пхыцӏэфтын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝtʹsɐ'ftǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [цӏэфт] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пхыцӏэфтын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхыцӏэфтын
щымыӀэныгъэ:	пхымыцӏэфтын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтын	упхыцӏэфтын	пхыцӏэфтын	дыпхыцӏэфтын	фыпхыцӏэфтын	пхыцӏэфтын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтын	упхымыцӏэфтын	пхымыцӏэфтын	дыпхымыцӏэфтын	фыпхымыцӏэфтын	пхымыцӏэфтын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыцӏэфт!	фыпхыцӏэфт!
щымыӀэныгъэ:	упхымыцӏэфт!	фыпхымыцӏэфт!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхрецӏэфт	упхрецӏэфт	пхрецӏэфт	дыпхрецӏэфт	фыпхрецӏэфт	пхрецӏэфт
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыцӏэфт	упхремыцӏэфт	пхремыцӏэфт	дыпхремыцӏэфт	фыпхремыцӏэфт	пхремыцӏэфт

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхоцӏэфт(ыр)	упхоцӏэфт(ыр)	пхоцӏэфт(ыр)	дыпхоцӏэфт(ыр)	фыпхоцӏэфт(ыр)	пхоцӏэфт(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыркъым	упхыцӏэфтыркъым	пхыцӏэфтыркъым	дыпхыцӏэфтыркъым	фыпхыцӏэфтыркъым	пхыцӏэфты(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфт(ыр)т	упхыцӏэфт(ыр)т	пхыцӏэфт(ыр)т	дыпхыцӏэфт(ыр)т	фыпхыцӏэфт(ыр)т	пхыцӏэфт(ыр)т / пхыцӏэфтхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфт(ыр)тэкъым	упхыцӏэфт(ыр)тэкъым	пхыцӏэфт(ыр)тэкъым	дыпхыцӏэфт(ыр)тэкъым	фыпхыцӏэфт(ыр)тэкъым	пхыцӏэфт(ыр)тэкъым / пхыцӏэфтхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтащ	упхыцӏэфтащ	пхыцӏэфтащ	дыпхыцӏэфтащ	фыпхыцӏэфтащ	пхыцӏэфта(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтакъым	упхыцӏэфтакъым	пхыцӏэфтакъым	дыпхыцӏэфтакъым	фыпхыцӏэфтакъым	пхыцӏэфта(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтат	упхыцӏэфтат	пхыцӏэфтат	дыпхыцӏэфтат	фыпхыцӏэфтат	пхыцӏэфта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтатэкъым	упхыцӏэфтатэкъым	пхыцӏэфтатэкъым	дыпхыцӏэфтатэкъым	фыпхыцӏэфтатэкъым	пхыцӏэфта(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъащ	упхыцӏэфтыгъащ	пхыцӏэфтыгъащ	дыпхыцӏэфтыгъащ	фыпхыцӏэфтыгъащ	пхыцӏэфтыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъакъым	упхыцӏэфтыгъакъым	пхыцӏэфтыгъакъым	дыпхыцӏэфтыгъакъым	фыпхыцӏэфтыгъакъым	пхыцӏэфтыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъат	упхыцӏэфтыгъат	пхыцӏэфтыгъат	дыпхыцӏэфтыгъат	фыпхыцӏэфтыгъат	пхыцӏэфтыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъатэкъым	упхыцӏэфтыгъатэкъым	пхыцӏэфтыгъатэкъым	дыпхыцӏэфтыгъатэкъым	фыпхыцӏэфтыгъатэкъым	пхыцӏэфтыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтщ	упхыцӏэфтщ	пхыцӏэфтщ	дыпхыцӏэфтщ	фыпхыцӏэфтщ	пхыцӏэфт(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфткъым	упхыцӏэфткъым	пхыцӏэфткъым	дыпхыцӏэфткъым	фыпхыцӏэфткъым	пхыцӏэфт(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтт	упхыцӏэфтт	пхыцӏэфтт	дыпхыцӏэфтт	фыпхыцӏэфтт	пхыцӏэфт(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфттэкъым	упхыцӏэфттэкъым	пхыцӏэфттэкъым	дыпхыцӏэфттэкъым	фыпхыцӏэфттэкъым	пхыцӏэфт(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынщ	упхыцӏэфтынщ	пхыцӏэфтынщ	дыпхыцӏэфтынщ	фыпхыцӏэфтынщ	пхыцӏэфтын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынкъым	упхыцӏэфтынкъым	пхыцӏэфтынкъым	дыпхыцӏэфтынкъым	фыпхыцӏэфтынкъым	пхыцӏэфтын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынущ	упхыцӏэфтынущ	пхыцӏэфтынущ	дыпхыцӏэфтынущ	фыпхыцӏэфтынущ	пхыцӏэфтыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынукъым	упхыцӏэфтынукъым	пхыцӏэфтынукъым	дыпхыцӏэфтынукъым	фыпхыцӏэфтынукъым	пхыцӏэфтыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтрэ	упхыцӏэфтрэ	пхыцӏэфтрэ	дыпхыцӏэфтрэ	фыпхыцӏэфтрэ	пхыцӏэфт(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыркъэ	упхыцӏэфтыркъэ	пхыцӏэфтыркъэ	дыпхыцӏэфтыркъэ	фыпхыцӏэфтыркъэ	пхыцӏэфтыркъэ / пхыцӏэфтхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфт(ыр)т	упхыцӏэфт(ыр)т	пхыцӏэфт(ыр)т	дыпхыцӏэфт(ыр)т	фыпхыцӏэфт(ыр)т	пхыцӏэфт(ыр)т / пхыцӏэфтхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфт(ыр)тэкъэ	упхыцӏэфт(ыр)тэкъэ	пхыцӏэфт(ыр)тэкъэ	дыпхыцӏэфт(ыр)тэкъэ	фыпхыцӏэфт(ыр)тэкъэ	пхыцӏэфт(ыр)тэкъэ / пхыцӏэфтхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфта	упхыцӏэфта	пхыцӏэфта	дыпхыцӏэфта	фыпхыцӏэфта	пхыцӏэфта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтакъэ	упхыцӏэфтакъэ	пхыцӏэфтакъэ	дыпхыцӏэфтакъэ	фыпхыцӏэфтакъэ	пхыцӏэфта(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтат	упхыцӏэфтат	пхыцӏэфтат	дыпхыцӏэфтат	фыпхыцӏэфтат	пхыцӏэфта(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтатэкъэ	упхыцӏэфтатэкъэ	пхыцӏэфтатэкъэ	дыпхыцӏэфтатэкъэ	фыпхыцӏэфтатэкъэ	пхыцӏэфта(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъа	упхыцӏэфтыгъа	пхыцӏэфтыгъа	дыпхыцӏэфтыгъа	фыпхыцӏэфтыгъа	пхыцӏэфтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъакъэ	упхыцӏэфтыгъакъэ	пхыцӏэфтыгъакъэ	дыпхыцӏэфтыгъакъэ	фыпхыцӏэфтыгъакъэ	пхыцӏэфтыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъат	упхыцӏэфтыгъат	пхыцӏэфтыгъат	дыпхыцӏэфтыгъат	фыпхыцӏэфтыгъат	пхыцӏэфтыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъатэкъэ	упхыцӏэфтыгъатэкъэ	пхыцӏэфтыгъатэкъэ	дыпхыцӏэфтыгъатэкъэ	фыпхыцӏэфтыгъатэкъэ	пхыцӏэфтыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфт	упхыцӏэфт	пхыцӏэфт	дыпхыцӏэфт	фыпхыцӏэфт	пхыцӏэфт(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфткъэ	упхыцӏэфткъэ	пхыцӏэфткъэ	дыпхыцӏэфткъэ	фыпхыцӏэфткъэ	пхыцӏэфт(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтт	упхыцӏэфтт	пхыцӏэфтт	дыпхыцӏэфтт	фыпхыцӏэфтт	пхыцӏэфт(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфттэкъэ	упхыцӏэфттэкъэ	пхыцӏэфттэкъэ	дыпхыцӏэфттэкъэ	фыпхыцӏэфттэкъэ	пхыцӏэфт(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтын	упхыцӏэфтын	пхыцӏэфтын	дыпхыцӏэфтын	фыпхыцӏэфтын	пхыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынкъэ	упхыцӏэфтынкъэ	пхыцӏэфтынкъэ	дыпхыцӏэфтынкъэ	фыпхыцӏэфтынкъэ	пхыцӏэфтын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыну	упхыцӏэфтыну	пхыцӏэфтыну	дыпхыцӏэфтыну	фыпхыцӏэфтыну	пхыцӏэфтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынукъэ	упхыцӏэфтынукъэ	пхыцӏэфтынукъэ	дыпхыцӏэфтынукъэ	фыпхыцӏэфтынукъэ	пхыцӏэфтыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтмэ	упхыцӏэфтмэ	пхыцӏэфтмэ	дыпхыцӏэфтмэ	фыпхыцӏэфтмэ	пхыцӏэфт(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтмэ	упхымыцӏэфтмэ	пхымыцӏэфтмэ	дыпхымыцӏэфтмэ	фыпхымыцӏэфтмэ	пхымыцӏэфт(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтамэ	упхыцӏэфтамэ	пхыцӏэфтамэ	дыпхыцӏэфтамэ	фыпхыцӏэфтамэ	пхыцӏэфта(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтамэ	упхымыцӏэфтамэ	пхымыцӏэфтамэ	дыпхымыцӏэфтамэ	фыпхымыцӏэфтамэ	пхымыцӏэфта(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъамэ	упхыцӏэфтыгъамэ	пхыцӏэфтыгъамэ	дыпхыцӏэфтыгъамэ	фыпхыцӏэфтыгъамэ	пхыцӏэфтыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтыгъамэ	упхымыцӏэфтыгъамэ	пхымыцӏэфтыгъамэ	дыпхымыцӏэфтыгъамэ	фыпхымыцӏэфтыгъамэ	пхымыцӏэфтыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынмэ	упхыцӏэфтынмэ	пхыцӏэфтынмэ	дыпхыцӏэфтынмэ	фыпхыцӏэфтынмэ	пхыцӏэфтын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынмэ	упхымыцӏэфтынмэ	пхымыцӏэфтынмэ	дыпхымыцӏэфтынмэ	фыпхымыцӏэфтынмэ	пхымыцӏэфтын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынумэ	упхыцӏэфтынумэ	пхыцӏэфтынумэ	дыпхыцӏэфтынумэ	фыпхыцӏэфтынумэ	пхыцӏэфтыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынумэ	упхымыцӏэфтынумэ	пхымыцӏэфтынумэ	дыпхымыцӏэфтынумэ	фыпхымыцӏэфтынумэ	пхымыцӏэфтыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфттэмэ	упхыцӏэфттэмэ	пхыцӏэфттэмэ	дыпхыцӏэфттэмэ	фыпхыцӏэфттэмэ	пхыцӏэфт(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфттэмэ	упхымыцӏэфттэмэ	пхымыцӏэфттэмэ	дыпхымыцӏэфттэмэ	фыпхымыцӏэфттэмэ	пхымыцӏэфт(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтатэмэ	упхыцӏэфтатэмэ	пхыцӏэфтатэмэ	дыпхыцӏэфтатэмэ	фыпхыцӏэфтатэмэ	пхыцӏэфта(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтатэмэ	упхымыцӏэфтатэмэ	пхымыцӏэфтатэмэ	дыпхымыцӏэфтатэмэ	фыпхымыцӏэфтатэмэ	пхымыцӏэфта(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъатэмэ	упхыцӏэфтыгъатэмэ	пхыцӏэфтыгъатэмэ	дыпхыцӏэфтыгъатэмэ	фыпхыцӏэфтыгъатэмэ	пхыцӏэфтыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтыгъатэмэ	упхымыцӏэфтыгъатэмэ	пхымыцӏэфтыгъатэмэ	дыпхымыцӏэфтыгъатэмэ	фыпхымыцӏэфтыгъатэмэ	пхымыцӏэфтыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынтэмэ	упхыцӏэфтынтэмэ	пхыцӏэфтынтэмэ	дыпхыцӏэфтынтэмэ	фыпхыцӏэфтынтэмэ	пхыцӏэфтын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынтэмэ	упхымыцӏэфтынтэмэ	пхымыцӏэфтынтэмэ	дыпхымыцӏэфтынтэмэ	фыпхымыцӏэфтынтэмэ	пхымыцӏэфтын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынутэмэ	упхыцӏэфтынутэмэ	пхыцӏэфтынутэмэ	дыпхыцӏэфтынутэмэ	фыпхыцӏэфтынутэмэ	пхыцӏэфтыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынутэмэ	упхымыцӏэфтынутэмэ	пхымыцӏэфтынутэмэ	дыпхымыцӏэфтынутэмэ	фыпхымыцӏэфтынутэмэ	пхымыцӏэфтыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынт	упхыцӏэфтынт	пхыцӏэфтынт	дыпхыцӏэфтынт	фыпхыцӏэфтынт	пхыцӏэфтын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынтэкъым	упхыцӏэфтынтэкъым	пхыцӏэфтынтэкъым	дыпхыцӏэфтынтэкъым	фыпхыцӏэфтынтэкъым	пхыцӏэфтын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынут	упхыцӏэфтынут	пхыцӏэфтынут	дыпхыцӏэфтынут	фыпхыцӏэфтынут	пхыцӏэфтыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынутэкъым	упхыцӏэфтынутэкъым	пхыцӏэфтынутэкъым	дыпхыцӏэфтынутэкъым	фыпхыцӏэфтынутэкъым	пхыцӏэфтыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтми	упхыцӏэфтми	пхыцӏэфтми	дыпхыцӏэфтми	фыпхыцӏэфтми	пхыцӏэфт(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтми	упхымыцӏэфтми	пхымыцӏэфтми	дыпхымыцӏэфтми	фыпхымыцӏэфтми	пхымыцӏэфт(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтами	упхыцӏэфтами	пхыцӏэфтами	дыпхыцӏэфтами	фыпхыцӏэфтами	пхыцӏэфта(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтами	упхымыцӏэфтами	пхымыцӏэфтами	дыпхымыцӏэфтами	фыпхымыцӏэфтами	пхымыцӏэфта(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъами	упхыцӏэфтыгъами	пхыцӏэфтыгъами	дыпхыцӏэфтыгъами	фыпхыцӏэфтыгъами	пхыцӏэфтыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтыгъами	упхымыцӏэфтыгъами	пхымыцӏэфтыгъами	дыпхымыцӏэфтыгъами	фыпхымыцӏэфтыгъами	пхымыцӏэфтыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынми	упхыцӏэфтынми	пхыцӏэфтынми	дыпхыцӏэфтынми	фыпхыцӏэфтынми	пхыцӏэфтын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынми	упхымыцӏэфтынми	пхымыцӏэфтынми	дыпхымыцӏэфтынми	фыпхымыцӏэфтынми	пхымыцӏэфтын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынуми	упхыцӏэфтынуми	пхыцӏэфтынуми	дыпхыцӏэфтынуми	фыпхыцӏэфтынуми	пхыцӏэфтыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынуми	упхымыцӏэфтынуми	пхымыцӏэфтынуми	дыпхымыцӏэфтынуми	фыпхымыцӏэфтынуми	пхымыцӏэфтыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфттэми	упхыцӏэфттэми	пхыцӏэфттэми	дыпхыцӏэфттэми	фыпхыцӏэфттэми	пхыцӏэфт(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфттэми	упхымыцӏэфттэми	пхымыцӏэфттэми	дыпхымыцӏэфттэми	фыпхымыцӏэфттэми	пхымыцӏэфт(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтатэми	упхыцӏэфтатэми	пхыцӏэфтатэми	дыпхыцӏэфтатэми	фыпхыцӏэфтатэми	пхыцӏэфта(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтатэми	упхымыцӏэфтатэми	пхымыцӏэфтатэми	дыпхымыцӏэфтатэми	фыпхымыцӏэфтатэми	пхымыцӏэфта(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтыгъатэми	упхыцӏэфтыгъатэми	пхыцӏэфтыгъатэми	дыпхыцӏэфтыгъатэми	фыпхыцӏэфтыгъатэми	пхыцӏэфтыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтыгъатэми	упхымыцӏэфтыгъатэми	пхымыцӏэфтыгъатэми	дыпхымыцӏэфтыгъатэми	фыпхымыцӏэфтыгъатэми	пхымыцӏэфтыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынтэми	упхыцӏэфтынтэми	пхыцӏэфтынтэми	дыпхыцӏэфтынтэми	фыпхыцӏэфтынтэми	пхыцӏэфтын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынтэми	упхымыцӏэфтынтэми	пхымыцӏэфтынтэми	дыпхымыцӏэфтынтэми	фыпхымыцӏэфтынтэми	пхымыцӏэфтын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтынутэми	упхыцӏэфтынутэми	пхыцӏэфтынутэми	дыпхыцӏэфтынутэми	фыпхыцӏэфтынутэми	пхыцӏэфтыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтынутэми	упхымыцӏэфтынутэми	пхымыцӏэфтынутэми	дыпхымыцӏэфтынутэми	фыпхымыцӏэфтынутэми	пхымыцӏэфтыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтаи	упхыцӏэфтаи	пхыцӏэфтаи	дыпхыцӏэфтаи	фыпхыцӏэфтаи	пхыцӏэфтаи
щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтакъыми	упхыцӏэфтакъыми	пхыцӏэфтакъыми	дыпхыцӏэфтакъыми	фыпхыцӏэфтакъыми	пхыцӏэфтакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтащэрэт	упхыцӏэфтащэрэт	пхыцӏэфтащэрэт	дыпхыцӏэфтащэрэт	фыпхыцӏэфтащэрэт	пхыцӏэфтащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпхымыцӏэфтащэрэт	упхымыцӏэфтащэрэт	пхымыцӏэфтащэрэт	дыпхымыцӏэфтащэрэт	фыпхымыцӏэфтащэрэт	пхымыцӏэфтащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнщ	упхыцӏэфтагъэнщ	пхыцӏэфтагъэнщ	дыпхыцӏэфтагъэнщ	фыпхыцӏэфтагъэнщ	пхыцӏэфтагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнкъым	упхыцӏэфтагъэнкъым	пхыцӏэфтагъэнкъым	дыпхыцӏэфтагъэнкъым	фыпхыцӏэфтагъэнкъым	пхыцӏэфтагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнт	упхыцӏэфтагъэнт	пхыцӏэфтагъэнт	дыпхыцӏэфтагъэнт	фыпхыцӏэфтагъэнт	пхыцӏэфтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнтэкъым	упхыцӏэфтагъэнтэкъым	пхыцӏэфтагъэнтэкъым	дыпхыцӏэфтагъэнтэкъым	фыпхыцӏэфтагъэнтэкъым	пхыцӏэфтагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэн	упхыцӏэфтагъэн	пхыцӏэфтагъэн	дыпхыцӏэфтагъэн	фыпхыцӏэфтагъэн	пхыцӏэфтагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнкъэ	упхыцӏэфтагъэнкъэ	пхыцӏэфтагъэнкъэ	дыпхыцӏэфтагъэнкъэ	фыпхыцӏэфтагъэнкъэ	пхыцӏэфтагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнт	упхыцӏэфтагъэнт	пхыцӏэфтагъэнт	дыпхыцӏэфтагъэнт	фыпхыцӏэфтагъэнт	пхыцӏэфтагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнтэкъэ	упхыцӏэфтагъэнтэкъэ	пхыцӏэфтагъэнтэкъэ	дыпхыцӏэфтагъэнтэкъэ	фыпхыцӏэфтагъэнтэкъэ	пхыцӏэфтагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнцӏэфт	упхыцӏэфтагъэнцӏэфт	пхыцӏэфтагъэнцӏэфт	дыпхыцӏэфтагъэнцӏэфт	фыпхыцӏэфтагъэнцӏэфт	пхыцӏэфтагъэнцӏэфт
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнукъым	упхыцӏэфтагъэнукъым	пхыцӏэфтагъэнукъым	дыпхыцӏэфтагъэнукъым	фыпхыцӏэфтагъэнукъым	пхыцӏэфтагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнут	упхыцӏэфтагъэнут	пхыцӏэфтагъэнут	дыпхыцӏэфтагъэнут	фыпхыцӏэфтагъэнут	пхыцӏэфтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнутэкъым	упхыцӏэфтагъэнутэкъым	пхыцӏэфтагъэнутэкъым	дыпхыцӏэфтагъэнутэкъым	фыпхыцӏэфтагъэнутэкъым	пхыцӏэфтагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэну	упхыцӏэфтагъэну	пхыцӏэфтагъэну	дыпхыцӏэфтагъэну	фыпхыцӏэфтагъэну	пхыцӏэфтагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнукъэ	упхыцӏэфтагъэнукъэ	пхыцӏэфтагъэнукъэ	дыпхыцӏэфтагъэнукъэ	фыпхыцӏэфтагъэнукъэ	пхыцӏэфтагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнут	упхыцӏэфтагъэнут	пхыцӏэфтагъэнут	дыпхыцӏэфтагъэнут	фыпхыцӏэфтагъэнут	пхыцӏэфтагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхыцӏэфтагъэнутэкъэ	упхыцӏэфтагъэнутэкъэ	пхыцӏэфтагъэнутэкъэ	дыпхыцӏэфтагъэнутэкъэ	фыпхыцӏэфтагъэнутэкъэ	пхыцӏэфтагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфт	упхыцӏэфт	пхыцӏэфт	дыпхыцӏэфт	фыпхыцӏэфт	пхыцӏэфт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфт	упхымыцӏэфт	пхымыцӏэфт	дыпхымыцӏэфт	фыпхымыцӏэфт	пхымыцӏэфт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфта	упхыцӏэфта	пхыцӏэфта	дыпхыцӏэфта	фыпхыцӏэфта	пхыцӏэфта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфта	упхымыцӏэфта	пхымыцӏэфта	дыпхымыцӏэфта	фыпхымыцӏэфта	пхымыцӏэфта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфтыгъа	упхыцӏэфтыгъа	пхыцӏэфтыгъа	дыпхыцӏэфтыгъа	фыпхыцӏэфтыгъа	пхыцӏэфтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфтыгъа	упхымыцӏэфтыгъа	пхымыцӏэфтыгъа	дыпхымыцӏэфтыгъа	фыпхымыцӏэфтыгъа	пхымыцӏэфтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфтын	упхыцӏэфтын	пхыцӏэфтын	дыпхыцӏэфтын	фыпхыцӏэфтын	пхыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфтын	упхымыцӏэфтын	пхымыцӏэфтын	дыпхымыцӏэфтын	фыпхымыцӏэфтын	пхымыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфтыну	упхыцӏэфтыну	пхыцӏэфтыну	дыпхыцӏэфтыну	фыпхыцӏэфтыну	пхыцӏэфтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфтыну	упхымыцӏэфтыну	пхымыцӏэфтыну	дыпхымыцӏэфтыну	фыпхымыцӏэфтыну	пхымыцӏэфтыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыцӏэфт	узэрыпхыцӏэфт	зэрыпхыцӏэфт	дызэрыпхыцӏэфт	фызэрыпхыцӏэфт	зэрыпхыцӏэфт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыцӏэфт	узэрыпхымыцӏэфт	зэрыпхымыцӏэфт	дызэрыпхымыцӏэфт	фызэрыпхымыцӏэфт	зэрыпхымыцӏэфт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыцӏэфта	узэрыпхыцӏэфта	зэрыпхыцӏэфта	дызэрыпхыцӏэфта	фызэрыпхыцӏэфта	зэрыпхыцӏэфта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыцӏэфта	узэрыпхымыцӏэфта	зэрыпхымыцӏэфта	дызэрыпхымыцӏэфта	фызэрыпхымыцӏэфта	зэрыпхымыцӏэфта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыцӏэфтыгъа	узэрыпхыцӏэфтыгъа	зэрыпхыцӏэфтыгъа	дызэрыпхыцӏэфтыгъа	фызэрыпхыцӏэфтыгъа	зэрыпхыцӏэфтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыцӏэфтыгъа	узэрыпхымыцӏэфтыгъа	зэрыпхымыцӏэфтыгъа	дызэрыпхымыцӏэфтыгъа	фызэрыпхымыцӏэфтыгъа	зэрыпхымыцӏэфтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыцӏэфтын	узэрыпхыцӏэфтын	зэрыпхыцӏэфтын	дызэрыпхыцӏэфтын	фызэрыпхыцӏэфтын	зэрыпхыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыцӏэфтын	узэрыпхымыцӏэфтын	зэрыпхымыцӏэфтын	дызэрыпхымыцӏэфтын	фызэрыпхымыцӏэфтын	зэрыпхымыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыцӏэфтыну	узэрыпхыцӏэфтыну	зэрыпхыцӏэфтыну	дызэрыпхыцӏэфтыну	фызэрыпхыцӏэфтыну	зэрыпхыцӏэфтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыцӏэфтыну	узэрыпхымыцӏэфтыну	зэрыпхымыцӏэфтыну	дызэрыпхымыцӏэфтыну	фызэрыпхымыцӏэфтыну	зэрыпхымыцӏэфтыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыцӏэфт	ущыпхыцӏэфт	щыпхыцӏэфт	дыщыпхыцӏэфт	фыщыпхыцӏэфт	щыпхыцӏэфт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыцӏэфт	ущыпхымыцӏэфт	щыпхымыцӏэфт	дыщыпхымыцӏэфт	фыщыпхымыцӏэфт	щыпхымыцӏэфт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыцӏэфта	ущыпхыцӏэфта	ущыпхыцӏэфта	дыщыпхыцӏэфта	фыщыпхыцӏэфта	щыпхыцӏэфта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыцӏэфта	фыщипхымыцӏэфта	щыпхымыцӏэфта	дыщыпхымыцӏэфта	фыщыпхымыцӏэфта	щыпхымыцӏэфта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыцӏэфтыгъа	ущыпхыцӏэфтыгъа	щыпхыцӏэфтыгъа	дыщыпхыцӏэфтыгъа	фыщыпхыцӏэфтыгъа	щыпхыцӏэфтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыцӏэфтыгъа	ущыпхымыцӏэфтыгъа	щыпхымыцӏэфтыгъа	дыщыпхымыцӏэфтыгъа	фыщыпхымыцӏэфтыгъа	щыпхымыцӏэфтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыцӏэфтын	ущыпхыцӏэфтын	щыпхыцӏэфтын	дыщыпхыцӏэфтын	фыщыпхыцӏэфтын	щыпхыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыцӏэфтын	ущыпхыцӏэфтын	щыпхымыцӏэфтын	дыщыпхымыцӏэфтын	фыщыпхымыцӏэфтын	щыпхымыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыцӏэфтыну	ущыпхыцӏэфтыну	щыпхыцӏэфтыну	дыщыпхыцӏэфтыну	фыщыпхыцӏэфтыну	щыпхыцӏэфтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыцӏэфтыну	ущыпхымыцӏэфтыну	щыпхымыцӏэфтыну	дыщыпхымыцӏэфтыну	фыщыпхымыцӏэфтыну	щыпхымыцӏэфтыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыцӏэфт	уздыпхыцӏэфт	здыпхыцӏэфт	дыздыпхыцӏэфт	фыздыпхыцӏэфт	здыпхыцӏэфт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыцӏэфт	уздыпхымыцӏэфт	здыпхымыцӏэфт	дыздыпхымыцӏэфт	фыздыпхымыцӏэфт	здыпхымыцӏэфт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыцӏэфта	уздыпхыцӏэфта	здыпхыцӏэфта	дыздыпхыцӏэфта	фыздыпхыцӏэфта	здыпхыцӏэфта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыцӏэфта	уздыпхымыцӏэфта	здыпхымыцӏэфта	дыздыпхымыцӏэфта	фыздыпхымыцӏэфта	здыпхымыцӏэфта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыцӏэфтыгъа	уздыпхыцӏэфтыгъа	здыпхыцӏэфтыгъа	дыздыпхыцӏэфтыгъа	фыздыпхыцӏэфтыгъа	здыпхыцӏэфтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыцӏэфтыгъа	уздыпхымыцӏэфтыгъа	здыпхымыцӏэфтыгъа	дыздыпхымыцӏэфтыгъа	фыздыпхымыцӏэфтыгъа	здыпхымыцӏэфтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыцӏэфтын	уздыпхыцӏэфтын	здыпхыцӏэфтын	дыздыпхыцӏэфтын	фыздыпхыцӏэфтын	здыпхыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыцӏэфтын	уздыпхымыцӏэфтын	здыпхымыцӏэфтын	дыздыпхымыцӏэфтын	фыздыпхымыцӏэфтын	здыпхымыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыцӏэфтыну	уздыпхыцӏэфтыну	здыпхыцӏэфтыну	дыздыпхыцӏэфтыну	фыздыпхыцӏэфтыну	здыпхыцӏэфтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыцӏэфтыну	уздыпхымыцӏэфтыну	здыпхымыцӏэфтыну	дыздыпхымыцӏэфтыну	фыздыпхымыцӏэфтыну	здыпхымыцӏэфтыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыцӏэфт	ущӀыпхыцӏэфт	щӀыпхыцӏэфт	дыщӀыпхыцӏэфт	фыщӀыпхыцӏэфт	щӀыпхыцӏэфт(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыцӏэфт	ущӀыпхымыцӏэфт	щӀыпхымыцӏэфт	дыщӀыпхымыцӏэфт	фыщӀыпхымыцӏэфт	щӀыпхымыцӏэфт(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыцӏэфта	ущӀыпхыцӏэфтӀэцӏэфта	щӀыпхыцӏэфта	дыщӀыпхыцӏэфта	фыщӀыпхыцӏэфта	щӀыпхыцӏэфта(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыцӏэфта	ущӀыпхымыцӏэфта	щӀыпхымыцӏэфта	дыщӀыпхымыцӏэфта	фыщӀыпхымыцӏэфта	щӀыпхымыцӏэфта(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыцӏэфтыгъа	ущӀыпхыцӏэфтыгъа	щӀыпхыцӏэфтыгъа	дыщӀыпхыцӏэфтыгъа	фыщӀыпхыцӏэфтыгъа	щӀыпхыцӏэфтыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыцӏэфтыгъа	ущӀыпхымыцӏэфтыгъа	щӀыпхымыцӏэфтыгъа	дыщӀыпхымыцӏэфтыгъа	фыщӀыпхымыцӏэфтыгъа	щӀыпхымыцӏэфтыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыцӏэфтын	ущӀыпхыцӏэфтын	щӀыпхыцӏэфтын	дыщӀыпхыцӏэфтын	фыщӀыпхыцӏэфтын	щӀыпхыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыцӏэфтын	ущӀыпхымыцӏэфтын	щӀыпхымыцӏэфтын	дыщӀыпхымыцӏэфтын	фыщӀыпхымыцӏэфтын	щӀыпхымыцӏэфтын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыцӏэфтыну	ущӀыпхыцӏэфтыну	щӀыпхыцӏэфтыну	дыщӀыпхыцӏэфтыну	фыщӀыпхыцӏэфтыну	щӀыпхыцӏэфтыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыцӏэфтыну	ущӀыпхымыцӏэфтыну	щӀыпхымыцӏэфтыну	дыщӀыпхымыцӏэфтыну	фыщӀыпхымыцӏэфтыну	щӀыпхымыцӏэфтыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфту	упхыцӏэфту	пхыцӏэфту	дыпхыцӏэфту	фыпхыцӏэфту	пхыцӏэфт(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфту	упхымыцӏэфту	пхымыцӏэфту	дыпхымыцӏэфту	фыпхымыцӏэфту	пхымыцӏэфт(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфтауэ	упхыцӏэфтауэ	пхыцӏэфтауэ	дыпхыцӏэфтауэ	фыпхыцӏэфтауэ	пхыцӏэфтауэ / пхыцӏэфтахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфтауэ	упхымыцӏэфтауэ	пхымыцӏэфтауэ	дыпхымыцӏэфтауэ	фыпхымыцӏэфтауэ	пхымыцӏэфтауэ / пхымыцӏэфтахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпхыцӏэфтурэ	упхыцӏэфтурэ	пхыцӏэфтурэ	дыпхыцӏэфтурэ	фыпхыцӏэфтурэ	пхыцӏэфт(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпхымыцӏэфтурэ	упхымыцӏэфтурэ	пхымыцӏэфтурэ	дыпхымыцӏэфтурэ	фыпхымыцӏэфтурэ	пхымыцӏэфт(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхоцӏэфт	сыпхоцӏэфт	--	сыфпхоцӏэфт	сапхоцӏэфт
уэ	успхоцӏэфт	--	упхоцӏэфт	утпхоцӏэфт	--	уапхоцӏэфт
ар	спхоцӏэфт	ппхоцӏэфт	пхоцӏэфт	тпхоцӏэфт	фпхоцӏэфт	япхоцӏэфт
дэ	--	дыппхоцӏэфт	дыпхоцӏэфт	--	дыфпхоцӏэфт	дапхоцӏэфт
фэ	фыспхоцӏэфт	--	фыпхоцӏэфт	фытпхоцӏэфт	--	фапхоцӏэфт
ахэр	спхоцӏэфт(хэ)	ппхоцӏэфт(хэ)	пхоцӏэфт(хэ)	тпхоцӏэфт(хэ)	фпхоцӏэфт(хэ)	япхоцӏэфт(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэфт]	[цӏэфт]ыр	--	[цӏэфт]хэр
Эргативнэ:	[цӏэфт]	[цӏэфт]ым	--	[цӏэфт]хэм
Послеложнэ:	[цӏэфт]кӀэ	[цӏэфт]ымкӀэ	[цӏэфт]хэкӀэ	[цӏэфт]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[цӏэфт]у	[цӏэфт]ырауэ	[цӏэфт]хэу	[цӏэфт]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэфт]а	[цӏэфт]ар	--	[цӏэфт]ахэр
Эргативнэ:	[цӏэфт]а	[цӏэфт]ам	--	[цӏэфт]ахэм
Послеложнэ:	[цӏэфт]акӀэ	[цӏэфт]амкӀэ	[цӏэфт]ахэкӀэ	[цӏэфт]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[цӏэфт]ауэ	[цӏэфт]арауэ	[цӏэфт]ахэу	[цӏэфт]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэфт]ын	[цӏэфт]ыныр	--	[цӏэфт]ынхэр
Эргативнэ:	[цӏэфт]ын	[цӏэфт]ыным	--	[цӏэфт]ынхэм
Послеложнэ:	[цӏэфт]ынкӀэ	[цӏэфт]ынымкӀэ	[цӏэфт]ынхэкӀэ	[цӏэфт]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[цӏэфт]ыну	[цӏэфт]ынырауэ	[цӏэфт]ынхэу	[цӏэфт]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[цӏэфт]ыну	[цӏэфт]ынур	--	[цӏэфт]ынухэр
Эргативнэ:	[цӏэфт]ыну	[цӏэфт]ынум	--	[цӏэфт]ынухэм
Послеложнэ:	[цӏэфт]ынукӀэ	[цӏэфт]ынумкӀэ	[цӏэфт]ынухэкӀэ	[цӏэфт]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[цӏэфт]ынууэ	[цӏэфт]ынурауэ	[цӏэфт]ынухэу	[цӏэфт]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. ПсынщӀэу пхрыкӀын, пхрыжын.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Мэзым пхыцӀэфтын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхыцӏэфтын: slip, jump, spring or hop through sth
• Мэзым пхыцӀэфтын: slip or hop through the woods.

УРЫСЫБЗЭ

• пхыцӏэфтын: проскочить через, сквозь что-л.
• Мэзым пхыцӀэфтын: проскочить через лес.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын