къэтӏысыжын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐtʹǝsǝ'ᶎǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [тӀыс] + -ы + -ж + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "къэтӏысыжын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэтӀысыжын
щымыӀэныгъэ:	къэмытӀысыжын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжын	укъэтӀысыжын	къэтӀысыжын	дыкъэтӀысыжын	фыкъэтӀысыжын	къэтӀысыжын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжын	укъэмытӀысыжын	къэмытӀысыжын	дыкъэмытӀысыжын	фыкъэмытӀысыжын	къэмытӀысыжын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэтӀысыж!	фыкъэтӀысыж!
щымыӀэныгъэ:	укъэмытӀысыж!	фыкъэмытӀысыж!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъретӀысыж	укъретӀысыж	къретӀысыж	дыкъретӀысыж	фыкъретӀысыж	къретӀысыж
щымыӀэныгъэ:	сыкъремытӀысыж	укъремытӀысыж	къремытӀысыж	дыкъремытӀысыж	фыкъремытӀысыж	къремытӀысыж

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъотӀысыж(ыр)	укъотӀысыж(ыр)	къотӀысыж(ыр)	дыкъотӀысыж(ыр)	фыкъотӀысыж(ыр)	къотӀысыж(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыркъым	укъэтӀысыжыркъым	къэтӀысыжыркъым	дыкъэтӀысыжыркъым	фыкъэтӀысыжыркъым	къэтӀысыжы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыж(ыр)т	укъэтӀысыж(ыр)т	къэтӀысыж(ыр)т	дыкъэтӀысыж(ыр)т	фыкъэтӀысыж(ыр)т	къэтӀысыж(ыр)т / къэтӀысыжхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыж(ыр)тэкъым	укъэтӀысыж(ыр)тэкъым	къэтӀысыж(ыр)тэкъым	дыкъэтӀысыж(ыр)тэкъым	фыкъэтӀысыж(ыр)тэкъым	къэтӀысыж(ыр)тэкъым / къэтӀысыжхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжащ	укъэтӀысыжащ	къэтӀысыжащ	дыкъэтӀысыжащ	фыкъэтӀысыжащ	къэтӀысыжа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжакъым	укъэтӀысыжакъым	къэтӀысыжакъым	дыкъэтӀысыжакъым	фыкъэтӀысыжакъым	къэтӀысыжа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжат	укъэтӀысыжат	къэтӀысыжат	дыкъэтӀысыжат	фыкъэтӀысыжат	къэтӀысыжа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжатэкъым	укъэтӀысыжатэкъым	къэтӀысыжатэкъым	дыкъэтӀысыжатэкъым	фыкъэтӀысыжатэкъым	къэтӀысыжа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъащ	укъэтӀысыжыгъащ	къэтӀысыжыгъащ	дыкъэтӀысыжыгъащ	фыкъэтӀысыжыгъащ	къэтӀысыжыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъакъым	укъэтӀысыжыгъакъым	къэтӀысыжыгъакъым	дыкъэтӀысыжыгъакъым	фыкъэтӀысыжыгъакъым	къэтӀысыжыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъат	укъэтӀысыжыгъат	къэтӀысыжыгъат	дыкъэтӀысыжыгъат	фыкъэтӀысыжыгъат	къэтӀысыжыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъатэкъым	укъэтӀысыжыгъатэкъым	къэтӀысыжыгъатэкъым	дыкъэтӀысыжыгъатэкъым	фыкъэтӀысыжыгъатэкъым	къэтӀысыжыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжщ	укъэтӀысыжщ	къэтӀысыжщ	дыкъэтӀысыжщ	фыкъэтӀысыжщ	къэтӀысыж(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжкъым	укъэтӀысыжкъым	къэтӀысыжкъым	дыкъэтӀысыжкъым	фыкъэтӀысыжкъым	къэтӀысыж(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжт	укъэтӀысыжт	къэтӀысыжт	дыкъэтӀысыжт	фыкъэтӀысыжт	къэтӀысыж(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжтэкъым	укъэтӀысыжтэкъым	къэтӀысыжтэкъым	дыкъэтӀысыжтэкъым	фыкъэтӀысыжтэкъым	къэтӀысыж(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынщ	укъэтӀысыжынщ	къэтӀысыжынщ	дыкъэтӀысыжынщ	фыкъэтӀысыжынщ	къэтӀысыжын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынкъым	укъэтӀысыжынкъым	къэтӀысыжынкъым	дыкъэтӀысыжынкъым	фыкъэтӀысыжынкъым	къэтӀысыжын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынущ	укъэтӀысыжынущ	къэтӀысыжынущ	дыкъэтӀысыжынущ	фыкъэтӀысыжынущ	къэтӀысыжыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынукъым	укъэтӀысыжынукъым	къэтӀысыжынукъым	дыкъэтӀысыжынукъым	фыкъэтӀысыжынукъым	къэтӀысыжыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжрэ	укъэтӀысыжрэ	къэтӀысыжрэ	дыкъэтӀысыжрэ	фыкъэтӀысыжрэ	къэтӀысыж(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыркъэ	укъэтӀысыжыркъэ	къэтӀысыжыркъэ	дыкъэтӀысыжыркъэ	фыкъэтӀысыжыркъэ	къэтӀысыжыркъэ / къэтӀысыжхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыж(ыр)т	укъэтӀысыж(ыр)т	къэтӀысыж(ыр)т	дыкъэтӀысыж(ыр)т	фыкъэтӀысыж(ыр)т	къэтӀысыж(ыр)т / къэтӀысыжхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыж(ыр)тэкъэ	укъэтӀысыж(ыр)тэкъэ	къэтӀысыж(ыр)тэкъэ	дыкъэтӀысыж(ыр)тэкъэ	фыкъэтӀысыж(ыр)тэкъэ	къэтӀысыж(ыр)тэкъэ / къэтӀысыжхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжа	укъэтӀысыжа	къэтӀысыжа	дыкъэтӀысыжа	фыкъэтӀысыжа	къэтӀысыжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжакъэ	укъэтӀысыжакъэ	къэтӀысыжакъэ	дыкъэтӀысыжакъэ	фыкъэтӀысыжакъэ	къэтӀысыжа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжат	укъэтӀысыжат	къэтӀысыжат	дыкъэтӀысыжат	фыкъэтӀысыжат	къэтӀысыжа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжатэкъэ	укъэтӀысыжатэкъэ	къэтӀысыжатэкъэ	дыкъэтӀысыжатэкъэ	фыкъэтӀысыжатэкъэ	къэтӀысыжа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъа	укъэтӀысыжыгъа	къэтӀысыжыгъа	дыкъэтӀысыжыгъа	фыкъэтӀысыжыгъа	къэтӀысыжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъакъэ	укъэтӀысыжыгъакъэ	къэтӀысыжыгъакъэ	дыкъэтӀысыжыгъакъэ	фыкъэтӀысыжыгъакъэ	къэтӀысыжыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъат	укъэтӀысыжыгъат	къэтӀысыжыгъат	дыкъэтӀысыжыгъат	фыкъэтӀысыжыгъат	къэтӀысыжыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъатэкъэ	укъэтӀысыжыгъатэкъэ	къэтӀысыжыгъатэкъэ	дыкъэтӀысыжыгъатэкъэ	фыкъэтӀысыжыгъатэкъэ	къэтӀысыжыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыж	укъэтӀысыж	къэтӀысыж	дыкъэтӀысыж	фыкъэтӀысыж	къэтӀысыж(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжкъэ	укъэтӀысыжкъэ	къэтӀысыжкъэ	дыкъэтӀысыжкъэ	фыкъэтӀысыжкъэ	къэтӀысыж(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжт	укъэтӀысыжт	къэтӀысыжт	дыкъэтӀысыжт	фыкъэтӀысыжт	къэтӀысыж(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжтэкъэ	укъэтӀысыжтэкъэ	къэтӀысыжтэкъэ	дыкъэтӀысыжтэкъэ	фыкъэтӀысыжтэкъэ	къэтӀысыж(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжын	укъэтӀысыжын	къэтӀысыжын	дыкъэтӀысыжын	фыкъэтӀысыжын	къэтӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынкъэ	укъэтӀысыжынкъэ	къэтӀысыжынкъэ	дыкъэтӀысыжынкъэ	фыкъэтӀысыжынкъэ	къэтӀысыжын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыну	укъэтӀысыжыну	къэтӀысыжыну	дыкъэтӀысыжыну	фыкъэтӀысыжыну	къэтӀысыжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынукъэ	укъэтӀысыжынукъэ	къэтӀысыжынукъэ	дыкъэтӀысыжынукъэ	фыкъэтӀысыжынукъэ	къэтӀысыжыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжмэ	укъэтӀысыжмэ	къэтӀысыжмэ	дыкъэтӀысыжмэ	фыкъэтӀысыжмэ	къэтӀысыж(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжмэ	укъэмытӀысыжмэ	къэмытӀысыжмэ	дыкъэмытӀысыжмэ	фыкъэмытӀысыжмэ	къэмытӀысыж(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжамэ	укъэтӀысыжамэ	къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ	дыкъэтӀысыжамэ	фыкъэтӀысыжамэ	къэтӀысыжа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжамэ	укъэмытӀысыжамэ	къэмытӀысыжамэ	дыкъэмытӀысыжамэ	фыкъэмытӀысыжамэ	къэмытӀысыжа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъамэ	укъэтӀысыжыгъамэ	къэтӀысыжыгъамэ	дыкъэтӀысыжыгъамэ	фыкъэтӀысыжыгъамэ	къэтӀысыжыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжыгъамэ	укъэмытӀысыжыгъамэ	къэмытӀысыжыгъамэ	дыкъэмытӀысыжыгъамэ	фыкъэмытӀысыжыгъамэ	къэмытӀысыжыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынмэ	укъэтӀысыжынмэ	къэтӀысыжынмэ	дыкъэтӀысыжынмэ	фыкъэтӀысыжынмэ	къэтӀысыжын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынмэ	укъэмытӀысыжынмэ	къэмытӀысыжынмэ	дыкъэмытӀысыжынмэ	фыкъэмытӀысыжынмэ	къэмытӀысыжын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынумэ	укъэтӀысыжынумэ	къэтӀысыжынумэ	дыкъэтӀысыжынумэ	фыкъэтӀысыжынумэ	къэтӀысыжыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынумэ	укъэмытӀысыжынумэ	къэмытӀысыжынумэ	дыкъэмытӀысыжынумэ	фыкъэмытӀысыжынумэ	къэмытӀысыжыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжтэмэ	укъэтӀысыжтэмэ	къэтӀысыжтэмэ	дыкъэтӀысыжтэмэ	фыкъэтӀысыжтэмэ	къэтӀысыж(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжтэмэ	укъэмытӀысыжтэмэ	къэмытӀысыжтэмэ	дыкъэмытӀысыжтэмэ	фыкъэмытӀысыжтэмэ	къэмытӀысыж(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжатэмэ	укъэтӀысыжатэмэ	къэтӀысыжатэмэ	дыкъэтӀысыжатэмэ	фыкъэтӀысыжатэмэ	къэтӀысыжа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжатэмэ	укъэмытӀысыжатэмэ	къэмытӀысыжатэмэ	дыкъэмытӀысыжатэмэ	фыкъэмытӀысыжатэмэ	къэмытӀысыжа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъатэмэ	укъэтӀысыжыгъатэмэ	къэтӀысыжыгъатэмэ	дыкъэтӀысыжыгъатэмэ	фыкъэтӀысыжыгъатэмэ	къэтӀысыжыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжыгъатэмэ	укъэмытӀысыжыгъатэмэ	къэмытӀысыжыгъатэмэ	дыкъэмытӀысыжыгъатэмэ	фыкъэмытӀысыжыгъатэмэ	къэмытӀысыжыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынтэмэ	укъэтӀысыжынтэмэ	къэтӀысыжынтэмэ	дыкъэтӀысыжынтэмэ	фыкъэтӀысыжынтэмэ	къэтӀысыжын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынтэмэ	укъэмытӀысыжынтэмэ	къэмытӀысыжынтэмэ	дыкъэмытӀысыжынтэмэ	фыкъэмытӀысыжынтэмэ	къэмытӀысыжын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынутэмэ	укъэтӀысыжынутэмэ	къэтӀысыжынутэмэ	дыкъэтӀысыжынутэмэ	фыкъэтӀысыжынутэмэ	къэтӀысыжыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынутэмэ	укъэмытӀысыжынутэмэ	къэмытӀысыжынутэмэ	дыкъэмытӀысыжынутэмэ	фыкъэмытӀысыжынутэмэ	къэмытӀысыжыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынт	укъэтӀысыжынт	къэтӀысыжынт	дыкъэтӀысыжынт	фыкъэтӀысыжынт	къэтӀысыжын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынтэкъым	укъэтӀысыжынтэкъым	къэтӀысыжынтэкъым	дыкъэтӀысыжынтэкъым	фыкъэтӀысыжынтэкъым	къэтӀысыжын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынут	укъэтӀысыжынут	къэтӀысыжынут	дыкъэтӀысыжынут	фыкъэтӀысыжынут	къэтӀысыжыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынутэкъым	укъэтӀысыжынутэкъым	къэтӀысыжынутэкъым	дыкъэтӀысыжынутэкъым	фыкъэтӀысыжынутэкъым	къэтӀысыжыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжми	укъэтӀысыжми	къэтӀысыжми	дыкъэтӀысыжми	фыкъэтӀысыжми	къэтӀысыж(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжми	укъэмытӀысыжми	къэмытӀысыжми	дыкъэмытӀысыжми	фыкъэмытӀысыжми	къэмытӀысыж(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжами	укъэтӀысыжами	къэтӀысыжами	дыкъэтӀысыжами	фыкъэтӀысыжами	къэтӀысыжа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжами	укъэмытӀысыжами	къэмытӀысыжами	дыкъэмытӀысыжами	фыкъэмытӀысыжами	къэмытӀысыжа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъами	укъэтӀысыжыгъами	къэтӀысыжыгъами	дыкъэтӀысыжыгъами	фыкъэтӀысыжыгъами	къэтӀысыжыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжыгъами	укъэмытӀысыжыгъами	къэмытӀысыжыгъами	дыкъэмытӀысыжыгъами	фыкъэмытӀысыжыгъами	къэмытӀысыжыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынми	укъэтӀысыжынми	къэтӀысыжынми	дыкъэтӀысыжынми	фыкъэтӀысыжынми	къэтӀысыжын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынми	укъэмытӀысыжынми	къэмытӀысыжынми	дыкъэмытӀысыжынми	фыкъэмытӀысыжынми	къэмытӀысыжын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынуми	укъэтӀысыжынуми	къэтӀысыжынуми	дыкъэтӀысыжынуми	фыкъэтӀысыжынуми	къэтӀысыжыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынуми	укъэмытӀысыжынуми	къэмытӀысыжынуми	дыкъэмытӀысыжынуми	фыкъэмытӀысыжынуми	къэмытӀысыжыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжтэми	укъэтӀысыжтэми	къэтӀысыжтэми	дыкъэтӀысыжтэми	фыкъэтӀысыжтэми	къэтӀысыж(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжтэми	укъэмытӀысыжтэми	къэмытӀысыжтэми	дыкъэмытӀысыжтэми	фыкъэмытӀысыжтэми	къэмытӀысыж(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжатэми	укъэтӀысыжатэми	къэтӀысыжатэми	дыкъэтӀысыжатэми	фыкъэтӀысыжатэми	къэтӀысыжа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжатэми	укъэмытӀысыжатэми	къэмытӀысыжатэми	дыкъэмытӀысыжатэми	фыкъэмытӀысыжатэми	къэмытӀысыжа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжыгъатэми	укъэтӀысыжыгъатэми	къэтӀысыжыгъатэми	дыкъэтӀысыжыгъатэми	фыкъэтӀысыжыгъатэми	къэтӀысыжыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжыгъатэми	укъэмытӀысыжыгъатэми	къэмытӀысыжыгъатэми	дыкъэмытӀысыжыгъатэми	фыкъэмытӀысыжыгъатэми	къэмытӀысыжыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынтэми	укъэтӀысыжынтэми	къэтӀысыжынтэми	дыкъэтӀысыжынтэми	фыкъэтӀысыжынтэми	къэтӀысыжын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынтэми	укъэмытӀысыжынтэми	къэмытӀысыжынтэми	дыкъэмытӀысыжынтэми	фыкъэмытӀысыжынтэми	къэмытӀысыжын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжынутэми	укъэтӀысыжынутэми	къэтӀысыжынутэми	дыкъэтӀысыжынутэми	фыкъэтӀысыжынутэми	къэтӀысыжыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжынутэми	укъэмытӀысыжынутэми	къэмытӀысыжынутэми	дыкъэмытӀысыжынутэми	фыкъэмытӀысыжынутэми	къэмытӀысыжыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжаи	укъэтӀысыжаи	къэтӀысыжаи	дыкъэтӀысыжаи	фыкъэтӀысыжаи	къэтӀысыжаи
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжаи	укъэмытӀысыжаи	къэмытӀысыжаи	дыкъэмытӀысыжаи	фыкъэмытӀысыжаи	къэмытӀысыжаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжащэрэт	укъэтӀысыжащэрэт	къэтӀысыжащэрэт	дыкъэтӀысыжащэрэт	фыкъэтӀысыжащэрэт	къэтӀысыжащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмытӀысыжащэрэт	укъэмытӀысыжащэрэт	къэмытӀысыжащэрэт	дыкъэмытӀысыжащэрэт	фыкъэмытӀысыжащэрэт	къэмытӀысыжащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнщ	укъэтӀысыжагъэнщ	къэтӀысыжагъэнщ	дыкъэтӀысыжагъэнщ	фыкъэтӀысыжагъэнщ	къэтӀысыжагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнкъым	укъэтӀысыжагъэнкъым	къэтӀысыжагъэнкъым	дыкъэтӀысыжагъэнкъым	фыкъэтӀысыжагъэнкъым	къэтӀысыжагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнт	укъэтӀысыжагъэнт	къэтӀысыжагъэнт	дыкъэтӀысыжагъэнт	фыкъэтӀысыжагъэнт	къэтӀысыжагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнтэкъым	укъэтӀысыжагъэнтэкъым	къэтӀысыжагъэнтэкъым	дыкъэтӀысыжагъэнтэкъым	фыкъэтӀысыжагъэнтэкъым	къэтӀысыжагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэн	укъэтӀысыжагъэн	къэтӀысыжагъэн	дыкъэтӀысыжагъэн	фыкъэтӀысыжагъэн	къэтӀысыжагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнкъэ	укъэтӀысыжагъэнкъэ	къэтӀысыжагъэнкъэ	дыкъэтӀысыжагъэнкъэ	фыкъэтӀысыжагъэнкъэ	къэтӀысыжагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнт	укъэтӀысыжагъэнт	къэтӀысыжагъэнт	дыкъэтӀысыжагъэнт	фыкъэтӀысыжагъэнт	къэтӀысыжагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнтэкъэ	укъэтӀысыжагъэнтэкъэ	къэтӀысыжагъэнтэкъэ	дыкъэтӀысыжагъэнтэкъэ	фыкъэтӀысыжагъэнтэкъэ	къэтӀысыжагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнтӀысыж	укъэтӀысыжагъэнтӀысыж	къэтӀысыжагъэнтӀысыж	дыкъэтӀысыжагъэнтӀысыж	фыкъэтӀысыжагъэнтӀысыж	къэтӀысыжагъэнтӀысыж
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнукъым	укъэтӀысыжагъэнукъым	къэтӀысыжагъэнукъым	дыкъэтӀысыжагъэнукъым	фыкъэтӀысыжагъэнукъым	къэтӀысыжагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнут	укъэтӀысыжагъэнут	къэтӀысыжагъэнут	дыкъэтӀысыжагъэнут	фыкъэтӀысыжагъэнут	къэтӀысыжагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнутэкъым	укъэтӀысыжагъэнутэкъым	къэтӀысыжагъэнутэкъым	дыкъэтӀысыжагъэнутэкъым	фыкъэтӀысыжагъэнутэкъым	къэтӀысыжагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэну	укъэтӀысыжагъэну	къэтӀысыжагъэну	дыкъэтӀысыжагъэну	фыкъэтӀысыжагъэну	къэтӀысыжагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнукъэ	укъэтӀысыжагъэнукъэ	къэтӀысыжагъэнукъэ	дыкъэтӀысыжагъэнукъэ	фыкъэтӀысыжагъэнукъэ	къэтӀысыжагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнут	укъэтӀысыжагъэнут	къэтӀысыжагъэнут	дыкъэтӀысыжагъэнут	фыкъэтӀысыжагъэнут	къэтӀысыжагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэтӀысыжагъэнутэкъэ	укъэтӀысыжагъэнутэкъэ	къэтӀысыжагъэнутэкъэ	дыкъэтӀысыжагъэнутэкъэ	фыкъэтӀысыжагъэнутэкъэ	къэтӀысыжагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыж	укъэтӀысыж	къэтӀысыж	дыкъэтӀысыж	фыкъэтӀысыж	къэтӀысыж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыж	укъэмытӀысыж	къэмытӀысыж	дыкъэмытӀысыж	фыкъэмытӀысыж	къэмытӀысыж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжа	укъэтӀысыжа	къэтӀысыжа	дыкъэтӀысыжа	фыкъэтӀысыжа	къэтӀысыжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжа	укъэмытӀысыжа	къэмытӀысыжа	дыкъэмытӀысыжа	фыкъэмытӀысыжа	къэмытӀысыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжыгъа	укъэтӀысыжыгъа	къэтӀысыжыгъа	дыкъэтӀысыжыгъа	фыкъэтӀысыжыгъа	къэтӀысыжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжыгъа	укъэмытӀысыжыгъа	къэмытӀысыжыгъа	дыкъэмытӀысыжыгъа	фыкъэмытӀысыжыгъа	къэмытӀысыжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжын	укъэтӀысыжын	къэтӀысыжын	дыкъэтӀысыжын	фыкъэтӀысыжын	къэтӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжын	укъэмытӀысыжын	къэмытӀысыжын	дыкъэмытӀысыжын	фыкъэмытӀысыжын	къэмытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжыну	укъэтӀысыжыну	къэтӀысыжыну	дыкъэтӀысыжыну	фыкъэтӀысыжыну	къэтӀысыжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжыну	укъэмытӀысыжыну	къэмытӀысыжыну	дыкъэмытӀысыжыну	фыкъэмытӀысыжыну	къэмытӀысыжыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрытӀысыж	укъызэрытӀысыж	къызэрытӀысыж	дыкъызэрытӀысыж	фыкъызэрытӀысыж	къызэрытӀысыж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымытӀысыж	укъызэрымытӀысыж	къызэрымытӀысыж	дыкъызэрымытӀысыж	фыкъызэрымытӀысыж	къызэрымытӀысыж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрытӀысыжа	укъызэрытӀысыжа	къызэрытӀысыжа	дыкъызэрытӀысыжа	фыкъызэрытӀысыжа	къызэрытӀысыжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымытӀысыжа	укъызэрымытӀысыжа	къызэрымытӀысыжа	дыкъызэрымытӀысыжа	фыкъызэрымытӀысыжа	къызэрымытӀысыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрытӀысыжыгъа	укъызэрытӀысыжыгъа	къызэрытӀысыжыгъа	дыкъызэрытӀысыжыгъа	фыкъызэрытӀысыжыгъа	къызэрытӀысыжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымытӀысыжыгъа	укъызэрымытӀысыжыгъа	къызэрымытӀысыжыгъа	дыкъызэрымытӀысыжыгъа	фыкъызэрымытӀысыжыгъа	къызэрымытӀысыжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрытӀысыжын	укъызэрытӀысыжын	къызэрытӀысыжын	дыкъызэрытӀысыжын	фыкъызэрытӀысыжын	къызэрытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымытӀысыжын	укъызэрымытӀысыжын	къызэрымытӀысыжын	дыкъызэрымытӀысыжын	фыкъызэрымытӀысыжын	къызэрымытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрытӀысыжыну	укъызэрытӀысыжыну	къызэрытӀысыжыну	дыкъызэрытӀысыжыну	фыкъызэрытӀысыжыну	къызэрытӀысыжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымытӀысыжыну	укъызэрымытӀысыжыну	къызэрымытӀысыжыну	дыкъызэрымытӀысыжыну	фыкъызэрымытӀысыжыну	къызэрымытӀысыжыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщытӀысыж	укъыщытӀысыж	къыщытӀысыж	дыкъыщытӀысыж	фыкъыщытӀысыж	къыщытӀысыж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымытӀысыж	укъыщымытӀысыж	къыщымытӀысыж	дыкъыщымытӀысыж	фыкъыщымытӀысыж	къыщымытӀысыж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщытӀысыжа	укъыщытӀысыжа	къыщытӀысыжа	дыкъыщытӀысыжа	фыкъыщытӀысыжа	къыщытӀысыжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымытӀысыжа	укъыщымытӀысыжа	къыщымытӀысыжа	дыкъыщымытӀысыжа	фыкъыщымытӀысыжа	къыщымытӀысыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщытӀысыжыгъа	укъыщытӀысыжыгъа	къыщытӀысыжыгъа	дыкъыщытӀысыжыгъа	фыкъыщытӀысыжыгъа	къыщытӀысыжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымытӀысыжыгъа	укъыщымытӀысыжыгъа	къыщымытӀысыжыгъа	дыкъыщымытӀысыжыгъа	фыкъыщымытӀысыжыгъа	къыщымытӀысыжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщытӀысыжын	укъыщытӀысыжын	къыщытӀысыжын	дыкъыщытӀысыжын	фыкъыщытӀысыжын	къыщытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымытӀысыжын	укъыщымытӀысыжын	къыщымытӀысыжын	дыкъыщымытӀысыжын	фыкъыщымытӀысыжын	къыщымытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщытӀысыжыну	укъыщытӀысыжыну	къыщытӀысыжыну	дыкъыщытӀысыжыну	фыкъыщытӀысыжыну	къыщытӀысыжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымытӀысыжыну	укъыщымытӀысыжыну	къыщымытӀысыжыну	дыкъыщымытӀысыжыну	фыкъыщымытӀысыжыну	къыщымытӀысыжыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэтӀысыж	укъыздэтӀысыж	къыздэтӀысыж	дыкъыздэтӀысыж	фыкъыздэтӀысыж	къыздэтӀысыж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмытӀысыж	укъыздэмытӀысыж	къыздэмытӀысыж	дыкъыздэмытӀысыж	фыкъыздэмытӀысыж	къыздэмытӀысыж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэтӀысыжа	укъыздэтӀысыжа	къыздэтӀысыжа	дыкъыздэтӀысыжа	фыкъыздэтӀысыжа	къыздэтӀысыжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмытӀысыжа	укъыздэмытӀысыжа	къыздэмытӀысыжа	дыкъыздэмытӀысыжа	фыкъыздэмытӀысыжа	къыздэмытӀысыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэтӀысыжыгъа	укъыздэтӀысыжыгъа	къыздэтӀысыжыгъа	дыкъыздэтӀысыжыгъа	фыкъыздэтӀысыжыгъа	къыздэтӀысыжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмытӀысыжыгъа	укъыздэмытӀысыжыгъа	къыздэмытӀысыжыгъа	дыкъыздэмытӀысыжыгъа	фыкъыздэмытӀысыжыгъа	къыздэмытӀысыжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэтӀысыжын	укъыздэтӀысыжын	къыздэтӀысыжын	дыкъыздэтӀысыжын	фыкъыздэтӀысыжын	къыздэтӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмытӀысыжын	укъыздэмытӀысыжын	къыздэмытӀысыжын	дыкъыздэмытӀысыжын	фыкъыздэмытӀысыжын	къыздэмытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэтӀысыжыну	укъыздэтӀысыжыну	къыздэтӀысыжыну	дыкъыздэтӀысыжыну	фыкъыздэтӀысыжыну	къыздэтӀысыжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмытӀысыжыну	укъыздэмытӀысыжыну	къыздэмытӀысыжыну	дыкъыздэмытӀысыжыну	фыкъыздэмытӀысыжыну	къыздэмытӀысыжыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэтӀысыж	укъыщӀэтӀысыж	къыщӀэтӀысыж	дыкъыщӀэтӀысыж	фыкъыщӀэтӀысыж	къыщӀэтӀысыж(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмытӀысыж	укъыщӀэмытӀысыж	къыщӀэмытӀысыж	дыкъыщӀэмытӀысыж	фыкъыщӀэмытӀысыж	къыщӀэмытӀысыж(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэтӀысыжа	укъыщӀэтӀысыжӀэтӀысыжа	къыщӀэтӀысыжа	дыкъыщӀэтӀысыжа	фыкъыщӀэтӀысыжа	къыщӀэтӀысыжа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмытӀысыжа	укъыщӀэмытӀысыжа	къыщӀэмытӀысыжа	дыкъыщӀэмытӀысыжа	фыкъыщӀэмытӀысыжа	къыщӀэмытӀысыжа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэтӀысыжыгъа	укъыщӀэтӀысыжыгъа	къыщӀэтӀысыжыгъа	дыкъыщӀэтӀысыжыгъа	фыкъыщӀэтӀысыжыгъа	къыщӀэтӀысыжыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмытӀысыжыгъа	укъыщӀэмытӀысыжыгъа	къыщӀэмытӀысыжыгъа	дыкъыщӀэмытӀысыжыгъа	фыкъыщӀэмытӀысыжыгъа	къыщӀэмытӀысыжыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэтӀысыжын	укъыщӀэтӀысыжын	къыщӀэтӀысыжын	дыкъыщӀэтӀысыжын	фыкъыщӀэтӀысыжын	къыщӀэтӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмытӀысыжын	укъыщӀэмытӀысыжын	къыщӀэмытӀысыжын	дыкъыщӀэмытӀысыжын	фыкъыщӀэмытӀысыжын	къыщӀэмытӀысыжын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэтӀысыжыну	укъыщӀэтӀысыжыну	къыщӀэтӀысыжыну	дыкъыщӀэтӀысыжыну	фыкъыщӀэтӀысыжыну	къыщӀэтӀысыжыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмытӀысыжыну	укъыщӀэмытӀысыжыну	къыщӀэмытӀысыжыну	дыкъыщӀэмытӀысыжыну	фыкъыщӀэмытӀысыжыну	къыщӀэмытӀысыжыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжу	укъэтӀысыжу	къэтӀысыжу	дыкъэтӀысыжу	фыкъэтӀысыжу	къэтӀысыж(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжу	укъэмытӀысыжу	къэмытӀысыжу	дыкъэмытӀысыжу	фыкъэмытӀысыжу	къэмытӀысыж(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжауэ	укъэтӀысыжауэ	къэтӀысыжауэ	дыкъэтӀысыжауэ	фыкъэтӀысыжауэ	къэтӀысыжауэ / къэтӀысыжахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжауэ	укъэмытӀысыжауэ	къэмытӀысыжауэ	дыкъэмытӀысыжауэ	фыкъэмытӀысыжауэ	къэмытӀысыжауэ / къэмытӀысыжахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыкъэтӀысыжурэ	укъэтӀысыжурэ	къэтӀысыжурэ	дыкъэтӀысыжурэ	фыкъэтӀысыжурэ	къэтӀысыж(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыкъэмытӀысыжурэ	укъэмытӀысыжурэ	къэмытӀысыжурэ	дыкъэмытӀысыжурэ	фыкъэмытӀысыжурэ	къэмытӀысыж(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӀысыж]	[тӀысыж]ыр	--	[тӀысыж]хэр
Эргативнэ:	[тӀысыж]	[тӀысыж]ым	--	[тӀысыж]хэм
Послеложнэ:	[тӀысыж]кӀэ	[тӀысыж]ымкӀэ	[тӀысыж]хэкӀэ	[тӀысыж]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӀысыж]у	[тӀысыж]ырауэ	[тӀысыж]хэу	[тӀысыж]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӀысыж]а	[тӀысыж]ар	--	[тӀысыж]ахэр
Эргативнэ:	[тӀысыж]а	[тӀысыж]ам	--	[тӀысыж]ахэм
Послеложнэ:	[тӀысыж]акӀэ	[тӀысыж]амкӀэ	[тӀысыж]ахэкӀэ	[тӀысыж]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӀысыж]ауэ	[тӀысыж]арауэ	[тӀысыж]ахэу	[тӀысыж]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӀысыж]ын	[тӀысыж]ыныр	--	[тӀысыж]ынхэр
Эргативнэ:	[тӀысыж]ын	[тӀысыж]ыным	--	[тӀысыж]ынхэм
Послеложнэ:	[тӀысыж]ынкӀэ	[тӀысыж]ынымкӀэ	[тӀысыж]ынхэкӀэ	[тӀысыж]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[тӀысыж]ыну	[тӀысыж]ынырауэ	[тӀысыж]ынхэу	[тӀысыж]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӀысыж]ыну	[тӀысыж]ынур	--	[тӀысыж]ынухэр
Эргативнэ:	[тӀысыж]ыну	[тӀысыж]ынум	--	[тӀысыж]ынухэм
Послеложнэ:	[тӀысыж]ынукӀэ	[тӀысыж]ынумкӀэ	[тӀысыж]ынухэкӀэ	[тӀысыж]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӀысыж]ынууэ	[тӀысыж]ынурауэ	[тӀысыж]ынухэу	[тӀысыж]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Здэщысам деж щетӀысэхыжын.
2. Лъэтауэ щыта, хьэуам хэт гуэр щӀылъэм къытетӀысхьэжын.
3. ЗыщӀыпӀэ къэгъэзэжауэ хэщӀапӀэ щӀын, лъапсэ, унэ н. ухуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• [ТхьэӀухудхэм:] — Мес ди бгъэжьыр къотӀысыж. Акъсырэ Залымхъан

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Тэджар къэтӀысыжащ.
• Унагъуэу къэтӀысыжын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэтӏысыжын: 1. sit down were you were sitting before 2. land once again 3. once again settle down in the same place.
• Тэджар къэтӀысыжащ: the person who had stood up sat down again.
• Унагъуэу къэтӀысыжын: settle down once again as a family.

УРЫСЫБЗЭ

• къэтӏысыжын: 1. сесть на прежнее место 2. снова приземлиться 3. вновь поселиться, обосноваться где-л. на прежнем месте
• Тэджар къэтӀысыжащ: вставший снова сел.
• Унагъуэу къэтӀысыжын: семьёй снова поселиться

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын