пеуэн

пеуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pe:ˈwɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пе- + [у] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пеуэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пеуэн
щымыӀэныгъэ:	пемыуэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпеуэн	упеуэн	пеуэн	дыпеуэн	фыпеуэн	пеуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэн	упемыуэн	пемыуэн	дыпемыуэн	фыпемыуэн	пемыуэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пеуэ!	фыпеуэ!
щымыӀэныгъэ:	упемыуэ!	фыпемыуэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпреуэ	упреуэ	преуэ	дыпреуэ	фыпреуэ	преуэ
щымыӀэныгъэ:	сыпремыуэ	упремыуэ	премыуэ	дыпремыуэ	фыпремыуэ	премыуэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпоуэ(р)	упоуэ(р)	поуэ(р)	дыпоуэ(р)	фыпоуэ(р)	поуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэркъым	упеуэркъым	пеуэркъым	дыпеуэркъым	фыпеуэркъым	пеуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуэ(р)т	упеуэ(р)т	пеуэ(р)т	дыпеуэ(р)т	фыпеуэ(р)т	пеуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэ(р)тэкъым	упеуэ(р)тэкъым	пеуэ(р)тэкъым	дыпеуэ(р)тэкъым	фыпеуэ(р)тэкъым	пеуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуащ	упеуащ	пеуащ	дыпеуащ	фыпеуащ	пеуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуакъым	упеуакъым	пеуакъым	дыпеуакъым	фыпеуакъым	пеуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуат	упеуат	пеуат	дыпеуат	фыпеуат	пеуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуатэкъым	упеуатэкъым	пеуатэкъым	дыпеуатэкъым	фыпеуатэкъым	пеуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъащ	упеуэгъащ	пеуэгъащ	дыпеуэгъащ	фыпеуэгъащ	пеуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэгъакъым	упеуэгъакъым	пеуэгъакъым	дыпеуэгъакъым	фыпеуэгъакъым	пеуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъат	упеуэгъат	пеуэгъат	дыпеуэгъат	фыпеуэгъат	пеуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэгъатэкъым	упеуэгъатэкъым	пеуэгъатэкъым	дыпеуэгъатэкъым	фыпеуэгъатэкъым	пеуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпеуэщ	упеуэщ	пеуэщ	дыпеуэщ	фыпеуэщ	пеуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэкъым	упеуэкъым	пеуэкъым	дыпеуэкъым	фыпеуэкъым	пеуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпеуэт	упеуэт	пеуэт	дыпеуэт	фыпеуэт	пеуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэтэкъым	упеуэтэкъым	пеуэтэкъым	дыпеуэтэкъым	фыпеуэтэкъым	пеуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнщ	упеуэнщ	пеуэнщ	дыпеуэнщ	фыпеуэнщ	пеуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэнкъым	упеуэнкъым	пеуэнкъым	дыпеуэнкъым	фыпеуэнкъым	пеуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнущ	упеуэнущ	пеуэнущ	дыпеуэнущ	фыпеуэнущ	пеуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэнукъым	упеуэнукъым	пеуэнукъым	дыпеуэнукъым	фыпеуэнукъым	пеуэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэрэ	упеуэрэ	пеуэрэ	дыпеуэрэ	фыпеуэрэ	пеуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэркъэ	упеуэркъэ	пеуэркъэ	дыпеуэркъэ	фыпеуэркъэ	пеуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуэ(р)т	упеуэ(р)т	пеуэ(р)т	дыпеуэ(р)т	фыпеуэ(р)т	пеуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэ(р)тэкъэ	упеуэ(р)тэкъэ	пеуэ(р)тэкъэ	дыпеуэ(р)тэкъэ	фыпеуэ(р)тэкъэ	пеуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуа	упеуа	пеуа	дыпеуа	фыпеуа	пеуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуакъэ	упеуакъэ	пеуакъэ	дыпеуакъэ	фыпеуакъэ	пеуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуат	упеуат	пеуат	дыпеуат	фыпеуат	пеуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуатэкъэ	упеуатэкъэ	пеуатэкъэ	дыпеуатэкъэ	фыпеуатэкъэ	пеуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъа	упеуэгъа	пеуэгъа	дыпеуэгъа	фыпеуэгъа	пеуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэгъакъэ	упеуэгъакъэ	пеуэгъакъэ	дыпеуэгъакъэ	фыпеуэгъакъэ	пеуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъат	упеуэгъат	пеуэгъат	дыпеуэгъат	фыпеуэгъат	пеуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэгъатэкъэ	упеуэгъатэкъэ	пеуэгъатэкъэ	дыпеуэгъатэкъэ	фыпеуэгъатэкъэ	пеуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпеуэ	упеуэ	пеуэ	дыпеуэ	фыпеуэ	пеуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэкъэ	упеуэкъэ	пеуэкъэ	дыпеуэкъэ	фыпеуэкъэ	пеуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпеуэт	упеуэт	пеуэт	дыпеуэт	фыпеуэт	пеуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэтэкъэ	упеуэтэкъэ	пеуэтэкъэ	дыпеуэтэкъэ	фыпеуэтэкъэ	пеуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэн	упеуэн	пеуэн	дыпеуэн	фыпеуэн	пеуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэнкъэ	упеуэнкъэ	пеуэнкъэ	дыпеуэнкъэ	фыпеуэнкъэ	пеуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэну	упеуэну	пеуэну	дыпеуэну	фыпеуэну	пеуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэнукъэ	упеуэнукъэ	пеуэнукъэ	дыпеуэнукъэ	фыпеуэнукъэ	пеуэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэмэ	упеуэмэ	пеуэмэ	дыпеуэмэ	фыпеуэмэ	пеуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэмэ	упемыуэмэ	пемыуэмэ	дыпемыуэмэ	фыпемыуэмэ	пемыуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуамэ	упеуамэ	пеуамэ	дыпеуамэ	фыпеуамэ	пеуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуамэ	упемыуамэ	пемыуамэ	дыпемыуамэ	фыпемыуамэ	пмыуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъамэ	упеуэгъамэ	пеуэгъамэ	дыпеуэгъамэ	фыпеуэгъамэ	пеуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэгъамэ	упемыуэгъамэ	пемыуэгъамэ	дыпемыуэгъамэ	фыпемыуэгъамэ	пемыуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнмэ	упеуэнмэ	пеуэнмэ	дыпеуэнмэ	фыпеуэнмэ	пеуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнмэ	упемыуэнмэ	пемыуэнмэ	дыпемыуэнмэ	фыпемыуэнмэ	пемыуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнумэ	упеуэнумэ	пеуэнумэ	дыпеуэнумэ	фыпеуэнумэ	пеуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнумэ	упемыуэнумэ	пемыуэнумэ	дыпемыуэнумэ	фыпемыуэнумэ	пемыуэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэтэмэ	упеуэтэмэ	пеуэтэмэ	дыпеуэтэмэ	фыпеуэтэмэ	пеуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэтэмэ	упемыуэтэмэ	пемыуэтэмэ	дыпемыуэтэмэ	фыпемыуэтэмэ	пемыуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуатэмэ	упеуатэмэ	пеуатэмэ	дыпеуатэмэ	фыпеуатэмэ	пеуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуатэмэ	упемыуатэмэ	пемыуатэмэ	дыпемыуатэмэ	фыпемыуатэмэ	пемыуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъатэмэ	упеуэгъатэмэ	пеуэгъатэмэ	дыпеуэгъатэмэ	фыпеуэгъатэмэ	пеуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэгъатэмэ	упемыуэгъатэмэ	пемыуэгъатэмэ	дыпемыуэгъатэмэ	фыпемыуэгъатэмэ	пемыуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнтэмэ	упеуэнтэмэ	пеуэнтэмэ	дыпеуэнтэмэ	фыпеуэнтэмэ	пеуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнтэмэ	упемыуэнтэмэ	пемыуэнтэмэ	дыпемыуэнтэмэ	фыпемыуэнтэмэ	пемыуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнутэмэ	упеуэнутэмэ	пеуэнутэмэ	дыпеуэнутэмэ	фыпеуэнутэмэ	пеуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнутэмэ	упемыуэнутэмэ	пемыуэнутэмэ	дыпемыуэнутэмэ	фыпемыуэнутэмэ	пемыуэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнт	упеуэнт	пеуэнт	дыпеуэнт	фыпеуэнт	пеуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэнтэкъым	упеуэнтэкъым	пеуэнтэкъым	дыпеуэнтэкъым	фыпеуэнтэкъым	пеуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнут	упеуэнут	пеуэнут	дыпеуэнут	фыпеуэнут	пеуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпеуэнутэкъым	упеуэнутэкъым	пеуэнутэкъым	дыпеуэнутэкъым	фыпеуэнутэкъым	пеуэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэми	упеуэми	пеуэми	дыпеуэми	фыпеуэми	пеуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэми	упемыуэми	пемыуэми	дыпемыуэми	фыпемыуэми	пемыуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуами	упеуами	пеуами	дыпеуами	фыпеуами	пеуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуами	упемыуами	пемыуами	дыпемыуами	фыпемыуами	пемыуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъами	упеуэгъами	пеуэгъами	дыпеуэгъами	фыпеуэгъами	пеуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэгъами	упемыуэгъами	пемыуэгъами	дыпемыуэгъами	фыпемыуэгъами	пемыуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнми	упеуэнми	пеуэнми	дыпеуэнми	фыпеуэнми	пеуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнми	упемыуэнми	пемыуэнми	дыпемыуэнми	фыпемыуэнми	пемыуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнуми	упеуэнуми	пеуэнуми	дыпеуэнуми	фыпеуэнуми	пеуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнуми	упемыуэнуми	пемыуэнуми	дыпемыуэнуми	фыпемыуэнуми	пемыуэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэтэми	упеуэтэми	пеуэтэми	дыпеуэтэми	фыпеуэтэми	пеуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэтэми	упемыуэтэми	пемыуэтэми	дыпемыуэтэми	фыпемыуэтэми	пемыуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпеуатэми	упеуатэми	пеуатэми	дыпеуатэми	фыпеуатэми	пеуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуатэми	упемыуатэми	пемыуатэми	дыпемыуатэми	фыпемыуатэми	пемыуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпеуэгъатэми	упеуэгъатэми	пеуэгъатэми	дыпеуэгъатэми	фыпеуэгъатэми	пеуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэгъатэми	упемыуэгъатэми	пемыуэгъатэми	дыпемыуэгъатэми	фыпемыуэгъатэми	пемыуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнтэми	упеуэнтэми	пеуэнтэми	дыпеуэнтэми	фыпеуэнтэми	пеуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнтэми	упемыуэнтэми	пемыуэнтэми	дыпемыуэнтэми	фыпемыуэнтэми	пемыуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпеуэнутэми	упеуэнутэми	пеуэнутэми	дыпеуэнутэми	фыпеуэнутэми	пеуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпемыуэнутэми	упемыуэнутэми	пемыуэнутэми	дыпемыуэнутэми	фыпемыуэнутэми	пемыуэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпеуаи	упеуаи	пеуаи	дыпеуаи	фыпеуаи	пеуаи
щымыӀэныгъэ:	сыпеуакъыми	упеуакъыми	пеуакъыми	дыпеуакъыми	фыпеуакъыми	пеуакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпеуащэрэт	упеуащэрэт	пеуащэрэт	дыпеуащэрэт	фыпеуащэрэт	пеуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпемыуащэрэт	упемыуащэрэт	пемыуащэрэт	дыпемыуащэрэт	фыпемыуащэрэт	пемыуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнщ	упеуагъэнщ	пеуагъэнщ	дыпеуагъэнщ	фыпеуагъэнщ	пеуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнкъым	упеуагъэнкъым	пеуагъэнкъым	дыпеуагъэнкъым	фыпеуагъэнкъым	пеуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнт	упеуагъэнт	пеуагъэнт	дыпеуагъэнт	фыпеуагъэнт	пеуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнтэкъым	упеуагъэнтэкъым	пеуагъэнтэкъым	дыпеуагъэнтэкъым	фыпеуагъэнтэкъым	пеуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэн	упеуагъэн	пеуагъэн	дыпеуагъэн	фыпеуагъэн	пеуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнкъэ	упеуагъэнкъэ	пеуагъэнкъэ	дыпеуагъэнкъэ	фыпеуагъэнкъэ	пеуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнт	упеуагъэнт	пеуагъэнт	дыпеуагъэнт	фыпеуагъэнт	пеуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнтэкъэ	упеуагъэнтэкъэ	пеуагъэнтэкъэ	дыпеуагъэнтэкъэ	фыпеуагъэнтэкъэ	пеуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнущ	упеуагъэнущ	пеуагъэнущ	дыпеуагъэнущ	фыпеуагъэнущ	пеуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнукъым	упеуагъэнукъым	пеуагъэнукъым	дыпеуагъэнукъым	фыпеуагъэнукъым	пеуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнут	упеуагъэнут	пеуагъэнут	дыпеуагъэнут	фыпеуагъэнут	пеуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнутэкъым	упеуагъэнутэкъым	пеуагъэнутэкъым	дыпеуагъэнутэкъым	фыпеуагъэнутэкъым	пеуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэну	упеуагъэну	пеуагъэну	дыпеуагъэну	фыпеуагъэну	пеуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнукъэ	упеуагъэнукъэ	пеуагъэнукъэ	дыпеуагъэнукъэ	фыпеуагъэнукъэ	пеуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнут	упеуагъэнут	пеуагъэнут	дыпеуагъэнут	фыпеуагъэнут	пеуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпеуагъэнутэкъэ	упеуагъэнутэкъэ	пеуагъэнутэкъэ	дыпеуагъэнутэкъэ	фыпеуагъэнутэкъэ	пеуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуэ	упеуэ	пеуэ	дыпеуэ	фыпеуэ	пеуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуэ	упемыуэ	пемыуэ	дыпемыуэ	фыпемыуэ	пемыуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуа	упеуа	пеуа	дыпеуа	фыпеуа	пеуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуа	упемыуа	пемыуа	дыпемыуа	фыпемыуа	пемыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуэгъа	упеуэгъа	пеуэгъа	дыпеуэгъа	фыпеуэгъа	пеуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуэгъа	упемыуэгъа	пемыуэгъа	дыпемыуэгъа	фыпемыуэгъа	пемыуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуэн	упеуэн	пеуэн	дыпеуэн	фыпеуэн	пеуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуэн	упемыуэн	пемыуэн	дыпемыуэн	фыпемыуэн	пемыуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуэну	упеуэну	пеуэну	дыпеуэну	фыпеуэну	пеуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуэну	упемыуэну	пемыуэну	дыпемыуэну	фыпемыуэну	пемыуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпеуэ	узэрыпеуэ	зэрыпеуэ	дызэрыпеуэ	фызэрыпеуэ	зэрыпеуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыуэ	узэрыпемыуэ	зэрыпемыуэ	дызэрыпемыуэ	фызэрыпемыуэ	зэрыпемыуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпеуа	узэрыпеуа	зэрыпеуа	дызэрыпеуа	фызэрыпеуа	зэрыпеуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыуа	узэрыпемыуа	зэрыпемыуа	дызэрыпемыуа	фызэрыпемыуа	зэрыпемыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпеуэгъа	узэрыпеуэгъа	зэрыпеуэгъа	дызэрыпеуэгъа	фызэрыпеуэгъа	зэрыпеуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыуэгъа	узэрыпемыуэгъа	зэрыпемыуэгъа	дызэрыпемыуэгъа	фызэрыпемыуэгъа	зэрыпемыуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпеуэн	узэрыпеуэн	зэрыпеуэн	дызэрыпеуэн	фызэрыпеуэн	зэрыпеуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыуэн	узэрыпемыуэн	зэрыпемыуэн	дызэрыпемыуэн	фызэрыпемыуэн	зэрыпемыуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпеуэну	узэрыпеуэну	зэрыпеуэну	дызэрыпеуэну	фызэрыпеуэну	зэрыпеуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпемыуэну	узэрыпемыуэну	зэрыпемыуэну	дызэрыпемыуэну	фызэрыпемыуэну	зэрыпемыуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпеуэ	ущыпеуэ	щыпеуэ	дыщыпеуэ	фыщыпеуэ	щыпеуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыуэ	ущыпемыуэ	щыпемыуэ	дыщыпемыуэ	фыщыпемыуэ	щыпемыуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпеуа	ущыпеуа	щыпеуа	дыщыпеуа	фыщыпеуа	щыпеуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыуа	ущыпемыуа	щыпемыуа	дыщыпемыуа	фыщыпемыуа	щыпемыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпеуэгъа	ущыпеуэгъа	щыпеуэгъа	дыщыпеуэгъа	фыщыпеуэгъа	щыпеуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыуэгъа	ущыпемыуэгъа	щыпемыуэгъа	дыщыпемыуэгъа	фыщыпемыуэгъа	щыпемыуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпеуэн	ущыпеуэн	щыпеуэн	дыщыпеуэн	фыщыпеуэн	щыпеуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыуэн	ущыпемыуэн	щыпемыуэн	дыщыпемыуэн	фыщыпемыуэн	щыпемыуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпеуэну	ущыпеуэну	щыпеуэну	дыщыпеуэну	фыщыпеуэну	щыпеуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпемыуэну	ущыпемыуэну	щыпемыуэну	дыщыпемыуэну	фыщыпемыуэну	щыпемыуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпеуэ	уздыпеуэ	здыпеуэ	дыздыпеуэ	фыздыпеуэ	здыпеуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыуэ	уздыпемыуэ	здыпемыуэ	дыздыпемыуэ	фыздыпемыуэ	здыпемыуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпеуа	уздыпеуа	здыпеуа	дыздыпеуа	фыздыпеуа	здыпеуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыуа	уздыпемыуа	здыпемыуа	дыздыпемыуа	фыздыпемыуа	здыпемыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпеуэгъа	уздыпеуэгъа	здыпеуэгъа	дыздыпеуэгъа	фыздыпеуэгъа	здыпеуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыуэгъа	уздыпемыуэгъа	здыпемыуэгъа	дыздыпемыуэгъа	фыздыпемыуэгъа	здыпемыуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпеуэн	уздыпеуэн	здыпеуэн	дыздыпеуэн	фыздыпеуэн	здыпеуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыуэн	уздыпемыуэн	здыпемыуэн	дыздыпемыуэн	фыздыпемыуэн	здыпемыуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпеуэну	уздыпеуэну	здыпеуэну	дыздыпеуэну	фыздыпеуэну	здыпеуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпемыуэну	уздыпемыуэну	здыпемыуэну	дыздыпемыуэну	фыздыпемыуэну	здыпемыуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпеуэ	ущӀыпеуэ	щӀыпеуэ	дыщӀыпеуэ	фыщӀыпеуэ	щӀыпеуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыуэ	ущӀыпемыуэ	щӀыпемыуэ	дыщӀыпемыуэ	фыщӀыпемыуэ	щӀыпемыуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпеуа	ущӀыпеуа	щӀыпеуа	дыщӀыпеуа	фыщӀыпеуа	щӀыпеуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыуа	ущӀыпемыуа	щӀыпемыуа	дыщӀыпемыуа	фыщӀыпемыуа	щӀыпемыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпеуэгъа	ущӀыпеуэгъа	щӀыпеуэгъа	дыщӀыпеуэгъа	фыщӀыпеуэгъа	щӀыпеуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыуэгъа	ущӀыпемыуэгъа	щӀыпемыуэгъа	дыщӀыпемыуэгъа	фыщӀыпемыуэгъа	щӀыпемыуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпеуэн	ущӀыпеуэн	щӀыпеуэн	дыщӀыпеуэн	фыщӀыпеуэн	щӀыпеуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыуэн	ущӀыпемыуэн	щӀыпемыуэн	дыщӀыпемыуэн	фыщӀыпемыуэн	щӀыпемыуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпеуэну	ущӀыпеуэну	щӀыпеуэну	дыщӀыпеуэну	фыщӀыпеуэну	щӀыпеуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпемыуэну	ущӀыпемыуэну	щӀыпемыуэну	дыщӀыпемыуэну	фыщӀыпемыуэну	щӀыпемыуэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуэу	упеуэу	пеуэу	дыпеуэу	фыпеуэу	пеуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуэу	упемыуэу	пемыуэу	дыпемыуэу	фыпемыуэу	пемыуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпеуауэ	упеуауэ	пеуауэ	дыпеуауэ	фыпеуауэ	пеуауэ / пеуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпемыуауэ	упемыуауэ	пемыуауэ	дыпемыуауэ	фыпемыуауэ	пемыуауэ(хэ) / пемыуа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпеуэурэ	упеуэурэ	пеуэурэ	дыпеуэурэ	фыпеуэурэ	пеуэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпемыуэурэ	упемыуэурэ	пемыуэурэ	дыпемыуэурэ	фыпемыуэурэ	пемыуэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппоуэ	сыпоуэ	--	сыфпоуэ	сапоуэ(хэ)
уэ	успоуэ	--	упоуэ	утпоуэ	--	уапоуэ(хэ)
ар	споуэ	ппоуэ	поуэ	тпоуэ	фпоуэ	япоуэ(хэ)
дэ	--	дыппоуэ	дыпоуэ	--	дыфпоуэ	дапоуэ(хэ)
фэ	фыспоуэ	--	фыпоуэ	фытпоуэ	--	фапоуэ(хэ)
ахэр	споуэ	ппоуэ	поуэ	тпоуэ	фпоуэ	япоуэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппеуэрэ]	сыпеуэрэ]	--	сыфпеуэрэ]	сапеуэ(хэ)рэ]
уэ	успеуэрэ]	--	упеуэрэ]	утпеуэрэ]	--	уапеуэ(хэ)рэ]
ар	спеуэрэ]	ппеуэрэ]	пеуэрэ]	тпеуэрэ]	фпеуэрэ]	япеуэ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппеуэрэ]	дыпеуэрэ]	--	дыфпеуэрэ]	дапеуэ(хэ)рэ]
фэ	фыспеуэрэ]	--	фыпеуэрэ]	фытдпеуэрэ]	--	фапеуэ(хэ)рэ]
ахэр	спеуэрэ]	ппеуэрэ]	пеуэрэ]	тпеуэрэ]	фпеуэрэ]	япеуэ(хэ)рэ]

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]э	[у]эр	--	[у]эхэр
Эргативнэ:	[у]э	[у]эм	--	[у]эхэм
Послеложнэ:	[у]экӀэ	[у]эмкӀэ	[у]эхэкӀэ	[у]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]эуэ	[у]эрауэ	[у]эхэу	[у]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]а	[у]ар	--	[у]ахэр
Эргативнэ:	[у]а	[у]ам	--	[у]ахэм
Послеложнэ:	[у]акӀэ	[у]амкӀэ	[у]ахэкӀэ	[у]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]ауэ	[у]арауэ	[у]ахэу	[у]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]эн	[у]эныр	--	[у]энхэр
Эргативнэ:	[у]эн	[у]эным	--	[у]энхэм
Послеложнэ:	[у]энкӀэ	[у]энымкӀэ	[у]энхэкӀэ	[у]энхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]эну	[у]энырауэ	[у]энхэу	[у]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]эну	[у]энур	--	[у]энухэр
Эргативнэ:	[у]эну	[у]энум	--	[у]энухэм
Послеложнэ:	[у]энукӀэ	[у]энумкӀэ	[у]энухэкӀэ	[у]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]энууэ	[у]энурауэ	[у]энухэу	[у]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым зыгуэркӀэ еныкъуэкъун, ехьэехуэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• ЛэжьэнкӀэ пеуэн.
• ГушыӀэнкӀэ пеуэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пеуэн: compete or vie with sb or sth in doing sth
• ЛэжьэнкӀэ пеуэн: compete in working.
• ГушыӀэнкӀэ пеуэн: compete in humour.

УРЫСЫБЗЭ

• пеуэн: соревноваться, соперничать с кем-чем-л. в чём-л.
• ЛэжьэнкӀэ пеуэн: соревноваться в работе.
• ГушыӀэнкӀэ пеуэн: соревноваться в юморе.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын