пежьэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pe:ˈʑɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пе- + [жь] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пежьэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пежьэн
щымыӀэныгъэ:	пемыжьэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпежьэн	упежьэн	пежьэн	дыпежьэн	фыпежьэн	пежьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэн	упемыжьэн	пемыжьэн	дыпемыжьэн	фыпемыжьэн	пемыжьэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пежьэ!	фыпежьэ!
щымыӀэныгъэ:	упемыжьэ!	фыпемыжьэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпрежьэ	упрежьэ	прежьэ	дыпрежьэ	фыпрежьэ	прежьэ
щымыӀэныгъэ:	сыпремыжьэ	упремыжьэ	премыжьэ	дыпремыжьэ	фыпремыжьэ	премыжьэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпожьэ(р)	упожьэ(р)	пожьэ(р)	дыпожьэ(р)	фыпожьэ(р)	пожьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэркъым	упежьэркъым	пежьэркъым	дыпежьэркъым	фыпежьэркъым	пежьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьэ(р)т	упежьэ(р)т	пежьэ(р)т	дыпежьэ(р)т	фыпежьэ(р)т	пежьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэ(р)тэкъым	упежьэ(р)тэкъым	пежьэ(р)тэкъым	дыпежьэ(р)тэкъым	фыпежьэ(р)тэкъым	пежьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьащ	упежьащ	пежьащ	дыпежьащ	фыпежьащ	пежьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьакъым	упежьакъым	пежьакъым	дыпежьакъым	фыпежьакъым	пежьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьат	упежьат	пежьат	дыпежьат	фыпежьат	пежьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьатэкъым	упежьатэкъым	пежьатэкъым	дыпежьатэкъым	фыпежьатэкъым	пежьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъащ	упежьэгъащ	пежьэгъащ	дыпежьэгъащ	фыпежьэгъащ	пежьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэгъакъым	упежьэгъакъым	пежьэгъакъым	дыпежьэгъакъым	фыпежьэгъакъым	пежьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъат	упежьэгъат	пежьэгъат	дыпежьэгъат	фыпежьэгъат	пежьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэгъатэкъым	упежьэгъатэкъым	пежьэгъатэкъым	дыпежьэгъатэкъым	фыпежьэгъатэкъым	пежьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпежьэщ	упежьэщ	пежьэщ	дыпежьэщ	фыпежьэщ	пежьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэкъым	упежьэкъым	пежьэкъым	дыпежьэкъым	фыпежьэкъым	пежьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпежьэт	упежьэт	пежьэт	дыпежьэт	фыпежьэт	пежьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэтэкъым	упежьэтэкъым	пежьэтэкъым	дыпежьэтэкъым	фыпежьэтэкъым	пежьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнщ	упежьэнщ	пежьэнщ	дыпежьэнщ	фыпежьэнщ	пежьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэнкъым	упежьэнкъым	пежьэнкъым	дыпежьэнкъым	фыпежьэнкъым	пежьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнущ	упежьэнущ	пежьэнущ	дыпежьэнущ	фыпежьэнущ	пежьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэнукъым	упежьэнукъым	пежьэнукъым	дыпежьэнукъым	фыпежьэнукъым	пежьэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэрэ	упежьэрэ	пежьэрэ	дыпежьэрэ	фыпежьэрэ	пежьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэркъэ	упежьэркъэ	пежьэркъэ	дыпежьэркъэ	фыпежьэркъэ	пежьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьэ(р)т	упежьэ(р)т	пежьэ(р)т	дыпежьэ(р)т	фыпежьэ(р)т	пежьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэ(р)тэкъэ	упежьэ(р)тэкъэ	пежьэ(р)тэкъэ	дыпежьэ(р)тэкъэ	фыпежьэ(р)тэкъэ	пежьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьа	упежьа	пежьа	дыпежьа	фыпежьа	пежьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьакъэ	упежьакъэ	пежьакъэ	дыпежьакъэ	фыпежьакъэ	пежьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьат	упежьат	пежьат	дыпежьат	фыпежьат	пежьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьатэкъэ	упежьатэкъэ	пежьатэкъэ	дыпежьатэкъэ	фыпежьатэкъэ	пежьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъа	упежьэгъа	пежьэгъа	дыпежьэгъа	фыпежьэгъа	пежьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэгъакъэ	упежьэгъакъэ	пежьэгъакъэ	дыпежьэгъакъэ	фыпежьэгъакъэ	пежьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъат	упежьэгъат	пежьэгъат	дыпежьэгъат	фыпежьэгъат	пежьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэгъатэкъэ	упежьэгъатэкъэ	пежьэгъатэкъэ	дыпежьэгъатэкъэ	фыпежьэгъатэкъэ	пежьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпежьэ	упежьэ	пежьэ	дыпежьэ	фыпежьэ	пежьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэкъэ	упежьэкъэ	пежьэкъэ	дыпежьэкъэ	фыпежьэкъэ	пежьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпежьэт	упежьэт	пежьэт	дыпежьэт	фыпежьэт	пежьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэтэкъэ	упежьэтэкъэ	пежьэтэкъэ	дыпежьэтэкъэ	фыпежьэтэкъэ	пежьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэн	упежьэн	пежьэн	дыпежьэн	фыпежьэн	пежьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэнкъэ	упежьэнкъэ	пежьэнкъэ	дыпежьэнкъэ	фыпежьэнкъэ	пежьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэну	упежьэну	пежьэну	дыпежьэну	фыпежьэну	пежьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэнукъэ	упежьэнукъэ	пежьэнукъэ	дыпежьэнукъэ	фыпежьэнукъэ	пежьэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэмэ	упежьэмэ	пежьэмэ	дыпежьэмэ	фыпежьэмэ	пежьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэмэ	упемыжьэмэ	пемыжьэмэ	дыпемыжьэмэ	фыпемыжьэмэ	пемыжьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьамэ	упежьамэ	пежьамэ	дыпежьамэ	фыпежьамэ	пежьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьамэ	упемыжьамэ	пемыжьамэ	дыпемыжьамэ	фыпемыжьамэ	пмыжьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъамэ	упежьэгъамэ	пежьэгъамэ	дыпежьэгъамэ	фыпежьэгъамэ	пежьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэгъамэ	упемыжьэгъамэ	пемыжьэгъамэ	дыпемыжьэгъамэ	фыпемыжьэгъамэ	пемыжьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнмэ	упежьэнмэ	пежьэнмэ	дыпежьэнмэ	фыпежьэнмэ	пежьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнмэ	упемыжьэнмэ	пемыжьэнмэ	дыпемыжьэнмэ	фыпемыжьэнмэ	пемыжьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнумэ	упежьэнумэ	пежьэнумэ	дыпежьэнумэ	фыпежьэнумэ	пежьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнумэ	упемыжьэнумэ	пемыжьэнумэ	дыпемыжьэнумэ	фыпемыжьэнумэ	пемыжьэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэтэмэ	упежьэтэмэ	пежьэтэмэ	дыпежьэтэмэ	фыпежьэтэмэ	пежьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэтэмэ	упемыжьэтэмэ	пемыжьэтэмэ	дыпемыжьэтэмэ	фыпемыжьэтэмэ	пемыжьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьатэмэ	упежьатэмэ	пежьатэмэ	дыпежьатэмэ	фыпежьатэмэ	пежьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьатэмэ	упемыжьатэмэ	пемыжьатэмэ	дыпемыжьатэмэ	фыпемыжьатэмэ	пемыжьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъатэмэ	упежьэгъатэмэ	пежьэгъатэмэ	дыпежьэгъатэмэ	фыпежьэгъатэмэ	пежьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэгъатэмэ	упемыжьэгъатэмэ	пемыжьэгъатэмэ	дыпемыжьэгъатэмэ	фыпемыжьэгъатэмэ	пемыжьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнтэмэ	упежьэнтэмэ	пежьэнтэмэ	дыпежьэнтэмэ	фыпежьэнтэмэ	пежьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнтэмэ	упемыжьэнтэмэ	пемыжьэнтэмэ	дыпемыжьэнтэмэ	фыпемыжьэнтэмэ	пемыжьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнутэмэ	упежьэнутэмэ	пежьэнутэмэ	дыпежьэнутэмэ	фыпежьэнутэмэ	пежьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнутэмэ	упемыжьэнутэмэ	пемыжьэнутэмэ	дыпемыжьэнутэмэ	фыпемыжьэнутэмэ	пемыжьэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнт	упежьэнт	пежьэнт	дыпежьэнт	фыпежьэнт	пежьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэнтэкъым	упежьэнтэкъым	пежьэнтэкъым	дыпежьэнтэкъым	фыпежьэнтэкъым	пежьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнут	упежьэнут	пежьэнут	дыпежьэнут	фыпежьэнут	пежьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпежьэнутэкъым	упежьэнутэкъым	пежьэнутэкъым	дыпежьэнутэкъым	фыпежьэнутэкъым	пежьэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэми	упежьэми	пежьэми	дыпежьэми	фыпежьэми	пежьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэми	упемыжьэми	пемыжьэми	дыпемыжьэми	фыпемыжьэми	пемыжьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьами	упежьами	пежьами	дыпежьами	фыпежьами	пежьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьами	упемыжьами	пемыжьами	дыпемыжьами	фыпемыжьами	пемыжьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъами	упежьэгъами	пежьэгъами	дыпежьэгъами	фыпежьэгъами	пежьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэгъами	упемыжьэгъами	пемыжьэгъами	дыпемыжьэгъами	фыпемыжьэгъами	пемыжьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнми	упежьэнми	пежьэнми	дыпежьэнми	фыпежьэнми	пежьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнми	упемыжьэнми	пемыжьэнми	дыпемыжьэнми	фыпемыжьэнми	пемыжьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнуми	упежьэнуми	пежьэнуми	дыпежьэнуми	фыпежьэнуми	пежьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнуми	упемыжьэнуми	пемыжьэнуми	дыпемыжьэнуми	фыпемыжьэнуми	пемыжьэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэтэми	упежьэтэми	пежьэтэми	дыпежьэтэми	фыпежьэтэми	пежьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэтэми	упемыжьэтэми	пемыжьэтэми	дыпемыжьэтэми	фыпемыжьэтэми	пемыжьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпежьатэми	упежьатэми	пежьатэми	дыпежьатэми	фыпежьатэми	пежьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьатэми	упемыжьатэми	пемыжьатэми	дыпемыжьатэми	фыпемыжьатэми	пемыжьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпежьэгъатэми	упежьэгъатэми	пежьэгъатэми	дыпежьэгъатэми	фыпежьэгъатэми	пежьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэгъатэми	упемыжьэгъатэми	пемыжьэгъатэми	дыпемыжьэгъатэми	фыпемыжьэгъатэми	пемыжьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнтэми	упежьэнтэми	пежьэнтэми	дыпежьэнтэми	фыпежьэнтэми	пежьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнтэми	упемыжьэнтэми	пемыжьэнтэми	дыпемыжьэнтэми	фыпемыжьэнтэми	пемыжьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпежьэнутэми	упежьэнутэми	пежьэнутэми	дыпежьэнутэми	фыпежьэнутэми	пежьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьэнутэми	упемыжьэнутэми	пемыжьэнутэми	дыпемыжьэнутэми	фыпемыжьэнутэми	пемыжьэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъжьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпежьаи	упежьаи	пежьаи	дыпежьаи	фыпежьаи	пежьаи
щымыӀэныгъэ:	сыпежьакъыми	упежьакъыми	пежьакъыми	дыпежьакъыми	фыпежьакъыми	пежьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпежьащэрэт	упежьащэрэт	пежьащэрэт	дыпежьащэрэт	фыпежьащэрэт	пежьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпемыжьащэрэт	упемыжьащэрэт	пемыжьащэрэт	дыпемыжьащэрэт	фыпемыжьащэрэт	пемыжьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнщ	упежьагъэнщ	пежьагъэнщ	дыпежьагъэнщ	фыпежьагъэнщ	пежьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнкъым	упежьагъэнкъым	пежьагъэнкъым	дыпежьагъэнкъым	фыпежьагъэнкъым	пежьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнт	упежьагъэнт	пежьагъэнт	дыпежьагъэнт	фыпежьагъэнт	пежьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнтэкъым	упежьагъэнтэкъым	пежьагъэнтэкъым	дыпежьагъэнтэкъым	фыпежьагъэнтэкъым	пежьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэн	упежьагъэн	пежьагъэн	дыпежьагъэн	фыпежьагъэн	пежьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнкъэ	упежьагъэнкъэ	пежьагъэнкъэ	дыпежьагъэнкъэ	фыпежьагъэнкъэ	пежьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнт	упежьагъэнт	пежьагъэнт	дыпежьагъэнт	фыпежьагъэнт	пежьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнтэкъэ	упежьагъэнтэкъэ	пежьагъэнтэкъэ	дыпежьагъэнтэкъэ	фыпежьагъэнтэкъэ	пежьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнущ	упежьагъэнущ	пежьагъэнущ	дыпежьагъэнущ	фыпежьагъэнущ	пежьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнукъым	упежьагъэнукъым	пежьагъэнукъым	дыпежьагъэнукъым	фыпежьагъэнукъым	пежьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнут	упежьагъэнут	пежьагъэнут	дыпежьагъэнут	фыпежьагъэнут	пежьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнутэкъым	упежьагъэнутэкъым	пежьагъэнутэкъым	дыпежьагъэнутэкъым	фыпежьагъэнутэкъым	пежьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэну	упежьагъэну	пежьагъэну	дыпежьагъэну	фыпежьагъэну	пежьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнукъэ	упежьагъэнукъэ	пежьагъэнукъэ	дыпежьагъэнукъэ	фыпежьагъэнукъэ	пежьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнут	упежьагъэнут	пежьагъэнут	дыпежьагъэнут	фыпежьагъэнут	пежьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпежьагъэнутэкъэ	упежьагъэнутэкъэ	пежьагъэнутэкъэ	дыпежьагъэнутэкъэ	фыпежьагъэнутэкъэ	пежьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьэ	упежьэ	пежьэ	дыпежьэ	фыпежьэ	пежьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьэ	упемыжьэ	пемыжьэ	дыпемыжьэ	фыпемыжьэ	пемыжьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьа	упежьа	пежьа	дыпежьа	фыпежьа	пежьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьа	упемыжьа	пемыжьа	дыпемыжьа	фыпемыжьа	пемыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьэгъа	упежьэгъа	пежьэгъа	дыпежьэгъа	фыпежьэгъа	пежьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьэгъа	упемыжьэгъа	пемыжьэгъа	дыпемыжьэгъа	фыпемыжьэгъа	пемыжьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьэн	упежьэн	пежьэн	дыпежьэн	фыпежьэн	пежьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьэн	упемыжьэн	пемыжьэн	дыпемыжьэн	фыпемыжьэн	пемыжьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьэну	упежьэну	пежьэну	дыпежьэну	фыпежьэну	пежьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьэну	упемыжьэну	пемыжьэну	дыпемыжьэну	фыпемыжьэну	пемыжьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпежьэ	узэрыпежьэ	зэрыпежьэ	дызэрыпежьэ	фызэрыпежьэ	зэрыпежьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыжьэ	узэрыпемыжьэ	зэрыпемыжьэ	дызэрыпемыжьэ	фызэрыпемыжьэ	зэрыпемыжьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпежьа	узэрыпежьа	зэрыпежьа	дызэрыпежьа	фызэрыпежьа	зэрыпежьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыжьа	узэрыпемыжьа	зэрыпемыжьа	дызэрыпемыжьа	фызэрыпемыжьа	зэрыпемыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпежьэгъа	узэрыпежьэгъа	зэрыпежьэгъа	дызэрыпежьэгъа	фызэрыпежьэгъа	зэрыпежьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыжьэгъа	узэрыпемыжьэгъа	зэрыпемыжьэгъа	дызэрыпемыжьэгъа	фызэрыпемыжьэгъа	зэрыпемыжьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпежьэн	узэрыпежьэн	зэрыпежьэн	дызэрыпежьэн	фызэрыпежьэн	зэрыпежьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыжьэн	узэрыпемыжьэн	зэрыпемыжьэн	дызэрыпемыжьэн	фызэрыпемыжьэн	зэрыпемыжьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпежьэну	узэрыпежьэну	зэрыпежьэну	дызэрыпежьэну	фызэрыпежьэну	зэрыпежьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыжьэну	узэрыпемыжьэну	зэрыпемыжьэну	дызэрыпемыжьэну	фызэрыпемыжьэну	зэрыпемыжьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпежьэ	ущыпежьэ	щыпежьэ	дыщыпежьэ	фыщыпежьэ	щыпежьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыжьэ	ущыпемыжьэ	щыпемыжьэ	дыщыпемыжьэ	фыщыпемыжьэ	щыпемыжьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпежьа	ущыпежьа	щыпежьа	дыщыпежьа	фыщыпежьа	щыпежьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыжьа	ущыпемыжьа	щыпемыжьа	дыщыпемыжьа	фыщыпемыжьа	щыпемыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпежьэгъа	ущыпежьэгъа	щыпежьэгъа	дыщыпежьэгъа	фыщыпежьэгъа	щыпежьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыжьэгъа	ущыпемыжьэгъа	щыпемыжьэгъа	дыщыпемыжьэгъа	фыщыпемыжьэгъа	щыпемыжьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпежьэн	ущыпежьэн	щыпежьэн	дыщыпежьэн	фыщыпежьэн	щыпежьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыжьэн	ущыпемыжьэн	щыпемыжьэн	дыщыпемыжьэн	фыщыпемыжьэн	щыпемыжьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпежьэну	ущыпежьэну	щыпежьэну	дыщыпежьэну	фыщыпежьэну	щыпежьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыжьэну	ущыпемыжьэну	щыпемыжьэну	дыщыпемыжьэну	фыщыпемыжьэну	щыпемыжьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпежьэ	уздыпежьэ	здыпежьэ	дыздыпежьэ	фыздыпежьэ	здыпежьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыжьэ	уздыпемыжьэ	здыпемыжьэ	дыздыпемыжьэ	фыздыпемыжьэ	здыпемыжьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпежьа	уздыпежьа	здыпежьа	дыздыпежьа	фыздыпежьа	здыпежьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыжьа	уздыпемыжьа	здыпемыжьа	дыздыпемыжьа	фыздыпемыжьа	здыпемыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпежьэгъа	уздыпежьэгъа	здыпежьэгъа	дыздыпежьэгъа	фыздыпежьэгъа	здыпежьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыжьэгъа	уздыпемыжьэгъа	здыпемыжьэгъа	дыздыпемыжьэгъа	фыздыпемыжьэгъа	здыпемыжьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпежьэн	уздыпежьэн	здыпежьэн	дыздыпежьэн	фыздыпежьэн	здыпежьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыжьэн	уздыпемыжьэн	здыпемыжьэн	дыздыпемыжьэн	фыздыпемыжьэн	здыпемыжьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпежьэну	уздыпежьэну	здыпежьэну	дыздыпежьэну	фыздыпежьэну	здыпежьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыжьэну	уздыпемыжьэну	здыпемыжьэну	дыздыпемыжьэну	фыздыпемыжьэну	здыпемыжьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпежьэ	ущӀыпежьэ	щӀыпежьэ	дыщӀыпежьэ	фыщӀыпежьэ	щӀыпежьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыжьэ	ущӀыпемыжьэ	щӀыпемыжьэ	дыщӀыпемыжьэ	фыщӀыпемыжьэ	щӀыпемыжьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпежьа	ущӀыпежьа	щӀыпежьа	дыщӀыпежьа	фыщӀыпежьа	щӀыпежьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыжьа	ущӀыпемыжьа	щӀыпемыжьа	дыщӀыпемыжьа	фыщӀыпемыжьа	щӀыпемыжьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпежьэгъа	ущӀыпежьэгъа	щӀыпежьэгъа	дыщӀыпежьэгъа	фыщӀыпежьэгъа	щӀыпежьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыжьэгъа	ущӀыпемыжьэгъа	щӀыпемыжьэгъа	дыщӀыпемыжьэгъа	фыщӀыпемыжьэгъа	щӀыпемыжьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпежьэн	ущӀыпежьэн	щӀыпежьэн	дыщӀыпежьэн	фыщӀыпежьэн	щӀыпежьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыжьэн	ущӀыпемыжьэн	щӀыпемыжьэн	дыщӀыпемыжьэн	фыщӀыпемыжьэн	щӀыпемыжьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпежьэну	ущӀыпежьэну	щӀыпежьэну	дыщӀыпежьэну	фыщӀыпежьэну	щӀыпежьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыжьэну	ущӀыпемыжьэну	щӀыпемыжьэну	дыщӀыпемыжьэну	фыщӀыпемыжьэну	щӀыпемыжьэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьэу	упежьэу	пежьэу	дыпежьэу	фыпежьэу	пежьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьэу	упемыжьэу	пемыжьэу	дыпемыжьэу	фыпемыжьэу	пемыжьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпежьауэ	упежьауэ	пежьауэ	дыпежьауэ	фыпежьауэ	пежьауэ / пежьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьауэ	упемыжьауэ	пемыжьауэ	дыпемыжьауэ	фыпемыжьауэ	пемыжьауэ(хэ) / пемыжьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпежьэурэ	упежьэурэ	пежьэурэ	дыпежьэурэ	фыпежьэурэ	пежьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпемыжьэурэ	упемыжьэурэ	пемыжьэурэ	дыпемыжьэурэ	фыпемыжьэурэ	пемыжьэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппожьэ	сыпожьэ	--	сыфпожьэ	сапожьэ(хэ)
уэ	успожьэ	--	упожьэ	утпожьэ	--	уапожьэ(хэ)
ар	спожьэ	ппожьэ	пожьэ	тпожьэ	фпожьэ	япожьэ(хэ)
дэ	--	дыппожьэ	дыпожьэ	--	дыфпожьэ	дапожьэ(хэ)
фэ	фыспожьэ	--	фыпожьэ	фытпожьэ	--	фапожьэ(хэ)
ахэр	спожьэ	ппожьэ	пожьэ	тпожьэ	фпожьэ	япожьэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппежьэрэ]	сыпежьэрэ]	--	сыфпежьэрэ]	сапежьэ(хэ)рэ]
уэ	успежьэрэ]	--	упежьэрэ]	утпежьэрэ]	--	уапежьэ(хэ)рэ]
ар	спежьэрэ]	ппежьэрэ]	пежьэрэ]	тпежьэрэ]	фпежьэрэ]	япежьэ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппежьэрэ]	дыпежьэрэ]	--	дыфпежьэрэ]	дапежьэ(хэ)рэ]
фэ	фыспежьэрэ]	--	фыпежьэрэ]	фытдпежьэрэ]	--	фапежьэ(хэ)рэ]
ахэр	спежьэрэ]	ппежьэрэ]	пежьэрэ]	тпежьэрэ]	фпежьэрэ]	япежьэ(хэ)рэ]

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жь]э	[жь]эр	--	[жь]эхэр
Эргативнэ:	[жь]э	[жь]эм	--	[жь]эхэм
Послеложнэ:	[жь]экӀэ	[жь]эмкӀэ	[жь]эхэкӀэ	[жь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жь]эуэ	[жь]эрауэ	[жь]эхэу	[жь]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жь]а	[жь]ар	--	[жь]ахэр
Эргативнэ:	[жь]а	[жь]ам	--	[жь]ахэм
Послеложнэ:	[жь]акӀэ	[жь]амкӀэ	[жь]ахэкӀэ	[жь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жь]ауэ	[жь]арауэ	[жь]ахэу	[жь]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жь]эн	[жь]эныр	--	[жь]энхэр
Эргативнэ:	[жь]эн	[жь]эным	--	[жь]энхэм
Послеложнэ:	[жь]энкӀэ	[жь]энымкӀэ	[жь]энхэкӀэ	[жь]энхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жь]эну	[жь]энырауэ	[жь]энхэу	[жь]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[жь]эну	[жь]энур	--	[жь]энухэр
Эргативнэ:	[жь]эну	[жь]энум	--	[жь]энухэм
Послеложнэ:	[жь]энукӀэ	[жь]энумкӀэ	[жь]энухэкӀэ	[жь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[жь]энууэ	[жь]энурауэ	[жь]энухэу	[жь]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. КъакӀуэм къэмыс щӀыкӀэ зыхуэбгъэзэну хуэкӀуэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ХьэщӀэм пежьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пежьэн: go out to meet sb or sth
• ХьэщӀэм пежьэн: go out to meet a guest.

УРЫСЫБЗЭ

• пежьэн: отправиться навстречу кому-чему-л.
• ХьэщӀэм пежьэн: отправиться навстречу гостю.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын