нэгу

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

нэгу

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [nɐgʷ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

[н] + -э + [гу]

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	нэгу	нэгур	--	нэгухэр
Эргативнэ:	нэгу	нэгум	--	нэгухэм
Послеложнэ:	нэгукӀэ	нэгумкӀэ	нэгухэкӀэ	нэгухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	нэгуу	нэгурауэ	нэгухэу	нэгухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

ЦӀыхущхьэм и гупэ лъэныкъуэ.

ЩАПХЪЭХЭР

Гъуэдэберд, бащлъыкъыр зытригъэкӀуэтри.. щӀалэм и нэгум иплъащ. Къэрмокъуэ Хьэмид

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 98
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
Ди нэгу зиужьащ.	Нам было интересно.	We had a good time.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

нэгу: face, physiognomy

УРЫСЫБЗЭ

нэгу: лицо, физиономия

псалъафэ зэпыщӀахэр

Нэгу зэлъыӀуха

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: serene, honest face; serene, open look.
     Урысыбзэ: ясное, открытое лицо; ясный, открытый взгляд.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Нэгу зэхэуфа

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: frowning face, frowning look
     Урысыбзэ: хмурое лицо; хмурый взгляд.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Хъалиф къыщыпщащ, щӀыб щӀыӀэм щӀэкӀын зэрижагъуэр и нэгу зэхэуфам къиӀуатэу.  Жаным Борис

Нэгу зегъэужьын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: have fun.
     Урысыбзэ: развлечься.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Фызышэр къэсыжыным и пэ къихуэу музыкауэхэр зэбгрыжащ тӀэкӀу заплъыхьыну, я нэгу зрагъэужьыну.  КӀыщокъуэ Алим

[И] нэгу иплъэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: look sb in the eyes
     Урысыбзэ: посмотреть кому-л. в глаза.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] нэгу мыджылын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: feel no shame; have no remorse.
     Урысыбзэ: не испытывать чувства стыда; не испытывать угрызений совести.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] нэгу щӀэкӀын

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be an eyewitness to sth, see sth for yourself, live through or experience sth
     Урысыбзэ: быть очевидцем чего-л.; самому увидеть, пережить, испытать что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Сэ иджыпсту бжесӀэнур ауэ сытми зэхэсха хъыбаркъым: сэ бжесӀэнур си нэгу щӀэкӀащ. Советскэ Къэбэрдейм и ӀуэрыӀуатэхэр

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: dream about sth
     Урысыбзэ: привидеться, присниться кому-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Жейм Ӏэпкълъэпкъыр зэщӀеӀулӀэ, ПщӀыхь шынагъуи и нэгу щӀокӀ [Болэт].  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

[И] нэгу щӀэплъэн

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: look sb in the eyes
     Урысыбзэ: посмотреть кому-л. в глаза.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Абы хуэдэ лей зепхьауэ дауэ цӀыхум я нэгу ущӀэплъэну?  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

[И] нэгу щӀэплъын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: see sb; meet sb
     Урысыбзэ: повидать кого-л.; встретиться с кем-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] нэгум зиӀэтын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: (his) face brightened.
     Урысыбзэ: лицо прояснилось.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] нэгум илъын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: it’s written on (his) face
     Урысыбзэ: на лице написано у кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Зы нэщхъеягъуэ гуэр Къемэт и нэгум имыкӀыу илът.  КӀэрашэ Тембот

[И] нэгум иплъыхьын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: gaze into sb’s eyes; peer into sb’s face
     Урысыбзэ: пристально смотреть кому-л. в глаза, всматриваться в чьё-л. лицо.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] нэгум къиӀуэтэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: [his] face bears witness to sth.
     Урысыбзэ: [его] лицо свидетельствует о чём-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Тезадэ щыхъыджэбзам дахэ дыдэу зэрыщытар и нэгум къиӀуатэрт.  ДыщэкӀ Мухьэмэд

Нэгум къыщӀэгъэхьэжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: remember, recall, once again imagine sb or sth.
     Урысыбзэ: вспомнить, припомнить, снова представить себе кого-что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Нэгум къыщӀэгъэхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: image sb or sth
     Урысыбзэ: представить себе кого-что-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Нэгум къыщӀэувэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: rise up before sb’s eyes, present itself to sb in their imagination.
     Урысыбзэ: встать перед глазами, представиться кому-л. в воображении.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Софят и ныбжьэгъу хъыджэбзыр и нэгум къыщӀоувэ.  ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм

Нэгум къыщӀэхуэн (къыщӀэхутэн)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: catch sb’s eye
     Урысыбзэ: попасться на глаза.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     ТхьэкӀумэкӀыхьыр щакӀуэм и нэгум зыбжанэрэ къыщӀэхуащ, ауэ фочыр тригъэпсэну хунэсакъым.  ӀуэрыӀуатэ, фольклор

Нэгум къыщӀыхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: seem, appear
     Урысыбзэ: показаться, почудиться.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Нэгум щӀэлъын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be preordained for smb. (about sth. negative, unkind)
     Урысыбзэ: быть предопределённым кому-л. (о чём-л. недобром).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Лу гу лъитэт а щӀалэм [Сосрыкъуэ] бэлыхь гуэр и нэгум зэрыщӀэлъым.  КӀыщокъуэ Алим

Нэгум щӀэмыгъэплъэн

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not let sb see your face, not let sb look you in the eyes
     Урысыбзэ: не дать увидеть своё лицо, не дать заглянуть себе в глаза
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: avoid meeting sb., not allow sb to meet you
     Урысыбзэ: избегать встречи с кем-л., не дать кому-л. увидеться с собой.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Нэгум щӀэтын

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be in sight
     Урысыбзэ: быть на глазах, на виду
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: stand before sb’s eyes
     Урысыбзэ: стоять перед глазами
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Лу и нэгум иджыри щӀэтщ бэлыхьу зыхэтар. Къэбэрдей, альманах

     Сэлим и нэгум Линэ и сурэтыр щӀэтт. КъаруущӀэ, сборник

3.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to see, to fancy
     Урысыбзэ: привидеться, причудиться
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Уи Ӏуплъэгъуэр махуэм согъэхъу, Жэщ хъуамэ си нэгум ущӀэтщ. Къэбэрдей поэзием и антологие

4.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be written on sb’s face
     Урысыбзэ: на лице написано.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Сыт щыгъуи гуфӀэгъуэ щӀэтт Ланэ и нэгум.  Щомахуэ Амырхъан

Нэгум щӀэхун

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: disappear from sight
     Урысыбзэ: исчезнуть с глаз долой.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Нэгум щӀэхур гум йохуж.  Псалъэжьхэр

[И] нэгур зэлъыӀукӀыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: (his) face brightened
     Урысыбзэ: лицо прояснилось.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     КӀукӀуэ и губжьыр напӀэзыпӀэм теужащ, и нэгури зэлъыӀукӀыжащ.  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

Нэгур зэлъыӀухын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: start being in a good mood
     Урысыбзэ: прийти в хорошее настроение.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Нэгур зэхэуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: darken, grow gloomy, become sad
     Урысыбзэ: помрачнеть, погрустнеть.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Уэркъыжьым и нэгур зэхоуэ, зэгуэпауэ хьэлъэу хощэтыкӀ.  Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын