пхрыдзэкъыкӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

ЭТИМОЛОГИЕ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

IPA [pxrǝdzɐqʹǝˈtʹʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

пхры- + [дзэкъ] + -ы + -кӏ + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ[зэгъэзэхуэжын]

Глагол лъэмыӏэс "пхрыдзэкъыкӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхрыдзэкъыкӏын
щымыӀэныгъэ:	пхрымыдзэкъыкӏын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏын	упхрыдзэкъыкӏын	пхрыдзэкъыкӏын	дыпхрыдзэкъыкӏын	фыпхрыдзэкъыкӏын	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏын	упхрымыдзэкъыкӏын	пхрымыдзэкъыкӏын	дыпхрымыдзэкъыкӏын	фыпхрымыдзэкъыкӏын	пхрымыдзэкъыкӏын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхрыдзэкъыкӏ!	фыпхрыдзэкъыкӏ!
щымыӀэныгъэ:	упхрымыдзэкъыкӏ!	фыпхрымыдзэкъыкӏ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхрыредзэкъыкӏ	упхрыредзэкъыкӏ	пхрыредзэкъыкӏ	дыпхрыредзэкъыкӏ	фыпхрыредзэкъыкӏ	пхрыредзэкъыкӏ
щымыӀэныгъэ:	сыпхрыремыдзэкъыкӏ	упхрыремыдзэкъыкӏ	пхрыремыдзэкъыкӏ	дыпхрыремыдзэкъыкӏ	фыпхрыремыдзэкъыкӏ	пхрыремыдзэкъыкӏ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхродзэкъыкӏ(ыр)	упхродзэкъыкӏ(ыр)	пхродзэкъыкӏ(ыр)	дыпхродзэкъыкӏ(ыр)	фыпхродзэкъыкӏ(ыр)	пхродзэкъыкӏ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыркъым	упхрыдзэкъыкӏыркъым	пхрыдзэкъыкӏыркъым	дыпхрыдзэкъыкӏыркъым	фыпхрыдзэкъыкӏыркъым	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	упхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	дыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	фыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)т / пхрыдзэкъыкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъым	упхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъым	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъым	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъым / пхрыдзэкъыкӏхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏащ	упхрыдзэкъыкӏащ	пхрыдзэкъыкӏащ	дыпхрыдзэкъыкӏащ	фыпхрыдзэкъыкӏащ	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏакъым	упхрыдзэкъыкӏакъым	пхрыдзэкъыкӏакъым	дыпхрыдзэкъыкӏакъым	фыпхрыдзэкъыкӏакъым	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏат	упхрыдзэкъыкӏат	пхрыдзэкъыкӏат	дыпхрыдзэкъыкӏат	фыпхрыдзэкъыкӏат	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏатэкъым	упхрыдзэкъыкӏатэкъым	пхрыдзэкъыкӏатэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏатэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏатэкъым	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъащ	упхрыдзэкъыкӏыгъащ	пхрыдзэкъыкӏыгъащ	дыпхрыдзэкъыкӏыгъащ	фыпхрыдзэкъыкӏыгъащ	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъакъым	упхрыдзэкъыкӏыгъакъым	пхрыдзэкъыкӏыгъакъым	дыпхрыдзэкъыкӏыгъакъым	фыпхрыдзэкъыкӏыгъакъым	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъат	упхрыдзэкъыкӏыгъат	пхрыдзэкъыкӏыгъат	дыпхрыдзэкъыкӏыгъат	фыпхрыдзэкъыкӏыгъат	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъатэкъым	упхрыдзэкъыкӏыгъатэкъым	пхрыдзэкъыкӏыгъатэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏыгъатэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏыгъатэкъым	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏщ	упхрыдзэкъыкӏщ	пхрыдзэкъыкӏщ	дыпхрыдзэкъыкӏщ	фыпхрыдзэкъыкӏщ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏкъым	упхрыдзэкъыкӏкъым	пхрыдзэкъыкӏкъым	дыпхрыдзэкъыкӏкъым	фыпхрыдзэкъыкӏкъым	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏт	упхрыдзэкъыкӏт	пхрыдзэкъыкӏт	дыпхрыдзэкъыкӏт	фыпхрыдзэкъыкӏт	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏтэкъым	упхрыдзэкъыкӏтэкъым	пхрыдзэкъыкӏтэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏтэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏтэкъым	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынщ	упхрыдзэкъыкӏынщ	пхрыдзэкъыкӏынщ	дыпхрыдзэкъыкӏынщ	фыпхрыдзэкъыкӏынщ	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынкъым	упхрыдзэкъыкӏынкъым	пхрыдзэкъыкӏынкъым	дыпхрыдзэкъыкӏынкъым	фыпхрыдзэкъыкӏынкъым	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынущ	упхрыдзэкъыкӏынущ	пхрыдзэкъыкӏынущ	дыпхрыдзэкъыкӏынущ	фыпхрыдзэкъыкӏынущ	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынукъым	упхрыдзэкъыкӏынукъым	пхрыдзэкъыкӏынукъым	дыпхрыдзэкъыкӏынукъым	фыпхрыдзэкъыкӏынукъым	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏрэ	упхрыдзэкъыкӏрэ	пхрыдзэкъыкӏрэ	дыпхрыдзэкъыкӏрэ	фыпхрыдзэкъыкӏрэ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыркъэ	упхрыдзэкъыкӏыркъэ	пхрыдзэкъыкӏыркъэ	дыпхрыдзэкъыкӏыркъэ	фыпхрыдзэкъыкӏыркъэ	пхрыдзэкъыкӏыркъэ / пхрыдзэкъыкӏхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	упхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	дыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	фыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)т	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)т / пхрыдзэкъыкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъэ	упхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъэ	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъэ	пхрыдзэкъыкӏ(ыр)тэкъэ / пхрыдзэкъыкӏхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏа	упхрыдзэкъыкӏа	пхрыдзэкъыкӏа	дыпхрыдзэкъыкӏа	фыпхрыдзэкъыкӏа	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏакъэ	упхрыдзэкъыкӏакъэ	пхрыдзэкъыкӏакъэ	дыпхрыдзэкъыкӏакъэ	фыпхрыдзэкъыкӏакъэ	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏат	упхрыдзэкъыкӏат	пхрыдзэкъыкӏат	дыпхрыдзэкъыкӏат	фыпхрыдзэкъыкӏат	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏатэкъэ	упхрыдзэкъыкӏатэкъэ	пхрыдзэкъыкӏатэкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏатэкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏатэкъэ	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъа	упхрыдзэкъыкӏыгъа	пхрыдзэкъыкӏыгъа	дыпхрыдзэкъыкӏыгъа	фыпхрыдзэкъыкӏыгъа	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъакъэ	упхрыдзэкъыкӏыгъакъэ	пхрыдзэкъыкӏыгъакъэ	дыпхрыдзэкъыкӏыгъакъэ	фыпхрыдзэкъыкӏыгъакъэ	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъат	упхрыдзэкъыкӏыгъат	пхрыдзэкъыкӏыгъат	дыпхрыдзэкъыкӏыгъат	фыпхрыдзэкъыкӏыгъат	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъатэкъэ	упхрыдзэкъыкӏыгъатэкъэ	пхрыдзэкъыкӏыгъатэкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏыгъатэкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏыгъатэкъэ	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏ	упхрыдзэкъыкӏ	пхрыдзэкъыкӏ	дыпхрыдзэкъыкӏ	фыпхрыдзэкъыкӏ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏкъэ	упхрыдзэкъыкӏкъэ	пхрыдзэкъыкӏкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏкъэ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏт	упхрыдзэкъыкӏт	пхрыдзэкъыкӏт	дыпхрыдзэкъыкӏт	фыпхрыдзэкъыкӏт	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏтэкъэ	упхрыдзэкъыкӏтэкъэ	пхрыдзэкъыкӏтэкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏтэкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏтэкъэ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏын	упхрыдзэкъыкӏын	пхрыдзэкъыкӏын	дыпхрыдзэкъыкӏын	фыпхрыдзэкъыкӏын	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынкъэ	упхрыдзэкъыкӏынкъэ	пхрыдзэкъыкӏынкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏынкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏынкъэ	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыну	упхрыдзэкъыкӏыну	пхрыдзэкъыкӏыну	дыпхрыдзэкъыкӏыну	фыпхрыдзэкъыкӏыну	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынукъэ	упхрыдзэкъыкӏынукъэ	пхрыдзэкъыкӏынукъэ	дыпхрыдзэкъыкӏынукъэ	фыпхрыдзэкъыкӏынукъэ	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏмэ	упхрыдзэкъыкӏмэ	пхрыдзэкъыкӏмэ	дыпхрыдзэкъыкӏмэ	фыпхрыдзэкъыкӏмэ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏмэ	упхрымыдзэкъыкӏмэ	пхрымыдзэкъыкӏмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏмэ	пхрымыдзэкъыкӏ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏамэ	упхрыдзэкъыкӏамэ	пхрыдзэкъыкӏамэ	дыпхрыдзэкъыкӏамэ	фыпхрыдзэкъыкӏамэ	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏамэ	упхрымыдзэкъыкӏамэ	пхрымыдзэкъыкӏамэ	дыпхрымыдзэкъыкӏамэ	фыпхрымыдзэкъыкӏамэ	пхрымыдзэкъыкӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъамэ	упхрыдзэкъыкӏыгъамэ	пхрыдзэкъыкӏыгъамэ	дыпхрыдзэкъыкӏыгъамэ	фыпхрыдзэкъыкӏыгъамэ	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏыгъамэ	упхрымыдзэкъыкӏыгъамэ	пхрымыдзэкъыкӏыгъамэ	дыпхрымыдзэкъыкӏыгъамэ	фыпхрымыдзэкъыкӏыгъамэ	пхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынмэ	упхрыдзэкъыкӏынмэ	пхрыдзэкъыкӏынмэ	дыпхрыдзэкъыкӏынмэ	фыпхрыдзэкъыкӏынмэ	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынмэ	упхрымыдзэкъыкӏынмэ	пхрымыдзэкъыкӏынмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏынмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏынмэ	пхрымыдзэкъыкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынумэ	упхрыдзэкъыкӏынумэ	пхрыдзэкъыкӏынумэ	дыпхрыдзэкъыкӏынумэ	фыпхрыдзэкъыкӏынумэ	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынумэ	упхрымыдзэкъыкӏынумэ	пхрымыдзэкъыкӏынумэ	дыпхрымыдзэкъыкӏынумэ	фыпхрымыдзэкъыкӏынумэ	пхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏтэмэ	упхрыдзэкъыкӏтэмэ	пхрыдзэкъыкӏтэмэ	дыпхрыдзэкъыкӏтэмэ	фыпхрыдзэкъыкӏтэмэ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏтэмэ	упхрымыдзэкъыкӏтэмэ	пхрымыдзэкъыкӏтэмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏтэмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏтэмэ	пхрымыдзэкъыкӏ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏатэмэ	упхрыдзэкъыкӏатэмэ	пхрыдзэкъыкӏатэмэ	дыпхрыдзэкъыкӏатэмэ	фыпхрыдзэкъыкӏатэмэ	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏатэмэ	упхрымыдзэкъыкӏатэмэ	пхрымыдзэкъыкӏатэмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏатэмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏатэмэ	пхрымыдзэкъыкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъатэмэ	упхрыдзэкъыкӏыгъатэмэ	пхрыдзэкъыкӏыгъатэмэ	дыпхрыдзэкъыкӏыгъатэмэ	фыпхрыдзэкъыкӏыгъатэмэ	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏыгъатэмэ	упхрымыдзэкъыкӏыгъатэмэ	пхрымыдзэкъыкӏыгъатэмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏыгъатэмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏыгъатэмэ	пхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынтэмэ	упхрыдзэкъыкӏынтэмэ	пхрыдзэкъыкӏынтэмэ	дыпхрыдзэкъыкӏынтэмэ	фыпхрыдзэкъыкӏынтэмэ	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынтэмэ	упхрымыдзэкъыкӏынтэмэ	пхрымыдзэкъыкӏынтэмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏынтэмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏынтэмэ	пхрымыдзэкъыкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынутэмэ	упхрыдзэкъыкӏынутэмэ	пхрыдзэкъыкӏынутэмэ	дыпхрыдзэкъыкӏынутэмэ	фыпхрыдзэкъыкӏынутэмэ	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынутэмэ	упхрымыдзэкъыкӏынутэмэ	пхрымыдзэкъыкӏынутэмэ	дыпхрымыдзэкъыкӏынутэмэ	фыпхрымыдзэкъыкӏынутэмэ	пхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынт	упхрыдзэкъыкӏынт	пхрыдзэкъыкӏынт	дыпхрыдзэкъыкӏынт	фыпхрыдзэкъыкӏынт	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынтэкъым	упхрыдзэкъыкӏынтэкъым	пхрыдзэкъыкӏынтэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏынтэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏынтэкъым	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынут	упхрыдзэкъыкӏынут	пхрыдзэкъыкӏынут	дыпхрыдзэкъыкӏынут	фыпхрыдзэкъыкӏынут	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынутэкъым	упхрыдзэкъыкӏынутэкъым	пхрыдзэкъыкӏынутэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏынутэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏынутэкъым	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏми	упхрыдзэкъыкӏми	пхрыдзэкъыкӏми	дыпхрыдзэкъыкӏми	фыпхрыдзэкъыкӏми	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏми	упхрымыдзэкъыкӏми	пхрымыдзэкъыкӏми	дыпхрымыдзэкъыкӏми	фыпхрымыдзэкъыкӏми	пхрымыдзэкъыкӏ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏами	упхрыдзэкъыкӏами	пхрыдзэкъыкӏами	дыпхрыдзэкъыкӏами	фыпхрыдзэкъыкӏами	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏами	упхрымыдзэкъыкӏами	пхрымыдзэкъыкӏами	дыпхрымыдзэкъыкӏами	фыпхрымыдзэкъыкӏами	пхрымыдзэкъыкӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъами	упхрыдзэкъыкӏыгъами	пхрыдзэкъыкӏыгъами	дыпхрыдзэкъыкӏыгъами	фыпхрыдзэкъыкӏыгъами	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏыгъами	упхрымыдзэкъыкӏыгъами	пхрымыдзэкъыкӏыгъами	дыпхрымыдзэкъыкӏыгъами	фыпхрымыдзэкъыкӏыгъами	пхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынми	упхрыдзэкъыкӏынми	пхрыдзэкъыкӏынми	дыпхрыдзэкъыкӏынми	фыпхрыдзэкъыкӏынми	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынми	упхрымыдзэкъыкӏынми	пхрымыдзэкъыкӏынми	дыпхрымыдзэкъыкӏынми	фыпхрымыдзэкъыкӏынми	пхрымыдзэкъыкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынуми	упхрыдзэкъыкӏынуми	пхрыдзэкъыкӏынуми	дыпхрыдзэкъыкӏынуми	фыпхрыдзэкъыкӏынуми	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынуми	упхрымыдзэкъыкӏынуми	пхрымыдзэкъыкӏынуми	дыпхрымыдзэкъыкӏынуми	фыпхрымыдзэкъыкӏынуми	пхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏтэми	упхрыдзэкъыкӏтэми	пхрыдзэкъыкӏтэми	дыпхрыдзэкъыкӏтэми	фыпхрыдзэкъыкӏтэми	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏтэми	упхрымыдзэкъыкӏтэми	пхрымыдзэкъыкӏтэми	дыпхрымыдзэкъыкӏтэми	фыпхрымыдзэкъыкӏтэми	пхрымыдзэкъыкӏ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏатэми	упхрыдзэкъыкӏатэми	пхрыдзэкъыкӏатэми	дыпхрыдзэкъыкӏатэми	фыпхрыдзэкъыкӏатэми	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏатэми	упхрымыдзэкъыкӏатэми	пхрымыдзэкъыкӏатэми	дыпхрымыдзэкъыкӏатэми	фыпхрымыдзэкъыкӏатэми	пхрымыдзэкъыкӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏыгъатэми	упхрыдзэкъыкӏыгъатэми	пхрыдзэкъыкӏыгъатэми	дыпхрыдзэкъыкӏыгъатэми	фыпхрыдзэкъыкӏыгъатэми	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏыгъатэми	упхрымыдзэкъыкӏыгъатэми	пхрымыдзэкъыкӏыгъатэми	дыпхрымыдзэкъыкӏыгъатэми	фыпхрымыдзэкъыкӏыгъатэми	пхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынтэми	упхрыдзэкъыкӏынтэми	пхрыдзэкъыкӏынтэми	дыпхрыдзэкъыкӏынтэми	фыпхрыдзэкъыкӏынтэми	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынтэми	упхрымыдзэкъыкӏынтэми	пхрымыдзэкъыкӏынтэми	дыпхрымыдзэкъыкӏынтэми	фыпхрымыдзэкъыкӏынтэми	пхрымыдзэкъыкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏынутэми	упхрыдзэкъыкӏынутэми	пхрыдзэкъыкӏынутэми	дыпхрыдзэкъыкӏынутэми	фыпхрыдзэкъыкӏынутэми	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏынутэми	упхрымыдзэкъыкӏынутэми	пхрымыдзэкъыкӏынутэми	дыпхрымыдзэкъыкӏынутэми	фыпхрымыдзэкъыкӏынутэми	пхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏаи	упхрыдзэкъыкӏаи	пхрыдзэкъыкӏаи	дыпхрыдзэкъыкӏаи	фыпхрыдзэкъыкӏаи	пхрыдзэкъыкӏаи
щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏакъыми	упхрыдзэкъыкӏакъыми	пхрыдзэкъыкӏакъыми	дыпхрыдзэкъыкӏакъыми	фыпхрыдзэкъыкӏакъыми	пхрыдзэкъыкӏакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏащэрэт	упхрыдзэкъыкӏащэрэт	пхрыдзэкъыкӏащэрэт	дыпхрыдзэкъыкӏащэрэт	фыпхрыдзэкъыкӏащэрэт	пхрыдзэкъыкӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпхрымыдзэкъыкӏащэрэт	упхрымыдзэкъыкӏащэрэт	пхрымыдзэкъыкӏащэрэт	дыпхрымыдзэкъыкӏащэрэт	фыпхрымыдзэкъыкӏащэрэт	пхрымыдзэкъыкӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнщ	упхрыдзэкъыкӏагъэнщ	пхрыдзэкъыкӏагъэнщ	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнщ	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнщ	пхрыдзэкъыкӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнкъым	упхрыдзэкъыкӏагъэнкъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнкъым	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнкъым	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнкъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнт	упхрыдзэкъыкӏагъэнт	пхрыдзэкъыкӏагъэнт	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнт	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнт	пхрыдзэкъыкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъым	упхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэн	упхрыдзэкъыкӏагъэн	пхрыдзэкъыкӏагъэн	дыпхрыдзэкъыкӏагъэн	фыпхрыдзэкъыкӏагъэн	пхрыдзэкъыкӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнкъэ	упхрыдзэкъыкӏагъэнкъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнкъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнт	упхрыдзэкъыкӏагъэнт	пхрыдзэкъыкӏагъэнт	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнт	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнт	пхрыдзэкъыкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъэ	упхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэндзэкъыкӏ	упхрыдзэкъыкӏагъэндзэкъыкӏ	пхрыдзэкъыкӏагъэндзэкъыкӏ	дыпхрыдзэкъыкӏагъэндзэкъыкӏ	фыпхрыдзэкъыкӏагъэндзэкъыкӏ	пхрыдзэкъыкӏагъэндзэкъыкӏ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнукъым	упхрыдзэкъыкӏагъэнукъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнукъым	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнукъым	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнукъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнут	упхрыдзэкъыкӏагъэнут	пхрыдзэкъыкӏагъэнут	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнут	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнут	пхрыдзэкъыкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъым	упхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъым	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъым	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъым	пхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэну	упхрыдзэкъыкӏагъэну	пхрыдзэкъыкӏагъэну	дыпхрыдзэкъыкӏагъэну	фыпхрыдзэкъыкӏагъэну	пхрыдзэкъыкӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнукъэ	упхрыдзэкъыкӏагъэнукъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнукъэ	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнукъэ	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнукъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнут	упхрыдзэкъыкӏагъэнут	пхрыдзэкъыкӏагъэнут	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнут	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнут	пхрыдзэкъыкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъэ	упхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъэ	дыпхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъэ	фыпхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъэ	пхрыдзэкъыкӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏ	упхрыдзэкъыкӏ	пхрыдзэкъыкӏ	дыпхрыдзэкъыкӏ	фыпхрыдзэкъыкӏ	пхрыдзэкъыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏ	упхрымыдзэкъыкӏ	пхрымыдзэкъыкӏ	дыпхрымыдзэкъыкӏ	фыпхрымыдзэкъыкӏ	пхрымыдзэкъыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏа	упхрыдзэкъыкӏа	пхрыдзэкъыкӏа	дыпхрыдзэкъыкӏа	фыпхрыдзэкъыкӏа	пхрыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏа	упхрымыдзэкъыкӏа	пхрымыдзэкъыкӏа	дыпхрымыдзэкъыкӏа	фыпхрымыдзэкъыкӏа	пхрымыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏыгъа	упхрыдзэкъыкӏыгъа	пхрыдзэкъыкӏыгъа	дыпхрыдзэкъыкӏыгъа	фыпхрыдзэкъыкӏыгъа	пхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	упхрымыдзэкъыкӏыгъа	пхрымыдзэкъыкӏыгъа	дыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	фыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	пхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏын	упхрыдзэкъыкӏын	пхрыдзэкъыкӏын	дыпхрыдзэкъыкӏын	фыпхрыдзэкъыкӏын	пхрыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏын	упхрымыдзэкъыкӏын	пхрымыдзэкъыкӏын	дыпхрымыдзэкъыкӏын	фыпхрымыдзэкъыкӏын	пхрымыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏыну	упхрыдзэкъыкӏыну	пхрыдзэкъыкӏыну	дыпхрыдзэкъыкӏыну	фыпхрыдзэкъыкӏыну	пхрыдзэкъыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏыну	упхрымыдзэкъыкӏыну	пхрымыдзэкъыкӏыну	дыпхрымыдзэкъыкӏыну	фыпхрымыдзэкъыкӏыну	пхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупхр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхрыдзэкъыкӏ	узэрыпхрыдзэкъыкӏ	зэрыпхрыдзэкъыкӏ	дызэрыпхрыдзэкъыкӏ	фызэрыпхрыдзэкъыкӏ	зэрыпхрыдзэкъыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхрымыдзэкъыкӏ	узэрыпхрымыдзэкъыкӏ	зэрыпхрымыдзэкъыкӏ	дызэрыпхрымыдзэкъыкӏ	фызэрыпхрымыдзэкъыкӏ	зэрыпхрымыдзэкъыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхрыдзэкъыкӏа	узэрыпхрыдзэкъыкӏа	зэрыпхрыдзэкъыкӏа	дызэрыпхрыдзэкъыкӏа	фызэрыпхрыдзэкъыкӏа	зэрыпхрыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхрымыдзэкъыкӏа	узэрыпхрымыдзэкъыкӏа	зэрыпхрымыдзэкъыкӏа	дызэрыпхрымыдзэкъыкӏа	фызэрыпхрымыдзэкъыкӏа	зэрыпхрымыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхрыдзэкъыкӏыгъа	узэрыпхрыдзэкъыкӏыгъа	зэрыпхрыдзэкъыкӏыгъа	дызэрыпхрыдзэкъыкӏыгъа	фызэрыпхрыдзэкъыкӏыгъа	зэрыпхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	узэрыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	зэрыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	дызэрыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	фызэрыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	зэрыпхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхрыдзэкъыкӏын	узэрыпхрыдзэкъыкӏын	зэрыпхрыдзэкъыкӏын	дызэрыпхрыдзэкъыкӏын	фызэрыпхрыдзэкъыкӏын	зэрыпхрыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхрымыдзэкъыкӏын	узэрыпхрымыдзэкъыкӏын	зэрыпхрымыдзэкъыкӏын	дызэрыпхрымыдзэкъыкӏын	фызэрыпхрымыдзэкъыкӏын	зэрыпхрымыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхрыдзэкъыкӏыну	узэрыпхрыдзэкъыкӏыну	зэрыпхрыдзэкъыкӏыну	дызэрыпхрыдзэкъыкӏыну	фызэрыпхрыдзэкъыкӏыну	зэрыпхрыдзэкъыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхрымыдзэкъыкӏыну	узэрыпхрымыдзэкъыкӏыну	зэрыпхрымыдзэкъыкӏыну	дызэрыпхрымыдзэкъыкӏыну	фызэрыпхрымыдзэкъыкӏыну	зэрыпхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхрыдзэкъыкӏ	ущыпхрыдзэкъыкӏ	щыпхрыдзэкъыкӏ	дыщыпхрыдзэкъыкӏ	фыщыпхрыдзэкъыкӏ	щыпхрыдзэкъыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхрымыдзэкъыкӏ	ущыпхрымыдзэкъыкӏ	щыпхрымыдзэкъыкӏ	дыщыпхрымыдзэкъыкӏ	фыщыпхрымыдзэкъыкӏ	щыпхрымыдзэкъыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхрыдзэкъыкӏа	ущыпхрыдзэкъыкӏа	ущыпхрыдзэкъыкӏа	дыщыпхрыдзэкъыкӏа	фыщыпхрыдзэкъыкӏа	щыпхрыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхрымыдзэкъыкӏа	фыщипхрымыдзэкъыкӏа	щыпхрымыдзэкъыкӏа	дыщыпхрымыдзэкъыкӏа	фыщыпхрымыдзэкъыкӏа	щыпхрымыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхрыдзэкъыкӏыгъа	ущыпхрыдзэкъыкӏыгъа	щыпхрыдзэкъыкӏыгъа	дыщыпхрыдзэкъыкӏыгъа	фыщыпхрыдзэкъыкӏыгъа	щыпхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	ущыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	щыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	дыщыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	фыщыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	щыпхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхрыдзэкъыкӏын	ущыпхрыдзэкъыкӏын	щыпхрыдзэкъыкӏын	дыщыпхрыдзэкъыкӏын	фыщыпхрыдзэкъыкӏын	щыпхрыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхрымыдзэкъыкӏын	ущыпхрыдзэкъыкӏын	щыпхрымыдзэкъыкӏын	дыщыпхрымыдзэкъыкӏын	фыщыпхрымыдзэкъыкӏын	щыпхрымыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхрыдзэкъыкӏыну	ущыпхрыдзэкъыкӏыну	щыпхрыдзэкъыкӏыну	дыщыпхрыдзэкъыкӏыну	фыщыпхрыдзэкъыкӏыну	щыпхрыдзэкъыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхрымыдзэкъыкӏыну	ущыпхрымыдзэкъыкӏыну	щыпхрымыдзэкъыкӏыну	дыщыпхрымыдзэкъыкӏыну	фыщыпхрымыдзэкъыкӏыну	щыпхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхрыдзэкъыкӏ	уздыпхрыдзэкъыкӏ	здыпхрыдзэкъыкӏ	дыздыпхрыдзэкъыкӏ	фыздыпхрыдзэкъыкӏ	здыпхрыдзэкъыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхрымыдзэкъыкӏ	уздыпхрымыдзэкъыкӏ	здыпхрымыдзэкъыкӏ	дыздыпхрымыдзэкъыкӏ	фыздыпхрымыдзэкъыкӏ	здыпхрымыдзэкъыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхрыдзэкъыкӏа	уздыпхрыдзэкъыкӏа	здыпхрыдзэкъыкӏа	дыздыпхрыдзэкъыкӏа	фыздыпхрыдзэкъыкӏа	здыпхрыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхрымыдзэкъыкӏа	уздыпхрымыдзэкъыкӏа	здыпхрымыдзэкъыкӏа	дыздыпхрымыдзэкъыкӏа	фыздыпхрымыдзэкъыкӏа	здыпхрымыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхрыдзэкъыкӏыгъа	уздыпхрыдзэкъыкӏыгъа	здыпхрыдзэкъыкӏыгъа	дыздыпхрыдзэкъыкӏыгъа	фыздыпхрыдзэкъыкӏыгъа	здыпхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	уздыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	здыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	дыздыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	фыздыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	здыпхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхрыдзэкъыкӏын	уздыпхрыдзэкъыкӏын	здыпхрыдзэкъыкӏын	дыздыпхрыдзэкъыкӏын	фыздыпхрыдзэкъыкӏын	здыпхрыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхрымыдзэкъыкӏын	уздыпхрымыдзэкъыкӏын	здыпхрымыдзэкъыкӏын	дыздыпхрымыдзэкъыкӏын	фыздыпхрымыдзэкъыкӏын	здыпхрымыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхрыдзэкъыкӏыну	уздыпхрыдзэкъыкӏыну	здыпхрыдзэкъыкӏыну	дыздыпхрыдзэкъыкӏыну	фыздыпхрыдзэкъыкӏыну	здыпхрыдзэкъыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхрымыдзэкъыкӏыну	уздыпхрымыдзэкъыкӏыну	здыпхрымыдзэкъыкӏыну	дыздыпхрымыдзэкъыкӏыну	фыздыпхрымыдзэкъыкӏыну	здыпхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхрыдзэкъыкӏ	ущӀыпхрыдзэкъыкӏ	щӀыпхрыдзэкъыкӏ	дыщӀыпхрыдзэкъыкӏ	фыщӀыпхрыдзэкъыкӏ	щӀыпхрыдзэкъыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхрымыдзэкъыкӏ	ущӀыпхрымыдзэкъыкӏ	щӀыпхрымыдзэкъыкӏ	дыщӀыпхрымыдзэкъыкӏ	фыщӀыпхрымыдзэкъыкӏ	щӀыпхрымыдзэкъыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхрыдзэкъыкӏа	ущӀыпхрыдзэкъыкӏӀедзэкъыкӏа	щӀыпхрыдзэкъыкӏа	дыщӀыпхрыдзэкъыкӏа	фыщӀыпхрыдзэкъыкӏа	щӀыпхрыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхрымыдзэкъыкӏа	ущӀыпхрымыдзэкъыкӏа	щӀыпхрымыдзэкъыкӏа	дыщӀыпхрымыдзэкъыкӏа	фыщӀыпхрымыдзэкъыкӏа	щӀыпхрымыдзэкъыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхрыдзэкъыкӏыгъа	ущӀыпхрыдзэкъыкӏыгъа	щӀыпхрыдзэкъыкӏыгъа	дыщӀыпхрыдзэкъыкӏыгъа	фыщӀыпхрыдзэкъыкӏыгъа	щӀыпхрыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	ущӀыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	щӀыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	дыщӀыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	фыщӀыпхрымыдзэкъыкӏыгъа	щӀыпхрымыдзэкъыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхрыдзэкъыкӏын	ущӀыпхрыдзэкъыкӏын	щӀыпхрыдзэкъыкӏын	дыщӀыпхрыдзэкъыкӏын	фыщӀыпхрыдзэкъыкӏын	щӀыпхрыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхрымыдзэкъыкӏын	ущӀыпхрымыдзэкъыкӏын	щӀыпхрымыдзэкъыкӏын	дыщӀыпхрымыдзэкъыкӏын	фыщӀыпхрымыдзэкъыкӏын	щӀыпхрымыдзэкъыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхрыдзэкъыкӏыну	ущӀыпхрыдзэкъыкӏыну	щӀыпхрыдзэкъыкӏыну	дыщӀыпхрыдзэкъыкӏыну	фыщӀыпхрыдзэкъыкӏыну	щӀыпхрыдзэкъыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхрымыдзэкъыкӏыну	ущӀыпхрымыдзэкъыкӏыну	щӀыпхрымыдзэкъыкӏыну	дыщӀыпхрымыдзэкъыкӏыну	фыщӀыпхрымыдзэкъыкӏыну	щӀыпхрымыдзэкъыкӏыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏыу	упхрыдзэкъыкӏыу	пхрыдзэкъыкӏыу	дыпхрыдзэкъыкӏыу	фыпхрыдзэкъыкӏыу	пхрыдзэкъыкӏыу / пхрыдзэкъыкӏхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏыу	упхрымыдзэкъыкӏыу	пхрымыдзэкъыкӏыу	дыпхрымыдзэкъыкӏыу	фыпхрымыдзэкъыкӏыу	пхрымыдзэкъыкӏыу / пхрыдзэкъыкӏхэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏауэ	упхрыдзэкъыкӏауэ	пхрыдзэкъыкӏауэ	дыпхрыдзэкъыкӏауэ	фыпхрыдзэкъыкӏауэ	пхрыдзэкъыкӏауэ / пхрыдзэкъыкӏахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏауэ	упхрымыдзэкъыкӏауэ	пхрымыдзэкъыкӏауэ	дыпхрымыдзэкъыкӏауэ	фыпхрымыдзэкъыкӏауэ	пхрымыдзэкъыкӏауэ / пхрымыдзэкъыкӏахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпхрыдзэкъыкӏыурэ	упхрыдзэкъыкӏыурэ	пхрыдзэкъыкӏыурэ	дыпхрыдзэкъыкӏыурэ	фыпхрыдзэкъыкӏыурэ	пхрыдзэкъыкӏыурэ / пхрыдзэкъыкӏхэурэ пхрыдзэкъыкӏ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпхрымыдзэкъыкӏыурэ	упхрымыдзэкъыкӏыурэ	пхрымыдзэкъыкӏыурэ	дыпхрымыдзэкъыкӏыурэ	фыпхрымыдзэкъыкӏыурэ	пхрымыдзэкъыкӏыурэ / пхрымыдзэкъыкӏхэурэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхродзэкъыкӏ	сыпхродзэкъыкӏ	--	сыфпхродзэкъыкӏ	сапхродзэкъыкӏ(хэ)
уэ	успхродзэкъыкӏ	--	упхродзэкъыкӏ	утпхродзэкъыкӏ	--	уапхродзэкъыкӏ(хэ)
ар	спхродзэкъыкӏ	ппхродзэкъыкӏ	пхродзэкъыкӏ	тпхродзэкъыкӏ	фпхродзэкъыкӏ	япхродзэкъыкӏ(хэ)
дэ	--	дыппхродзэкъыкӏ	дыпхродзэкъыкӏ	--	дыфпхродзэкъыкӏ	дапхродзэкъыкӏ(хэ)
фэ	фыспхродзэкъыкӏ	--	фыпхродзэкъыкӏ	фытпхродзэкъыкӏ	--	фапхродзэкъыкӏ(хэ)
ахэр	спхродзэкъыкӏ	ппхродзэкъыкӏ	пхродзэкъыкӏ	тпхродзэкъыкӏ	фпхродзэкъыкӏ	япхродзэкъыкӏ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхры[дзэкъыкӏрэ]	сыпхры[дзэкъыкӏрэ]	--	сыфпхры[дзэкъыкӏрэ]	сапхры[дзэкъыкӏ(хэ)рэ]
уэ	успхры[дзэкъыкӏрэ]	--	упхры[дзэкъыкӏрэ]	утпхры[дзэкъыкӏрэ]	--	уапхры[дзэкъыкӏ(хэ)рэ]
ар	спхры[дзэкъыкӏрэ]	ппхры[дзэкъыкӏрэ]	пхры[дзэкъыкӏрэ]	тпхры[дзэкъыкӏрэ]	фпхры[дзэкъыкӏрэ]	япхры[дзэкъыкӏ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппхры[дзэкъыкӏрэ]	дыпхры[дзэкъыкӏрэ]	--	дыфпхры[дзэкъыкӏрэ]	дапхры[дзэкъыкӏ(хэ)рэ]
фэ	фыспхры[дзэкъыкӏрэ]	--	фыпъэпхры[дзэкъыкӏрэ]	фытпхры[дзэкъыкӏрэ]	--	фапхры[дзэкъыкӏ(хэ)рэ]
ахэр	спхры[дзэкъыкӏрэ]	ппхры[дзэкъыкӏрэ]	пхры[дзэкъыкӏрэ]	тпхры[дзэкъыкӏрэ]	фпхры[дзэкъыкӏрэ]	япхры[дзэкъыкӏ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дзэкъыкӏ]	[дзэкъыкӏ]ыр	--	[дзэкъыкӏ]хэр
Эргативнэ:	[дзэкъыкӏ]	[дзэкъыкӏ]ым	--	[дзэкъыкӏ]хэм
Послеложнэ:	[дзэкъыкӏ]кӀэ	[дзэкъыкӏ]ымкӀэ	[дзэкъыкӏ]хэкӀэ	[дзэкъыкӏ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дзэкъыкӏ]ыу	[дзэкъыкӏ]ырауэ	[дзэкъыкӏ]хэу	[дзэкъыкӏ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дзэкъыкӏ]а	[дзэкъыкӏ]ар	--	[дзэкъыкӏ]ахэр
Эргативнэ:	[дзэкъыкӏ]а	[дзэкъыкӏ]ам	--	[дзэкъыкӏ]ахэм
Послеложнэ:	[дзэкъыкӏ]акӀэ	[дзэкъыкӏ]амкӀэ	[дзэкъыкӏ]ахэкӀэ	[дзэкъыкӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дзэкъыкӏ]ауэ	[дзэкъыкӏ]арауэ	[дзэкъыкӏ]ахэу	[дзэкъыкӏ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дзэкъыкӏ]ын	[дзэкъыкӏ]ыныр	--	[дзэкъыкӏ]ынхэр
Эргативнэ:	[дзэкъыкӏ]ын	[дзэкъыкӏ]ыным	--	[дзэкъыкӏ]ынхэм
Послеложнэ:	[дзэкъыкӏ]ынкӀэ	[дзэкъыкӏ]ынымкӀэ	[дзэкъыкӏ]ынхэкӀэ	[дзэкъыкӏ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[дзэкъыкӏ]ыну	[дзэкъыкӏ]ынырауэ	[дзэкъыкӏ]ынхэу	[дзэкъыкӏ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[дзэкъыкӏ]ыну	[дзэкъыкӏ]ынур	--	[дзэкъыкӏ]ынухэр
Эргативнэ:	[дзэкъыкӏ]ыну	[дзэкъыкӏ]ынум	--	[дзэкъыкӏ]ынухэм
Послеложнэ:	[дзэкъыкӏ]ынукӀэ	[дзэкъыкӏ]ынумкӀэ	[дзэкъыкӏ]ынухэкӀэ	[дзэкъыкӏ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[дзэкъыкӏ]ынууэ	[дзэкъыкӏ]ынурауэ	[дзэкъыкӏ]ынухэу	[дзэкъыкӏ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

Зыгуэр кӀуэцӀрыдзэкъыкӀын, пхыдзэкъыкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

пхрыдзэкъыкӏын: bite or gnaw through sth.

УРЫСЫБЗЭ

пхрыдзэкъыкӏын: кусать сквозь, через что-л.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын