Тхыгъэр къыздрахар Википсалъалъэ
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
Глагол лъэӏэс "пхын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
пхын
|
| щымыӀэныгъэ: |
мыпхын
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
спхын |
ппхын |
ипхын |
тпхын |
фпхын |
япхын
|
| щымыӀэныгъэ: |
сымыпхын |
умыпхын |
имыпхын |
дымыпхын |
фымыпхын |
ямыпхын
|
| Унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
пхы! |
фпхы!
|
| щымыӀэныгъэ: |
умыпх! |
фымыпх!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
срепх |
урепх |
ирепх |
дрепх |
фрепх |
ирепх
|
| щымыӀэныгъэ: |
сремыпх |
уремыпх |
иремыпх |
дремыпх |
фремыпх |
иремыпх
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сопх(ыр) |
уопх(ыр) / бопх(ыр) |
епх(ыр) |
допх(ыр) |
фопх(ыр) |
япх(ыр)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыркъым |
ппхыркъым |
ипхыркъым |
тпхыркъым |
фпхыркъым |
япхыркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхы(р)т |
ппхы(р)т |
ипхы(р)т |
тпхы(р)т |
фпхы(р)т |
япхы(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхы(р)тэкъым |
ппхы(р)тэкъым |
ипхы(р)тэкъым |
тпхы(р)тэкъым |
фпхы(р)тэкъым |
япхы(р)тэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхащ |
ппхащ |
ипхащ |
тпхащ |
фпхащ |
япхащ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхакъым |
ппхакъым |
ипхакъым |
тпхакъым |
фпхакъым |
япхакъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхат |
ппхат |
ипхат |
тпхат |
фпхат |
япхат
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхатэкъым |
ппхатэкъым |
ипхатэкъым |
тпхатэкъым |
фпхатэкъым |
япхатэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъащ |
ппхыгъащ |
ипхыгъащ |
тпхыгъащ |
фпхыгъащ |
япхыгъащ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыгъакъым |
ппхыгъакъым |
ипхыгъакъым |
тпхыгъакъым |
фпхыгъакъым |
япхыгъакъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъат |
ппхыгъат |
ипхыгъат |
тпхыгъат |
фпхыгъат |
япхыгъат
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыгъатэкъым |
ппхыгъатэкъым |
ипхыгъатэкъым |
тпхыгъатэкъым |
фпхыгъатэкъым |
япхыгъатэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
спхыщ |
ппхыщ |
ипхщ |
тпхыщ |
фпхыщ |
япхщ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
спхыкъым |
ппхыкъым |
ипхкъым |
тпхыкъым |
фпхыкъым |
япхкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
спхыт |
ппхыт |
ипхт |
тпхыт |
фпхыт |
япхт
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
спхытэкъым |
ппхытэкъым |
ипхтэкъым |
тпхытэкъым |
фпхытэкъым |
япхтэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынщ |
ппхынщ |
ипхынщ |
тпхынщ |
фпхынщ |
япхынщ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынкъым |
ппхынкъым |
ипхынкъым |
тпхынкъым |
фпхынкъым |
япхынкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынущ |
ппхынущ |
ипхынущ |
тпхынущ |
фпхынущ |
япхынущ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынукъым |
ппхынукъым |
ипхынукъым |
тпхынукъым |
фпхынукъым |
япхынукъым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхырэ |
ппхырэ |
ипхрэ |
тпхырэ |
фпхырэ |
япхрэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыркъэ |
ппхыркъэ |
ипхыркъэ |
тпхыркъэ |
фпхыркъэ |
япхыркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхы(р)т |
ппхы(р)т |
ипхы(р)т |
тпхы(р)т |
фпхы(р)т |
япхы(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхы(р)тэкъэ |
ппхы(р)тэкъэ |
ипх(ыр)тэкъэ |
тпхы(р)тэкъэ |
фпхы(р)тэкъэ |
япх(ыр)тэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спха |
ппха |
ипха |
тпха |
фпха |
япха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхакъэ |
ппхакъэ |
ипхакъэ |
тпхакъэ |
фпхакъэ |
япхакъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхат |
ппхат |
ипхат |
тпхат |
фпхат |
япхат
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхатэкъэ |
ппхатэкъэ |
ипхатэкъэ |
тпхатэкъэ |
фпхатэкъэ |
япхатэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъа |
ппхыгъа |
ипхыгъа |
тпхыгъа |
фпхыгъа |
япхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: |
спхыгъакъэ |
ппхыгъакъэ |
ипхыгъакъэ |
тпхыгъакъэ |
фпхыгъакъэ |
япхыгъакъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъат |
ппхыгъат |
ипхыгъат |
тпхыгъат |
фпхыгъат |
япхыгъат
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхыгъатэкъэ |
ппхыгъатэкъэ |
ипхыгъатэкъэ |
тпхыгъатэкъэ |
фпхыгъатэкъэ |
япхыгъатэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
спхы |
ппхы |
ипх |
тпхы |
фпхы |
япх
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
спхыкъэ |
ппхыкъэ |
ипхкъэ |
тпхыкъэ |
фпхыкъэ |
япхкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
спхыт |
ппхыт |
ипхт |
тпхыт |
фпхыт |
япхт
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
спхытэкъэ |
ппхытэкъэ |
ипхтэкъэ |
тпхытэкъэ |
фпхытэкъэ |
япхтэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхын |
ппхын |
ипхын |
тпхын |
фпхын |
япхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынкъэ |
ппхынкъэ |
ипхынкъэ |
тпхынкъэ |
фпхынкъэ |
япхынкъэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыну |
ппхыну |
ипхыну |
тпхыну |
фпхыну |
япхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынукъэ |
ппхынукъэ |
ипхынукъэ |
тпхынукъэ |
фпхынукъэ |
япхынукъэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхымэ |
ппхымэ |
ипхмэ |
тпхымэ |
фпхымэ |
япхмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхмэ |
умыпхмэ |
имыпхмэ |
дымыпхмэ |
фымыпхмэ |
ямыпхмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхамэ |
ппхамэ |
ипхамэ |
тпхамэ |
фпхамэ |
япхамэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхамэ |
умыпхамэ |
имыпхамэ |
дымыпхамэ |
фымыпхамэ |
ямыпхамэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъамэ |
ппхыгъамэ |
ипхыгъамэ |
тпхыгъамэ |
фпхыгъамэ |
япхыгъамэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъамэ |
умыпхыгъамэ |
имыпхыгъамэ |
дымыпхыгъамэ |
фымыпхыгъамэ |
ямыпхыгъамэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынмэ |
ппхынмэ |
ипхынмэ |
тпхынмэ |
фпхынмэ |
япхынмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынмэ |
умыпхынмэ |
имыпхынмэ |
дымыпхынмэ |
фымыпхынмэ |
ямыпхынмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынумэ |
ппхынумэ |
ипхынумэ |
тпхынумэ |
фпхынумэ |
япхынумэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынумэ |
умыпхынумэ |
имыпхынумэ |
дымыпхынумэ |
фымыпхынумэ |
ямыпхынумэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхытэмэ |
ппхытэмэ |
ипхтэмэ |
тпхытэмэ |
фпхытэмэ |
япхтэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхтэмэ |
умыпхтэмэ |
имыпхтэмэ |
дымыпхтэмэ |
фымыпхтэмэ |
ямыпхтэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхатэмэ |
ппхатэмэ |
ипхатэмэ |
тпхатэмэ |
фпхатэмэ |
япхатэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхатэмэ |
умыпхатэмэ |
имыпхатэмэ |
дымыпхатэмэ |
фымыпхатэмэ |
ямыпхатэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъатэмэ |
ппхыгъатэмэ |
ипхыгъатэмэ |
тпхыгъатэмэ |
фпхыгъатэмэ |
япхыгъатэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъатэмэ |
умыпхыгъатэмэ |
имыпхыгъатэмэ |
дымыпхыгъатэмэ |
фымыпхыгъатэмэ |
ямыпхыгъатэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынтэмэ |
ппхынтэмэ |
ипхынтэмэ |
тпхынтэмэ |
фпхынтэмэ |
япхынтэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынтэмэ |
умыпхынтэмэ |
имыпхынтэмэ |
дымыпхынтэмэ |
фымыпхынтэмэ |
ямыпхынтэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынутэмэ |
ппхынутэмэ |
ипхынутэмэ |
тпхынутэмэ |
фпхынутэмэ |
япхынутэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынутэмэ |
умыпхынутэмэ |
имыпхынутэмэ |
дымыпхынутэмэ |
фымыпхынутэмэ |
ямыпхынутэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынт |
ппхынт |
ипхынт |
тпхынт |
фпхынт |
япхынт
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынтэкъым |
ппхынтэкъым |
ипхынтэкъым |
тпхынтэкъым |
фпхынтэкъым |
япхынтэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынут |
ппхынут |
ипхынут |
тпхынут |
фпхынут |
япхынут
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынутэкъым |
ппхынутэкъым |
ипхынутэкъым |
тпхынутэкъым |
фпхынутэкъым |
япхынутэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыми |
ппхыми |
ипхми |
тпхыми |
фпхыми |
япхми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхми |
умыпхми |
имыпхми |
дымыпхми |
фымыпхми |
ямыпхми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхами |
ппхами |
ипхами |
тпхами |
фпхами |
япхами
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхами |
умыпхами |
имыпхами |
дымыпхами |
фымыпхами |
ямыпхами
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъами |
ппхыгъами |
ипхыгъами |
тпхыгъами |
фпхыгъами |
япхыгъами
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъами |
умыпхыгъами |
имыпхыгъами |
дымыпхыгъами |
фымыпхыгъами |
ямыпхыгъами
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынми |
ппхынми |
ипхынми |
тпхынми |
фпхынми |
япхынми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынми |
умыпхынми |
имыпхынми |
дымыпхынми |
фымыпхынми |
ямыпхынми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынуми |
ппхынуми |
ипхынуми |
тпхынуми |
фпхынуми |
япхынуми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынуми |
умыпхынуми |
имыпхынуми |
дымыпхынуми |
фымыпхынуми |
ямыпхынуми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхытэми |
ппхытэми |
ипхтэми |
тпхытэми |
фпхытэми |
япхтэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхтэми |
умыпхтэми |
имыпхтэми |
дымыпхтэми |
фымыпхтэми |
ямыпхтэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхатэми |
ппхатэми |
ипхатэми |
тпхатэми |
фпхатэми |
япхатэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхатэми |
умыпхатэми |
имыпхатэми |
дымыпхатэми |
фымыпхатэми |
ямыпхатэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъатэми |
ппхыгъатэми |
ипхыгъатэми |
тпхыгъатэми |
фпхыгъатэми |
япхыгъатэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъатэми |
умыпхыгъатэми |
имыпхыгъатэми |
дымыпхыгъатэми |
фымыпхыгъатэми |
ямыпхыгъатэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынтэми |
ппхынтэми |
ипхынтэми |
тпхынтэми |
фпхынтэми |
япхынтэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынтэми |
умыпхынтэми |
имыпхынтэми |
дымыпхынтэми |
фымыпхынтэми |
ямыпхынтэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынутэми |
ппхынутэми |
ипхынутэми |
тпхынутэми |
фпхэнутэми |
япхэнутэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынутэми |
умыпхынутэми |
имыпхынутэми |
дымыпхынутэми |
фымыпхынутэми |
ямыпхынутэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
спхаи |
ппхаи |
ипхаи |
тпхаи |
фпхаи |
япхаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сымыпхаи |
умыпхаи |
имыпхаи |
дымыпхаи |
фымыпхаи |
ямыпхаи
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
спхащэрэт |
ппхащэрэт |
ипхащэрэт |
тпхащэрэт |
фпхащэрэт |
япхащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сымыпхащэрэт |
умыпхащэрэт |
имыпхащэрэт |
дымыпхащэрэт |
фымыпхащэрэт |
ямыпхащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнщ |
ппхагъэнщ |
ипхагъэнщ |
тпхагъэнщ |
фпхагъэнщ |
япхагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнкъым |
ппхагъэнкъым |
ипхагъэнкъым |
тпхагъэнкъым |
фпхагъэнкъым |
япхагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнт |
ппхагъэнт |
ипхагъэнт |
тпхагъэнт |
фпхагъэнт |
япхагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнтэкъым |
ппхагъэнтэкъым |
ипхагъэнтэкъым |
тпхагъэнтэкъым |
фпхагъэнтэкъым |
япхагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэн |
ппхагъэн |
ипхагъэн |
тпхагъэн |
фпхагъэн |
япхагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнкъэ |
ппхагъэнкъэ |
ипхагъэнкъэ |
тпхагъэнкъэ |
фпхагъэнкъэ |
япхагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнт |
ппхагъэнт |
ипхагъэнт |
тпхагъэнт |
фпхагъэнт |
япхагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнтэкъэ |
ппхагъэнтэкъэ |
ипхагъэнтэкъэ |
тпхагъэнтэкъэ |
фпхагъэнтэкъэ |
япхагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнущ |
ппхагъэнущ |
ипхагъэнущ |
тпхагъэнущ |
фпхагъэнущ |
япхагъэнущ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнукъым |
ппхагъэнукъым |
ипхагъэнукъым |
тпхагъэнукъым |
фпхагъэнукъым |
япхагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнут |
ппхагъэнут |
ипхагъэнут |
тпхагъэнут |
фпхагъэнут |
япхагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнутэкъым |
ппхагъэнутэкъым |
ипхагъэнутэкъым |
тпхагъэнутэкъым |
фпхагъэнутэкъым |
япхагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэну |
ппхагъэну |
ипхагъэну |
тпхагъэну |
фпхагъэну |
япхагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнукъэ |
ппхагъэнукъэ |
ипхагъэнукъэ |
тпхагъэнукъэ |
фпхагъэнукъэ |
япхагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнут |
ппхагъэнут |
ипхагъэнут |
тпхагъэнут |
фпхагъэнут |
япхагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнутэкъэ |
ппхагъэнутэкъэ |
ипхагъэнутэкъэ |
тпхагъэнутэкъэ |
фпхагъэнутэкъэ |
япхагъэнутэкъэ
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
зыпх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зыпха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зыпхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зыпхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зыпхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпхыну
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
спхы |
ппхы |
ипх |
тпхы |
фпхы |
япх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпх |
умыпх |
имыпх |
дымыпх |
фымыпх |
ямыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
спха |
ппха |
ипха |
тпха |
фпха |
япха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпха |
умыпха |
имыпха |
дымыпха |
фымыпха |
ямыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
спхыгъа |
ппхыгъа |
ипхыгъа |
тпхыгъа |
фпхыгъа |
япхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхыгъа |
умыпхыгъа |
имыпхыгъа |
дымыпхыгъа |
фымыпхыгъа |
ямыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
спхын |
ппхын |
ипхын |
тпхын |
фпхын |
япхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхын |
умыпхын |
имыпхын |
дымыпхын |
фымыпхын |
ямыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
спхыну |
ппхыну |
ипхыну |
тпхыну |
фпхыну |
япхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхыну |
умыпхыну |
имыпхыну |
дымыпхыну |
фымыпхыну |
ямыпхыну
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
пхы
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
пха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
пхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
пхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
пхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпхыну
|
| Обстоятельственнэ причастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспх |
зэрыппх |
зэрипх |
зэрытпх |
зэрыфпх |
зэрапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпх |
зэрумыпх |
зэримыпх |
зэрыдмыпх |
зэрывмыпх |
зэрамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспха |
зэрыппха |
зэрипха |
зэрытпха |
зэрыфпха |
зэрапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпха |
зэрумыпха |
зэримыпха |
зэрыдмыпха |
зэрывмыпха |
зэрамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспхыгъа |
зэрыппхыгъа |
зэрипхыгъа |
зэрытпхыгъа |
зэрыфпхыгъа |
зэрапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпхыгъа |
зэрумыпхыгъа |
зэримыпхыгъа |
зэрыдмыпхыгъа |
зэрывмыпхыгъа |
зэрамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспхын |
зэрыппхын |
зэрипхын |
зэрытпхын |
зэрыфпхын |
зэрапхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпхын |
зэрумыпхын |
зэримыпхын |
зэрыдмыпхын |
зэрывмыпхын |
зэрамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспхыну |
зэрыппхыну |
зэрипхыну |
зэрытпхыну |
зэрыфпхыну |
зэрапхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпхыну |
зэрумыпхыну |
зэримыпхыну |
зэрыдмыпхыну |
зэрывмыпхыну |
зэрамыпхыну
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
щыспх |
щыппх |
щипх |
щытпх |
щыфпх |
щапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпх |
щумыпх |
щимыпх |
щыдмыпх |
щывмыпх |
щамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щыспха |
щыппха |
щипха |
щытпха |
щыфпха |
щапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпха |
щумыпха |
щимыпха |
щыдмыпха |
щывмыпха |
щамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щыспхыгъа |
щыппхыгъа |
щипхыгъа |
щытпхыгъа |
щыфпхыгъа |
щапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпхыгъа |
щумыпхыгъа |
щимыпхыгъа |
щыдмыпхыгъа |
щывмыпхыгъа |
щамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щыспхын |
щыппхын |
щипхын |
щытпхын |
щыфпхын |
щапхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпхын |
щумыпхын |
щимыпхын |
щыдмыпхын |
щывмыпхын |
щамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щыспхыну |
щыппхыну |
щипхыну |
щытпхыну |
щыфпхыну |
щапхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпхыну |
щумыпхыну |
щимыпхыну |
щыдмыпхыну |
щывмыпхыну |
щамыпхыну
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
здэспх |
здэппх |
здипх |
здэтпх |
здэфпх |
здапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпх |
здумыпх |
здимыпх |
здэдмыпх |
здэвмыпх |
здамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
здэспха |
здэппха |
здипха |
здэтпха |
здэфпха |
здапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпха |
здумыпха |
здимыпха |
здэдмыпха |
здэвмыпха |
здамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
здэспхыгъа |
здэппхыгъа |
здипхыгъа |
здэтпхыгъа |
здэфпхыгъа |
здапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпхыгъа |
здумыпхыгъа |
здимыпхыгъа |
здэдмыпхыгъа |
здэвмыпхыгъа |
здамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
здэспхын |
здэппхын |
здипхын |
здэтпхын |
здэфпхын |
здапхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпхын |
здумыпхын |
здимыпхын |
здэдмыпхын |
здэвмыпхын |
здамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
здэспхыну |
здэппхыну |
здипхыну |
здэтпхыну |
здэфпхыну |
здапхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпхыну |
здумыпхыну |
здимыпхыну |
здэдмыпхыну |
здэвмыпхыну |
здамыпхыну
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспх |
щӀэппх |
щӀипх |
щӀэтпх |
щӀэфпх |
щӀапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпх |
щӀумыпх |
щӀимыпх |
щӀэдмыпх |
щӀэвмыпх |
щӀамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспха |
щӀэппха |
щӀипха |
щӀэтпха |
щӀэфпха |
щӀапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпха |
щӀумыпха |
щӀимыпха |
щӀэдмыпха |
щӀэвмыпха |
щӀамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспхыгъа |
щӀэппхыгъа |
щӀипхыгъа |
щӀэтпхыгъа |
щӀэфпхыгъа |
щӀапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпхыгъа |
щӀумыпхыгъа |
щӀимыпхыгъа |
щӀэдмыпхыгъа |
щӀэвмыпхыгъа |
щӀамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспхын |
щӀэппхын |
щӀипхын |
щӀэтпхын |
щӀэфпхын |
щӀапхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпхын |
щӀумыпхын |
щӀимыпхын |
щӀэдмыпхын |
щӀэвмыпхын |
щӀамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспхыну |
щӀэппхыну |
щӀипхыну |
щӀэтпхыну |
щӀэфпхыну |
щӀапхэну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпхыну |
щӀумыпхыну |
щӀимыпхыну |
щӀэдмыпхыну |
щӀэвмыпхыну |
щӀамыпхыну
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
спхыуэ |
ппхыуэ |
ипху |
тпхыуэ |
фпхыуэ |
япху
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпху |
умыпху |
имыпху |
дымыпху |
фымыпху |
ямыпху
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
спхауэ |
ппхауэ |
ипхауэ |
тпхауэ |
фпхауэ |
япхауэ
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхауэ |
умыпхауэ |
имыпхауэ |
дымыпхауэ |
фымыпхауэ |
ямыпхауэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
спхыурэ |
ппхыурэ |
ипхурэ |
тпхыурэ |
фпхыурэ |
япхурэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сымыпхурэ |
умыпхурэ |
имыпхурэ |
дымыпхурэ |
фымыпхурэ |
ямыпхурэ
|
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
|
|
Прямой Дополненэ |
|
|
|
|
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
узопх |
сопх |
-- |
фызопх |
сопх(хэ)
|
| уэ |
сыбопх |
-- |
уопх / бопх |
дыбопх |
-- |
уопх(хэ) / бопх(хэ)
|
| абы |
сепх |
уепх |
епх |
депх |
фепх |
епх(хэ)
|
| дэ |
-- |
удопх |
допх |
-- |
фыдопх |
допх(хэ)
|
| фэ |
сывопх |
-- |
фопх |
дывопх |
-- |
фопх(хэ)
|
| абыхэм |
сапх |
уапх |
япх |
дапх |
фапх |
япх(хэ)
|
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) |
|
|
Прямой Дополненэ |
|
|
|
|
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
ус[пхрэ] |
с[пхырэ] |
-- |
фыс[пхрэ] |
с[пхы(хэ)рэ]
|
| уэ |
сып[пхрэ] |
-- |
п[пхырэ] |
дып[пхрэ] |
-- |
п[пхы(хэ)рэ]
|
| абы |
си[пхрэ] |
уи[пхрэ] |
и[пхрэ] |
ди[пхрэ] |
фи[пхрэ] |
и[пх(хэ)рэ]
|
| дэ |
-- |
ут[пхрэ] |
т[пхырэ] |
-- |
фыт[пхрэ] |
т[пхы(хэ)рэ]
|
| фэ |
сыф[пхрэ] |
-- |
ф[пхырэ] |
дыф[пхрэ] |
-- |
ф[пхы(хэ)рэ]
|
| абыхэм |
са[пхрэ] |
уа[пхрэ] |
я[пхрэ] |
да[пхрэ] |
фа[пхрэ] |
я[пх(хэ)рэ]
|
|
|
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]ы |
[пх]ыр |
-- |
[пх]ыхэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]ы |
[пх]ым |
-- |
[пх]ыхэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]ыкӀэ |
[пх]ымкӀэ |
[пх]ыхэкӀэ |
[пх]ыхэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[пх]у |
[пх]ырауэ |
[пх]ыхэу |
[пх]ыхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]а |
[пх]ар |
-- |
[пх]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]а |
[пх]ам |
-- |
[пх]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]акӀэ |
[пх]амкӀэ |
[пх]ахэкӀэ |
[пх]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[пх]ауэ |
[пх]арауэ |
[пх]ахэу |
[пх]ахэрауэ
|
|
|
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]ын |
[пх]ыныр |
-- |
[пх]ынхэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]ын |
[пх]ыным |
-- |
[пх]ынхэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]ынкӀэ |
[пх]ынымкӀэ |
[пх]ынхэкӀэ |
[пх]ынхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[пх]ыну |
[пх]ынырауэ |
[пх]ынхэу |
[пх]ынхэрауэ
|
|
|
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]ыну |
[пх]ынур |
-- |
[пх]ынухэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]ыну |
[пх]ынум |
-- |
[пх]ынухэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]ынукӀэ |
[пх]ынумкӀэ |
[пх]ынухэкӀэ |
[пх]ынухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[пх]ынууэ |
[пх]ынурауэ |
[пх]ынухэу |
[пх]ынухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- КӀапсэ быдэу епшэкӀыурэ щхьэхуимыт щӀын.
ЩАПХЪЭХЭР
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
- пхын: tie up or bind sth
- Мэлым и лъакъуэхэр пхын: tie up a sheeps legs.
УРЫСЫБЗЭ
- пхын: связать кого-что-л.
- Мэлым и лъакъуэхэр пхын: связать ноги у овцы.
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)
ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС
ЭТИМОЛОГИЕ
КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ
ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ
Глагол лъэӏэс "пхын"-м и спряженэ
| Инфинитив (масдар) |
|
| щыӀэныгъэ: |
пхын
|
| щымыӀэныгъэ: |
мыпхын
|
| Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
спхын |
ппхын |
ипхын |
тпхын |
фпхын |
япхын
|
| щымыӀэныгъэ: |
сымыпхын |
умыпхын |
имыпхын |
дымыпхын |
фымыпхын |
ямыпхын
|
| Унафэ наклоненэ |
уэ |
фэ
|
| щыӀэныгъэ: |
пхы! |
фпхы!
|
| щымыӀэныгъэ: |
умыпх! |
фымыпх!
|
| Ре-кӀэ унафэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
срепх |
урепх |
ирепх |
дрепх |
фрепх |
ирепх
|
| щымыӀэныгъэ: |
сремыпх |
уремыпх |
иремыпх |
дремыпх |
фремыпх |
иремыпх
|
| ЗэраӀуатэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
сопх(ыр) |
уопх(ыр) / бопх(ыр) |
епх(ыр) |
допх(ыр) |
фопх(ыр) |
япх(ыр)
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыркъым |
ппхыркъым |
ипхыркъым |
тпхыркъым |
фпхыркъым |
япхыркъым
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхы(р)т |
ппхы(р)т |
ипхы(р)т |
тпхы(р)т |
фпхы(р)т |
япхы(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхы(р)тэкъым |
ппхы(р)тэкъым |
ипхы(р)тэкъым |
тпхы(р)тэкъым |
фпхы(р)тэкъым |
япхы(р)тэкъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхащ |
ппхащ |
ипхащ |
тпхащ |
фпхащ |
япхащ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхакъым |
ппхакъым |
ипхакъым |
тпхакъым |
фпхакъым |
япхакъым
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхат |
ппхат |
ипхат |
тпхат |
фпхат |
япхат
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхатэкъым |
ппхатэкъым |
ипхатэкъым |
тпхатэкъым |
фпхатэкъым |
япхатэкъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъащ |
ппхыгъащ |
ипхыгъащ |
тпхыгъащ |
фпхыгъащ |
япхыгъащ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыгъакъым |
ппхыгъакъым |
ипхыгъакъым |
тпхыгъакъым |
фпхыгъакъым |
япхыгъакъым
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъат |
ппхыгъат |
ипхыгъат |
тпхыгъат |
фпхыгъат |
япхыгъат
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыгъатэкъым |
ппхыгъатэкъым |
ипхыгъатэкъым |
тпхыгъатэкъым |
фпхыгъатэкъым |
япхыгъатэкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
спхыщ |
ппхыщ |
ипхщ |
тпхыщ |
фпхыщ |
япхщ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
спхыкъым |
ппхыкъым |
ипхкъым |
тпхыкъым |
фпхыкъым |
япхкъым
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
спхыт |
ппхыт |
ипхт |
тпхыт |
фпхыт |
япхт
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
спхытэкъым |
ппхытэкъым |
ипхтэкъым |
тпхытэкъым |
фпхытэкъым |
япхтэкъым
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынщ |
ппхынщ |
ипхынщ |
тпхынщ |
фпхынщ |
япхынщ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынкъым |
ппхынкъым |
ипхынкъым |
тпхынкъым |
фпхынкъым |
япхынкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынущ |
ппхынущ |
ипхынущ |
тпхынущ |
фпхынущ |
япхынущ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынукъым |
ппхынукъым |
ипхынукъым |
тпхынукъым |
фпхынукъым |
япхынукъым
|
| ЗэрыупщӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхырэ |
ппхырэ |
ипхрэ |
тпхырэ |
фпхырэ |
япхрэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхыркъэ |
ппхыркъэ |
ипхыркъэ |
тпхыркъэ |
фпхыркъэ |
япхыркъэ
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхы(р)т |
ппхы(р)т |
ипхы(р)т |
тпхы(р)т |
фпхы(р)т |
япхы(р)т
|
| блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхы(р)тэкъэ |
ппхы(р)тэкъэ |
ипх(ыр)тэкъэ |
тпхы(р)тэкъэ |
фпхы(р)тэкъэ |
япх(ыр)тэкъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спха |
ппха |
ипха |
тпха |
фпха |
япха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхакъэ |
ппхакъэ |
ипхакъэ |
тпхакъэ |
фпхакъэ |
япхакъэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ: |
спхат |
ппхат |
ипхат |
тпхат |
фпхат |
япхат
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхатэкъэ |
ппхатэкъэ |
ипхатэкъэ |
тпхатэкъэ |
фпхатэкъэ |
япхатэкъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъа |
ппхыгъа |
ипхыгъа |
тпхыгъа |
фпхыгъа |
япхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ: |
спхыгъакъэ |
ппхыгъакъэ |
ипхыгъакъэ |
тпхыгъакъэ |
фпхыгъакъэ |
япхыгъакъэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыгъат |
ппхыгъат |
ипхыгъат |
тпхыгъат |
фпхыгъат |
япхыгъат
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
спхыгъатэкъэ |
ппхыгъатэкъэ |
ипхыгъатэкъэ |
тпхыгъатэкъэ |
фпхыгъатэкъэ |
япхыгъатэкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ: |
спхы |
ппхы |
ипх |
тпхы |
фпхы |
япх
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ: |
спхыкъэ |
ппхыкъэ |
ипхкъэ |
тпхыкъэ |
фпхыкъэ |
япхкъэ
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ: |
спхыт |
ппхыт |
ипхт |
тпхыт |
фпхыт |
япхт
|
| блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ: |
спхытэкъэ |
ппхытэкъэ |
ипхтэкъэ |
тпхытэкъэ |
фпхытэкъэ |
япхтэкъэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхын |
ппхын |
ипхын |
тпхын |
фпхын |
япхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынкъэ |
ппхынкъэ |
ипхынкъэ |
тпхынкъэ |
фпхынкъэ |
япхынкъэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыну |
ппхыну |
ипхыну |
тпхыну |
фпхыну |
япхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынукъэ |
ппхынукъэ |
ипхынукъэ |
тпхынукъэ |
фпхынукъэ |
япхынукъэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхымэ |
ппхымэ |
ипхмэ |
тпхымэ |
фпхымэ |
япхмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхмэ |
умыпхмэ |
имыпхмэ |
дымыпхмэ |
фымыпхмэ |
ямыпхмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхамэ |
ппхамэ |
ипхамэ |
тпхамэ |
фпхамэ |
япхамэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхамэ |
умыпхамэ |
имыпхамэ |
дымыпхамэ |
фымыпхамэ |
ямыпхамэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъамэ |
ппхыгъамэ |
ипхыгъамэ |
тпхыгъамэ |
фпхыгъамэ |
япхыгъамэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъамэ |
умыпхыгъамэ |
имыпхыгъамэ |
дымыпхыгъамэ |
фымыпхыгъамэ |
ямыпхыгъамэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынмэ |
ппхынмэ |
ипхынмэ |
тпхынмэ |
фпхынмэ |
япхынмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынмэ |
умыпхынмэ |
имыпхынмэ |
дымыпхынмэ |
фымыпхынмэ |
ямыпхынмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынумэ |
ппхынумэ |
ипхынумэ |
тпхынумэ |
фпхынумэ |
япхынумэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынумэ |
умыпхынумэ |
имыпхынумэ |
дымыпхынумэ |
фымыпхынумэ |
ямыпхынумэ
|
| условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхытэмэ |
ппхытэмэ |
ипхтэмэ |
тпхытэмэ |
фпхытэмэ |
япхтэмэ
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхтэмэ |
умыпхтэмэ |
имыпхтэмэ |
дымыпхтэмэ |
фымыпхтэмэ |
ямыпхтэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхатэмэ |
ппхатэмэ |
ипхатэмэ |
тпхатэмэ |
фпхатэмэ |
япхатэмэ
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхатэмэ |
умыпхатэмэ |
имыпхатэмэ |
дымыпхатэмэ |
фымыпхатэмэ |
ямыпхатэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъатэмэ |
ппхыгъатэмэ |
ипхыгъатэмэ |
тпхыгъатэмэ |
фпхыгъатэмэ |
япхыгъатэмэ
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъатэмэ |
умыпхыгъатэмэ |
имыпхыгъатэмэ |
дымыпхыгъатэмэ |
фымыпхыгъатэмэ |
ямыпхыгъатэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынтэмэ |
ппхынтэмэ |
ипхынтэмэ |
тпхынтэмэ |
фпхынтэмэ |
япхынтэмэ
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынтэмэ |
умыпхынтэмэ |
имыпхынтэмэ |
дымыпхынтэмэ |
фымыпхынтэмэ |
ямыпхынтэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынутэмэ |
ппхынутэмэ |
ипхынутэмэ |
тпхынутэмэ |
фпхынутэмэ |
япхынутэмэ
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынутэмэ |
умыпхынутэмэ |
имыпхынутэмэ |
дымыпхынутэмэ |
фымыпхынутэмэ |
ямыпхынутэмэ
|
| сослагательнэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынт |
ппхынт |
ипхынт |
тпхынт |
фпхынт |
япхынт
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынтэкъым |
ппхынтэкъым |
ипхынтэкъым |
тпхынтэкъым |
фпхынтэкъым |
япхынтэкъым
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынут |
ппхынут |
ипхынут |
тпхынут |
фпхынут |
япхынут
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
спхынутэкъым |
ппхынутэкъым |
ипхынутэкъым |
тпхынутэкъым |
фпхынутэкъым |
япхынутэкъым
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхыми |
ппхыми |
ипхми |
тпхыми |
фпхыми |
япхми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхми |
умыпхми |
имыпхми |
дымыпхми |
фымыпхми |
ямыпхми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхами |
ппхами |
ипхами |
тпхами |
фпхами |
япхами
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхами |
умыпхами |
имыпхами |
дымыпхами |
фымыпхами |
ямыпхами
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъами |
ппхыгъами |
ипхыгъами |
тпхыгъами |
фпхыгъами |
япхыгъами
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъами |
умыпхыгъами |
имыпхыгъами |
дымыпхыгъами |
фымыпхыгъами |
ямыпхыгъами
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынми |
ппхынми |
ипхынми |
тпхынми |
фпхынми |
япхынми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынми |
умыпхынми |
имыпхынми |
дымыпхынми |
фымыпхынми |
ямыпхынми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынуми |
ппхынуми |
ипхынуми |
тпхынуми |
фпхынуми |
япхынуми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынуми |
умыпхынуми |
имыпхынуми |
дымыпхынуми |
фымыпхынуми |
ямыпхынуми
|
| уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман – щыӀэныгъэ: |
спхытэми |
ппхытэми |
ипхтэми |
тпхытэми |
фпхытэми |
япхтэми
|
| ит зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхтэми |
умыпхтэми |
имыпхтэми |
дымыпхтэми |
фымыпхтэми |
ямыпхтэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ: |
спхатэми |
ппхатэми |
ипхатэми |
тпхатэми |
фпхатэми |
япхатэми
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхатэми |
умыпхатэми |
имыпхатэми |
дымыпхатэми |
фымыпхатэми |
ямыпхатэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ: |
спхыгъатэми |
ппхыгъатэми |
ипхыгъатэми |
тпхыгъатэми |
фпхыгъатэми |
япхыгъатэми
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхыгъатэми |
умыпхыгъатэми |
имыпхыгъатэми |
дымыпхыгъатэми |
фымыпхыгъатэми |
ямыпхыгъатэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынтэми |
ппхынтэми |
ипхынтэми |
тпхынтэми |
фпхынтэми |
япхынтэми
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынтэми |
умыпхынтэми |
имыпхынтэми |
дымыпхынтэми |
фымыпхынтэми |
ямыпхынтэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ: |
спхынутэми |
ппхынутэми |
ипхынутэми |
тпхынутэми |
фпхэнутэми |
япхэнутэми
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ: |
сымыпхынутэми |
умыпхынутэми |
имыпхынутэми |
дымыпхынутэми |
фымыпхынутэми |
ямыпхынутэми
|
| гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
спхаи |
ппхаи |
ипхаи |
тпхаи |
фпхаи |
япхаи
|
| щымыӀэныгъэ: |
сымыпхаи |
умыпхаи |
имыпхаи |
дымыпхаи |
фымыпхаи |
ямыпхаи
|
| фӀэфӀыныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| щыӀэныгъэ: |
спхащэрэт |
ппхащэрэт |
ипхащэрэт |
тпхащэрэт |
фпхащэрэт |
япхащэрэт
|
| щымыӀэныгъэ: |
сымыпхащэрэт |
умыпхащэрэт |
имыпхащэрэт |
дымыпхащэрэт |
фымыпхащэрэт |
ямыпхащэрэт
|
| шэч къытехьэныгъэ наклоненэ |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнщ |
ппхагъэнщ |
ипхагъэнщ |
тпхагъэнщ |
фпхагъэнщ |
япхагъэнщ
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнкъым |
ппхагъэнкъым |
ипхагъэнкъым |
тпхагъэнкъым |
фпхагъэнкъым |
япхагъэнкъым
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнт |
ппхагъэнт |
ипхагъэнт |
тпхагъэнт |
фпхагъэнт |
япхагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнтэкъым |
ппхагъэнтэкъым |
ипхагъэнтэкъым |
тпхагъэнтэкъым |
фпхагъэнтэкъым |
япхагъэнтэкъым
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэн |
ппхагъэн |
ипхагъэн |
тпхагъэн |
фпхагъэн |
япхагъэн
|
| гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнкъэ |
ппхагъэнкъэ |
ипхагъэнкъэ |
тпхагъэнкъэ |
фпхагъэнкъэ |
япхагъэнкъэ
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнт |
ппхагъэнт |
ипхагъэнт |
тпхагъэнт |
фпхагъэнт |
япхагъэнт
|
| гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнтэкъэ |
ппхагъэнтэкъэ |
ипхагъэнтэкъэ |
тпхагъэнтэкъэ |
фпхагъэнтэкъэ |
япхагъэнтэкъэ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнущ |
ппхагъэнущ |
ипхагъэнущ |
тпхагъэнущ |
фпхагъэнущ |
япхагъэнущ
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнукъым |
ппхагъэнукъым |
ипхагъэнукъым |
тпхагъэнукъым |
фпхагъэнукъым |
япхагъэнукъым
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнут |
ппхагъэнут |
ипхагъэнут |
тпхагъэнут |
фпхагъэнут |
япхагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнутэкъым |
ппхагъэнутэкъым |
ипхагъэнутэкъым |
тпхагъэнутэкъым |
фпхагъэнутэкъым |
япхагъэнутэкъым
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэну |
ппхагъэну |
ипхагъэну |
тпхагъэну |
фпхагъэну |
япхагъэну
|
| гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнукъэ |
ппхагъэнукъэ |
ипхагъэнукъэ |
тпхагъэнукъэ |
фпхагъэнукъэ |
япхагъэнукъэ
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ: |
спхагъэнут |
ппхагъэнут |
ипхагъэнут |
тпхагъэнут |
фпхагъэнут |
япхагъэнут
|
| гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ: |
спхагъэнутэкъэ |
ппхагъэнутэкъэ |
ипхагъэнутэкъэ |
тпхагъэнутэкъэ |
фпхагъэнутэкъэ |
япхагъэнутэкъэ
|
| Зылэжь (субъектнэ) причастие |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
зыпх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зыпха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зыпхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зыпхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зыпхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зымыпхыну
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту) |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
спхы |
ппхы |
ипх |
тпхы |
фпхы |
япх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпх |
умыпх |
имыпх |
дымыпх |
фымыпх |
ямыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
спха |
ппха |
ипха |
тпха |
фпха |
япха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпха |
умыпха |
имыпха |
дымыпха |
фымыпха |
ямыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
спхыгъа |
ппхыгъа |
ипхыгъа |
тпхыгъа |
фпхыгъа |
япхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхыгъа |
умыпхыгъа |
имыпхыгъа |
дымыпхыгъа |
фымыпхыгъа |
ямыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
спхын |
ппхын |
ипхын |
тпхын |
фпхын |
япхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхын |
умыпхын |
имыпхын |
дымыпхын |
фымыпхын |
ямыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
спхыну |
ппхыну |
ипхыну |
тпхыну |
фпхыну |
япхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхыну |
умыпхыну |
имыпхыну |
дымыпхыну |
фымыпхыну |
ямыпхыну
|
| Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ) |
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
пхы
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
пха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
пхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
пхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
пхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
мыпхыну
|
| Обстоятельственнэ причастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспх |
зэрыппх |
зэрипх |
зэрытпх |
зэрыфпх |
зэрапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпх |
зэрумыпх |
зэримыпх |
зэрыдмыпх |
зэрывмыпх |
зэрамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспха |
зэрыппха |
зэрипха |
зэрытпха |
зэрыфпха |
зэрапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпха |
зэрумыпха |
зэримыпха |
зэрыдмыпха |
зэрывмыпха |
зэрамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспхыгъа |
зэрыппхыгъа |
зэрипхыгъа |
зэрытпхыгъа |
зэрыфпхыгъа |
зэрапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпхыгъа |
зэрумыпхыгъа |
зэримыпхыгъа |
зэрыдмыпхыгъа |
зэрывмыпхыгъа |
зэрамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспхын |
зэрыппхын |
зэрипхын |
зэрытпхын |
зэрыфпхын |
зэрапхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпхын |
зэрумыпхын |
зэримыпхын |
зэрыдмыпхын |
зэрывмыпхын |
зэрамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ |
зэрыспхыну |
зэрыппхыну |
зэрипхыну |
зэрытпхыну |
зэрыфпхыну |
зэрапхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ |
зэрызмыпхыну |
зэрумыпхыну |
зэримыпхыну |
зэрыдмыпхыну |
зэрывмыпхыну |
зэрамыпхыну
|
| Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
щыспх |
щыппх |
щипх |
щытпх |
щыфпх |
щапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпх |
щумыпх |
щимыпх |
щыдмыпх |
щывмыпх |
щамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щыспха |
щыппха |
щипха |
щытпха |
щыфпха |
щапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпха |
щумыпха |
щимыпха |
щыдмыпха |
щывмыпха |
щамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щыспхыгъа |
щыппхыгъа |
щипхыгъа |
щытпхыгъа |
щыфпхыгъа |
щапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпхыгъа |
щумыпхыгъа |
щимыпхыгъа |
щыдмыпхыгъа |
щывмыпхыгъа |
щамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щыспхын |
щыппхын |
щипхын |
щытпхын |
щыфпхын |
щапхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпхын |
щумыпхын |
щимыпхын |
щыдмыпхын |
щывмыпхын |
щамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щыспхыну |
щыппхыну |
щипхыну |
щытпхыну |
щыфпхыну |
щапхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щызмыпхыну |
щумыпхыну |
щимыпхыну |
щыдмыпхыну |
щывмыпхыну |
щамыпхыну
|
| ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
здэспх |
здэппх |
здипх |
здэтпх |
здэфпх |
здапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпх |
здумыпх |
здимыпх |
здэдмыпх |
здэвмыпх |
здамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
здэспха |
здэппха |
здипха |
здэтпха |
здэфпха |
здапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпха |
здумыпха |
здимыпха |
здэдмыпха |
здэвмыпха |
здамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
здэспхыгъа |
здэппхыгъа |
здипхыгъа |
здэтпхыгъа |
здэфпхыгъа |
здапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпхыгъа |
здумыпхыгъа |
здимыпхыгъа |
здэдмыпхыгъа |
здэвмыпхыгъа |
здамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
здэспхын |
здэппхын |
здипхын |
здэтпхын |
здэфпхын |
здапхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпхын |
здумыпхын |
здимыпхын |
здэдмыпхын |
здэвмыпхын |
здамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
здэспхыну |
здэппхыну |
здипхыну |
здэтпхыну |
здэфпхыну |
здапхыну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
здэзмыпхыну |
здумыпхыну |
здимыпхыну |
здэдмыпхыну |
здэвмыпхыну |
здамыпхыну
|
| Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие |
|
|
|
|
|
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспх |
щӀэппх |
щӀипх |
щӀэтпх |
щӀэфпх |
щӀапх
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпх |
щӀумыпх |
щӀимыпх |
щӀэдмыпх |
щӀэвмыпх |
щӀамыпх
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспха |
щӀэппха |
щӀипха |
щӀэтпха |
щӀэфпха |
щӀапха
|
| блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпха |
щӀумыпха |
щӀимыпха |
щӀэдмыпха |
щӀэвмыпха |
щӀамыпха
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспхыгъа |
щӀэппхыгъа |
щӀипхыгъа |
щӀэтпхыгъа |
щӀэфпхыгъа |
щӀапхыгъа
|
| блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпхыгъа |
щӀумыпхыгъа |
щӀимыпхыгъа |
щӀэдмыпхыгъа |
щӀэвмыпхыгъа |
щӀамыпхыгъа
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспхын |
щӀэппхын |
щӀипхын |
щӀэтпхын |
щӀэфпхын |
щӀапхын
|
| къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпхын |
щӀумыпхын |
щӀимыпхын |
щӀэдмыпхын |
щӀэвмыпхын |
щӀамыпхын
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ |
щӀэспхыну |
щӀэппхыну |
щӀипхыну |
щӀэтпхыну |
щӀэфпхыну |
щӀапхэну
|
| къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ |
щӀэзмыпхыну |
щӀумыпхыну |
щӀимыпхыну |
щӀэдмыпхыну |
щӀэвмыпхыну |
щӀамыпхыну
|
| Деепричастиехэр |
сэ |
уэ |
абы |
дэ |
фэ |
абыхэм
|
| ит зэман - щыӀэныгъэ |
спхыуэ |
ппхыуэ |
ипху |
тпхыуэ |
фпхыуэ |
япху
|
| ит зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпху |
умыпху |
имыпху |
дымыпху |
фымыпху |
ямыпху
|
| блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ |
спхауэ |
ппхауэ |
ипхауэ |
тпхауэ |
фпхауэ |
япхауэ
|
| блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ |
сымыпхауэ |
умыпхауэ |
имыпхауэ |
дымыпхауэ |
фымыпхауэ |
ямыпхауэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ |
спхыурэ |
ппхыурэ |
ипхурэ |
тпхыурэ |
фпхыурэ |
япхурэ
|
| урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ |
сымыпхурэ |
умыпхурэ |
имыпхурэ |
дымыпхурэ |
фымыпхурэ |
ямыпхурэ
|
| Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ |
|
|
Прямой Дополненэ |
|
|
|
|
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
узопх |
сопх |
-- |
фызопх |
сопх(хэ)
|
| уэ |
сыбопх |
-- |
уопх / бопх |
дыбопх |
-- |
уопх(хэ) / бопх(хэ)
|
| абы |
сепх |
уепх |
епх |
депх |
фепх |
епх(хэ)
|
| дэ |
-- |
удопх |
допх |
-- |
фыдопх |
допх(хэ)
|
| фэ |
сывопх |
-- |
фопх |
дывопх |
-- |
фопх(хэ)
|
| абыхэм |
сапх |
уапх |
япх |
дапх |
фапх |
япх(хэ)
|
| Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ) |
|
|
Прямой Дополненэ |
|
|
|
|
сэ |
уэ |
ар |
дэ |
фэ |
ахэр
|
| Подлежащэ |
|
|
|
|
|
|
| сэ |
-- |
ус[пхрэ] |
с[пхырэ] |
-- |
фыс[пхрэ] |
с[пхы(хэ)рэ]
|
| уэ |
сып[пхрэ] |
-- |
п[пхырэ] |
дып[пхрэ] |
-- |
п[пхы(хэ)рэ]
|
| абы |
си[пхрэ] |
уи[пхрэ] |
и[пхрэ] |
ди[пхрэ] |
фи[пхрэ] |
и[пх(хэ)рэ]
|
| дэ |
-- |
ут[пхрэ] |
т[пхырэ] |
-- |
фыт[пхрэ] |
т[пхы(хэ)рэ]
|
| фэ |
сыф[пхрэ] |
-- |
ф[пхырэ] |
дыф[пхрэ] |
-- |
ф[пхы(хэ)рэ]
|
| абыхэм |
са[пхрэ] |
уа[пхрэ] |
я[пхрэ] |
да[пхрэ] |
фа[пхрэ] |
я[пх(хэ)рэ]
|
|
|
-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]ы |
[пх]ыр |
-- |
[пх]ыхэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]ы |
[пх]ым |
-- |
[пх]ыхэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]ыкӀэ |
[пх]ымкӀэ |
[пх]ыхэкӀэ |
[пх]ыхэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[пх]у |
[пх]ырауэ |
[пх]ыхэу |
[пх]ыхэрауэ
|
|
|
-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]а |
[пх]ар |
-- |
[пх]ахэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]а |
[пх]ам |
-- |
[пх]ахэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]акӀэ |
[пх]амкӀэ |
[пх]ахэкӀэ |
[пх]ахэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[пх]ауэ |
[пх]арауэ |
[пх]ахэу |
[пх]ахэрауэ
|
|
|
-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]ын |
[пх]ыныр |
-- |
[пх]ынхэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]ын |
[пх]ыным |
-- |
[пх]ынхэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]ынкӀэ |
[пх]ынымкӀэ |
[пх]ынхэкӀэ |
[пх]ынхэмкӀэ
|
| 'Обстоятельственнэ: |
[пх]ыну |
[пх]ынырауэ |
[пх]ынхэу |
[пх]ынхэрауэ
|
|
|
-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр |
|
|
|
Закъуэ бжьыгъэ |
|
Куэд бжьыгъэ |
|
|
Мыбелджылы |
Белджылы |
Мыбелджылы |
Белджылы
|
| Именительнэ: |
[пх]ыну |
[пх]ынур |
-- |
[пх]ынухэр
|
| Эргативнэ: |
[пх]ыну |
[пх]ынум |
-- |
[пх]ынухэм
|
| Послеложнэ: |
[пх]ынукӀэ |
[пх]ынумкӀэ |
[пх]ынухэкӀэ |
[пх]ынухэмкӀэ
|
| Обстоятельственнэ: |
[пх]ынууэ |
[пх]ынурауэ |
[пх]ынухэу |
[пх]ынухэрауэ
|
МЫХЬЭНЭ
- Цыр цыпхкӀэ гъэкъэбзэн, дэлъэфын.
ЩАПХЪЭХЭР
- Цыр пщӀыни, удэни, пхыни, цыӀэрылъхьэ щӀыни, джыни, зэӀущэни хуейт. Черкес таурыхъхэр, сборник
ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР
НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР
ИНДЖЫЛЫБЗЭ
УРЫСЫБЗЭ
БИБЛИОГРАФИЕ
Библиографием еплъын
