псэлъэкъуэн

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [psɐɬɐˈqʹʷɐn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [псэлъ] + -э + [къу] + -э + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "псэлъэкъуэн"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	псэлъэкъуэн
щымыӀэныгъэ:	мыпсэлъэкъуэн

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэн	упсэлъэкъуэн	псэлъэкъуэн	дыпсэлъэкъуэн	фыпсэлъэкъуэн	псэлъэкъуэн(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэн	умыпсэлъэкъуэн	мыпсэлъэкъуэн	дымыпсэлъэкъуэн	фымыпсэлъэкъуэн	мыпсэлъэкъуэн(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	псэлъакъуэ!	фыпсэлъакъуэ!
щымыӀэныгъэ:	умыпсэлъакъуэ!	фымыпсэлъакъуэ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срепсэлъакъуэ	урепсэлъакъуэ	ирепсэлъакъуэ	дрепсэлъакъуэ	фрепсэлъакъуэ	ирепсэлъакъуэ
щымыӀэныгъэ:	сремыпсэлъакъуэ	уремыпсэлъакъуэ	иремыпсэлъакъуэ	дремыпсэлъакъуэ	фремыпсэлъакъуэ	иремыпсэлъакъуэ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопсэлъакъуэ(р)	уопсэлъакъуэ(р)	мэпсэлъакъуэ(р)	допсэлъакъуэ(р)	фопсэлъакъуэ(р)	мэпсэлъакъуэ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэркъым	упсэлъакъуэркъым	псэлъакъуэркъым	дыпсэлъакъуэркъым	фыпсэлъакъуэркъым	псэлъакъуэ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэ(р)т	упсэлъакъуэ(р)т	псэлъакъуэ(р)т	дыпсэлъакъуэ(р)т	фыпсэлъакъуэ(р)т	псэлъакъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэ(р)тэкъым	упсэлъакъуэ(р)тэкъым	псэлъакъуэ(р)тэкъым	дыпсэлъакъуэ(р)тэкъым	фыпсэлъакъуэ(р)тэкъым	псэлъакъуэ(хэ)(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуащ	упсэлъэкъуащ	псэлъэкъуащ	дыпсэлъэкъуащ	фыпсэлъэкъуащ	псэлъэкъуа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуакъым	упсэлъэкъуакъым	псэлъэкъуакъым	дыпсэлъэкъуакъым	фыпсэлъэкъуакъым	псэлъэкъуа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуат	упсэлъэкъуат	псэлъэкъуат	дыпсэлъэкъуат	фыпсэлъэкъуат	псэлъэкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуатэкъым	упсэлъэкъуатэкъым	псэлъэкъуатэкъым	дыпсэлъэкъуатэкъым	фыпсэлъэкъуатэкъым	псэлъэкъуа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъащ	упсэлъэкъуэгъащ	псэлъэкъуэгъащ	дыпсэлъэкъуэгъащ	фыпсэлъэкъуэгъащ	псэлъэкъуэгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъакъым	упсэлъэкъуэгъакъым	псэлъэкъуэгъакъым	дыпсэлъэкъуэгъакъым	фыпсэлъэкъуэгъакъым	псэлъэкъуэгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъат	упсэлъэкъуэгъат	псэлъэкъуэгъат	дыпсэлъэкъуэгъат	фыпсэлъэкъуэгъат	псэлъэкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъатэкъым	упсэлъэкъуэгъатэкъым	псэлъэкъуэгъатэкъым	дыпсэлъэкъуэгъатэкъым	фыпсэлъэкъуэгъатэкъым	псэлъэкъуэгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэщ	упсэлъакъуэщ	псэлъакъуэщ	дыпсэлъакъуэщ	фыпсэлъакъуэщ	псэлъакъуэ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэкъым	упсэлъакъуэкъым	псэлъакъуэкъым	дыпсэлъакъуэкъым	фыпсэлъакъуэкъым	псэлъакъуэ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэт	упсэлъакъуэт	псэлъакъуэт	дыпсэлъакъуэт	фыпсэлъакъуэт	псэлъакъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэтэкъым	упсэлъакъуэтэкъым	псэлъакъуэтэкъым	дыпсэлъакъуэтэкъым	фыпсэлъакъуэтэкъым	псэлъакъуэ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнщ	упсэлъэкъуэнщ	псэлъэкъуэнщ	дыпсэлъэкъуэнщ	фыпсэлъэкъуэнщ	псэлъэкъуэн(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнкъым	упсэлъэкъуэнкъым	псэлъэкъуэнкъым	дыпсэлъэкъуэнкъым	фыпсэлъэкъуэнкъым	псэлъэкъуэн(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнущ	упсэлъэкъуэнущ	псэлъэкъуэнущ	дыпсэлъэкъуэнущ	фыпсэлъэкъуэнущ	псэлъэкъуэну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнукъым	упсэлъэкъуэнукъым	псэлъэкъуэнукъым	дыпсэлъэкъуэнукъым	фыпсэлъэкъуэнукъым	псэлъэкъуэну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэрэ	упсэлъакъуэрэ	псэлъакъуэрэ	дыпсэлъакъуэрэ	фыпсэлъакъуэрэ	псэлъакъуэ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэркъэ	упсэлъакъуэркъэ	псэлъакъуэркъэ	дыпсэлъакъуэркъэ	фыпсэлъакъуэркъэ	псэлъакъуэ(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэ(р)т	упсэлъакъуэ(р)т	псэлъакъуэ(р)т	дыпсэлъакъуэ(р)т	фыпсэлъакъуэ(р)т	псэлъакъуэ(хэ)(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэ(р)тэкъэ	упсэлъакъуэ(р)тэкъэ	псэлъакъуэ(р)тэкъэ	дыпсэлъакъуэ(р)тэкъэ	фыпсэлъакъуэ(р)тэкъэ	псэлъакъуэ(хэ)(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуа	упсэлъэкъуа	псэлъэкъуа	дыпсэлъэкъуа	фыпсэлъэкъуа	псэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуакъэ	упсэлъэкъуакъэ	псэлъэкъуакъэ	дыпсэлъэкъуакъэ	фыпсэлъэкъуакъэ	псэлъэкъуа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуат	упсэлъэкъуат	псэлъэкъуат	дыпсэлъэкъуат	фыпсэлъэкъуат	псэлъэкъуа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуатэкъэ	упсэлъэкъуатэкъэ	псэлъэкъуатэкъэ	дыпсэлъэкъуатэкъэ	фыпсэлъэкъуатэкъэ	псэлъэкъуа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъа	упсэлъэкъуэгъа	псэлъэкъуэгъа	дыпсэлъэкъуэгъа	фыпсэлъэкъуэгъа	псэлъэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъакъэ	упсэлъэкъуэгъакъэ	псэлъэкъуэгъакъэ	дыпсэлъэкъуэгъакъэ	фыпсэлъэкъуэгъакъэ	псэлъэкъуэгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъат	упсэлъэкъуэгъат	псэлъэкъуэгъат	дыпсэлъэкъуэгъат	фыпсэлъэкъуэгъат	псэлъэкъуэгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъатэкъэ	упсэлъэкъуэгъатэкъэ	псэлъэкъуэгъатэкъэ	дыпсэлъэкъуэгъатэкъэ	фыпсэлъэкъуэгъатэкъэ	псэлъэкъуэгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэ	упсэлъакъуэ	псэлъакъуэ	дыпсэлъакъуэ	фыпсэлъакъуэ	псэлъакъуэ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэкъэ	упсэлъакъуэкъэ	псэлъакъуэкъэ	дыпсэлъакъуэкъэ	фыпсэлъакъуэкъэ	псэлъакъуэ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэт	упсэлъакъуэт	псэлъакъуэт	дыпсэлъакъуэт	фыпсэлъакъуэт	псэлъакъуэ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэтэкъэ	упсэлъакъуэтэкъэ	псэлъакъуэтэкъэ	дыпсэлъакъуэтэкъэ	фыпсэлъакъуэтэкъэ	псэлъакъуэ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэн	упсэлъэкъуэн	псэлъэкъуэн	дыпсэлъэкъуэн	фыпсэлъэкъуэн	псэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнкъэ	упсэлъэкъуэнкъэ	псэлъэкъуэнкъэ	дыпсэлъэкъуэнкъэ	фыпсэлъэкъуэнкъэ	псэлъэкъуэн(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэну	упсэлъэкъуэну	псэлъэкъуэну	дыпсэлъэкъуэну	фыпсэлъэкъуэну	псэлъэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнукъэ	упсэлъэкъуэнукъэ	псэлъэкъуэнукъэ	дыпсэлъэкъуэнукъэ	фыпсэлъэкъуэнукъэ	псэлъэкъуэну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэмэ	упсэлъакъуэмэ	псэлъакъуэмэ	дыпсэлъакъуэмэ	фыпсэлъакъуэмэ	псэлъакъуэ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъакъуэмэ	умыпсэлъакъуэмэ	мыпсэлъакъуэмэ	дымыпсэлъакъуэмэ	фымыпсэлъакъуэмэ	мыпсэлъакъуэ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуамэ	упсэлъэкъуамэ	псэлъэкъуамэ	дыпсэлъэкъуамэ	фыпсэлъэкъуамэ	псэлъэкъуа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуамэ	умыпсэлъэкъуамэ	мыпсэлъэкъуамэ	дымыпсэлъэкъуамэ	фымыпсэлъэкъуамэ	мыпсэлъэкъуа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъамэ	упсэлъэкъуэгъамэ	псэлъэкъуэгъамэ	дыпсэлъэкъуэгъамэ	фыпсэлъэкъуэгъамэ	псэлъэкъуэгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэгъамэ	умыпсэлъэкъуэгъамэ	мыпсэлъэкъуэгъамэ	дымыпсэлъэкъуэгъамэ	фымыпсэлъэкъуэгъамэ	мыпсэлъэкъуэгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнмэ	упсэлъэкъуэнмэ	псэлъэкъуэнмэ	дыпсэлъэкъуэнмэ	фыпсэлъэкъуэнмэ	псэлъэкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнмэ	умыпсэлъэкъуэнмэ	мыпсэлъэкъуэнмэ	дымыпсэлъэкъуэнмэ	фымыпсэлъэкъуэнмэ	мыпсэлъэкъуэн(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнумэ	упсэлъэкъуэнумэ	псэлъэкъуэнумэ	дыпсэлъэкъуэнумэ	фыпсэлъэкъуэнумэ	псэлъэкъуэну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнумэ	умыпсэлъэкъуэнумэ	мыпсэлъэкъуэнумэ	дымыпсэлъэкъуэнумэ	фымыпсэлъэкъуэнумэ	мыпсэлъэкъуэну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэтэмэ	упсэлъакъуэтэмэ	псэлъакъуэтэмэ	дыпсэлъакъуэтэмэ	фыпсэлъакъуэтэмэ	псэлъакъуэ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъакъуэтэмэ	умыпсэлъакъуэтэмэ	мыпсэлъакъуэтэмэ	дымыпсэлъакъуэтэмэ	фымыпсэлъакъуэтэмэ	мыпсэлъакъуэ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуатэмэ	упсэлъэкъуатэмэ	псэлъэкъуатэмэ	дыпсэлъэкъуатэмэ	фыпсэлъэкъуатэмэ	псэлъэкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуатэмэ	умыпсэлъэкъуатэмэ	мыпсэлъэкъуатэмэ	дымыпсэлъэкъуатэмэ	фымыпсэлъэкъуатэмэ	мыпсэлъэкъуа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъатэмэ	упсэлъэкъуэгъатэмэ	псэлъэкъуэгъатэмэ	дыпсэлъэкъуэгъатэмэ	фыпсэлъэкъуэгъатэмэ	псэлъэкъуэгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэгъатэмэ	умыпсэлъэкъуэгъатэмэ	мыпсэлъэкъуэгъатэмэ	дымыпсэлъэкъуэгъатэмэ	фымыпсэлъэкъуэгъатэмэ	мыпсэлъэкъуэгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнтэмэ	упсэлъэкъуэнтэмэ	псэлъэкъуэнтэмэ	дыпсэлъэкъуэнтэмэ	фыпсэлъэкъуэнтэмэ	псэлъэкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнтэмэ	умыпсэлъэкъуэнтэмэ	мыпсэлъэкъуэнтэмэ	дымыпсэлъэкъуэнтэмэ	фымыпсэлъэкъуэнтэмэ	мыпсэлъэкъуэн(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнутэмэ	упсэлъэкъуэнутэмэ	псэлъэкъуэнутэмэ	дыпсэлъэкъуэнутэмэ	фыпсэлъэкъуэнутэмэ	псэлъэкъуэну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнутэмэ	умыпсэлъэкъуэнутэмэ	мыпсэлъэкъуэнутэмэ	дымыпсэлъэкъуэнутэмэ	фымыпсэлъэкъуэнутэмэ	мыпсэлъэкъуэну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнт	упсэлъэкъуэнт	псэлъэкъуэнт	дыпсэлъэкъуэнт	фыпсэлъэкъуэнт	псэлъэкъуэн(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнтэкъым	упсэлъэкъуэнтэкъым	псэлъэкъуэнтэкъым	дыпсэлъэкъуэнтэкъым	фыпсэлъэкъуэнтэкъым	псэлъэкъуэн(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнут	упсэлъэкъуэнут	псэлъэкъуэнут	дыпсэлъэкъуэнут	фыпсэлъэкъуэнут	псэлъэкъуэну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнутэкъым	упсэлъэкъуэнутэкъым	псэлъэкъуэнутэкъым	дыпсэлъэкъуэнутэкъым	фыпсэлъэкъуэнутэкъым	псэлъэкъуэну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэми	упсэлъакъуэми	псэлъакъуэми	дыпсэлъакъуэми	фыпсэлъакъуэми	псэлъакъуэ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъакъуэми	умыпсэлъакъуэми	мыпсэлъакъуэми	дымыпсэлъакъуэми	фымыпсэлъакъуэми	мыпсэлъакъуэ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуами	упсэлъэкъуами	псэлъэкъуами	дыпсэлъэкъуами	фыпсэлъэкъуами	псэлъэкъуа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуами	умыпсэлъэкъуами	мыпсэлъэкъуами	дымыпсэлъэкъуами	фымыпсэлъэкъуами	мыпсэлъэкъуа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъами	упсэлъэкъуэгъами	псэлъэкъуэгъами	дыпсэлъэкъуэгъами	фыпсэлъэкъуэгъами	псэлъэкъуэгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэгъами	умыпсэлъэкъуэгъами	мыпсэлъэкъуэгъами	дымыпсэлъэкъуэгъами	фымыпсэлъэкъуэгъами	мыпсэлъэкъуэгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнми	упсэлъэкъуэнми	псэлъэкъуэнми	дыпсэлъэкъуэнми	фыпсэлъэкъуэнми	псэлъэкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнми	умыпсэлъэкъуэнми	мыпсэлъэкъуэнми	дымыпсэлъэкъуэнми	фымыпсэлъэкъуэнми	мыпсэлъэкъуэн(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнуми	упсэлъэкъуэнуми	псэлъэкъуэнуми	дыпсэлъэкъуэнуми	фыпсэлъэкъуэнуми	псэлъэкъуэну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнуми	умыпсэлъэкъуэнуми	мыпсэлъэкъуэнуми	дымыпсэлъэкъуэнуми	фымыпсэлъэкъуэнуми	мыпсэлъэкъуэну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъакъуэтэми	упсэлъакъуэтэми	псэлъакъуэтэми	дыпсэлъакъуэтэми	фыпсэлъакъуэтэми	псэлъакъуэ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъакъуэтэми	умыпсэлъакъуэтэми	мыпсэлъакъуэтэми	дымыпсэлъакъуэтэми	фымыпсэлъакъуэтэми	мыпсэлъакъуэ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуатэми	упсэлъэкъуатэми	псэлъэкъуатэми	дыпсэлъэкъуатэми	фыпсэлъэкъуатэми	псэлъэкъуа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуатэми	умыпсэлъэкъуатэми	мыпсэлъэкъуатэми	дымыпсэлъэкъуатэми	фымыпсэлъэкъуатэми	мыпсэлъэкъуа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэгъатэми	упсэлъэкъуэгъатэми	псэлъэкъуэгъатэми	дыпсэлъэкъуэгъатэми	фыпсэлъэкъуэгъатэми	псэлъэкъуэгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэгъатэми	умыпсэлъэкъуэгъатэми	мыпсэлъэкъуэгъатэми	дымыпсэлъэкъуэгъатэми	фымыпсэлъэкъуэгъатэми	мыпсэлъэкъуэгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнтэми	упсэлъэкъуэнтэми	псэлъэкъуэнтэми	дыпсэлъэкъуэнтэми	фыпсэлъэкъуэнтэми	псэлъэкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнтэми	умыпсэлъэкъуэнтэми	мыпсэлъэкъуэнтэми	дымыпсэлъэкъуэнтэми	фымыпсэлъэкъуэнтэми	мыпсэлъэкъуэн(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуэнутэми	упсэлъэкъуэнутэми	псэлъэкъуэнутэми	дыпсэлъэкъуэнутэми	фыпсэлъэкъуэнутэми	псэлъэкъуэну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуэнутэми	умыпсэлъэкъуэнутэми	мыпсэлъэкъуэнутэми	дымыпсэлъэкъуэнутэми	фымыпсэлъэкъуэнутэми	мыпсэлъэкъуэну(хэ)тэми

гъэщӀэгъпсэлъэкъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуаи	упсэлъэкъуаи	псэлъэкъуаи	дыпсэлъэкъуаи	фыпсэлъэкъуаи	псэлъэкъуаи
щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуакъыми	упсэлъэкъуакъыми	псэлъэкъуакъыми	дыпсэлъэкъуакъыми	фыпсэлъэкъуакъыми	псэлъэкъуакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуащэрэт	упсэлъэкъуащэрэт	псэлъэкъуащэрэт	дыпсэлъэкъуащэрэт	фыпсэлъэкъуащэрэт	псэлъэкъуащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпсэлъэкъуащэрэт	умыпсэлъэкъуащэрэт	мыпсэлъэкъуащэрэт	дымыпсэлъэкъуащэрэт	фымыпсэлъэкъуащэрэт	мыпсэлъэкъуащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнщ	упсэлъэкъуагъэнщ	псэлъэкъуагъэнщ	дыпсэлъэкъуагъэнщ	фыпсэлъэкъуагъэнщ	псэлъэкъуагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнкъым	упсэлъэкъуагъэнкъым	псэлъэкъуагъэнкъым	дыпсэлъэкъуагъэнкъым	фыпсэлъэкъуагъэнкъым	псэлъэкъуагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнт	упсэлъэкъуагъэнт	псэлъэкъуагъэнт	дыпсэлъэкъуагъэнт	фыпсэлъэкъуагъэнт	псэлъэкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнтэкъым	упсэлъэкъуагъэнтэкъым	псэлъэкъуагъэнтэкъым	дыпсэлъэкъуагъэнтэкъым	фыпсэлъэкъуагъэнтэкъым	псэлъэкъуагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэн	упсэлъэкъуагъэн	псэлъэкъуагъэн	дыпсэлъэкъуагъэн	фыпсэлъэкъуагъэн	псэлъэкъуагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнкъэ	упсэлъэкъуагъэнкъэ	псэлъэкъуагъэнкъэ	дыпсэлъэкъуагъэнкъэ	фыпсэлъэкъуагъэнкъэ	псэлъэкъуагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнт	упсэлъэкъуагъэнт	псэлъэкъуагъэнт	дыпсэлъэкъуагъэнт	фыпсэлъэкъуагъэнт	псэлъэкъуагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнтэкъэ	упсэлъэкъуагъэнтэкъэ	псэлъэкъуагъэнтэкъэ	дыпсэлъэкъуагъэнтэкъэ	фыпсэлъэкъуагъэнтэкъэ	псэлъэкъуагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнущ	упсэлъэкъуагъэнущ	псэлъэкъуагъэнущ	дыпсэлъэкъуагъэнущ	фыпсэлъэкъуагъэнущ	псэлъэкъуагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнукъым	упсэлъэкъуагъэнукъым	псэлъэкъуагъэнукъым	дыпсэлъэкъуагъэнукъым	фыпсэлъэкъуагъэнукъым	псэлъэкъуагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнут	упсэлъэкъуагъэнут	псэлъэкъуагъэнут	дыпсэлъэкъуагъэнут	фыпсэлъэкъуагъэнут	псэлъэкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнутэкъым	упсэлъэкъуагъэнутэкъым	псэлъэкъуагъэнутэкъым	дыпсэлъэкъуагъэнутэкъым	фыпсэлъэкъуагъэнутэкъым	псэлъэкъуагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэну	упсэлъэкъуагъэну	псэлъэкъуагъэну	дыпсэлъэкъуагъэну	фыпсэлъэкъуагъэну	псэлъэкъуагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнукъэ	упсэлъэкъуагъэнукъэ	псэлъэкъуагъэнукъэ	дыпсэлъэкъуагъэнукъэ	фыпсэлъэкъуагъэнукъэ	псэлъэкъуагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнут	упсэлъэкъуагъэнут	псэлъэкъуагъэнут	дыпсэлъэкъуагъэнут	фыпсэлъэкъуагъэнут	псэлъэкъуагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпсэлъэкъуагъэнутэкъэ	упсэлъэкъуагъэнутэкъэ	псэлъэкъуагъэнутэкъэ	дыпсэлъэкъуагъэнутэкъэ	фыпсэлъэкъуагъэнутэкъэ	псэлъэкъуагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъакъуэ	упсэлъакъуэ	псэлъакъуэ	дыпсэлъакъуэ	фыпсэлъакъуэ	псэлъакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъакъуэ	умыпсэлъакъуэ	мыпсэлъакъуэ	дымыпсэлъакъуэ	фымыпсэлъакъуэ	мыпсэлъакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъэкъуа	упсэлъэкъуа	псэлъэкъуа	дыпсэлъэкъуа	фыпсэлъэкъуа	псэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъэкъуа	умыпсэлъэкъуа	мыпсэлъэкъуа	дымыпсэлъэкъуа	фымыпсэлъэкъуа	мыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъэкъуэгъа	упсэлъэкъуэгъа	псэлъэкъуэгъа	дыпсэлъэкъуэгъа	фыпсэлъэкъуэгъа	псэлъэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъэкъуэгъа	умыпсэлъэкъуэгъа	мыпсэлъэкъуэгъа	дымыпсэлъэкъуэгъа	фымыпсэлъэкъуэгъа	мыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъэкъуэн	упсэлъэкъуэн	псэлъэкъуэн	дыпсэлъэкъуэн	фыпсэлъэкъуэн	псэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъэкъуэн	умыпсэлъэкъуэн	мыпсэлъэкъуэн	дымыпсэлъэкъуэн	фымыпсэлъэкъуэн	мыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъэкъуэну	упсэлъэкъуэну	псэлъэкъуэну	дыпсэлъэкъуэну	фыпсэлъэкъуэну	псэлъэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъэкъуэну	умыпсэлъэкъуэну	мыпсэлъэкъуэну	дымыпсэлъэкъуэну	фымыпсэлъэкъуэну	мыпсэлъэкъуэну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпсэлъакъуэ	узэрыпсэлъакъуэ	зэрыпсэлъакъуэ	дызэрыпсэлъакъуэ	фызэрыпсэлъакъуэ	зэрыпсэлъакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпсэлъакъуэ	узэрымыпсэлъакъуэ	зэрымыпсэлъакъуэ	дызэрымыпсэлъакъуэ	фызэрымыпсэлъакъуэ	мызэрыпсэлъакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпсэлъэкъуа	узэрыпсэлъэкъуа	зэрыпсэлъэкъуа	дызэрыпсэлъэкъуа	фызэрыпсэлъэкъуа	зэрыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпсэлъэкъуа	узэрымыпсэлъэкъуа	зэрымыпсэлъэкъуа	дызэрымыпсэлъэкъуа	фызэрымыпсэлъэкъуа	зэрымыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпсэлъэкъуэгъа	узэрыпсэлъэкъуэгъа	зэрыпсэлъэкъуэгъа	дызэрыпсэлъэкъуэгъа	фызэрыпсэлъэкъуэгъа	зэрыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпсэлъэкъуэгъа	узэрымыпсэлъэкъуэгъа	зэрымыпсэлъэкъуэгъа	дызэрымыпсэлъэкъуэгъа	фызэрымыпсэлъэкъуэгъа	зэрымыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпсэлъэкъуэн	узэрыпсэлъэкъуэн	зэрыпсэлъэкъуэн	дызэрыпсэлъэкъуэн	фызэрыпсэлъэкъуэн	зэрыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпсэлъэкъуэн	узэрымыпсэлъэкъуэн	зэрымыпсэлъэкъуэн	дызэрымыпсэлъэкъуэн	фызэрымыпсэлъэкъуэн	зэрымыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпсэлъэкъуэну	узэрыпсэлъэкъуэну	зэрыпсэлъэкъуэну	дызэрыпсэлъэкъуэну	фызэрыпсэлъэкъуэну	зэрыпсэлъэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпсэлъэкъуэну	узэрымыпсэлъэкъуэну	зэрымыпсэлъэкъуэну	дызэрымыпсэлъэкъуэну	фызэрымыпсэлъэкъуэну	зэрымыпсэлъэкъуэну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпсэлъакъуэ	ущыпсэлъакъуэ	щыпсэлъакъуэ	дыщыпсэлъакъуэ	фыщыпсэлъакъуэ	щыпсэлъакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпсэлъакъуэ	ущымыпсэлъакъуэ	щымыпсэлъакъуэ	дыщымыпсэлъакъуэ	фыщымыпсэлъакъуэ	щымыпсэлъакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпсэлъэкъуа	ущыпсэлъэкъуа	щыпсэлъэкъуа	дыщыпсэлъэкъуа	фыщыпсэлъэкъуа	щыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпсэлъэкъуа	ущымыпсэлъэкъуа	щымыпсэлъэкъуа	дыщымыпсэлъэкъуа	фыщымыпсэлъэкъуа	щымыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпсэлъэкъуэгъа	ущыпсэлъэкъуэгъа	щыпсэлъэкъуэгъа	дыщыпсэлъэкъуэгъа	фыщыпсэлъэкъуэгъа	щыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпсэлъэкъуэгъа	ущымыпсэлъэкъуэгъа	щымыпсэлъэкъуэгъа	дыщымыпсэлъэкъуэгъа	фыщымыпсэлъэкъуэгъа	щымыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпсэлъэкъуэн	ущыпсэлъэкъуэн	щыпсэлъэкъуэн	дыщыпсэлъэкъуэн	фыщыпсэлъэкъуэн	щыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпсэлъэкъуэн	ущымыпсэлъэкъуэн	щымыпсэлъэкъуэн	дыщымыпсэлъэкъуэн	фыщымыпсэлъэкъуэн	щымыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпсэлъэкъуэну	ущыпсэлъэкъуэну	щыпсэлъэкъуэну	дыщыпсэлъэкъуэну	фыщыпсэлъэкъуэну	щыпсэлъэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпсэлъэкъуэну	ущымыпсэлъэкъуэну	щымыпсэлъэкъуэну	дыщымыпсэлъэкъуэну	фыщымыпсэлъэкъуэну	щымыпсэлъэкъуэну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпсэлъакъуэ	уздэпсэлъакъуэ	здэпсэлъакъуэ	дыздэпсэлъакъуэ	фыздэпсэлъакъуэ	здэпсэлъакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпсэлъакъуэ	уздэмыпсэлъакъуэ	здэмыпсэлъакъуэ	дыздэмыпсэлъакъуэ	фыздэмыпсэлъакъуэ	здэмыпсэлъакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпсэлъэкъуа	уздэпсэлъэкъуа	здэпсэлъэкъуа	дыздэпсэлъэкъуа	фыздэпсэлъэкъуа	здэпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпсэлъэкъуа	уздэмыпсэлъэкъуа	здэмыпсэлъэкъуа	дыздэмыпсэлъэкъуа	фыздэмыпсэлъэкъуа	здэмыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпсэлъэкъуэгъа	уздэпсэлъэкъуэгъа	здэпсэлъэкъуэгъа	дыздэпсэлъэкъуэгъа	фыздэпсэлъэкъуэгъа	здэпсэлъэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпсэлъэкъуэгъа	уздэмыпсэлъэкъуэгъа	здэмыпсэлъэкъуэгъа	дыздэмыпсэлъэкъуэгъа	фыздэмыпсэлъэкъуэгъа	здэмыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпсэлъэкъуэн	уздэпсэлъэкъуэн	здэпсэлъэкъуэн	дыздэпсэлъэкъуэн	фыздэпсэлъэкъуэн	здэпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпсэлъэкъуэн	уздэмыпсэлъэкъуэн	здэмыпсэлъэкъуэн	дыздэмыпсэлъэкъуэн	фыздэмыпсэлъэкъуэн	здэмыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпсэлъэкъуэну	уздэпсэлъэкъуэну	здэпсэлъэкъуэну	дыздэпсэлъэкъуэну	фыздэпсэлъэкъуэну	здэпсэлъэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпсэлъэкъуэну	уздэмыпсэлъэкъуэну	здэмыпсэлъэкъуэну	дыздэмыпсэлъэкъуэну	фыздэмыпсэлъэкъуэну	здэмыпсэлъэкъуэну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпсэлъакъуэ	ущӀэпсэлъакъуэ	щӀэпсэлъакъуэ	дыщӀэпсэлъакъуэ	фыщӀэпсэлъакъуэ	щӀэпсэлъакъуэ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпсэлъакъуэ	ущӀэмыпсэлъакъуэ	щӀэмыпсэлъакъуэ	дыщӀэмыпсэлъакъуэ	фыщӀэмыпсэлъакъуэ	щӀэмыпсэлъакъуэ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпсэлъэкъуа	ущӀэпсэлъэкъуа	щӀэпсэлъэкъуа	дыщӀэпсэлъэкъуа	фыщӀэпсэлъэкъуа	щӀэпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпсэлъэкъуа	ущӀэмыпсэлъэкъуа	щӀэмыпсэлъэкъуа	дыщӀэмыпсэлъэкъуа	фыщӀэмыпсэлъэкъуа	щӀэмыпсэлъэкъуа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпсэлъэкъуэгъа	ущӀэпсэлъэкъуэгъа	щӀэпсэлъэкъуэгъа	дыщӀэпсэлъэкъуэгъа	фыщӀэпсэлъэкъуэгъа	щӀэпсэлъэкъуэгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпсэлъэкъуэгъа	ущӀэмыпсэлъэкъуэгъа	щӀэмыпсэлъэкъуэгъа	дыщӀэмыпсэлъэкъуэгъа	фыщӀэмыпсэлъэкъуэгъа	щӀэмыпсэлъэкъуэгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпсэлъэкъуэн	ущӀэпсэлъэкъуэн	щӀэпсэлъэкъуэн	дыщӀэпсэлъэкъуэн	фыщӀэпсэлъэкъуэн	щӀэпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпсэлъэкъуэн	ущӀэмыпсэлъэкъуэн	щӀэмыпсэлъэкъуэн	дыщӀэмыпсэлъэкъуэн	фыщӀэмыпсэлъэкъуэн	щӀэмыпсэлъэкъуэн(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпсэлъэкъуэну	ущӀэпсэлъэкъуэну	щӀэпсэлъэкъуэну	дыщӀэпсэлъэкъуэну	фыщӀэпсэлъэкъуэну	щӀэпсэлъэкъуэну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпсэлъэкъуэну	ущӀэмыпсэлъэкъуэну	щӀэмыпсэлъэкъуэну	дыщӀэмыпсэлъэкъуэну	фыщӀэмыпсэлъэкъуэну	щӀэмыпсэлъэкъуэну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъакъуэу	упсэлъакъуэу	псэлъакъуэу	дыпсэлъакъуэу	фыпсэлъакъуэу	псэлъакъуэ(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъакъуэу	умыпсэлъакъуэу	мыпсэлъакъуэу	дымыпсэлъакъуэу	фымыпсэлъакъуэу	мыпсэлъакъуэ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпсэлъэкъуауэ	упсэлъэкъуауэ	псэлъэкъуауэ	дыпсэлъэкъуауэ	фыпсэлъэкъуауэ	псэлъэкъуауэ / псэлъэкъуа(хэ)у
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъэкъуауэ	умыпсэлъэкъуауэ	мыпсэлъэкъуауэ	дымыпсэлъэкъуауэ	фымыпсэлъэкъуауэ	мыпсэлъэкъуауэ(хэ) / мыпсэлъэкъуа(хэ)у
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпсэлъакъуэурэ	упсэлъакъуэурэ	псэлъакъуэурэ	дыпсэлъакъуэурэ	фыпсэлъакъуэурэ	псэлъакъуэ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпсэлъакъуэурэ	умыпсэлъакъуэурэ	мыпсэлъакъуэурэ	дымыпсэлъакъуэурэ	фымыпсэлъакъуэурэ	мыпсэлъакъуэ(хэ)урэ

		-э-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъакъу]э	[псэлъакъу]эр	--	[псэлъакъу]эхэр
Эргативнэ:	[псэлъакъу]э	[псэлъакъу]эм	--	[псэлъакъу]эхэм
Послеложнэ:	[псэлъакъу]экӀэ	[псэлъакъу]эмкӀэ	[псэлъакъу]эхэкӀэ	[псэлъакъу]эхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъакъу]эуэ	[псэлъакъу]эрауэ	[псэлъакъу]эхэу	[псэлъакъу]эхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъэкъу]а	[псэлъэкъу]ар	--	[псэлъэкъу]ахэр
Эргативнэ:	[псэлъэкъу]а	[псэлъэкъу]ам	--	[псэлъэкъу]ахэм
Послеложнэ:	[псэлъэкъу]акӀэ	[псэлъэкъу]амкӀэ	[псэлъэкъу]ахэкӀэ	[псэлъэкъу]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъэкъу]ауэ	[псэлъэкъу]арауэ	[псэлъэкъу]ахэу	[псэлъэкъу]ахэрауэ

		-эн-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъэкъу]эн	[псэлъэкъу]эныр	--	[псэлъэкъу]энхэр
Эргативнэ:	[псэлъэкъу]эн	[псэлъэкъу]эным	--	[псэлъэкъу]энхэм
Послеложнэ:	[псэлъэкъу]энкӀэ	[псэлъэкъу]энымкӀэ	[псэлъэкъу]энхэкӀэ	[псэлъэкъу]энхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[псэлъэкъу]эну	[псэлъэкъу]энырауэ	[псэлъэкъу]энхэу	[псэлъэкъу]энхэрауэ

		-эну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[псэлъэкъу]эну	[псэлъэкъу]энур	--	[псэлъэкъу]энухэр
Эргативнэ:	[псэлъэкъу]эну	[псэлъэкъу]энум	--	[псэлъэкъу]энухэм
Послеложнэ:	[псэлъэкъу]энукӀэ	[псэлъэкъу]энумкӀэ	[псэлъэкъу]энухэкӀэ	[псэлъэкъу]энухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[псэлъэкъу]энууэ	[псэлъэкъу]энурауэ	[псэлъэкъу]энухэу	[псэлъэкъу]энухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЗимыщӀэжу куэд къипсэлъын, хэвыхьын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• псэлъэкъуэн: speak a lot; be garrulous, talkative, loquaсious

УРЫСЫБЗЭ

• псэлъэкъуэн: много говорить

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын