми	къэфтхынми	къатхынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынми	къыумытхынми	къимытхынми	къэдмытхынми	къэвмытхынми	къамытхынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынуми	къэптхынуми	къитхынуми	къэттхынуми	къэфтхынуми	къатхынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынуми	къыумытхынуми	къимытхынуми	къэдмытхынуми	къэвмытхынуми	къамытхынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхтэми	къэптхтэми	къитхтэми	къэттхтэми	къэфтхтэми	къатхтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхтэми	къыумытхтэми	къимытхтэми	къэдмытхтэми	къэвмытхтэми	къамытхтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	къэстхатэми	къэптхатэми	къитхатэми	къэттхатэми	къэфтхатэми	къатхатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхатэми	къыумытхатэми	къимытхатэми	къэдмытхатэми	къэвмытхатэми	къамытхатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	къэстхыгъатэми	къэптхыгъатэми	къитхыгъатэми	къэттхыгъатэми	къэфтхыгъатэми	къатхыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхыгъатэми	къыумытхыгъатэми	къимытхыгъатэми	къэдмытхыгъатэми	къэвмытхыгъатэми	къамытхыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынтэми	къэптхынтэми	къитхынтэми	къэттхынтэми	къэфтхынтэми	къатхынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынтэми	къыумытхынтэми	къимытхынтэми	къэдмытхынтэми	къэвмытхынтэми	къамытхынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	къэстхынутэми	къэптхынутэми	къитхынутэми	къэттхынутэми	къэфтхэнутэми	къатхэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	къэзмытхынутэми	къыумытхынутэми	къимытхынутэми	къэдмытхынутэми	къэвмытхынутэми	къамытхынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэстхаи	къэптхаи	къитхаи	къэттхаи	къэфтхаи	къатхаи
щымыӀэныгъэ:	къэзмытхаи	къыумытхаи	къимытхаи	къэдмытхаи	къэвмытхаи	къамытхаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	къэстхащэрэт	къэптхащэрэт	къитхащэрэт	къэттхащэрэт	къэфтхащэрэт	къатхащэрэт
щымыӀэныгъэ:	къэзмытхащэрэт	къыумытхащэрэт	къимытхащэрэт	къэдмытхащэрэт	къэвмытхащэрэт	къамытхащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэнщ	къэптхагъэнщ	къитхагъэнщ	къэттхагъэнщ	къэфтхагъэнщ	къатхагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнкъым	къэптхагъэнкъым	къитхагъэнкъым	къэттхагъэнкъым	къэфтхагъэнкъым	къатхагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэнт	къэптхагъэнт	къитхагъэнт	къэттхагъэнт	къэфтхагъэнт	къатхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнтэкъым	къэптхагъэнтэкъым	къитхагъэнтэкъым	къэттхагъэнтэкъым	къэфтхагъэнтэкъым	къатхагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэн	къэптхагъэн	къитхагъэн	къэттхагъэн	къэфтхагъэн	къатхагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнкъэ	къэптхагъэнкъэ	къитхагъэнкъэ	къэттхагъэнкъэ	къэфтхагъэнкъэ	къатхагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэнт	къэптхагъэнт	къитхагъэнт	къэттхагъэнт	къэфтхагъэнт	къатхагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнтэкъэ	къэптхагъэнтэкъэ	къитхагъэнтэкъэ	къэттхагъэнтэкъэ	къэфтхагъэнтэкъэ	къатхагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэнущ	къэптхагъэнущ	къитхагъэнущ	къэттхагъэнущ	къэфтхагъэнущ	къатхагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнукъым	къэптхагъэнукъым	къитхагъэнукъым	къэттхагъэнукъым	къэфтхагъэнукъым	къатхагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэнут	къэптхагъэнут	къитхагъэнут	къэттхагъэнут	къэфтхагъэнут	къатхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнутэкъым	къэптхагъэнутэкъым	къитхагъэнутэкъым	къэттхагъэнутэкъым	къэфтхагъэнутэкъым	къатхагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэну	къэптхагъэну	къитхагъэну	къэттхагъэну	къэфтхагъэну	къатхагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнукъэ	къэптхагъэнукъэ	къитхагъэнукъэ	къэттхагъэнукъэ	къэфтхагъэнукъэ	къатхагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	къэстхагъэнут	къэптхагъэнут	къитхагъэнут	къэттхагъэнут	къэфтхагъэнут	къатхагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	къэстхагъэнутэкъэ	къэптхагъэнутэкъэ	къитхагъэнутэкъэ	къэттхагъэнутэкъэ	къэфтхагъэнутэкъэ	къатхагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэзытх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзытха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэзытхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзытхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэзытхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзымытхыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэстх	къэптх	къитх	къэттх	къэфтх	къатх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытх	къыумытх	къимытх	къэдмытх	къэвмытх	къамытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэстха	къэптха	къитха	къэттха	къэфтха	къатха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытха	къыумытха	къимытха	къэдмытха	къэвмытха	къамытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэстхыгъа	къэптхыгъа	къитхыгъа	къэттхыгъа	къэфтхыгъа	къатхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытхыгъа	къыумытхыгъа	къимытхыгъа	къэдмытхыгъа	къэвмытхыгъа	къамытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэстхын	къэптхын	къитхын	къэттхын	къэфтхын	къатхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытхын	къыумытхын	къимытхын	къэдмытхын	къэвмытхын	къамытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэстхыну	къэптхыну	къитхыну	къэттхыну	къэфтхыну	къатхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытхыну	къыумытхыну	къимытхыну	къэдмытхыну	къэвмытхыну	къамытхыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэтх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэмытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэтха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэтхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэмытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэтхын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къэтхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къэмытхыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыстх	къызэрыптх	къызэритх	къызэрыттх	къызэрыфтх	къызэратх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмытх	къызэрумытх	къызэримытх	къызэрыдмытх	къызэрывмытх	къызэрамытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыстха	къызэрыптха	къызэритха	къызэрыттха	къызэрыфтха	къызэратха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмытха	къызэрумытха	къызэримытха	къызэрыдмытха	къызэрывмытха	къызэрамытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыстхыгъа	къызэрыптхыгъа	къызэритхыгъа	къызэрыттхыгъа	къызэрыфтхыгъа	къызэратхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмытхыгъа	къызэрумытхыгъа	къызэримытхыгъа	къызэрыдмытхыгъа	къызэрывмытхыгъа	къызэрамытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыстхын	къызэрыптхын	къызэритхын	къызэрыттхын	къызэрыфтхын	къызэратхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмытхын	къызэрумытхын	къызэримытхын	къызэрыдмытхын	къызэрывмытхын	къызэрамытхын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	къызэрыстхыну	къызэрыптхыну	къызэритхыну	къызэрыттхыну	къызэрыфтхыну	къызэратхыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	къызэрызмытхыну	къызэрумытхыну	къызэримытхыну	къызэрыдмытхыну	къызэрывмытхыну	къызэрамытхыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщыстх	къыщыптх	къыщитх	къыщыттх	къыщыфтх	къыщатх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмытх	къыщумытх	къыщимытх	къыщыдмытх	къыщывмытх	къыщамытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыстха	къыщыптха	къыщитха	къыщыттха	къыщыфтха	къыщатха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмытха	къыщумытха	къыщимытха	къыщыдмытха	къыщывмытха	къыщамытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщыстхыгъа	къыщыптхыгъа	къыщитхыгъа	къыщыттхыгъа	къыщыфтхыгъа	къыщатхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмытхыгъа	къыщумытхыгъа	къыщимытхыгъа	къыщыдмытхыгъа	къыщывмытхыгъа	къыщамытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыстхын	къыщыптхын	къыщитхын	къыщыттхын	къыщыфтхын	къыщатхын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмытхын	къыщумытхын	къыщимытхын	къыщыдмытхын	къыщывмытхын	къыщамытхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщыстхыну	къыщыптхыну	къыщитхыну	къыщыттхыну	къыщыфтхыну	къыщатхыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщызмытхыну	къыщумытхыну	къыщимытхыну	къыщыдмытхыну	къыщывмытхыну	къыщамытхыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыздэстх	къыздэптх	къыздитх	къыздэттх	къыздэфтх	къыздатх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмытх	къыздумытх	къыздимытх	къыздэдмытх	къыздэвмытх	къыздамытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэстха	къыздэптха	къыздитха	къыздэттха	къыздэфтха	къыздатха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмытха	къыздумытха	къыздимытха	къыздэдмытха	къыздэвмытха	къыздамытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыздэстхыгъа	къыздэптхыгъа	къыздитхыгъа	къыздэттхыгъа	къыздэфтхыгъа	къыздатхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэбъэдэзмытхыгъа	къыздумытхыгъа	къыздимытхыгъа	къыздэдмытхыгъа	къыздэвмытхыгъа	къыздамытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэстхын	къыздэптхын	къыздитхын	къыздэттхын	къыздэфтхын	къыздатхын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмытхын	къыздумытхын	къыздимытхын	къыздэдмытхын	къыздэвмытхын	къыздамытхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыздэстхыну	къыздэптхыну	къыздитхыну	къыздэттхыну	къыздэфтхыну	къыздатхыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыздэзмытхыну	къыздумытхыну	къыздимытхыну	къыздэдмытхыну	къыздэвмытхыну	къыздамытхыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэстх	къыщӀэптх	къыщӀитх	къыщӀэттх	къыщӀэфтх	къыщӀатх
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмытх	къыщӀумытх	къыщӀимытх	къыщӀэдмытх	къыщӀэвмытх	къыщӀамытх
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэстха	къыщӀэптха	къыщӀитха	къыщӀэттха	къыщӀэфтха	къыщӀатха
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмытха	къыщӀумытха	къыщӀимытха	къыщӀэдмытха	къыщӀэвмытха	къыщӀамытха
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэстхыгъа	щӀэкъэптхыгъа	къыщӀитхыгъа	щӀэкъэттхыгъа	щӀэкъэфтхыгъа	къыщӀатхыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмытхыгъа	къыщӀумытхыгъа	къыщӀимытхыгъа	къыщӀэдмытхыгъа	къыщӀэвмытхыгъа	къыщӀамытхыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэстхын	къыщӀэптхын	къыщӀитхын	къыщӀэттхын	къыщӀэфтхын	къыщӀатхын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмытхын	къыщӀумытхын	къыщӀимытхын	къыщӀэдмытхын	къыщӀэвмытхын	къыщӀамытхын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	къыщӀэстхыну	къыщӀэптхыну	къыщӀитхыну	къыщӀэттхыну	къыщӀэфтхыну	къыщӀатхыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	къыщӀэзмытхыну	къыщӀумытхыну	къыщӀимытхыну	къыщӀэдмытхыну	къыщӀэвмытхыну	къыщӀамытхыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	къэстхыу	къэптхыу	къитхыу	къэттхыу	къэфтхыу	къатхыу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытхыу	къыумытхыу	къимытхыу	къэдмытхыу	къэвмытхыу	къамытхыу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	къэстхауэ	къэптхауэ	къитхауэ	къэттхауэ	къэфтхауэ	къатхауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	къэзмытхауэ	къыумытхауэ	къимытхауэ	къэдмытхауэ	къэвмытхауэ	къамытхауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	къэстхыурэ	къэптхыурэ	къитхыурэ	къэттхыурэ	къэфтхыурэ	къатхыурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	къэзмытхыурэ	къыумытхыурэ	къимытхыурэ	къэдмытхыурэ	къэвмытхыурэ	къамытхыурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъызотх	къызотх	--	фыкъызотх	къызотх(хэ)
уэ	сыкъыботх	--	къыботх	дыкъыботх	--	къыботх(хэ)
абы	сыкъетх	укъетх	къетх	дыкъетх	фыкъетх	къетх(хэ)
дэ	--	укъыдотх	къыдотх	--	фыкъыдотх	къыдотх(хэ)
фэ	сыкъывотх	--	къывотх	дыкъывотх	--	къывотх(хэ)
абыхэм	сыкъатх	укъатх	къатх	дыкъатх	фыкъатх	къатх(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	укъэс[тхрэ]	къэс[тхрэ]	--	фыкъэс[тхрэ]	къэс[тх(хэ)рэ]
уэ	сыкъэп[тхрэ]	--	къэп[тхрэ]	дыкъэп[тхрэ]	--	къэп[тх(хэ)рэ]
абы	сыкъи[тхрэ]	укъи[тхрэ]	къи[тхрэ]	дыкъи[тхрэ]	фыкъи[тхрэ]	къи[тх(хэ)рэ]
дэ	--	укъэт[тхрэ]	къэт[тхрэ]	--	фыкъэт[тхрэ]	къэт[тх(хэ)рэ]
фэ	сыкъэф[тхрэ]	--	къэф[тхрэ]	дыкъэф[тхрэ]	--	къэф[тх(хэ)рэ]
абыхэм	сыкъа[тхрэ]	укъа[тхрэ]	къа[тхрэ]	дыкъа[тхрэ]	фыкъа[тхрэ]	къа[тх(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тх]	[тх]ыр	--	[тх]хэр
Эргативнэ:	[тх]	[тх]ым	--	[тх]хэм
Послеложнэ:	[тх]кӀэ	[тх]ымкӀэ	[тх]хэкӀэ	[тх]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тх]ыу	[тх]ырауэ	[тх]хэу	[тх]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тх]а	[тх]ар	--	[тх]ахэр
Эргативнэ:	[тх]а	[тх]ам	--	[тх]ахэм
Послеложнэ:	[тх]акӀэ	[тх]амкӀэ	[тх]ахэкӀэ	[тх]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тх]ауэ	[тх]арауэ	[тх]ахэу	[тх]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тх]ын	[тх]ыныр	--	[тх]ынхэр
Эргативнэ:	[тх]ын	[тх]ыным	--	[тх]ынхэм
Послеложнэ:	[тх]ынкӀэ	[тх]ынымкӀэ	[тх]ынхэкӀэ	[тх]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[тх]ыну	[тх]ынырауэ	[тх]ынхэу	[тх]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тх]ыну	[тх]ынур	--	[тх]ынухэр
Эргативнэ:	[тх]ыну	[тх]ынум	--	[тх]ынухэм
Послеложнэ:	[тх]ынукӀэ	[тх]ынумкӀэ	[тх]ынухэкӀэ	[тх]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тх]ынууэ	[тх]ынурауэ	[тх]ынухэу	[тх]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Тхыгъэ гуэрхэр къегъэхьын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Письмо къэтхын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэтхын: write a letter (directed at the speaker)
• Письмо къэтхын: write a letter (directed at the speaker)

УРЫСЫБЗЭ

• къэтхын: писать письмо (сюда)
• Письмо къэтхын: писать письмо (сюда)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын