пкърыун

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pʹqʹrǝˈwǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пкъры- + [у] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пкърыун"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пкърыун
щымыӀэныгъэ:	пкърымыун

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыун	упкърыун	пкърыун	дыпкърыун	фыпкърыун	пкърыун(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыун	упкърымыун	пкърымыун	дыпкърымыун	фыпкърымыун	пкърымыун(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пкърыу!	фыпкърыу!
щымыӀэныгъэ:	упкърымыу!	фыпкърымыу!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыреу	упкърыреу	пкърыреу	дыпкърыреу	фыпкърыреу	пкърыреу
щымыӀэныгъэ:	сыпкърыремыу	упкърыремыу	пкърыремыу	дыпкърыремыу	фыпкърыремыу	пкърыремыу

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкъроу(р)	упкъроу(р)	пкъроу(р)	дыпкъроу(р)	фыпкъроу(р)	пкъроу(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуркъым	упкърыуркъым	пкърыуркъым	дыпкърыуркъым	фыпкърыуркъым	пкърыу(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыурт	упкърыурт	пкърыурт	дыпкърыурт	фыпкърыурт	пкърыурт / пкърыу(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуртэкъым	упкърыуртэкъым	пкърыуртэкъым	дыпкърыуртэкъым	фыпкърыуртэкъым	пкърыуртэкъым / пкърыу(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуащ	упкърыуащ	пкърыуащ	дыпкърыуащ	фыпкърыуащ	пкърыуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуакъым	упкърыуакъым	пкърыуакъым	дыпкърыуакъым	фыпкърыуакъым	пкърыуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуат	упкърыуат	пкърыуат	дыпкърыуат	фыпкърыуат	пкърыуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуатэкъым	упкърыуатэкъым	пкърыуатэкъым	дыпкърыуатэкъым	фыпкърыуатэкъым	пкърыуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъащ	упкърыугъащ	пкърыугъащ	дыпкърыугъащ	фыпкърыугъащ	пкърыугъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыугъакъым	упкърыугъакъым	пкърыугъакъым	дыпкърыугъакъым	фыпкърыугъакъым	пкърыугъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъат	упкърыугъат	пкърыугъат	дыпкърыугъат	фыпкърыугъат	пкърыугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыугъатэкъым	упкърыугъатэкъым	пкърыугъатэкъым	дыпкърыугъатэкъым	фыпкърыугъатэкъым	пкърыугъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпкърыущ	упкърыущ	пкърыущ	дыпкърыущ	фыпкърыущ	пкърыу(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыукъым	упкърыукъым	пкърыукъым	дыпкърыукъым	фыпкърыукъым	пкърыу(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпкърыут	упкърыут	пкърыут	дыпкърыут	фыпкърыут	пкърыу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыутэкъым	упкърыутэкъым	пкърыутэкъым	дыпкърыутэкъым	фыпкърыутэкъым	пкърыу(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунщ	упкърыунщ	пкърыунщ	дыпкърыунщ	фыпкърыунщ	пкърыун(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыункъым	упкърыункъым	пкърыункъым	дыпкърыункъым	фыпкърыункъым	пкърыун(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунущ	упкърыунущ	пкърыунущ	дыпкърыунущ	фыпкърыунущ	пкърыуну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыунукъым	упкърыунукъым	пкърыунукъым	дыпкърыунукъым	фыпкърыунукъым	пкърыуну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыурэ	упкърыурэ	пкърыурэ	дыпкърыурэ	фыпкърыурэ	пкърыу(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуркъэ	упкърыуркъэ	пкърыуркъэ	дыпкърыуркъэ	фыпкърыуркъэ	пкърыуркъэ / пкърыухэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыурт	упкърыурт	пкърыурт	дыпкърыурт	фыпкърыурт	пкърыурт / пкърыу(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуртэкъэ	упкърыуртэкъэ	пкърыуртэкъэ	дыпкърыуртэкъэ	фыпкърыуртэкъэ	пкърыуртэкъэ / пкърыу(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуа	упкърыуа	пкърыуа	дыпкърыуа	фыпкърыуа	пкърыуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуакъэ	упкърыуакъэ	пкърыуакъэ	дыпкърыуакъэ	фыпкърыуакъэ	пкърыуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуат	упкърыуат	пкърыуат	дыпкърыуат	фыпкърыуат	пкърыуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуатэкъэ	упкърыуатэкъэ	пкърыуатэкъэ	дыпкърыуатэкъэ	фыпкърыуатэкъэ	пкърыуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъа	упкърыугъа	пкърыугъа	дыпкърыугъа	фыпкърыугъа	пкърыугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыугъакъэ	упкърыугъакъэ	пкърыугъакъэ	дыпкърыугъакъэ	фыпкърыугъакъэ	пкърыугъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъат	упкърыугъат	пкърыугъат	дыпкърыугъат	фыпкърыугъат	пкърыугъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыугъатэкъэ	упкърыугъатэкъэ	пкърыугъатэкъэ	дыпкърыугъатэкъэ	фыпкърыугъатэкъэ	пкърыугъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпкърыу	упкърыу	пкърыу	дыпкърыу	фыпкърыу	пкърыу(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыукъэ	упкърыукъэ	пкърыукъэ	дыпкърыукъэ	фыпкърыукъэ	пкърыу(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпкърыут	упкърыут	пкърыут	дыпкърыут	фыпкърыут	пкърыу(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыутэкъэ	упкърыутэкъэ	пкърыутэкъэ	дыпкърыутэкъэ	фыпкърыутэкъэ	пкърыу(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыун	упкърыун	пкърыун	дыпкърыун	фыпкърыун	пкърыун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыункъэ	упкърыункъэ	пкърыункъэ	дыпкърыункъэ	фыпкърыункъэ	пкърыун(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуну	упкърыуну	пкърыуну	дыпкърыуну	фыпкърыуну	пкърыуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыунукъэ	упкърыунукъэ	пкърыунукъэ	дыпкърыунукъэ	фыпкърыунукъэ	пкърыуну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыумэ	упкърыумэ	пкърыумэ	дыпкърыумэ	фыпкърыумэ	пкърыу(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыумэ	упкърымыумэ	пкърымыумэ	дыпкърымыумэ	фыпкърымыумэ	пкърымыу(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуамэ	упкърыуамэ	пкърыуамэ	дыпкърыуамэ	фыпкърыуамэ	пкърыуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыуамэ	упкърымыуамэ	пкърымыуамэ	дыпкърымыуамэ	фыпкърымыуамэ	пкърымыуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъамэ	упкърыугъамэ	пкърыугъамэ	дыпкърыугъамэ	фыпкърыугъамэ	пкърыугъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыугъамэ	упкърымыугъамэ	пкърымыугъамэ	дыпкърымыугъамэ	фыпкърымыугъамэ	пкърымыугъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунмэ	упкърыунмэ	пкърыунмэ	дыпкърыунмэ	фыпкърыунмэ	пкърыун(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунмэ	упкърымыунмэ	пкърымыунмэ	дыпкърымыунмэ	фыпкърымыунмэ	пкърымыун(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунумэ	упкърыунумэ	пкърыунумэ	дыпкърыунумэ	фыпкърыунумэ	пкърыуну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунумэ	упкърымыунумэ	пкърымыунумэ	дыпкърымыунумэ	фыпкърымыунумэ	пкърымыуну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыутэмэ	упкърыутэмэ	пкърыутэмэ	дыпкърыутэмэ	фыпкърыутэмэ	пкърыу(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыутэмэ	упкърымыутэмэ	пкърымыутэмэ	дыпкърымыутэмэ	фыпкърымыутэмэ	пкърымыу(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуатэмэ	упкърыуатэмэ	пкърыуатэмэ	дыпкърыуатэмэ	фыпкърыуатэмэ	пкърыуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыуатэмэ	упкърымыуатэмэ	пкърымыуатэмэ	дыпкърымыуатэмэ	фыпкърымыуатэмэ	пкърымыуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъатэмэ	упкърыугъатэмэ	пкърыугъатэмэ	дыпкърыугъатэмэ	фыпкърыугъатэмэ	пкърыугъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыугъатэмэ	упкърымыугъатэмэ	пкърымыугъатэмэ	дыпкърымыугъатэмэ	фыпкърымыугъатэмэ	пкърымыугъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунтэмэ	упкърыунтэмэ	пкърыунтэмэ	дыпкърыунтэмэ	фыпкърыунтэмэ	пкърыун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунтэмэ	упкърымыунтэмэ	пкърымыунтэмэ	дыпкърымыунтэмэ	фыпкърымыунтэмэ	пкърымыун(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунутэмэ	упкърыунутэмэ	пкърыунутэмэ	дыпкърыунутэмэ	фыпкърыунутэмэ	пкърыуну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунутэмэ	упкърымыунутэмэ	пкърымыунутэмэ	дыпкърымыунутэмэ	фыпкърымыунутэмэ	пкърымыуну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунт	упкърыунт	пкърыунт	дыпкърыунт	фыпкърыунт	пкърыун(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыунтэкъым	упкърыунтэкъым	пкърыунтэкъым	дыпкърыунтэкъым	фыпкърыунтэкъым	пкърыун(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунут	упкърыунут	пкърыунут	дыпкърыунут	фыпкърыунут	пкърыуну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыунутэкъым	упкърыунутэкъым	пкърыунутэкъым	дыпкърыунутэкъым	фыпкърыунутэкъым	пкърыуну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуми	упкърыуми	пкърыуми	дыпкърыуми	фыпкърыуми	пкърыу(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыуми	упкърымыуми	пкърымыуми	дыпкърымыуми	фыпкърымыуми	пкърымыу(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуами	упкърыуами	пкърыуами	дыпкърыуами	фыпкърыуами	пкърыуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыуами	упкърымыуами	пкърымыуами	дыпкърымыуами	фыпкърымыуами	пкърымыуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъами	упкърыугъами	пкърыугъами	дыпкърыугъами	фыпкърыугъами	пкърыугъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыугъами	упкърымыугъами	пкърымыугъами	дыпкърымыугъами	фыпкърымыугъами	пкърымыугъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунми	упкърыунми	пкърыунми	дыпкърыунми	фыпкърыунми	пкърыун(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунми	упкърымыунми	пкърымыунми	дыпкърымыунми	фыпкърымыунми	пкърымыун(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунуми	упкърыунуми	пкърыунуми	дыпкърыунуми	фыпкърыунуми	пкърыуну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунуми	упкърымыунуми	пкърымыунуми	дыпкърымыунуми	фыпкърымыунуми	пкърымыуну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыутэми	упкърыутэми	пкърыутэми	дыпкърыутэми	фыпкърыутэми	пкърыу(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыутэми	упкърымыутэми	пкърымыутэми	дыпкърымыутэми	фыпкърымыутэми	пкърымыу(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыуатэми	упкърыуатэми	пкърыуатэми	дыпкърыуатэми	фыпкърыуатэми	пкърыуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыуатэми	упкърымыуатэми	пкърымыуатэми	дыпкърымыуатэми	фыпкърымыуатэми	пкърымыуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыугъатэми	упкърыугъатэми	пкърыугъатэми	дыпкърыугъатэми	фыпкърыугъатэми	пкърыугъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыугъатэми	упкърымыугъатэми	пкърымыугъатэми	дыпкърымыугъатэми	фыпкърымыугъатэми	пкърымыугъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунтэми	упкърыунтэми	пкърыунтэми	дыпкърыунтэми	фыпкърыунтэми	пкърыун(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунтэми	упкърымыунтэми	пкърымыунтэми	дыпкърымыунтэми	фыпкърымыунтэми	пкърымыун(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыунутэми	упкърыунутэми	пкърыунутэми	дыпкърыунутэми	фыпкърыунутэми	пкърыуну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыунутэми	упкърымыунутэми	пкърымыунутэми	дыпкърымыунутэми	фыпкърымыунутэми	пкърымыуну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыуаи	упкърыуаи	пкърыуаи	дыпкърыуаи	фыпкърыуаи	пкърыуаи
щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуакъыми	упкърыуакъыми	пкърыуакъыми	дыпкърыуакъыми	фыпкърыуакъыми	пкърыуакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыуащэрэт	упкърыуащэрэт	пкърыуащэрэт	дыпкърыуащэрэт	фыпкърыуащэрэт	пкърыуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыуащэрэт	упкърымыуащэрэт	пкърымыуащэрэт	дыпкърымыуащэрэт	фыпкърымыуащэрэт	пкърымыуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнщ	упкърыуагъэнщ	пкърыуагъэнщ	дыпкърыуагъэнщ	фыпкърыуагъэнщ	пкърыуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнкъым	упкърыуагъэнкъым	пкърыуагъэнкъым	дыпкърыуагъэнкъым	фыпкърыуагъэнкъым	пкърыуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнт	упкърыуагъэнт	пкърыуагъэнт	дыпкърыуагъэнт	фыпкърыуагъэнт	пкърыуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнтэкъым	упкърыуагъэнтэкъым	пкърыуагъэнтэкъым	дыпкърыуагъэнтэкъым	фыпкърыуагъэнтэкъым	пкърыуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэн	упкърыуагъэн	пкърыуагъэн	дыпкърыуагъэн	фыпкърыуагъэн	пкърыуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнкъэ	упкърыуагъэнкъэ	пкърыуагъэнкъэ	дыпкърыуагъэнкъэ	фыпкърыуагъэнкъэ	пкърыуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнт	упкърыуагъэнт	пкърыуагъэнт	дыпкърыуагъэнт	фыпкърыуагъэнт	пкърыуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнтэкъэ	упкърыуагъэнтэкъэ	пкърыуагъэнтэкъэ	дыпкърыуагъэнтэкъэ	фыпкърыуагъэнтэкъэ	пкърыуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэну	упкърыуагъэну	пкърыуагъэну	дыпкърыуагъэну	фыпкърыуагъэну	пкърыуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнукъым	упкърыуагъэнукъым	пкърыуагъэнукъым	дыпкърыуагъэнукъым	фыпкърыуагъэнукъым	пкърыуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнут	упкърыуагъэнут	пкърыуагъэнут	дыпкърыуагъэнут	фыпкърыуагъэнут	пкърыуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнутэкъым	упкърыуагъэнутэкъым	пкърыуагъэнутэкъым	дыпкърыуагъэнутэкъым	фыпкърыуагъэнутэкъым	пкърыуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэну	упкърыуагъэну	пкърыуагъэну	дыпкърыуагъэну	фыпкърыуагъэну	пкърыуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнукъэ	упкърыуагъэнукъэ	пкърыуагъэнукъэ	дыпкърыуагъэнукъэ	фыпкърыуагъэнукъэ	пкърыуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнут	упкърыуагъэнут	пкърыуагъэнут	дыпкърыуагъэнут	фыпкърыуагъэнут	пкърыуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыуагъэнутэкъэ	упкърыуагъэнутэкъэ	пкърыуагъэнутэкъэ	дыпкърыуагъэнутэкъэ	фыпкърыуагъэнутэкъэ	пкърыуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыу	упкърыу	пкърыу	дыпкърыу	фыпкърыу	пкърыу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыу	упкърымыу	пкърымыу	дыпкърымыу	фыпкърымыу	пкърымыу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыуа	упкърыуа	пкърыуа	дыпкърыуа	фыпкърыуа	пкърыуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыуа	упкърымыуа	пкърымыуа	дыпкърымыуа	фыпкърымыуа	пкърымыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыугъа	упкърыугъа	пкърыугъа	дыпкърыугъа	фыпкърыугъа	пкърыугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыугъа	упкърымыугъа	пкърымыугъа	дыпкърымыугъа	фыпкърымыугъа	пкърымыугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыун	упкърыун	пкърыун	дыпкърыун	фыпкърыун	пкърыун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыун	упкърымыун	пкърымыун	дыпкърымыун	фыпкърымыун	пкърымыун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыуну	упкърыуну	пкърыуну	дыпкърыуну	фыпкърыуну	пкърыуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыуну	упкърымыуну	пкърымыуну	дыпкърымыуну	фыпкърымыуну	пкърымыуну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупкър зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыу	узэрыпкърыу	зэрыпкърыу	дызэрыпкърыу	фызэрыпкърыу	зэрыпкърыу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыу	узэрыпкърымыу	зэрыпкърымыу	дызэрыпкърымыу	фызэрыпкърымыу	зэрыпкърымыу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыуа	узэрыпкърыуа	зэрыпкърыуа	дызэрыпкърыуа	фызэрыпкърыуа	зэрыпкърыуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыуа	узэрыпкърымыуа	зэрыпкърымыуа	дызэрыпкърымыуа	фызэрыпкърымыуа	зэрыпкърымыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыугъа	узэрыпкърыугъа	зэрыпкърыугъа	дызэрыпкърыугъа	фызэрыпкърыугъа	зэрыпкърыугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыугъа	узэрыпкърымыугъа	зэрыпкърымыугъа	дызэрыпкърымыугъа	фызэрыпкърымыугъа	зэрыпкърымыугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыун	узэрыпкърыун	зэрыпкърыун	дызэрыпкърыун	фызэрыпкърыун	зэрыпкърыун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыун	узэрыпкърымыун	зэрыпкърымыун	дызэрыпкърымыун	фызэрыпкърымыун	зэрыпкърымыун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыуну	узэрыпкърыуну	зэрыпкърыуну	дызэрыпкърыуну	фызэрыпкърыуну	зэрыпкърыуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыуну	узэрыпкърымыуну	зэрыпкърымыуну	дызэрыпкърымыуну	фызэрыпкърымыуну	зэрыпкърымыуну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыу	ущыпкърыу	щыпкърыу	дыщыпкърыу	фыщыпкърыу	щыпкърыу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыу	ущыпкърымыу	щыпкърымыу	дыщыпкърымыу	фыщыпкърымыу	щыпкърымыу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыуа	ущыпкърыуа	ущыпкърыуа	дыщыпкърыуа	фыщыпкърыуа	щыпкърыуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыуа	фыщипкърымыуа	щыпкърымыуа	дыщыпкърымыуа	фыщыпкърымыуа	щыпкърымыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыугъа	ущыпкърыугъа	щыпкърыугъа	дыщыпкърыугъа	фыщыпкърыугъа	щыпкърыугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыугъа	ущыпкърымыугъа	щыпкърымыугъа	дыщыпкърымыугъа	фыщыпкърымыугъа	щыпкърымыугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыун	ущыпкърыун	щыпкърыун	дыщыпкърыун	фыщыпкърыун	щыпкърыун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыун	ущыпкърыун	щыпкърымыун	дыщыпкърымыун	фыщыпкърымыун	щыпкърымыун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыуну	ущыпкърыуну	щыпкърыуну	дыщыпкърыуну	фыщыпкърыуну	щыпкърыуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыуну	ущыпкърымыуну	щыпкърымыуну	дыщыпкърымыуну	фыщыпкърымыуну	щыпкърымыуну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыу	уздыпкърыу	здыпкърыу	дыздыпкърыу	фыздыпкърыу	здыпкърыу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыу	уздыпкърымыу	здыпкърымыу	дыздыпкърымыу	фыздыпкърымыу	здыпкърымыу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыуа	уздыпкърыуа	здыпкърыуа	дыздыпкърыуа	фыздыпкърыуа	здыпкърыуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыуа	уздыпкърымыуа	здыпкърымыуа	дыздыпкърымыуа	фыздыпкърымыуа	здыпкърымыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыугъа	уздыпкърыугъа	здыпкърыугъа	дыздыпкърыугъа	фыздыпкърыугъа	здыпкърыугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыугъа	уздыпкърымыугъа	здыпкърымыугъа	дыздыпкърымыугъа	фыздыпкърымыугъа	здыпкърымыугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыун	уздыпкърыун	здыпкърыун	дыздыпкърыун	фыздыпкърыун	здыпкърыун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыун	уздыпкърымыун	здыпкърымыун	дыздыпкърымыун	фыздыпкърымыун	здыпкърымыун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыуну	уздыпкърыуну	здыпкърыуну	дыздыпкърыуну	фыздыпкърыуну	здыпкърыуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыуну	уздыпкърымыуну	здыпкърымыуну	дыздыпкърымыуну	фыздыпкърымыуну	здыпкърымыуну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыу	ущӀыпкърыу	щӀыпкърыу	дыщӀыпкърыу	фыщӀыпкърыу	щӀыпкърыу(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыу	ущӀыпкърымыу	щӀыпкърымыу	дыщӀыпкърымыу	фыщӀыпкърымыу	щӀыпкърымыу(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыуа	ущӀыпкърыуӀэуа	щӀыпкърыуа	дыщӀыпкърыуа	фыщӀыпкърыуа	щӀыпкърыуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыуа	ущӀыпкърымыуа	щӀыпкърымыуа	дыщӀыпкърымыуа	фыщӀыпкърымыуа	щӀыпкърымыуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыугъа	ущӀыпкърыугъа	щӀыпкърыугъа	дыщӀыпкърыугъа	фыщӀыпкърыугъа	щӀыпкърыугъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыугъа	ущӀыпкърымыугъа	щӀыпкърымыугъа	дыщӀыпкърымыугъа	фыщӀыпкърымыугъа	щӀыпкърымыугъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыун	ущӀыпкърыун	щӀыпкърыун	дыщӀыпкърыун	фыщӀыпкърыун	щӀыпкърыун(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыун	ущӀыпкърымыун	щӀыпкърымыун	дыщӀыпкърымыун	фыщӀыпкърымыун	щӀыпкърымыун(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыуну	ущӀыпкърыуну	щӀыпкърыуну	дыщӀыпкърыуну	фыщӀыпкърыуну	щӀыпкърыуну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыуну	ущӀыпкърымыуну	щӀыпкърымыуну	дыщӀыпкърымыуну	фыщӀыпкърымыуну	щӀыпкърымыуну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыуу	упкърыуу	пкърыуу	дыпкърыуу	фыпкърыуу	пкърыу(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыуу	упкърымыуу	пкърымыуу	дыпкърымыуу	фыпкърымыуу	пкърымыу(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыуауэ	упкърыуауэ	пкърыуауэ	дыпкърыуауэ	фыпкърыуауэ	пкърыуауэ / пкърыуахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыуауэ	упкърымыуауэ	пкърымыуауэ	дыпкърымыуауэ	фыпкърымыуауэ	пкърымыуауэ / пкърымыуахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпкърыуурэ	упкърыуурэ	пкърыуурэ	дыпкърыуурэ	фыпкърыуурэ	пкърыу(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыуурэ	упкърымыуурэ	пкърымыуурэ	дыпкърымыуурэ	фыпкърымыуурэ	пкърымыу(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппкъроу	сыпкъроу	--	сыфпкъроу	сапкъроу
уэ	успкъроу	--	упкъроу	утпкъроу	--	уапкъроу
ар	спкъроу	ппкъроу	пкъроу	тпкъроу	фпкъроу	япкъроу
дэ	--	дыппкъроу	дыпкъроу	--	дыфпкъроу	дапкъроу
фэ	фыспкъроу	--	фыпкъроу	фытпкъроу	--	фапкъроу
ахэр	спкъроу(хэ)	ппкъроу(хэ)	пкъроу(хэ)	тпкъроу(хэ)	фпкъроу(хэ)	япкъроу(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]	[у]р	--	[у]хэр
Эргативнэ:	[у]	[у]м	--	[у]хэм
Послеложнэ:	[у]кӀэ	[у]мкӀэ	[у]хэкӀэ	[у]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]у	[у]рауэ	[у]хэу	[у]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]а	[у]ар	--	[у]ахэр
Эргативнэ:	[у]а	[у]ам	--	[у]ахэм
Послеложнэ:	[у]акӀэ	[у]амкӀэ	[у]ахэкӀэ	[у]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]ауэ	[у]арауэ	[у]ахэу	[у]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]н	[у]ныр	--	[у]нхэр
Эргативнэ:	[у]н	[у]ным	--	[у]нхэм
Послеложнэ:	[у]нкӀэ	[у]нымкӀэ	[у]нхэкӀэ	[у]нхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]ну	[у]нырауэ	[у]нхэу	[у]нхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[у]ну	[у]нур	--	[у]нухэр
Эргативнэ:	[у]ну	[у]нум	--	[у]нухэм
Послеложнэ:	[у]нукӀэ	[у]нумкӀэ	[у]нухэкӀэ	[у]нухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[у]нууэ	[у]нурауэ	[у]нухэу	[у]нухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Еплъ псалъафэ зэпыщӀахэр.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пкърыун: see псалъафэ зэпыщӀахэр

УРЫСЫБЗЭ

• пкърыун: см. псалъафэ зэпыщӀахэр

псалъафэ зэпыщӀахэр

жейр пкърыун

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: lose sleep
     Урысыбзэ: потерять сон
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Чэфыр пкърыун

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: become sober, sober up
     Урысыбзэ: протрезвиться.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын