къэхъун

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [qʹɐ'χʷǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• къэ- + [хъу] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "къэхъун"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэхъун
щымыӀэныгъэ:	къэмыхъун

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэхъун	укъэхъун	къэхъун	дыкъэхъун	фыкъэхъун	къэхъун(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъун	укъэмыхъун	къэмыхъун	дыкъэмыхъун	фыкъэмыхъун	къэмыхъун(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэхъу!	фыкъэхъу!
щымыӀэныгъэ:	укъэмыхъу!	фыкъэмыхъу!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкърехъу	укърехъу	кърехъу	дыкърехъу	фыкърехъу	кърехъу
щымыӀэныгъэ:	сыкъремыхъу	укъремыхъу	къремыхъу	дыкъремыхъу	фыкъремыхъу	къремыхъу

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъохъу(р)	укъохъу(р)	къохъу(р)	дыкъохъу(р)	фыкъохъу(р)	къохъу(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуркъым	укъэхъуркъым	къэхъуркъым	дыкъэхъуркъым	фыкъэхъуркъым	къэхъу(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)т	укъэхъу(р)т	къэхъу(р)т	дыкъэхъу(р)т	фыкъэхъу(р)т	къэхъу(р)т / къэхъухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)тэкъым	укъэхъу(р)тэкъым	къэхъу(р)тэкъым	дыкъэхъу(р)тэкъым	фыкъэхъу(р)тэкъым	къэхъу(р)тэкъым / къэхъухэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуащ	укъэхъуащ	къэхъуащ	дыкъэхъуащ	фыкъэхъуащ	къэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуакъым	укъэхъуакъым	къэхъуакъым	дыкъэхъуакъым	фыкъэхъуакъым	къэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуат	укъэхъуат	къэхъуат	дыкъэхъуат	фыкъэхъуат	къэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэкъым	укъэхъуатэкъым	къэхъуатэкъым	дыкъэхъуатэкъым	фыкъэхъуатэкъым	къэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъащ	укъэхъугъащ	къэхъугъащ	дыкъэхъугъащ	фыкъэхъугъащ	къэхъугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъакъым	укъэхъугъакъым	къэхъугъакъым	дыкъэхъугъакъым	фыкъэхъугъакъым	къэхъугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъат	укъэхъугъат	къэхъугъат	дыкъэхъугъат	фыкъэхъугъат	къэхъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэкъым	укъэхъугъатэкъым	къэхъугъатэкъым	дыкъэхъугъатэкъым	фыкъэхъугъатэкъым	къэхъугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъущ	укъэхъущ	къэхъущ	дыкъэхъущ	фыкъэхъущ	къэхъу(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъукъым	укъэхъукъым	къэхъукъым	дыкъэхъукъым	фыкъэхъукъым	къэхъу(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъут	укъэхъут	къэхъут	дыкъэхъут	фыкъэхъут	къэхъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэкъым	укъэхъутэкъым	къэхъутэкъым	дыкъэхъутэкъым	фыкъэхъутэкъым	къэхъу(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунщ	укъэхъунщ	къэхъунщ	дыкъэхъунщ	фыкъэхъунщ	къэхъун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъункъым	укъэхъункъым	къэхъункъым	дыкъэхъункъым	фыкъэхъункъым	къэхъун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунущ	укъэхъунущ	къэхъунущ	дыкъэхъунущ	фыкъэхъунущ	къэхъуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунукъым	укъэхъунукъым	къэхъунукъым	дыкъэхъунукъым	фыкъэхъунукъым	къэхъуну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъурэ	укъэхъурэ	къэхъурэ	дыкъэхъурэ	фыкъэхъурэ	къэхъу(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуркъэ	укъэхъуркъэ	къэхъуркъэ	дыкъэхъуркъэ	фыкъэхъуркъэ	къэхъуркъэ / къэхъухэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)т	укъэхъу(р)т	къэхъу(р)т	дыкъэхъу(р)т	фыкъэхъу(р)т	къэхъу(р)т / къэхъухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)тэкъэ	укъэхъу(р)тэкъэ	къэхъу(р)тэкъэ	дыкъэхъу(р)тэкъэ	фыкъэхъу(р)тэкъэ	къэхъу(р)тэкъэ / къэхъухэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуа	укъэхъуа	къэхъуа	дыкъэхъуа	фыкъэхъуа	къэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуакъэ	укъэхъуакъэ	къэхъуакъэ	дыкъэхъуакъэ	фыкъэхъуакъэ	къэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуат	укъэхъуат	къэхъуат	дыкъэхъуат	фыкъэхъуат	къэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэкъэ	укъэхъуатэкъэ	къэхъуатэкъэ	дыкъэхъуатэкъэ	фыкъэхъуатэкъэ	къэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъа	укъэхъугъа	къэхъугъа	дыкъэхъугъа	фыкъэхъугъа	къэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъакъэ	укъэхъугъакъэ	къэхъугъакъэ	дыкъэхъугъакъэ	фыкъэхъугъакъэ	къэхъугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъат	укъэхъугъат	къэхъугъат	дыкъэхъугъат	фыкъэхъугъат	къэхъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэкъэ	укъэхъугъатэкъэ	къэхъугъатэкъэ	дыкъэхъугъатэкъэ	фыкъэхъугъатэкъэ	къэхъугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъу	укъэхъу	къэхъу	дыкъэхъу	фыкъэхъу	къэхъу(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъукъэ	укъэхъукъэ	къэхъукъэ	дыкъэхъукъэ	фыкъэхъукъэ	къэхъу(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъут	укъэхъут	къэхъут	дыкъэхъут	фыкъэхъут	къэхъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэкъэ	укъэхъутэкъэ	къэхъутэкъэ	дыкъэхъутэкъэ	фыкъэхъутэкъэ	къэхъу(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъун	укъэхъун	къэхъун	дыкъэхъун	фыкъэхъун	къэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъункъэ	укъэхъункъэ	къэхъункъэ	дыкъэхъункъэ	фыкъэхъункъэ	къэхъун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуну	укъэхъуну	къэхъуну	дыкъэхъуну	фыкъэхъуну	къэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунукъэ	укъэхъунукъэ	къэхъунукъэ	дыкъэхъунукъэ	фыкъэхъунукъэ	къэхъуну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъумэ	укъэхъумэ	къэхъумэ	дыкъэхъумэ	фыкъэхъумэ	къэхъу(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъумэ	укъэмыхъумэ	къэмыхъумэ	дыкъэмыхъумэ	фыкъэмыхъумэ	къэмыхъу(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуамэ	укъэхъуамэ	къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ	дыкъэхъуамэ	фыкъэхъуамэ	къэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуамэ	укъэмыхъуамэ	къэмыхъуамэ	дыкъэмыхъуамэ	фыкъэмыхъуамэ	къэмыхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъамэ	укъэхъугъамэ	къэхъугъамэ	дыкъэхъугъамэ	фыкъэхъугъамэ	къэхъугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъамэ	укъэмыхъугъамэ	къэмыхъугъамэ	дыкъэмыхъугъамэ	фыкъэмыхъугъамэ	къэмыхъугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунмэ	укъэхъунмэ	къэхъунмэ	дыкъэхъунмэ	фыкъэхъунмэ	къэхъун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунмэ	укъэмыхъунмэ	къэмыхъунмэ	дыкъэмыхъунмэ	фыкъэмыхъунмэ	къэмыхъун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунумэ	укъэхъунумэ	къэхъунумэ	дыкъэхъунумэ	фыкъэхъунумэ	къэхъуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунумэ	укъэмыхъунумэ	къэмыхъунумэ	дыкъэмыхъунумэ	фыкъэмыхъунумэ	къэмыхъуну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэмэ	укъэхъутэмэ	къэхъутэмэ	дыкъэхъутэмэ	фыкъэхъутэмэ	къэхъу(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъутэмэ	укъэмыхъутэмэ	къэмыхъутэмэ	дыкъэмыхъутэмэ	фыкъэмыхъутэмэ	къэмыхъу(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэмэ	укъэхъуатэмэ	къэхъуатэмэ	дыкъэхъуатэмэ	фыкъэхъуатэмэ	къэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуатэмэ	укъэмыхъуатэмэ	къэмыхъуатэмэ	дыкъэмыхъуатэмэ	фыкъэмыхъуатэмэ	къэмыхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэмэ	укъэхъугъатэмэ	къэхъугъатэмэ	дыкъэхъугъатэмэ	фыкъэхъугъатэмэ	къэхъугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъатэмэ	укъэмыхъугъатэмэ	къэмыхъугъатэмэ	дыкъэмыхъугъатэмэ	фыкъэмыхъугъатэмэ	къэмыхъугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунтэмэ	укъэхъунтэмэ	къэхъунтэмэ	дыкъэхъунтэмэ	фыкъэхъунтэмэ	къэхъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунтэмэ	укъэмыхъунтэмэ	къэмыхъунтэмэ	дыкъэмыхъунтэмэ	фыкъэмыхъунтэмэ	къэмыхъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунутэмэ	укъэхъунутэмэ	къэхъунутэмэ	дыкъэхъунутэмэ	фыкъэхъунутэмэ	къэхъуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунутэмэ	укъэмыхъунутэмэ	къэмыхъунутэмэ	дыкъэмыхъунутэмэ	фыкъэмыхъунутэмэ	къэмыхъуну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунт	укъэхъунт	къэхъунт	дыкъэхъунт	фыкъэхъунт	къэхъун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунтэкъым	укъэхъунтэкъым	къэхъунтэкъым	дыкъэхъунтэкъым	фыкъэхъунтэкъым	къэхъун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунут	укъэхъунут	къэхъунут	дыкъэхъунут	фыкъэхъунут	къэхъуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунутэкъым	укъэхъунутэкъым	къэхъунутэкъым	дыкъэхъунутэкъым	фыкъэхъунутэкъым	къэхъуну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуми	укъэхъуми	къэхъуми	дыкъэхъуми	фыкъэхъуми	къэхъу(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуми	укъэмыхъуми	къэмыхъуми	дыкъэмыхъуми	фыкъэмыхъуми	къэмыхъу(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуами	укъэхъуами	къэхъуами	дыкъэхъуами	фыкъэхъуами	къэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуами	укъэмыхъуами	къэмыхъуами	дыкъэмыхъуами	фыкъэмыхъуами	къэмыхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъами	укъэхъугъами	къэхъугъами	дыкъэхъугъами	фыкъэхъугъами	къэхъугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъами	укъэмыхъугъами	къэмыхъугъами	дыкъэмыхъугъами	фыкъэмыхъугъами	къэмыхъугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунми	укъэхъунми	къэхъунми	дыкъэхъунми	фыкъэхъунми	къэхъун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунми	укъэмыхъунми	къэмыхъунми	дыкъэмыхъунми	фыкъэмыхъунми	къэмыхъун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунуми	укъэхъунуми	къэхъунуми	дыкъэхъунуми	фыкъэхъунуми	къэхъуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунуми	укъэмыхъунуми	къэмыхъунуми	дыкъэмыхъунуми	фыкъэмыхъунуми	къэмыхъуну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэми	укъэхъутэми	къэхъутэми	дыкъэхъутэми	фыкъэхъутэми	къэхъу(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъутэми	укъэмыхъутэми	къэмыхъутэми	дыкъэмыхъутэми	фыкъэмыхъутэми	къэмыхъу(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэми	укъэхъуатэми	къэхъуатэми	дыкъэхъуатэми	фыкъэхъуатэми	къэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуатэми	укъэмыхъуатэми	къэмыхъуатэми	дыкъэмыхъуатэми	фыкъэмыхъуатэми	къэмыхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэми	укъэхъугъатэми	къэхъугъатэми	дыкъэхъугъатэми	фыкъэхъугъатэми	къэхъугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъатэми	укъэмыхъугъатэми	къэмыхъугъатэми	дыкъэмыхъугъатэми	фыкъэмыхъугъатэми	къэмыхъугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунтэми	укъэхъунтэми	къэхъунтэми	дыкъэхъунтэми	фыкъэхъунтэми	къэхъун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунтэми	укъэмыхъунтэми	къэмыхъунтэми	дыкъэмыхъунтэми	фыкъэмыхъунтэми	къэмыхъун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунутэми	укъэхъунутэми	къэхъунутэми	дыкъэхъунутэми	фыкъэхъунутэми	къэхъуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунутэми	укъэмыхъунутэми	къэмыхъунутэми	дыкъэмыхъунутэми	фыкъэмыхъунутэми	къэмыхъуну(хэ)тэми

гъэщӀэгъхъуныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуаи	укъэхъуаи	къэхъуаи	дыкъэхъуаи	фыкъэхъуаи	къэхъуаи
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуаи	укъэмыхъуаи	къэмыхъуаи	дыкъэмыхъуаи	фыкъэмыхъуаи	къэмыхъуаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуащэрэт	укъэхъуащэрэт	къэхъуащэрэт	дыкъэхъуащэрэт	фыкъэхъуащэрэт	къэхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуащэрэт	укъэмыхъуащэрэт	къэмыхъуащэрэт	дыкъэмыхъуащэрэт	фыкъэмыхъуащэрэт	къэмыхъуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнщ	укъэхъуагъэнщ	къэхъуагъэнщ	дыкъэхъуагъэнщ	фыкъэхъуагъэнщ	къэхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнкъым	укъэхъуагъэнкъым	къэхъуагъэнкъым	дыкъэхъуагъэнкъым	фыкъэхъуагъэнкъым	къэхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнт	укъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт	дыкъэхъуагъэнт	фыкъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнтэкъым	укъэхъуагъэнтэкъым	къэхъуагъэнтэкъым	дыкъэхъуагъэнтэкъым	фыкъэхъуагъэнтэкъым	къэхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэн	укъэхъуагъэн	къэхъуагъэн	дыкъэхъуагъэн	фыкъэхъуагъэн	къэхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнкъэ	укъэхъуагъэнкъэ	къэхъуагъэнкъэ	дыкъэхъуагъэнкъэ	фыкъэхъуагъэнкъэ	къэхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнт	укъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт	дыкъэхъуагъэнт	фыкъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнтэкъэ	укъэхъуагъэнтэкъэ	къэхъуагъэнтэкъэ	дыкъэхъуагъэнтэкъэ	фыкъэхъуагъэнтэкъэ	къэхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнхъу	укъэхъуагъэнхъу	къэхъуагъэнхъу	дыкъэхъуагъэнхъу	фыкъэхъуагъэнхъу	къэхъуагъэнхъу
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнукъым	укъэхъуагъэнукъым	къэхъуагъэнукъым	дыкъэхъуагъэнукъым	фыкъэхъуагъэнукъым	къэхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнут	укъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут	дыкъэхъуагъэнут	фыкъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнутэкъым	укъэхъуагъэнутэкъым	къэхъуагъэнутэкъым	дыкъэхъуагъэнутэкъым	фыкъэхъуагъэнутэкъым	къэхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэну	укъэхъуагъэну	къэхъуагъэну	дыкъэхъуагъэну	фыкъэхъуагъэну	къэхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнукъэ	укъэхъуагъэнукъэ	къэхъуагъэнукъэ	дыкъэхъуагъэнукъэ	фыкъэхъуагъэнукъэ	къэхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнут	укъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут	дыкъэхъуагъэнут	фыкъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнутэкъэ	укъэхъуагъэнутэкъэ	къэхъуагъэнутэкъэ	дыкъэхъуагъэнутэкъэ	фыкъэхъуагъэнутэкъэ	къэхъуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъу	укъэхъу	къэхъу	дыкъэхъу	фыкъэхъу	къэхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъу	укъэмыхъу	къэмыхъу	дыкъэмыхъу	фыкъэмыхъу	къэмыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуа	укъэхъуа	къэхъуа	дыкъэхъуа	фыкъэхъуа	къэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуа	укъэмыхъуа	къэмыхъуа	дыкъэмыхъуа	фыкъэмыхъуа	къэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъугъа	укъэхъугъа	къэхъугъа	дыкъэхъугъа	фыкъэхъугъа	къэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъугъа	укъэмыхъугъа	къэмыхъугъа	дыкъэмыхъугъа	фыкъэмыхъугъа	къэмыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъун	укъэхъун	къэхъун	дыкъэхъун	фыкъэхъун	къэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъун	укъэмыхъун	къэмыхъун	дыкъэмыхъун	фыкъэмыхъун	къэмыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуну	укъэхъуну	къэхъуну	дыкъэхъуну	фыкъэхъуну	къэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуну	укъэмыхъуну	къэмыхъуну	дыкъэмыхъуну	фыкъэмыхъуну	къэмыхъуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъу	укъызэрыхъу	къызэрыхъу	дыкъызэрыхъу	фыкъызэрыхъу	къызэрыхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъу	укъызэрымыхъу	къызэрымыхъу	дыкъызэрымыхъу	фыкъызэрымыхъу	къызэрымыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъуа	укъызэрыхъуа	къызэрыхъуа	дыкъызэрыхъуа	фыкъызэрыхъуа	къызэрыхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъуа	укъызэрымыхъуа	къызэрымыхъуа	дыкъызэрымыхъуа	фыкъызэрымыхъуа	къызэрымыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъугъа	укъызэрыхъугъа	къызэрыхъугъа	дыкъызэрыхъугъа	фыкъызэрыхъугъа	къызэрыхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъугъа	укъызэрымыхъугъа	къызэрымыхъугъа	дыкъызэрымыхъугъа	фыкъызэрымыхъугъа	къызэрымыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъун	укъызэрыхъун	къызэрыхъун	дыкъызэрыхъун	фыкъызэрыхъун	къызэрыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъун	укъызэрымыхъун	къызэрымыхъун	дыкъызэрымыхъун	фыкъызэрымыхъун	къызэрымыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъуну	укъызэрыхъуну	къызэрыхъуну	дыкъызэрыхъуну	фыкъызэрыхъуну	къызэрыхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъуну	укъызэрымыхъуну	къызэрымыхъуну	дыкъызэрымыхъуну	фыкъызэрымыхъуну	къызэрымыхъуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъу	укъыщыхъу	къыщыхъу	дыкъыщыхъу	фыкъыщыхъу	къыщыхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъу	укъыщымыхъу	къыщымыхъу	дыкъыщымыхъу	фыкъыщымыхъу	къыщымыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъуа	укъыщыхъуа	къыщыхъуа	дыкъыщыхъуа	фыкъыщыхъуа	къыщыхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъуа	укъыщымыхъуа	къыщымыхъуа	дыкъыщымыхъуа	фыкъыщымыхъуа	къыщымыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъугъа	укъыщыхъугъа	къыщыхъугъа	дыкъыщыхъугъа	фыкъыщыхъугъа	къыщыхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъугъа	укъыщымыхъугъа	къыщымыхъугъа	дыкъыщымыхъугъа	фыкъыщымыхъугъа	къыщымыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъун	укъыщыхъун	къыщыхъун	дыкъыщыхъун	фыкъыщыхъун	къыщыхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъун	укъыщымыхъун	къыщымыхъун	дыкъыщымыхъун	фыкъыщымыхъун	къыщымыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъуну	укъыщыхъуну	къыщыхъуну	дыкъыщыхъуну	фыкъыщыхъуну	къыщыхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъуну	укъыщымыхъуну	къыщымыхъуну	дыкъыщымыхъуну	фыкъыщымыхъуну	къыщымыхъуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъу	укъыздэхъу	къыздэхъу	дыкъыздэхъу	фыкъыздэхъу	къыздэхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъу	укъыздэмыхъу	къыздэмыхъу	дыкъыздэмыхъу	фыкъыздэмыхъу	къыздэмыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъуа	укъыздэхъуа	къыздэхъуа	дыкъыздэхъуа	фыкъыздэхъуа	къыздэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъуа	укъыздэмыхъуа	къыздэмыхъуа	дыкъыздэмыхъуа	фыкъыздэмыхъуа	къыздэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъугъа	укъыздэхъугъа	къыздэхъугъа	дыкъыздэхъугъа	фыкъыздэхъугъа	къыздэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъугъа	укъыздэмыхъугъа	къыздэмыхъугъа	дыкъыздэмыхъугъа	фыкъыздэмыхъугъа	къыздэмыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъун	укъыздэхъун	къыздэхъун	дыкъыздэхъун	фыкъыздэхъун	къыздэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъун	укъыздэмыхъун	къыздэмыхъун	дыкъыздэмыхъун	фыкъыздэмыхъун	къыздэмыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъуну	укъыздэхъуну	къыздэхъуну	дыкъыздэхъуну	фыкъыздэхъуну	къыздэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъуну	укъыздэмыхъуну	къыздэмыхъуну	дыкъыздэмыхъуну	фыкъыздэмыхъуну	къыздэмыхъуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъу	укъыщӀэхъу	къыщӀэхъу	дыкъыщӀэхъу	фыкъыщӀэхъу	къыщӀэхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъу	укъыщӀэмыхъу	къыщӀэмыхъу	дыкъыщӀэмыхъу	фыкъыщӀэмыхъу	къыщӀэмыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъуа	укъыщӀэхъуӀэхъуа	къыщӀэхъуа	дыкъыщӀэхъуа	фыкъыщӀэхъуа	къыщӀэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъуа	укъыщӀэмыхъуа	къыщӀэмыхъуа	дыкъыщӀэмыхъуа	фыкъыщӀэмыхъуа	къыщӀэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъугъа	укъыщӀэхъугъа	къыщӀэхъугъа	дыкъыщӀэхъугъа	фыкъыщӀэхъугъа	къыщӀэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъугъа	укъыщӀэмыхъугъа	къыщӀэмыхъугъа	дыкъыщӀэмыхъугъа	фыкъыщӀэмыхъугъа	къыщӀэмыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъун	укъыщӀэхъун	къыщӀэхъун	дыкъыщӀэхъун	фыкъыщӀэхъун	къыщӀэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъун	укъыщӀэмыхъун	къыщӀэмыхъун	дыкъыщӀэмыхъун	фыкъыщӀэмыхъун	къыщӀэмыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъуну	укъыщӀэхъуну	къыщӀэхъуну	дыкъыщӀэхъуну	фыкъыщӀэхъуну	къыщӀэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъуну	укъыщӀэмыхъуну	къыщӀэмыхъуну	дыкъыщӀэмыхъуну	фыкъыщӀэмыхъуну	къыщӀэмыхъуну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуу	укъэхъуу	къэхъуу	дыкъэхъуу	фыкъэхъуу	къэхъу(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуу	укъэмыхъуу	къэмыхъуу	дыкъэмыхъуу	фыкъэмыхъуу	къэмыхъу(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуауэ	укъэхъуауэ	къэхъуауэ	дыкъэхъуауэ	фыкъэхъуауэ	къэхъуауэ / къэхъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуауэ	укъэмыхъуауэ	къэмыхъуауэ	дыкъэмыхъуауэ	фыкъэмыхъуауэ	къэмыхъуауэ / къэмыхъуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуурэ	укъэхъуурэ	къэхъуурэ	дыкъэхъуурэ	фыкъэхъуурэ	къэхъу(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуурэ	укъэмыхъуурэ	къэмыхъуурэ	дыкъэмыхъуурэ	фыкъэмыхъуурэ	къэмыхъу(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]	[хъу]р	--	[хъу]хэр
Эргативнэ:	[хъу]	[хъу]м	--	[хъу]хэм
Послеложнэ:	[хъу]кӀэ	[хъу]мкӀэ	[хъу]хэкӀэ	[хъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хъу]у	[хъу]рауэ	[хъу]хэу	[хъу]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]а	[хъу]ар	--	[хъу]ахэр
Эргативнэ:	[хъу]а	[хъу]ам	--	[хъу]ахэм
Послеложнэ:	[хъу]акӀэ	[хъу]амкӀэ	[хъу]ахэкӀэ	[хъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хъу]ауэ	[хъу]арауэ	[хъу]ахэу	[хъу]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]н	[хъу]ныр	--	[хъу]нхэр
Эргативнэ:	[хъу]н	[хъу]ным	--	[хъу]нхэм
Послеложнэ:	[хъу]нкӀэ	[хъу]нымкӀэ	[хъу]нхэкӀэ	[хъу]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[хъу]ну	[хъу]нырауэ	[хъу]нхэу	[хъу]нхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]ну	[хъу]нур	--	[хъу]нухэр
Эргативнэ:	[хъу]ну	[хъу]нум	--	[хъу]нухэм
Послеложнэ:	[хъу]нукӀэ	[хъу]нумкӀэ	[хъу]нухэкӀэ	[хъу]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хъу]нууэ	[хъу]нурауэ	[хъу]нухэу	[хъу]нухэрауэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	къэхъун
щымыӀэныгъэ:	къэмыхъун

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэхъун	укъэхъун	къэхъун	дыкъэхъун	фыкъэхъун	къэхъун(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъун	укъэмыхъун	къэмыхъун	дыкъэмыхъун	фыкъэмыхъун	къэмыхъун(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	къэхъу!	фыкъэхъу!
щымыӀэныгъэ:	укъэмыхъу!	фыкъэмыхъу!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкърехъу	укърехъу	кърехъу	дыкърехъу	фыкърехъу	кърехъу
щымыӀэныгъэ:	сыкъремыхъу	укъремыхъу	къремыхъу	дыкъремыхъу	фыкъремыхъу	къремыхъу

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъохъу(р)	укъохъу(р)	къохъу(р)	дыкъохъу(р)	фыкъохъу(р)	къохъу(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуркъым	укъэхъуркъым	къэхъуркъым	дыкъэхъуркъым	фыкъэхъуркъым	къэхъу(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)т	укъэхъу(р)т	къэхъу(р)т	дыкъэхъу(р)т	фыкъэхъу(р)т	къэхъу(р)т / къэхъухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)тэкъым	укъэхъу(р)тэкъым	къэхъу(р)тэкъым	дыкъэхъу(р)тэкъым	фыкъэхъу(р)тэкъым	къэхъу(р)тэкъым / къэхъухэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуащ	укъэхъуащ	къэхъуащ	дыкъэхъуащ	фыкъэхъуащ	къэхъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуакъым	укъэхъуакъым	къэхъуакъым	дыкъэхъуакъым	фыкъэхъуакъым	къэхъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуат	укъэхъуат	къэхъуат	дыкъэхъуат	фыкъэхъуат	къэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэкъым	укъэхъуатэкъым	къэхъуатэкъым	дыкъэхъуатэкъым	фыкъэхъуатэкъым	къэхъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъащ	укъэхъугъащ	къэхъугъащ	дыкъэхъугъащ	фыкъэхъугъащ	къэхъугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъакъым	укъэхъугъакъым	къэхъугъакъым	дыкъэхъугъакъым	фыкъэхъугъакъым	къэхъугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъат	укъэхъугъат	къэхъугъат	дыкъэхъугъат	фыкъэхъугъат	къэхъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэкъым	укъэхъугъатэкъым	къэхъугъатэкъым	дыкъэхъугъатэкъым	фыкъэхъугъатэкъым	къэхъугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъущ	укъэхъущ	къэхъущ	дыкъэхъущ	фыкъэхъущ	къэхъу(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъукъым	укъэхъукъым	къэхъукъым	дыкъэхъукъым	фыкъэхъукъым	къэхъу(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъут	укъэхъут	къэхъут	дыкъэхъут	фыкъэхъут	къэхъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэкъым	укъэхъутэкъым	къэхъутэкъым	дыкъэхъутэкъым	фыкъэхъутэкъым	къэхъу(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунщ	укъэхъунщ	къэхъунщ	дыкъэхъунщ	фыкъэхъунщ	къэхъун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъункъым	укъэхъункъым	къэхъункъым	дыкъэхъункъым	фыкъэхъункъым	къэхъун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунущ	укъэхъунущ	къэхъунущ	дыкъэхъунущ	фыкъэхъунущ	къэхъуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунукъым	укъэхъунукъым	къэхъунукъым	дыкъэхъунукъым	фыкъэхъунукъым	къэхъуну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъурэ	укъэхъурэ	къэхъурэ	дыкъэхъурэ	фыкъэхъурэ	къэхъу(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуркъэ	укъэхъуркъэ	къэхъуркъэ	дыкъэхъуркъэ	фыкъэхъуркъэ	къэхъуркъэ / къэхъухэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)т	укъэхъу(р)т	къэхъу(р)т	дыкъэхъу(р)т	фыкъэхъу(р)т	къэхъу(р)т / къэхъухэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъу(р)тэкъэ	укъэхъу(р)тэкъэ	къэхъу(р)тэкъэ	дыкъэхъу(р)тэкъэ	фыкъэхъу(р)тэкъэ	къэхъу(р)тэкъэ / къэхъухэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуа	укъэхъуа	къэхъуа	дыкъэхъуа	фыкъэхъуа	къэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуакъэ	укъэхъуакъэ	къэхъуакъэ	дыкъэхъуакъэ	фыкъэхъуакъэ	къэхъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуат	укъэхъуат	къэхъуат	дыкъэхъуат	фыкъэхъуат	къэхъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэкъэ	укъэхъуатэкъэ	къэхъуатэкъэ	дыкъэхъуатэкъэ	фыкъэхъуатэкъэ	къэхъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъа	укъэхъугъа	къэхъугъа	дыкъэхъугъа	фыкъэхъугъа	къэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъакъэ	укъэхъугъакъэ	къэхъугъакъэ	дыкъэхъугъакъэ	фыкъэхъугъакъэ	къэхъугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъат	укъэхъугъат	къэхъугъат	дыкъэхъугъат	фыкъэхъугъат	къэхъугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэкъэ	укъэхъугъатэкъэ	къэхъугъатэкъэ	дыкъэхъугъатэкъэ	фыкъэхъугъатэкъэ	къэхъугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъу	укъэхъу	къэхъу	дыкъэхъу	фыкъэхъу	къэхъу(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъукъэ	укъэхъукъэ	къэхъукъэ	дыкъэхъукъэ	фыкъэхъукъэ	къэхъу(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъут	укъэхъут	къэхъут	дыкъэхъут	фыкъэхъут	къэхъу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэкъэ	укъэхъутэкъэ	къэхъутэкъэ	дыкъэхъутэкъэ	фыкъэхъутэкъэ	къэхъу(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъун	укъэхъун	къэхъун	дыкъэхъун	фыкъэхъун	къэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъункъэ	укъэхъункъэ	къэхъункъэ	дыкъэхъункъэ	фыкъэхъункъэ	къэхъун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуну	укъэхъуну	къэхъуну	дыкъэхъуну	фыкъэхъуну	къэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунукъэ	укъэхъунукъэ	къэхъунукъэ	дыкъэхъунукъэ	фыкъэхъунукъэ	къэхъуну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъумэ	укъэхъумэ	къэхъумэ	дыкъэхъумэ	фыкъэхъумэ	къэхъу(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъумэ	укъэмыхъумэ	къэмыхъумэ	дыкъэмыхъумэ	фыкъэмыхъумэ	къэмыхъу(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуамэ	укъэхъуамэ	къэ{{{псалъэпкъ2}}}амэ	дыкъэхъуамэ	фыкъэхъуамэ	къэхъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуамэ	укъэмыхъуамэ	къэмыхъуамэ	дыкъэмыхъуамэ	фыкъэмыхъуамэ	къэмыхъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъамэ	укъэхъугъамэ	къэхъугъамэ	дыкъэхъугъамэ	фыкъэхъугъамэ	къэхъугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъамэ	укъэмыхъугъамэ	къэмыхъугъамэ	дыкъэмыхъугъамэ	фыкъэмыхъугъамэ	къэмыхъугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунмэ	укъэхъунмэ	къэхъунмэ	дыкъэхъунмэ	фыкъэхъунмэ	къэхъун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунмэ	укъэмыхъунмэ	къэмыхъунмэ	дыкъэмыхъунмэ	фыкъэмыхъунмэ	къэмыхъун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунумэ	укъэхъунумэ	къэхъунумэ	дыкъэхъунумэ	фыкъэхъунумэ	къэхъуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунумэ	укъэмыхъунумэ	къэмыхъунумэ	дыкъэмыхъунумэ	фыкъэмыхъунумэ	къэмыхъуну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэмэ	укъэхъутэмэ	къэхъутэмэ	дыкъэхъутэмэ	фыкъэхъутэмэ	къэхъу(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъутэмэ	укъэмыхъутэмэ	къэмыхъутэмэ	дыкъэмыхъутэмэ	фыкъэмыхъутэмэ	къэмыхъу(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэмэ	укъэхъуатэмэ	къэхъуатэмэ	дыкъэхъуатэмэ	фыкъэхъуатэмэ	къэхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуатэмэ	укъэмыхъуатэмэ	къэмыхъуатэмэ	дыкъэмыхъуатэмэ	фыкъэмыхъуатэмэ	къэмыхъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэмэ	укъэхъугъатэмэ	къэхъугъатэмэ	дыкъэхъугъатэмэ	фыкъэхъугъатэмэ	къэхъугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъатэмэ	укъэмыхъугъатэмэ	къэмыхъугъатэмэ	дыкъэмыхъугъатэмэ	фыкъэмыхъугъатэмэ	къэмыхъугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунтэмэ	укъэхъунтэмэ	къэхъунтэмэ	дыкъэхъунтэмэ	фыкъэхъунтэмэ	къэхъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунтэмэ	укъэмыхъунтэмэ	къэмыхъунтэмэ	дыкъэмыхъунтэмэ	фыкъэмыхъунтэмэ	къэмыхъун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунутэмэ	укъэхъунутэмэ	къэхъунутэмэ	дыкъэхъунутэмэ	фыкъэхъунутэмэ	къэхъуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунутэмэ	укъэмыхъунутэмэ	къэмыхъунутэмэ	дыкъэмыхъунутэмэ	фыкъэмыхъунутэмэ	къэмыхъуну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунт	укъэхъунт	къэхъунт	дыкъэхъунт	фыкъэхъунт	къэхъун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунтэкъым	укъэхъунтэкъым	къэхъунтэкъым	дыкъэхъунтэкъым	фыкъэхъунтэкъым	къэхъун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунут	укъэхъунут	къэхъунут	дыкъэхъунут	фыкъэхъунут	къэхъуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъунутэкъым	укъэхъунутэкъым	къэхъунутэкъым	дыкъэхъунутэкъым	фыкъэхъунутэкъым	къэхъуну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуми	укъэхъуми	къэхъуми	дыкъэхъуми	фыкъэхъуми	къэхъу(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуми	укъэмыхъуми	къэмыхъуми	дыкъэмыхъуми	фыкъэмыхъуми	къэмыхъу(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуами	укъэхъуами	къэхъуами	дыкъэхъуами	фыкъэхъуами	къэхъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуами	укъэмыхъуами	къэмыхъуами	дыкъэмыхъуами	фыкъэмыхъуами	къэмыхъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъами	укъэхъугъами	къэхъугъами	дыкъэхъугъами	фыкъэхъугъами	къэхъугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъами	укъэмыхъугъами	къэмыхъугъами	дыкъэмыхъугъами	фыкъэмыхъугъами	къэмыхъугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунми	укъэхъунми	къэхъунми	дыкъэхъунми	фыкъэхъунми	къэхъун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунми	укъэмыхъунми	къэмыхъунми	дыкъэмыхъунми	фыкъэмыхъунми	къэмыхъун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунуми	укъэхъунуми	къэхъунуми	дыкъэхъунуми	фыкъэхъунуми	къэхъуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунуми	укъэмыхъунуми	къэмыхъунуми	дыкъэмыхъунуми	фыкъэмыхъунуми	къэмыхъуну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъутэми	укъэхъутэми	къэхъутэми	дыкъэхъутэми	фыкъэхъутэми	къэхъу(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъутэми	укъэмыхъутэми	къэмыхъутэми	дыкъэмыхъутэми	фыкъэмыхъутэми	къэмыхъу(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуатэми	укъэхъуатэми	къэхъуатэми	дыкъэхъуатэми	фыкъэхъуатэми	къэхъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуатэми	укъэмыхъуатэми	къэмыхъуатэми	дыкъэмыхъуатэми	фыкъэмыхъуатэми	къэмыхъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыкъэхъугъатэми	укъэхъугъатэми	къэхъугъатэми	дыкъэхъугъатэми	фыкъэхъугъатэми	къэхъугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъугъатэми	укъэмыхъугъатэми	къэмыхъугъатэми	дыкъэмыхъугъатэми	фыкъэмыхъугъатэми	къэмыхъугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунтэми	укъэхъунтэми	къэхъунтэми	дыкъэхъунтэми	фыкъэхъунтэми	къэхъун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунтэми	укъэмыхъунтэми	къэмыхъунтэми	дыкъэмыхъунтэми	фыкъэмыхъунтэми	къэмыхъун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыкъэхъунутэми	укъэхъунутэми	къэхъунутэми	дыкъэхъунутэми	фыкъэхъунутэми	къэхъуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъунутэми	укъэмыхъунутэми	къэмыхъунутэми	дыкъэмыхъунутэми	фыкъэмыхъунутэми	къэмыхъуну(хэ)тэми

гъэщӀэгъхъуныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуаи	укъэхъуаи	къэхъуаи	дыкъэхъуаи	фыкъэхъуаи	къэхъуаи
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуаи	укъэмыхъуаи	къэмыхъуаи	дыкъэмыхъуаи	фыкъэмыхъуаи	къэмыхъуаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуащэрэт	укъэхъуащэрэт	къэхъуащэрэт	дыкъэхъуащэрэт	фыкъэхъуащэрэт	къэхъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыкъэмыхъуащэрэт	укъэмыхъуащэрэт	къэмыхъуащэрэт	дыкъэмыхъуащэрэт	фыкъэмыхъуащэрэт	къэмыхъуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнщ	укъэхъуагъэнщ	къэхъуагъэнщ	дыкъэхъуагъэнщ	фыкъэхъуагъэнщ	къэхъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнкъым	укъэхъуагъэнкъым	къэхъуагъэнкъым	дыкъэхъуагъэнкъым	фыкъэхъуагъэнкъым	къэхъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнт	укъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт	дыкъэхъуагъэнт	фыкъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнтэкъым	укъэхъуагъэнтэкъым	къэхъуагъэнтэкъым	дыкъэхъуагъэнтэкъым	фыкъэхъуагъэнтэкъым	къэхъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэн	укъэхъуагъэн	къэхъуагъэн	дыкъэхъуагъэн	фыкъэхъуагъэн	къэхъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнкъэ	укъэхъуагъэнкъэ	къэхъуагъэнкъэ	дыкъэхъуагъэнкъэ	фыкъэхъуагъэнкъэ	къэхъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнт	укъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт	дыкъэхъуагъэнт	фыкъэхъуагъэнт	къэхъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнтэкъэ	укъэхъуагъэнтэкъэ	къэхъуагъэнтэкъэ	дыкъэхъуагъэнтэкъэ	фыкъэхъуагъэнтэкъэ	къэхъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнхъу	укъэхъуагъэнхъу	къэхъуагъэнхъу	дыкъэхъуагъэнхъу	фыкъэхъуагъэнхъу	къэхъуагъэнхъу
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнукъым	укъэхъуагъэнукъым	къэхъуагъэнукъым	дыкъэхъуагъэнукъым	фыкъэхъуагъэнукъым	къэхъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнут	укъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут	дыкъэхъуагъэнут	фыкъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнутэкъым	укъэхъуагъэнутэкъым	къэхъуагъэнутэкъым	дыкъэхъуагъэнутэкъым	фыкъэхъуагъэнутэкъым	къэхъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэну	укъэхъуагъэну	къэхъуагъэну	дыкъэхъуагъэну	фыкъэхъуагъэну	къэхъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнукъэ	укъэхъуагъэнукъэ	къэхъуагъэнукъэ	дыкъэхъуагъэнукъэ	фыкъэхъуагъэнукъэ	къэхъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнут	укъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут	дыкъэхъуагъэнут	фыкъэхъуагъэнут	къэхъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыкъэхъуагъэнутэкъэ	укъэхъуагъэнутэкъэ	къэхъуагъэнутэкъэ	дыкъэхъуагъэнутэкъэ	фыкъэхъуагъэнутэкъэ	къэхъуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъу	укъэхъу	къэхъу	дыкъэхъу	фыкъэхъу	къэхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъу	укъэмыхъу	къэмыхъу	дыкъэмыхъу	фыкъэмыхъу	къэмыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуа	укъэхъуа	къэхъуа	дыкъэхъуа	фыкъэхъуа	къэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуа	укъэмыхъуа	къэмыхъуа	дыкъэмыхъуа	фыкъэмыхъуа	къэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъугъа	укъэхъугъа	къэхъугъа	дыкъэхъугъа	фыкъэхъугъа	къэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъугъа	укъэмыхъугъа	къэмыхъугъа	дыкъэмыхъугъа	фыкъэмыхъугъа	къэмыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъун	укъэхъун	къэхъун	дыкъэхъун	фыкъэхъун	къэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъун	укъэмыхъун	къэмыхъун	дыкъэмыхъун	фыкъэмыхъун	къэмыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуну	укъэхъуну	къэхъуну	дыкъэхъуну	фыкъэхъуну	къэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуну	укъэмыхъуну	къэмыхъуну	дыкъэмыхъуну	фыкъэмыхъуну	къэмыхъуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъу	укъызэрыхъу	къызэрыхъу	дыкъызэрыхъу	фыкъызэрыхъу	къызэрыхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъу	укъызэрымыхъу	къызэрымыхъу	дыкъызэрымыхъу	фыкъызэрымыхъу	къызэрымыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъуа	укъызэрыхъуа	къызэрыхъуа	дыкъызэрыхъуа	фыкъызэрыхъуа	къызэрыхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъуа	укъызэрымыхъуа	къызэрымыхъуа	дыкъызэрымыхъуа	фыкъызэрымыхъуа	къызэрымыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъугъа	укъызэрыхъугъа	къызэрыхъугъа	дыкъызэрыхъугъа	фыкъызэрыхъугъа	къызэрыхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъугъа	укъызэрымыхъугъа	къызэрымыхъугъа	дыкъызэрымыхъугъа	фыкъызэрымыхъугъа	къызэрымыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъун	укъызэрыхъун	къызэрыхъун	дыкъызэрыхъун	фыкъызэрыхъун	къызэрыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъун	укъызэрымыхъун	къызэрымыхъун	дыкъызэрымыхъун	фыкъызэрымыхъун	къызэрымыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыкъызэрыхъуну	укъызэрыхъуну	къызэрыхъуну	дыкъызэрыхъуну	фыкъызэрыхъуну	къызэрыхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъызэрымыхъуну	укъызэрымыхъуну	къызэрымыхъуну	дыкъызэрымыхъуну	фыкъызэрымыхъуну	къызэрымыхъуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъу	укъыщыхъу	къыщыхъу	дыкъыщыхъу	фыкъыщыхъу	къыщыхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъу	укъыщымыхъу	къыщымыхъу	дыкъыщымыхъу	фыкъыщымыхъу	къыщымыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъуа	укъыщыхъуа	къыщыхъуа	дыкъыщыхъуа	фыкъыщыхъуа	къыщыхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъуа	укъыщымыхъуа	къыщымыхъуа	дыкъыщымыхъуа	фыкъыщымыхъуа	къыщымыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъугъа	укъыщыхъугъа	къыщыхъугъа	дыкъыщыхъугъа	фыкъыщыхъугъа	къыщыхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъугъа	укъыщымыхъугъа	къыщымыхъугъа	дыкъыщымыхъугъа	фыкъыщымыхъугъа	къыщымыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъун	укъыщыхъун	къыщыхъун	дыкъыщыхъун	фыкъыщыхъун	къыщыхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъун	укъыщымыхъун	къыщымыхъун	дыкъыщымыхъун	фыкъыщымыхъун	къыщымыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщыхъуну	укъыщыхъуну	къыщыхъуну	дыкъыщыхъуну	фыкъыщыхъуну	къыщыхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщымыхъуну	укъыщымыхъуну	къыщымыхъуну	дыкъыщымыхъуну	фыкъыщымыхъуну	къыщымыхъуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъу	укъыздэхъу	къыздэхъу	дыкъыздэхъу	фыкъыздэхъу	къыздэхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъу	укъыздэмыхъу	къыздэмыхъу	дыкъыздэмыхъу	фыкъыздэмыхъу	къыздэмыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъуа	укъыздэхъуа	къыздэхъуа	дыкъыздэхъуа	фыкъыздэхъуа	къыздэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъуа	укъыздэмыхъуа	къыздэмыхъуа	дыкъыздэмыхъуа	фыкъыздэмыхъуа	къыздэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъугъа	укъыздэхъугъа	къыздэхъугъа	дыкъыздэхъугъа	фыкъыздэхъугъа	къыздэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъугъа	укъыздэмыхъугъа	къыздэмыхъугъа	дыкъыздэмыхъугъа	фыкъыздэмыхъугъа	къыздэмыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъун	укъыздэхъун	къыздэхъун	дыкъыздэхъун	фыкъыздэхъун	къыздэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъун	укъыздэмыхъун	къыздэмыхъун	дыкъыздэмыхъун	фыкъыздэмыхъун	къыздэмыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыздэхъуну	укъыздэхъуну	къыздэхъуну	дыкъыздэхъуну	фыкъыздэхъуну	къыздэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыздэмыхъуну	укъыздэмыхъуну	къыздэмыхъуну	дыкъыздэмыхъуну	фыкъыздэмыхъуну	къыздэмыхъуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъу	укъыщӀэхъу	къыщӀэхъу	дыкъыщӀэхъу	фыкъыщӀэхъу	къыщӀэхъу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъу	укъыщӀэмыхъу	къыщӀэмыхъу	дыкъыщӀэмыхъу	фыкъыщӀэмыхъу	къыщӀэмыхъу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъуа	укъыщӀэхъуӀэхъуа	къыщӀэхъуа	дыкъыщӀэхъуа	фыкъыщӀэхъуа	къыщӀэхъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъуа	укъыщӀэмыхъуа	къыщӀэмыхъуа	дыкъыщӀэмыхъуа	фыкъыщӀэмыхъуа	къыщӀэмыхъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъугъа	укъыщӀэхъугъа	къыщӀэхъугъа	дыкъыщӀэхъугъа	фыкъыщӀэхъугъа	къыщӀэхъугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъугъа	укъыщӀэмыхъугъа	къыщӀэмыхъугъа	дыкъыщӀэмыхъугъа	фыкъыщӀэмыхъугъа	къыщӀэмыхъугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъун	укъыщӀэхъун	къыщӀэхъун	дыкъыщӀэхъун	фыкъыщӀэхъун	къыщӀэхъун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъун	укъыщӀэмыхъун	къыщӀэмыхъун	дыкъыщӀэмыхъун	фыкъыщӀэмыхъун	къыщӀэмыхъун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыкъыщӀэхъуну	укъыщӀэхъуну	къыщӀэхъуну	дыкъыщӀэхъуну	фыкъыщӀэхъуну	къыщӀэхъуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъыщӀэмыхъуну	укъыщӀэмыхъуну	къыщӀэмыхъуну	дыкъыщӀэмыхъуну	фыкъыщӀэмыхъуну	къыщӀэмыхъуну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуу	укъэхъуу	къэхъуу	дыкъэхъуу	фыкъэхъуу	къэхъу(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуу	укъэмыхъуу	къэмыхъуу	дыкъэмыхъуу	фыкъэмыхъуу	къэмыхъу(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуауэ	укъэхъуауэ	къэхъуауэ	дыкъэхъуауэ	фыкъэхъуауэ	къэхъуауэ / къэхъуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуауэ	укъэмыхъуауэ	къэмыхъуауэ	дыкъэмыхъуауэ	фыкъэмыхъуауэ	къэмыхъуауэ / къэмыхъуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыкъэхъуурэ	укъэхъуурэ	къэхъуурэ	дыкъэхъуурэ	фыкъэхъуурэ	къэхъу(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыкъэмыхъуурэ	укъэмыхъуурэ	къэмыхъуурэ	дыкъэмыхъуурэ	фыкъэмыхъуурэ	къэмыхъу(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]	[хъу]р	--	[хъу]хэр
Эргативнэ:	[хъу]	[хъу]м	--	[хъу]хэм
Послеложнэ:	[хъу]кӀэ	[хъу]мкӀэ	[хъу]хэкӀэ	[хъу]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хъу]у	[хъу]рауэ	[хъу]хэу	[хъу]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]а	[хъу]ар	--	[хъу]ахэр
Эргативнэ:	[хъу]а	[хъу]ам	--	[хъу]ахэм
Послеложнэ:	[хъу]акӀэ	[хъу]амкӀэ	[хъу]ахэкӀэ	[хъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хъу]ауэ	[хъу]арауэ	[хъу]ахэу	[хъу]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]н	[хъу]ныр	--	[хъу]нхэр
Эргативнэ:	[хъу]н	[хъу]ным	--	[хъу]нхэм
Послеложнэ:	[хъу]нкӀэ	[хъу]нымкӀэ	[хъу]нхэкӀэ	[хъу]нхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[хъу]ну	[хъу]нырауэ	[хъу]нхэу	[хъу]нхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[хъу]ну	[хъу]нур	--	[хъу]нухэр
Эргативнэ:	[хъу]ну	[хъу]нум	--	[хъу]нухэм
Послеложнэ:	[хъу]нукӀэ	[хъу]нумкӀэ	[хъу]нухэкӀэ	[хъу]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[хъу]нууэ	[хъу]нурауэ	[хъу]нухэу	[хъу]нухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зиужьын, хэхъуэн.
2. Къэунэхун, дунейм щекӀуэкӀын, къэкӀуэн, къихьэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Нанэ, фӀыти сыкъыумылъхуамэ, Бэлыхьхэм ухэзмыдзамэ. Зедзэну уи щӀалэ цӀыкӀур Къэмыхъуу е лӀэжыгъам. ЩоджэнцӀыкӀу Алий
• Делэр жылэу ясэркъым — езырезыру къохъу. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

• Сыт къэхъуар, Жэмбот, ущоуэ, Тхьэм и гъуэгум утекӀыпаи. ЩоджэнцӀыкӀу Алий

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Зэрызехьэ къэхъун.
• ГуфӀэгъуэ къэхъун.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• къэхъун: 1. grow (up), develop 2. become, appear, happen, arrive, occur
• Зэрызехьэ къэхъун: unrest developed
• ГуфӀэгъуэ къэхъун: a happy event occurred

УРЫСЫБЗЭ

• къэхъун: 1. вырасти, подрасти 2. возникнуть, произойти, наступить, стать
• Зэрызехьэ къэхъун: возникло волнение
• ГуфӀэгъуэ къэхъун: произошло радостное событие

псалъафэ зэпыщӀахэр

Сыт къэхъуами [сыт къэмыщӀами]

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: whatever should happen
     Урысыбзэ: что бы ни случилось
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын