къэхъеин

Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

  • IPA [qʹɐχe:'jǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

  • къэ- + [хъей] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ[зэгъэзэхуэжын]

Глагол лъэмыӏэс "къэхъеин"-м и спряженэ


Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ: къэхъеин
щымыӀэныгъэ: къэмыхъеин
Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъэхъеин укъэхъеин къэхъеин дыкъэхъеин фыкъэхъеин къэхъеин(хэ)
щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеин укъэмыхъеин къэмыхъеин дыкъэмыхъеин фыкъэмыхъеин къэмыхъеин(хэ)
унафэ наклоненэ уэ фэ
щыӀэныгъэ: къэхъей! фыкъэхъей!
щымыӀэныгъэ: укъэмыхъей! фыкъэмыхъей!
Ре-кӀэ унафэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкърехъей укърехъей кърехъей дыкърехъей фыкърехъей кърехъей
щымыӀэныгъэ: сыкъремыхъей укъремыхъей къремыхъей дыкъремыхъей фыкъремыхъей къремыхъей
ЗэраӀуатэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъохъей(р) укъохъей(р) къохъей(р) дыкъохъей(р) фыкъохъей(р) къохъей(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейркъым укъэхъейркъым къэхъейркъым дыкъэхъейркъым фыкъэхъейркъым къэхъей(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейрт укъэхъейрт къэхъейрт дыкъэхъейрт фыкъэхъейрт къэхъейрт / къэхъей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейртэкъым укъэхъейртэкъым къэхъейртэкъым дыкъэхъейртэкъым фыкъэхъейртэкъым къэхъейртэкъым / къэхъе(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеящ укъэхъеящ къэхъеящ дыкъэхъеящ фыкъэхъеящ къэхъея(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеякъым укъэхъеякъым къэхъеякъым дыкъэхъеякъым фыкъэхъеякъым къэхъея(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеят укъэхъеят къэхъеят дыкъэхъеят фыкъэхъеят къэхъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеятэкъым укъэхъеятэкъым къэхъеятэкъым дыкъэхъеятэкъым фыкъэхъеятэкъым къэхъея(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъащ укъэхъеигъащ къэхъеигъащ дыкъэхъеигъащ фыкъэхъеигъащ къэхъеигъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъакъым укъэхъеигъакъым къэхъеигъакъым дыкъэхъеигъакъым фыкъэхъеигъакъым къэхъеигъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъат укъэхъеигъат къэхъеигъат дыкъэхъеигъат фыкъэхъеигъат къэхъеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъатэкъым укъэхъеигъатэкъым къэхъеигъатэкъым дыкъэхъеигъатэкъым фыкъэхъеигъатэкъым къэхъеигъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейщ укъэхъейщ къэхъейщ дыкъэхъейщ фыкъэхъейщ къэхъей(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейкъым укъэхъейкъым къэхъейкъым дыкъэхъейкъым фыкъэхъейкъым къэхъей(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейт укъэхъейт къэхъейт дыкъэхъейт фыкъэхъейт къэхъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейтэкъым укъэхъейтэкъым къэхъейтэкъым дыкъэхъейтэкъым фыкъэхъейтэкъым къэхъей(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинщ укъэхъеинщ къэхъеинщ дыкъэхъеинщ фыкъэхъеинщ къэхъеин(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеинкъым укъэхъеинкъым къэхъеинкъым дыкъэхъеинкъым фыкъэхъеинкъым къэхъеин(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинущ укъэхъеинущ къэхъеинущ дыкъэхъеинущ фыкъэхъеинущ къэхъеину(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеинукъым укъэхъеинукъым къэхъеинукъым дыкъэхъеинукъым фыкъэхъеинукъым къэхъеину(хэ)къым
ЗэрыупщӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейрэ укъэхъейрэ къэхъейрэ дыкъэхъейрэ фыкъэхъейрэ къэхъей(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейркъэ укъэхъейркъэ къэхъейркъэ дыкъэхъейркъэ фыкъэхъейркъэ къэхъейркъэ / къэхъейхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейрт укъэхъейрт къэхъейрт дыкъэхъейрт фыкъэхъейрт къэхъейрт / къэхъей(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейртэкъэ укъэхъейртэкъэ къэхъейртэкъэ дыкъэхъейртэкъэ фыкъэхъейртэкъэ къэхъейртэкъэ / къэхъе(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъея укъэхъея къэхъея дыкъэхъея фыкъэхъея къэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеякъэ укъэхъеякъэ къэхъеякъэ дыкъэхъеякъэ фыкъэхъеякъэ къэхъея(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеят укъэхъеят къэхъеят дыкъэхъеят фыкъэхъеят къэхъея(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеятэкъэ укъэхъеятэкъэ къэхъеятэкъэ дыкъэхъеятэкъэ фыкъэхъеятэкъэ къэхъея(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъа укъэхъеигъа къэхъеигъа дыкъэхъеигъа фыкъэхъеигъа къэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъакъэ укъэхъеигъакъэ къэхъеигъакъэ дыкъэхъеигъакъэ фыкъэхъеигъакъэ къэхъеигъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъат укъэхъеигъат къэхъеигъат дыкъэхъеигъат фыкъэхъеигъат къэхъеигъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъатэкъэ укъэхъеигъатэкъэ къэхъеигъатэкъэ дыкъэхъеигъатэкъэ фыкъэхъеигъатэкъэ къэхъеигъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: сыкъэхъей укъэхъей къэхъей дыкъэхъей фыкъэхъей къэхъей(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейкъэ укъэхъейкъэ къэхъейкъэ дыкъэхъейкъэ фыкъэхъейкъэ къэхъей(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейт укъэхъейт къэхъейт дыкъэхъейт фыкъэхъейт къэхъей(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъейтэкъэ укъэхъейтэкъэ къэхъейтэкъэ дыкъэхъейтэкъэ фыкъэхъейтэкъэ къэхъей(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеин укъэхъеин къэхъеин дыкъэхъеин фыкъэхъеин къэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеинкъэ укъэхъеинкъэ къэхъеинкъэ дыкъэхъеинкъэ фыкъэхъеинкъэ къэхъеин(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеину укъэхъеину къэхъеину дыкъэхъеину фыкъэхъеину къэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеинукъэ укъэхъеинукъэ къэхъеинукъэ дыкъэхъеинукъэ фыкъэхъеинукъэ къэхъеину(хэ)къэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеймэ укъэхъеймэ къэхъеймэ дыкъэхъеймэ фыкъэхъеймэ къэхъей(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеймэ укъэмыхъеймэ къэмыхъеймэ дыкъэмыхъеймэ фыкъэмыхъеймэ къэмыхъей(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеямэ укъэхъеямэ къэхъеямэ дыкъэхъеямэ фыкъэхъеямэ къэхъея(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеямэ укъэмыхъеямэ къэмыхъеямэ дыкъэмыхъеямэ фыкъэмыхъеямэ къэмыхъея(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъамэ укъэхъеигъамэ къэхъеигъамэ дыкъэхъеигъамэ фыкъэхъеигъамэ къэхъеигъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеигъамэ укъэмыхъеигъамэ къэмыхъеигъамэ дыкъэмыхъеигъамэ фыкъэмыхъеигъамэ къэмыхъеигъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинмэ укъэхъеинмэ къэхъеинмэ дыкъэхъеинмэ фыкъэхъеинмэ къэхъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинмэ укъэмыхъеинмэ къэмыхъеинмэ дыкъэмыхъеинмэ фыкъэмыхъеинмэ къэмыхъеин(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинумэ укъэхъеинумэ къэхъеинумэ дыкъэхъеинумэ фыкъэхъеинумэ къэхъеину(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинумэ укъэмыхъеинумэ къэмыхъеинумэ дыкъэмыхъеинумэ фыкъэмыхъеинумэ къэмыхъеину(хэ)мэ
условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейтэмэ укъэхъейтэмэ къэхъейтэмэ дыкъэхъейтэмэ фыкъэхъейтэмэ къэхъей(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъейтэмэ укъэмыхъейтэмэ къэмыхъейтэмэ дыкъэмыхъейтэмэ фыкъэмыхъейтэмэ къэмыхъей(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеятэмэ укъэхъеятэмэ къэхъеятэмэ дыкъэхъеятэмэ фыкъэхъеятэмэ къэхъея(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеятэмэ укъэмыхъеятэмэ къэмыхъеятэмэ дыкъэмыхъеятэмэ фыкъэмыхъеятэмэ къэмыхъея(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъатэмэ укъэхъеигъатэмэ къэхъеигъатэмэ дыкъэхъеигъатэмэ фыкъэхъеигъатэмэ къэхъеигъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеигъатэмэ укъэмыхъеигъатэмэ къэмыхъеигъатэмэ дыкъэмыхъеигъатэмэ фыкъэмыхъеигъатэмэ къэмыхъеигъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинтэмэ укъэхъеинтэмэ къэхъеинтэмэ дыкъэхъеинтэмэ фыкъэхъеинтэмэ къэхъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинтэмэ укъэмыхъеинтэмэ къэмыхъеинтэмэ дыкъэмыхъеинтэмэ фыкъэмыхъеинтэмэ къэмыхъеин(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинутэмэ укъэхъеинутэмэ къэхъеинутэмэ дыкъэхъеинутэмэ фыкъэхъеинутэмэ къэхъеину(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинутэмэ укъэмыхъеинутэмэ къэмыхъеинутэмэ дыкъэмыхъеинутэмэ фыкъэмыхъеинутэмэ къэмыхъеину(хэ)тэмэ
сослагательнэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинт укъэхъеинт къэхъеинт дыкъэхъеинт фыкъэхъеинт къэхъеин(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеинтэкъым укъэхъеинтэкъым къэхъеинтэкъым дыкъэхъеинтэкъым фыкъэхъеинтэкъым къэхъеин(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинут укъэхъеинут къэхъеинут дыкъэхъеинут фыкъэхъеинут къэхъеину(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеинутэкъым укъэхъеинутэкъым къэхъеинутэкъым дыкъэхъеинутэкъым фыкъэхъеинутэкъым къэхъеину(хэ)тэкъым
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейми укъэхъейми къэхъейми дыкъэхъейми фыкъэхъейми къэхъей(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъейми укъэмыхъейми къэмыхъейми дыкъэмыхъейми фыкъэмыхъейми къэмыхъей(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеями укъэхъеями къэхъеями дыкъэхъеями фыкъэхъеями къэхъея(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеями укъэмыхъеями къэмыхъеями дыкъэмыхъеями фыкъэмыхъеями къэмыхъея(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъами укъэхъеигъами къэхъеигъами дыкъэхъеигъами фыкъэхъеигъами къэхъеигъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеигъами укъэмыхъеигъами къэмыхъеигъами дыкъэмыхъеигъами фыкъэмыхъеигъами къэмыхъеигъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинми укъэхъеинми къэхъеинми дыкъэхъеинми фыкъэхъеинми къэхъеин(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинми укъэмыхъеинми къэмыхъеинми дыкъэмыхъеинми фыкъэмыхъеинми къэмыхъеин(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинуми укъэхъеинуми къэхъеинуми дыкъэхъеинуми фыкъэхъеинуми къэхъеину(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинуми укъэмыхъеинуми къэмыхъеинуми дыкъэмыхъеинуми фыкъэмыхъеинуми къэмыхъеину(хэ)ми
уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъейтэми укъэхъейтэми къэхъейтэми дыкъэхъейтэми фыкъэхъейтэми къэхъей(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъейтэми укъэмыхъейтэми къэмыхъейтэми дыкъэмыхъейтэми фыкъэмыхъейтэми къэмыхъей(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеятэми укъэхъеятэми къэхъеятэми дыкъэхъеятэми фыкъэхъеятэми къэхъея(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеятэми укъэмыхъеятэми къэмыхъеятэми дыкъэмыхъеятэми фыкъэмыхъеятэми къэмыхъея(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: сыкъэхъеигъатэми укъэхъеигъатэми къэхъеигъатэми дыкъэхъеигъатэми фыкъэхъеигъатэми къэхъеигъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеигъатэми укъэмыхъеигъатэми къэмыхъеигъатэми дыкъэмыхъеигъатэми фыкъэмыхъеигъатэми къэмыхъеигъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинтэми укъэхъеинтэми къэхъеинтэми дыкъэхъеинтэми фыкъэхъеинтэми къэхъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинтэми укъэмыхъеинтэми къэмыхъеинтэми дыкъэмыхъеинтэми фыкъэмыхъеинтэми къэмыхъеин(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: сыкъэхъеинутэми укъэхъеинутэми къэхъеинутэми дыкъэхъеинутэми фыкъэхъеинутэми къэхъеину(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеинутэми укъэмыхъеинутэми къэмыхъеинутэми дыкъэмыхъеинутэми фыкъэмыхъеинутэми къэмыхъеину(хэ)тэми
гъэщӀэгъхъеиныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъэхъеяи укъэхъеяи къэхъеяи дыкъэхъеяи фыкъэхъеяи къэхъеяи
щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеяи укъэмыхъеяи къэмыхъеяи дыкъэмыхъеяи фыкъэмыхъеяи къэмыхъеяи
фӀэфӀыныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
щыӀэныгъэ: сыкъэхъеящэрэт укъэхъеящэрэт къэхъеящэрэт дыкъэхъеящэрэт фыкъэхъеящэрэт къэхъеящэрэт
щымыӀэныгъэ: сыкъэмыхъеящэрэт укъэмыхъеящэрэт къэмыхъеящэрэт дыкъэмыхъеящэрэт фыкъэмыхъеящэрэт къэмыхъеящэрэт
шэч къытехьэныгъэ наклоненэ сэ уэ ар дэ фэ ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнщ укъэхъеягъэнщ къэхъеягъэнщ дыкъэхъеягъэнщ фыкъэхъеягъэнщ къэхъеягъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнкъым укъэхъеягъэнкъым къэхъеягъэнкъым дыкъэхъеягъэнкъым фыкъэхъеягъэнкъым къэхъеягъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнт укъэхъеягъэнт къэхъеягъэнт дыкъэхъеягъэнт фыкъэхъеягъэнт къэхъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнтэкъым укъэхъеягъэнтэкъым къэхъеягъэнтэкъым дыкъэхъеягъэнтэкъым фыкъэхъеягъэнтэкъым къэхъеягъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэн укъэхъеягъэн къэхъеягъэн дыкъэхъеягъэн фыкъэхъеягъэн къэхъеягъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнкъэ укъэхъеягъэнкъэ къэхъеягъэнкъэ дыкъэхъеягъэнкъэ фыкъэхъеягъэнкъэ къэхъеягъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнт укъэхъеягъэнт къэхъеягъэнт дыкъэхъеягъэнт фыкъэхъеягъэнт къэхъеягъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнтэкъэ укъэхъеягъэнтэкъэ къэхъеягъэнтэкъэ дыкъэхъеягъэнтэкъэ фыкъэхъеягъэнтэкъэ къэхъеягъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнхъей укъэхъеягъэнхъей къэхъеягъэнхъей дыкъэхъеягъэнхъей фыкъэхъеягъэнхъей къэхъеягъэнхъей
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнукъым укъэхъеягъэнукъым къэхъеягъэнукъым дыкъэхъеягъэнукъым фыкъэхъеягъэнукъым къэхъеягъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнут укъэхъеягъэнут къэхъеягъэнут дыкъэхъеягъэнут фыкъэхъеягъэнут къэхъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнутэкъым укъэхъеягъэнутэкъым къэхъеягъэнутэкъым дыкъэхъеягъэнутэкъым фыкъэхъеягъэнутэкъым къэхъеягъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэну укъэхъеягъэну къэхъеягъэну дыкъэхъеягъэну фыкъэхъеягъэну къэхъеягъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнукъэ укъэхъеягъэнукъэ къэхъеягъэнукъэ дыкъэхъеягъэнукъэ фыкъэхъеягъэнукъэ къэхъеягъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнут укъэхъеягъэнут къэхъеягъэнут дыкъэхъеягъэнут фыкъэхъеягъэнут къэхъеягъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: сыкъэхъеягъэнутэкъэ укъэхъеягъэнутэкъэ къэхъеягъэнутэкъэ дыкъэхъеягъэнутэкъэ фыкъэхъеягъэнутэкъэ къэхъеягъэнутэкъэ
Причастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъей укъэхъей къэхъей дыкъэхъей фыкъэхъей къэхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъей укъэмыхъей къэмыхъей дыкъэмыхъей фыкъэмыхъей къэмыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъея укъэхъея къэхъея дыкъэхъея фыкъэхъея къэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъея укъэмыхъея къэмыхъея дыкъэмыхъея фыкъэмыхъея къэмыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъеигъа укъэхъеигъа къэхъеигъа дыкъэхъеигъа фыкъэхъеигъа къэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъеигъа укъэмыхъеигъа къэмыхъеигъа дыкъэмыхъеигъа фыкъэмыхъеигъа къэмыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъеин укъэхъеин къэхъеин дыкъэхъеин фыкъэхъеин къэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъеин укъэмыхъеин къэмыхъеин дыкъэмыхъеин фыкъэмыхъеин къэмыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъеину укъэхъеину къэхъеину дыкъэхъеину фыкъэхъеину къэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъеину укъэмыхъеину къэмыхъеину дыкъэмыхъеину фыкъэмыхъеину къэмыхъеину(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыхъей укъызэрыхъей къызэрыхъей дыкъызэрыхъей фыкъызэрыхъей къызэрыхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыхъей укъызэрымыхъей къызэрымыхъей дыкъызэрымыхъей фыкъызэрымыхъей къызэрымыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыхъея укъызэрыхъея къызэрыхъея дыкъызэрыхъея фыкъызэрыхъея къызэрыхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыхъея укъызэрымыхъея къызэрымыхъея дыкъызэрымыхъея фыкъызэрымыхъея къызэрымыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыхъеигъа укъызэрыхъеигъа къызэрыхъеигъа дыкъызэрыхъеигъа фыкъызэрыхъеигъа къызэрыхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыхъеигъа укъызэрымыхъеигъа къызэрымыхъеигъа дыкъызэрымыхъеигъа фыкъызэрымыхъеигъа къызэрымыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыхъеин укъызэрыхъеин къызэрыхъеин дыкъызэрыхъеин фыкъызэрыхъеин къызэрыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыхъеин укъызэрымыхъеин къызэрымыхъеин дыкъызэрымыхъеин фыкъызэрымыхъеин къызэрымыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ сыкъызэрыхъеину укъызэрыхъеину къызэрыхъеину дыкъызэрыхъеину фыкъызэрыхъеину къызэрыхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ сыкъызэрымыхъеину укъызэрымыхъеину къызэрымыхъеину дыкъызэрымыхъеину фыкъызэрымыхъеину къызэрымыхъеину(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыхъей укъыщыхъей къыщыхъей дыкъыщыхъей фыкъыщыхъей къыщыхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыхъей укъыщымыхъей къыщымыхъей дыкъыщымыхъей фыкъыщымыхъей къыщымыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыхъея укъыщыхъея къыщыхъея дыкъыщыхъея фыкъыщыхъея къыщыхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыхъея укъыщымыхъея къыщымыхъея дыкъыщымыхъея фыкъыщымыхъея къыщымыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыхъеигъа укъыщыхъеигъа къыщыхъеигъа дыкъыщыхъеигъа фыкъыщыхъеигъа къыщыхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыхъеигъа укъыщымыхъеигъа къыщымыхъеигъа дыкъыщымыхъеигъа фыкъыщымыхъеигъа къыщымыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыхъеин укъыщыхъеин къыщыхъеин дыкъыщыхъеин фыкъыщыхъеин къыщыхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыхъеин укъыщымыхъеин къыщымыхъеин дыкъыщымыхъеин фыкъыщымыхъеин къыщымыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщыхъеину укъыщыхъеину къыщыхъеину дыкъыщыхъеину фыкъыщыхъеину къыщыхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщымыхъеину укъыщымыхъеину къыщымыхъеину дыкъыщымыхъеину фыкъыщымыхъеину къыщымыхъеину(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъыдзэхъей укъыдзэхъей къыдзэхъей дыкъыдзэхъей фыкъыдзэхъей къыдзэхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыдзэмыхъей укъыдзэмыхъей къыдзэмыхъей дыкъыдзэмыхъей фыкъыдзэмыхъей къыдзэмыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыдзэхъея укъыдзэхъея къыдзэхъея дыкъыдзэхъея фыкъыдзэхъея къыдзэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыдзэмыхъея укъыдзэмыхъея къыдзэмыхъея дыкъыдзэмыхъея фыкъыдзэмыхъея къыдзэмыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыдзэхъеигъа укъыдзэхъеигъа къыдзэхъеигъа дыкъыдзэхъеигъа фыкъыдзэхъеигъа къыдзэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыдзэмыхъеигъа укъыдзэмыхъеигъа къыдзэмыхъеигъа дыкъыдзэмыхъеигъа фыкъыдзэмыхъеигъа къыдзэмыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыдзэхъеин укъыдзэхъеин къыдзэхъеин дыкъыдзэхъеин фыкъыдзэхъеин къыдзэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыдзэмыхъеин укъыдзэмыхъеин къыдзэмыхъеин дыкъыдзэмыхъеин фыкъыдзэмыхъеин къыдзэмыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыдзэхъеину укъыдзэхъеину къыдзэхъеину дыкъыдзэхъеину фыкъыдзэхъеину къыдзэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыдзэмыхъеину укъыдзэмыхъеину къыдзэмыхъеину дыкъыдзэмыхъеину фыкъыдзэмыхъеину къыдзэмыхъеину(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэхъей укъыщӀэхъей къыщӀэхъей дыкъыщӀэхъей фыкъыщӀэхъей къыщӀэхъей(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыхъей укъыщӀэмыхъей къыщӀэмыхъей дыкъыщӀэмыхъей фыкъыщӀэмыхъей къыщӀэмыхъей(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэхъея укъыщӀэхъеӀэхъея къыщӀэхъея дыкъыщӀэхъея фыкъыщӀэхъея къыщӀэхъея(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыхъея укъыщӀэмыхъея къыщӀэмыхъея дыкъыщӀэмыхъея фыкъыщӀэмыхъея къыщӀэмыхъея(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэхъеигъа укъыщӀэхъеигъа къыщӀэхъеигъа дыкъыщӀэхъеигъа фыкъыщӀэхъеигъа къыщӀэхъеигъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыхъеигъа укъыщӀэмыхъеигъа къыщӀэмыхъеигъа дыкъыщӀэмыхъеигъа фыкъыщӀэмыхъеигъа къыщӀэмыхъеигъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэхъеин укъыщӀэхъеин къыщӀэхъеин дыкъыщӀэхъеин фыкъыщӀэхъеин къыщӀэхъеин(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыхъеин укъыщӀэмыхъеин къыщӀэмыхъеин дыкъыщӀэмыхъеин фыкъыщӀэмыхъеин къыщӀэмыхъеин(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ сыкъыщӀэхъеину укъыщӀэхъеину къыщӀэхъеину дыкъыщӀэхъеину фыкъыщӀэхъеину къыщӀэхъеину(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ сыкъыщӀэмыхъеину укъыщӀэмыхъеину къыщӀэмыхъеину дыкъыщӀэмыхъеину фыкъыщӀэмыхъеину къыщӀэмыхъеину(хэ)
Деепричастиехэр сэ уэ ар дэ фэ ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъейуэ укъэхъейуэ къэхъейуэ дыкъэхъейуэ фыкъэхъейуэ къэхъей(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъейуэ укъэмыхъейуэ къэмыхъейуэ дыкъэмыхъейуэ фыкъэмыхъейуэ къэмыхъей(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ сыкъэхъеяуэ укъэхъеяуэ къэхъеяуэ дыкъэхъеяуэ фыкъэхъеяуэ къэхъеяуэ / къэхъеяхэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъеяуэ укъэмыхъеяуэ къэмыхъеяуэ дыкъэмыхъеяуэ фыкъэмыхъеяуэ къэмыхъеяуэ / къэмыхъеяхэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ сыкъэхъейурэ укъэхъейурэ къэхъейурэ дыкъэхъейурэ фыкъэхъейурэ къэхъе(хэ)йурэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ сыкъэмыхъейурэ укъэмыхъейурэ къэмыхъейурэ дыкъэмыхъейурэ фыкъэмыхъейурэ къэмыхъей(хэ)урэ
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъе]й [хъе]йр -- [хъе]йхэр
Эргативнэ: [хъе]й [хъе]йм -- [хъе]йхэм
Послеложнэ: [хъе]йкӀэ [хъе]ймкӀэ [хъе]йхэкӀэ [хъе]йхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъе]йуэ [хъе]йрауэ [хъе]йхэу [хъе]йхэрауэ
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъе]я [хъе]яр -- [хъе]яхэр
Эргативнэ: [хъе]я [хъе]ям -- [хъе]яхэм
Послеложнэ: [хъе]якӀэ [хъе]ямкӀэ [хъе]яхэкӀэ [хъе]яхэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъе]яуэ [хъе]ярауэ [хъе]яхэу [хъе]яхэрауэ
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъе]ин [хъе]иныр -- [хъе]инхэр
Эргативнэ: [хъе]ин [хъе]иным -- [хъе]инхэм
Послеложнэ: [хъе]инкӀэ [хъе]инымкӀэ [хъе]инхэкӀэ [хъе]инхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ: [хъе]ину [хъе]инырауэ [хъе]инхэу [хъе]инхэрауэ
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
Закъуэ бжьыгъэ Куэд бжьыгъэ
Мыбелджылы Белджылы Мыбелджылы Белджылы
Именительнэ: [хъе]ину [хъе]инур -- [хъе]инухэр
Эргативнэ: [хъе]ину [хъе]инум -- [хъе]инухэм
Послеложнэ: [хъе]инукӀэ [хъе]инумкӀэ [хъе]инухэкӀэ [хъе]инухэмкӀэ
Обстоятельственнэ: [хъе]инууэ [хъе]инурауэ [хъе]инухэу [хъе]инухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

  1. Къэтэджын, зыкъэӀэтын (п. п. сабэ).
  2. Къежьэн, зыкъэӀэтын, къызэщӀэтэджэн.
  3. КъэтӀэсхъэн, сысын.
  4. КъэпӀэщӀэн, нэхъ псынщӀэу къэкӀуэн.

ЩАПХЪЭХЭР

  • Адэ жыжьэу сабэр къэхъеящ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)
  • Жьыуэ къэхъея бжьэ закъуэтӀакъуэхэр вуууэ жыгыщхъэмкӀэ щхьэпрыкӀыурэ гъэгъэн щӀэзыдза кӀарцхэм кӀуэрт. Къашыргъэ ХьэпащӀэ
  • [Марие:] — Барысбий, къэхъей мыдэ.., къакӀуэ зо мыдэ! Къэбэрдей, альманах

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

  • ЛӀыжьым и зы дзи къэхъеякъым.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ
  • къэхъеин: 1. be raised (for example, dust) 2. become animated, excited (about sb) 3. come loose (about a tooth) 4. hurry up, go faster, quicker (in the direction of the speaker)
  • ЛӀыжьым и зы дзи къэхъеякъым: all the old man`s teeth has come loose.
УРЫСЫБЗЭ
  • къэхъеин: 1. подняться (напр. о пыли) 2. прийти в движение, оживиться (о ком-л.) 3. расшататься (о зубе) 4. поторопиться, пойти живее, скорее (сюда)
  • ЛӀыжьым и зы дзи къэхъеякъым: все зубы у старика расшатались.
псалъафэ зэпыщӀахэр

Зауэ къэхъеин[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: break out, start (about a war)
     Урысыбзэ: начаться, возникнуть (о войне)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэмакъ къэхъеин[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: arise, break out (about a scandal, dispute or unpleasant conversation)
     Урысыбзэ: возникнуть, вспыхнуть (о скандале, споре, неприятном разговоре)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Уз къэхъеин[зэгъэзэхуэжын]

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: arise, break out (about a scandal, dispute or unpleasant conversation)
     Урысыбзэ: возникнуть, вспыхнуть (о скандале, споре, неприятном разговоре)
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

Къыздырахар: "https://kbd.wiktionary.org/w/index.php?title=къэхъеин&oldid=25813"