пхычын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝ'tʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [ч] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "пхычын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхычын
щымыӀэныгъэ:	пхымычын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	пхысчын	пхыпчын	пхичын	пхытчын	пхыфчын	пхачын
щымыӀэныгъэ:	пхызмычын	пхыумычын	пхимычын	пхыдмычын	пхывмычын	пхамычын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыч!	пхыфч!
щымыӀэныгъэ:	пхыумыч!	пхывмыч!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сыпхреч	упхреч	пхреч	дыпхреч	фыпхреч	пхреч
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыч	упхремыч	пхремыч	дыпхремыч	фыпхремыч	пхремыч

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхызоч(ыр)	пхыбоч(ыр)	пхеч(ыр)	пхыдоч(ыр)	пхывоч(ыр)	пхач(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчыркъым	пхыпчыркъым	пхичыркъым	пхытчыркъым	пхыфчыркъым	пхачыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчырт	пхыпчырт	пхичырт	пхытчырт	пхыфчырт	пхачырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчыртэкъым	пхыпчыртэкъым	пхичыртэкъым	пхытчыртэкъым	пхыфчыртэкъым	пхачыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчащ	пхыпчащ	пхичащ	пхытчащ	пхыфчащ	пхачащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчакъым	пхыпчакъым	пхичакъым	пхытчакъым	пхыфчакъым	пхачакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчат	пхыпчат	пхичат	пхытчат	пхыфчат	пхачат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчатэкъым	пхыпчатэкъым	пхичатэкъым	пхытчатэкъым	пхыфчатэкъым	пхачатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчыгъащ	пхыпчыгъащ	пхичыгъащ	пхытчыгъащ	пхыфчыгъащ	пхачыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчыгъакъым	пхыпчыгъакъым	пхичыгъакъым	пхытчыгъакъым	пхыфчыгъакъым	пхачыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчыгъат	пхыпчыгъат	пхичыгъат	пхытчыгъат	пхыфчыгъат	пхачыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчыгъатэкъым	пхыпчыгъатэкъым	пхичыгъатэкъым	пхытчыгъатэкъым	пхыфчыгъатэкъым	пхачыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	пхысчщ	пхыпчщ	пхичщ	пхытчщ	пхыфчщ	пхачщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	пхысчкъым	пхыпчкъым	пхичкъым	пхытчкъым	пхыфчкъым	пхачкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	пхысчт	пхыпчт	пхичт	пхытчт	пхыфчт	пхачт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	пхысчтэкъым	пхыпчтэкъым	пхичтэкъым	пхытчтэкъым	пхыфчтэкъым	пхачтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынщ	пхыпчынщ	пхичынщ	пхытчынщ	пхыфчынщ	пхачынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчынкъым	пхыпчынкъым	пхичынкъым	пхытчынкъым	пхыфчынкъым	пхачынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынущ	пхыпчынущ	пхичынущ	пхытчынущ	пхыфчынущ	пхачынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчынукъым	пхыпчынукъым	пхичынукъым	пхытчынукъым	пхыфчынукъым	пхачынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчрэ	пхыпчрэ	пхичрэ	пхытчрэ	пхыфчрэ	пхачрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчыркъэ	пхыпчыркъэ	пхичыркъэ	пхытчыркъэ	пхыфчыркъэ	пхачыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчырт	пхыпчырт	пхичырт	пхытчырт	пхыфчырт	пхачырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчыртэкъэ	пхыпчыртэкъэ	пхичыртэкъэ	пхытчыртэкъэ	пхыфчыртэкъэ	пхачыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысча	пхыпча	пхича	пхытча	пхыфча	пхача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчакъэ	пхыпчакъэ	пхичакъэ	пхытчакъэ	пхыфчакъэ	пхачакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчат	пхыпчат	пхичат	пхытчат	пхыфчат	пхачат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчатэкъэ	пхыпчатэкъэ	пхичатэкъэ	пхытчатэкъэ	пхыфчатэкъэ	пхачатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчыгъа	пхыпчыгъа	пхичыгъа	пхытчыгъа	пхыфчыгъа	пхачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	пхысчыгъакъэ	пхыпчыгъакъэ	пхичыгъакъэ	пхытчыгъакъэ	пхыфчыгъакъэ	пхачыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчыгъат	пхыпчыгъат	пхичыгъат	пхытчыгъат	пхыфчыгъат	пхачыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысчыгъатэкъэ	пхыпчыгъатэкъэ	пхичыгъатэкъэ	пхытчыгъатэкъэ	пхыфчыгъатэкъэ	пхачыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	пхысч	пхыпч	пхич	пхытч	пхыфч	пхач
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	пхысчкъэ	пхыпчкъэ	пхичкъэ	пхытчкъэ	пхыфчкъэ	пхачкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	пхысчт	пхыпчт	пхичт	пхытчт	пхыфчт	пхачт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	пхысчтэкъэ	пхыпчтэкъэ	пхичтэкъэ	пхытчтэкъэ	пхыфчтэкъэ	пхачтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчын	пхыпчын	пхичын	пхытчын	пхыфчын	пхачын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчынкъэ	пхыпчынкъэ	пхичынкъэ	пхытчынкъэ	пхыфчынкъэ	пхачынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчыну	пхыпчыну	пхичыну	пхытчыну	пхыфчыну	пхачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчынукъэ	пхыпчынукъэ	пхичынукъэ	пхытчынукъэ	пхыфчынукъэ	пхачынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчмэ	пхыпчмэ	пхичмэ	пхытчмэ	пхыфчмэ	пхачмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычмэ	пхыумычмэ	пхимычмэ	пхыдмычмэ	пхывмычмэ	пхамычмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчамэ	пхыпчамэ	пхичамэ	пхытчамэ	пхыфчамэ	пхачамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычамэ	пхыумычамэ	пхимычамэ	пхыдмычамэ	пхывмычамэ	пхамычамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысчыгъамэ	пхыпчыгъамэ	пхичыгъамэ	пхытчыгъамэ	пхыфчыгъамэ	пхачыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычыгъамэ	пхыумычыгъамэ	пхимычыгъамэ	пхыдмычыгъамэ	пхывмычыгъамэ	пхамычыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынмэ	пхыпчынмэ	пхичынмэ	пхытчынмэ	пхыфчынмэ	пхачынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынмэ	пхыумычынмэ	пхимычынмэ	пхыдмычынмэ	пхывмычынмэ	пхамычынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынумэ	пхыпчынумэ	пхичынумэ	пхытчынумэ	пхыфчынумэ	пхачынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынумэ	пхыумычынумэ	пхимычынумэ	пхыдмычынумэ	пхывмычынумэ	пхамычынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчтэмэ	пхыпчтэмэ	пхичтэмэ	пхытчтэмэ	пхыфчтэмэ	пхачтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычтэмэ	пхыумычтэмэ	пхимычтэмэ	пхыдмычтэмэ	пхывмычтэмэ	пхамычтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчатэмэ	пхыпчатэмэ	пхичатэмэ	пхытчатэмэ	пхыфчатэмэ	пхачатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычатэмэ	пхыумычатэмэ	пхимычатэмэ	пхыдмычатэмэ	пхывмычатэмэ	пхамычатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысчыгъатэмэ	пхыпчыгъатэмэ	пхичыгъатэмэ	пхытчыгъатэмэ	пхыфчыгъатэмэ	пхачыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычыгъатэмэ	пхыумычыгъатэмэ	пхимычыгъатэмэ	пхыдмычыгъатэмэ	пхывмычыгъатэмэ	пхамычыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынтэмэ	пхыпчынтэмэ	пхичынтэмэ	пхытчынтэмэ	пхыфчынтэмэ	пхачынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынтэмэ	пхыумычынтэмэ	пхимычынтэмэ	пхыдмычынтэмэ	пхывмычынтэмэ	пхамычынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынутэмэ	пхыпчынутэмэ	пхичынутэмэ	пхытчынутэмэ	пхыфчынутэмэ	пхачынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынутэмэ	пхыумычынутэмэ	пхимычынутэмэ	пхыдмычынутэмэ	пхывмычынутэмэ	пхамычынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынт	пхыпчынт	пхичынт	пхытчынт	пхыфчынт	пхачынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчынтэкъым	пхыпчынтэкъым	пхичынтэкъым	пхытчынтэкъым	пхыфчынтэкъым	пхачынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынут	пхыпчынут	пхичынут	пхытчынут	пхыфчынут	пхачынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысчынутэкъым	пхыпчынутэкъым	пхичынутэкъым	пхытчынутэкъым	пхыфчынутэкъым	пхачынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчми	пхыпчми	пхичми	пхытчми	пхыфчми	пхачми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычми	пхыумычми	пхимычми	пхыдмычми	пхывмычми	пхамычми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчами	пхыпчами	пхичами	пхытчами	пхыфчами	пхачами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычами	пхыумычами	пхимычами	пхыдмычами	пхывмычами	пхамычами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысчыгъами	пхыпчыгъами	пхичыгъами	пхытчыгъами	пхыфчыгъами	пхачыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычыгъами	пхыумычыгъами	пхимычыгъами	пхыдмычыгъами	пхывмычыгъами	пхамычыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынми	пхыпчынми	пхичынми	пхытчынми	пхыфчынми	пхачынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынми	пхыумычынми	пхимычынми	пхыдмычынми	пхывмычынми	пхамычынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынуми	пхыпчынуми	пхичынуми	пхытчынуми	пхыфчынуми	пхачынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынуми	пхыумычынуми	пхимычынуми	пхыдмычынуми	пхывмычынуми	пхамычынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчтэми	пхыпчтэми	пхичтэми	пхытчтэми	пхыфчтэми	пхачтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычтэми	пхыумычтэми	пхимычтэми	пхыдмычтэми	пхывмычтэми	пхамычтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысчатэми	пхыпчатэми	пхичатэми	пхытчатэми	пхыфчатэми	пхачатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычатэми	пхыумычатэми	пхимычатэми	пхыдмычатэми	пхывмычатэми	пхамычатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысчыгъатэми	пхыпчыгъатэми	пхичыгъатэми	пхытчыгъатэми	пхыфчыгъатэми	пхачыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмычыгъатэми	пхыумычыгъатэми	пхимычыгъатэми	пхыдмычыгъатэми	пхывмычыгъатэми	пхамычыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынтэми	пхыпчынтэми	пхичынтэми	пхытчынтэми	пхыфчынтэми	пхачынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынтэми	пхыумычынтэми	пхимычынтэми	пхыдмычынтэми	пхывмычынтэми	пхамычынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысчынутэми	пхыпчынутэми	пхичынутэми	пхытчынутэми	пхыфчэнутэми	пхачэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмычынутэми	пхыумычынутэми	пхимычынутэми	пхыдмычынутэми	пхывмычынутэми	пхамычынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	пхысчаи	пхыпчаи	пхичаи	пхытчаи	пхыфчаи	пхачаи
щымыӀэныгъэ:	пхысчакъыми	пхыпчакъыми	пхичакъыми	пхытчакъыми	пхыфчакъыми	пхачакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	пхысчащэрэт	пхыпчащэрэт	пхичащэрэт	пхытчащэрэт	пхыфчащэрэт	пхачащэрэт
щымыӀэныгъэ:	пхызмычащэрэт	пхыумычащэрэт	пхимычащэрэт	пхыдмычащэрэт	пхывмычащэрэт	пхамычащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэнщ	пхыпчагъэнщ	пхичагъэнщ	пхытчагъэнщ	пхыфчагъэнщ	пхачагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнкъым	пхыпчагъэнкъым	пхичагъэнкъым	пхытчагъэнкъым	пхыфчагъэнкъым	пхачагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэнт	пхыпчагъэнт	пхичагъэнт	пхытчагъэнт	пхыфчагъэнт	пхачагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнтэкъым	пхыпчагъэнтэкъым	пхичагъэнтэкъым	пхытчагъэнтэкъым	пхыфчагъэнтэкъым	пхачагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэн	пхыпчагъэн	пхичагъэн	пхытчагъэн	пхыфчагъэн	пхачагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнкъэ	пхыпчагъэнкъэ	пхичагъэнкъэ	пхытчагъэнкъэ	пхыфчагъэнкъэ	пхачагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэнт	пхыпчагъэнт	пхичагъэнт	пхытчагъэнт	пхыфчагъэнт	пхачагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнтэкъэ	пхыпчагъэнтэкъэ	пхичагъэнтэкъэ	пхытчагъэнтэкъэ	пхыфчагъэнтэкъэ	пхачагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэнущ	пхыпчагъэнущ	пхичагъэнущ	пхытчагъэнущ	пхыфчагъэнущ	пхачагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнукъым	пхыпчагъэнукъым	пхичагъэнукъым	пхытчагъэнукъым	пхыфчагъэнукъым	пхачагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэнут	пхыпчагъэнут	пхичагъэнут	пхытчагъэнут	пхыфчагъэнут	пхачагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнутэкъым	пхыпчагъэнутэкъым	пхичагъэнутэкъым	пхытчагъэнутэкъым	пхыфчагъэнутэкъым	пхачагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэну	пхыпчагъэну	пхичагъэну	пхытчагъэну	пхыфчагъэну	пхачагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнукъэ	пхыпчагъэнукъэ	пхичагъэнукъэ	пхытчагъэнукъэ	пхыфчагъэнукъэ	пхачагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысчагъэнут	пхыпчагъэнут	пхичагъэнут	пхытчагъэнут	пхыфчагъэнут	пхачагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысчагъэнутэкъэ	пхыпчагъэнутэкъэ	пхичагъэнутэкъэ	пхытчагъэнутэкъэ	пхыфчагъэнутэкъэ	пхачагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхызыч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхызыча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхызычыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхызычын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхызычыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымычыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхысч	пхыпч	пхич	пхытч	пхыфч	пхач
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмыч	пхыумыч	пхимыч	пхыдмыч	пхывмыч	пхамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхысча	пхыпча	пхича	пхытча	пхыфча	пхача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмыча	пхыумыча	пхимыча	пхыдмыча	пхывмыча	пхамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхысчыгъа	пхыпчыгъа	пхичыгъа	пхытчыгъа	пхыфчыгъа	пхачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмычыгъа	пхыумычыгъа	пхимычыгъа	пхыдмычыгъа	пхывмычыгъа	пхамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхысчын	пхыпчын	пхичын	пхытчын	пхыфчын	пхачын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмычын	пхыумычын	пхимычын	пхыдмычын	пхывмычын	пхамычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхысчыну	пхыпчыну	пхичыну	пхытчыну	пхыфчыну	пхачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмычыну	пхыумычыну	пхимычыну	пхыдмычыну	пхывмычыну	пхамычыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхыч
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхымыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхыча
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхымыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхычыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхымычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхычын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхымычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхычыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхымычыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысч	зэрыпхыпч	зэрыпхич	зэрыпхытч	зэрыпхыфч	зэрыпхач
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмыч	зэрыпхыумыч	зэрыпхимыч	зэрыпхыдмыч	зэрыпхывмыч	зэрыпхамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысча	зэрыпхыпча	зэрыпхича	зэрыпхытча	зэрыпхыфча	зэрыпхача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмыча	зэрыпхыумыча	зэрыпхимыча	зэрыпхыдмыча	зэрыпхывмыча	зэрыпхамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысчыгъа	зэрыпхыпчыгъа	зэрыпхичыгъа	зэрыпхытчыгъа	зэрыпхыфчыгъа	зэрыпхачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмычыгъа	зэрыпхыумычыгъа	зэрыпхимычыгъа	зэрыпхыдмычыгъа	зэрыпхывмычыгъа	зэрыпхамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысчын	зэрыпхыпчын	зэрыпхичын	зэрыпхытчын	зэрыпхыфчын	зэрыпхачын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмычын	зэрыпхыумычын	зэрыпхимычын	зэрыпхыдмычын	зэрыпхывмычын	зэрыпхамычын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысчыну	зэрыпхыпчыну	зэрыпхичыну	зэрыпхытчыну	зэрыпхыфчыну	зэрыпхачыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмычыну	зэрыпхыумычыну	зэрыпхимычыну	зэрыпхыдмычыну	зэрыпхывмычыну	зэрыпхамычыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысч	щыпхыпч	щыпхич	щыпхытч	щыпхыфч	щыпхач
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмыч	щыпхыумыч	щыпхимыч	щыпхыдмыч	щыпхывмыч	щыпхамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысча	щыпхыпча	щыпхича	щыпхытча	щыпхыфча	щыпхача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмыча	щыпхыумыча	щыпхимыча	щыпхыдмыча	щыпхывмыча	щыпхамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысчыгъа	щыпхыпчыгъа	щыпхичыгъа	щыпхытчыгъа	щыпхыфчыгъа	щыпхачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмычыгъа	щыпхыумычыгъа	щыпхимычыгъа	щыпхыдмычыгъа	щыпхывмычыгъа	щыпхамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысчын	щыпхыпчын	щыпхичын	щыпхытчын	щыпхыфчын	щыпхачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмычын	щыпхыумычын	щыпхимычын	щыпхыдмычын	щыпхывмычын	щыпхамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысчыну	щыпхыпчыну	щыпхичыну	щыпхытчыну	щыпхыфчыну	щыпхачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмычыну	щыпхыумычыну	щыпхимычыну	щыпхыдмычыну	щыпхывмычыну	щыпхамычыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысч	здыпхыпч	здыпхич	здыпхытч	здыпхыфч	здыпхач
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здыпхызмыч	здыпхыумыч	здыпхимыч	здыпхыдмыч	здыпхывмыч	здыпхамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысча	здыпхыпча	здыпхича	здыпхытча	здыпхыфча	здыпхача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здыпхызмыча	здыпхыумыча	здыпхимыча	здыпхыдмыча	здыпхывмыча	здыпхамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысчыгъа	здыпхыпчыгъа	здыпхичыгъа	здыпхытчыгъа	здыпхыфчыгъа	здыпхачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здыбъэдэзмычыгъа	здыпхыумычыгъа	здыпхимычыгъа	здыпхыдмычыгъа	здыпхывмычыгъа	здыпхамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысчын	здыпхыпчын	здыпхичын	здыпхытчын	здыпхыфчын	здыпхачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здыпхызмычын	здыпхыумычын	здыпхимычын	здыпхыдмычын	здыпхывмычын	здыпхамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысчыну	здыпхыпчыну	здыпхичыну	здыпхытчыну	здыпхыфчыну	здыпхачыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здыгъэдэзмычыну	здыпхыумычыну	здыпхимычыну	здыпхыдмычыну	здыпхывмычыну	здыпхамычыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысч	щӀыпхыпч	щӀыпхич	щӀыпхытч	щӀыпхыфч	щӀыпхач
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмыч	щӀыпхыумыч	щӀыпхимыч	щӀыпхыдмыч	щӀыпхывмыч	щӀыпхамыч
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысча	щӀыпхыпча	щӀыпхича	щӀыпхытча	щӀыпхыфча	щӀпхача
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмыча	щӀыпхыумыча	щӀыпхимыча	щӀыпхыдмыча	щӀыпхывмыча	щӀыпхамыча
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысчыгъа	щӀэпхыпчыгъа	щӀыпхичыгъа	щӀэпхытчыгъа	щӀэпхыфчыгъа	щӀыпхачыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмычыгъа	щӀыпхыумычыгъа	щӀыпхимычыгъа	щӀыпхыдмычыгъа	щӀыпхывмычыгъа	щӀыпхамычыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысчын	щӀыпхыпчын	щӀыпхичын	щӀыпхытчын	щӀыпхыфчын	щӀыпхачын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмычын	щӀыпхыумычын	щӀыпхимычын	щӀыпхыдмычын	щӀыпхывмычын	щӀыпхамычын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысчыну	щӀыпхыпчыну	щӀыпхичыну	щӀыпхытчыну	щӀыпхыфчыну	щӀыпхачэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмычыну	щӀыпхыумычыну	щӀыпхимычыну	щӀыпхыдмычыну	щӀыпхывмычыну	щӀыпхамычыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхысчу	пхыпчу	пхичу	пхытчу	пхыфчу	пхачу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмычу	пхыумычу	пхимычу	пхыдмычу	пхывмычу	пхамычу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхысчауэ	пхыпчауэ	пхичауэ	пхытчауэ	пхыфчауэ	пхачауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмычауэ	пхыумычауэ	пхимычауэ	пхыдмычауэ	пхывмычауэ	пхамычауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	пхысчурэ	пхыпчурэ	пхичурэ	пхытчурэ	пхыфчурэ	пхачурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	пхызмычурэ	пхыумычурэ	пхимычурэ	пхыдмычурэ	пхывмычурэ	пхамычурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	ппхызоч	пхызоч	--	фпхызоч	япхызоч
уэ	спхыбоч	--	пхыбоч	тпхыбоч	--	япхыбоч
абы	спхеч	ппхеч	пхеч	тпхеч	фпхеч	япхеч
дэ	--	ппхыдоч	пхыдоч	--	фпхыдоч	япхыдоч
фэ	спхывоч	--	пхывоч	тпхывоч	--	япхывоч
абыхэм	спхач(хэ)	ппхач(хэ)	пхач(хэ)	тпхач(хэ)	фпхач(хэ)	япхач(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	ппхыс[чрэ]	пхыс[чрэ]	--	фпхыс[чрэ]	япхыс[ч(хэ)рэ]
уэ	спхып[чрэ]	--	пхып[чрэ]	тпхып[чрэ]	--	япхып[ч(хэ)рэ]
абы	спхи[чрэ]	ппхи[чрэ]	пхи[чрэ]	тпхи[чрэ]	фпхи[чрэ]	япхи[ч(хэ)рэ]
дэ	--	ппхыт[чрэ]	пхыт[чрэ]	--	фпхыт[чрэ]	япхыт[ч(хэ)рэ]
фэ	спхыф[чрэ]	--	пхыф[чрэ]	тпхыф[чрэ]	--	япхыф[ч(хэ)рэ]
абыхэм	спха[чрэ]	ппха[чрэ]	пха[чрэ]	тпха[чрэ]	фпха[чрэ]	япха[ч(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]	[ч]ыр	--	[ч]хэр
Эргативнэ:	[ч]	[ч]ым	--	[ч]хэм
Послеложнэ:	[ч]кӀэ	[ч]ымкӀэ	[ч]хэкӀэ	[ч]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ч]у	[ч]ырауэ	[ч]хэу	[ч]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]а	[ч]ар	--	[ч]ахэр
Эргативнэ:	[ч]а	[ч]ам	--	[ч]ахэм
Послеложнэ:	[ч]акӀэ	[ч]амкӀэ	[ч]ахэкӀэ	[ч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ч]ауэ	[ч]арауэ	[ч]ахэу	[ч]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]ын	[ч]ыныр	--	[ч]ынхэр
Эргативнэ:	[ч]ын	[ч]ыным	--	[ч]ынхэм
Послеложнэ:	[ч]ынкӀэ	[ч]ынымкӀэ	[ч]ынхэкӀэ	[ч]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ч]ыну	[ч]ынырауэ	[ч]ынхэу	[ч]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]ыну	[ч]ынур	--	[ч]ынухэр
Эргативнэ:	[ч]ыну	[ч]ынум	--	[ч]ынухэм
Послеложнэ:	[ч]ынукӀэ	[ч]ынумкӀэ	[ч]ынухэкӀэ	[ч]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ч]ынууэ	[ч]ынурауэ	[ч]ынухэу	[ч]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. КъарукӀэ зыгуэр пхыхын, пхыудын.
2. Пхышын, пхыпкӀыкӀын (гъуэгу).
3. Зыгуэр япэу къыщӀэдзэн, къегъэжьэн.

ЩАПХЪЭХЭР

• Псори зыкъомрэ щэхуу щыта нэужь, си гъусэм пхичри щӀэупщӀащ. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Банэм пхичын.
• Уэсым лъагъуэ пхычын.
• Лъэпэдыр пхычащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхычын: 1. pierce, make a hole through sth 2. pave, trample (a road) 3. start sth first.
• Банэм пхичын: make a hole in sth (a thorn).
• Уэсым лъагъуэ пхычын: trample a path thorugh the snow.

УРЫСЫБЗЭ

• пхычын: 1. прорвать, продырявить что-л. 2. проложить, протоптать (о дороге) 3. начать что-л. первым.
• Банэм пхичын: продырявить что-л. (о шипе)
• Уэсым лъагъуэ пхычын: протоптать тропу через снег.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝ'tʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [ч] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "пхычын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхычын
щымыӀэныгъэ:	пхымычын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхычын	упхычын	пхычын	дыпхычын	фыпхычын	пхычын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпхымычын	упхымычын	пхымычын	дыпхымычын	фыпхымычын	пхымычын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыч!	фыпхыч!
щымыӀэныгъэ:	упхымыч!	фыпхымыч!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхреч	упхреч	пхреч	дыпхреч	фыпхреч	пхреч
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыч	упхремыч	пхремыч	дыпхремыч	фыпхремыч	пхремыч

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхоч(ыр)	упхоч(ыр)	пхоч(ыр)	дыпхоч(ыр)	фыпхоч(ыр)	пхоч(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычыркъым	упхычыркъым	пхычыркъым	дыпхычыркъым	фыпхычыркъым	пхычы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыч(ыр)т	упхыч(ыр)т	пхыч(ыр)т	дыпхыч(ыр)т	фыпхыч(ыр)т	пхыч(ыр)т / пхычхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыч(ыр)тэкъым	упхыч(ыр)тэкъым	пхыч(ыр)тэкъым	дыпхыч(ыр)тэкъым	фыпхыч(ыр)тэкъым	пхыч(ыр)тэкъым / пхычхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычащ	упхычащ	пхычащ	дыпхычащ	фыпхычащ	пхыча(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхычакъым	упхычакъым	пхычакъым	дыпхычакъым	фыпхычакъым	пхыча(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычат	упхычат	пхычат	дыпхычат	фыпхычат	пхыча(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхычатэкъым	упхычатэкъым	пхычатэкъым	дыпхычатэкъым	фыпхычатэкъым	пхыча(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъащ	упхычыгъащ	пхычыгъащ	дыпхычыгъащ	фыпхычыгъащ	пхычыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычыгъакъым	упхычыгъакъым	пхычыгъакъым	дыпхычыгъакъым	фыпхычыгъакъым	пхычыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъат	упхычыгъат	пхычыгъат	дыпхычыгъат	фыпхычыгъат	пхычыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычыгъатэкъым	упхычыгъатэкъым	пхычыгъатэкъым	дыпхычыгъатэкъым	фыпхычыгъатэкъым	пхычыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхычщ	упхычщ	пхычщ	дыпхычщ	фыпхычщ	пхыч(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхычкъым	упхычкъым	пхычкъым	дыпхычкъым	фыпхычкъым	пхыч(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхычт	упхычт	пхычт	дыпхычт	фыпхычт	пхыч(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхычтэкъым	упхычтэкъым	пхычтэкъым	дыпхычтэкъым	фыпхычтэкъым	пхыч(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынщ	упхычынщ	пхычынщ	дыпхычынщ	фыпхычынщ	пхычын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычынкъым	упхычынкъым	пхычынкъым	дыпхычынкъым	фыпхычынкъым	пхычын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынущ	упхычынущ	пхычынущ	дыпхычынущ	фыпхычынущ	пхычыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычынукъым	упхычынукъым	пхычынукъым	дыпхычынукъым	фыпхычынукъым	пхычыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычрэ	упхычрэ	пхычрэ	дыпхычрэ	фыпхычрэ	пхыч(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычыркъэ	упхычыркъэ	пхычыркъэ	дыпхычыркъэ	фыпхычыркъэ	пхычыркъэ / пхычхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыч(ыр)т	упхыч(ыр)т	пхыч(ыр)т	дыпхыч(ыр)т	фыпхыч(ыр)т	пхыч(ыр)т / пхычхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыч(ыр)тэкъэ	упхыч(ыр)тэкъэ	пхыч(ыр)тэкъэ	дыпхыч(ыр)тэкъэ	фыпхыч(ыр)тэкъэ	пхыч(ыр)тэкъэ / пхычхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыча	упхыча	пхыча	дыпхыча	фыпхыча	пхыча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхычакъэ	упхычакъэ	пхычакъэ	дыпхычакъэ	фыпхычакъэ	пхыча(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычат	упхычат	пхычат	дыпхычат	фыпхычат	пхыча(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхычатэкъэ	упхычатэкъэ	пхычатэкъэ	дыпхычатэкъэ	фыпхычатэкъэ	пхыча(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъа	упхычыгъа	пхычыгъа	дыпхычыгъа	фыпхычыгъа	пхычыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычыгъакъэ	упхычыгъакъэ	пхычыгъакъэ	дыпхычыгъакъэ	фыпхычыгъакъэ	пхычыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъат	упхычыгъат	пхычыгъат	дыпхычыгъат	фыпхычыгъат	пхычыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхычыгъатэкъэ	упхычыгъатэкъэ	пхычыгъатэкъэ	дыпхычыгъатэкъэ	фыпхычыгъатэкъэ	пхычыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыч	упхыч	пхыч	дыпхыч	фыпхыч	пхыч(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхычкъэ	упхычкъэ	пхычкъэ	дыпхычкъэ	фыпхычкъэ	пхыч(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхычт	упхычт	пхычт	дыпхычт	фыпхычт	пхыч(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхычтэкъэ	упхычтэкъэ	пхычтэкъэ	дыпхычтэкъэ	фыпхычтэкъэ	пхыч(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычын	упхычын	пхычын	дыпхычын	фыпхычын	пхычын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычынкъэ	упхычынкъэ	пхычынкъэ	дыпхычынкъэ	фыпхычынкъэ	пхычын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычыну	упхычыну	пхычыну	дыпхычыну	фыпхычыну	пхычыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычынукъэ	упхычынукъэ	пхычынукъэ	дыпхычынукъэ	фыпхычынукъэ	пхычыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычмэ	упхычмэ	пхычмэ	дыпхычмэ	фыпхычмэ	пхыч(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычмэ	упхымычмэ	пхымычмэ	дыпхымычмэ	фыпхымычмэ	пхымыч(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычамэ	упхычамэ	пхычамэ	дыпхычамэ	фыпхычамэ	пхыча(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычамэ	упхымычамэ	пхымычамэ	дыпхымычамэ	фыпхымычамэ	пхымыча(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъамэ	упхычыгъамэ	пхычыгъамэ	дыпхычыгъамэ	фыпхычыгъамэ	пхычыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычыгъамэ	упхымычыгъамэ	пхымычыгъамэ	дыпхымычыгъамэ	фыпхымычыгъамэ	пхымычыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынмэ	упхычынмэ	пхычынмэ	дыпхычынмэ	фыпхычынмэ	пхычын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынмэ	упхымычынмэ	пхымычынмэ	дыпхымычынмэ	фыпхымычынмэ	пхымычын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынумэ	упхычынумэ	пхычынумэ	дыпхычынумэ	фыпхычынумэ	пхычыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынумэ	упхымычынумэ	пхымычынумэ	дыпхымычынумэ	фыпхымычынумэ	пхымычыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычтэмэ	упхычтэмэ	пхычтэмэ	дыпхычтэмэ	фыпхычтэмэ	пхыч(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычтэмэ	упхымычтэмэ	пхымычтэмэ	дыпхымычтэмэ	фыпхымычтэмэ	пхымыч(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычатэмэ	упхычатэмэ	пхычатэмэ	дыпхычатэмэ	фыпхычатэмэ	пхыча(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычатэмэ	упхымычатэмэ	пхымычатэмэ	дыпхымычатэмэ	фыпхымычатэмэ	пхымыча(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъатэмэ	упхычыгъатэмэ	пхычыгъатэмэ	дыпхычыгъатэмэ	фыпхычыгъатэмэ	пхычыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычыгъатэмэ	упхымычыгъатэмэ	пхымычыгъатэмэ	дыпхымычыгъатэмэ	фыпхымычыгъатэмэ	пхымычыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынтэмэ	упхычынтэмэ	пхычынтэмэ	дыпхычынтэмэ	фыпхычынтэмэ	пхычын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынтэмэ	упхымычынтэмэ	пхымычынтэмэ	дыпхымычынтэмэ	фыпхымычынтэмэ	пхымычын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынутэмэ	упхычынутэмэ	пхычынутэмэ	дыпхычынутэмэ	фыпхычынутэмэ	пхычыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынутэмэ	упхымычынутэмэ	пхымычынутэмэ	дыпхымычынутэмэ	фыпхымычынутэмэ	пхымычыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынт	упхычынт	пхычынт	дыпхычынт	фыпхычынт	пхычын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычынтэкъым	упхычынтэкъым	пхычынтэкъым	дыпхычынтэкъым	фыпхычынтэкъым	пхычын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынут	упхычынут	пхычынут	дыпхычынут	фыпхычынут	пхычыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхычынутэкъым	упхычынутэкъым	пхычынутэкъым	дыпхычынутэкъым	фыпхычынутэкъым	пхычыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычми	упхычми	пхычми	дыпхычми	фыпхычми	пхыч(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычми	упхымычми	пхымычми	дыпхымычми	фыпхымычми	пхымыч(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычами	упхычами	пхычами	дыпхычами	фыпхычами	пхыча(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычами	упхымычами	пхымычами	дыпхымычами	фыпхымычами	пхымыча(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъами	упхычыгъами	пхычыгъами	дыпхычыгъами	фыпхычыгъами	пхычыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычыгъами	упхымычыгъами	пхымычыгъами	дыпхымычыгъами	фыпхымычыгъами	пхымычыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынми	упхычынми	пхычынми	дыпхычынми	фыпхычынми	пхычын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынми	упхымычынми	пхымычынми	дыпхымычынми	фыпхымычынми	пхымычын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынуми	упхычынуми	пхычынуми	дыпхычынуми	фыпхычынуми	пхычыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынуми	упхымычынуми	пхымычынуми	дыпхымычынуми	фыпхымычынуми	пхымычыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычтэми	упхычтэми	пхычтэми	дыпхычтэми	фыпхычтэми	пхыч(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычтэми	упхымычтэми	пхымычтэми	дыпхымычтэми	фыпхымычтэми	пхымыч(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхычатэми	упхычатэми	пхычатэми	дыпхычатэми	фыпхычатэми	пхыча(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычатэми	упхымычатэми	пхымычатэми	дыпхымычатэми	фыпхымычатэми	пхымыча(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхычыгъатэми	упхычыгъатэми	пхычыгъатэми	дыпхычыгъатэми	фыпхычыгъатэми	пхычыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычыгъатэми	упхымычыгъатэми	пхымычыгъатэми	дыпхымычыгъатэми	фыпхымычыгъатэми	пхымычыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынтэми	упхычынтэми	пхычынтэми	дыпхычынтэми	фыпхычынтэми	пхычын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынтэми	упхымычынтэми	пхымычынтэми	дыпхымычынтэми	фыпхымычынтэми	пхымычын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхычынутэми	упхычынутэми	пхычынутэми	дыпхычынутэми	фыпхычынутэми	пхычыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымычынутэми	упхымычынутэми	пхымычынутэми	дыпхымычынутэми	фыпхымычынутэми	пхымычыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхычаи	упхычаи	пхычаи	дыпхычаи	фыпхычаи	пхычаи
щымыӀэныгъэ:	сыпхычакъыми	упхычакъыми	пхычакъыми	дыпхычакъыми	фыпхычакъыми	пхычакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхычащэрэт	упхычащэрэт	пхычащэрэт	дыпхычащэрэт	фыпхычащэрэт	пхычащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпхымычащэрэт	упхымычащэрэт	пхымычащэрэт	дыпхымычащэрэт	фыпхымычащэрэт	пхымычащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнщ	упхычагъэнщ	пхычагъэнщ	дыпхычагъэнщ	фыпхычагъэнщ	пхычагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнкъым	упхычагъэнкъым	пхычагъэнкъым	дыпхычагъэнкъым	фыпхычагъэнкъым	пхычагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнт	упхычагъэнт	пхычагъэнт	дыпхычагъэнт	фыпхычагъэнт	пхычагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнтэкъым	упхычагъэнтэкъым	пхычагъэнтэкъым	дыпхычагъэнтэкъым	фыпхычагъэнтэкъым	пхычагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэн	упхычагъэн	пхычагъэн	дыпхычагъэн	фыпхычагъэн	пхычагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнкъэ	упхычагъэнкъэ	пхычагъэнкъэ	дыпхычагъэнкъэ	фыпхычагъэнкъэ	пхычагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнт	упхычагъэнт	пхычагъэнт	дыпхычагъэнт	фыпхычагъэнт	пхычагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнтэкъэ	упхычагъэнтэкъэ	пхычагъэнтэкъэ	дыпхычагъэнтэкъэ	фыпхычагъэнтэкъэ	пхычагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнч	упхычагъэнч	пхычагъэнч	дыпхычагъэнч	фыпхычагъэнч	пхычагъэнч
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнукъым	упхычагъэнукъым	пхычагъэнукъым	дыпхычагъэнукъым	фыпхычагъэнукъым	пхычагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнут	упхычагъэнут	пхычагъэнут	дыпхычагъэнут	фыпхычагъэнут	пхычагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнутэкъым	упхычагъэнутэкъым	пхычагъэнутэкъым	дыпхычагъэнутэкъым	фыпхычагъэнутэкъым	пхычагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэну	упхычагъэну	пхычагъэну	дыпхычагъэну	фыпхычагъэну	пхычагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнукъэ	упхычагъэнукъэ	пхычагъэнукъэ	дыпхычагъэнукъэ	фыпхычагъэнукъэ	пхычагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнут	упхычагъэнут	пхычагъэнут	дыпхычагъэнут	фыпхычагъэнут	пхычагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхычагъэнутэкъэ	упхычагъэнутэкъэ	пхычагъэнутэкъэ	дыпхычагъэнутэкъэ	фыпхычагъэнутэкъэ	пхычагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыч	упхыч	пхыч	дыпхыч	фыпхыч	пхыч(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыч	упхымыч	пхымыч	дыпхымыч	фыпхымыч	пхымыч(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыча	упхыча	пхыча	дыпхыча	фыпхыча	пхыча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыча	упхымыча	пхымыча	дыпхымыча	фыпхымыча	пхымыча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхычыгъа	упхычыгъа	пхычыгъа	дыпхычыгъа	фыпхычыгъа	пхычыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымычыгъа	упхымычыгъа	пхымычыгъа	дыпхымычыгъа	фыпхымычыгъа	пхымычыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхычын	упхычын	пхычын	дыпхычын	фыпхычын	пхычын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымычын	упхымычын	пхымычын	дыпхымычын	фыпхымычын	пхымычын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхычыну	упхычыну	пхычыну	дыпхычыну	фыпхычыну	пхычыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымычыну	упхымычыну	пхымычыну	дыпхымычыну	фыпхымычыну	пхымычыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыч	узэрыпхыч	зэрыпхыч	дызэрыпхыч	фызэрыпхыч	зэрыпхыч(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыч	узэрыпхымыч	зэрыпхымыч	дызэрыпхымыч	фызэрыпхымыч	зэрыпхымыч(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыча	узэрыпхыча	зэрыпхыча	дызэрыпхыча	фызэрыпхыча	зэрыпхыча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыча	узэрыпхымыча	зэрыпхымыча	дызэрыпхымыча	фызэрыпхымыча	зэрыпхымыча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхычыгъа	узэрыпхычыгъа	зэрыпхычыгъа	дызэрыпхычыгъа	фызэрыпхычыгъа	зэрыпхычыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымычыгъа	узэрыпхымычыгъа	зэрыпхымычыгъа	дызэрыпхымычыгъа	фызэрыпхымычыгъа	зэрыпхымычыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхычын	узэрыпхычын	зэрыпхычын	дызэрыпхычын	фызэрыпхычын	зэрыпхычын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымычын	узэрыпхымычын	зэрыпхымычын	дызэрыпхымычын	фызэрыпхымычын	зэрыпхымычын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхычыну	узэрыпхычыну	зэрыпхычыну	дызэрыпхычыну	фызэрыпхычыну	зэрыпхычыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымычыну	узэрыпхымычыну	зэрыпхымычыну	дызэрыпхымычыну	фызэрыпхымычыну	зэрыпхымычыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыч	ущыпхыч	щыпхыч	дыщыпхыч	фыщыпхыч	щыпхыч(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыч	ущыпхымыч	щыпхымыч	дыщыпхымыч	фыщыпхымыч	щыпхымыч(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыча	ущыпхыча	ущыпхыча	дыщыпхыча	фыщыпхыча	щыпхыча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыча	фыщипхымыча	щыпхымыча	дыщыпхымыча	фыщыпхымыча	щыпхымыча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхычыгъа	ущыпхычыгъа	щыпхычыгъа	дыщыпхычыгъа	фыщыпхычыгъа	щыпхычыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымычыгъа	ущыпхымычыгъа	щыпхымычыгъа	дыщыпхымычыгъа	фыщыпхымычыгъа	щыпхымычыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхычын	ущыпхычын	щыпхычын	дыщыпхычын	фыщыпхычын	щыпхычын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымычын	ущыпхычын	щыпхымычын	дыщыпхымычын	фыщыпхымычын	щыпхымычын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхычыну	ущыпхычыну	щыпхычыну	дыщыпхычыну	фыщыпхычыну	щыпхычыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымычыну	ущыпхымычыну	щыпхымычыну	дыщыпхымычыну	фыщыпхымычыну	щыпхымычыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыч	уздыпхыч	здыпхыч	дыздыпхыч	фыздыпхыч	здыпхыч(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыч	уздыпхымыч	здыпхымыч	дыздыпхымыч	фыздыпхымыч	здыпхымыч(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыча	уздыпхыча	здыпхыча	дыздыпхыча	фыздыпхыча	здыпхыча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыча	уздыпхымыча	здыпхымыча	дыздыпхымыча	фыздыпхымыча	здыпхымыча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхычыгъа	уздыпхычыгъа	здыпхычыгъа	дыздыпхычыгъа	фыздыпхычыгъа	здыпхычыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымычыгъа	уздыпхымычыгъа	здыпхымычыгъа	дыздыпхымычыгъа	фыздыпхымычыгъа	здыпхымычыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхычын	уздыпхычын	здыпхычын	дыздыпхычын	фыздыпхычын	здыпхычын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымычын	уздыпхымычын	здыпхымычын	дыздыпхымычын	фыздыпхымычын	здыпхымычын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхычыну	уздыпхычыну	здыпхычыну	дыздыпхычыну	фыздыпхычыну	здыпхычыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымычыну	уздыпхымычыну	здыпхымычыну	дыздыпхымычыну	фыздыпхымычыну	здыпхымычыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыч	ущӀыпхыч	щӀыпхыч	дыщӀыпхыч	фыщӀыпхыч	щӀыпхыч(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыч	ущӀыпхымыч	щӀыпхымыч	дыщӀыпхымыч	фыщӀыпхымыч	щӀыпхымыч(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыча	ущӀыпхычӀэча	щӀыпхыча	дыщӀыпхыча	фыщӀыпхыча	щӀыпхыча(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыча	ущӀыпхымыча	щӀыпхымыча	дыщӀыпхымыча	фыщӀыпхымыча	щӀыпхымыча(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхычыгъа	ущӀыпхычыгъа	щӀыпхычыгъа	дыщӀыпхычыгъа	фыщӀыпхычыгъа	щӀыпхычыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымычыгъа	ущӀыпхымычыгъа	щӀыпхымычыгъа	дыщӀыпхымычыгъа	фыщӀыпхымычыгъа	щӀыпхымычыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхычын	ущӀыпхычын	щӀыпхычын	дыщӀыпхычын	фыщӀыпхычын	щӀыпхычын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымычын	ущӀыпхымычын	щӀыпхымычын	дыщӀыпхымычын	фыщӀыпхымычын	щӀыпхымычын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхычыну	ущӀыпхычыну	щӀыпхычыну	дыщӀыпхычыну	фыщӀыпхычыну	щӀыпхычыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымычыну	ущӀыпхымычыну	щӀыпхымычыну	дыщӀыпхымычыну	фыщӀыпхымычыну	щӀыпхымычыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхычу	упхычу	пхычу	дыпхычу	фыпхычу	пхыч(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымычу	упхымычу	пхымычу	дыпхымычу	фыпхымычу	пхымыч(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхычауэ	упхычауэ	пхычауэ	дыпхычауэ	фыпхычауэ	пхычауэ / пхычахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымычауэ	упхымычауэ	пхымычауэ	дыпхымычауэ	фыпхымычауэ	пхымычауэ / пхымычахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпхычурэ	упхычурэ	пхычурэ	дыпхычурэ	фыпхычурэ	пхыч(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпхымычурэ	упхымычурэ	пхымычурэ	дыпхымычурэ	фыпхымычурэ	пхымыч(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхоч	сыпхоч	--	сыфпхоч	сапхоч
уэ	успхоч	--	упхоч	утпхоч	--	уапхоч
ар	спхоч	ппхоч	пхоч	тпхоч	фпхоч	япхоч
дэ	--	дыппхоч	дыпхоч	--	дыфпхоч	дапхоч
фэ	фыспхоч	--	фыпхоч	фытпхоч	--	фапхоч
ахэр	спхоч(хэ)	ппхоч(хэ)	пхоч(хэ)	тпхоч(хэ)	фпхоч(хэ)	япхоч(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]	[ч]ыр	--	[ч]хэр
Эргативнэ:	[ч]	[ч]ым	--	[ч]хэм
Послеложнэ:	[ч]кӀэ	[ч]ымкӀэ	[ч]хэкӀэ	[ч]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ч]у	[ч]ырауэ	[ч]хэу	[ч]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]а	[ч]ар	--	[ч]ахэр
Эргативнэ:	[ч]а	[ч]ам	--	[ч]ахэм
Послеложнэ:	[ч]акӀэ	[ч]амкӀэ	[ч]ахэкӀэ	[ч]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ч]ауэ	[ч]арауэ	[ч]ахэу	[ч]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]ын	[ч]ыныр	--	[ч]ынхэр
Эргативнэ:	[ч]ын	[ч]ыным	--	[ч]ынхэм
Послеложнэ:	[ч]ынкӀэ	[ч]ынымкӀэ	[ч]ынхэкӀэ	[ч]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ч]ыну	[ч]ынырауэ	[ч]ынхэу	[ч]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ч]ыну	[ч]ынур	--	[ч]ынухэр
Эргативнэ:	[ч]ыну	[ч]ынум	--	[ч]ынухэм
Послеложнэ:	[ч]ынукӀэ	[ч]ынумкӀэ	[ч]ынухэкӀэ	[ч]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ч]ынууэ	[ч]ынурауэ	[ч]ынухэу	[ч]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэр гъуанэ хъун.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Джанэр пхычащ.
• Лъэпэдыр пхычащ:

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхычын: have a rip, tear or hole in it
• Джанэр пхычащ: the shirt had a hole in it.
• Лъэпэдыр пхычащ: the sock had a hole in it.

УРЫСЫБЗЭ

• пхычын: прорваться, продырявиться
• Джанэр пхычащ: рубашка продырявилась.
• Лъэпэдыр пхычащ: носок продырявился.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын