пкърыупщӏыхьын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pʹqʹrǝwǝpʹɕʹǝˈħǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пкъры- + [упщӏ] + -ы + -хь + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пкърыупщӏыхьын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пкърыупщӏыхьын
щымыӀэныгъэ:	пкърымыупщӏыхьын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьын	упкърыупщӏыхьын	пкърыупщӏыхьын	дыпкърыупщӏыхьын	фыпкърыупщӏыхьын	пкърыупщӏыхьын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьын	упкърымыупщӏыхьын	пкърымыупщӏыхьын	дыпкърымыупщӏыхьын	фыпкърымыупщӏыхьын	пкърымыупщӏыхьын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пкърыупщӏыхь!	фыпкърыупщӏыхь!
щымыӀэныгъэ:	упкърымыупщӏыхь!	фыпкърымыупщӏыхь!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыреупщӏыхь	упкърыреупщӏыхь	пкърыреупщӏыхь	дыпкърыреупщӏыхь	фыпкърыреупщӏыхь	пкърыреупщӏыхь
щымыӀэныгъэ:	сыпкърыремыупщӏыхь	упкърыремыупщӏыхь	пкърыремыупщӏыхь	дыпкърыремыупщӏыхь	фыпкърыремыупщӏыхь	пкърыремыупщӏыхь

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкъроупщӏыхь(ыр)	упкъроупщӏыхь(ыр)	пкъроупщӏыхь(ыр)	дыпкъроупщӏыхь(ыр)	фыпкъроупщӏыхь(ыр)	пкъроупщӏыхь(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыркъым	упкърыупщӏыхьыркъым	пкърыупщӏыхьыркъым	дыпкърыупщӏыхьыркъым	фыпкърыупщӏыхьыркъым	пкърыупщӏыхьы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхь(ыр)т	упкърыупщӏыхь(ыр)т	пкърыупщӏыхь(ыр)т	дыпкърыупщӏыхь(ыр)т	фыпкърыупщӏыхь(ыр)т	пкърыупщӏыхь(ыр)т / пкърыупщӏыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхь(ыр)тэкъым	упкърыупщӏыхь(ыр)тэкъым	пкърыупщӏыхь(ыр)тэкъым	дыпкърыупщӏыхь(ыр)тэкъым	фыпкърыупщӏыхь(ыр)тэкъым	пкърыупщӏыхь(ыр)тэкъым / пкърыупщӏыхьхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьащ	упкърыупщӏыхьащ	пкърыупщӏыхьащ	дыпкърыупщӏыхьащ	фыпкърыупщӏыхьащ	пкърыупщӏыхьа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьакъым	упкърыупщӏыхьакъым	пкърыупщӏыхьакъым	дыпкърыупщӏыхьакъым	фыпкърыупщӏыхьакъым	пкърыупщӏыхьа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьат	упкърыупщӏыхьат	пкърыупщӏыхьат	дыпкърыупщӏыхьат	фыпкърыупщӏыхьат	пкърыупщӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьатэкъым	упкърыупщӏыхьатэкъым	пкърыупщӏыхьатэкъым	дыпкърыупщӏыхьатэкъым	фыпкърыупщӏыхьатэкъым	пкърыупщӏыхьа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъащ	упкърыупщӏыхьыгъащ	пкърыупщӏыхьыгъащ	дыпкърыупщӏыхьыгъащ	фыпкърыупщӏыхьыгъащ	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъакъым	упкърыупщӏыхьыгъакъым	пкърыупщӏыхьыгъакъым	дыпкърыупщӏыхьыгъакъым	фыпкърыупщӏыхьыгъакъым	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъат	упкърыупщӏыхьыгъат	пкърыупщӏыхьыгъат	дыпкърыупщӏыхьыгъат	фыпкърыупщӏыхьыгъат	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъатэкъым	упкърыупщӏыхьыгъатэкъым	пкърыупщӏыхьыгъатэкъым	дыпкърыупщӏыхьыгъатэкъым	фыпкърыупщӏыхьыгъатэкъым	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьщ	упкърыупщӏыхьщ	пкърыупщӏыхьщ	дыпкърыупщӏыхьщ	фыпкърыупщӏыхьщ	пкърыупщӏыхь(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхькъым	упкърыупщӏыхькъым	пкърыупщӏыхькъым	дыпкърыупщӏыхькъым	фыпкърыупщӏыхькъым	пкърыупщӏыхь(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьт	упкърыупщӏыхьт	пкърыупщӏыхьт	дыпкърыупщӏыхьт	фыпкърыупщӏыхьт	пкърыупщӏыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьтэкъым	упкърыупщӏыхьтэкъым	пкърыупщӏыхьтэкъым	дыпкърыупщӏыхьтэкъым	фыпкърыупщӏыхьтэкъым	пкърыупщӏыхь(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынщ	упкърыупщӏыхьынщ	пкърыупщӏыхьынщ	дыпкърыупщӏыхьынщ	фыпкърыупщӏыхьынщ	пкърыупщӏыхьын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынкъым	упкърыупщӏыхьынкъым	пкърыупщӏыхьынкъым	дыпкърыупщӏыхьынкъым	фыпкърыупщӏыхьынкъым	пкърыупщӏыхьын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынущ	упкърыупщӏыхьынущ	пкърыупщӏыхьынущ	дыпкърыупщӏыхьынущ	фыпкърыупщӏыхьынущ	пкърыупщӏыхьыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынукъым	упкърыупщӏыхьынукъым	пкърыупщӏыхьынукъым	дыпкърыупщӏыхьынукъым	фыпкърыупщӏыхьынукъым	пкърыупщӏыхьыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьрэ	упкърыупщӏыхьрэ	пкърыупщӏыхьрэ	дыпкърыупщӏыхьрэ	фыпкърыупщӏыхьрэ	пкърыупщӏыхь(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыркъэ	упкърыупщӏыхьыркъэ	пкърыупщӏыхьыркъэ	дыпкърыупщӏыхьыркъэ	фыпкърыупщӏыхьыркъэ	пкърыупщӏыхьыркъэ / пкърыупщӏыхьхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхь(ыр)т	упкърыупщӏыхь(ыр)т	пкърыупщӏыхь(ыр)т	дыпкърыупщӏыхь(ыр)т	фыпкърыупщӏыхь(ыр)т	пкърыупщӏыхь(ыр)т / пкърыупщӏыхьхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхь(ыр)тэкъэ	упкърыупщӏыхь(ыр)тэкъэ	пкърыупщӏыхь(ыр)тэкъэ	дыпкърыупщӏыхь(ыр)тэкъэ	фыпкърыупщӏыхь(ыр)тэкъэ	пкърыупщӏыхь(ыр)тэкъэ / пкърыупщӏыхьхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьа	упкърыупщӏыхьа	пкърыупщӏыхьа	дыпкърыупщӏыхьа	фыпкърыупщӏыхьа	пкърыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьакъэ	упкърыупщӏыхьакъэ	пкърыупщӏыхьакъэ	дыпкърыупщӏыхьакъэ	фыпкърыупщӏыхьакъэ	пкърыупщӏыхьа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьат	упкърыупщӏыхьат	пкърыупщӏыхьат	дыпкърыупщӏыхьат	фыпкърыупщӏыхьат	пкърыупщӏыхьа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьатэкъэ	упкърыупщӏыхьатэкъэ	пкърыупщӏыхьатэкъэ	дыпкърыупщӏыхьатэкъэ	фыпкърыупщӏыхьатэкъэ	пкърыупщӏыхьа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъа	упкърыупщӏыхьыгъа	пкърыупщӏыхьыгъа	дыпкърыупщӏыхьыгъа	фыпкърыупщӏыхьыгъа	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъакъэ	упкърыупщӏыхьыгъакъэ	пкърыупщӏыхьыгъакъэ	дыпкърыупщӏыхьыгъакъэ	фыпкърыупщӏыхьыгъакъэ	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъат	упкърыупщӏыхьыгъат	пкърыупщӏыхьыгъат	дыпкърыупщӏыхьыгъат	фыпкърыупщӏыхьыгъат	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъатэкъэ	упкърыупщӏыхьыгъатэкъэ	пкърыупщӏыхьыгъатэкъэ	дыпкърыупщӏыхьыгъатэкъэ	фыпкърыупщӏыхьыгъатэкъэ	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхь	упкърыупщӏыхь	пкърыупщӏыхь	дыпкърыупщӏыхь	фыпкърыупщӏыхь	пкърыупщӏыхь(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхькъэ	упкърыупщӏыхькъэ	пкърыупщӏыхькъэ	дыпкърыупщӏыхькъэ	фыпкърыупщӏыхькъэ	пкърыупщӏыхь(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьт	упкърыупщӏыхьт	пкърыупщӏыхьт	дыпкърыупщӏыхьт	фыпкърыупщӏыхьт	пкърыупщӏыхь(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьтэкъэ	упкърыупщӏыхьтэкъэ	пкърыупщӏыхьтэкъэ	дыпкърыупщӏыхьтэкъэ	фыпкърыупщӏыхьтэкъэ	пкърыупщӏыхь(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьын	упкърыупщӏыхьын	пкърыупщӏыхьын	дыпкърыупщӏыхьын	фыпкърыупщӏыхьын	пкърыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынкъэ	упкърыупщӏыхьынкъэ	пкърыупщӏыхьынкъэ	дыпкърыупщӏыхьынкъэ	фыпкърыупщӏыхьынкъэ	пкърыупщӏыхьын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыну	упкърыупщӏыхьыну	пкърыупщӏыхьыну	дыпкърыупщӏыхьыну	фыпкърыупщӏыхьыну	пкърыупщӏыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынукъэ	упкърыупщӏыхьынукъэ	пкърыупщӏыхьынукъэ	дыпкърыупщӏыхьынукъэ	фыпкърыупщӏыхьынукъэ	пкърыупщӏыхьыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьмэ	упкърыупщӏыхьмэ	пкърыупщӏыхьмэ	дыпкърыупщӏыхьмэ	фыпкърыупщӏыхьмэ	пкърыупщӏыхь(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьмэ	упкърымыупщӏыхьмэ	пкърымыупщӏыхьмэ	дыпкърымыупщӏыхьмэ	фыпкърымыупщӏыхьмэ	пкърымыупщӏыхь(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьамэ	упкърыупщӏыхьамэ	пкърыупщӏыхьамэ	дыпкърыупщӏыхьамэ	фыпкърыупщӏыхьамэ	пкърыупщӏыхьа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьамэ	упкърымыупщӏыхьамэ	пкърымыупщӏыхьамэ	дыпкърымыупщӏыхьамэ	фыпкърымыупщӏыхьамэ	пкърымыупщӏыхьа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъамэ	упкърыупщӏыхьыгъамэ	пкърыупщӏыхьыгъамэ	дыпкърыупщӏыхьыгъамэ	фыпкърыупщӏыхьыгъамэ	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьыгъамэ	упкърымыупщӏыхьыгъамэ	пкърымыупщӏыхьыгъамэ	дыпкърымыупщӏыхьыгъамэ	фыпкърымыупщӏыхьыгъамэ	пкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынмэ	упкърыупщӏыхьынмэ	пкърыупщӏыхьынмэ	дыпкърыупщӏыхьынмэ	фыпкърыупщӏыхьынмэ	пкърыупщӏыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынмэ	упкърымыупщӏыхьынмэ	пкърымыупщӏыхьынмэ	дыпкърымыупщӏыхьынмэ	фыпкърымыупщӏыхьынмэ	пкърымыупщӏыхьын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынумэ	упкърыупщӏыхьынумэ	пкърыупщӏыхьынумэ	дыпкърыупщӏыхьынумэ	фыпкърыупщӏыхьынумэ	пкърыупщӏыхьыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынумэ	упкърымыупщӏыхьынумэ	пкърымыупщӏыхьынумэ	дыпкърымыупщӏыхьынумэ	фыпкърымыупщӏыхьынумэ	пкърымыупщӏыхьыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьтэмэ	упкърыупщӏыхьтэмэ	пкърыупщӏыхьтэмэ	дыпкърыупщӏыхьтэмэ	фыпкърыупщӏыхьтэмэ	пкърыупщӏыхь(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьтэмэ	упкърымыупщӏыхьтэмэ	пкърымыупщӏыхьтэмэ	дыпкърымыупщӏыхьтэмэ	фыпкърымыупщӏыхьтэмэ	пкърымыупщӏыхь(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьатэмэ	упкърыупщӏыхьатэмэ	пкърыупщӏыхьатэмэ	дыпкърыупщӏыхьатэмэ	фыпкърыупщӏыхьатэмэ	пкърыупщӏыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьатэмэ	упкърымыупщӏыхьатэмэ	пкърымыупщӏыхьатэмэ	дыпкърымыупщӏыхьатэмэ	фыпкърымыупщӏыхьатэмэ	пкърымыупщӏыхьа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъатэмэ	упкърыупщӏыхьыгъатэмэ	пкърыупщӏыхьыгъатэмэ	дыпкърыупщӏыхьыгъатэмэ	фыпкърыупщӏыхьыгъатэмэ	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьыгъатэмэ	упкърымыупщӏыхьыгъатэмэ	пкърымыупщӏыхьыгъатэмэ	дыпкърымыупщӏыхьыгъатэмэ	фыпкърымыупщӏыхьыгъатэмэ	пкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынтэмэ	упкърыупщӏыхьынтэмэ	пкърыупщӏыхьынтэмэ	дыпкърыупщӏыхьынтэмэ	фыпкърыупщӏыхьынтэмэ	пкърыупщӏыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынтэмэ	упкърымыупщӏыхьынтэмэ	пкърымыупщӏыхьынтэмэ	дыпкърымыупщӏыхьынтэмэ	фыпкърымыупщӏыхьынтэмэ	пкърымыупщӏыхьын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынутэмэ	упкърыупщӏыхьынутэмэ	пкърыупщӏыхьынутэмэ	дыпкърыупщӏыхьынутэмэ	фыпкърыупщӏыхьынутэмэ	пкърыупщӏыхьыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынутэмэ	упкърымыупщӏыхьынутэмэ	пкърымыупщӏыхьынутэмэ	дыпкърымыупщӏыхьынутэмэ	фыпкърымыупщӏыхьынутэмэ	пкърымыупщӏыхьыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынт	упкърыупщӏыхьынт	пкърыупщӏыхьынт	дыпкърыупщӏыхьынт	фыпкърыупщӏыхьынт	пкърыупщӏыхьын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынтэкъым	упкърыупщӏыхьынтэкъым	пкърыупщӏыхьынтэкъым	дыпкърыупщӏыхьынтэкъым	фыпкърыупщӏыхьынтэкъым	пкърыупщӏыхьын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынут	упкърыупщӏыхьынут	пкърыупщӏыхьынут	дыпкърыупщӏыхьынут	фыпкърыупщӏыхьынут	пкърыупщӏыхьыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынутэкъым	упкърыупщӏыхьынутэкъым	пкърыупщӏыхьынутэкъым	дыпкърыупщӏыхьынутэкъым	фыпкърыупщӏыхьынутэкъым	пкърыупщӏыхьыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьми	упкърыупщӏыхьми	пкърыупщӏыхьми	дыпкърыупщӏыхьми	фыпкърыупщӏыхьми	пкърыупщӏыхь(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьми	упкърымыупщӏыхьми	пкърымыупщӏыхьми	дыпкърымыупщӏыхьми	фыпкърымыупщӏыхьми	пкърымыупщӏыхь(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьами	упкърыупщӏыхьами	пкърыупщӏыхьами	дыпкърыупщӏыхьами	фыпкърыупщӏыхьами	пкърыупщӏыхьа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьами	упкърымыупщӏыхьами	пкърымыупщӏыхьами	дыпкърымыупщӏыхьами	фыпкърымыупщӏыхьами	пкърымыупщӏыхьа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъами	упкърыупщӏыхьыгъами	пкърыупщӏыхьыгъами	дыпкърыупщӏыхьыгъами	фыпкърыупщӏыхьыгъами	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьыгъами	упкърымыупщӏыхьыгъами	пкърымыупщӏыхьыгъами	дыпкърымыупщӏыхьыгъами	фыпкърымыупщӏыхьыгъами	пкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынми	упкърыупщӏыхьынми	пкърыупщӏыхьынми	дыпкърыупщӏыхьынми	фыпкърыупщӏыхьынми	пкърыупщӏыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынми	упкърымыупщӏыхьынми	пкърымыупщӏыхьынми	дыпкърымыупщӏыхьынми	фыпкърымыупщӏыхьынми	пкърымыупщӏыхьын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынуми	упкърыупщӏыхьынуми	пкърыупщӏыхьынуми	дыпкърыупщӏыхьынуми	фыпкърыупщӏыхьынуми	пкърыупщӏыхьыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынуми	упкърымыупщӏыхьынуми	пкърымыупщӏыхьынуми	дыпкърымыупщӏыхьынуми	фыпкърымыупщӏыхьынуми	пкърымыупщӏыхьыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьтэми	упкърыупщӏыхьтэми	пкърыупщӏыхьтэми	дыпкърыупщӏыхьтэми	фыпкърыупщӏыхьтэми	пкърыупщӏыхь(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьтэми	упкърымыупщӏыхьтэми	пкърымыупщӏыхьтэми	дыпкърымыупщӏыхьтэми	фыпкърымыупщӏыхьтэми	пкърымыупщӏыхь(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьатэми	упкърыупщӏыхьатэми	пкърыупщӏыхьатэми	дыпкърыупщӏыхьатэми	фыпкърыупщӏыхьатэми	пкърыупщӏыхьа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьатэми	упкърымыупщӏыхьатэми	пкърымыупщӏыхьатэми	дыпкърымыупщӏыхьатэми	фыпкърымыупщӏыхьатэми	пкърымыупщӏыхьа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьыгъатэми	упкърыупщӏыхьыгъатэми	пкърыупщӏыхьыгъатэми	дыпкърыупщӏыхьыгъатэми	фыпкърыупщӏыхьыгъатэми	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьыгъатэми	упкърымыупщӏыхьыгъатэми	пкърымыупщӏыхьыгъатэми	дыпкърымыупщӏыхьыгъатэми	фыпкърымыупщӏыхьыгъатэми	пкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынтэми	упкърыупщӏыхьынтэми	пкърыупщӏыхьынтэми	дыпкърыупщӏыхьынтэми	фыпкърыупщӏыхьынтэми	пкърыупщӏыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынтэми	упкърымыупщӏыхьынтэми	пкърымыупщӏыхьынтэми	дыпкърымыупщӏыхьынтэми	фыпкърымыупщӏыхьынтэми	пкърымыупщӏыхьын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьынутэми	упкърыупщӏыхьынутэми	пкърыупщӏыхьынутэми	дыпкърыупщӏыхьынутэми	фыпкърыупщӏыхьынутэми	пкърыупщӏыхьыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьынутэми	упкърымыупщӏыхьынутэми	пкърымыупщӏыхьынутэми	дыпкърымыупщӏыхьынутэми	фыпкърымыупщӏыхьынутэми	пкърымыупщӏыхьыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьаи	упкърыупщӏыхьаи	пкърыупщӏыхьаи	дыпкърыупщӏыхьаи	фыпкърыупщӏыхьаи	пкърыупщӏыхьаи
щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьакъыми	упкърыупщӏыхьакъыми	пкърыупщӏыхьакъыми	дыпкърыупщӏыхьакъыми	фыпкърыупщӏыхьакъыми	пкърыупщӏыхьакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьащэрэт	упкърыупщӏыхьащэрэт	пкърыупщӏыхьащэрэт	дыпкърыупщӏыхьащэрэт	фыпкърыупщӏыхьащэрэт	пкърыупщӏыхьащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпкърымыупщӏыхьащэрэт	упкърымыупщӏыхьащэрэт	пкърымыупщӏыхьащэрэт	дыпкърымыупщӏыхьащэрэт	фыпкърымыупщӏыхьащэрэт	пкърымыупщӏыхьащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнщ	упкърыупщӏыхьагъэнщ	пкърыупщӏыхьагъэнщ	дыпкърыупщӏыхьагъэнщ	фыпкърыупщӏыхьагъэнщ	пкърыупщӏыхьагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнкъым	упкърыупщӏыхьагъэнкъым	пкърыупщӏыхьагъэнкъым	дыпкърыупщӏыхьагъэнкъым	фыпкърыупщӏыхьагъэнкъым	пкърыупщӏыхьагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнт	упкърыупщӏыхьагъэнт	пкърыупщӏыхьагъэнт	дыпкърыупщӏыхьагъэнт	фыпкърыупщӏыхьагъэнт	пкърыупщӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнтэкъым	упкърыупщӏыхьагъэнтэкъым	пкърыупщӏыхьагъэнтэкъым	дыпкърыупщӏыхьагъэнтэкъым	фыпкърыупщӏыхьагъэнтэкъым	пкърыупщӏыхьагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэн	упкърыупщӏыхьагъэн	пкърыупщӏыхьагъэн	дыпкърыупщӏыхьагъэн	фыпкърыупщӏыхьагъэн	пкърыупщӏыхьагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнкъэ	упкърыупщӏыхьагъэнкъэ	пкърыупщӏыхьагъэнкъэ	дыпкърыупщӏыхьагъэнкъэ	фыпкърыупщӏыхьагъэнкъэ	пкърыупщӏыхьагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнт	упкърыупщӏыхьагъэнт	пкърыупщӏыхьагъэнт	дыпкърыупщӏыхьагъэнт	фыпкърыупщӏыхьагъэнт	пкърыупщӏыхьагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнтэкъэ	упкърыупщӏыхьагъэнтэкъэ	пкърыупщӏыхьагъэнтэкъэ	дыпкърыупщӏыхьагъэнтэкъэ	фыпкърыупщӏыхьагъэнтэкъэ	пкърыупщӏыхьагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнупщӏыхь	упкърыупщӏыхьагъэнупщӏыхь	пкърыупщӏыхьагъэнупщӏыхь	дыпкърыупщӏыхьагъэнупщӏыхь	фыпкърыупщӏыхьагъэнупщӏыхь	пкърыупщӏыхьагъэнупщӏыхь
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнукъым	упкърыупщӏыхьагъэнукъым	пкърыупщӏыхьагъэнукъым	дыпкърыупщӏыхьагъэнукъым	фыпкърыупщӏыхьагъэнукъым	пкърыупщӏыхьагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнут	упкърыупщӏыхьагъэнут	пкърыупщӏыхьагъэнут	дыпкърыупщӏыхьагъэнут	фыпкърыупщӏыхьагъэнут	пкърыупщӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнутэкъым	упкърыупщӏыхьагъэнутэкъым	пкърыупщӏыхьагъэнутэкъым	дыпкърыупщӏыхьагъэнутэкъым	фыпкърыупщӏыхьагъэнутэкъым	пкърыупщӏыхьагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэну	упкърыупщӏыхьагъэну	пкърыупщӏыхьагъэну	дыпкърыупщӏыхьагъэну	фыпкърыупщӏыхьагъэну	пкърыупщӏыхьагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнукъэ	упкърыупщӏыхьагъэнукъэ	пкърыупщӏыхьагъэнукъэ	дыпкърыупщӏыхьагъэнукъэ	фыпкърыупщӏыхьагъэнукъэ	пкърыупщӏыхьагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнут	упкърыупщӏыхьагъэнут	пкърыупщӏыхьагъэнут	дыпкърыупщӏыхьагъэнут	фыпкърыупщӏыхьагъэнут	пкърыупщӏыхьагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпкърыупщӏыхьагъэнутэкъэ	упкърыупщӏыхьагъэнутэкъэ	пкърыупщӏыхьагъэнутэкъэ	дыпкърыупщӏыхьагъэнутэкъэ	фыпкърыупщӏыхьагъэнутэкъэ	пкърыупщӏыхьагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхь	упкърыупщӏыхь	пкърыупщӏыхь	дыпкърыупщӏыхь	фыпкърыупщӏыхь	пкърыупщӏыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхь	упкърымыупщӏыхь	пкърымыупщӏыхь	дыпкърымыупщӏыхь	фыпкърымыупщӏыхь	пкърымыупщӏыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьа	упкърыупщӏыхьа	пкърыупщӏыхьа	дыпкърыупщӏыхьа	фыпкърыупщӏыхьа	пкърыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьа	упкърымыупщӏыхьа	пкърымыупщӏыхьа	дыпкърымыупщӏыхьа	фыпкърымыупщӏыхьа	пкърымыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьыгъа	упкърыупщӏыхьыгъа	пкърыупщӏыхьыгъа	дыпкърыупщӏыхьыгъа	фыпкърыупщӏыхьыгъа	пкърыупщӏыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьыгъа	упкърымыупщӏыхьыгъа	пкърымыупщӏыхьыгъа	дыпкърымыупщӏыхьыгъа	фыпкърымыупщӏыхьыгъа	пкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьын	упкърыупщӏыхьын	пкърыупщӏыхьын	дыпкърыупщӏыхьын	фыпкърыупщӏыхьын	пкърыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьын	упкърымыупщӏыхьын	пкърымыупщӏыхьын	дыпкърымыупщӏыхьын	фыпкърымыупщӏыхьын	пкърымыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьыну	упкърыупщӏыхьыну	пкърыупщӏыхьыну	дыпкърыупщӏыхьыну	фыпкърыупщӏыхьыну	пкърыупщӏыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьыну	упкърымыупщӏыхьыну	пкърымыупщӏыхьыну	дыпкърымыупщӏыхьыну	фыпкърымыупщӏыхьыну	пкърымыупщӏыхьыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупкър зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыупщӏыхь	узэрыпкърыупщӏыхь	зэрыпкърыупщӏыхь	дызэрыпкърыупщӏыхь	фызэрыпкърыупщӏыхь	зэрыпкърыупщӏыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыупщӏыхь	узэрыпкърымыупщӏыхь	зэрыпкърымыупщӏыхь	дызэрыпкърымыупщӏыхь	фызэрыпкърымыупщӏыхь	зэрыпкърымыупщӏыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыупщӏыхьа	узэрыпкърыупщӏыхьа	зэрыпкърыупщӏыхьа	дызэрыпкърыупщӏыхьа	фызэрыпкърыупщӏыхьа	зэрыпкърыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыупщӏыхьа	узэрыпкърымыупщӏыхьа	зэрыпкърымыупщӏыхьа	дызэрыпкърымыупщӏыхьа	фызэрыпкърымыупщӏыхьа	зэрыпкърымыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыупщӏыхьыгъа	узэрыпкърыупщӏыхьыгъа	зэрыпкърыупщӏыхьыгъа	дызэрыпкърыупщӏыхьыгъа	фызэрыпкърыупщӏыхьыгъа	зэрыпкърыупщӏыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыупщӏыхьыгъа	узэрыпкърымыупщӏыхьыгъа	зэрыпкърымыупщӏыхьыгъа	дызэрыпкърымыупщӏыхьыгъа	фызэрыпкърымыупщӏыхьыгъа	зэрыпкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыупщӏыхьын	узэрыпкърыупщӏыхьын	зэрыпкърыупщӏыхьын	дызэрыпкърыупщӏыхьын	фызэрыпкърыупщӏыхьын	зэрыпкърыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыупщӏыхьын	узэрыпкърымыупщӏыхьын	зэрыпкърымыупщӏыхьын	дызэрыпкърымыупщӏыхьын	фызэрыпкърымыупщӏыхьын	зэрыпкърымыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпкърыупщӏыхьыну	узэрыпкърыупщӏыхьыну	зэрыпкърыупщӏыхьыну	дызэрыпкърыупщӏыхьыну	фызэрыпкърыупщӏыхьыну	зэрыпкърыупщӏыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпкърымыупщӏыхьыну	узэрыпкърымыупщӏыхьыну	зэрыпкърымыупщӏыхьыну	дызэрыпкърымыупщӏыхьыну	фызэрыпкърымыупщӏыхьыну	зэрыпкърымыупщӏыхьыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыупщӏыхь	ущыпкърыупщӏыхь	щыпкърыупщӏыхь	дыщыпкърыупщӏыхь	фыщыпкърыупщӏыхь	щыпкърыупщӏыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыупщӏыхь	ущыпкърымыупщӏыхь	щыпкърымыупщӏыхь	дыщыпкърымыупщӏыхь	фыщыпкърымыупщӏыхь	щыпкърымыупщӏыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыупщӏыхьа	ущыпкърыупщӏыхьа	ущыпкърыупщӏыхьа	дыщыпкърыупщӏыхьа	фыщыпкърыупщӏыхьа	щыпкърыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыупщӏыхьа	фыщипкърымыупщӏыхьа	щыпкърымыупщӏыхьа	дыщыпкърымыупщӏыхьа	фыщыпкърымыупщӏыхьа	щыпкърымыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыупщӏыхьыгъа	ущыпкърыупщӏыхьыгъа	щыпкърыупщӏыхьыгъа	дыщыпкърыупщӏыхьыгъа	фыщыпкърыупщӏыхьыгъа	щыпкърыупщӏыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыупщӏыхьыгъа	ущыпкърымыупщӏыхьыгъа	щыпкърымыупщӏыхьыгъа	дыщыпкърымыупщӏыхьыгъа	фыщыпкърымыупщӏыхьыгъа	щыпкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыупщӏыхьын	ущыпкърыупщӏыхьын	щыпкърыупщӏыхьын	дыщыпкърыупщӏыхьын	фыщыпкърыупщӏыхьын	щыпкърыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыупщӏыхьын	ущыпкърыупщӏыхьын	щыпкърымыупщӏыхьын	дыщыпкърымыупщӏыхьын	фыщыпкърымыупщӏыхьын	щыпкърымыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпкърыупщӏыхьыну	ущыпкърыупщӏыхьыну	щыпкърыупщӏыхьыну	дыщыпкърыупщӏыхьыну	фыщыпкърыупщӏыхьыну	щыпкърыупщӏыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпкърымыупщӏыхьыну	ущыпкърымыупщӏыхьыну	щыпкърымыупщӏыхьыну	дыщыпкърымыупщӏыхьыну	фыщыпкърымыупщӏыхьыну	щыпкърымыупщӏыхьыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыупщӏыхь	уздыпкърыупщӏыхь	здыпкърыупщӏыхь	дыздыпкърыупщӏыхь	фыздыпкърыупщӏыхь	здыпкърыупщӏыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыупщӏыхь	уздыпкърымыупщӏыхь	здыпкърымыупщӏыхь	дыздыпкърымыупщӏыхь	фыздыпкърымыупщӏыхь	здыпкърымыупщӏыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыупщӏыхьа	уздыпкърыупщӏыхьа	здыпкърыупщӏыхьа	дыздыпкърыупщӏыхьа	фыздыпкърыупщӏыхьа	здыпкърыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыупщӏыхьа	уздыпкърымыупщӏыхьа	здыпкърымыупщӏыхьа	дыздыпкърымыупщӏыхьа	фыздыпкърымыупщӏыхьа	здыпкърымыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыупщӏыхьыгъа	уздыпкърыупщӏыхьыгъа	здыпкърыупщӏыхьыгъа	дыздыпкърыупщӏыхьыгъа	фыздыпкърыупщӏыхьыгъа	здыпкърыупщӏыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыупщӏыхьыгъа	уздыпкърымыупщӏыхьыгъа	здыпкърымыупщӏыхьыгъа	дыздыпкърымыупщӏыхьыгъа	фыздыпкърымыупщӏыхьыгъа	здыпкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыупщӏыхьын	уздыпкърыупщӏыхьын	здыпкърыупщӏыхьын	дыздыпкърыупщӏыхьын	фыздыпкърыупщӏыхьын	здыпкърыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыупщӏыхьын	уздыпкърымыупщӏыхьын	здыпкърымыупщӏыхьын	дыздыпкърымыупщӏыхьын	фыздыпкърымыупщӏыхьын	здыпкърымыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпкърыупщӏыхьыну	уздыпкърыупщӏыхьыну	здыпкърыупщӏыхьыну	дыздыпкърыупщӏыхьыну	фыздыпкърыупщӏыхьыну	здыпкърыупщӏыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпкърымыупщӏыхьыну	уздыпкърымыупщӏыхьыну	здыпкърымыупщӏыхьыну	дыздыпкърымыупщӏыхьыну	фыздыпкърымыупщӏыхьыну	здыпкърымыупщӏыхьыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыупщӏыхь	ущӀыпкърыупщӏыхь	щӀыпкърыупщӏыхь	дыщӀыпкърыупщӏыхь	фыщӀыпкърыупщӏыхь	щӀыпкърыупщӏыхь(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыупщӏыхь	ущӀыпкърымыупщӏыхь	щӀыпкърымыупщӏыхь	дыщӀыпкърымыупщӏыхь	фыщӀыпкърымыупщӏыхь	щӀыпкърымыупщӏыхь(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыупщӏыхьа	ущӀыпкърыупщӏыхьӀэупщӏыхьа	щӀыпкърыупщӏыхьа	дыщӀыпкърыупщӏыхьа	фыщӀыпкърыупщӏыхьа	щӀыпкърыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыупщӏыхьа	ущӀыпкърымыупщӏыхьа	щӀыпкърымыупщӏыхьа	дыщӀыпкърымыупщӏыхьа	фыщӀыпкърымыупщӏыхьа	щӀыпкърымыупщӏыхьа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыупщӏыхьыгъа	ущӀыпкърыупщӏыхьыгъа	щӀыпкърыупщӏыхьыгъа	дыщӀыпкърыупщӏыхьыгъа	фыщӀыпкърыупщӏыхьыгъа	щӀыпкърыупщӏыхьыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыупщӏыхьыгъа	ущӀыпкърымыупщӏыхьыгъа	щӀыпкърымыупщӏыхьыгъа	дыщӀыпкърымыупщӏыхьыгъа	фыщӀыпкърымыупщӏыхьыгъа	щӀыпкърымыупщӏыхьыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыупщӏыхьын	ущӀыпкърыупщӏыхьын	щӀыпкърыупщӏыхьын	дыщӀыпкърыупщӏыхьын	фыщӀыпкърыупщӏыхьын	щӀыпкърыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыупщӏыхьын	ущӀыпкърымыупщӏыхьын	щӀыпкърымыупщӏыхьын	дыщӀыпкърымыупщӏыхьын	фыщӀыпкърымыупщӏыхьын	щӀыпкърымыупщӏыхьын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпкърыупщӏыхьыну	ущӀыпкърыупщӏыхьыну	щӀыпкърыупщӏыхьыну	дыщӀыпкърыупщӏыхьыну	фыщӀыпкърыупщӏыхьыну	щӀыпкърыупщӏыхьыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпкърымыупщӏыхьыну	ущӀыпкърымыупщӏыхьыну	щӀыпкърымыупщӏыхьыну	дыщӀыпкърымыупщӏыхьыну	фыщӀыпкърымыупщӏыхьыну	щӀыпкърымыупщӏыхьыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьу	упкърыупщӏыхьу	пкърыупщӏыхьу	дыпкърыупщӏыхьу	фыпкърыупщӏыхьу	пкърыупщӏыхь(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьу	упкърымыупщӏыхьу	пкърымыупщӏыхьу	дыпкърымыупщӏыхьу	фыпкърымыупщӏыхьу	пкърымыупщӏыхь(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьауэ	упкърыупщӏыхьауэ	пкърыупщӏыхьауэ	дыпкърыупщӏыхьауэ	фыпкърыупщӏыхьауэ	пкърыупщӏыхьауэ / пкърыупщӏыхьахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьауэ	упкърымыупщӏыхьауэ	пкърымыупщӏыхьауэ	дыпкърымыупщӏыхьауэ	фыпкърымыупщӏыхьауэ	пкърымыупщӏыхьауэ / пкърымыупщӏыхьахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпкърыупщӏыхьурэ	упкърыупщӏыхьурэ	пкърыупщӏыхьурэ	дыпкърыупщӏыхьурэ	фыпкърыупщӏыхьурэ	пкърыупщӏыхь(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпкърымыупщӏыхьурэ	упкърымыупщӏыхьурэ	пкърымыупщӏыхьурэ	дыпкърымыупщӏыхьурэ	фыпкърымыупщӏыхьурэ	пкърымыупщӏыхь(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппкъроупщӏыхь	сыпкъроупщӏыхь	--	сыфпкъроупщӏыхь	сапкъроупщӏыхь
уэ	успкъроупщӏыхь	--	упкъроупщӏыхь	утпкъроупщӏыхь	--	уапкъроупщӏыхь
ар	спкъроупщӏыхь	ппкъроупщӏыхь	пкъроупщӏыхь	тпкъроупщӏыхь	фпкъроупщӏыхь	япкъроупщӏыхь
дэ	--	дыппкъроупщӏыхь	дыпкъроупщӏыхь	--	дыфпкъроупщӏыхь	дапкъроупщӏыхь
фэ	фыспкъроупщӏыхь	--	фыпкъроупщӏыхь	фытпкъроупщӏыхь	--	фапкъроупщӏыхь
ахэр	спкъроупщӏыхь(хэ)	ппкъроупщӏыхь(хэ)	пкъроупщӏыхь(хэ)	тпкъроупщӏыхь(хэ)	фпкъроупщӏыхь(хэ)	япкъроупщӏыхь(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[упщӏыхь]	[упщӏыхь]ыр	--	[упщӏыхь]хэр
Эргативнэ:	[упщӏыхь]	[упщӏыхь]ым	--	[упщӏыхь]хэм
Послеложнэ:	[упщӏыхь]кӀэ	[упщӏыхь]ымкӀэ	[упщӏыхь]хэкӀэ	[упщӏыхь]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[упщӏыхь]у	[упщӏыхь]ырауэ	[упщӏыхь]хэу	[упщӏыхь]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[упщӏыхь]а	[упщӏыхь]ар	--	[упщӏыхь]ахэр
Эргативнэ:	[упщӏыхь]а	[упщӏыхь]ам	--	[упщӏыхь]ахэм
Послеложнэ:	[упщӏыхь]акӀэ	[упщӏыхь]амкӀэ	[упщӏыхь]ахэкӀэ	[упщӏыхь]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[упщӏыхь]ауэ	[упщӏыхь]арауэ	[упщӏыхь]ахэу	[упщӏыхь]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[упщӏыхь]ын	[упщӏыхь]ыныр	--	[упщӏыхь]ынхэр
Эргативнэ:	[упщӏыхь]ын	[упщӏыхь]ыным	--	[упщӏыхь]ынхэм
Послеложнэ:	[упщӏыхь]ынкӀэ	[упщӏыхь]ынымкӀэ	[упщӏыхь]ынхэкӀэ	[упщӏыхь]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[упщӏыхь]ыну	[упщӏыхь]ынырауэ	[упщӏыхь]ынхэу	[упщӏыхь]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[упщӏыхь]ыну	[упщӏыхь]ынур	--	[упщӏыхь]ынухэр
Эргативнэ:	[упщӏыхь]ыну	[упщӏыхь]ынум	--	[упщӏыхь]ынухэм
Послеложнэ:	[упщӏыхь]ынукӀэ	[упщӏыхь]ынумкӀэ	[упщӏыхь]ынухэкӀэ	[упщӏыхь]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[упщӏыхь]ынууэ	[упщӏыхь]ынурауэ	[упщӏыхь]ынухэу	[упщӏыхь]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Куууэ зыгуэрым еупщӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Жансэхъу зэрыгъэкӀийхэм яхыхъауэ цӀыкӀухэм япкърыупщӀыхьырт. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пкърыупщӏыхьын: interrogate or question sb.

УРЫСЫБЗЭ

• пкърыупщӏыхьын: допросить кого-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын