пкърытӏысхьэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pʹqʹrǝtʹǝˈsħɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пкъры- + [тӏыс] + -хь + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пкърытӏысхьэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пкърытӏысхьэн
щымыӀэныгъэ:	пкърымытӏысхьэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэн	упкърытӏысхьэн	пкърытӏысхьэн	дыпкърытӏысхьэн	фыпкърытӏысхьэн	пкърытӏысхьэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэн	упкърымытӏысхьэн	пкърымытӏысхьэн	дыпкърымытӏысхьэн	фыпкърымытӏысхьэн	пкърымытӏысхьэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пкърытӏысхьэ!	фыпкърытӏысхьэ!
щымыӀэныгъэ:	упкърымытӏысхьэ!	фыпкърымытӏысхьэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыретӏысхьэ	упкърыретӏысхьэ	пкърыретӏысхьэ	дыпкърыретӏысхьэ	фыпкърыретӏысхьэ	пкърыретӏысхьэ
щымыӀэныгъэ:	сыпкърыремытӏысхьэ	упкърыремытӏысхьэ	пкърыремытӏысхьэ	дыпкърыремытӏысхьэ	фыпкърыремытӏысхьэ	пкърыремытӏысхьэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкъротӏысхьэ(р)	упкъротӏысхьэ(р)	пкъротӏысхьэ(р)	дыпкъротӏысхьэ(р)	фыпкъротӏысхьэ(р)	пкъротӏысхьэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэркъым	упкърытӏысхьэркъым	пкърытӏысхьэркъым	дыпкърытӏысхьэркъым	фыпкърытӏысхьэркъым	пкърытӏысхьэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэ(р)т	упкърытӏысхьэ(р)т	пкърытӏысхьэ(р)т	дыпкърытӏысхьэ(р)т	фыпкърытӏысхьэ(р)т	пкърытӏысхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэ(р)тэкъым	упкърытӏысхьэ(р)тэкъым	пкърытӏысхьэ(р)тэкъым	дыпкърытӏысхьэ(р)тэкъым	фыпкърытӏысхьэ(р)тэкъым	пкърытӏысхьэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьащ	упкърытӏысхьащ	пкърытӏысхьащ	дыпкърытӏысхьащ	фыпкърытӏысхьащ	пкърытӏысхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьакъым	упкърытӏысхьакъым	пкърытӏысхьакъым	дыпкърытӏысхьакъым	фыпкърытӏысхьакъым	пкърытӏысхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьат	упкърытӏысхьат	пкърытӏысхьат	дыпкърытӏысхьат	фыпкърытӏысхьат	пкърытӏысхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьатэкъым	упкърытӏысхьатэкъым	пкърытӏысхьатэкъым	дыпкърытӏысхьатэкъым	фыпкърытӏысхьатэкъым	пкърытӏысхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъащ	упкърытӏысхьэгъащ	пкърытӏысхьэгъащ	дыпкърытӏысхьэгъащ	фыпкърытӏысхьэгъащ	пкърытӏысхьэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъакъым	упкърытӏысхьэгъакъым	пкърытӏысхьэгъакъым	дыпкърытӏысхьэгъакъым	фыпкърытӏысхьэгъакъым	пкърытӏысхьэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъат	упкърытӏысхьэгъат	пкърытӏысхьэгъат	дыпкърытӏысхьэгъат	фыпкърытӏысхьэгъат	пкърытӏысхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъатэкъым	упкърытӏысхьэгъатэкъым	пкърытӏысхьэгъатэкъым	дыпкърытӏысхьэгъатэкъым	фыпкърытӏысхьэгъатэкъым	пкърытӏысхьэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэщ	упкърытӏысхьэщ	пкърытӏысхьэщ	дыпкърытӏысхьэщ	фыпкърытӏысхьэщ	пкърытӏысхьэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэкъым	упкърытӏысхьэкъым	пкърытӏысхьэкъым	дыпкърытӏысхьэкъым	фыпкърытӏысхьэкъым	пкърытӏысхьэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэт	упкърытӏысхьэт	пкърытӏысхьэт	дыпкърытӏысхьэт	фыпкърытӏысхьэт	пкърытӏысхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэтэкъым	упкърытӏысхьэтэкъым	пкърытӏысхьэтэкъым	дыпкърытӏысхьэтэкъым	фыпкърытӏысхьэтэкъым	пкърытӏысхьэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнщ	упкърытӏысхьэнщ	пкърытӏысхьэнщ	дыпкърытӏысхьэнщ	фыпкърытӏысхьэнщ	пкърытӏысхьэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнкъым	упкърытӏысхьэнкъым	пкърытӏысхьэнкъым	дыпкърытӏысхьэнкъым	фыпкърытӏысхьэнкъым	пкърытӏысхьэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнущ	упкърытӏысхьэнущ	пкърытӏысхьэнущ	дыпкърытӏысхьэнущ	фыпкърытӏысхьэнущ	пкърытӏысхьэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнукъым	упкърытӏысхьэнукъым	пкърытӏысхьэнукъым	дыпкърытӏысхьэнукъым	фыпкърытӏысхьэнукъым	пкърытӏысхьэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэрэ	упкърытӏысхьэрэ	пкърытӏысхьэрэ	дыпкърытӏысхьэрэ	фыпкърытӏысхьэрэ	пкърытӏысхьэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэркъэ	упкърытӏысхьэркъэ	пкърытӏысхьэркъэ	дыпкърытӏысхьэркъэ	фыпкърытӏысхьэркъэ	пкърытӏысхьэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэ(р)т	упкърытӏысхьэ(р)т	пкърытӏысхьэ(р)т	дыпкърытӏысхьэ(р)т	фыпкърытӏысхьэ(р)т	пкърытӏысхьэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэ(р)тэкъэ	упкърытӏысхьэ(р)тэкъэ	пкърытӏысхьэ(р)тэкъэ	дыпкърытӏысхьэ(р)тэкъэ	фыпкърытӏысхьэ(р)тэкъэ	пкърытӏысхьэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьа	упкърытӏысхьа	пкърытӏысхьа	дыпкърытӏысхьа	фыпкърытӏысхьа	пкърытӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьакъэ	упкърытӏысхьакъэ	пкърытӏысхьакъэ	дыпкърытӏысхьакъэ	фыпкърытӏысхьакъэ	пкърытӏысхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьат	упкърытӏысхьат	пкърытӏысхьат	дыпкърытӏысхьат	фыпкърытӏысхьат	пкърытӏысхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьатэкъэ	упкърытӏысхьатэкъэ	пкърытӏысхьатэкъэ	дыпкърытӏысхьатэкъэ	фыпкърытӏысхьатэкъэ	пкърытӏысхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъа	упкърытӏысхьэгъа	пкърытӏысхьэгъа	дыпкърытӏысхьэгъа	фыпкърытӏысхьэгъа	пкърытӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъакъэ	упкърытӏысхьэгъакъэ	пкърытӏысхьэгъакъэ	дыпкърытӏысхьэгъакъэ	фыпкърытӏысхьэгъакъэ	пкърытӏысхьэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъат	упкърытӏысхьэгъат	пкърытӏысхьэгъат	дыпкърытӏысхьэгъат	фыпкърытӏысхьэгъат	пкърытӏысхьэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъатэкъэ	упкърытӏысхьэгъатэкъэ	пкърытӏысхьэгъатэкъэ	дыпкърытӏысхьэгъатэкъэ	фыпкърытӏысхьэгъатэкъэ	пкърытӏысхьэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэ	упкърытӏысхьэ	пкърытӏысхьэ	дыпкърытӏысхьэ	фыпкърытӏысхьэ	пкърытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэкъэ	упкърытӏысхьэкъэ	пкърытӏысхьэкъэ	дыпкърытӏысхьэкъэ	фыпкърытӏысхьэкъэ	пкърытӏысхьэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэт	упкърытӏысхьэт	пкърытӏысхьэт	дыпкърытӏысхьэт	фыпкърытӏысхьэт	пкърытӏысхьэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэтэкъэ	упкърытӏысхьэтэкъэ	пкърытӏысхьэтэкъэ	дыпкърытӏысхьэтэкъэ	фыпкърытӏысхьэтэкъэ	пкърытӏысхьэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэн	упкърытӏысхьэн	пкърытӏысхьэн	дыпкърытӏысхьэн	фыпкърытӏысхьэн	пкърытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнкъэ	упкърытӏысхьэнкъэ	пкърытӏысхьэнкъэ	дыпкърытӏысхьэнкъэ	фыпкърытӏысхьэнкъэ	пкърытӏысхьэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэну	упкърытӏысхьэну	пкърытӏысхьэну	дыпкърытӏысхьэну	фыпкърытӏысхьэну	пкърытӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнукъэ	упкърытӏысхьэнукъэ	пкърытӏысхьэнукъэ	дыпкърытӏысхьэнукъэ	фыпкърытӏысхьэнукъэ	пкърытӏысхьэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэмэ	упкърытӏысхьэмэ	пкърытӏысхьэмэ	дыпкърытӏысхьэмэ	фыпкърытӏысхьэмэ	пкърытӏысхьэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэмэ	упкърымытӏысхьэмэ	пкърымытӏысхьэмэ	дыпкърымытӏысхьэмэ	фыпкърымытӏысхьэмэ	пкърымытӏысхьэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьамэ	упкърытӏысхьамэ	пкърытӏысхьамэ	дыпкърытӏысхьамэ	фыпкърытӏысхьамэ	пкърытӏысхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьамэ	упкърымытӏысхьамэ	пкърымытӏысхьамэ	дыпкърымытӏысхьамэ	фыпкърымытӏысхьамэ	пкърмытӏысхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъамэ	упкърытӏысхьэгъамэ	пкърытӏысхьэгъамэ	дыпкърытӏысхьэгъамэ	фыпкърытӏысхьэгъамэ	пкърытӏысхьэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэгъамэ	упкърымытӏысхьэгъамэ	пкърымытӏысхьэгъамэ	дыпкърымытӏысхьэгъамэ	фыпкърымытӏысхьэгъамэ	пкърымытӏысхьэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнмэ	упкърытӏысхьэнмэ	пкърытӏысхьэнмэ	дыпкърытӏысхьэнмэ	фыпкърытӏысхьэнмэ	пкърытӏысхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнмэ	упкърымытӏысхьэнмэ	пкърымытӏысхьэнмэ	дыпкърымытӏысхьэнмэ	фыпкърымытӏысхьэнмэ	пкърымытӏысхьэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнумэ	упкърытӏысхьэнумэ	пкърытӏысхьэнумэ	дыпкърытӏысхьэнумэ	фыпкърытӏысхьэнумэ	пкърытӏысхьэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнумэ	упкърымытӏысхьэнумэ	пкърымытӏысхьэнумэ	дыпкърымытӏысхьэнумэ	фыпкърымытӏысхьэнумэ	пкърымытӏысхьэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэтэмэ	упкърытӏысхьэтэмэ	пкърытӏысхьэтэмэ	дыпкърытӏысхьэтэмэ	фыпкърытӏысхьэтэмэ	пкърытӏысхьэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэтэмэ	упкърымытӏысхьэтэмэ	пкърымытӏысхьэтэмэ	дыпкърымытӏысхьэтэмэ	фыпкърымытӏысхьэтэмэ	пкърымытӏысхьэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьатэмэ	упкърытӏысхьатэмэ	пкърытӏысхьатэмэ	дыпкърытӏысхьатэмэ	фыпкърытӏысхьатэмэ	пкърытӏысхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьатэмэ	упкърымытӏысхьатэмэ	пкърымытӏысхьатэмэ	дыпкърымытӏысхьатэмэ	фыпкърымытӏысхьатэмэ	пкърымытӏысхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъатэмэ	упкърытӏысхьэгъатэмэ	пкърытӏысхьэгъатэмэ	дыпкърытӏысхьэгъатэмэ	фыпкърытӏысхьэгъатэмэ	пкърытӏысхьэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэгъатэмэ	упкърымытӏысхьэгъатэмэ	пкърымытӏысхьэгъатэмэ	дыпкърымытӏысхьэгъатэмэ	фыпкърымытӏысхьэгъатэмэ	пкърымытӏысхьэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнтэмэ	упкърытӏысхьэнтэмэ	пкърытӏысхьэнтэмэ	дыпкърытӏысхьэнтэмэ	фыпкърытӏысхьэнтэмэ	пкърытӏысхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнтэмэ	упкърымытӏысхьэнтэмэ	пкърымытӏысхьэнтэмэ	дыпкърымытӏысхьэнтэмэ	фыпкърымытӏысхьэнтэмэ	пкърымытӏысхьэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнутэмэ	упкърытӏысхьэнутэмэ	пкърытӏысхьэнутэмэ	дыпкърытӏысхьэнутэмэ	фыпкърытӏысхьэнутэмэ	пкърытӏысхьэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнутэмэ	упкърымытӏысхьэнутэмэ	пкърымытӏысхьэнутэмэ	дыпкърымытӏысхьэнутэмэ	фыпкърымытӏысхьэнутэмэ	пкърымытӏысхьэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнт	упкърытӏысхьэнт	пкърытӏысхьэнт	дыпкърытӏысхьэнт	фыпкърытӏысхьэнт	пкърытӏысхьэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнтэкъым	упкърытӏысхьэнтэкъым	пкърытӏысхьэнтэкъым	дыпкърытӏысхьэнтэкъым	фыпкърытӏысхьэнтэкъым	пкърытӏысхьэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнут	упкърытӏысхьэнут	пкърытӏысхьэнут	дыпкърытӏысхьэнут	фыпкърытӏысхьэнут	пкърытӏысхьэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнутэкъым	упкърытӏысхьэнутэкъым	пкърытӏысхьэнутэкъым	дыпкърытӏысхьэнутэкъым	фыпкърытӏысхьэнутэкъым	пкърытӏысхьэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэми	упкърытӏысхьэми	пкърытӏысхьэми	дыпкърытӏысхьэми	фыпкърытӏысхьэми	пкърытӏысхьэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэми	упкърымытӏысхьэми	пкърымытӏысхьэми	дыпкърымытӏысхьэми	фыпкърымытӏысхьэми	пкърымытӏысхьэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьами	упкърытӏысхьами	пкърытӏысхьами	дыпкърытӏысхьами	фыпкърытӏысхьами	пкърытӏысхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьами	упкърымытӏысхьами	пкърымытӏысхьами	дыпкърымытӏысхьами	фыпкърымытӏысхьами	пкърымытӏысхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъами	упкърытӏысхьэгъами	пкърытӏысхьэгъами	дыпкърытӏысхьэгъами	фыпкърытӏысхьэгъами	пкърытӏысхьэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэгъами	упкърымытӏысхьэгъами	пкърымытӏысхьэгъами	дыпкърымытӏысхьэгъами	фыпкърымытӏысхьэгъами	пкърымытӏысхьэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнми	упкърытӏысхьэнми	пкърытӏысхьэнми	дыпкърытӏысхьэнми	фыпкърытӏысхьэнми	пкърытӏысхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнми	упкърымытӏысхьэнми	пкърымытӏысхьэнми	дыпкърымытӏысхьэнми	фыпкърымытӏысхьэнми	пкърымытӏысхьэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнуми	упкърытӏысхьэнуми	пкърытӏысхьэнуми	дыпкърытӏысхьэнуми	фыпкърытӏысхьэнуми	пкърытӏысхьэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнуми	упкърымытӏысхьэнуми	пкърымытӏысхьэнуми	дыпкърымытӏысхьэнуми	фыпкърымытӏысхьэнуми	пкърымытӏысхьэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэтэми	упкърытӏысхьэтэми	пкърытӏысхьэтэми	дыпкърытӏысхьэтэми	фыпкърытӏысхьэтэми	пкърытӏысхьэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэтэми	упкърымытӏысхьэтэми	пкърымытӏысхьэтэми	дыпкърымытӏысхьэтэми	фыпкърымытӏысхьэтэми	пкърымытӏысхьэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьатэми	упкърытӏысхьатэми	пкърытӏысхьатэми	дыпкърытӏысхьатэми	фыпкърытӏысхьатэми	пкърытӏысхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьатэми	упкърымытӏысхьатэми	пкърымытӏысхьатэми	дыпкърымытӏысхьатэми	фыпкърымытӏысхьатэми	пкърымытӏысхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэгъатэми	упкърытӏысхьэгъатэми	пкърытӏысхьэгъатэми	дыпкърытӏысхьэгъатэми	фыпкърытӏысхьэгъатэми	пкърытӏысхьэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэгъатэми	упкърымытӏысхьэгъатэми	пкърымытӏысхьэгъатэми	дыпкърымытӏысхьэгъатэми	фыпкърымытӏысхьэгъатэми	пкърымытӏысхьэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнтэми	упкърытӏысхьэнтэми	пкърытӏысхьэнтэми	дыпкърытӏысхьэнтэми	фыпкърытӏысхьэнтэми	пкърытӏысхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнтэми	упкърымытӏысхьэнтэми	пкърымытӏысхьэнтэми	дыпкърымытӏысхьэнтэми	фыпкърымытӏысхьэнтэми	пкърымытӏысхьэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьэнутэми	упкърытӏысхьэнутэми	пкърытӏысхьэнутэми	дыпкърытӏысхьэнутэми	фыпкърытӏысхьэнутэми	пкърытӏысхьэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьэнутэми	упкърымытӏысхьэнутэми	пкърымытӏысхьэнутэми	дыпкърымытӏысхьэнутэми	фыпкърымытӏысхьэнутэми	пкърымытӏысхьэну(хэ)тэми

гъэщӀэгътӏысхьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьаи	упкърытӏысхьаи	пкърытӏысхьаи	дыпкърытӏысхьаи	фыпкърытӏысхьаи	пкърытӏысхьаи
щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьакъыми	упкърытӏысхьакъыми	пкърытӏысхьакъыми	дыпкърытӏысхьакъыми	фыпкърытӏысхьакъыми	пкърытӏысхьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьащэрэт	упкърытӏысхьащэрэт	пкърытӏысхьащэрэт	дыпкърытӏысхьащэрэт	фыпкърытӏысхьащэрэт	пкърытӏысхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпкърымытӏысхьащэрэт	упкърымытӏысхьащэрэт	пкърымытӏысхьащэрэт	дыпкърымытӏысхьащэрэт	фыпкърымытӏысхьащэрэт	пкърымытӏысхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнщ	упкърытӏысхьагъэнщ	пкърытӏысхьагъэнщ	дыпкърытӏысхьагъэнщ	фыпкърытӏысхьагъэнщ	пкърытӏысхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнкъым	упкърытӏысхьагъэнкъым	пкърытӏысхьагъэнкъым	дыпкърытӏысхьагъэнкъым	фыпкърытӏысхьагъэнкъым	пкърытӏысхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнт	упкърытӏысхьагъэнт	пкърытӏысхьагъэнт	дыпкърытӏысхьагъэнт	фыпкърытӏысхьагъэнт	пкърытӏысхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнтэкъым	упкърытӏысхьагъэнтэкъым	пкърытӏысхьагъэнтэкъым	дыпкърытӏысхьагъэнтэкъым	фыпкърытӏысхьагъэнтэкъым	пкърытӏысхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэн	упкърытӏысхьагъэн	пкърытӏысхьагъэн	дыпкърытӏысхьагъэн	фыпкърытӏысхьагъэн	пкърытӏысхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнкъэ	упкърытӏысхьагъэнкъэ	пкърытӏысхьагъэнкъэ	дыпкърытӏысхьагъэнкъэ	фыпкърытӏысхьагъэнкъэ	пкърытӏысхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнт	упкърытӏысхьагъэнт	пкърытӏысхьагъэнт	дыпкърытӏысхьагъэнт	фыпкърытӏысхьагъэнт	пкърытӏысхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнтэкъэ	упкърытӏысхьагъэнтэкъэ	пкърытӏысхьагъэнтэкъэ	дыпкърытӏысхьагъэнтэкъэ	фыпкърытӏысхьагъэнтэкъэ	пкърытӏысхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнущ	упкърытӏысхьагъэнущ	пкърытӏысхьагъэнущ	дыпкърытӏысхьагъэнущ	фыпкърытӏысхьагъэнущ	пкърытӏысхьагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнукъым	упкърытӏысхьагъэнукъым	пкърытӏысхьагъэнукъым	дыпкърытӏысхьагъэнукъым	фыпкърытӏысхьагъэнукъым	пкърытӏысхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнут	упкърытӏысхьагъэнут	пкърытӏысхьагъэнут	дыпкърытӏысхьагъэнут	фыпкърытӏысхьагъэнут	пкърытӏысхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнутэкъым	упкърытӏысхьагъэнутэкъым	пкърытӏысхьагъэнутэкъым	дыпкърытӏысхьагъэнутэкъым	фыпкърытӏысхьагъэнутэкъым	пкърытӏысхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэну	упкърытӏысхьагъэну	пкърытӏысхьагъэну	дыпкърытӏысхьагъэну	фыпкърытӏысхьагъэну	пкърытӏысхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнукъэ	упкърытӏысхьагъэнукъэ	пкърытӏысхьагъэнукъэ	дыпкърытӏысхьагъэнукъэ	фыпкърытӏысхьагъэнукъэ	пкърытӏысхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнут	упкърытӏысхьагъэнут	пкърытӏысхьагъэнут	дыпкърытӏысхьагъэнут	фыпкърытӏысхьагъэнут	пкърытӏысхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърытӏысхьагъэнутэкъэ	упкърытӏысхьагъэнутэкъэ	пкърытӏысхьагъэнутэкъэ	дыпкърытӏысхьагъэнутэкъэ	фыпкърытӏысхьагъэнутэкъэ	пкърытӏысхьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьэ	упкърытӏысхьэ	пкърытӏысхьэ	дыпкърытӏысхьэ	фыпкърытӏысхьэ	пкърытӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьэ	упкърымытӏысхьэ	пкърымытӏысхьэ	дыпкърымытӏысхьэ	фыпкърымытӏысхьэ	пкърымытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьа	упкърытӏысхьа	пкърытӏысхьа	дыпкърытӏысхьа	фыпкърытӏысхьа	пкърытӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьа	упкърымытӏысхьа	пкърымытӏысхьа	дыпкърымытӏысхьа	фыпкърымытӏысхьа	пкърымытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьэгъа	упкърытӏысхьэгъа	пкърытӏысхьэгъа	дыпкърытӏысхьэгъа	фыпкърытӏысхьэгъа	пкърытӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьэгъа	упкърымытӏысхьэгъа	пкърымытӏысхьэгъа	дыпкърымытӏысхьэгъа	фыпкърымытӏысхьэгъа	пкърымытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьэн	упкърытӏысхьэн	пкърытӏысхьэн	дыпкърытӏысхьэн	фыпкърытӏысхьэн	пкърытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьэн	упкърымытӏысхьэн	пкърымытӏысхьэн	дыпкърымытӏысхьэн	фыпкърымытӏысхьэн	пкърымытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьэну	упкърытӏысхьэну	пкърытӏысхьэну	дыпкърытӏысхьэну	фыпкърытӏысхьэну	пкърытӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьэну	упкърымытӏысхьэну	пкърымытӏысхьэну	дыпкърымытӏысхьэну	фыпкърымытӏысхьэну	пкърымытӏысхьэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупкър зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърытӏысхьэ	узэрыпкърытӏысхьэ	зэрыпкърытӏысхьэ	дызэрыпкърытӏысхьэ	фызэрыпкърытӏысхьэ	зэрыпкърытӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымытӏысхьэ	узэрыпкърымытӏысхьэ	зэрыпкърымытӏысхьэ	дызэрыпкърымытӏысхьэ	фызэрыпкърымытӏысхьэ	зэрыпкърымытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърытӏысхьа	узэрыпкърытӏысхьа	зэрыпкърытӏысхьа	дызэрыпкърытӏысхьа	фызэрыпкърытӏысхьа	зэрыпкърытӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымытӏысхьа	узэрыпкърымытӏысхьа	зэрыпкърымытӏысхьа	дызэрыпкърымытӏысхьа	фызэрыпкърымытӏысхьа	зэрыпкърымытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърытӏысхьэгъа	узэрыпкърытӏысхьэгъа	зэрыпкърытӏысхьэгъа	дызэрыпкърытӏысхьэгъа	фызэрыпкърытӏысхьэгъа	зэрыпкърытӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымытӏысхьэгъа	узэрыпкърымытӏысхьэгъа	зэрыпкърымытӏысхьэгъа	дызэрыпкърымытӏысхьэгъа	фызэрыпкърымытӏысхьэгъа	зэрыпкърымытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърытӏысхьэн	узэрыпкърытӏысхьэн	зэрыпкърытӏысхьэн	дызэрыпкърытӏысхьэн	фызэрыпкърытӏысхьэн	зэрыпкърытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымытӏысхьэн	узэрыпкърымытӏысхьэн	зэрыпкърымытӏысхьэн	дызэрыпкърымытӏысхьэн	фызэрыпкърымытӏысхьэн	зэрыпкърымытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърытӏысхьэну	узэрыпкърытӏысхьэну	зэрыпкърытӏысхьэну	дызэрыпкърытӏысхьэну	фызэрыпкърытӏысхьэну	зэрыпкърытӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымытӏысхьэну	узэрыпкърымытӏысхьэну	зэрыпкърымытӏысхьэну	дызэрыпкърымытӏысхьэну	фызэрыпкърымытӏысхьэну	зэрыпкърымытӏысхьэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърытӏысхьэ	ущыпкърытӏысхьэ	щыпкърытӏысхьэ	дыщыпкърытӏысхьэ	фыщыпкърытӏысхьэ	щыпкърытӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымытӏысхьэ	ущыпкърымытӏысхьэ	щыпкърымытӏысхьэ	дыщыпкърымытӏысхьэ	фыщыпкърымытӏысхьэ	щыпкърымытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърытӏысхьа	ущыпкърытӏысхьа	щыпкърытӏысхьа	дыщыпкърытӏысхьа	фыщыпкърытӏысхьа	щыпкърытӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымытӏысхьа	ущыпкърымытӏысхьа	щыпкърымытӏысхьа	дыщыпкърымытӏысхьа	фыщыпкърымытӏысхьа	щыпкърымытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърытӏысхьэгъа	ущыпкърытӏысхьэгъа	щыпкърытӏысхьэгъа	дыщыпкърытӏысхьэгъа	фыщыпкърытӏысхьэгъа	щыпкърытӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымытӏысхьэгъа	ущыпкърымытӏысхьэгъа	щыпкърымытӏысхьэгъа	дыщыпкърымытӏысхьэгъа	фыщыпкърымытӏысхьэгъа	щыпкърымытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърытӏысхьэн	ущыпкърытӏысхьэн	щыпкърытӏысхьэн	дыщыпкърытӏысхьэн	фыщыпкърытӏысхьэн	щыпкърытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымытӏысхьэн	ущыпкърымытӏысхьэн	щыпкърымытӏысхьэн	дыщыпкърымытӏысхьэн	фыщыпкърымытӏысхьэн	щыпкърымытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърытӏысхьэну	ущыпкърытӏысхьэну	щыпкърытӏысхьэну	дыщыпкърытӏысхьэну	фыщыпкърытӏысхьэну	щыпкърытӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымытӏысхьэну	ущыпкърымытӏысхьэну	щыпкърымытӏысхьэну	дыщыпкърымытӏысхьэну	фыщыпкърымытӏысхьэну	щыпкърымытӏысхьэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърытӏысхьэ	уздыпкърытӏысхьэ	здыпкърытӏысхьэ	дыздыпкърытӏысхьэ	фыздыпкърытӏысхьэ	здыпкърытӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымытӏысхьэ	уздыпкърымытӏысхьэ	здыпкърымытӏысхьэ	дыздыпкърымытӏысхьэ	фыздыпкърымытӏысхьэ	здыпкърымытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърытӏысхьа	уздыпкърытӏысхьа	здыпкърытӏысхьа	дыздыпкърытӏысхьа	фыздыпкърытӏысхьа	здыпкърытӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымытӏысхьа	уздыпкърымытӏысхьа	здыпкърымытӏысхьа	дыздыпкърымытӏысхьа	фыздыпкърымытӏысхьа	здыпкърымытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърытӏысхьэгъа	уздыпкърытӏысхьэгъа	здыпкърытӏысхьэгъа	дыздыпкърытӏысхьэгъа	фыздыпкърытӏысхьэгъа	здыпкърытӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымытӏысхьэгъа	уздыпкърымытӏысхьэгъа	здыпкърымытӏысхьэгъа	дыздыпкърымытӏысхьэгъа	фыздыпкърымытӏысхьэгъа	здыпкърымытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърытӏысхьэн	уздыпкърытӏысхьэн	здыпкърытӏысхьэн	дыздыпкърытӏысхьэн	фыздыпкърытӏысхьэн	здыпкърытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымытӏысхьэн	уздыпкърымытӏысхьэн	здыпкърымытӏысхьэн	дыздыпкърымытӏысхьэн	фыздыпкърымытӏысхьэн	здыпкърымытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърытӏысхьэну	уздыпкърытӏысхьэну	здыпкърытӏысхьэну	дыздыпкърытӏысхьэну	фыздыпкърытӏысхьэну	здыпкърытӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымытӏысхьэну	уздыпкърымытӏысхьэну	здыпкърымытӏысхьэну	дыздыпкърымытӏысхьэну	фыздыпкърымытӏысхьэну	здыпкърымытӏысхьэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърытӏысхьэ	ущӀыпкърытӏысхьэ	щӀыпкърытӏысхьэ	дыщӀыпкърытӏысхьэ	фыщӀыпкърытӏысхьэ	щӀыпкърытӏысхьэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымытӏысхьэ	ущӀыпкърымытӏысхьэ	щӀыпкърымытӏысхьэ	дыщӀыпкърымытӏысхьэ	фыщӀыпкърымытӏысхьэ	щӀыпкърымытӏысхьэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърытӏысхьа	ущӀыпкърытӏысхьа	щӀыпкърытӏысхьа	дыщӀыпкърытӏысхьа	фыщӀыпкърытӏысхьа	щӀыпкърытӏысхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымытӏысхьа	ущӀыпкърымытӏысхьа	щӀыпкърымытӏысхьа	дыщӀыпкърымытӏысхьа	фыщӀыпкърымытӏысхьа	щӀыпкърымытӏысхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърытӏысхьэгъа	ущӀыпкърытӏысхьэгъа	щӀыпкърытӏысхьэгъа	дыщӀыпкърытӏысхьэгъа	фыщӀыпкърытӏысхьэгъа	щӀыпкърытӏысхьэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымытӏысхьэгъа	ущӀыпкърымытӏысхьэгъа	щӀыпкърымытӏысхьэгъа	дыщӀыпкърымытӏысхьэгъа	фыщӀыпкърымытӏысхьэгъа	щӀыпкърымытӏысхьэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърытӏысхьэн	ущӀыпкърытӏысхьэн	щӀыпкърытӏысхьэн	дыщӀыпкърытӏысхьэн	фыщӀыпкърытӏысхьэн	щӀыпкърытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымытӏысхьэн	ущӀыпкърымытӏысхьэн	щӀыпкърымытӏысхьэн	дыщӀыпкърымытӏысхьэн	фыщӀыпкърымытӏысхьэн	щӀыпкърымытӏысхьэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърытӏысхьэну	ущӀыпкърытӏысхьэну	щӀыпкърытӏысхьэну	дыщӀыпкърытӏысхьэну	фыщӀыпкърытӏысхьэну	щӀыпкърытӏысхьэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымытӏысхьэну	ущӀыпкърымытӏысхьэну	щӀыпкърымытӏысхьэну	дыщӀыпкърымытӏысхьэну	фыщӀыпкърымытӏысхьэну	щӀыпкърымытӏысхьэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьэу	упкърытӏысхьэу	пкърытӏысхьэу	дыпкърытӏысхьэу	фыпкърытӏысхьэу	пкърытӏысхьэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьэу	упкърымытӏысхьэу	пкърымытӏысхьэу	дыпкърымытӏысхьэу	фыпкърымытӏысхьэу	пкърымытӏысхьэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьауэ	упкърытӏысхьауэ	пкърытӏысхьауэ	дыпкърытӏысхьауэ	фыпкърытӏысхьауэ	пкърытӏысхьауэ / пкърытӏысхьа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьауэ	упкърымытӏысхьауэ	пкърымытӏысхьауэ	дыпкърымытӏысхьауэ	фыпкърымытӏысхьауэ	пкърымытӏысхьауэ(хэ) / пкърымытӏысхьа(хэ)у
жрэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпкърытӏысхьэурэ	упкърытӏысхьэурэ	пкърытӏысхьэурэ	дыпкърытӏысхьэурэ	фыпкърытӏысхьэурэ	пкърытӏысхьэ(хэ)урэ
жрэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпкърымытӏысхьэурэ	упкърымытӏысхьэурэ	пкърымытӏысхьэурэ	дыпкърымытӏысхьэурэ	фыпкърымытӏысхьэурэ	пкърымытӏысхьэ(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппкъротӏысхьэ	сыпкъротӏысхьэ	--	сыфпкъротӏысхьэ	сапкъротӏысхьэ(хэ)
уэ	успкъротӏысхьэ	--	упкъротӏысхьэ	утпкъротӏысхьэ	--	уапкъротӏысхьэ(хэ)
ар	спкъротӏысхьэ	ппкъротӏысхьэ	пкъротӏысхьэ	тпкъротӏысхьэ	фпкъротӏысхьэ	япкъротӏысхьэ(хэ)
дэ	--	дыппкъротӏысхьэ	дыпкъротӏысхьэ	--	дыфпкъротӏысхьэ	дапкъротӏысхьэ(хэ)
фэ	фыспкъротӏысхьэ	--	фыпкъротӏысхьэ	фытпкъротӏысхьэ	--	фапкъротӏысхьэ(хэ)
ахэр	спкъротӏысхьэ	ппкъротӏысхьэ	пкъротӏысхьэ	тпкъротӏысхьэ	фпкъротӏысхьэ	япкъротӏысхьэ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппкърытӏысхьэрэ	сыпкърытӏысхьэрэ	--	сыфпкърытӏысхьэрэ	сапкърытӏысхьэ(хэ)рэ
уэ	успкърытӏысхьэрэ	--	упкърытӏысхьэрэ	утпкърытӏысхьэрэ	--	уапкърытӏысхьэ(хэ)рэ
ар	спкърытӏысхьэрэ	ппкърытӏысхьэрэ	пкърытӏысхьэрэ	тпкърытӏысхьэрэ	фпкърытӏысхьэрэ	япкърытӏысхьэ(хэ)рэ
дэ	--	дыппкърытӏысхьэрэ	дыпкърытӏысхьэрэ	--	дыфпкърытӏысхьэрэ	дапкърытӏысхьэ(хэ)рэ
фэ	фыспкърытӏысхьэрэ	--	фыпкърытӏысхьэрэ	фытдпкърытӏысхьэрэ	--	фапкърытӏысхьэ(хэ)рэ
ахэр	спкърытӏысхьэрэ	ппкърытӏысхьэрэ	пкърытӏысхьэрэ	тпкърытӏысхьэрэ	фпкърытӏысхьэрэ	япкърытӏысхьэ(хэ)рэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысхь]э	[тӏысхь]эр	--	[тӏысхь]эхэр
Эргативнэ:	[тӏысхь]э	[тӏысхь]эм	--	[тӏысхь]эхэм
Послеложнэ:	[тӏысхь]экӀэ	[тӏысхь]эмкӀэ	[тӏысхь]эхэкӀэ	[тӏысхь]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысхь]эуэ	[тӏысхь]эрауэ	[тӏысхь]эхэу	[тӏысхь]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысхь]а	[тӏысхь]ар	--	[тӏысхь]ахэр
Эргативнэ:	[тӏысхь]а	[тӏысхь]ам	--	[тӏысхь]ахэм
Послеложнэ:	[тӏысхь]акӀэ	[тӏысхь]амкӀэ	[тӏысхь]ахэкӀэ	[тӏысхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысхь]ауэ	[тӏысхь]арауэ	[тӏысхь]ахэу	[тӏысхь]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысхь]эн	[тӏысхь]эныр	--	[тӏысхь]энхэр
Эргативнэ:	[тӏысхь]эн	[тӏысхь]эным	--	[тӏысхь]энхэм
Послеложнэ:	[тӏысхь]энкӀэ	[тӏысхь]энымкӀэ	[тӏысхь]энхэкӀэ	[тӏысхь]энхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысхь]эну	[тӏысхь]энырауэ	[тӏысхь]энхэу	[тӏысхь]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[тӏысхь]эну	[тӏысхь]энур	--	[тӏысхь]энухэр
Эргативнэ:	[тӏысхь]эну	[тӏысхь]энум	--	[тӏысхь]энухэм
Послеложнэ:	[тӏысхь]энукӀэ	[тӏысхь]энумкӀэ	[тӏысхь]энухэкӀэ	[тӏысхь]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[тӏысхь]энууэ	[тӏысхь]энурауэ	[тӏысхь]энухэу	[тӏысхь]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Пкърыхьэн, зыхищӀэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Узыр пкърытӀысхьащ.
• ЩӀыӀэр пкърытӀысхьащ.
• Псалъэр пкърытӀысхьэн.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пкърытӏысхьэн: penetrate, causing some kind of sensation, be felt deeply
• Узыр пкърытӀысхьащ: the pain went deep
• ЩӀыӀэр пкърытӀысхьащ: the cold penetrated deep.
• Псалъэр пкърытӀысхьэн: the words were felt deeply.

УРЫСЫБЗЭ

• пкърытӏысхьэн: проникать, вызывая какие-л. ощущения
• Узыр пкърытӀысхьащ: боль проникла глубоко.
• ЩӀыӀэр пкърытӀысхьащ: холод проник глубоко.
• Псалъэр пкърытӀысхьэн: слова прникли глубоко.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын