кӏуэн
Appearance
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
- IPA [kʹʷɐn]
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
- [кӀу] + -э + -н
СПРЯЖЕНЭ
[зэгъэзэхуэжын]Глагол лъэмыӏэс "кӏуэн"-ым и спряженэр
МЫХЬЭНЭ
- Лъэсу е зыгуэркӀэ зыщӀыпӀэ нэсын.
- ЕкӀуэкӀын, лэжьэн (сыхьэтыр).
- ЗыщӀыпӀэ нэсу гъуэгу иӀэн.
ЩАПХЪЭХЭР
Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр
Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь, | «Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984 | нап. 98 |
---|---|---|
адыгэбзэ | урысыбзэ/русский | инджылыбзэ/English |
Мэзым докӀуэри къэкӀыгъэхэм дакӀэлъоплъ. | Мы ходим в лес и наблюдаем за растениями. | We go to the forest and observe plants. |
нап. 98 | ||
Фэ зыплъыхьакӀуэ фыкӀуэрэ? | Вы ходите на экскурсии? | Do you go on excursions? |
Дэ зыплъыхьакӀуэ докӀуэ. | Мы ходим на экскурсии. | We go on excursions. |
нап. 101 | ||
Зыхуеину псори и тхылъылъэм делъхьэри еджапӀэм макӀуэ. | Он кладет все необходимое в ранец и идет в школу. | He puts everything he will need in his bookbag and goes to school. |
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
- Лъэсу кӀуэн.
- АвтобускӀэ къалэм кӀуэн.
- Сыхьэтыр макӀуэр.
- Ди къуажэм асфальт гъуэгу макӀуэ.
- кӏуэфын (мэкӏуэф)
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- кӏуэн: 1. go (walk, drive ride) 2. work, operate (about a machine or mechanism) 3. run, lie, pass, lead (about a road)
- Лъэсу кӀуэн: walk on foot
- АвтобускӀэ къалэм кӀуэн: go to the city by bus
- Сыхьэтыр макӀуэр: the watch is running
- Ди къуажэм асфальт гъуэгу макӀуэ: An asphalt road leads to our village
- кӏуэфын (мэкӏуэф): be able to go (walk, drive, ride)
УРЫСЫБЗЭ
- кӏуэн: 1. идти, ехать куда-л. 2. идти, ходить (о механизме) 3. пролегать (о дороге)
- Лъэсу кӀуэн: идти пешком
- АвтобускӀэ къалэм кӀуэн: ехать в город автобусом
- Сыхьэтыр макӀуэр: часы идут
- Ди къуажэм асфальт гъуэгу макӀуэ: асфальтовая дорога ведет в нашу деревню.
- кӏуэфын (мэкӏуэф): мочь ходить, ездить
псалъафэ зэпыщӀахэр
Гъэр кӀуащ
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: a year (has) passed Урысыбзэ: прошел год Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Жыхьэрмэм кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: go to hell Урысыбзэ: попасть в ад Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ЗекӀуэ кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: go on a (military) campaign, a raid Урысыбзэ: отправиться в поход, в набег Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] къарур кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: lose one’s strength Урысыбзэ: потерять силы Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Махуэр кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: to pass, go by (about a day) Урысыбзэ: пройти – о дне Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] псэр хьэршым кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: 1. die, pass away 2. scared to death Урысыбзэ: 1. умереть, испустить дух 2. до смерти перепугаться Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
Улахуэр кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: lose one’s pay Урысыбзэ: пропала зарплата Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
[И] фэр кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: fade, wither Урысыбзэ: поблекнуть, увянуть Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
ХьэщӀапӀэ кӀуэн
[зэгъэзэхуэжын]Мыхьэнэ: НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр: Инджылыбзэ: visit, go and see sb. Урысыбзэ: пойти в гости Псалъэ зэпхахэр: Щапхъэхэр:
БИБЛИОГРАФИЕ