пхыуцӏыныкӏын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝwǝtʹsǝnǝˈtʹʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [уцӏын] + -ы + -кӏ + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пхыуцӏыныкӏын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхыуцӏыныкӏын
щымыӀэныгъэ:	пхымыуцӏыныкӏын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏын	упхыуцӏыныкӏын	пхыуцӏыныкӏын	дыпхыуцӏыныкӏын	фыпхыуцӏыныкӏын	пхыуцӏыныкӏын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏын	упхымыуцӏыныкӏын	пхымыуцӏыныкӏын	дыпхымыуцӏыныкӏын	фыпхымыуцӏыныкӏын	пхымыуцӏыныкӏын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыуцӏыныкӏ!	фыпхыуцӏыныкӏ!
щымыӀэныгъэ:	упхымыуцӏыныкӏ!	фыпхымыуцӏыныкӏ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхреуцӏыныкӏ	упхреуцӏыныкӏ	пхреуцӏыныкӏ	дыпхреуцӏыныкӏ	фыпхреуцӏыныкӏ	пхреуцӏыныкӏ
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыуцӏыныкӏ	упхремыуцӏыныкӏ	пхремыуцӏыныкӏ	дыпхремыуцӏыныкӏ	фыпхремыуцӏыныкӏ	пхремыуцӏыныкӏ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхоуцӏыныкӏ(ыр)	упхоуцӏыныкӏ(ыр)	пхоуцӏыныкӏ(ыр)	дыпхоуцӏыныкӏ(ыр)	фыпхоуцӏыныкӏ(ыр)	пхоуцӏыныкӏ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыркъым	упхыуцӏыныкӏыркъым	пхыуцӏыныкӏыркъым	дыпхыуцӏыныкӏыркъым	фыпхыуцӏыныкӏыркъым	пхыуцӏыныкӏ(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏ(ыр)т	упхыуцӏыныкӏ(ыр)т	пхыуцӏыныкӏ(ыр)т	дыпхыуцӏыныкӏ(ыр)т	фыпхыуцӏыныкӏ(ыр)т	пхыуцӏыныкӏ(ыр)т / пхыуцӏыныкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъым	упхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъым	пхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъым	дыпхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъым	фыпхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъым	пхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъым / пхыуцӏыныкӏхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏащ	упхыуцӏыныкӏащ	пхыуцӏыныкӏащ	дыпхыуцӏыныкӏащ	фыпхыуцӏыныкӏащ	пхыуцӏыныкӏа(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏакъым	упхыуцӏыныкӏакъым	пхыуцӏыныкӏакъым	дыпхыуцӏыныкӏакъым	фыпхыуцӏыныкӏакъым	пхыуцӏыныкӏа(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏат	упхыуцӏыныкӏат	пхыуцӏыныкӏат	дыпхыуцӏыныкӏат	фыпхыуцӏыныкӏат	пхыуцӏыныкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏатэкъым	упхыуцӏыныкӏатэкъым	пхыуцӏыныкӏатэкъым	дыпхыуцӏыныкӏатэкъым	фыпхыуцӏыныкӏатэкъым	пхыуцӏыныкӏа(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъащ	упхыуцӏыныкӏыгъащ	пхыуцӏыныкӏыгъащ	дыпхыуцӏыныкӏыгъащ	фыпхыуцӏыныкӏыгъащ	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъакъым	упхыуцӏыныкӏыгъакъым	пхыуцӏыныкӏыгъакъым	дыпхыуцӏыныкӏыгъакъым	фыпхыуцӏыныкӏыгъакъым	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъат	упхыуцӏыныкӏыгъат	пхыуцӏыныкӏыгъат	дыпхыуцӏыныкӏыгъат	фыпхыуцӏыныкӏыгъат	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъатэкъым	упхыуцӏыныкӏыгъатэкъым	пхыуцӏыныкӏыгъатэкъым	дыпхыуцӏыныкӏыгъатэкъым	фыпхыуцӏыныкӏыгъатэкъым	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏщ	упхыуцӏыныкӏщ	пхыуцӏыныкӏщ	дыпхыуцӏыныкӏщ	фыпхыуцӏыныкӏщ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏкъым	упхыуцӏыныкӏкъым	пхыуцӏыныкӏкъым	дыпхыуцӏыныкӏкъым	фыпхыуцӏыныкӏкъым	пхыуцӏыныкӏ(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏт	упхыуцӏыныкӏт	пхыуцӏыныкӏт	дыпхыуцӏыныкӏт	фыпхыуцӏыныкӏт	пхыуцӏыныкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏтэкъым	упхыуцӏыныкӏтэкъым	пхыуцӏыныкӏтэкъым	дыпхыуцӏыныкӏтэкъым	фыпхыуцӏыныкӏтэкъым	пхыуцӏыныкӏ(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынщ	упхыуцӏыныкӏынщ	пхыуцӏыныкӏынщ	дыпхыуцӏыныкӏынщ	фыпхыуцӏыныкӏынщ	пхыуцӏыныкӏын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынкъым	упхыуцӏыныкӏынкъым	пхыуцӏыныкӏынкъым	дыпхыуцӏыныкӏынкъым	фыпхыуцӏыныкӏынкъым	пхыуцӏыныкӏын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынущ	упхыуцӏыныкӏынущ	пхыуцӏыныкӏынущ	дыпхыуцӏыныкӏынущ	фыпхыуцӏыныкӏынущ	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынукъым	упхыуцӏыныкӏынукъым	пхыуцӏыныкӏынукъым	дыпхыуцӏыныкӏынукъым	фыпхыуцӏыныкӏынукъым	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏрэ	упхыуцӏыныкӏрэ	пхыуцӏыныкӏрэ	дыпхыуцӏыныкӏрэ	фыпхыуцӏыныкӏрэ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыркъэ	упхыуцӏыныкӏыркъэ	пхыуцӏыныкӏыркъэ	дыпхыуцӏыныкӏыркъэ	фыпхыуцӏыныкӏыркъэ	пхыуцӏыныкӏыркъэ / пхыуцӏыныкӏхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏ(ыр)т	упхыуцӏыныкӏ(ыр)т	пхыуцӏыныкӏ(ыр)т	дыпхыуцӏыныкӏ(ыр)т	фыпхыуцӏыныкӏ(ыр)т	пхыуцӏыныкӏ(ыр)т / пхыуцӏыныкӏхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъэ	упхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъэ	пхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъэ	дыпхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъэ	фыпхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъэ	пхыуцӏыныкӏ(ыр)тэкъэ / пхыуцӏыныкӏхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏа	упхыуцӏыныкӏа	пхыуцӏыныкӏа	дыпхыуцӏыныкӏа	фыпхыуцӏыныкӏа	пхыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏакъэ	упхыуцӏыныкӏакъэ	пхыуцӏыныкӏакъэ	дыпхыуцӏыныкӏакъэ	фыпхыуцӏыныкӏакъэ	пхыуцӏыныкӏа(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏат	упхыуцӏыныкӏат	пхыуцӏыныкӏат	дыпхыуцӏыныкӏат	фыпхыуцӏыныкӏат	пхыуцӏыныкӏа(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏатэкъэ	упхыуцӏыныкӏатэкъэ	пхыуцӏыныкӏатэкъэ	дыпхыуцӏыныкӏатэкъэ	фыпхыуцӏыныкӏатэкъэ	пхыуцӏыныкӏа(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъа	упхыуцӏыныкӏыгъа	пхыуцӏыныкӏыгъа	дыпхыуцӏыныкӏыгъа	фыпхыуцӏыныкӏыгъа	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъакъэ	упхыуцӏыныкӏыгъакъэ	пхыуцӏыныкӏыгъакъэ	дыпхыуцӏыныкӏыгъакъэ	фыпхыуцӏыныкӏыгъакъэ	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъат	упхыуцӏыныкӏыгъат	пхыуцӏыныкӏыгъат	дыпхыуцӏыныкӏыгъат	фыпхыуцӏыныкӏыгъат	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъатэкъэ	упхыуцӏыныкӏыгъатэкъэ	пхыуцӏыныкӏыгъатэкъэ	дыпхыуцӏыныкӏыгъатэкъэ	фыпхыуцӏыныкӏыгъатэкъэ	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏ	упхыуцӏыныкӏ	пхыуцӏыныкӏ	дыпхыуцӏыныкӏ	фыпхыуцӏыныкӏ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏкъэ	упхыуцӏыныкӏкъэ	пхыуцӏыныкӏкъэ	дыпхыуцӏыныкӏкъэ	фыпхыуцӏыныкӏкъэ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏт	упхыуцӏыныкӏт	пхыуцӏыныкӏт	дыпхыуцӏыныкӏт	фыпхыуцӏыныкӏт	пхыуцӏыныкӏ(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏтэкъэ	упхыуцӏыныкӏтэкъэ	пхыуцӏыныкӏтэкъэ	дыпхыуцӏыныкӏтэкъэ	фыпхыуцӏыныкӏтэкъэ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏын	упхыуцӏыныкӏын	пхыуцӏыныкӏын	дыпхыуцӏыныкӏын	фыпхыуцӏыныкӏын	пхыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынкъэ	упхыуцӏыныкӏынкъэ	пхыуцӏыныкӏынкъэ	дыпхыуцӏыныкӏынкъэ	фыпхыуцӏыныкӏынкъэ	пхыуцӏыныкӏын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыну	упхыуцӏыныкӏыну	пхыуцӏыныкӏыну	дыпхыуцӏыныкӏыну	фыпхыуцӏыныкӏыну	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынукъэ	упхыуцӏыныкӏынукъэ	пхыуцӏыныкӏынукъэ	дыпхыуцӏыныкӏынукъэ	фыпхыуцӏыныкӏынукъэ	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏмэ	упхыуцӏыныкӏмэ	пхыуцӏыныкӏмэ	дыпхыуцӏыныкӏмэ	фыпхыуцӏыныкӏмэ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏмэ	упхымыуцӏыныкӏмэ	пхымыуцӏыныкӏмэ	дыпхымыуцӏыныкӏмэ	фыпхымыуцӏыныкӏмэ	пхымыуцӏыныкӏ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏамэ	упхыуцӏыныкӏамэ	пхыуцӏыныкӏамэ	дыпхыуцӏыныкӏамэ	фыпхыуцӏыныкӏамэ	пхыуцӏыныкӏа(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏамэ	упхымыуцӏыныкӏамэ	пхымыуцӏыныкӏамэ	дыпхымыуцӏыныкӏамэ	фыпхымыуцӏыныкӏамэ	пхымыуцӏыныкӏа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъамэ	упхыуцӏыныкӏыгъамэ	пхыуцӏыныкӏыгъамэ	дыпхыуцӏыныкӏыгъамэ	фыпхыуцӏыныкӏыгъамэ	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏыгъамэ	упхымыуцӏыныкӏыгъамэ	пхымыуцӏыныкӏыгъамэ	дыпхымыуцӏыныкӏыгъамэ	фыпхымыуцӏыныкӏыгъамэ	пхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынмэ	упхыуцӏыныкӏынмэ	пхыуцӏыныкӏынмэ	дыпхыуцӏыныкӏынмэ	фыпхыуцӏыныкӏынмэ	пхыуцӏыныкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынмэ	упхымыуцӏыныкӏынмэ	пхымыуцӏыныкӏынмэ	дыпхымыуцӏыныкӏынмэ	фыпхымыуцӏыныкӏынмэ	пхымыуцӏыныкӏын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынумэ	упхыуцӏыныкӏынумэ	пхыуцӏыныкӏынумэ	дыпхыуцӏыныкӏынумэ	фыпхыуцӏыныкӏынумэ	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынумэ	упхымыуцӏыныкӏынумэ	пхымыуцӏыныкӏынумэ	дыпхымыуцӏыныкӏынумэ	фыпхымыуцӏыныкӏынумэ	пхымыуцӏыныкӏыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏтэмэ	упхыуцӏыныкӏтэмэ	пхыуцӏыныкӏтэмэ	дыпхыуцӏыныкӏтэмэ	фыпхыуцӏыныкӏтэмэ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏтэмэ	упхымыуцӏыныкӏтэмэ	пхымыуцӏыныкӏтэмэ	дыпхымыуцӏыныкӏтэмэ	фыпхымыуцӏыныкӏтэмэ	пхымыуцӏыныкӏ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏатэмэ	упхыуцӏыныкӏатэмэ	пхыуцӏыныкӏатэмэ	дыпхыуцӏыныкӏатэмэ	фыпхыуцӏыныкӏатэмэ	пхыуцӏыныкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏатэмэ	упхымыуцӏыныкӏатэмэ	пхымыуцӏыныкӏатэмэ	дыпхымыуцӏыныкӏатэмэ	фыпхымыуцӏыныкӏатэмэ	пхымыуцӏыныкӏа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъатэмэ	упхыуцӏыныкӏыгъатэмэ	пхыуцӏыныкӏыгъатэмэ	дыпхыуцӏыныкӏыгъатэмэ	фыпхыуцӏыныкӏыгъатэмэ	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏыгъатэмэ	упхымыуцӏыныкӏыгъатэмэ	пхымыуцӏыныкӏыгъатэмэ	дыпхымыуцӏыныкӏыгъатэмэ	фыпхымыуцӏыныкӏыгъатэмэ	пхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынтэмэ	упхыуцӏыныкӏынтэмэ	пхыуцӏыныкӏынтэмэ	дыпхыуцӏыныкӏынтэмэ	фыпхыуцӏыныкӏынтэмэ	пхыуцӏыныкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынтэмэ	упхымыуцӏыныкӏынтэмэ	пхымыуцӏыныкӏынтэмэ	дыпхымыуцӏыныкӏынтэмэ	фыпхымыуцӏыныкӏынтэмэ	пхымыуцӏыныкӏын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынутэмэ	упхыуцӏыныкӏынутэмэ	пхыуцӏыныкӏынутэмэ	дыпхыуцӏыныкӏынутэмэ	фыпхыуцӏыныкӏынутэмэ	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынутэмэ	упхымыуцӏыныкӏынутэмэ	пхымыуцӏыныкӏынутэмэ	дыпхымыуцӏыныкӏынутэмэ	фыпхымыуцӏыныкӏынутэмэ	пхымыуцӏыныкӏыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынт	упхыуцӏыныкӏынт	пхыуцӏыныкӏынт	дыпхыуцӏыныкӏынт	фыпхыуцӏыныкӏынт	пхыуцӏыныкӏын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынтэкъым	упхыуцӏыныкӏынтэкъым	пхыуцӏыныкӏынтэкъым	дыпхыуцӏыныкӏынтэкъым	фыпхыуцӏыныкӏынтэкъым	пхыуцӏыныкӏын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынут	упхыуцӏыныкӏынут	пхыуцӏыныкӏынут	дыпхыуцӏыныкӏынут	фыпхыуцӏыныкӏынут	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынутэкъым	упхыуцӏыныкӏынутэкъым	пхыуцӏыныкӏынутэкъым	дыпхыуцӏыныкӏынутэкъым	фыпхыуцӏыныкӏынутэкъым	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏми	упхыуцӏыныкӏми	пхыуцӏыныкӏми	дыпхыуцӏыныкӏми	фыпхыуцӏыныкӏми	пхыуцӏыныкӏ(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏми	упхымыуцӏыныкӏми	пхымыуцӏыныкӏми	дыпхымыуцӏыныкӏми	фыпхымыуцӏыныкӏми	пхымыуцӏыныкӏ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏами	упхыуцӏыныкӏами	пхыуцӏыныкӏами	дыпхыуцӏыныкӏами	фыпхыуцӏыныкӏами	пхыуцӏыныкӏа(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏами	упхымыуцӏыныкӏами	пхымыуцӏыныкӏами	дыпхымыуцӏыныкӏами	фыпхымыуцӏыныкӏами	пхымыуцӏыныкӏа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъами	упхыуцӏыныкӏыгъами	пхыуцӏыныкӏыгъами	дыпхыуцӏыныкӏыгъами	фыпхыуцӏыныкӏыгъами	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏыгъами	упхымыуцӏыныкӏыгъами	пхымыуцӏыныкӏыгъами	дыпхымыуцӏыныкӏыгъами	фыпхымыуцӏыныкӏыгъами	пхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынми	упхыуцӏыныкӏынми	пхыуцӏыныкӏынми	дыпхыуцӏыныкӏынми	фыпхыуцӏыныкӏынми	пхыуцӏыныкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынми	упхымыуцӏыныкӏынми	пхымыуцӏыныкӏынми	дыпхымыуцӏыныкӏынми	фыпхымыуцӏыныкӏынми	пхымыуцӏыныкӏын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынуми	упхыуцӏыныкӏынуми	пхыуцӏыныкӏынуми	дыпхыуцӏыныкӏынуми	фыпхыуцӏыныкӏынуми	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынуми	упхымыуцӏыныкӏынуми	пхымыуцӏыныкӏынуми	дыпхымыуцӏыныкӏынуми	фыпхымыуцӏыныкӏынуми	пхымыуцӏыныкӏыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏтэми	упхыуцӏыныкӏтэми	пхыуцӏыныкӏтэми	дыпхыуцӏыныкӏтэми	фыпхыуцӏыныкӏтэми	пхыуцӏыныкӏ(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏтэми	упхымыуцӏыныкӏтэми	пхымыуцӏыныкӏтэми	дыпхымыуцӏыныкӏтэми	фыпхымыуцӏыныкӏтэми	пхымыуцӏыныкӏ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏатэми	упхыуцӏыныкӏатэми	пхыуцӏыныкӏатэми	дыпхыуцӏыныкӏатэми	фыпхыуцӏыныкӏатэми	пхыуцӏыныкӏа(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏатэми	упхымыуцӏыныкӏатэми	пхымыуцӏыныкӏатэми	дыпхымыуцӏыныкӏатэми	фыпхымыуцӏыныкӏатэми	пхымыуцӏыныкӏа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏыгъатэми	упхыуцӏыныкӏыгъатэми	пхыуцӏыныкӏыгъатэми	дыпхыуцӏыныкӏыгъатэми	фыпхыуцӏыныкӏыгъатэми	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏыгъатэми	упхымыуцӏыныкӏыгъатэми	пхымыуцӏыныкӏыгъатэми	дыпхымыуцӏыныкӏыгъатэми	фыпхымыуцӏыныкӏыгъатэми	пхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынтэми	упхыуцӏыныкӏынтэми	пхыуцӏыныкӏынтэми	дыпхыуцӏыныкӏынтэми	фыпхыуцӏыныкӏынтэми	пхыуцӏыныкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынтэми	упхымыуцӏыныкӏынтэми	пхымыуцӏыныкӏынтэми	дыпхымыуцӏыныкӏынтэми	фыпхымыуцӏыныкӏынтэми	пхымыуцӏыныкӏын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏынутэми	упхыуцӏыныкӏынутэми	пхыуцӏыныкӏынутэми	дыпхыуцӏыныкӏынутэми	фыпхыуцӏыныкӏынутэми	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏынутэми	упхымыуцӏыныкӏынутэми	пхымыуцӏыныкӏынутэми	дыпхымыуцӏыныкӏынутэми	фыпхымыуцӏыныкӏынутэми	пхымыуцӏыныкӏыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏаи	упхыуцӏыныкӏаи	пхыуцӏыныкӏаи	дыпхыуцӏыныкӏаи	фыпхыуцӏыныкӏаи	пхыуцӏыныкӏаи
щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏакъыми	упхыуцӏыныкӏакъыми	пхыуцӏыныкӏакъыми	дыпхыуцӏыныкӏакъыми	фыпхыуцӏыныкӏакъыми	пхыуцӏыныкӏакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏащэрэт	упхыуцӏыныкӏащэрэт	пхыуцӏыныкӏащэрэт	дыпхыуцӏыныкӏащэрэт	фыпхыуцӏыныкӏащэрэт	пхыуцӏыныкӏащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпхымыуцӏыныкӏащэрэт	упхымыуцӏыныкӏащэрэт	пхымыуцӏыныкӏащэрэт	дыпхымыуцӏыныкӏащэрэт	фыпхымыуцӏыныкӏащэрэт	пхымыуцӏыныкӏащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнщ	упхыуцӏыныкӏагъэнщ	пхыуцӏыныкӏагъэнщ	дыпхыуцӏыныкӏагъэнщ	фыпхыуцӏыныкӏагъэнщ	пхыуцӏыныкӏагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнкъым	упхыуцӏыныкӏагъэнкъым	пхыуцӏыныкӏагъэнкъым	дыпхыуцӏыныкӏагъэнкъым	фыпхыуцӏыныкӏагъэнкъым	пхыуцӏыныкӏагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнт	упхыуцӏыныкӏагъэнт	пхыуцӏыныкӏагъэнт	дыпхыуцӏыныкӏагъэнт	фыпхыуцӏыныкӏагъэнт	пхыуцӏыныкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнтэкъым	упхыуцӏыныкӏагъэнтэкъым	пхыуцӏыныкӏагъэнтэкъым	дыпхыуцӏыныкӏагъэнтэкъым	фыпхыуцӏыныкӏагъэнтэкъым	пхыуцӏыныкӏагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэн	упхыуцӏыныкӏагъэн	пхыуцӏыныкӏагъэн	дыпхыуцӏыныкӏагъэн	фыпхыуцӏыныкӏагъэн	пхыуцӏыныкӏагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнкъэ	упхыуцӏыныкӏагъэнкъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнкъэ	дыпхыуцӏыныкӏагъэнкъэ	фыпхыуцӏыныкӏагъэнкъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнт	упхыуцӏыныкӏагъэнт	пхыуцӏыныкӏагъэнт	дыпхыуцӏыныкӏагъэнт	фыпхыуцӏыныкӏагъэнт	пхыуцӏыныкӏагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнтэкъэ	упхыуцӏыныкӏагъэнтэкъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнтэкъэ	дыпхыуцӏыныкӏагъэнтэкъэ	фыпхыуцӏыныкӏагъэнтэкъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнуцӏыныкӏ	упхыуцӏыныкӏагъэнуцӏыныкӏ	пхыуцӏыныкӏагъэнуцӏыныкӏ	дыпхыуцӏыныкӏагъэнуцӏыныкӏ	фыпхыуцӏыныкӏагъэнуцӏыныкӏ	пхыуцӏыныкӏагъэнуцӏыныкӏ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнукъым	упхыуцӏыныкӏагъэнукъым	пхыуцӏыныкӏагъэнукъым	дыпхыуцӏыныкӏагъэнукъым	фыпхыуцӏыныкӏагъэнукъым	пхыуцӏыныкӏагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнут	упхыуцӏыныкӏагъэнут	пхыуцӏыныкӏагъэнут	дыпхыуцӏыныкӏагъэнут	фыпхыуцӏыныкӏагъэнут	пхыуцӏыныкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнутэкъым	упхыуцӏыныкӏагъэнутэкъым	пхыуцӏыныкӏагъэнутэкъым	дыпхыуцӏыныкӏагъэнутэкъым	фыпхыуцӏыныкӏагъэнутэкъым	пхыуцӏыныкӏагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэну	упхыуцӏыныкӏагъэну	пхыуцӏыныкӏагъэну	дыпхыуцӏыныкӏагъэну	фыпхыуцӏыныкӏагъэну	пхыуцӏыныкӏагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнукъэ	упхыуцӏыныкӏагъэнукъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнукъэ	дыпхыуцӏыныкӏагъэнукъэ	фыпхыуцӏыныкӏагъэнукъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнут	упхыуцӏыныкӏагъэнут	пхыуцӏыныкӏагъэнут	дыпхыуцӏыныкӏагъэнут	фыпхыуцӏыныкӏагъэнут	пхыуцӏыныкӏагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыуцӏыныкӏагъэнутэкъэ	упхыуцӏыныкӏагъэнутэкъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнутэкъэ	дыпхыуцӏыныкӏагъэнутэкъэ	фыпхыуцӏыныкӏагъэнутэкъэ	пхыуцӏыныкӏагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏ	упхыуцӏыныкӏ	пхыуцӏыныкӏ	дыпхыуцӏыныкӏ	фыпхыуцӏыныкӏ	пхыуцӏыныкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏ	упхымыуцӏыныкӏ	пхымыуцӏыныкӏ	дыпхымыуцӏыныкӏ	фыпхымыуцӏыныкӏ	пхымыуцӏыныкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏа	упхыуцӏыныкӏа	пхыуцӏыныкӏа	дыпхыуцӏыныкӏа	фыпхыуцӏыныкӏа	пхыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏа	упхымыуцӏыныкӏа	пхымыуцӏыныкӏа	дыпхымыуцӏыныкӏа	фыпхымыуцӏыныкӏа	пхымыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏыгъа	упхыуцӏыныкӏыгъа	пхыуцӏыныкӏыгъа	дыпхыуцӏыныкӏыгъа	фыпхыуцӏыныкӏыгъа	пхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏыгъа	упхымыуцӏыныкӏыгъа	пхымыуцӏыныкӏыгъа	дыпхымыуцӏыныкӏыгъа	фыпхымыуцӏыныкӏыгъа	пхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏын	упхыуцӏыныкӏын	пхыуцӏыныкӏын	дыпхыуцӏыныкӏын	фыпхыуцӏыныкӏын	пхыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏын	упхымыуцӏыныкӏын	пхымыуцӏыныкӏын	дыпхымыуцӏыныкӏын	фыпхымыуцӏыныкӏын	пхымыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏыну	упхыуцӏыныкӏыну	пхыуцӏыныкӏыну	дыпхыуцӏыныкӏыну	фыпхыуцӏыныкӏыну	пхыуцӏыныкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏыну	упхымыуцӏыныкӏыну	пхымыуцӏыныкӏыну	дыпхымыуцӏыныкӏыну	фыпхымыуцӏыныкӏыну	пхымыуцӏыныкӏыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъупх зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыуцӏыныкӏ	узэрыпхыуцӏыныкӏ	зэрыпхыуцӏыныкӏ	дызэрыпхыуцӏыныкӏ	фызэрыпхыуцӏыныкӏ	зэрыпхыуцӏыныкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыуцӏыныкӏ	узэрыпхымыуцӏыныкӏ	зэрыпхымыуцӏыныкӏ	дызэрыпхымыуцӏыныкӏ	фызэрыпхымыуцӏыныкӏ	зэрыпхымыуцӏыныкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыуцӏыныкӏа	узэрыпхыуцӏыныкӏа	зэрыпхыуцӏыныкӏа	дызэрыпхыуцӏыныкӏа	фызэрыпхыуцӏыныкӏа	зэрыпхыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыуцӏыныкӏа	узэрыпхымыуцӏыныкӏа	зэрыпхымыуцӏыныкӏа	дызэрыпхымыуцӏыныкӏа	фызэрыпхымыуцӏыныкӏа	зэрыпхымыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыуцӏыныкӏыгъа	узэрыпхыуцӏыныкӏыгъа	зэрыпхыуцӏыныкӏыгъа	дызэрыпхыуцӏыныкӏыгъа	фызэрыпхыуцӏыныкӏыгъа	зэрыпхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыуцӏыныкӏыгъа	узэрыпхымыуцӏыныкӏыгъа	зэрыпхымыуцӏыныкӏыгъа	дызэрыпхымыуцӏыныкӏыгъа	фызэрыпхымыуцӏыныкӏыгъа	зэрыпхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыуцӏыныкӏын	узэрыпхыуцӏыныкӏын	зэрыпхыуцӏыныкӏын	дызэрыпхыуцӏыныкӏын	фызэрыпхыуцӏыныкӏын	зэрыпхыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыуцӏыныкӏын	узэрыпхымыуцӏыныкӏын	зэрыпхымыуцӏыныкӏын	дызэрыпхымыуцӏыныкӏын	фызэрыпхымыуцӏыныкӏын	зэрыпхымыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыуцӏыныкӏыну	узэрыпхыуцӏыныкӏыну	зэрыпхыуцӏыныкӏыну	дызэрыпхыуцӏыныкӏыну	фызэрыпхыуцӏыныкӏыну	зэрыпхыуцӏыныкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыуцӏыныкӏыну	узэрыпхымыуцӏыныкӏыну	зэрыпхымыуцӏыныкӏыну	дызэрыпхымыуцӏыныкӏыну	фызэрыпхымыуцӏыныкӏыну	зэрыпхымыуцӏыныкӏыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыуцӏыныкӏ	ущыпхыуцӏыныкӏ	щыпхыуцӏыныкӏ	дыщыпхыуцӏыныкӏ	фыщыпхыуцӏыныкӏ	щыпхыуцӏыныкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыуцӏыныкӏ	ущыпхымыуцӏыныкӏ	щыпхымыуцӏыныкӏ	дыщыпхымыуцӏыныкӏ	фыщыпхымыуцӏыныкӏ	щыпхымыуцӏыныкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыуцӏыныкӏа	ущыпхыуцӏыныкӏа	ущыпхыуцӏыныкӏа	дыщыпхыуцӏыныкӏа	фыщыпхыуцӏыныкӏа	щыпхыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыуцӏыныкӏа	фыщипхымыуцӏыныкӏа	щыпхымыуцӏыныкӏа	дыщыпхымыуцӏыныкӏа	фыщыпхымыуцӏыныкӏа	щыпхымыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыуцӏыныкӏыгъа	ущыпхыуцӏыныкӏыгъа	щыпхыуцӏыныкӏыгъа	дыщыпхыуцӏыныкӏыгъа	фыщыпхыуцӏыныкӏыгъа	щыпхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыуцӏыныкӏыгъа	ущыпхымыуцӏыныкӏыгъа	щыпхымыуцӏыныкӏыгъа	дыщыпхымыуцӏыныкӏыгъа	фыщыпхымыуцӏыныкӏыгъа	щыпхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыуцӏыныкӏын	ущыпхыуцӏыныкӏын	щыпхыуцӏыныкӏын	дыщыпхыуцӏыныкӏын	фыщыпхыуцӏыныкӏын	щыпхыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыуцӏыныкӏын	ущыпхыуцӏыныкӏын	щыпхымыуцӏыныкӏын	дыщыпхымыуцӏыныкӏын	фыщыпхымыуцӏыныкӏын	щыпхымыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыуцӏыныкӏыну	ущыпхыуцӏыныкӏыну	щыпхыуцӏыныкӏыну	дыщыпхыуцӏыныкӏыну	фыщыпхыуцӏыныкӏыну	щыпхыуцӏыныкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыуцӏыныкӏыну	ущыпхымыуцӏыныкӏыну	щыпхымыуцӏыныкӏыну	дыщыпхымыуцӏыныкӏыну	фыщыпхымыуцӏыныкӏыну	щыпхымыуцӏыныкӏыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыуцӏыныкӏ	уздыпхыуцӏыныкӏ	здыпхыуцӏыныкӏ	дыздыпхыуцӏыныкӏ	фыздыпхыуцӏыныкӏ	здыпхыуцӏыныкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыуцӏыныкӏ	уздыпхымыуцӏыныкӏ	здыпхымыуцӏыныкӏ	дыздыпхымыуцӏыныкӏ	фыздыпхымыуцӏыныкӏ	здыпхымыуцӏыныкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыуцӏыныкӏа	уздыпхыуцӏыныкӏа	здыпхыуцӏыныкӏа	дыздыпхыуцӏыныкӏа	фыздыпхыуцӏыныкӏа	здыпхыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыуцӏыныкӏа	уздыпхымыуцӏыныкӏа	здыпхымыуцӏыныкӏа	дыздыпхымыуцӏыныкӏа	фыздыпхымыуцӏыныкӏа	здыпхымыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыуцӏыныкӏыгъа	уздыпхыуцӏыныкӏыгъа	здыпхыуцӏыныкӏыгъа	дыздыпхыуцӏыныкӏыгъа	фыздыпхыуцӏыныкӏыгъа	здыпхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыуцӏыныкӏыгъа	уздыпхымыуцӏыныкӏыгъа	здыпхымыуцӏыныкӏыгъа	дыздыпхымыуцӏыныкӏыгъа	фыздыпхымыуцӏыныкӏыгъа	здыпхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыуцӏыныкӏын	уздыпхыуцӏыныкӏын	здыпхыуцӏыныкӏын	дыздыпхыуцӏыныкӏын	фыздыпхыуцӏыныкӏын	здыпхыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыуцӏыныкӏын	уздыпхымыуцӏыныкӏын	здыпхымыуцӏыныкӏын	дыздыпхымыуцӏыныкӏын	фыздыпхымыуцӏыныкӏын	здыпхымыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыуцӏыныкӏыну	уздыпхыуцӏыныкӏыну	здыпхыуцӏыныкӏыну	дыздыпхыуцӏыныкӏыну	фыздыпхыуцӏыныкӏыну	здыпхыуцӏыныкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыуцӏыныкӏыну	уздыпхымыуцӏыныкӏыну	здыпхымыуцӏыныкӏыну	дыздыпхымыуцӏыныкӏыну	фыздыпхымыуцӏыныкӏыну	здыпхымыуцӏыныкӏыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыуцӏыныкӏ	ущӀыпхыуцӏыныкӏ	щӀыпхыуцӏыныкӏ	дыщӀыпхыуцӏыныкӏ	фыщӀыпхыуцӏыныкӏ	щӀыпхыуцӏыныкӏ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыуцӏыныкӏ	ущӀыпхымыуцӏыныкӏ	щӀыпхымыуцӏыныкӏ	дыщӀыпхымыуцӏыныкӏ	фыщӀыпхымыуцӏыныкӏ	щӀыпхымыуцӏыныкӏ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыуцӏыныкӏа	ущӀыпхыуцӏыныкӏӀеуцӏыныкӏа	щӀыпхыуцӏыныкӏа	дыщӀыпхыуцӏыныкӏа	фыщӀыпхыуцӏыныкӏа	щӀыпхыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыуцӏыныкӏа	ущӀыпхымыуцӏыныкӏа	щӀыпхымыуцӏыныкӏа	дыщӀыпхымыуцӏыныкӏа	фыщӀыпхымыуцӏыныкӏа	щӀыпхымыуцӏыныкӏа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыуцӏыныкӏыгъа	ущӀыпхыуцӏыныкӏыгъа	щӀыпхыуцӏыныкӏыгъа	дыщӀыпхыуцӏыныкӏыгъа	фыщӀыпхыуцӏыныкӏыгъа	щӀыпхыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыуцӏыныкӏыгъа	ущӀыпхымыуцӏыныкӏыгъа	щӀыпхымыуцӏыныкӏыгъа	дыщӀыпхымыуцӏыныкӏыгъа	фыщӀыпхымыуцӏыныкӏыгъа	щӀыпхымыуцӏыныкӏыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыуцӏыныкӏын	ущӀыпхыуцӏыныкӏын	щӀыпхыуцӏыныкӏын	дыщӀыпхыуцӏыныкӏын	фыщӀыпхыуцӏыныкӏын	щӀыпхыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыуцӏыныкӏын	ущӀыпхымыуцӏыныкӏын	щӀыпхымыуцӏыныкӏын	дыщӀыпхымыуцӏыныкӏын	фыщӀыпхымыуцӏыныкӏын	щӀыпхымыуцӏыныкӏын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыуцӏыныкӏыну	ущӀыпхыуцӏыныкӏыну	щӀыпхыуцӏыныкӏыну	дыщӀыпхыуцӏыныкӏыну	фыщӀыпхыуцӏыныкӏыну	щӀыпхыуцӏыныкӏыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыуцӏыныкӏыну	ущӀыпхымыуцӏыныкӏыну	щӀыпхымыуцӏыныкӏыну	дыщӀыпхымыуцӏыныкӏыну	фыщӀыпхымыуцӏыныкӏыну	щӀыпхымыуцӏыныкӏыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏыу	упхыуцӏыныкӏыу	пхыуцӏыныкӏыу	дыпхыуцӏыныкӏыу	фыпхыуцӏыныкӏыу	пхыуцӏыныкӏыу / пхыуцӏыныкӏхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏыу	упхымыуцӏыныкӏыу	пхымыуцӏыныкӏыу	дыпхымыуцӏыныкӏыу	фыпхымыуцӏыныкӏыу	пхымыуцӏыныкӏыу / пхыуцӏыныкӏхэу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏауэ	упхыуцӏыныкӏауэ	пхыуцӏыныкӏауэ	дыпхыуцӏыныкӏауэ	фыпхыуцӏыныкӏауэ	пхыуцӏыныкӏауэ / пхыуцӏыныкӏахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏауэ	упхымыуцӏыныкӏауэ	пхымыуцӏыныкӏауэ	дыпхымыуцӏыныкӏауэ	фыпхымыуцӏыныкӏауэ	пхымыуцӏыныкӏауэ / пхымыуцӏыныкӏахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпхыуцӏыныкӏыурэ	упхыуцӏыныкӏыурэ	пхыуцӏыныкӏыурэ	дыпхыуцӏыныкӏыурэ	фыпхыуцӏыныкӏыурэ	пхыуцӏыныкӏыурэ / пхыуцӏыныкӏхэурэ пхыуцӏыныкӏ(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпхымыуцӏыныкӏыурэ	упхымыуцӏыныкӏыурэ	пхымыуцӏыныкӏыурэ	дыпхымыуцӏыныкӏыурэ	фыпхымыуцӏыныкӏыурэ	пхымыуцӏыныкӏыурэ / пхымыуцӏыныкӏхэурэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхоуцӏыныкӏ	сыпхоуцӏыныкӏ	--	сыфпхоуцӏыныкӏ	сапхоуцӏыныкӏ(хэ)
уэ	успхоуцӏыныкӏ	--	упхоуцӏыныкӏ	утпхоуцӏыныкӏ	--	уапхоуцӏыныкӏ(хэ)
ар	спхоуцӏыныкӏ	ппхоуцӏыныкӏ	пхоуцӏыныкӏ	тпхоуцӏыныкӏ	фпхоуцӏыныкӏ	япхоуцӏыныкӏ(хэ)
дэ	--	дыппхоуцӏыныкӏ	дыпхоуцӏыныкӏ	--	дыфпхоуцӏыныкӏ	дапхоуцӏыныкӏ(хэ)
фэ	фыспхоуцӏыныкӏ	--	фыпхоуцӏыныкӏ	фытпхоуцӏыныкӏ	--	фапхоуцӏыныкӏ(хэ)
ахэр	спхоуцӏыныкӏ	ппхоуцӏыныкӏ	пхоуцӏыныкӏ	тпхоуцӏыныкӏ	фпхоуцӏыныкӏ	япхоуцӏыныкӏ(хэ)

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхы[уцӏыныкӏрэ]	сыпхы[уцӏыныкӏрэ]	--	сыфпхы[уцӏыныкӏрэ]	сапхы[уцӏыныкӏ(хэ)рэ]
уэ	успхы[уцӏыныкӏрэ]	--	упхы[уцӏыныкӏрэ]	утпхы[уцӏыныкӏрэ]	--	уапхы[уцӏыныкӏ(хэ)рэ]
ар	спхы[уцӏыныкӏрэ]	ппхы[уцӏыныкӏрэ]	пхы[уцӏыныкӏрэ]	тпхы[уцӏыныкӏрэ]	фпхы[уцӏыныкӏрэ]	япхы[уцӏыныкӏ(хэ)рэ]
дэ	--	дыппхы[уцӏыныкӏрэ]	дыпхы[уцӏыныкӏрэ]	--	дыфпхы[уцӏыныкӏрэ]	дапхы[уцӏыныкӏ(хэ)рэ]
фэ	фыспхы[уцӏыныкӏрэ]	--	фыпъэпхы[уцӏыныкӏрэ]	фытпхы[уцӏыныкӏрэ]	--	фапхы[уцӏыныкӏ(хэ)рэ]
ахэр	спхы[уцӏыныкӏрэ]	ппхы[уцӏыныкӏрэ]	пхы[уцӏыныкӏрэ]	тпхы[уцӏыныкӏрэ]	фпхы[уцӏыныкӏрэ]	япхы[уцӏыныкӏ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[уцӏыныкӏ]	[уцӏыныкӏ]ыр	--	[уцӏыныкӏ]хэр
Эргативнэ:	[уцӏыныкӏ]	[уцӏыныкӏ]ым	--	[уцӏыныкӏ]хэм
Послеложнэ:	[уцӏыныкӏ]кӀэ	[уцӏыныкӏ]ымкӀэ	[уцӏыныкӏ]хэкӀэ	[уцӏыныкӏ]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[уцӏыныкӏ]ыу	[уцӏыныкӏ]ырауэ	[уцӏыныкӏ]хэу	[уцӏыныкӏ]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[уцӏыныкӏ]а	[уцӏыныкӏ]ар	--	[уцӏыныкӏ]ахэр
Эргативнэ:	[уцӏыныкӏ]а	[уцӏыныкӏ]ам	--	[уцӏыныкӏ]ахэм
Послеложнэ:	[уцӏыныкӏ]акӀэ	[уцӏыныкӏ]амкӀэ	[уцӏыныкӏ]ахэкӀэ	[уцӏыныкӏ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[уцӏыныкӏ]ауэ	[уцӏыныкӏ]арауэ	[уцӏыныкӏ]ахэу	[уцӏыныкӏ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[уцӏыныкӏ]ын	[уцӏыныкӏ]ыныр	--	[уцӏыныкӏ]ынхэр
Эргативнэ:	[уцӏыныкӏ]ын	[уцӏыныкӏ]ыным	--	[уцӏыныкӏ]ынхэм
Послеложнэ:	[уцӏыныкӏ]ынкӀэ	[уцӏыныкӏ]ынымкӀэ	[уцӏыныкӏ]ынхэкӀэ	[уцӏыныкӏ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[уцӏыныкӏ]ыну	[уцӏыныкӏ]ынырауэ	[уцӏыныкӏ]ынхэу	[уцӏыныкӏ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[уцӏыныкӏ]ыну	[уцӏыныкӏ]ынур	--	[уцӏыныкӏ]ынухэр
Эргативнэ:	[уцӏыныкӏ]ыну	[уцӏыныкӏ]ынум	--	[уцӏыныкӏ]ынухэм
Послеложнэ:	[уцӏыныкӏ]ынукӀэ	[уцӏыныкӏ]ынумкӀэ	[уцӏыныкӏ]ынухэкӀэ	[уцӏыныкӏ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[уцӏыныкӏ]ынууэ	[уцӏыныкӏ]ынурауэ	[уцӏыныкӏ]ынухэу	[уцӏыныкӏ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ЗэпхыкӀыу уцӀынын, псыф хъун.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Фэр пхоуцӀыныкӀ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхыуцӏыныкӏын: become damp, moist or wet through
• Фэр пхоуцӀыныкӀ: the hide was wet through.

УРЫСЫБЗЭ

• пхыуцӏыныкӏын: отсыреть, насквозь промокнуть
• Фэр пхоуцӀыныкӀ: шкура насквозь промокла.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын