пхышын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "пхышын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхышын
щымыӀэныгъэ:	пхымышын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	пхысшын	пхыпшын	пхишын	пхытшын	пхыфшын	пхашын
щымыӀэныгъэ:	пхызмышын	пхыумышын	пхимышын	пхыдмышын	пхывмышын	пхамышын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыш!	пхыфш!
щымыӀэныгъэ:	пхыумыш!	пхывмыш!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	сыпхреш	упхреш	пхреш	дыпхреш	фыпхреш	пхреш
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыш	упхремыш	пхремыш	дыпхремыш	фыпхремыш	пхремыш

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхызош(ыр)	пхыбош(ыр)	пхеш(ыр)	пхыдош(ыр)	пхывош(ыр)	пхаш(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшыркъым	пхыпшыркъым	пхишыркъым	пхытшыркъым	пхыфшыркъым	пхашыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшырт	пхыпшырт	пхишырт	пхытшырт	пхыфшырт	пхашырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшыртэкъым	пхыпшыртэкъым	пхишыртэкъым	пхытшыртэкъым	пхыфшыртэкъым	пхашыртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшащ	пхыпшащ	пхишащ	пхытшащ	пхыфшащ	пхашащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшакъым	пхыпшакъым	пхишакъым	пхытшакъым	пхыфшакъым	пхашакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшат	пхыпшат	пхишат	пхытшат	пхыфшат	пхашат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшатэкъым	пхыпшатэкъым	пхишатэкъым	пхытшатэкъым	пхыфшатэкъым	пхашатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшыгъащ	пхыпшыгъащ	пхишыгъащ	пхытшыгъащ	пхыфшыгъащ	пхашыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшыгъакъым	пхыпшыгъакъым	пхишыгъакъым	пхытшыгъакъым	пхыфшыгъакъым	пхашыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшыгъат	пхыпшыгъат	пхишыгъат	пхытшыгъат	пхыфшыгъат	пхашыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшыгъатэкъым	пхыпшыгъатэкъым	пхишыгъатэкъым	пхытшыгъатэкъым	пхыфшыгъатэкъым	пхашыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	пхысшщ	пхыпшщ	пхишщ	пхытшщ	пхыфшщ	пхашщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	пхысшкъым	пхыпшкъым	пхишкъым	пхытшкъым	пхыфшкъым	пхашкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	пхысшт	пхыпшт	пхишт	пхытшт	пхыфшт	пхашт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	пхысштэкъым	пхыпштэкъым	пхиштэкъым	пхытштэкъым	пхыфштэкъым	пхаштэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынщ	пхыпшынщ	пхишынщ	пхытшынщ	пхыфшынщ	пхашынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшынкъым	пхыпшынкъым	пхишынкъым	пхытшынкъым	пхыфшынкъым	пхашынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынущ	пхыпшынущ	пхишынущ	пхытшынущ	пхыфшынущ	пхашынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшынукъым	пхыпшынукъым	пхишынукъым	пхытшынукъым	пхыфшынукъым	пхашынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшрэ	пхыпшрэ	пхишрэ	пхытшрэ	пхыфшрэ	пхашрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшыркъэ	пхыпшыркъэ	пхишыркъэ	пхытшыркъэ	пхыфшыркъэ	пхашыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшырт	пхыпшырт	пхишырт	пхытшырт	пхыфшырт	пхашырт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшыртэкъэ	пхыпшыртэкъэ	пхишыртэкъэ	пхытшыртэкъэ	пхыфшыртэкъэ	пхашыртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысша	пхыпша	пхиша	пхытша	пхыфша	пхаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшакъэ	пхыпшакъэ	пхишакъэ	пхытшакъэ	пхыфшакъэ	пхашакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшат	пхыпшат	пхишат	пхытшат	пхыфшат	пхашат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшатэкъэ	пхыпшатэкъэ	пхишатэкъэ	пхытшатэкъэ	пхыфшатэкъэ	пхашатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшыгъа	пхыпшыгъа	пхишыгъа	пхытшыгъа	пхыфшыгъа	пхашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	пхысшыгъакъэ	пхыпшыгъакъэ	пхишыгъакъэ	пхытшыгъакъэ	пхыфшыгъакъэ	пхашыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшыгъат	пхыпшыгъат	пхишыгъат	пхытшыгъат	пхыфшыгъат	пхашыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхысшыгъатэкъэ	пхыпшыгъатэкъэ	пхишыгъатэкъэ	пхытшыгъатэкъэ	пхыфшыгъатэкъэ	пхашыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	пхысш	пхыпш	пхиш	пхытш	пхыфш	пхаш
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	пхысшкъэ	пхыпшкъэ	пхишкъэ	пхытшкъэ	пхыфшкъэ	пхашкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	пхысшт	пхыпшт	пхишт	пхытшт	пхыфшт	пхашт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	пхысштэкъэ	пхыпштэкъэ	пхиштэкъэ	пхытштэкъэ	пхыфштэкъэ	пхаштэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшын	пхыпшын	пхишын	пхытшын	пхыфшын	пхашын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшынкъэ	пхыпшынкъэ	пхишынкъэ	пхытшынкъэ	пхыфшынкъэ	пхашынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшыну	пхыпшыну	пхишыну	пхытшыну	пхыфшыну	пхашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшынукъэ	пхыпшынукъэ	пхишынукъэ	пхытшынукъэ	пхыфшынукъэ	пхашынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшмэ	пхыпшмэ	пхишмэ	пхытшмэ	пхыфшмэ	пхашмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышмэ	пхыумышмэ	пхимышмэ	пхыдмышмэ	пхывмышмэ	пхамышмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшамэ	пхыпшамэ	пхишамэ	пхытшамэ	пхыфшамэ	пхашамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышамэ	пхыумышамэ	пхимышамэ	пхыдмышамэ	пхывмышамэ	пхамышамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысшыгъамэ	пхыпшыгъамэ	пхишыгъамэ	пхытшыгъамэ	пхыфшыгъамэ	пхашыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышыгъамэ	пхыумышыгъамэ	пхимышыгъамэ	пхыдмышыгъамэ	пхывмышыгъамэ	пхамышыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынмэ	пхыпшынмэ	пхишынмэ	пхытшынмэ	пхыфшынмэ	пхашынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынмэ	пхыумышынмэ	пхимышынмэ	пхыдмышынмэ	пхывмышынмэ	пхамышынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынумэ	пхыпшынумэ	пхишынумэ	пхытшынумэ	пхыфшынумэ	пхашынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынумэ	пхыумышынумэ	пхимышынумэ	пхыдмышынумэ	пхывмышынумэ	пхамышынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысштэмэ	пхыпштэмэ	пхиштэмэ	пхытштэмэ	пхыфштэмэ	пхаштэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмыштэмэ	пхыумыштэмэ	пхимыштэмэ	пхыдмыштэмэ	пхывмыштэмэ	пхамыштэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшатэмэ	пхыпшатэмэ	пхишатэмэ	пхытшатэмэ	пхыфшатэмэ	пхашатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышатэмэ	пхыумышатэмэ	пхимышатэмэ	пхыдмышатэмэ	пхывмышатэмэ	пхамышатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысшыгъатэмэ	пхыпшыгъатэмэ	пхишыгъатэмэ	пхытшыгъатэмэ	пхыфшыгъатэмэ	пхашыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышыгъатэмэ	пхыумышыгъатэмэ	пхимышыгъатэмэ	пхыдмышыгъатэмэ	пхывмышыгъатэмэ	пхамышыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынтэмэ	пхыпшынтэмэ	пхишынтэмэ	пхытшынтэмэ	пхыфшынтэмэ	пхашынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынтэмэ	пхыумышынтэмэ	пхимышынтэмэ	пхыдмышынтэмэ	пхывмышынтэмэ	пхамышынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынутэмэ	пхыпшынутэмэ	пхишынутэмэ	пхытшынутэмэ	пхыфшынутэмэ	пхашынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынутэмэ	пхыумышынутэмэ	пхимышынутэмэ	пхыдмышынутэмэ	пхывмышынутэмэ	пхамышынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынт	пхыпшынт	пхишынт	пхытшынт	пхыфшынт	пхашынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшынтэкъым	пхыпшынтэкъым	пхишынтэкъым	пхытшынтэкъым	пхыфшынтэкъым	пхашынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынут	пхыпшынут	пхишынут	пхытшынут	пхыфшынут	пхашынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхысшынутэкъым	пхыпшынутэкъым	пхишынутэкъым	пхытшынутэкъым	пхыфшынутэкъым	пхашынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшми	пхыпшми	пхишми	пхытшми	пхыфшми	пхашми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышми	пхыумышми	пхимышми	пхыдмышми	пхывмышми	пхамышми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшами	пхыпшами	пхишами	пхытшами	пхыфшами	пхашами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышами	пхыумышами	пхимышами	пхыдмышами	пхывмышами	пхамышами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысшыгъами	пхыпшыгъами	пхишыгъами	пхытшыгъами	пхыфшыгъами	пхашыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышыгъами	пхыумышыгъами	пхимышыгъами	пхыдмышыгъами	пхывмышыгъами	пхамышыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынми	пхыпшынми	пхишынми	пхытшынми	пхыфшынми	пхашынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынми	пхыумышынми	пхимышынми	пхыдмышынми	пхывмышынми	пхамышынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынуми	пхыпшынуми	пхишынуми	пхытшынуми	пхыфшынуми	пхашынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынуми	пхыумышынуми	пхимышынуми	пхыдмышынуми	пхывмышынуми	пхамышынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	пхысштэми	пхыпштэми	пхиштэми	пхытштэми	пхыфштэми	пхаштэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмыштэми	пхыумыштэми	пхимыштэми	пхыдмыштэми	пхывмыштэми	пхамыштэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	пхысшатэми	пхыпшатэми	пхишатэми	пхытшатэми	пхыфшатэми	пхашатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышатэми	пхыумышатэми	пхимышатэми	пхыдмышатэми	пхывмышатэми	пхамышатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	пхысшыгъатэми	пхыпшыгъатэми	пхишыгъатэми	пхытшыгъатэми	пхыфшыгъатэми	пхашыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	пхызмышыгъатэми	пхыумышыгъатэми	пхимышыгъатэми	пхыдмышыгъатэми	пхывмышыгъатэми	пхамышыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынтэми	пхыпшынтэми	пхишынтэми	пхытшынтэми	пхыфшынтэми	пхашынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынтэми	пхыумышынтэми	пхимышынтэми	пхыдмышынтэми	пхывмышынтэми	пхамышынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	пхысшынутэми	пхыпшынутэми	пхишынутэми	пхытшынутэми	пхыфшэнутэми	пхашэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	пхызмышынутэми	пхыумышынутэми	пхимышынутэми	пхыдмышынутэми	пхывмышынутэми	пхамышынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	пхысшаи	пхыпшаи	пхишаи	пхытшаи	пхыфшаи	пхашаи
щымыӀэныгъэ:	пхысшакъыми	пхыпшакъыми	пхишакъыми	пхытшакъыми	пхыфшакъыми	пхашакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	пхысшащэрэт	пхыпшащэрэт	пхишащэрэт	пхытшащэрэт	пхыфшащэрэт	пхашащэрэт
щымыӀэныгъэ:	пхызмышащэрэт	пхыумышащэрэт	пхимышащэрэт	пхыдмышащэрэт	пхывмышащэрэт	пхамышащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэнщ	пхыпшагъэнщ	пхишагъэнщ	пхытшагъэнщ	пхыфшагъэнщ	пхашагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнкъым	пхыпшагъэнкъым	пхишагъэнкъым	пхытшагъэнкъым	пхыфшагъэнкъым	пхашагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэнт	пхыпшагъэнт	пхишагъэнт	пхытшагъэнт	пхыфшагъэнт	пхашагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнтэкъым	пхыпшагъэнтэкъым	пхишагъэнтэкъым	пхытшагъэнтэкъым	пхыфшагъэнтэкъым	пхашагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэн	пхыпшагъэн	пхишагъэн	пхытшагъэн	пхыфшагъэн	пхашагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнкъэ	пхыпшагъэнкъэ	пхишагъэнкъэ	пхытшагъэнкъэ	пхыфшагъэнкъэ	пхашагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэнт	пхыпшагъэнт	пхишагъэнт	пхытшагъэнт	пхыфшагъэнт	пхашагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнтэкъэ	пхыпшагъэнтэкъэ	пхишагъэнтэкъэ	пхытшагъэнтэкъэ	пхыфшагъэнтэкъэ	пхашагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэнущ	пхыпшагъэнущ	пхишагъэнущ	пхытшагъэнущ	пхыфшагъэнущ	пхашагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнукъым	пхыпшагъэнукъым	пхишагъэнукъым	пхытшагъэнукъым	пхыфшагъэнукъым	пхашагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэнут	пхыпшагъэнут	пхишагъэнут	пхытшагъэнут	пхыфшагъэнут	пхашагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнутэкъым	пхыпшагъэнутэкъым	пхишагъэнутэкъым	пхытшагъэнутэкъым	пхыфшагъэнутэкъым	пхашагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэну	пхыпшагъэну	пхишагъэну	пхытшагъэну	пхыфшагъэну	пхашагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнукъэ	пхыпшагъэнукъэ	пхишагъэнукъэ	пхытшагъэнукъэ	пхыфшагъэнукъэ	пхашагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	пхысшагъэнут	пхыпшагъэнут	пхишагъэнут	пхытшагъэнут	пхыфшагъэнут	пхашагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	пхысшагъэнутэкъэ	пхыпшагъэнутэкъэ	пхишагъэнутэкъэ	пхытшагъэнутэкъэ	пхыфшагъэнутэкъэ	пхашагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхызыш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхызыша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхызышыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхызышын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхызышыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызымышыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхысш	пхыпш	пхиш	пхытш	пхыфш	пхаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмыш	пхыумыш	пхимыш	пхыдмыш	пхывмыш	пхамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхысша	пхыпша	пхиша	пхытша	пхыфша	пхаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмыша	пхыумыша	пхимыша	пхыдмыша	пхывмыша	пхамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхысшыгъа	пхыпшыгъа	пхишыгъа	пхытшыгъа	пхыфшыгъа	пхашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмышыгъа	пхыумышыгъа	пхимышыгъа	пхыдмышыгъа	пхывмышыгъа	пхамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхысшын	пхыпшын	пхишын	пхытшын	пхыфшын	пхашын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмышын	пхыумышын	пхимышын	пхыдмышын	пхывмышын	пхамышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхысшыну	пхыпшыну	пхишыну	пхытшыну	пхыфшыну	пхашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмышыну	пхыумышыну	пхимышыну	пхыдмышыну	пхывмышыну	пхамышыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхыш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхымыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхыша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхымыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхышыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхымышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхышын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхымышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пхышыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	пхымышыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысш	зэрыпхыпш	зэрыпхиш	зэрыпхытш	зэрыпхыфш	зэрыпхаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмыш	зэрыпхыумыш	зэрыпхимыш	зэрыпхыдмыш	зэрыпхывмыш	зэрыпхамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысша	зэрыпхыпша	зэрыпхиша	зэрыпхытша	зэрыпхыфша	зэрыпхаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмыша	зэрыпхыумыша	зэрыпхимыша	зэрыпхыдмыша	зэрыпхывмыша	зэрыпхамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысшыгъа	зэрыпхыпшыгъа	зэрыпхишыгъа	зэрыпхытшыгъа	зэрыпхыфшыгъа	зэрыпхашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмышыгъа	зэрыпхыумышыгъа	зэрыпхимышыгъа	зэрыпхыдмышыгъа	зэрыпхывмышыгъа	зэрыпхамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысшын	зэрыпхыпшын	зэрыпхишын	зэрыпхытшын	зэрыпхыфшын	зэрыпхашын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмышын	зэрыпхыумышын	зэрыпхимышын	зэрыпхыдмышын	зэрыпхывмышын	зэрыпхамышын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыпхысшыну	зэрыпхыпшыну	зэрыпхишыну	зэрыпхытшыну	зэрыпхыфшыну	зэрыпхашыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрыпхызмышыну	зэрыпхыумышыну	зэрыпхимышыну	зэрыпхыдмышыну	зэрыпхывмышыну	зэрыпхамышыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысш	щыпхыпш	щыпхиш	щыпхытш	щыпхыфш	щыпхаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмыш	щыпхыумыш	щыпхимыш	щыпхыдмыш	щыпхывмыш	щыпхамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысша	щыпхыпша	щыпхиша	щыпхытша	щыпхыфша	щыпхаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмыша	щыпхыумыша	щыпхимыша	щыпхыдмыша	щыпхывмыша	щыпхамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысшыгъа	щыпхыпшыгъа	щыпхишыгъа	щыпхытшыгъа	щыпхыфшыгъа	щыпхашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмышыгъа	щыпхыумышыгъа	щыпхимышыгъа	щыпхыдмышыгъа	щыпхывмышыгъа	щыпхамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысшын	щыпхыпшын	щыпхишын	щыпхытшын	щыпхыфшын	щыпхашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмышын	щыпхыумышын	щыпхимышын	щыпхыдмышын	щыпхывмышын	щыпхамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыпхысшыну	щыпхыпшыну	щыпхишыну	щыпхытшыну	щыпхыфшыну	щыпхашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щыпхызмышыну	щыпхыумышыну	щыпхимышыну	щыпхыдмышыну	щыпхывмышыну	щыпхамышыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысш	здыпхыпш	здыпхиш	здыпхытш	здыпхыфш	здыпхаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здыпхызмыш	здыпхыумыш	здыпхимыш	здыпхыдмыш	здыпхывмыш	здыпхамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысша	здыпхыпша	здыпхиша	здыпхытша	здыпхыфша	здыпхаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здыпхызмыша	здыпхыумыша	здыпхимыша	здыпхыдмыша	здыпхывмыша	здыпхамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысшыгъа	здыпхыпшыгъа	здыпхишыгъа	здыпхытшыгъа	здыпхыфшыгъа	здыпхашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здыбъэдэзмышыгъа	здыпхыумышыгъа	здыпхимышыгъа	здыпхыдмышыгъа	здыпхывмышыгъа	здыпхамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысшын	здыпхыпшын	здыпхишын	здыпхытшын	здыпхыфшын	здыпхашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здыпхызмышын	здыпхыумышын	здыпхимышын	здыпхыдмышын	здыпхывмышын	здыпхамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здыпхысшыну	здыпхыпшыну	здыпхишыну	здыпхытшыну	здыпхыфшыну	здыпхашыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здыгъэдэзмышыну	здыпхыумышыну	здыпхимышыну	здыпхыдмышыну	здыпхывмышыну	здыпхамышыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысш	щӀыпхыпш	щӀыпхиш	щӀыпхытш	щӀыпхыфш	щӀыпхаш
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмыш	щӀыпхыумыш	щӀыпхимыш	щӀыпхыдмыш	щӀыпхывмыш	щӀыпхамыш
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысша	щӀыпхыпша	щӀыпхиша	щӀыпхытша	щӀыпхыфша	щӀпхаша
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмыша	щӀыпхыумыша	щӀыпхимыша	щӀыпхыдмыша	щӀыпхывмыша	щӀыпхамыша
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысшыгъа	щӀэпхыпшыгъа	щӀыпхишыгъа	щӀэпхытшыгъа	щӀэпхыфшыгъа	щӀыпхашыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмышыгъа	щӀыпхыумышыгъа	щӀыпхимышыгъа	щӀыпхыдмышыгъа	щӀыпхывмышыгъа	щӀыпхамышыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысшын	щӀыпхыпшын	щӀыпхишын	щӀыпхытшын	щӀыпхыфшын	щӀыпхашын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмышын	щӀыпхыумышын	щӀыпхимышын	щӀыпхыдмышын	щӀыпхывмышын	щӀыпхамышын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀыпхысшыну	щӀыпхыпшыну	щӀыпхишыну	щӀыпхытшыну	щӀыпхыфшыну	щӀыпхашэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀыпхызмышыну	щӀыпхыумышыну	щӀыпхимышыну	щӀыпхыдмышыну	щӀыпхывмышыну	щӀыпхамышыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	пхысшу	пхыпшу	пхишу	пхытшу	пхыфшу	пхашу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмышу	пхыумышу	пхимышу	пхыдмышу	пхывмышу	пхамышу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пхысшауэ	пхыпшауэ	пхишауэ	пхытшауэ	пхыфшауэ	пхашауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	пхызмышауэ	пхыумышауэ	пхимышауэ	пхыдмышауэ	пхывмышауэ	пхамышауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	пхысшурэ	пхыпшурэ	пхишурэ	пхытшурэ	пхыфшурэ	пхашурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	пхызмышурэ	пхыумышурэ	пхимышурэ	пхыдмышурэ	пхывмышурэ	пхамышурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	ппхызош	пхызош	--	фпхызош	япхызош
уэ	спхыбош	--	пхыбош	тпхыбош	--	япхыбош
абы	спхеш	ппхеш	пхеш	тпхеш	фпхеш	япхеш
дэ	--	ппхыдош	пхыдош	--	фпхыдош	япхыдош
фэ	спхывош	--	пхывош	тпхывош	--	япхывош
абыхэм	спхаш(хэ)	ппхаш(хэ)	пхаш(хэ)	тпхаш(хэ)	фпхаш(хэ)	япхаш(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	ппхыс[шрэ]	пхыс[шрэ]	--	фпхыс[шрэ]	япхыс[ш(хэ)рэ]
уэ	спхып[шрэ]	--	пхып[шрэ]	тпхып[шрэ]	--	япхып[ш(хэ)рэ]
абы	спхи[шрэ]	ппхи[шрэ]	пхи[шрэ]	тпхи[шрэ]	фпхи[шрэ]	япхи[ш(хэ)рэ]
дэ	--	ппхыт[шрэ]	пхыт[шрэ]	--	фпхыт[шрэ]	япхыт[ш(хэ)рэ]
фэ	спхыф[шрэ]	--	пхыф[шрэ]	тпхыф[шрэ]	--	япхыф[ш(хэ)рэ]
абыхэм	спха[шрэ]	ппха[шрэ]	пха[шрэ]	тпха[шрэ]	фпха[шрэ]	япха[ш(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]	[ш]ыр	--	[ш]хэр
Эргативнэ:	[ш]	[ш]ым	--	[ш]хэм
Послеложнэ:	[ш]кӀэ	[ш]ымкӀэ	[ш]хэкӀэ	[ш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]у	[ш]ырауэ	[ш]хэу	[ш]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]а	[ш]ар	--	[ш]ахэр
Эргативнэ:	[ш]а	[ш]ам	--	[ш]ахэм
Послеложнэ:	[ш]акӀэ	[ш]амкӀэ	[ш]ахэкӀэ	[ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]ауэ	[ш]арауэ	[ш]ахэу	[ш]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ын	[ш]ыныр	--	[ш]ынхэр
Эргативнэ:	[ш]ын	[ш]ыным	--	[ш]ынхэм
Послеложнэ:	[ш]ынкӀэ	[ш]ынымкӀэ	[ш]ынхэкӀэ	[ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ш]ыну	[ш]ынырауэ	[ш]ынхэу	[ш]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ыну	[ш]ынур	--	[ш]ынухэр
Эргативнэ:	[ш]ыну	[ш]ынум	--	[ш]ынухэм
Послеложнэ:	[ш]ынукӀэ	[ш]ынумкӀэ	[ш]ынухэкӀэ	[ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]ынууэ	[ш]ынурауэ	[ш]ынухэу	[ш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Пшэуэрэ зыгуэрым пхыгъэкӀын.
2. Хьэлъагъ трищӀэм къыхэкӀыу зыгуэрхэм я щытыкӀэм зихъуэжын, зиукъуэншын, иришэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Шыр хадэм пхишащ.
• Бгыкъухэр пхишащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пхышын: 1. lead or take sb or sh through sth. 2. to push sth through
• Шыр хадэм пхишащ: he lead the horse through the garden.
• Бгыкъухэр пхишащ: he broke be beam through.

УРЫСЫБЗЭ

• пхышын: 1. провести, провезти кого-что-л. через что-л. 2. продавить что-л.
• Шыр хадэм пхишащ: он провел лошадь через сад.
• Бгыкъухэр пхишащ: балку продавил.

псалъафэ зэпыщӀахэр

Гъуэгу пхышын

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: lead the way, go ahead
     Урысыбзэ: проложить путь; идти впереди
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: beat or make a way or path, blaze a trail
     Урысыбзэ: проторить, протоптать дорожку.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Лъагъуэ пхышын

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: make a path, beat a path
     Урысыбзэ: проложить путь.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pxǝ'ʂǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• пхы- + [ш] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пхышын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пхышын
щымыӀэныгъэ:	пхымышын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхышын	упхышын	пхышын	дыпхышын	фыпхышын	пхышын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сыпхымышын	упхымышын	пхымышын	дыпхымышын	фыпхымышын	пхымышын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пхыш!	фыпхыш!
щымыӀэныгъэ:	упхымыш!	фыпхымыш!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхреш	упхреш	пхреш	дыпхреш	фыпхреш	пхреш
щымыӀэныгъэ:	сыпхремыш	упхремыш	пхремыш	дыпхремыш	фыпхремыш	пхремыш

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхош(ыр)	упхош(ыр)	пхош(ыр)	дыпхош(ыр)	фыпхош(ыр)	пхош(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышыркъым	упхышыркъым	пхышыркъым	дыпхышыркъым	фыпхышыркъым	пхышы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыш(ыр)т	упхыш(ыр)т	пхыш(ыр)т	дыпхыш(ыр)т	фыпхыш(ыр)т	пхыш(ыр)т / пхышхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыш(ыр)тэкъым	упхыш(ыр)тэкъым	пхыш(ыр)тэкъым	дыпхыш(ыр)тэкъым	фыпхыш(ыр)тэкъым	пхыш(ыр)тэкъым / пхышхэ(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышащ	упхышащ	пхышащ	дыпхышащ	фыпхышащ	пхыша(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхышакъым	упхышакъым	пхышакъым	дыпхышакъым	фыпхышакъым	пхыша(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышат	упхышат	пхышат	дыпхышат	фыпхышат	пхыша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхышатэкъым	упхышатэкъым	пхышатэкъым	дыпхышатэкъым	фыпхышатэкъым	пхыша(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъащ	упхышыгъащ	пхышыгъащ	дыпхышыгъащ	фыпхышыгъащ	пхышыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышыгъакъым	упхышыгъакъым	пхышыгъакъым	дыпхышыгъакъым	фыпхышыгъакъым	пхышыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъат	упхышыгъат	пхышыгъат	дыпхышыгъат	фыпхышыгъат	пхышыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышыгъатэкъым	упхышыгъатэкъым	пхышыгъатэкъым	дыпхышыгъатэкъым	фыпхышыгъатэкъым	пхышыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхышщ	упхышщ	пхышщ	дыпхышщ	фыпхышщ	пхыш(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхышкъым	упхышкъым	пхышкъым	дыпхышкъым	фыпхышкъым	пхыш(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхышт	упхышт	пхышт	дыпхышт	фыпхышт	пхыш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыштэкъым	упхыштэкъым	пхыштэкъым	дыпхыштэкъым	фыпхыштэкъым	пхыш(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынщ	упхышынщ	пхышынщ	дыпхышынщ	фыпхышынщ	пхышын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышынкъым	упхышынкъым	пхышынкъым	дыпхышынкъым	фыпхышынкъым	пхышын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынущ	упхышынущ	пхышынущ	дыпхышынущ	фыпхышынущ	пхышыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышынукъым	упхышынукъым	пхышынукъым	дыпхышынукъым	фыпхышынукъым	пхышыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышрэ	упхышрэ	пхышрэ	дыпхышрэ	фыпхышрэ	пхыш(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышыркъэ	упхышыркъэ	пхышыркъэ	дыпхышыркъэ	фыпхышыркъэ	пхышыркъэ / пхышхэркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыш(ыр)т	упхыш(ыр)т	пхыш(ыр)т	дыпхыш(ыр)т	фыпхыш(ыр)т	пхыш(ыр)т / пхышхэ(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхыш(ыр)тэкъэ	упхыш(ыр)тэкъэ	пхыш(ыр)тэкъэ	дыпхыш(ыр)тэкъэ	фыпхыш(ыр)тэкъэ	пхыш(ыр)тэкъэ / пхышхэ(р)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхыша	упхыша	пхыша	дыпхыша	фыпхыша	пхыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхышакъэ	упхышакъэ	пхышакъэ	дыпхышакъэ	фыпхышакъэ	пхыша(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышат	упхышат	пхышат	дыпхышат	фыпхышат	пхыша(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхышатэкъэ	упхышатэкъэ	пхышатэкъэ	дыпхышатэкъэ	фыпхышатэкъэ	пхыша(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъа	упхышыгъа	пхышыгъа	дыпхышыгъа	фыпхышыгъа	пхышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышыгъакъэ	упхышыгъакъэ	пхышыгъакъэ	дыпхышыгъакъэ	фыпхышыгъакъэ	пхышыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъат	упхышыгъат	пхышыгъат	дыпхышыгъат	фыпхышыгъат	пхышыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхышыгъатэкъэ	упхышыгъатэкъэ	пхышыгъатэкъэ	дыпхышыгъатэкъэ	фыпхышыгъатэкъэ	пхышыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпхыш	упхыш	пхыш	дыпхыш	фыпхыш	пхыш(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпхышкъэ	упхышкъэ	пхышкъэ	дыпхышкъэ	фыпхышкъэ	пхыш(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпхышт	упхышт	пхышт	дыпхышт	фыпхышт	пхыш(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпхыштэкъэ	упхыштэкъэ	пхыштэкъэ	дыпхыштэкъэ	фыпхыштэкъэ	пхыш(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышын	упхышын	пхышын	дыпхышын	фыпхышын	пхышын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышынкъэ	упхышынкъэ	пхышынкъэ	дыпхышынкъэ	фыпхышынкъэ	пхышын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышыну	упхышыну	пхышыну	дыпхышыну	фыпхышыну	пхышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышынукъэ	упхышынукъэ	пхышынукъэ	дыпхышынукъэ	фыпхышынукъэ	пхышыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышмэ	упхышмэ	пхышмэ	дыпхышмэ	фыпхышмэ	пхыш(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышмэ	упхымышмэ	пхымышмэ	дыпхымышмэ	фыпхымышмэ	пхымыш(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышамэ	упхышамэ	пхышамэ	дыпхышамэ	фыпхышамэ	пхыша(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышамэ	упхымышамэ	пхымышамэ	дыпхымышамэ	фыпхымышамэ	пхымыша(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъамэ	упхышыгъамэ	пхышыгъамэ	дыпхышыгъамэ	фыпхышыгъамэ	пхышыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышыгъамэ	упхымышыгъамэ	пхымышыгъамэ	дыпхымышыгъамэ	фыпхымышыгъамэ	пхымышыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынмэ	упхышынмэ	пхышынмэ	дыпхышынмэ	фыпхышынмэ	пхышын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынмэ	упхымышынмэ	пхымышынмэ	дыпхымышынмэ	фыпхымышынмэ	пхымышын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынумэ	упхышынумэ	пхышынумэ	дыпхышынумэ	фыпхышынумэ	пхышыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынумэ	упхымышынумэ	пхымышынумэ	дыпхымышынумэ	фыпхымышынумэ	пхымышыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыштэмэ	упхыштэмэ	пхыштэмэ	дыпхыштэмэ	фыпхыштэмэ	пхыш(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыштэмэ	упхымыштэмэ	пхымыштэмэ	дыпхымыштэмэ	фыпхымыштэмэ	пхымыш(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышатэмэ	упхышатэмэ	пхышатэмэ	дыпхышатэмэ	фыпхышатэмэ	пхыша(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышатэмэ	упхымышатэмэ	пхымышатэмэ	дыпхымышатэмэ	фыпхымышатэмэ	пхымыша(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъатэмэ	упхышыгъатэмэ	пхышыгъатэмэ	дыпхышыгъатэмэ	фыпхышыгъатэмэ	пхышыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышыгъатэмэ	упхымышыгъатэмэ	пхымышыгъатэмэ	дыпхымышыгъатэмэ	фыпхымышыгъатэмэ	пхымышыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынтэмэ	упхышынтэмэ	пхышынтэмэ	дыпхышынтэмэ	фыпхышынтэмэ	пхышын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынтэмэ	упхымышынтэмэ	пхымышынтэмэ	дыпхымышынтэмэ	фыпхымышынтэмэ	пхымышын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынутэмэ	упхышынутэмэ	пхышынутэмэ	дыпхышынутэмэ	фыпхышынутэмэ	пхышыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынутэмэ	упхымышынутэмэ	пхымышынутэмэ	дыпхымышынутэмэ	фыпхымышынутэмэ	пхымышыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынт	упхышынт	пхышынт	дыпхышынт	фыпхышынт	пхышын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышынтэкъым	упхышынтэкъым	пхышынтэкъым	дыпхышынтэкъым	фыпхышынтэкъым	пхышын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынут	упхышынут	пхышынут	дыпхышынут	фыпхышынут	пхышыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхышынутэкъым	упхышынутэкъым	пхышынутэкъым	дыпхышынутэкъым	фыпхышынутэкъым	пхышыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышми	упхышми	пхышми	дыпхышми	фыпхышми	пхыш(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышми	упхымышми	пхымышми	дыпхымышми	фыпхымышми	пхымыш(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышами	упхышами	пхышами	дыпхышами	фыпхышами	пхыша(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышами	упхымышами	пхымышами	дыпхымышами	фыпхымышами	пхымыша(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъами	упхышыгъами	пхышыгъами	дыпхышыгъами	фыпхышыгъами	пхышыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышыгъами	упхымышыгъами	пхымышыгъами	дыпхымышыгъами	фыпхымышыгъами	пхымышыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынми	упхышынми	пхышынми	дыпхышынми	фыпхышынми	пхышын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынми	упхымышынми	пхымышынми	дыпхымышынми	фыпхымышынми	пхымышын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынуми	упхышынуми	пхышынуми	дыпхышынуми	фыпхышынуми	пхышыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынуми	упхымышынуми	пхымышынуми	дыпхымышынуми	фыпхымышынуми	пхымышыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхыштэми	упхыштэми	пхыштэми	дыпхыштэми	фыпхыштэми	пхыш(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымыштэми	упхымыштэми	пхымыштэми	дыпхымыштэми	фыпхымыштэми	пхымыш(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпхышатэми	упхышатэми	пхышатэми	дыпхышатэми	фыпхышатэми	пхыша(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышатэми	упхымышатэми	пхымышатэми	дыпхымышатэми	фыпхымышатэми	пхымыша(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпхышыгъатэми	упхышыгъатэми	пхышыгъатэми	дыпхышыгъатэми	фыпхышыгъатэми	пхышыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышыгъатэми	упхымышыгъатэми	пхымышыгъатэми	дыпхымышыгъатэми	фыпхымышыгъатэми	пхымышыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынтэми	упхышынтэми	пхышынтэми	дыпхышынтэми	фыпхышынтэми	пхышын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынтэми	упхымышынтэми	пхымышынтэми	дыпхымышынтэми	фыпхымышынтэми	пхымышын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпхышынутэми	упхышынутэми	пхышынутэми	дыпхышынутэми	фыпхышынутэми	пхышыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпхымышынутэми	упхымышынутэми	пхымышынутэми	дыпхымышынутэми	фыпхымышынутэми	пхымышыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхышаи	упхышаи	пхышаи	дыпхышаи	фыпхышаи	пхышаи
щымыӀэныгъэ:	сыпхышакъыми	упхышакъыми	пхышакъыми	дыпхышакъыми	фыпхышакъыми	пхышакъыми

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпхышащэрэт	упхышащэрэт	пхышащэрэт	дыпхышащэрэт	фыпхышащэрэт	пхышащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сыпхымышащэрэт	упхымышащэрэт	пхымышащэрэт	дыпхымышащэрэт	фыпхымышащэрэт	пхымышащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнщ	упхышагъэнщ	пхышагъэнщ	дыпхышагъэнщ	фыпхышагъэнщ	пхышагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнкъым	упхышагъэнкъым	пхышагъэнкъым	дыпхышагъэнкъым	фыпхышагъэнкъым	пхышагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнт	упхышагъэнт	пхышагъэнт	дыпхышагъэнт	фыпхышагъэнт	пхышагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнтэкъым	упхышагъэнтэкъым	пхышагъэнтэкъым	дыпхышагъэнтэкъым	фыпхышагъэнтэкъым	пхышагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэн	упхышагъэн	пхышагъэн	дыпхышагъэн	фыпхышагъэн	пхышагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнкъэ	упхышагъэнкъэ	пхышагъэнкъэ	дыпхышагъэнкъэ	фыпхышагъэнкъэ	пхышагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнт	упхышагъэнт	пхышагъэнт	дыпхышагъэнт	фыпхышагъэнт	пхышагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнтэкъэ	упхышагъэнтэкъэ	пхышагъэнтэкъэ	дыпхышагъэнтэкъэ	фыпхышагъэнтэкъэ	пхышагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнш	упхышагъэнш	пхышагъэнш	дыпхышагъэнш	фыпхышагъэнш	пхышагъэнш
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнукъым	упхышагъэнукъым	пхышагъэнукъым	дыпхышагъэнукъым	фыпхышагъэнукъым	пхышагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнут	упхышагъэнут	пхышагъэнут	дыпхышагъэнут	фыпхышагъэнут	пхышагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнутэкъым	упхышагъэнутэкъым	пхышагъэнутэкъым	дыпхышагъэнутэкъым	фыпхышагъэнутэкъым	пхышагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэну	упхышагъэну	пхышагъэну	дыпхышагъэну	фыпхышагъэну	пхышагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнукъэ	упхышагъэнукъэ	пхышагъэнукъэ	дыпхышагъэнукъэ	фыпхышагъэнукъэ	пхышагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнут	упхышагъэнут	пхышагъэнут	дыпхышагъэнут	фыпхышагъэнут	пхышагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпхышагъэнутэкъэ	упхышагъэнутэкъэ	пхышагъэнутэкъэ	дыпхышагъэнутэкъэ	фыпхышагъэнутэкъэ	пхышагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыш	упхыш	пхыш	дыпхыш	фыпхыш	пхыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыш	упхымыш	пхымыш	дыпхымыш	фыпхымыш	пхымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхыша	упхыша	пхыша	дыпхыша	фыпхыша	пхыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымыша	упхымыша	пхымыша	дыпхымыша	фыпхымыша	пхымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхышыгъа	упхышыгъа	пхышыгъа	дыпхышыгъа	фыпхышыгъа	пхышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымышыгъа	упхымышыгъа	пхымышыгъа	дыпхымышыгъа	фыпхымышыгъа	пхымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхышын	упхышын	пхышын	дыпхышын	фыпхышын	пхышын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымышын	упхымышын	пхымышын	дыпхымышын	фыпхымышын	пхымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпхышыну	упхышыну	пхышыну	дыпхышыну	фыпхышыну	пхышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымышыну	упхымышыну	пхымышыну	дыпхымышыну	фыпхымышыну	пхымышыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыш	узэрыпхыш	зэрыпхыш	дызэрыпхыш	фызэрыпхыш	зэрыпхыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыш	узэрыпхымыш	зэрыпхымыш	дызэрыпхымыш	фызэрыпхымыш	зэрыпхымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхыша	узэрыпхыша	зэрыпхыша	дызэрыпхыша	фызэрыпхыша	зэрыпхыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымыша	узэрыпхымыша	зэрыпхымыша	дызэрыпхымыша	фызэрыпхымыша	зэрыпхымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхышыгъа	узэрыпхышыгъа	зэрыпхышыгъа	дызэрыпхышыгъа	фызэрыпхышыгъа	зэрыпхышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымышыгъа	узэрыпхымышыгъа	зэрыпхымышыгъа	дызэрыпхымышыгъа	фызэрыпхымышыгъа	зэрыпхымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхышын	узэрыпхышын	зэрыпхышын	дызэрыпхышын	фызэрыпхышын	зэрыпхышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымышын	узэрыпхымышын	зэрыпхымышын	дызэрыпхымышын	фызэрыпхымышын	зэрыпхымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпхышыну	узэрыпхышыну	зэрыпхышыну	дызэрыпхышыну	фызэрыпхышыну	зэрыпхышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрыпхымышыну	узэрыпхымышыну	зэрыпхымышыну	дызэрыпхымышыну	фызэрыпхымышыну	зэрыпхымышыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыш	ущыпхыш	щыпхыш	дыщыпхыш	фыщыпхыш	щыпхыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыш	ущыпхымыш	щыпхымыш	дыщыпхымыш	фыщыпхымыш	щыпхымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхыша	ущыпхыша	ущыпхыша	дыщыпхыша	фыщыпхыша	щыпхыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымыша	фыщипхымыша	щыпхымыша	дыщыпхымыша	фыщыпхымыша	щыпхымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхышыгъа	ущыпхышыгъа	щыпхышыгъа	дыщыпхышыгъа	фыщыпхышыгъа	щыпхышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымышыгъа	ущыпхымышыгъа	щыпхымышыгъа	дыщыпхымышыгъа	фыщыпхымышыгъа	щыпхымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхышын	ущыпхышын	щыпхышын	дыщыпхышын	фыщыпхышын	щыпхышын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымышын	ущыпхышын	щыпхымышын	дыщыпхымышын	фыщыпхымышын	щыпхымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпхышыну	ущыпхышыну	щыпхышыну	дыщыпхышыну	фыщыпхышыну	щыпхышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщыпхымышыну	ущыпхымышыну	щыпхымышыну	дыщыпхымышыну	фыщыпхымышыну	щыпхымышыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыш	уздыпхыш	здыпхыш	дыздыпхыш	фыздыпхыш	здыпхыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыш	уздыпхымыш	здыпхымыш	дыздыпхымыш	фыздыпхымыш	здыпхымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхыша	уздыпхыша	здыпхыша	дыздыпхыша	фыздыпхыша	здыпхыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымыша	уздыпхымыша	здыпхымыша	дыздыпхымыша	фыздыпхымыша	здыпхымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхышыгъа	уздыпхышыгъа	здыпхышыгъа	дыздыпхышыгъа	фыздыпхышыгъа	здыпхышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымышыгъа	уздыпхымышыгъа	здыпхымышыгъа	дыздыпхымышыгъа	фыздыпхымышыгъа	здыпхымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхышын	уздыпхышын	здыпхышын	дыздыпхышын	фыздыпхышын	здыпхышын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымышын	уздыпхымышын	здыпхымышын	дыздыпхымышын	фыздыпхымышын	здыпхымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздыпхышыну	уздыпхышыну	здыпхышыну	дыздыпхышыну	фыздыпхышыну	здыпхышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздыпхымышыну	уздыпхымышыну	здыпхымышыну	дыздыпхымышыну	фыздыпхымышыну	здыпхымышыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыш	ущӀыпхыш	щӀыпхыш	дыщӀыпхыш	фыщӀыпхыш	щӀыпхыш(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыш	ущӀыпхымыш	щӀыпхымыш	дыщӀыпхымыш	фыщӀыпхымыш	щӀыпхымыш(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхыша	ущӀыпхышӀэша	щӀыпхыша	дыщӀыпхыша	фыщӀыпхыша	щӀыпхыша(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымыша	ущӀыпхымыша	щӀыпхымыша	дыщӀыпхымыша	фыщӀыпхымыша	щӀыпхымыша(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхышыгъа	ущӀыпхышыгъа	щӀыпхышыгъа	дыщӀыпхышыгъа	фыщӀыпхышыгъа	щӀыпхышыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымышыгъа	ущӀыпхымышыгъа	щӀыпхымышыгъа	дыщӀыпхымышыгъа	фыщӀыпхымышыгъа	щӀыпхымышыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхышын	ущӀыпхышын	щӀыпхышын	дыщӀыпхышын	фыщӀыпхышын	щӀыпхышын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымышын	ущӀыпхымышын	щӀыпхымышын	дыщӀыпхымышын	фыщӀыпхымышын	щӀыпхымышын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀыпхышыну	ущӀыпхышыну	щӀыпхышыну	дыщӀыпхышыну	фыщӀыпхышыну	щӀыпхышыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀыпхымышыну	ущӀыпхымышыну	щӀыпхымышыну	дыщӀыпхымышыну	фыщӀыпхымышыну	щӀыпхымышыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпхышу	упхышу	пхышу	дыпхышу	фыпхышу	пхыш(хэ)у
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымышу	упхымышу	пхымышу	дыпхымышу	фыпхымышу	пхымыш(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпхышауэ	упхышауэ	пхышауэ	дыпхышауэ	фыпхышауэ	пхышауэ / пхышахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыпхымышауэ	упхымышауэ	пхымышауэ	дыпхымышауэ	фыпхымышауэ	пхымышауэ / пхымышахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпхышурэ	упхышурэ	пхышурэ	дыпхышурэ	фыпхышурэ	пхыш(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сыпхымышурэ	упхымышурэ	пхымышурэ	дыпхымышурэ	фыпхымышурэ	пхымыш(хэ)урэ

Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Щӏыпӏэ префиксым и дополненэ
	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Подлежащэ
сэ	--	сыппхош	сыпхош	--	сыфпхош	сапхош
уэ	успхош	--	упхош	утпхош	--	уапхош
ар	спхош	ппхош	пхош	тпхош	фпхош	япхош
дэ	--	дыппхош	дыпхош	--	дыфпхош	дапхош
фэ	фыспхош	--	фыпхош	фытпхош	--	фапхош
ахэр	спхош(хэ)	ппхош(хэ)	пхош(хэ)	тпхош(хэ)	фпхош(хэ)	япхош(хэ)

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]	[ш]ыр	--	[ш]хэр
Эргативнэ:	[ш]	[ш]ым	--	[ш]хэм
Послеложнэ:	[ш]кӀэ	[ш]ымкӀэ	[ш]хэкӀэ	[ш]хэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]у	[ш]ырауэ	[ш]хэу	[ш]хэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]а	[ш]ар	--	[ш]ахэр
Эргативнэ:	[ш]а	[ш]ам	--	[ш]ахэм
Послеложнэ:	[ш]акӀэ	[ш]амкӀэ	[ш]ахэкӀэ	[ш]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]ауэ	[ш]арауэ	[ш]ахэу	[ш]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ын	[ш]ыныр	--	[ш]ынхэр
Эргативнэ:	[ш]ын	[ш]ыным	--	[ш]ынхэм
Послеложнэ:	[ш]ынкӀэ	[ш]ынымкӀэ	[ш]ынхэкӀэ	[ш]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[ш]ыну	[ш]ынырауэ	[ш]ынхэу	[ш]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[ш]ыну	[ш]ынур	--	[ш]ынухэр
Эргативнэ:	[ш]ыну	[ш]ынум	--	[ш]ынухэм
Послеложнэ:	[ш]ынукӀэ	[ш]ынумкӀэ	[ш]ынухэкӀэ	[ш]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[ш]ынууэ	[ш]ынурауэ	[ш]ынухэу	[ш]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэр хэша, ириша хъун.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Фэр пхышащ.
• Цыджанэр пхышащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

• пхышын: sag, be stretched.
• Фэр пхышащ: the hide was stretched out (sagging).
• Цыджанэр пхышащ: the shirt was stretched out (sagging).

УРЫСЫБЗЭ

• пхышын: продавиться, растянуться
• Фэр пхышащ: шкура продавилась.
• Цыджанэр пхышащ: рубашка продавилась.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын