пхыкӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝ'tʹʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [кӏ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пхыкӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхыкӏын
щымыӀэныгъэ:	пхымыкӏын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏын	упхыкӏын	пхыкӏын	дыпхыкӏын	фыпхыкӏын	пхыкӏын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏын	упхымыкӏын	пхымыкӏын	дыпхымыкӏын	фыпхымыкӏын	пхымыкӏын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыкӏ!	фыпхыкӏ!
щымыӀэныгъэ:	упхымыкӏ!	фыпхымыкӏ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхрекӏ	упхрекӏ	пхрекӏ	дыпхрекӏ	фыпхрекӏ	пхрекӏ
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыкӏ	упхремыкӏ	пхремыкӏ	дыпхремыкӏ	фыпхремыкӏ	пхремыкӏ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхокӏ(ыр)	упхокӏ(ыр)	пхокӏ(ыр)	дыпхокӏ(ыр)	фыпхокӏ(ыр)	пхокӏ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыркъым	упхыкӏыркъым	пхыкӏыркъым	дыпхыкӏыркъым	фыпхыкӏыркъым	пхыкӏ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏ(ыр)т	упхыкӏ(ыр)т	пхыкӏ(ыр)т	дыпхыкӏ(ыр)т	фыпхыкӏ(ыр)т	пхыкӏ(ыр)т / пхыкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏ(ыр)тэкъым	упхыкӏ(ыр)тэкъым	пхыкӏ(ыр)тэкъым	дыпхыкӏ(ыр)тэкъым	фыпхыкӏ(ыр)тэкъым	пхыкӏ(ыр)тэкъым / пхыкӏхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏащ	упхыкӏащ	пхыкӏащ	дыпхыкӏащ	фыпхыкӏащ	пхыкӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏакъым	упхыкӏакъым	пхыкӏакъым	дыпхыкӏакъым	фыпхыкӏакъым	пхыкӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏат	упхыкӏат	пхыкӏат	дыпхыкӏат	фыпхыкӏат	пхыкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏатэкъым	упхыкӏатэкъым	пхыкӏатэкъым	дыпхыкӏатэкъым	фыпхыкӏатэкъым	пхыкӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъащ	упхыкӏыгъащ	пхыкӏыгъащ	дыпхыкӏыгъащ	фыпхыкӏыгъащ	пхыкӏыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъакъым	упхыкӏыгъакъым	пхыкӏыгъакъым	дыпхыкӏыгъакъым	фыпхыкӏыгъакъым	пхыкӏыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъат	упхыкӏыгъат	пхыкӏыгъат	дыпхыкӏыгъат	фыпхыкӏыгъат	пхыкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъатэкъым	упхыкӏыгъатэкъым	пхыкӏыгъатэкъым	дыпхыкӏыгъатэкъым	фыпхыкӏыгъатэкъым	пхыкӏыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏщ	упхыкӏщ	пхыкӏщ	дыпхыкӏщ	фыпхыкӏщ	пхыкӏ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏкъым	упхыкӏкъым	пхыкӏкъым	дыпхыкӏкъым	фыпхыкӏкъым	пхыкӏ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏт	упхыкӏт	пхыкӏт	дыпхыкӏт	фыпхыкӏт	пхыкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏтэкъым	упхыкӏтэкъым	пхыкӏтэкъым	дыпхыкӏтэкъым	фыпхыкӏтэкъым	пхыкӏ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынщ	упхыкӏынщ	пхыкӏынщ	дыпхыкӏынщ	фыпхыкӏынщ	пхыкӏын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынкъым	упхыкӏынкъым	пхыкӏынкъым	дыпхыкӏынкъым	фыпхыкӏынкъым	пхыкӏын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынущ	упхыкӏынущ	пхыкӏынущ	дыпхыкӏынущ	фыпхыкӏынущ	пхыкӏыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынукъым	упхыкӏынукъым	пхыкӏынукъым	дыпхыкӏынукъым	фыпхыкӏынукъым	пхыкӏыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏрэ	упхыкӏрэ	пхыкӏрэ	дыпхыкӏрэ	фыпхыкӏрэ	пхыкӏ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыркъэ	упхыкӏыркъэ	пхыкӏыркъэ	дыпхыкӏыркъэ	фыпхыкӏыркъэ	пхыкӏыркъэ / пхыкӏхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏ(ыр)т	упхыкӏ(ыр)т	пхыкӏ(ыр)т	дыпхыкӏ(ыр)т	фыпхыкӏ(ыр)т	пхыкӏ(ыр)т / пхыкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏ(ыр)тэкъэ	упхыкӏ(ыр)тэкъэ	пхыкӏ(ыр)тэкъэ	дыпхыкӏ(ыр)тэкъэ	фыпхыкӏ(ыр)тэкъэ	пхыкӏ(ыр)тэкъэ / пхыкӏхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏа	упхыкӏа	пхыкӏа	дыпхыкӏа	фыпхыкӏа	пхыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏакъэ	упхыкӏакъэ	пхыкӏакъэ	дыпхыкӏакъэ	фыпхыкӏакъэ	пхыкӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏат	упхыкӏат	пхыкӏат	дыпхыкӏат	фыпхыкӏат	пхыкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏатэкъэ	упхыкӏатэкъэ	пхыкӏатэкъэ	дыпхыкӏатэкъэ	фыпхыкӏатэкъэ	пхыкӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъа	упхыкӏыгъа	пхыкӏыгъа	дыпхыкӏыгъа	фыпхыкӏыгъа	пхыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъакъэ	упхыкӏыгъакъэ	пхыкӏыгъакъэ	дыпхыкӏыгъакъэ	фыпхыкӏыгъакъэ	пхыкӏыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъат	упхыкӏыгъат	пхыкӏыгъат	дыпхыкӏыгъат	фыпхыкӏыгъат	пхыкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъатэкъэ	упхыкӏыгъатэкъэ	пхыкӏыгъатэкъэ	дыпхыкӏыгъатэкъэ	фыпхыкӏыгъатэкъэ	пхыкӏыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏ	упхыкӏ	пхыкӏ	дыпхыкӏ	фыпхыкӏ	пхыкӏ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏкъэ	упхыкӏкъэ	пхыкӏкъэ	дыпхыкӏкъэ	фыпхыкӏкъэ	пхыкӏ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏт	упхыкӏт	пхыкӏт	дыпхыкӏт	фыпхыкӏт	пхыкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏтэкъэ	упхыкӏтэкъэ	пхыкӏтэкъэ	дыпхыкӏтэкъэ	фыпхыкӏтэкъэ	пхыкӏ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏын	упхыкӏын	пхыкӏын	дыпхыкӏын	фыпхыкӏын	пхыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынкъэ	упхыкӏынкъэ	пхыкӏынкъэ	дыпхыкӏынкъэ	фыпхыкӏынкъэ	пхыкӏын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыну	упхыкӏыну	пхыкӏыну	дыпхыкӏыну	фыпхыкӏыну	пхыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынукъэ	упхыкӏынукъэ	пхыкӏынукъэ	дыпхыкӏынукъэ	фыпхыкӏынукъэ	пхыкӏыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏмэ	упхыкӏмэ	пхыкӏмэ	дыпхыкӏмэ	фыпхыкӏмэ	пхыкӏ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏмэ	упхымыкӏмэ	пхымыкӏмэ	дыпхымыкӏмэ	фыпхымыкӏмэ	пхымыкӏ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏамэ	упхыкӏамэ	пхыкӏамэ	дыпхыкӏамэ	фыпхыкӏамэ	пхыкӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏамэ	упхымыкӏамэ	пхымыкӏамэ	дыпхымыкӏамэ	фыпхымыкӏамэ	пхымыкӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъамэ	упхыкӏыгъамэ	пхыкӏыгъамэ	дыпхыкӏыгъамэ	фыпхыкӏыгъамэ	пхыкӏыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏыгъамэ	упхымыкӏыгъамэ	пхымыкӏыгъамэ	дыпхымыкӏыгъамэ	фыпхымыкӏыгъамэ	пхымыкӏыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынмэ	упхыкӏынмэ	пхыкӏынмэ	дыпхыкӏынмэ	фыпхыкӏынмэ	пхыкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынмэ	упхымыкӏынмэ	пхымыкӏынмэ	дыпхымыкӏынмэ	фыпхымыкӏынмэ	пхымыкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынумэ	упхыкӏынумэ	пхыкӏынумэ	дыпхыкӏынумэ	фыпхыкӏынумэ	пхыкӏыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынумэ	упхымыкӏынумэ	пхымыкӏынумэ	дыпхымыкӏынумэ	фыпхымыкӏынумэ	пхымыкӏыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏтэмэ	упхыкӏтэмэ	пхыкӏтэмэ	дыпхыкӏтэмэ	фыпхыкӏтэмэ	пхыкӏ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏтэмэ	упхымыкӏтэмэ	пхымыкӏтэмэ	дыпхымыкӏтэмэ	фыпхымыкӏтэмэ	пхымыкӏ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏатэмэ	упхыкӏатэмэ	пхыкӏатэмэ	дыпхыкӏатэмэ	фыпхыкӏатэмэ	пхыкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏатэмэ	упхымыкӏатэмэ	пхымыкӏатэмэ	дыпхымыкӏатэмэ	фыпхымыкӏатэмэ	пхымыкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъатэмэ	упхыкӏыгъатэмэ	пхыкӏыгъатэмэ	дыпхыкӏыгъатэмэ	фыпхыкӏыгъатэмэ	пхыкӏыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏыгъатэмэ	упхымыкӏыгъатэмэ	пхымыкӏыгъатэмэ	дыпхымыкӏыгъатэмэ	фыпхымыкӏыгъатэмэ	пхымыкӏыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынтэмэ	упхыкӏынтэмэ	пхыкӏынтэмэ	дыпхыкӏынтэмэ	фыпхыкӏынтэмэ	пхыкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынтэмэ	упхымыкӏынтэмэ	пхымыкӏынтэмэ	дыпхымыкӏынтэмэ	фыпхымыкӏынтэмэ	пхымыкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынутэмэ	упхыкӏынутэмэ	пхыкӏынутэмэ	дыпхыкӏынутэмэ	фыпхыкӏынутэмэ	пхыкӏыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынутэмэ	упхымыкӏынутэмэ	пхымыкӏынутэмэ	дыпхымыкӏынутэмэ	фыпхымыкӏынутэмэ	пхымыкӏыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынт	упхыкӏынт	пхыкӏынт	дыпхыкӏынт	фыпхыкӏынт	пхыкӏын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынтэкъым	упхыкӏынтэкъым	пхыкӏынтэкъым	дыпхыкӏынтэкъым	фыпхыкӏынтэкъым	пхыкӏын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынут	упхыкӏынут	пхыкӏынут	дыпхыкӏынут	фыпхыкӏынут	пхыкӏыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынутэкъым	упхыкӏынутэкъым	пхыкӏынутэкъым	дыпхыкӏынутэкъым	фыпхыкӏынутэкъым	пхыкӏыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏми	упхыкӏми	пхыкӏми	дыпхыкӏми	фыпхыкӏми	пхыкӏ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏми	упхымыкӏми	пхымыкӏми	дыпхымыкӏми	фыпхымыкӏми	пхымыкӏ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏами	упхыкӏами	пхыкӏами	дыпхыкӏами	фыпхыкӏами	пхыкӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏами	упхымыкӏами	пхымыкӏами	дыпхымыкӏами	фыпхымыкӏами	пхымыкӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъами	упхыкӏыгъами	пхыкӏыгъами	дыпхыкӏыгъами	фыпхыкӏыгъами	пхыкӏыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏыгъами	упхымыкӏыгъами	пхымыкӏыгъами	дыпхымыкӏыгъами	фыпхымыкӏыгъами	пхымыкӏыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынми	упхыкӏынми	пхыкӏынми	дыпхыкӏынми	фыпхыкӏынми	пхыкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынми	упхымыкӏынми	пхымыкӏынми	дыпхымыкӏынми	фыпхымыкӏынми	пхымыкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынуми	упхыкӏынуми	пхыкӏынуми	дыпхыкӏынуми	фыпхыкӏынуми	пхыкӏыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынуми	упхымыкӏынуми	пхымыкӏынуми	дыпхымыкӏынуми	фыпхымыкӏынуми	пхымыкӏыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏтэми	упхыкӏтэми	пхыкӏтэми	дыпхыкӏтэми	фыпхыкӏтэми	пхыкӏ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏтэми	упхымыкӏтэми	пхымыкӏтэми	дыпхымыкӏтэми	фыпхымыкӏтэми	пхымыкӏ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏатэми	упхыкӏатэми	пхыкӏатэми	дыпхыкӏатэми	фыпхыкӏатэми	пхыкӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏатэми	упхымыкӏатэми	пхымыкӏатэми	дыпхымыкӏатэми	фыпхымыкӏатэми	пхымыкӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏыгъатэми	упхыкӏыгъатэми	пхыкӏыгъатэми	дыпхыкӏыгъатэми	фыпхыкӏыгъатэми	пхыкӏыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏыгъатэми	упхымыкӏыгъатэми	пхымыкӏыгъатэми	дыпхымыкӏыгъатэми	фыпхымыкӏыгъатэми	пхымыкӏыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынтэми	упхыкӏынтэми	пхыкӏынтэми	дыпхыкӏынтэми	фыпхыкӏынтэми	пхыкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынтэми	упхымыкӏынтэми	пхымыкӏынтэми	дыпхымыкӏынтэми	фыпхымыкӏынтэми	пхымыкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏынутэми	упхыкӏынутэми	пхыкӏынутэми	дыпхыкӏынутэми	фыпхыкӏынутэми	пхыкӏыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏынутэми	упхымыкӏынутэми	пхымыкӏынутэми	дыпхымыкӏынутэми	фыпхымыкӏынутэми	пхымыкӏыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏаи	упхыкӏаи	пхыкӏаи	дыпхыкӏаи	фыпхыкӏаи	пхыкӏаи
щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏакъыми	упхыкӏакъыми	пхыкӏакъыми	дыпхыкӏакъыми	фыпхыкӏакъыми	пхыкӏакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏащэрэт	упхыкӏащэрэт	пхыкӏащэрэт	дыпхыкӏащэрэт	фыпхыкӏащэрэт	пхыкӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпхымыкӏащэрэт	упхымыкӏащэрэт	пхымыкӏащэрэт	дыпхымыкӏащэрэт	фыпхымыкӏащэрэт	пхымыкӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнщ	упхыкӏагъэнщ	пхыкӏагъэнщ	дыпхыкӏагъэнщ	фыпхыкӏагъэнщ	пхыкӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнкъым	упхыкӏагъэнкъым	пхыкӏагъэнкъым	дыпхыкӏагъэнкъым	фыпхыкӏагъэнкъым	пхыкӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнт	упхыкӏагъэнт	пхыкӏагъэнт	дыпхыкӏагъэнт	фыпхыкӏагъэнт	пхыкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнтэкъым	упхыкӏагъэнтэкъым	пхыкӏагъэнтэкъым	дыпхыкӏагъэнтэкъым	фыпхыкӏагъэнтэкъым	пхыкӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэн	упхыкӏагъэн	пхыкӏагъэн	дыпхыкӏагъэн	фыпхыкӏагъэн	пхыкӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнкъэ	упхыкӏагъэнкъэ	пхыкӏагъэнкъэ	дыпхыкӏагъэнкъэ	фыпхыкӏагъэнкъэ	пхыкӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнт	упхыкӏагъэнт	пхыкӏагъэнт	дыпхыкӏагъэнт	фыпхыкӏагъэнт	пхыкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнтэкъэ	упхыкӏагъэнтэкъэ	пхыкӏагъэнтэкъэ	дыпхыкӏагъэнтэкъэ	фыпхыкӏагъэнтэкъэ	пхыкӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнкӏ	упхыкӏагъэнкӏ	пхыкӏагъэнкӏ	дыпхыкӏагъэнкӏ	фыпхыкӏагъэнкӏ	пхыкӏагъэнкӏ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнукъым	упхыкӏагъэнукъым	пхыкӏагъэнукъым	дыпхыкӏагъэнукъым	фыпхыкӏагъэнукъым	пхыкӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнут	упхыкӏагъэнут	пхыкӏагъэнут	дыпхыкӏагъэнут	фыпхыкӏагъэнут	пхыкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнутэкъым	упхыкӏагъэнутэкъым	пхыкӏагъэнутэкъым	дыпхыкӏагъэнутэкъым	фыпхыкӏагъэнутэкъым	пхыкӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэну	упхыкӏагъэну	пхыкӏагъэну	дыпхыкӏагъэну	фыпхыкӏагъэну	пхыкӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнукъэ	упхыкӏагъэнукъэ	пхыкӏагъэнукъэ	дыпхыкӏагъэнукъэ	фыпхыкӏагъэнукъэ	пхыкӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнут	упхыкӏагъэнут	пхыкӏагъэнут	дыпхыкӏагъэнут	фыпхыкӏагъэнут	пхыкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыкӏагъэнутэкъэ	упхыкӏагъэнутэкъэ	пхыкӏагъэнутэкъэ	дыпхыкӏагъэнутэкъэ	фыпхыкӏагъэнутэкъэ	пхыкӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏ	упхыкӏ	пхыкӏ	дыпхыкӏ	фыпхыкӏ	пхыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏ	упхымыкӏ	пхымыкӏ	дыпхымыкӏ	фыпхымыкӏ	пхымыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏа	упхыкӏа	пхыкӏа	дыпхыкӏа	фыпхыкӏа	пхыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏа	упхымыкӏа	пхымыкӏа	дыпхымыкӏа	фыпхымыкӏа	пхымыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏыгъа	упхыкӏыгъа	пхыкӏыгъа	дыпхыкӏыгъа	фыпхыкӏыгъа	пхыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏыгъа	упхымыкӏыгъа	пхымыкӏыгъа	дыпхымыкӏыгъа	фыпхымыкӏыгъа	пхымыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏын	упхыкӏын	пхыкӏын	дыпхыкӏын	фыпхыкӏын	пхыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏын	упхымыкӏын	пхымыкӏын	дыпхымыкӏын	фыпхымыкӏын	пхымыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏыну	упхыкӏыну	пхыкӏыну	дыпхыкӏыну	фыпхыкӏыну	пхыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏыну	упхымыкӏыну	пхымыкӏыну	дыпхымыкӏыну	фыпхымыкӏыну	пхымыкӏыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупх зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыкӏ	узэрыпхыкӏ	зэрыпхыкӏ	дызэрыпхыкӏ	фызэрыпхыкӏ	зэрыпхыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыкӏ	узэрыпхымыкӏ	зэрыпхымыкӏ	дызэрыпхымыкӏ	фызэрыпхымыкӏ	зэрыпхымыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыкӏа	узэрыпхыкӏа	зэрыпхыкӏа	дызэрыпхыкӏа	фызэрыпхыкӏа	зэрыпхыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыкӏа	узэрыпхымыкӏа	зэрыпхымыкӏа	дызэрыпхымыкӏа	фызэрыпхымыкӏа	зэрыпхымыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыкӏыгъа	узэрыпхыкӏыгъа	зэрыпхыкӏыгъа	дызэрыпхыкӏыгъа	фызэрыпхыкӏыгъа	зэрыпхыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыкӏыгъа	узэрыпхымыкӏыгъа	зэрыпхымыкӏыгъа	дызэрыпхымыкӏыгъа	фызэрыпхымыкӏыгъа	зэрыпхымыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыкӏын	узэрыпхыкӏын	зэрыпхыкӏын	дызэрыпхыкӏын	фызэрыпхыкӏын	зэрыпхыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыкӏын	узэрыпхымыкӏын	зэрыпхымыкӏын	дызэрыпхымыкӏын	фызэрыпхымыкӏын	зэрыпхымыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыкӏыну	узэрыпхыкӏыну	зэрыпхыкӏыну	дызэрыпхыкӏыну	фызэрыпхыкӏыну	зэрыпхыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыкӏыну	узэрыпхымыкӏыну	зэрыпхымыкӏыну	дызэрыпхымыкӏыну	фызэрыпхымыкӏыну	зэрыпхымыкӏыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыкӏ	ущыпхыкӏ	щыпхыкӏ	дыщыпхыкӏ	фыщыпхыкӏ	щыпхыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыкӏ	ущыпхымыкӏ	щыпхымыкӏ	дыщыпхымыкӏ	фыщыпхымыкӏ	щыпхымыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыкӏа	ущыпхыкӏа	ущыпхыкӏа	дыщыпхыкӏа	фыщыпхыкӏа	щыпхыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыкӏа	фыщипхымыкӏа	щыпхымыкӏа	дыщыпхымыкӏа	фыщыпхымыкӏа	щыпхымыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыкӏыгъа	ущыпхыкӏыгъа	щыпхыкӏыгъа	дыщыпхыкӏыгъа	фыщыпхыкӏыгъа	щыпхыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыкӏыгъа	ущыпхымыкӏыгъа	щыпхымыкӏыгъа	дыщыпхымыкӏыгъа	фыщыпхымыкӏыгъа	щыпхымыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыкӏын	ущыпхыкӏын	щыпхыкӏын	дыщыпхыкӏын	фыщыпхыкӏын	щыпхыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыкӏын	ущыпхыкӏын	щыпхымыкӏын	дыщыпхымыкӏын	фыщыпхымыкӏын	щыпхымыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыкӏыну	ущыпхыкӏыну	щыпхыкӏыну	дыщыпхыкӏыну	фыщыпхыкӏыну	щыпхыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыкӏыну	ущыпхымыкӏыну	щыпхымыкӏыну	дыщыпхымыкӏыну	фыщыпхымыкӏыну	щыпхымыкӏыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыкӏ	уздыпхыкӏ	здыпхыкӏ	дыздыпхыкӏ	фыздыпхыкӏ	здыпхыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыкӏ	уздыпхымыкӏ	здыпхымыкӏ	дыздыпхымыкӏ	фыздыпхымыкӏ	здыпхымыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыкӏа	уздыпхыкӏа	здыпхыкӏа	дыздыпхыкӏа	фыздыпхыкӏа	здыпхыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыкӏа	уздыпхымыкӏа	здыпхымыкӏа	дыздыпхымыкӏа	фыздыпхымыкӏа	здыпхымыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыкӏыгъа	уздыпхыкӏыгъа	здыпхыкӏыгъа	дыздыпхыкӏыгъа	фыздыпхыкӏыгъа	здыпхыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыкӏыгъа	уздыпхымыкӏыгъа	здыпхымыкӏыгъа	дыздыпхымыкӏыгъа	фыздыпхымыкӏыгъа	здыпхымыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыкӏын	уздыпхыкӏын	здыпхыкӏын	дыздыпхыкӏын	фыздыпхыкӏын	здыпхыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыкӏын	уздыпхымыкӏын	здыпхымыкӏын	дыздыпхымыкӏын	фыздыпхымыкӏын	здыпхымыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыкӏыну	уздыпхыкӏыну	здыпхыкӏыну	дыздыпхыкӏыну	фыздыпхыкӏыну	здыпхыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыкӏыну	уздыпхымыкӏыну	здыпхымыкӏыну	дыздыпхымыкӏыну	фыздыпхымыкӏыну	здыпхымыкӏыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыкӏ	ущӀыпхыкӏ	щӀыпхыкӏ	дыщӀыпхыкӏ	фыщӀыпхыкӏ	щӀыпхыкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыкӏ	ущӀыпхымыкӏ	щӀыпхымыкӏ	дыщӀыпхымыкӏ	фыщӀыпхымыкӏ	щӀыпхымыкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыкӏа	ущӀыпхыкӏӀекӏа	щӀыпхыкӏа	дыщӀыпхыкӏа	фыщӀыпхыкӏа	щӀыпхыкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыкӏа	ущӀыпхымыкӏа	щӀыпхымыкӏа	дыщӀыпхымыкӏа	фыщӀыпхымыкӏа	щӀыпхымыкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыкӏыгъа	ущӀыпхыкӏыгъа	щӀыпхыкӏыгъа	дыщӀыпхыкӏыгъа	фыщӀыпхыкӏыгъа	щӀыпхыкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыкӏыгъа	ущӀыпхымыкӏыгъа	щӀыпхымыкӏыгъа	дыщӀыпхымыкӏыгъа	фыщӀыпхымыкӏыгъа	щӀыпхымыкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыкӏын	ущӀыпхыкӏын	щӀыпхыкӏын	дыщӀыпхыкӏын	фыщӀыпхыкӏын	щӀыпхыкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыкӏын	ущӀыпхымыкӏын	щӀыпхымыкӏын	дыщӀыпхымыкӏын	фыщӀыпхымыкӏын	щӀыпхымыкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыкӏыну	ущӀыпхыкӏыну	щӀыпхыкӏыну	дыщӀыпхыкӏыну	фыщӀыпхыкӏыну	щӀыпхыкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыкӏыну	ущӀыпхымыкӏыну	щӀыпхымыкӏыну	дыщӀыпхымыкӏыну	фыщӀыпхымыкӏыну	щӀыпхымыкӏыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏыу	упхыкӏыу	пхыкӏыу	дыпхыкӏыу	фыпхыкӏыу	пхыкӏыу / пхыкӏхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏыу	упхымыкӏыу	пхымыкӏыу	дыпхымыкӏыу	фыпхымыкӏыу	пхымыкӏыу / пхыкӏхэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏауэ	упхыкӏауэ	пхыкӏауэ	дыпхыкӏауэ	фыпхыкӏауэ	пхыкӏауэ / пхыкӏахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏауэ	упхымыкӏауэ	пхымыкӏауэ	дыпхымыкӏауэ	фыпхымыкӏауэ	пхымыкӏауэ / пхымыкӏахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпхыкӏыурэ	упхыкӏыурэ	пхыкӏыурэ	дыпхыкӏыурэ	фыпхыкӏыурэ	пхыкӏыурэ / пхыкӏхэурэ пхыкӏ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпхымыкӏыурэ	упхымыкӏыурэ	пхымыкӏыурэ	дыпхымыкӏыурэ	фыпхымыкӏыурэ	пхымыкӏыурэ / пхымыкӏхэурэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхокӏ	сыпхокӏ	--	сыфпхокӏ	сапхокӏ(хэ)
уэ	успхокӏ	--	упхокӏ	утпхокӏ	--	уапхокӏ(хэ)
ар	спхокӏ	ппхокӏ	пхокӏ	тпхокӏ	фпхокӏ	япхокӏ(хэ)
дэ	--	дыппхокӏ	дыпхокӏ	--	дыфпхокӏ	дапхокӏ(хэ)
фэ	фыспхокӏ	--	фыпхокӏ	фытпхокӏ	--	фапхокӏ(хэ)
ахэр	спхокӏ	ппхокӏ	пхокӏ	тпхокӏ	фпхокӏ	япхокӏ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхы[кӏрэ]	сыпхы[кӏрэ]	--	сыфпхы[кӏрэ]	сапхы[кӏ(хэ)рэ]
уэ	успхы[кӏрэ]	--	упхы[кӏрэ]	утпхы[кӏрэ]	--	уапхы[кӏ(хэ)рэ]
ар	спхы[кӏрэ]	ппхы[кӏрэ]	пхы[кӏрэ]	тпхы[кӏрэ]	фпхы[кӏрэ]	япхы[кӏ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппхы[кӏрэ]	дыпхы[кӏрэ]	--	дыфпхы[кӏрэ]	дапхы[кӏ(хэ)рэ]
фэ	фыспхы[кӏрэ]	--	фыпъэпхы[кӏрэ]	фытпхы[кӏрэ]	--	фапхы[кӏ(хэ)рэ]
ахэр	спхы[кӏрэ]	ппхы[кӏрэ]	пхы[кӏрэ]	тпхы[кӏрэ]	фпхы[кӏрэ]	япхы[кӏ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏ]	[кӏ]ыр	--	[кӏ]хэр
Эргативнэ:	[кӏ]	[кӏ]ым	--	[кӏ]хэм
Послеложнэ:	[кӏ]кӀэ	[кӏ]ымкӀэ	[кӏ]хэкӀэ	[кӏ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏ]ыу	[кӏ]ырауэ	[кӏ]хэу	[кӏ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏ]а	[кӏ]ар	--	[кӏ]ахэр
Эргативнэ:	[кӏ]а	[кӏ]ам	--	[кӏ]ахэм
Послеложнэ:	[кӏ]акӀэ	[кӏ]амкӀэ	[кӏ]ахэкӀэ	[кӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏ]ауэ	[кӏ]арауэ	[кӏ]ахэу	[кӏ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏ]ын	[кӏ]ыныр	--	[кӏ]ынхэр
Эргативнэ:	[кӏ]ын	[кӏ]ыным	--	[кӏ]ынхэм
Послеложнэ:	[кӏ]ынкӀэ	[кӏ]ынымкӀэ	[кӏ]ынхэкӀэ	[кӏ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[кӏ]ыну	[кӏ]ынырауэ	[кӏ]ынхэу	[кӏ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[кӏ]ыну	[кӏ]ынур	--	[кӏ]ынухэр
Эргативнэ:	[кӏ]ыну	[кӏ]ынум	--	[кӏ]ынухэм
Послеложнэ:	[кӏ]ынукӀэ	[кӏ]ынумкӀэ	[кӏ]ынухэкӀэ	[кӏ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[кӏ]ынууэ	[кӏ]ынурауэ	[кӏ]ынухэу	[кӏ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым кӀуэцӀрькӀын.
2. Зыгуэрым пщӀэ иӀэн, гъуэгу игъуэтын, кӀуэцӀрыкӀын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Мэзым пхыкӀын.
• Ӏуэхур пхыкӀын.
• Лэжьыгъэр пхыкӀын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхыкӏын: 1. pass or go through sth 2. pass (by competition); be accepted, enrolled, chosen (about sb or sth)
• Мэзым пхыкӀын: go through the woods
• Ӏуэхур пхыкӀын: the case was accepted.
• Лэжьыгъэр пхыкӀын: the work was accepted.

УРЫСЫБЗЭ

• пхыкӏын: 1. пройти сквозь что-л. 2. пройти (по конкурсу); оказаться принятым, зачисленным, избранным (о ком-чём-л.)
• Мэзым пхыкӀын: пройти через лес.
• Ӏуэхур пхыкӀын: дело оказалось принятым.
• Лэжьыгъэр пхыкӀын: работа оказалась принятой

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын