Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
къэ- + у- + [быд] + -ы + -н
Глагол лъэӏэс "къэубыдын"-м и спряженэ
Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:
къэубыдын
щымыӀэныгъэ:
къэмыубыдын
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
къэзубыдын
къэбубыдын
къиубыдын
къэдубыдын
къэвубыдын
къаубыдын
щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдын
къыумыубыдын
къимыубыдын
къэдмыубыдын
къэвмыубыдын
къамыубыдын
Унафэ наклоненэ
уэ
фэ
щыӀэныгъэ:
къэубыд!
къэвубыд!
щымыӀэныгъэ:
къыумыубыд!
къэвмыубыд!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
сыкъреубыд
укъреубыд
къреубыд
дыкъреубыд
фыкъреубыд
къреубыд
щымыӀэныгъэ:
сыкъремыубыд
укъыремыубыд
къремыубыд
дыкъремыубыд
фыкъремыубыд
къремыубыд
ЗэраӀуатэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къызоубыд(ыр)
къыбоубыд(ыр)
къеубыд(ыр)
къыдоубыд(ыр)
къывоубыд(ыр)
къаубыд(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыркъым
къэбубыдыркъым
къиубыдыркъым
къэдубыдыркъым
къэвубыдыркъым
къаубыдыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдырт
къэбубыдырт
къиубыдырт
къэдубыдырт
къэвубыдырт
къаубыдырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыртэкъым
къэбубыдыртэкъым
къиубыдыртэкъым
къэдубыдыртэкъым
къэвубыдыртэкъым
къаубыдыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдащ
къэбубыдащ
къиубыдащ
къэдубыдащ
къэвубыдащ
къаубыдащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдакъым
къэбубыдакъым
къиубыдакъым
къэдубыдакъым
къэвубыдакъым
къаубыдакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдат
къэбубыдат
къиубыдат
къэдубыдат
къэвубыдат
къаубыдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдатэкъым
къэбубыдатэкъым
къиубыдатэкъым
къэдубыдатэкъым
къэвубыдатэкъым
къаубыдатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъащ
къэбубыдыгъащ
къиубыдыгъащ
къэдубыдыгъащ
къэвубыдыгъащ
къаубыдыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъакъым
къэбубыдыгъакъым
къиубыдыгъакъым
къэдубыдыгъакъым
къэвубыдыгъакъым
къаубыдыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъат
къэбубыдыгъат
къиубыдыгъат
къэдубыдыгъат
къэвубыдыгъат
къаубыдыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъатэкъым
къэбубыдыгъатэкъым
къиубыдыгъатэкъым
къэдубыдыгъатэкъым
къэвубыдыгъатэкъым
къаубыдыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
къэзубыдщ
къэбубыдщ
къиубыдщ
къэдубыдщ
къэвубыдщ
къаубыдщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдкъым
къэбубыдкъым
къиубыдкъым
къэдубыдкъым
къэвубыдкъым
къаубыдкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
къэзубыдт
къэбубыдт
къиубыдт
къэдубыдт
къэвубыдт
къаубыдт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдтэкъым
къэбубыдтэкъым
къиубыдтэкъым
къэдубыдтэкъым
къэвубыдтэкъым
къаубыдтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынщ
къэбубыдынщ
къиубыдынщ
къэдубыдынщ
къэвубыдынщ
къаубыдынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдынкъым
къэбубыдынкъым
къиубыдынкъым
къэдубыдынкъым
къэвубыдынкъым
къаубыдынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынущ
къэбубыдынущ
къиубыдынущ
къэдубыдынущ
къэвубыдынущ
къаубыдынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдынукъым
къэбубыдынукъым
къиубыдынукъым
къэдубыдынукъым
къэвубыдынукъым
къаубыдынукъым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдрэ
къэбубыдрэ
къиубыдрэ
къэдубыдрэ
къэвубыдрэ
къаубыдрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыркъэ
къэбубыдыркъэ
къиубыдыркъэ
къэдубыдыркъэ
къэвубыдыркъэ
къаубыдыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдырт
къэбубыдырт
къиубыдырт
къэдубыдырт
къэвубыдырт
къаубыдырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыртэкъэ
къэбубыдыртэкъэ
къиубыдыртэкъэ
къэдубыдыртэкъэ
къэвубыдыртэкъэ
къаубыдыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыда
къэбубыда
къиубыда
къэдубыда
къэвубыда
къаубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдакъэ
къэбубыдакъэ
къиубыдакъэ
къэдубыдакъэ
къэвубыдакъэ
къаубыдакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдат
къэбубыдат
къиубыдат
къэдубыдат
къэвубыдат
къаубыдат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдатэкъэ
къэбубыдатэкъэ
къиубыдатэкъэ
къэдубыдатэкъэ
къэвубыдатэкъэ
къаубыдатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъа
къэбубыдыгъа
къиубыдыгъа
къэдубыдыгъа
къэвубыдыгъа
къаубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:
къэзубыдыгъакъэ
къэбубыдыгъакъэ
къиубыдыгъакъэ
къэдубыдыгъакъэ
къэвубыдыгъакъэ
къаубыдыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъат
къэбубыдыгъат
къиубыдыгъат
къэдубыдыгъат
къэвубыдыгъат
къаубыдыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъатэкъэ
къэбубыдыгъатэкъэ
къиубыдыгъатэкъэ
къэдубыдыгъатэкъэ
къэвубыдыгъатэкъэ
къаубыдыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:
къэзубыд
къэбубыд
къиубыд
къэдубыд
къэвубыд
къаубыд
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдкъэ
къэбубыдкъэ
къиубыдкъэ
къэдубыдкъэ
къэвубыдкъэ
къаубыдкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:
къэзубыдт
къэбубыдт
къиубыдт
къэдубыдт
къэвубыдт
къаубыдт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдтэкъэ
къэбубыдтэкъэ
къиубыдтэкъэ
къэдубыдтэкъэ
къэвубыдтэкъэ
къаубыдтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдын
къэбубыдын
къиубыдын
къэдубыдын
къэвубыдын
къаубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдынкъэ
къэбубыдынкъэ
къиубыдынкъэ
къэдубыдынкъэ
къэвубыдынкъэ
къаубыдынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдыну
къэбубыдыну
къиубыдыну
къэдубыдыну
къэвубыдыну
къаубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдынукъэ
къэбубыдынукъэ
къиубыдынукъэ
къэдубыдынукъэ
къэвубыдынукъэ
къаубыдынукъэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдмэ
къэбубыдмэ
къиубыдмэ
къэдубыдмэ
къэвубыдмэ
къаубыдмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдмэ
къыумыубыдмэ
къимыубыдмэ
къэдмыубыдмэ
къэвмыубыдмэ
къамыубыдмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдамэ
къэбубыдамэ
къиубыдамэ
къэдубыдамэ
къэвубыдамэ
къаубыдамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдамэ
къыумыубыдамэ
къимыубыдамэ
къэдмыубыдамэ
къэвмыубыдамэ
къамыубыдамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъамэ
къэбубыдыгъамэ
къиубыдыгъамэ
къэдубыдыгъамэ
къэвубыдыгъамэ
къаубыдыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдыгъамэ
къыумыубыдыгъамэ
къимыубыдыгъамэ
къэдмыубыдыгъамэ
къэвмыубыдыгъамэ
къамыубыдыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынмэ
къэбубыдынмэ
къиубыдынмэ
къэдубыдынмэ
къэвубыдынмэ
къаубыдынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынмэ
къыумыубыдынмэ
къимыубыдынмэ
къэдмыубыдынмэ
къэвмыубыдынмэ
къамыубыдынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынумэ
къэбубыдынумэ
къиубыдынумэ
къэдубыдынумэ
къэвубыдынумэ
къаубыдынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынумэ
къыумыубыдынумэ
къимыубыдынумэ
къэдмыубыдынумэ
къэвмыубыдынумэ
къамыубыдынумэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдтэмэ
къэбубыдтэмэ
къиубыдтэмэ
къэдубыдтэмэ
къэвубыдтэмэ
къаубыдтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдтэмэ
къыумыубыдтэмэ
къимыубыдтэмэ
къэдмыубыдтэмэ
къэвмыубыдтэмэ
къамыубыдтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдатэмэ
къэбубыдатэмэ
къиубыдатэмэ
къэдубыдатэмэ
къэвубыдатэмэ
къаубыдатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдатэмэ
къыумыубыдатэмэ
къимыубыдатэмэ
къэдмыубыдатэмэ
къэвмыубыдатэмэ
къамыубыдатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъатэмэ
къэбубыдыгъатэмэ
къиубыдыгъатэмэ
къэдубыдыгъатэмэ
къэвубыдыгъатэмэ
къаубыдыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдыгъатэмэ
къыумыубыдыгъатэмэ
къимыубыдыгъатэмэ
къэдмыубыдыгъатэмэ
къэвмыубыдыгъатэмэ
къамыубыдыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынтэмэ
къэбубыдынтэмэ
къиубыдынтэмэ
къэдубыдынтэмэ
къэвубыдынтэмэ
къаубыдынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынтэмэ
къыумыубыдынтэмэ
къимыубыдынтэмэ
къэдмыубыдынтэмэ
къэвмыубыдынтэмэ
къамыубыдынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынутэмэ
къэбубыдынутэмэ
къиубыдынутэмэ
къэдубыдынутэмэ
къэвубыдынутэмэ
къаубыдынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынутэмэ
къыумыубыдынутэмэ
къимыубыдынутэмэ
къэдмыубыдынутэмэ
къэвмыубыдынутэмэ
къамыубыдынутэмэ
сослагательнэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынт
къэбубыдынт
къиубыдынт
къэдубыдынт
къэвубыдынт
къаубыдынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдынтэкъым
къэбубыдынтэкъым
къиубыдынтэкъым
къэдубыдынтэкъым
къэвубыдынтэкъым
къаубыдынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынут
къэбубыдынут
къиубыдынут
къэдубыдынут
къэвубыдынут
къаубыдынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзубыдынутэкъым
къэбубыдынутэкъым
къиубыдынутэкъым
къэдубыдынутэкъым
къэвубыдынутэкъым
къаубыдынутэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдми
къэбубыдми
къиубыдми
къэдубыдми
къэвубыдми
къаубыдми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдми
къыумыубыдми
къимыубыдми
къэдмыубыдми
къэвмыубыдми
къамыубыдми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдами
къэбубыдами
къиубыдами
къэдубыдами
къэвубыдами
къаубыдами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдами
къыумыубыдами
къимыубыдами
къэдмыубыдами
къэвмыубыдами
къамыубыдами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъами
къэбубыдыгъами
къиубыдыгъами
къэдубыдыгъами
къэвубыдыгъами
къаубыдыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдыгъами
къыумыубыдыгъами
къимыубыдыгъами
къэдмыубыдыгъами
къэвмыубыдыгъами
къамыубыдыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынми
къэбубыдынми
къиубыдынми
къэдубыдынми
къэвубыдынми
къаубыдынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынми
къыумыубыдынми
къимыубыдынми
къэдмыубыдынми
къэвмыубыдынми
къамыубыдынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынуми
къэбубыдынуми
къиубыдынуми
къэдубыдынуми
къэвубыдынуми
къаубыдынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынуми
къыумыубыдынуми
къимыубыдынуми
къэдмыубыдынуми
къэвмыубыдынуми
къамыубыдынуми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдтэми
къэбубыдтэми
къиубыдтэми
къэдубыдтэми
къэвубыдтэми
къаубыдтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдтэми
къыумыубыдтэми
къимыубыдтэми
къэдмыубыдтэми
къэвмыубыдтэми
къамыубыдтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:
къэзубыдатэми
къэбубыдатэми
къиубыдатэми
къэдубыдатэми
къэвубыдатэми
къаубыдатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдатэми
къыумыубыдатэми
къимыубыдатэми
къэдмыубыдатэми
къэвмыубыдатэми
къамыубыдатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:
къэзубыдыгъатэми
къэбубыдыгъатэми
къиубыдыгъатэми
къэдубыдыгъатэми
къэвубыдыгъатэми
къаубыдыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдыгъатэми
къыумыубыдыгъатэми
къимыубыдыгъатэми
къэдмыубыдыгъатэми
къэвмыубыдыгъатэми
къамыубыдыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынтэми
къэбубыдынтэми
къиубыдынтэми
къэдубыдынтэми
къэвубыдынтэми
къаубыдынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынтэми
къыумыубыдынтэми
къимыубыдынтэми
къэдмыубыдынтэми
къэвмыубыдынтэми
къамыубыдынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:
къэзубыдынутэми
къэбубыдынутэми
къиубыдынутэми
къэдубыдынутэми
къэвубыдэнутэми
къаубыдэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдынутэми
къыумыубыдынутэми
къимыубыдынутэми
къэдмыубыдынутэми
къэвмыубыдынутэми
къамыубыдынутэми
гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
къэзубыдаи
къэбубыдаи
къиубыдаи
къэдубыдаи
къэвубыдаи
къаубыдаи
щымыӀэныгъэ:
къэзубыдакъыми
къэбубыдакъыми
къиубыдакъыми
къэдубыдакъыми
къэвубыдакъыми
къаубыдакъыми
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
щыӀэныгъэ:
къэзубыдащэрэт
къэбубыдащэрэт
къиубыдащэрэт
къэдубыдащэрэт
къэвубыдащэрэт
къаубыдащэрэт
щымыӀэныгъэ:
къэзмыубыдащэрэт
къыумыубыдащэрэт
къимыубыдащэрэт
къэдмыубыдащэрэт
къэвмыубыдащэрэт
къамыубыдащэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнщ
къэбубыдагъэнщ
къиубыдагъэнщ
къэдубыдагъэнщ
къэвубыдагъэнщ
къаубыдагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнкъым
къэбубыдагъэнкъым
къиубыдагъэнкъым
къэдубыдагъэнкъым
къэвубыдагъэнкъым
къаубыдагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнт
къэбубыдагъэнт
къиубыдагъэнт
къэдубыдагъэнт
къэвубыдагъэнт
къаубыдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнтэкъым
къэбубыдагъэнтэкъым
къиубыдагъэнтэкъым
къэдубыдагъэнтэкъым
къэвубыдагъэнтэкъым
къаубыдагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэн
къэбубыдагъэн
къиубыдагъэн
къэдубыдагъэн
къэвубыдагъэн
къаубыдагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнкъэ
къэбубыдагъэнкъэ
къиубыдагъэнкъэ
къэдубыдагъэнкъэ
къэвубыдагъэнкъэ
къаубыдагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнт
къэбубыдагъэнт
къиубыдагъэнт
къэдубыдагъэнт
къэвубыдагъэнт
къаубыдагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнтэкъэ
къэбубыдагъэнтэкъэ
къиубыдагъэнтэкъэ
къэдубыдагъэнтэкъэ
къэвубыдагъэнтэкъэ
къаубыдагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнущ
къэбубыдагъэнущ
къиубыдагъэнущ
къэдубыдагъэнущ
къэвубыдагъэнущ
къаубыдагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнукъым
къэбубыдагъэнукъым
къиубыдагъэнукъым
къэдубыдагъэнукъым
къэвубыдагъэнукъым
къаубыдагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнут
къэбубыдагъэнут
къиубыдагъэнут
къэдубыдагъэнут
къэвубыдагъэнут
къаубыдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнутэкъым
къэбубыдагъэнутэкъым
къиубыдагъэнутэкъым
къэдубыдагъэнутэкъым
къэвубыдагъэнутэкъым
къаубыдагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэну
къэбубыдагъэну
къиубыдагъэну
къэдубыдагъэну
къэвубыдагъэну
къаубыдагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнукъэ
къэбубыдагъэнукъэ
къиубыдагъэнукъэ
къэдубыдагъэнукъэ
къэвубыдагъэнукъэ
къаубыдагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнут
къэбубыдагъэнут
къиубыдагъэнут
къэдубыдагъэнут
къэвубыдагъэнут
къаубыдагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:
къэзубыдагъэнутэкъэ
къэбубыдагъэнутэкъэ
къиубыдагъэнутэкъэ
къэдубыдагъэнутэкъэ
къэвубыдагъэнутэкъэ
къаубыдагъэнутэкъэ
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къэзыубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къэзымыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэзыубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэзымыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэзыубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэзымыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къэзыубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къэзымыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къэзыубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къэзымыубыдыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыд
къэбубыд
къиубыд
къэдубыд
къэвубыд
къаубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыд
къыумыубыд
къимыубыд
къэдмыубыд
къэвмыубыд
къамыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыда
къэбубыда
къиубыда
къэдубыда
къэвубыда
къаубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыда
къыумыубыда
къимыубыда
къэдмыубыда
къэвмыубыда
къамыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыдыгъа
къэбубыдыгъа
къиубыдыгъа
къэдубыдыгъа
къэвубыдыгъа
къаубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыдыгъа
къыумыубыдыгъа
къимыубыдыгъа
къэдмыубыдыгъа
къэвмыубыдыгъа
къамыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыдын
къэбубыдын
къиубыдын
къэдубыдын
къэвубыдын
къаубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыдын
къыумыубыдын
къимыубыдын
къэдмыубыдын
къэвмыубыдын
къамыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыдыну
къэбубыдыну
къиубыдыну
къэдубыдыну
къэвубыдыну
къаубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыдыну
къыумыубыдыну
къимыубыдыну
къэдмыубыдыну
къэвмыубыдыну
къамыубыдыну
Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ
къэубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къэмыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэмыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэмыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къэубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къэмыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къэубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къэмыубыдыну
Обстоятельственнэ причастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къызэрызубыд
къызэрыбубыд
къызэриубыд
къызэрыдубыд
къызэрывубыд
къызэраубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрызмыубыд
къызэрумыубыд
къызэримыубыд
къызэрыдмыубыд
къызэрывмыубыд
къызэрамыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къызэрызубыда
къызэрыбубыда
къызэриубыда
къызэрыдубыда
къызэрывубыда
къызэраубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрызмыубыда
къызэрумыубыда
къызэримыубыда
къызэрыдмыубыда
къызэрывмыубыда
къызэрамыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къызэрызубыдыгъа
къызэрыбубыдыгъа
къызэриубыдыгъа
къызэрыдубыдыгъа
къызэрывубыдыгъа
къызэраубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрызмыубыдыгъа
къызэрумыубыдыгъа
къызэримыубыдыгъа
къызэрыдмыубыдыгъа
къызэрывмыубыдыгъа
къызэрамыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къызэрызубыдын
къызэрыбубыдын
къызэриубыдын
къызэрыдубыдын
къызэрывубыдын
къызэраубыдын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрызмыубыдын
къызэрумыубыдын
къызэримыубыдын
къызэрыдмыубыдын
къызэрывмыубыдын
къызэрамыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ
къызэрызубыдыну
къызэрыбубыдыну
къызэриубыдыну
къызэрыдубыдыну
къызэрывубыдыну
къызэраубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ
къызэрызмыубыдыну
къызэрумыубыдыну
къызэримыубыдыну
къызэрыдмыубыдыну
къызэрывмыубыдыну
къызэрамыубыдыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыщызубыд
къыщыбубыд
къыщиубыд
къыщыдубыд
къыщывубыд
къыщаубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыщызмыубыд
къыщумыубыд
къыщимыубыд
къыщыдмыубыд
къыщывмыубыд
къыщамыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщызубыда
къыщыбубыда
къыщиубыда
къыщыдубыда
къыщывубыда
къыщаубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщызмыубыда
къыщумыубыда
къыщимыубыда
къыщыдмыубыда
къыщывмыубыда
къыщамыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщызубыдыгъа
къыщыбубыдыгъа
къыщиубыдыгъа
къыщыдубыдыгъа
къыщывубыдыгъа
къыщаубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщызмыубыдыгъа
къыщумыубыдыгъа
къыщимыубыдыгъа
къыщыдмыубыдыгъа
къыщывмыубыдыгъа
къыщамыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщызубыдын
къыщыбубыдын
къыщиубыдын
къыщыдубыдын
къыщывубыдын
къыщаубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщызмыубыдын
къыщумыубыдын
къыщимыубыдын
къыщыдмыубыдын
къыщывмыубыдын
къыщамыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщызубыдыну
къыщыбубыдыну
къыщиубыдыну
къыщыдубыдыну
къыщывубыдыну
къыщаубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщызмыубыдыну
къыщумыубыдыну
къыщимыубыдыну
къыщыдмыубыдыну
къыщывмыубыдыну
къыщамыубыдыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыздэзубыд
къыздэбубыд
къыздиубыд
къыздэдубыд
къыздэвубыд
къыздаубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыздэзмыубыд
къыздумыубыд
къыздимыубыд
къыздэдмыубыд
къыздэвмыубыд
къыздамыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыздэзубыда
къыздэбубыда
къыздиубыда
къыздэдубыда
къыздэвубыда
къыздаубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыздэзмыубыда
къыздумыубыда
къыздимыубыда
къыздэдмыубыда
къыздэвмыубыда
къыздамыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыздэзубыдыгъа
къыздэбубыдыгъа
къыздиубыдыгъа
къыздэдубыдыгъа
къыздэвубыдыгъа
къыздаубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
здэбъэдэзмыубыдыгъа
къыздумыубыдыгъа
къыздимыубыдыгъа
къыздэдмыубыдыгъа
къыздэвмыубыдыгъа
къыздамыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыздэзубыдын
къыздэбубыдын
къыздиубыдын
къыздэдубыдын
къыздэвубыдын
къыздаубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыздэзмыубыдын
къыздумыубыдын
къыздимыубыдын
къыздэдмыубыдын
къыздэвмыубыдын
къыздамыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыздэзубыдыну
къыздэбубыдыну
къыздиубыдыну
къыздэдубыдыну
къыздэвубыдыну
къыздаубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыздэзмыубыдыну
къыздумыубыдыну
къыздимыубыдыну
къыздэдмыубыдыну
къыздэвмыубыдыну
къыздамыубыдыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀэзубыд
къыщӀэбубыд
къыщӀиубыд
къыщӀэдубыд
къыщӀэвубыд
къыщӀаубыд
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀэзмыубыд
къыщӀумыубыд
къыщӀимыубыд
къыщӀэдмыубыд
къыщӀэвмыубыд
къыщӀамыубыд
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀэзубыда
къыщӀэбубыда
къыщӀиубыда
къыщӀэдубыда
къыщӀэвубыда
къыщӀаубыда
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀэзмыубыда
къыщӀумыубыда
къыщӀимыубыда
къыщӀэдмыубыда
къыщӀэвмыубыда
къыщӀамыубыда
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀэзубыдыгъа
щӀэкъэбубыдыгъа
къыщӀиубыдыгъа
щӀэкъэдубыдыгъа
щӀэкъэвубыдыгъа
къыщӀаубыдыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀэзмыубыдыгъа
къыщӀумыубыдыгъа
къыщӀимыубыдыгъа
къыщӀэдмыубыдыгъа
къыщӀэвмыубыдыгъа
къыщӀамыубыдыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀэзубыдын
къыщӀэбубыдын
къыщӀиубыдын
къыщӀэдубыдын
къыщӀэвубыдын
къыщӀаубыдын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀэзмыубыдын
къыщӀумыубыдын
къыщӀимыубыдын
къыщӀэдмыубыдын
къыщӀэвмыубыдын
къыщӀамыубыдын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ
къыщӀэзубыдыну
къыщӀэбубыдыну
къыщӀиубыдыну
къыщӀэдубыдыну
къыщӀэвубыдыну
къыщӀаубыдыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ
къыщӀэзмыубыдыну
къыщӀумыубыдыну
къыщӀимыубыдыну
къыщӀэдмыубыдыну
къыщӀэвмыубыдыну
къыщӀамыубыдыну
Деепричастиехэр
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыду
къэбубыду
къиубыду
къэдубыду
къэвубыду
къаубыду
ит зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыду
къыумыубыду
къимыубыду
къэдмыубыду
къэвмыубыду
къамыубыду
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ
къэзубыдауэ
къэбубыдауэ
къиубыдауэ
къэдубыдауэ
къэвубыдауэ
къаубыдауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыдауэ
къыумыубыдауэ
къимыубыдауэ
къэдмыубыдауэ
къэвмыубыдауэ
къамыубыдауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ
къэзубыдурэ
къэбубыдурэ
къиубыдурэ
къэдубыдурэ
къэвубыдурэ
къаубыдурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ
къэзмыубыдурэ
къыумыубыдурэ
къимыубыдурэ
къэдмыубыдурэ
къэвмыубыдурэ
къамыубыдурэ
Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
укъызоубыд
къызоубыд
--
фыкъызоубыд
къызоубыд(хэ)
уэ
сыкъыбоубыд
--
къыбоубыд
дыкъыбоубыд
--
къыбоубыд(хэ)
абы
сыкъеубыд
укъеубыд
къеубыд
дыкъеубыд
фыкъеубыд
къеубыд(хэ)
дэ
--
укъыдоубыд
къыдоубыд
--
фыкъыдоубыд
къыдоубыд(хэ)
фэ
сыкъывоубыд
--
къывоубыд
дыкъывоубыд
--
къывоубыд(хэ)
абыхэм
сыкъаубыд
укъаубыд
къаубыд
дыкъаубыд
фыкъаубыд
къаубыд(хэ)
Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)
Прямой Дополненэ
сэ
уэ
абы
дэ
фэ
абыхэм
Подлежащэ
сэ
--
сыкъэз[убыдрэ]
къэз[убыдрэ]
--
фыкъэз[убыдрэ]
къэз[убыд(хэ)рэ]
уэ
сыкъэб[убыдрэ]
--
къэб[убыдрэ]
дыкъэб[убыдрэ]
--
къэб[убыд(хэ)рэ]
абы
сыкъи[убыдрэ]
укъи[убыдрэ]
къи[убыдрэ]
дыкъи[убыдрэ]
фыкъи[убыдрэ]
къи[убыд(хэ)рэ]
дэ
--
укъэд[убыдрэ]
къэд[убыдрэ]
--
фыкъэд[убыдрэ]
къэд[убыд(хэ)рэ]
фэ
сыкъэв[убыдрэ]
--
къэв[убыдрэ]
дыкъэв[убыдрэ]
--
къэв[убыд(хэ)рэ]
абыхэм
сыкъа[убыдрэ]
укъа[убыдрэ]
къа[убыдрэ]
дыкъа[убыдрэ]
фыкъа[убыдрэ]
къа[убыд(хэ)рэ]
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убыд]
[убыд]ыр
--
[убыд]хэр
Эргативнэ:
[убыд]
[убыд]ым
--
[убыд]хэм
Послеложнэ:
[убыд]кӀэ
[убыд]ымкӀэ
[убыд]хэкӀэ
[убыд]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убыд]у
[убыд]ырауэ
[убыд]хэу
[убыд]хэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убыд]а
[убыд]ар
--
[убыд]ахэр
Эргативнэ:
[убыд]а
[убыд]ам
--
[убыд]ахэм
Послеложнэ:
[убыд]акӀэ
[убыд]амкӀэ
[убыд]ахэкӀэ
[убыд]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убыд]ауэ
[убыд]арауэ
[убыд]ахэу
[убыд]ахэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убыд]ын
[убыд]ыныр
--
[убыд]ынхэр
Эргативнэ:
[убыд]ын
[убыд]ыным
--
[убыд]ынхэм
Послеложнэ:
[убыд]ынкӀэ
[убыд]ынымкӀэ
[убыд]ынхэкӀэ
[убыд]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:
[убыд]ыну
[убыд]ынырауэ
[убыд]ынхэу
[убыд]ынхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ
Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы
Белджылы
Мыбелджылы
Белджылы
Именительнэ:
[убыд]ыну
[убыд]ынур
--
[убыд]ынухэр
Эргативнэ:
[убыд]ыну
[убыд]ынум
--
[убыд]ынухэм
Послеложнэ:
[убыд]ынукӀэ
[убыд]ынумкӀэ
[убыд]ынухэкӀэ
[убыд]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:
[убыд]ынууэ
[убыд]ынурауэ
[убыд]ынухэу
[убыд]ынухэрауэ
МЫХЬЭНЭ
Щхьэхуиту щыт зыгуэр Ӏэрубыд щӀын, зыӀэрыгъэхьэн.
Къэзэун, лъэщыгъэкӀэ къэщтэн, зыӀэщӀэгъэхьэн.
Къыхиубыдэн, къыхыхьэн, къриубыдэн.
Благъагъэ, ныбжьэгъугъэ сыт хуэдэхэмкӀэ зыгуэрым пыщӀауэ щытын.
НаӀуэ, сэтей, белджылы къэщӀын (п. п. зыгуэрым и къуаншагъэр), къэумысын, и пцӀыр къыщӀэгъэшын.
ӀупэфӀэгъу къэщӀын, ӀулъхьэкӀэ къыдэхьэхын, къыпфӀэлӀыкӀыу, уи телъхьэу къыщӀегъэдзын.
КъыгурыӀуэн, зэхищӀыкӀын, къыхипхъуэтэн.
Зыгуэр къэщтэн (хьэхуу).
ЩАПХЪЭХЭР
Джэдуужьым зы дзыгъуэ.. къиубыдащ. Дыщэ кӀанэ, сборник
Хьыбарым езым къиубыд гъуэгуанэр зэрыӀуэтэжыгъуафӀэм ещхьу, кӀэщӀкъым икӀи тынш цӀыкӀукъым. Мэзыхьэ Борис
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ , Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,
«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984
нап. 91
адыгэбзэ
урысыбзэ/русский
инджылыбзэ/English
Темырыкъуэ алабгъуэ къиубыдащ .
Темырыко поймал плотву.
Temyrykhwa has caught some roaches.
нап. 114
КхъухьымкӀэ цӀыхухэр зокӀуэ, хьэлъэ зэрашэ, бдзэжьей къаубыд .
Люди плавают, грузы возят, и рыбу ловят с помощью кораблей.
People travel, transport cargoes and catch fish by ship.
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
Бийм и быдапӀэр къаубыдащ.
Мо къуршхэм нэс къеубыд ди районым.
ӀыхьлыгъэкӀэ къэубыдын.
Сабийм пцӀы иупсу къаубыдащ.
ӀулъхьэкӀэ къэубыдын.
МылъкукӀэ къэубыдын.
Уэрэдым и макъамэр къэубыдын.
Псалъэм и мыхьэнэр къэубыдын.
Уэчыл къэубыдын.
Машинэ къэубыдын.
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
къэубыдын: 1. catch or capture sb or sth 2. seize, capture, occupy, take over sth 3. Encompass, occupy, cover (territory, time, etc.) 4. be relatives or have a relationship with sb (friendly, etc.) 5. expose sb, disclose what they have done 6. make sb your accomplice, bribe, suborn 7. understand, catch, savvy 8. hire, engage or take on sb or sth
Бийм и быдапӀэр къаубыдащ: the enemy seized the fortress
Мо къуршхэм нэс къеубыд ди районым: our region cover the area up to the mountains
ӀыхьлыгъэкӀэ къэубыдын: we are relatives
Сабийм пцӀы иупсу къаубыдащ: the child was exposed of lying
ӀулъхьэкӀэ къэубыдын: make an accomplice through bribery
МылъкукӀэ къэубыдын: make an accomplice by giving property
Уэрэдым и макъамэр къэубыдын: to catch the melody of a song
Псалъэм и мыхьэнэр къэубыдын: understand or “catch” the meaning of a word
Уэчыл къэубыдын: engage or hire a lawyer
УРЫСЫБЗЭ
къэубыдын: 1. поймать кого-что-л. 2. захватить, занять, завоевать что-л. 3. охватить, включить в себя (территорию, время и т.п.) 4. находиться с кем-л. в каких-л. отношениях (родственных, дружеских и т.п.) 5. изобличать кого-л., уличить в чём-л. кого-л. 6. сделать кого-л. своим сообщником, подкупить кого-л. 7. уловить, понять, схватить что-л. 8. нанять кого-что-л.
Бийм и быдапӀэр къаубыдащ: враг захватил крепость
Мо къуршхэм нэс къеубыд ди районым: наш район занимает территорию до гор
ӀыхьлыгъэкӀэ къэубыдын: быть родственниками
Сабийм пцӀы иупсу къаубыдащ: ребенок был изобличен во лжи.
ӀулъхьэкӀэ къэубыдын: подкупить взяткой
МылъкукӀэ къэубыдын: подкупить имуществом
Уэрэдым и макъамэр къэубыдын: уловить мелодию песни.
Псалъэм и мыхьэнэр къэубыдын: понять значение слова
Уэчыл къэубыдын: нанять адвоката
Машинэ къэубыдын:
псалъафэ зэпыщӀахэр
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
Инджылыбзэ: gaze at sth
Урысыбзэ: охватывать взглядом, взором
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
Мыхьэнэ:
НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
Инджылыбзэ: as far as the eye can see
Урысыбзэ: насколько хватает глаз
Псалъэ зэпхахэр:
Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын