пщын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пщ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пщын
щымыӀэныгъэ:	мыпщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщын	упщын	пщын	дыпщын	фыпщын	пщын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыпщын	умыпщын	мыпщын	дымыпщын	фымыпщын	мыпщын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пщы!	фыпщ!
щымыӀэныгъэ:	умыпщ!	фымыпщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срепщ	урепщ	ирепщ	дрепщ	фрепщ	ирепщ
щымыӀэныгъэ:	сремыпщ	уремыпщ	иремыпщ	дремыпщ	фремыпщ	иремыпщ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопщ(ыр)	уопщ(ыр)	мэпщ(ыр)	допщ(ыр)	фопщ(ыр)	мэпщ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыркъым	упщыркъым	пщыркъым	дыпщыркъым	фыпщыркъым	пщы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщырт	упщырт	пщырт	дыпщырт	фыпщырт	пщы(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщыртэкъым	упщыртэкъым	пщыртэкъым	дыпщыртэкъым	фыпщыртэкъым	пщы(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщащ	упщащ	пщащ	дыпщащ	фыпщащ	пща(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщакъым	упщакъым	пщакъым	дыпщакъым	фыпщакъым	пща(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщат	упщат	пщат	дыпщат	фыпщат	пща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщатэкъым	упщатэкъым	пщатэкъым	дыпщатэкъым	фыпщатэкъым	пща(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъащ	упщыгъащ	пщыгъащ	дыпщыгъащ	фыпщыгъащ	пщыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъакъым	упщыгъакъым	пщыгъакъым	дыпщыгъакъым	фыпщыгъакъым	пщыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъат	упщыгъат	пщыгъат	дыпщыгъат	фыпщыгъат	пщыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэкъым	упщыгъатэкъым	пщыгъатэкъым	дыпщыгъатэкъым	фыпщыгъатэкъым	пщыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпщщ	упщщ	пщыщ	дыпщщ	фыпщщ	пщы(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпщкъым	упщкъым	пщыкъым	дыпщкъым	фыпщкъым	пщы(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпщт	упщт	пщыт	дыпщт	фыпщт	пщы(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпщтэкъым	упщтэкъым	пщытэкъым	дыпщтэкъым	фыпщтэкъым	пщы(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынщ	упщынщ	пщынщ	дыпщынщ	фыпщынщ	пщын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынкъым	упщынкъым	пщынкъым	дыпщынкъым	фыпщынкъым	пщын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынущ	упщынуш	пщынущ	дыпщынущ	фыпщынущ	пщыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынукъым	упщынукъым	пщынукъым	дыпщынукъым	фыпщынукъым	пщыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщрэ	упщрэ	пщырэ	дыпщрэ	фыпщрэ	пщы(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыркъэ	упщыркъэ	пщыркъэ	дыпщыркъэ	фыпщыркъэ	пщы(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщырт	упщырт	пщырт	дыпщырт	фыпщырт	пщы(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщыртэкъэ	упщыртэкъэ	пщыртэкъэ	дыпщыртэкъэ	фыпщыртэкъэ	пщы(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпща	упща	пща	дыпща	фыпща	пща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщакъэ	упщакъэ	пщакъэ	дыпщакъэ	фыпщакъэ	пща(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщат	упщат	пщат	дыпщат	фыпщат	пща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщатэкъэ	упщатэкъэ	пщатэкъэ	дыпщатэкъэ	фыпщатэкъэ	пща(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъа	упщыгъа	пщыгъа	дыпщыгъа	фыпщыгъа	пщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъакъэ	упщыгъакъэ	пщыгъакъэ	дыпщыгъакъэ	фыпщыгъакъэ	пщыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъат	упщыгъат	пщыгъат	дыпщыгъат	фыпщыгъат	пщыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэкъэ	упщыгъатэкъэ	пщыгъатэкъэ	дыпщыгъатэкъэ	фыпщыгъатэкъэ	пщыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпщ	упщ	пщы	дыпщ	фыпщ	пщы(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпщкъэ	упщкъэ	пщыкъэ	дыпщкъэ	фыпщкъэ	пщы(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпщт	упщт	пщыт	дыпщт	фыпщт	пщы(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпщтэкъэ	упщтэкъэ	пщытэкъэ	дыпщтэкъэ	фыпщтэкъэ	пщы(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщын	упщын	пщын	дыпщын	фыпщын	пщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынкъэ	упщынкъэ	пщынкъэ	дыпщынкъэ	фыпщынкъэ	пщын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыну	упщыну	пщыну	дыпщыну	фыпщыну	пщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынукъэ	упщынукъэ	пщынукъэ	дыпщынукъэ	фыпщынукъэ	пщыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщмэ	упщмэ	пщымэ	дыпщмэ	фыпщмэ	пщы(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщмэ	умыпщмэ	мыпщмэ	дымыпщмэ	фымыпщмэ	мыпщ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщамэ	упщамэ	пщамэ	дыпщамэ	фыпщамэ	пща(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщамэ	умыпщамэ	мыпщамэ	дымыпщамэ	фымыпщамэ	мыпща(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъамэ	упщыгъамэ	пщыгъамэ	дыпщыгъамэ	фыпщыгъамэ	пщыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъамэ	умыпщыгъамэ	мыпщыгъамэ	дымыпщыгъамэ	фымыпщыгъамэ	мыпщыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынмэ	упщынмэ	пщынмэ	дыпщынмэ	фыпщынмэ	пщын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынмэ	умыпщынмэ	мыпщынмэ	дымыпщынмэ	фымыпщынмэ	мыпщын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынумэ	упщынумэ	пщынумэ	дыпщынумэ	фыпщынумэ	пщыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынумэ	умыпщынумэ	мыпщынумэ	дымыпщынумэ	фымыпщынумэ	мыпщыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщтэмэ	упщтэмэ	пщытэмэ	дыпщтэмэ	фыпщтэмэ	пщы(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэмэ	умыпщтэмэ	мыпщтэмэ	дымыпщтэмэ	фымыпщтэмэ	мыпщ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщатэмэ	упщатэмэ	пщатэмэ	дыпщатэмэ	фыпщатэмэ	пща(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэмэ	умыпщатэмэ	мыпщатэмэ	дымыпщатэмэ	фымыпщатэмэ	мыпща(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэмэ	упщыгъатэмэ	пщыгъатэмэ	дыпщыгъатэмэ	фыпщыгъатэмэ	пщыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэмэ	умыпщыгъатэмэ	мыпщыгъатэмэ	дымыпщыгъатэмэ	фымыпщыгъатэмэ	мыпщыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынтэмэ	упщынтэмэ	пщынтэмэ	дыпщынтэмэ	фыпщынтэмэ	пщын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэмэ	умыпщынтэмэ	мыпщынтэмэ	дымыпщынтэмэ	фымыпщынтэмэ	мыпщын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынутэмэ	упщынутэмэ	пщынутэмэ	дыпщынутэмэ	фыпщынутэмэ	пщыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэмэ	умыпщынутэмэ	мыпщынутэмэ	дымыпщынутэмэ	фымыпщынутэмэ	мыпщыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынт	упщынт	пщынт	дыпщынт	фыпщынт	пщын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынтэкъым	упщынтэкъым	пщынтэкъым	дыпщынтэкъым	фыпщынтэкъым	пщын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынут	упщынут	пщынут	дыпщынут	фыпщынут	пщыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынутэкъым	упщынутэкъым	пщынутэкъым	дыпщынутэкъым	фыпщынутэкъым	пщыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщми	упщми	пщыми	дыпщми	фыпщми	пщы(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщми	умыпщми	мыпщми	дымыпщми	фымыпщми	мыпщ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщами	упщами	пщами	дыпщами	фыпщами	пща(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщами	умыпщами	мыпщами	дымыпщами	фымыпщами	мыпща(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъами	упщыгъами	пщыгъами	дыпщыгъами	фыпщыгъами	пщыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъами	умыпщыгъами	мыпщыгъами	дымыпщыгъами	фымыпщыгъами	мыпщыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынми	упщынми	пщынми	дыпщынми	фыпщынми	пщын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынми	умыпщынми	мыпщынми	дымыпщынми	фымыпщынми	мыпщын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынуми	упщынуми	пщынуми	дыпщынуми	фыпщынуми	пщыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынуми	умыпщынуми	мыпщынуми	дымыпщынуми	фымыпщынуми	мыпщыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщтэми	упщтэми	пщытэми	дыпщтэми	фыпщтэми	пщы(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэми	умыпщтэми	мыпщтэми	дымыпщтэми	фымыпщтэми	мыпщ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщатэми	упщатэми	пщатэми	дыпщатэми	фыпщатэми	пща(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэми	умыпщатэми	мыпщатэми	дымыпщатэми	фымыпщатэми	мыпща(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэми	упщыгъатэми	пщыгъатэми	дыпщыгъатэми	фыпщыгъатэми	пщыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэми	умыпщыгъатэми	мыпщыгъатэми	дымыпщыгъатэми	фымыпщыгъатэми	мыпщыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынтэми	упщынтэми	пщынтэми	дыпщынтэми	фыпщынтэми	пщын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэми	умыпщынтэми	мыпщынтэми	дымыпщынтэми	фымыпщынтэми	мыпщын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынутэми	упщынутэми	пщынутэми	дыпщынутэми	фыпщынутэми	пщыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэми	умыпщынутэми	мыпщынутэми	дымыпщынутэми	фымыпщынутэми	мыпщыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщаи	упщаи	пщаи	дыпщаи	фыпщаи	пщаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпщаи	умыпщаи	мыпщаи	дымыпщаи	фымыпщаи	мыпщаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщащэрэт	упщащэрэт	пщащэрэт	дыпщащэрэт	фыпщащэрэт	пщащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпщащэрэт	умыпщащэрэт	мыпщащэрэт	дымыпщащэрэт	фымыпщащэрэт	мыпщащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнщ	упщагъэнщ	пщагъэнщ	дыпщагъэнщ	фыпщагъэнщ	пщагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнкъым	упщагъэнкъым	пщагъэнкъым	дыпщагъэнкъым	фыпщагъэнкъым	пщагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнт	упщагъэнт	пщагъэнт	дыпщагъэнт	фыпщагъэнт	пщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнтэкъым	упщагъэнтэкъым	пщагъэнтэкъым	дыпщагъэнтэкъым	фыпщагъэнтэкъым	пщагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэн	упщагъэн	пщагъэн	дыпщагъэн	фыпщагъэн	пщагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнкъэ	упщагъэнкъэ	пщагъэнкъэ	дыпщагъэнкъэ	фыпщагъэнкъэ	пщагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнт	упщагъэнт	пщагъэнт	дыпщагъэнт	фыпщагъэнт	пщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнтэкъэ	упщагъэнтэкъэ	пщагъэнтэкъэ	дыпщагъэнтэкъэ	фыпщагъэнтэкъэ	пщагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнпщ	упщагъэнпщ	пщагъэнпщ	дыпщагъэнпщ	фыпщагъэнпщ	пщагъэнпщ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнукъым	упщагъэнукъым	пщагъэнукъым	дыпщагъэнукъым	фыпщагъэнукъым	пщагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнут	упщагъэнут	пщагъэнут	дыпщагъэнут	фыпщагъэнут	пщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнутэкъым	упщагъэнутэкъым	пщагъэнутэкъым	дыпщагъэнутэкъым	фыпщагъэнутэкъым	пщагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэну	упщагъэну	пщагъэну	дыпщагъэну	фыпщагъэну	пщагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнукъэ	упщагъэнукъэ	пщагъэнукъэ	дыпщагъэнукъэ	фыпщагъэнукъэ	пщагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнут	упщагъэнут	пщагъэнут	дыпщагъэнут	фыпщагъэнут	пщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнутэкъэ	упщагъэнутэкъэ	пщагъэнутэкъэ	дыпщагъэнутэкъэ	фыпщагъэнутэкъэ	пщагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпщ	упщ	пщы	дыпщ	фыпщ	пщы(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщ	умыпщ	мыпщ	дымыпщ	фымыпщ	мыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпща	упща	пща	дыпща	фыпща	пща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпща	умыпща	мыпща	дымыпща	фымыпща	мыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщыгъа	упщыгъа	пщыгъа	дыпщыгъа	фыпщыгъа	пщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыгъа	умыпщыгъа	мыпщыгъа	дымыпщыгъа	фымыпщыгъа	мыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпщын	упщын	пщын	дыпщын	фыпщын	пщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщын	умыпщын	мыпщын	дымыпщын	фымыпщын	мыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпщыну	упщыну	пщыну	дыпщыну	фыпщыну	пщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыну	умыпщыну	мыпщыну	дымыпщыну	фымыпщыну	мыпщыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщ	узэрыпщ	зэрыпщ	дызэрыпщ	фызэрыпщ	зэрыпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщ	узэрымыпщ	зэрымыпщ	дызэрымыпщ	фызэрымыпщ	мызэрыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпща	узэрыпща	зэрыпща	дызэрыпща	фызэрыпща	зэрыпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпща	узэрымыпща	зэрымыпща	дызэрымыпща	фызэрымыпща	зэрымыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщыгъа	узэрыпщыгъа	зэрыпщыгъа	дызэрыпщыгъа	фызэрыпщыгъа	зэрыпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщыгъа	узэрымыпщыгъа	зэрымыпщыгъа	дызэрымыпщыгъа	фызэрымыпщыгъа	зэрымыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщын	узэрыпщын	зэрыпщын	дызэрыпщын	фызэрыпщын	зэрыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщын	узэрымыпщын	зэрымыпщын	дызэрымыпщын	фызэрымыпщын	зэрымыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщыну	узэрыпщыну	зэрыпщыну	дызэрыпщыну	фызэрыпщыну	зэрыпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщыну	узэрымыпщыну	зэрымыпщыну	дызэрымыпщыну	фызэрымыпщыну	зэрымыпщыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщ	ущыпщ	щыпщ	дыщыпщ	фыщыпщ	щыпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщ	ущымыпщ	щымыпщ	дыщымыпщ	фыщымыпщ	щымыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпща	ущыпща	щыпща	дыщыпща	фыщыпща	щыпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпща	ущымыпща	щымыпща	дыщымыпща	фыщымыпща	щымыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщыгъа	ущыпщыгъа	щыпщыгъа	дыщыпщыгъа	фыщыпщыгъа	щыпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщыгъа	ущымыпщыгъа	щымыпщыгъа	дыщымыпщыгъа	фыщымыпщыгъа	щымыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщын	ущыпщын	щыпщын	дыщыпщын	фыщыпщын	щыпщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщын	ущымыпщын	щымыпщын	дыщымыпщын	фыщымыпщын	щымыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщыну	ущыпщыну	щыпщыну	дыщыпщыну	фыщыпщыну	щыпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщыну	ущымыпщыну	щымыпщыну	дыщымыпщыну	фыщымыпщыну	щымыпщыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщ	уздэпщ	здэпщ	дыздэпщ	фыздэпщ	здэпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщ	уздэмыпщ	здэмыпщ	дыздэмыпщ	фыздэмыпщ	здэмыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпща	уздэпща	здэпща	дыздэпща	фыздэпща	здэпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпща	уздэмыпща	здэмыпща	дыздэмыпща	фыздэмыпща	здэмыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщыгъа	уздэпщыгъа	здэпщыгъа	дыздэпщыгъа	фыздэпщыгъа	здэпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщыгъа	уздэмыпщыгъа	здэмыпщыгъа	дыздэмыпщыгъа	фыздэмыпщыгъа	здэмыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщын	уздэпщын	здэпщын	дыздэпщын	фыздэпщын	здэпщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщын	уздэмыпщын	здэмыпщын	дыздэмыпщын	фыздэмыпщын	здэмыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщыну	уздэпщыну	здэпщыну	дыздэпщыну	фыздэпщыну	здэпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщыну	уздэмыпщыну	здэмыпщыну	дыздэмыпщыну	фыздэмыпщыну	здэмыпщыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщ	ущӀэпщ	щӀэпщ	дыщӀэпщ	фыщӀэпщ	щӀэпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщ	ущӀэмыпщ	щӀэмыпщ	дыщӀэмыпщ	фыщӀэмыпщ	щӀэмыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпща	ущӀэпща	щӀэпща	дыщӀэпща	фыщӀэпща	щӀэпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпща	ущӀэмыпща	щӀэмыпща	дыщӀэмыпща	фыщӀэмыпща	щӀэмыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщыгъа	ущӀэпщыгъа	щӀэпщыгъа	дыщӀэпщыгъа	фыщӀэпщыгъа	щӀэпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщыгъа	ущӀэмыпщыгъа	щӀэмыпщыгъа	дыщӀэмыпщыгъа	фыщӀэмыпщыгъа	щӀэмыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщын	ущӀэпщын	щӀэпщын	дыщӀэпщын	фыщӀэпщын	щӀэпщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщын	ущӀэмыпщын	щӀэмыпщын	дыщӀэмыпщын	фыщӀэмыпщын	щӀэмыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщыну	ущӀэпщыну	щӀэпщыну	дыщӀэпщыну	фыщӀэпщыну	щӀэпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщыну	ущӀэмыпщыну	щӀэмыпщыну	дыщӀэмыпщыну	фыщӀэмыпщыну	щӀэмыпщыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпщу	упщу	пщыуэ	дыпщу	фыпщу	пщыуэ / пщыхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщу	умыпщу	мыпщу	дымыпщу	фымыпщу	мыпщ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщауэ	упщауэ	пщауэ	дыпщауэ	фыпщауэ	пщауэ / пщахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщауэ	умыпщауэ	мыпщауэ	дымыпщауэ	фымыпщауэ	мыпщауэ / мыпщахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпщурэ	упщурэ	пщурэ	дыпщурэ	фыпщурэ	пщы(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпщурэ	умыпщурэ	мыпщурэ	дымыпщурэ	фымыпщурэ	мыпщ(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ы	[пщ]ыр	--	[пщ]ыхэр
Эргативнэ:	[пщ]ы	[пщ]ым	--	[пщ]ыхэм
Послеложнэ:	[пщ]ыкӀэ	[пщ]ымкӀэ	[пщ]ыхэкӀэ	[пщ]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ыуэ	[пщ]ырауэ	[пщ]ыхэу	[пщ]ыхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]а	[пщ]ар	--	[пщ]ахэр
Эргативнэ:	[пщ]а	[пщ]ам	--	[пщ]ахэм
Послеложнэ:	[пщ]акӀэ	[пщ]амкӀэ	[пщ]ахэкӀэ	[пщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ауэ	[пщ]арауэ	[пщ]ахэу	[пщ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыныр	--	[пщ]ынхэр
Эргативнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыным	--	[пщ]ынхэм
Послеложнэ:	[пщ]ынкӀэ	[пщ]ынымкӀэ	[пщ]ынхэкӀэ	[пщ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынырауэ	[пщ]ынхэу	[пщ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынур	--	[пщ]ынухэр
Эргативнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынум	--	[пщ]ынухэм
Послеложнэ:	[пщ]ынукӀэ	[пщ]ынумкӀэ	[пщ]ынухэкӀэ	[пщ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ынууэ	[пщ]ынурауэ	[пщ]ынухэу	[пщ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Ущылъу, Ӏэпкълъэпкъ псомкӀи узыдэӀэпыкъужурэ кӀуэтэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• НыбэгукӀэ пщын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пщын: crawl, creep
• НыбэгукӀэ пщын: to crawl on your belly

УРЫСЫБЗЭ

• пщын: ползти
• НыбэгукӀэ пщын: ползти на животе

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пщ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "пщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пщын
щымыӀэныгъэ:	мыпщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщын	ппщын	ипщын	тпщын	фпщын	япщын
щымыӀэныгъэ:	сымыпщын	умыпщын	имыпщын	дымыпщын	фымыпщын	ямыпщын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пщы!	фпщы!
щымыӀэныгъэ:	умыпщ!	фымыпщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срепщ	урепщ	ирепщ	дрепщ	фрепщ	ирепщ
щымыӀэныгъэ:	сремыпщ	уремыпщ	иремыпщ	дремыпщ	фремыпщ	иремыпщ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопщ(ыр)	уопщ(ыр) / бопщ(ыр)	епщ(ыр)	допщ(ыр)	фопщ(ыр)	япщ(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыркъым	ппщыркъым	ипщыркъым	тпщыркъым	фпщыркъым	япщыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	спщы(р)т	ппщы(р)т	ипщы(р)т	тпщы(р)т	фпщы(р)т	япщы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщы(р)тэкъым	ппщы(р)тэкъым	ипщы(р)тэкъым	тпщы(р)тэкъым	фпщы(р)тэкъым	япщы(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщащ	ппщащ	ипщащ	тпщащ	фпщащ	япщащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	спщакъым	ппщакъым	ипщакъым	тпщакъым	фпщакъым	япщакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	спщат	ппщат	ипщат	тпщат	фпщат	япщат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщатэкъым	ппщатэкъым	ипщатэкъым	тпщатэкъым	фпщатэкъым	япщатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъащ	ппщыгъащ	ипщыгъащ	тпщыгъащ	фпщыгъащ	япщыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыгъакъым	ппщыгъакъым	ипщыгъакъым	тпщыгъакъым	фпщыгъакъым	япщыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъат	ппщыгъат	ипщыгъат	тпщыгъат	фпщыгъат	япщыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыгъатэкъым	ппщыгъатэкъым	ипщыгъатэкъым	тпщыгъатэкъым	фпщыгъатэкъым	япщыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	спщыщ	ппщыщ	ипщщ	тпщыщ	фпщыщ	япщщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	спщыкъым	ппщыкъым	ипщкъым	тпщыкъым	фпщыкъым	япщкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	спщыт	ппщыт	ипщт	тпщыт	фпщыт	япщт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	спщытэкъым	ппщытэкъым	ипщтэкъым	тпщытэкъым	фпщытэкъым	япщтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынщ	ппщынщ	ипщынщ	тпщынщ	фпщынщ	япщынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынкъым	ппщынкъым	ипщынкъым	тпщынкъым	фпщынкъым	япщынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынущ	ппщынущ	ипщынущ	тпщынущ	фпщынущ	япщынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынукъым	ппщынукъым	ипщынукъым	тпщынукъым	фпщынукъым	япщынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщырэ	ппщырэ	ипщрэ	тпщырэ	фпщырэ	япщрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыркъэ	ппщыркъэ	ипщыркъэ	тпщыркъэ	фпщыркъэ	япщыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	спщы(р)т	ппщы(р)т	ипщы(р)т	тпщы(р)т	фпщы(р)т	япщы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщы(р)тэкъэ	ппщы(р)тэкъэ	ипщ(ыр)тэкъэ	тпщы(р)тэкъэ	фпщы(р)тэкъэ	япщ(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спща	ппща	ипща	тпща	фпща	япща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	спщакъэ	ппщакъэ	ипщакъэ	тпщакъэ	фпщакъэ	япщакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	спщат	ппщат	ипщат	тпщат	фпщат	япщат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщатэкъэ	ппщатэкъэ	ипщатэкъэ	тпщатэкъэ	фпщатэкъэ	япщатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъа	ппщыгъа	ипщыгъа	тпщыгъа	фпщыгъа	япщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	спщыгъакъэ	ппщыгъакъэ	ипщыгъакъэ	тпщыгъакъэ	фпщыгъакъэ	япщыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъат	ппщыгъат	ипщыгъат	тпщыгъат	фпщыгъат	япщыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщыгъатэкъэ	ппщыгъатэкъэ	ипщыгъатэкъэ	тпщыгъатэкъэ	фпщыгъатэкъэ	япщыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	спщы	ппщы	ипщ	тпщы	фпщы	япщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	спщыкъэ	ппщыкъэ	ипщкъэ	тпщыкъэ	фпщыкъэ	япщкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	спщыт	ппщыт	ипщт	тпщыт	фпщыт	япщт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	спщытэкъэ	ппщытэкъэ	ипщтэкъэ	тпщытэкъэ	фпщытэкъэ	япщтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщын	ппщын	ипщын	тпщын	фпщын	япщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынкъэ	ппщынкъэ	ипщынкъэ	тпщынкъэ	фпщынкъэ	япщынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщыну	ппщыну	ипщыну	тпщыну	фпщыну	япщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынукъэ	ппщынукъэ	ипщынукъэ	тпщынукъэ	фпщынукъэ	япщынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщымэ	ппщымэ	ипщмэ	тпщымэ	фпщымэ	япщмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщмэ	умыпщмэ	имыпщмэ	дымыпщмэ	фымыпщмэ	ямыпщмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщамэ	ппщамэ	ипщамэ	тпщамэ	фпщамэ	япщамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщамэ	умыпщамэ	имыпщамэ	дымыпщамэ	фымыпщамэ	ямыпщамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъамэ	ппщыгъамэ	ипщыгъамэ	тпщыгъамэ	фпщыгъамэ	япщыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъамэ	умыпщыгъамэ	имыпщыгъамэ	дымыпщыгъамэ	фымыпщыгъамэ	ямыпщыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынмэ	ппщынмэ	ипщынмэ	тпщынмэ	фпщынмэ	япщынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынмэ	умыпщынмэ	имыпщынмэ	дымыпщынмэ	фымыпщынмэ	ямыпщынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынумэ	ппщынумэ	ипщынумэ	тпщынумэ	фпщынумэ	япщынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынумэ	умыпщынумэ	имыпщынумэ	дымыпщынумэ	фымыпщынумэ	ямыпщынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщытэмэ	ппщытэмэ	ипщтэмэ	тпщытэмэ	фпщытэмэ	япщтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэмэ	умыпщтэмэ	имыпщтэмэ	дымыпщтэмэ	фымыпщтэмэ	ямыпщтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщатэмэ	ппщатэмэ	ипщатэмэ	тпщатэмэ	фпщатэмэ	япщатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэмэ	умыпщатэмэ	имыпщатэмэ	дымыпщатэмэ	фымыпщатэмэ	ямыпщатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъатэмэ	ппщыгъатэмэ	ипщыгъатэмэ	тпщыгъатэмэ	фпщыгъатэмэ	япщыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэмэ	умыпщыгъатэмэ	имыпщыгъатэмэ	дымыпщыгъатэмэ	фымыпщыгъатэмэ	ямыпщыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынтэмэ	ппщынтэмэ	ипщынтэмэ	тпщынтэмэ	фпщынтэмэ	япщынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэмэ	умыпщынтэмэ	имыпщынтэмэ	дымыпщынтэмэ	фымыпщынтэмэ	ямыпщынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынутэмэ	ппщынутэмэ	ипщынутэмэ	тпщынутэмэ	фпщынутэмэ	япщынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэмэ	умыпщынутэмэ	имыпщынутэмэ	дымыпщынутэмэ	фымыпщынутэмэ	ямыпщынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынт	ппщынт	ипщынт	тпщынт	фпщынт	япщынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынтэкъым	ппщынтэкъым	ипщынтэкъым	тпщынтэкъым	фпщынтэкъым	япщынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынут	ппщынут	ипщынут	тпщынут	фпщынут	япщынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынутэкъым	ппщынутэкъым	ипщынутэкъым	тпщынутэкъым	фпщынутэкъым	япщынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщыми	ппщыми	ипщми	тпщыми	фпщыми	япщми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщми	умыпщми	имыпщми	дымыпщми	фымыпщми	ямыпщми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщами	ппщами	ипщами	тпщами	фпщами	япщами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщами	умыпщами	имыпщами	дымыпщами	фымыпщами	ямыпщами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъами	ппщыгъами	ипщыгъами	тпщыгъами	фпщыгъами	япщыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъами	умыпщыгъами	имыпщыгъами	дымыпщыгъами	фымыпщыгъами	ямыпщыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынми	ппщынми	ипщынми	тпщынми	фпщынми	япщынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынми	умыпщынми	имыпщынми	дымыпщынми	фымыпщынми	ямыпщынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынуми	ппщынуми	ипщынуми	тпщынуми	фпщынуми	япщынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынуми	умыпщынуми	имыпщынуми	дымыпщынуми	фымыпщынуми	ямыпщынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщытэми	ппщытэми	ипщтэми	тпщытэми	фпщытэми	япщтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэми	умыпщтэми	имыпщтэми	дымыпщтэми	фымыпщтэми	ямыпщтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщатэми	ппщатэми	ипщатэми	тпщатэми	фпщатэми	япщатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэми	умыпщатэми	имыпщатэми	дымыпщатэми	фымыпщатэми	ямыпщатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъатэми	ппщыгъатэми	ипщыгъатэми	тпщыгъатэми	фпщыгъатэми	япщыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэми	умыпщыгъатэми	имыпщыгъатэми	дымыпщыгъатэми	фымыпщыгъатэми	ямыпщыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынтэми	ппщынтэми	ипщынтэми	тпщынтэми	фпщынтэми	япщынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэми	умыпщынтэми	имыпщынтэми	дымыпщынтэми	фымыпщынтэми	ямыпщынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынутэми	ппщынутэми	ипщынутэми	тпщынутэми	фпщэнутэми	япщэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэми	умыпщынутэми	имыпщынутэми	дымыпщынутэми	фымыпщынутэми	ямыпщынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщаи	ппщаи	ипщаи	тпщаи	фпщаи	япщаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпщаи	умыпщаи	имыпщаи	дымыпщаи	фымыпщаи	ямыпщаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщащэрэт	ппщащэрэт	ипщащэрэт	тпщащэрэт	фпщащэрэт	япщащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпщащэрэт	умыпщащэрэт	имыпщащэрэт	дымыпщащэрэт	фымыпщащэрэт	ямыпщащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнщ	ппщагъэнщ	ипщагъэнщ	тпщагъэнщ	фпщагъэнщ	япщагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнкъым	ппщагъэнкъым	ипщагъэнкъым	тпщагъэнкъым	фпщагъэнкъым	япщагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнт	ппщагъэнт	ипщагъэнт	тпщагъэнт	фпщагъэнт	япщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнтэкъым	ппщагъэнтэкъым	ипщагъэнтэкъым	тпщагъэнтэкъым	фпщагъэнтэкъым	япщагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэн	ппщагъэн	ипщагъэн	тпщагъэн	фпщагъэн	япщагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнкъэ	ппщагъэнкъэ	ипщагъэнкъэ	тпщагъэнкъэ	фпщагъэнкъэ	япщагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэнт	ппщагъэнт	ипщагъэнт	тпщагъэнт	фпщагъэнт	япщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнтэкъэ	ппщагъэнтэкъэ	ипщагъэнтэкъэ	тпщагъэнтэкъэ	фпщагъэнтэкъэ	япщагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнущ	ппщагъэнущ	ипщагъэнущ	тпщагъэнущ	фпщагъэнущ	япщагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнукъым	ппщагъэнукъым	ипщагъэнукъым	тпщагъэнукъым	фпщагъэнукъым	япщагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнут	ппщагъэнут	ипщагъэнут	тпщагъэнут	фпщагъэнут	япщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнутэкъым	ппщагъэнутэкъым	ипщагъэнутэкъым	тпщагъэнутэкъым	фпщагъэнутэкъым	япщагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэну	ппщагъэну	ипщагъэну	тпщагъэну	фпщагъэну	япщагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнукъэ	ппщагъэнукъэ	ипщагъэнукъэ	тпщагъэнукъэ	фпщагъэнукъэ	япщагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэнут	ппщагъэнут	ипщагъэнут	тпщагъэнут	фпщагъэнут	япщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнутэкъэ	ппщагъэнутэкъэ	ипщагъэнутэкъэ	тпщагъэнутэкъэ	фпщагъэнутэкъэ	япщагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыпщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыпща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыпщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыпщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыпщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	спщы	ппщы	ипщ	тпщы	фпщы	япщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщ	умыпщ	имыпщ	дымыпщ	фымыпщ	ямыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спща	ппща	ипща	тпща	фпща	япща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпща	умыпща	имыпща	дымыпща	фымыпща	ямыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщыгъа	ппщыгъа	ипщыгъа	тпщыгъа	фпщыгъа	япщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыгъа	умыпщыгъа	имыпщыгъа	дымыпщыгъа	фымыпщыгъа	ямыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	спщын	ппщын	ипщын	тпщын	фпщын	япщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщын	умыпщын	имыпщын	дымыпщын	фымыпщын	ямыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	спщыну	ппщыну	ипщыну	тпщыну	фпщыну	япщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыну	умыпщыну	имыпщыну	дымыпщыну	фымыпщыну	ямыпщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	пщы
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщ	зэрыппщ	зэрипщ	зэрытпщ	зэрыфпщ	зэрапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщ	зэрумыпщ	зэримыпщ	зэрыдмыпщ	зэрывмыпщ	зэрамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспща	зэрыппща	зэрипща	зэрытпща	зэрыфпща	зэрапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпща	зэрумыпща	зэримыпща	зэрыдмыпща	зэрывмыпща	зэрамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщыгъа	зэрыппщыгъа	зэрипщыгъа	зэрытпщыгъа	зэрыфпщыгъа	зэрапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщыгъа	зэрумыпщыгъа	зэримыпщыгъа	зэрыдмыпщыгъа	зэрывмыпщыгъа	зэрамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщын	зэрыппщын	зэрипщын	зэрытпщын	зэрыфпщын	зэрапщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщын	зэрумыпщын	зэримыпщын	зэрыдмыпщын	зэрывмыпщын	зэрамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщыну	зэрыппщыну	зэрипщыну	зэрытпщыну	зэрыфпщыну	зэрапщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщыну	зэрумыпщыну	зэримыпщыну	зэрыдмыпщыну	зэрывмыпщыну	зэрамыпщыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щыспщ	щыппщ	щипщ	щытпщ	щыфпщ	щапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщ	щумыпщ	щимыпщ	щыдмыпщ	щывмыпщ	щамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыспща	щыппща	щипща	щытпща	щыфпща	щапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпща	щумыпща	щимыпща	щыдмыпща	щывмыпща	щамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыспщыгъа	щыппщыгъа	щипщыгъа	щытпщыгъа	щыфпщыгъа	щапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщыгъа	щумыпщыгъа	щимыпщыгъа	щыдмыпщыгъа	щывмыпщыгъа	щамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыспщын	щыппщын	щипщын	щытпщын	щыфпщын	щапщын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщын	щумыпщын	щимыпщын	щыдмыпщын	щывмыпщын	щамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыспщыну	щыппщыну	щипщыну	щытпщыну	щыфпщыну	щапщыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщыну	щумыпщыну	щимыпщыну	щыдмыпщыну	щывмыпщыну	щамыпщыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэспщ	здэппщ	здипщ	здэтпщ	здэфпщ	здапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщ	здумыпщ	здимыпщ	здэдмыпщ	здэвмыпщ	здамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэспща	здэппща	здипща	здэтпща	здэфпща	здапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпща	здумыпща	здимыпща	здэдмыпща	здэвмыпща	здамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэспщыгъа	здэппщыгъа	здипщыгъа	здэтпщыгъа	здэфпщыгъа	здапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщыгъа	здумыпщыгъа	здимыпщыгъа	здэдмыпщыгъа	здэвмыпщыгъа	здамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэспщын	здэппщын	здипщын	здэтпщын	здэфпщын	здапщын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщын	здумыпщын	здимыпщын	здэдмыпщын	здэвмыпщын	здамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэспщыну	здэппщыну	здипщыну	здэтпщыну	здэфпщыну	здапщыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщыну	здумыпщыну	здимыпщыну	здэдмыпщыну	здэвмыпщыну	здамыпщыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщ	щӀэппщ	щӀипщ	щӀэтпщ	щӀэфпщ	щӀапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщ	щӀумыпщ	щӀимыпщ	щӀэдмыпщ	щӀэвмыпщ	щӀамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспща	щӀэппща	щӀипща	щӀэтпща	щӀэфпща	щӀапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпща	щӀумыпща	щӀимыпща	щӀэдмыпща	щӀэвмыпща	щӀамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщыгъа	щӀэппщыгъа	щӀипщыгъа	щӀэтпщыгъа	щӀэфпщыгъа	щӀапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщыгъа	щӀумыпщыгъа	щӀимыпщыгъа	щӀэдмыпщыгъа	щӀэвмыпщыгъа	щӀамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщын	щӀэппщын	щӀипщын	щӀэтпщын	щӀэфпщын	щӀапщын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщын	щӀумыпщын	щӀимыпщын	щӀэдмыпщын	щӀэвмыпщын	щӀамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщыну	щӀэппщыну	щӀипщыну	щӀэтпщыну	щӀэфпщыну	щӀапщэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщыну	щӀумыпщыну	щӀимыпщыну	щӀэдмыпщыну	щӀэвмыпщыну	щӀамыпщыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	спщыуэ	ппщыуэ	ипщу	тпщыуэ	фпщыуэ	япщу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщу	умыпщу	имыпщу	дымыпщу	фымыпщу	ямыпщу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщауэ	ппщауэ	ипщауэ	тпщауэ	фпщауэ	япщауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщауэ	умыпщауэ	имыпщауэ	дымыпщауэ	фымыпщауэ	ямыпщауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	спщыурэ	ппщыурэ	ипщурэ	тпщыурэ	фпщыурэ	япщурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпщурэ	умыпщурэ	имыпщурэ	дымыпщурэ	фымыпщурэ	ямыпщурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узопщ	сопщ	--	фызопщ	сопщ(хэ)
уэ	сыбопщ	--	уопщ / бопщ	дыбопщ	--	уопщ(хэ) / бопщ(хэ)
абы	сепщ	уепщ	епщ	депщ	фепщ	епщ(хэ)
дэ	--	удопщ	допщ	--	фыдопщ	допщ(хэ)
фэ	сывопщ	--	фопщ	дывопщ	--	фопщ(хэ)
абыхэм	сапщ	уапщ	япщ	дапщ	фапщ	япщ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	ус[пщрэ]	с[пщырэ]	--	фыс[пщрэ]	с[пщы(хэ)рэ]
уэ	сып[пщрэ]	--	п[пщырэ]	дып[пщрэ]	--	п[пщы(хэ)рэ]
абы	си[пщрэ]	уи[пщрэ]	и[пщрэ]	ди[пщрэ]	фи[пщрэ]	и[пщ(хэ)рэ]
дэ	--	ут[пщрэ]	т[пщырэ]	--	фыт[пщрэ]	т[пщы(хэ)рэ]
фэ	сыф[пщрэ]	--	ф[пщырэ]	дыф[пщрэ]	--	ф[пщы(хэ)рэ]
абыхэм	са[пщрэ]	уа[пщрэ]	я[пщрэ]	да[пщрэ]	фа[пщрэ]	я[пщ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ы	[пщ]ыр	--	[пщ]ыхэр
Эргативнэ:	[пщ]ы	[пщ]ым	--	[пщ]ыхэм
Послеложнэ:	[пщ]ыкӀэ	[пщ]ымкӀэ	[пщ]ыхэкӀэ	[пщ]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]у	[пщ]ырауэ	[пщ]ыхэу	[пщ]ыхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]а	[пщ]ар	--	[пщ]ахэр
Эргативнэ:	[пщ]а	[пщ]ам	--	[пщ]ахэм
Послеложнэ:	[пщ]акӀэ	[пщ]амкӀэ	[пщ]ахэкӀэ	[пщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ауэ	[пщ]арауэ	[пщ]ахэу	[пщ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыныр	--	[пщ]ынхэр
Эргативнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыным	--	[пщ]ынхэм
Послеложнэ:	[пщ]ынкӀэ	[пщ]ынымкӀэ	[пщ]ынхэкӀэ	[пщ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынырауэ	[пщ]ынхэу	[пщ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынур	--	[пщ]ынухэр
Эргативнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынум	--	[пщ]ынухэм
Послеложнэ:	[пщ]ынукӀэ	[пщ]ынумкӀэ	[пщ]ынухэкӀэ	[пщ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ынууэ	[пщ]ынурауэ	[пщ]ынухэу	[пщ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зэхэбгъэзэрыхьурэ Ӏуэтын, зэхэпӀытӀэн.

ЩАПХЪЭХЭР

Зэреджэ тхылъхэм къраха щапхъэхэр

Адыгэбзэ, Гугъуэт Л. Т., Зэхъуэхъу Л. Хь,	«Эльбрус» тхылъ тедзапӀэ, Налшык, 1984	нап. 100
адыгэбзэ	урысыбзэ/русский	инджылыбзэ/English
ПӀастэр бэлагъкӀэ япщ.	Пасту месят кухонной лопатой.	Hominy is kneaded with a wooden spatula.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Тхьэв пщын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пщын: knead
• Тхьэв пщын: knead dough

УРЫСЫБЗЭ

• пщын: замесить что-л.
• Тхьэв пщын: замесить тесто

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пщ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэӏэс "пщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пщын
щымыӀэныгъэ:	мыпщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщын	ппщын	ипщын	тпщын	фпщын	япщын
щымыӀэныгъэ:	сымыпщын	умыпщын	имыпщын	дымыпщын	фымыпщын	ямыпщын

Унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пщы!	фпщы!
щымыӀэныгъэ:	умыпщ!	фымыпщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	срепщ	урепщ	ирепщ	дрепщ	фрепщ	ирепщ
щымыӀэныгъэ:	сремыпщ	уремыпщ	иремыпщ	дремыпщ	фремыпщ	иремыпщ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопщ(ыр)	уопщ(ыр) / бопщ(ыр)	епщ(ыр)	допщ(ыр)	фопщ(ыр)	япщ(ыр)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыркъым	ппщыркъым	ипщыркъым	тпщыркъым	фпщыркъым	япщыркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	спщы(р)т	ппщы(р)т	ипщы(р)т	тпщы(р)т	фпщы(р)т	япщы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщы(р)тэкъым	ппщы(р)тэкъым	ипщы(р)тэкъым	тпщы(р)тэкъым	фпщы(р)тэкъым	япщы(р)тэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщащ	ппщащ	ипщащ	тпщащ	фпщащ	япщащ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	спщакъым	ппщакъым	ипщакъым	тпщакъым	фпщакъым	япщакъым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	спщат	ппщат	ипщат	тпщат	фпщат	япщат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщатэкъым	ппщатэкъым	ипщатэкъым	тпщатэкъым	фпщатэкъым	япщатэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъащ	ппщыгъащ	ипщыгъащ	тпщыгъащ	фпщыгъащ	япщыгъащ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыгъакъым	ппщыгъакъым	ипщыгъакъым	тпщыгъакъым	фпщыгъакъым	япщыгъакъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъат	ппщыгъат	ипщыгъат	тпщыгъат	фпщыгъат	япщыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыгъатэкъым	ппщыгъатэкъым	ипщыгъатэкъым	тпщыгъатэкъым	фпщыгъатэкъым	япщыгъатэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	спщыщ	ппщыщ	ипщщ	тпщыщ	фпщыщ	япщщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	спщыкъым	ппщыкъым	ипщкъым	тпщыкъым	фпщыкъым	япщкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	спщыт	ппщыт	ипщт	тпщыт	фпщыт	япщт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	спщытэкъым	ппщытэкъым	ипщтэкъым	тпщытэкъым	фпщытэкъым	япщтэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынщ	ппщынщ	ипщынщ	тпщынщ	фпщынщ	япщынщ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынкъым	ппщынкъым	ипщынкъым	тпщынкъым	фпщынкъым	япщынкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынущ	ппщынущ	ипщынущ	тпщынущ	фпщынущ	япщынущ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынукъым	ппщынукъым	ипщынукъым	тпщынукъым	фпщынукъым	япщынукъым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщырэ	ппщырэ	ипщрэ	тпщырэ	фпщырэ	япщрэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	спщыркъэ	ппщыркъэ	ипщыркъэ	тпщыркъэ	фпщыркъэ	япщыркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	спщы(р)т	ппщы(р)т	ипщы(р)т	тпщы(р)т	фпщы(р)т	япщы(р)т
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщы(р)тэкъэ	ппщы(р)тэкъэ	ипщ(ыр)тэкъэ	тпщы(р)тэкъэ	фпщы(р)тэкъэ	япщ(ыр)тэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спща	ппща	ипща	тпща	фпща	япща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	спщакъэ	ппщакъэ	ипщакъэ	тпщакъэ	фпщакъэ	япщакъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	спщат	ппщат	ипщат	тпщат	фпщат	япщат
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщатэкъэ	ппщатэкъэ	ипщатэкъэ	тпщатэкъэ	фпщатэкъэ	япщатэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъа	ппщыгъа	ипщыгъа	тпщыгъа	фпщыгъа	япщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀыныгъэ:	спщыгъакъэ	ппщыгъакъэ	ипщыгъакъэ	тпщыгъакъэ	фпщыгъакъэ	япщыгъакъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщыгъат	ппщыгъат	ипщыгъат	тпщыгъат	фпщыгъат	япщыгъат
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	спщыгъатэкъэ	ппщыгъатэкъэ	ипщыгъатэкъэ	тпщыгъатэкъэ	фпщыгъатэкъэ	япщыгъатэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	спщы	ппщы	ипщ	тпщы	фпщы	япщ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	спщыкъэ	ппщыкъэ	ипщкъэ	тпщыкъэ	фпщыкъэ	япщкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	спщыт	ппщыт	ипщт	тпщыт	фпщыт	япщт
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	спщытэкъэ	ппщытэкъэ	ипщтэкъэ	тпщытэкъэ	фпщытэкъэ	япщтэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщын	ппщын	ипщын	тпщын	фпщын	япщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынкъэ	ппщынкъэ	ипщынкъэ	тпщынкъэ	фпщынкъэ	япщынкъэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщыну	ппщыну	ипщыну	тпщыну	фпщыну	япщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынукъэ	ппщынукъэ	ипщынукъэ	тпщынукъэ	фпщынукъэ	япщынукъэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщымэ	ппщымэ	ипщмэ	тпщымэ	фпщымэ	япщмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщмэ	умыпщмэ	имыпщмэ	дымыпщмэ	фымыпщмэ	ямыпщмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщамэ	ппщамэ	ипщамэ	тпщамэ	фпщамэ	япщамэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщамэ	умыпщамэ	имыпщамэ	дымыпщамэ	фымыпщамэ	ямыпщамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъамэ	ппщыгъамэ	ипщыгъамэ	тпщыгъамэ	фпщыгъамэ	япщыгъамэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъамэ	умыпщыгъамэ	имыпщыгъамэ	дымыпщыгъамэ	фымыпщыгъамэ	ямыпщыгъамэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынмэ	ппщынмэ	ипщынмэ	тпщынмэ	фпщынмэ	япщынмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынмэ	умыпщынмэ	имыпщынмэ	дымыпщынмэ	фымыпщынмэ	ямыпщынмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынумэ	ппщынумэ	ипщынумэ	тпщынумэ	фпщынумэ	япщынумэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынумэ	умыпщынумэ	имыпщынумэ	дымыпщынумэ	фымыпщынумэ	ямыпщынумэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщытэмэ	ппщытэмэ	ипщтэмэ	тпщытэмэ	фпщытэмэ	япщтэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэмэ	умыпщтэмэ	имыпщтэмэ	дымыпщтэмэ	фымыпщтэмэ	ямыпщтэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщатэмэ	ппщатэмэ	ипщатэмэ	тпщатэмэ	фпщатэмэ	япщатэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэмэ	умыпщатэмэ	имыпщатэмэ	дымыпщатэмэ	фымыпщатэмэ	ямыпщатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъатэмэ	ппщыгъатэмэ	ипщыгъатэмэ	тпщыгъатэмэ	фпщыгъатэмэ	япщыгъатэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэмэ	умыпщыгъатэмэ	имыпщыгъатэмэ	дымыпщыгъатэмэ	фымыпщыгъатэмэ	ямыпщыгъатэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынтэмэ	ппщынтэмэ	ипщынтэмэ	тпщынтэмэ	фпщынтэмэ	япщынтэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэмэ	умыпщынтэмэ	имыпщынтэмэ	дымыпщынтэмэ	фымыпщынтэмэ	ямыпщынтэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынутэмэ	ппщынутэмэ	ипщынутэмэ	тпщынутэмэ	фпщынутэмэ	япщынутэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэмэ	умыпщынутэмэ	имыпщынутэмэ	дымыпщынутэмэ	фымыпщынутэмэ	ямыпщынутэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынт	ппщынт	ипщынт	тпщынт	фпщынт	япщынт
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынтэкъым	ппщынтэкъым	ипщынтэкъым	тпщынтэкъым	фпщынтэкъым	япщынтэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынут	ппщынут	ипщынут	тпщынут	фпщынут	япщынут
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	спщынутэкъым	ппщынутэкъым	ипщынутэкъым	тпщынутэкъым	фпщынутэкъым	япщынутэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщыми	ппщыми	ипщми	тпщыми	фпщыми	япщми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщми	умыпщми	имыпщми	дымыпщми	фымыпщми	ямыпщми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщами	ппщами	ипщами	тпщами	фпщами	япщами
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщами	умыпщами	имыпщами	дымыпщами	фымыпщами	ямыпщами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъами	ппщыгъами	ипщыгъами	тпщыгъами	фпщыгъами	япщыгъами
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъами	умыпщыгъами	имыпщыгъами	дымыпщыгъами	фымыпщыгъами	ямыпщыгъами
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынми	ппщынми	ипщынми	тпщынми	фпщынми	япщынми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынми	умыпщынми	имыпщынми	дымыпщынми	фымыпщынми	ямыпщынми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынуми	ппщынуми	ипщынуми	тпщынуми	фпщынуми	япщынуми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынуми	умыпщынуми	имыпщынуми	дымыпщынуми	фымыпщынуми	ямыпщынуми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман – щыӀэныгъэ:	спщытэми	ппщытэми	ипщтэми	тпщытэми	фпщытэми	япщтэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэми	умыпщтэми	имыпщтэми	дымыпщтэми	фымыпщтэми	ямыпщтэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	спщатэми	ппщатэми	ипщатэми	тпщатэми	фпщатэми	япщатэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэми	умыпщатэми	имыпщатэми	дымыпщатэми	фымыпщатэми	ямыпщатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	спщыгъатэми	ппщыгъатэми	ипщыгъатэми	тпщыгъатэми	фпщыгъатэми	япщыгъатэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэми	умыпщыгъатэми	имыпщыгъатэми	дымыпщыгъатэми	фымыпщыгъатэми	ямыпщыгъатэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынтэми	ппщынтэми	ипщынтэми	тпщынтэми	фпщынтэми	япщынтэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэми	умыпщынтэми	имыпщынтэми	дымыпщынтэми	фымыпщынтэми	ямыпщынтэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	спщынутэми	ппщынутэми	ипщынутэми	тпщынутэми	фпщэнутэми	япщэнутэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэми	умыпщынутэми	имыпщынутэми	дымыпщынутэми	фымыпщынутэми	ямыпщынутэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщаи	ппщаи	ипщаи	тпщаи	фпщаи	япщаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпщаи	умыпщаи	имыпщаи	дымыпщаи	фымыпщаи	ямыпщаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
щыӀэныгъэ:	спщащэрэт	ппщащэрэт	ипщащэрэт	тпщащэрэт	фпщащэрэт	япщащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпщащэрэт	умыпщащэрэт	имыпщащэрэт	дымыпщащэрэт	фымыпщащэрэт	ямыпщащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнщ	ппщагъэнщ	ипщагъэнщ	тпщагъэнщ	фпщагъэнщ	япщагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнкъым	ппщагъэнкъым	ипщагъэнкъым	тпщагъэнкъым	фпщагъэнкъым	япщагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнт	ппщагъэнт	ипщагъэнт	тпщагъэнт	фпщагъэнт	япщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнтэкъым	ппщагъэнтэкъым	ипщагъэнтэкъым	тпщагъэнтэкъым	фпщагъэнтэкъым	япщагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэн	ппщагъэн	ипщагъэн	тпщагъэн	фпщагъэн	япщагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнкъэ	ппщагъэнкъэ	ипщагъэнкъэ	тпщагъэнкъэ	фпщагъэнкъэ	япщагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэнт	ппщагъэнт	ипщагъэнт	тпщагъэнт	фпщагъэнт	япщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнтэкъэ	ппщагъэнтэкъэ	ипщагъэнтэкъэ	тпщагъэнтэкъэ	фпщагъэнтэкъэ	япщагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнущ	ппщагъэнущ	ипщагъэнущ	тпщагъэнущ	фпщагъэнущ	япщагъэнущ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнукъым	ппщагъэнукъым	ипщагъэнукъым	тпщагъэнукъым	фпщагъэнукъым	япщагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	спщагъэнут	ппщагъэнут	ипщагъэнут	тпщагъэнут	фпщагъэнут	япщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнутэкъым	ппщагъэнутэкъым	ипщагъэнутэкъым	тпщагъэнутэкъым	фпщагъэнутэкъым	япщагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэну	ппщагъэну	ипщагъэну	тпщагъэну	фпщагъэну	япщагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнукъэ	ппщагъэнукъэ	ипщагъэнукъэ	тпщагъэнукъэ	фпщагъэнукъэ	япщагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	спщагъэнут	ппщагъэнут	ипщагъэнут	тпщагъэнут	фпщагъэнут	япщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	спщагъэнутэкъэ	ппщагъэнутэкъэ	ипщагъэнутэкъэ	тпщагъэнутэкъэ	фпщагъэнутэкъэ	япщагъэнутэкъэ

Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зыпщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыпща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зыпщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыпщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зыпщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зымыпщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэм иту)	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	спщы	ппщы	ипщ	тпщы	фпщы	япщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщ	умыпщ	имыпщ	дымыпщ	фымыпщ	ямыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спща	ппща	ипща	тпща	фпща	япща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпща	умыпща	имыпща	дымыпща	фымыпща	ямыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщыгъа	ппщыгъа	ипщыгъа	тпщыгъа	фпщыгъа	япщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыгъа	умыпщыгъа	имыпщыгъа	дымыпщыгъа	фымыпщыгъа	ямыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	спщын	ппщын	ипщын	тпщын	фпщын	япщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщын	умыпщын	имыпщын	дымыпщын	фымыпщын	ямыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	спщыну	ппщыну	ипщыну	тпщыну	фпщыну	япщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыну	умыпщыну	имыпщыну	дымыпщыну	фымыпщыну	ямыпщыну

Зэлэжь (объектнэ) причастие (щхьэншэ)
ит зэман - щыӀэныгъэ	пщы
ит зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	пщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пщын
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	пщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	мыпщыну

Обстоятельственнэ причастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщ	зэрыппщ	зэрипщ	зэрытпщ	зэрыфпщ	зэрапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщ	зэрумыпщ	зэримыпщ	зэрыдмыпщ	зэрывмыпщ	зэрамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспща	зэрыппща	зэрипща	зэрытпща	зэрыфпща	зэрапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпща	зэрумыпща	зэримыпща	зэрыдмыпща	зэрывмыпща	зэрамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщыгъа	зэрыппщыгъа	зэрипщыгъа	зэрытпщыгъа	зэрыфпщыгъа	зэрапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщыгъа	зэрумыпщыгъа	зэримыпщыгъа	зэрыдмыпщыгъа	зэрывмыпщыгъа	зэрамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщын	зэрыппщын	зэрипщын	зэрытпщын	зэрыфпщын	зэрапщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщын	зэрумыпщын	зэримыпщын	зэрыдмыпщын	зэрывмыпщын	зэрамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	зэрыспщыну	зэрыппщыну	зэрипщыну	зэрытпщыну	зэрыфпщыну	зэрапщыну
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	зэрызмыпщыну	зэрумыпщыну	зэримыпщыну	зэрыдмыпщыну	зэрывмыпщыну	зэрамыпщыну
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щыспщ	щыппщ	щипщ	щытпщ	щыфпщ	щапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщ	щумыпщ	щимыпщ	щыдмыпщ	щывмыпщ	щамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыспща	щыппща	щипща	щытпща	щыфпща	щапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпща	щумыпща	щимыпща	щыдмыпща	щывмыпща	щамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щыспщыгъа	щыппщыгъа	щипщыгъа	щытпщыгъа	щыфпщыгъа	щапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщыгъа	щумыпщыгъа	щимыпщыгъа	щыдмыпщыгъа	щывмыпщыгъа	щамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыспщын	щыппщын	щипщын	щытпщын	щыфпщын	щапщын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщын	щумыпщын	щимыпщын	щыдмыпщын	щывмыпщын	щамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щыспщыну	щыппщыну	щипщыну	щытпщыну	щыфпщыну	щапщыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щызмыпщыну	щумыпщыну	щимыпщыну	щыдмыпщыну	щывмыпщыну	щамыпщыну
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	здэспщ	здэппщ	здипщ	здэтпщ	здэфпщ	здапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщ	здумыпщ	здимыпщ	здэдмыпщ	здэвмыпщ	здамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэспща	здэппща	здипща	здэтпща	здэфпща	здапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпща	здумыпща	здимыпща	здэдмыпща	здэвмыпща	здамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	здэспщыгъа	здэппщыгъа	здипщыгъа	здэтпщыгъа	здэфпщыгъа	здапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщыгъа	здумыпщыгъа	здимыпщыгъа	здэдмыпщыгъа	здэвмыпщыгъа	здамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэспщын	здэппщын	здипщын	здэтпщын	здэфпщын	здапщын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщын	здумыпщын	здимыпщын	здэдмыпщын	здэвмыпщын	здамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	здэспщыну	здэппщыну	здипщыну	здэтпщыну	здэфпщыну	здапщыну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	здэзмыпщыну	здумыпщыну	здимыпщыну	здэдмыпщыну	здэвмыпщыну	здамыпщыну
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщ	щӀэппщ	щӀипщ	щӀэтпщ	щӀэфпщ	щӀапщ
ит зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщ	щӀумыпщ	щӀимыпщ	щӀэдмыпщ	щӀэвмыпщ	щӀамыпщ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспща	щӀэппща	щӀипща	щӀэтпща	щӀэфпща	щӀапща
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпща	щӀумыпща	щӀимыпща	щӀэдмыпща	щӀэвмыпща	щӀамыпща
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщыгъа	щӀэппщыгъа	щӀипщыгъа	щӀэтпщыгъа	щӀэфпщыгъа	щӀапщыгъа
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщыгъа	щӀумыпщыгъа	щӀимыпщыгъа	щӀэдмыпщыгъа	щӀэвмыпщыгъа	щӀамыпщыгъа
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщын	щӀэппщын	щӀипщын	щӀэтпщын	щӀэфпщын	щӀапщын
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщын	щӀумыпщын	щӀимыпщын	щӀэдмыпщын	щӀэвмыпщын	щӀамыпщын
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	щӀэспщыну	щӀэппщыну	щӀипщыну	щӀэтпщыну	щӀэфпщыну	щӀапщэну
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	щӀэзмыпщыну	щӀумыпщыну	щӀимыпщыну	щӀэдмыпщыну	щӀэвмыпщыну	щӀамыпщыну

Деепричастиехэр	сэ	уэ	абы	дэ	фэ	абыхэм
ит зэман - щыӀэныгъэ	спщыуэ	ппщыуэ	ипщу	тпщыуэ	фпщыуэ	япщу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщу	умыпщу	имыпщу	дымыпщу	фымыпщу	ямыпщу
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	спщауэ	ппщауэ	ипщауэ	тпщауэ	фпщауэ	япщауэ
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщауэ	умыпщауэ	имыпщауэ	дымыпщауэ	фымыпщауэ	ямыпщауэ
урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	спщыурэ	ппщыурэ	ипщурэ	тпщыурэ	фпщыурэ	япщурэ
урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпщурэ	умыпщурэ	имыпщурэ	дымыпщурэ	фымыпщурэ	ямыпщурэ

Прямой дополненэ -- ит зэман щыӀэныгъэ фащэ			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	узопщ	сопщ	--	фызопщ	сопщ(хэ)
уэ	сыбопщ	--	уопщ / бопщ	дыбопщ	--	уопщ(хэ) / бопщ(хэ)
абы	сепщ	уепщ	епщ	депщ	фепщ	епщ(хэ)
дэ	--	удопщ	допщ	--	фыдопщ	допщ(хэ)
фэ	сывопщ	--	фопщ	дывопщ	--	фопщ(хэ)
абыхэм	сапщ	уапщ	япщ	дапщ	фапщ	япщ(хэ)

Прямой дополненэ -- фащэ псори (ит зэман щыӀэныгъэ фащэм нэгъуэщӀ)			Прямой Дополненэ
	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Подлежащэ
сэ	--	ус[пщрэ]	с[пщырэ]	--	фыс[пщрэ]	с[пщы(хэ)рэ]
уэ	сып[пщрэ]	--	п[пщырэ]	дып[пщрэ]	--	п[пщы(хэ)рэ]
абы	си[пщрэ]	уи[пщрэ]	и[пщрэ]	ди[пщрэ]	фи[пщрэ]	и[пщ(хэ)рэ]
дэ	--	ут[пщрэ]	т[пщырэ]	--	фыт[пщрэ]	т[пщы(хэ)рэ]
фэ	сыф[пщрэ]	--	ф[пщырэ]	дыф[пщрэ]	--	ф[пщы(хэ)рэ]
абыхэм	са[пщрэ]	уа[пщрэ]	я[пщрэ]	да[пщрэ]	фа[пщрэ]	я[пщ(хэ)рэ]

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ы	[пщ]ыр	--	[пщ]ыхэр
Эргативнэ:	[пщ]ы	[пщ]ым	--	[пщ]ыхэм
Послеложнэ:	[пщ]ыкӀэ	[пщ]ымкӀэ	[пщ]ыхэкӀэ	[пщ]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]у	[пщ]ырауэ	[пщ]ыхэу	[пщ]ыхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]а	[пщ]ар	--	[пщ]ахэр
Эргативнэ:	[пщ]а	[пщ]ам	--	[пщ]ахэм
Послеложнэ:	[пщ]акӀэ	[пщ]амкӀэ	[пщ]ахэкӀэ	[пщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ауэ	[пщ]арауэ	[пщ]ахэу	[пщ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыныр	--	[пщ]ынхэр
Эргативнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыным	--	[пщ]ынхэм
Послеложнэ:	[пщ]ынкӀэ	[пщ]ынымкӀэ	[пщ]ынхэкӀэ	[пщ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынырауэ	[пщ]ынхэу	[пщ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынур	--	[пщ]ынухэр
Эргативнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынум	--	[пщ]ынухэм
Послеложнэ:	[пщ]ынукӀэ	[пщ]ынумкӀэ	[пщ]ынухэкӀэ	[пщ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ынууэ	[пщ]ынурауэ	[пщ]ынухэу	[пщ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Зыгуэрым и куэдагъыр пщалъэ сыт ху. лъытэн.

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Дагъэр литр зэрызурэ пщын.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пщын: measure, determine the quantity of sth
• Дагъэр литр зэрызурэ пщын: straining, measure one litre of oil

УРЫСЫБЗЭ

• пщын: измерить, определить количество чего-л.
• Дагъэр литр зэрызурэ пщын: процеживая, отмерить один литр масла.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ГЛАГОЛ ЛЪЭМЫӀЭС

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA [pɕǝn]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [пщ] + -ы + -н

СПРЯЖЕНЭ

Глагол лъэмыӏэс "пщын"-м и спряженэ

Инфинитив (масдар)
щыӀэныгъэ:	пщын
щымыӀэныгъэ:	мыпщын

Инфинитив (масдар) щхьэкӀэ зэхъуэкӀа	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщын	упщын	пщын	дыпщын	фыпщын	пщын(хэ)
щымыӀэныгъэ:	сымыпщын	умыпщын	мыпщын	дымыпщын	фымыпщын	мыпщын(хэ)

унафэ наклоненэ	уэ	фэ
щыӀэныгъэ:	пщы!	фыпщ!
щымыӀэныгъэ:	умыпщ!	фымыпщ!

Ре-кӀэ унафэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	срепщ	урепщ	ирепщ	дрепщ	фрепщ	ирепщ
щымыӀэныгъэ:	сремыпщ	уремыпщ	иремыпщ	дремыпщ	фремыпщ	иремыпщ

ЗэраӀуатэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сопщ(ыр)	уопщ(ыр)	мэпщ(ыр)	допщ(ыр)	фопщ(ыр)	мэпщ(хэ)(р)
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыркъым	упщыркъым	пщыркъым	дыпщыркъым	фыпщыркъым	пщы(хэ)ркъым
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщырт	упщырт	пщырт	дыпщырт	фыпщырт	пщы(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщыртэкъым	упщыртэкъым	пщыртэкъым	дыпщыртэкъым	фыпщыртэкъым	пщы(хэ)ртэкъым
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщащ	упщащ	пщащ	дыпщащ	фыпщащ	пща(хэ)щ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщакъым	упщакъым	пщакъым	дыпщакъым	фыпщакъым	пща(хэ)къым
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщат	упщат	пщат	дыпщат	фыпщат	пща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщатэкъым	упщатэкъым	пщатэкъым	дыпщатэкъым	фыпщатэкъым	пща(хэ)тэкъым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъащ	упщыгъащ	пщыгъащ	дыпщыгъащ	фыпщыгъащ	пщыгъа(хэ)щ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъакъым	упщыгъакъым	пщыгъакъым	дыпщыгъакъым	фыпщыгъакъым	пщыгъа(хэ)къым
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъат	упщыгъат	пщыгъат	дыпщыгъат	фыпщыгъат	пщыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэкъым	упщыгъатэкъым	пщыгъатэкъым	дыпщыгъатэкъым	фыпщыгъатэкъым	пщыгъа(хэ)тэкъым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпщщ	упщщ	пщыщ	дыпщщ	фыпщщ	пщы(хэ)щ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпщкъым	упщкъым	пщыкъым	дыпщкъым	фыпщкъым	пщы(хэ)къым
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпщт	упщт	пщыт	дыпщт	фыпщт	пщы(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпщтэкъым	упщтэкъым	пщытэкъым	дыпщтэкъым	фыпщтэкъым	пщы(хэ)тэкъым
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынщ	упщынщ	пщынщ	дыпщынщ	фыпщынщ	пщын(хэ)щ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынкъым	упщынкъым	пщынкъым	дыпщынкъым	фыпщынкъым	пщын(хэ)къым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынущ	упщынуш	пщынущ	дыпщынущ	фыпщынущ	пщыну(хэ)щ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынукъым	упщынукъым	пщынукъым	дыпщынукъым	фыпщынукъым	пщыну(хэ)къым

ЗэрыупщӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщрэ	упщрэ	пщырэ	дыпщрэ	фыпщрэ	пщы(хэ)рэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыркъэ	упщыркъэ	пщыркъэ	дыпщыркъэ	фыпщыркъэ	пщы(хэ)ркъэ
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщырт	упщырт	пщырт	дыпщырт	фыпщырт	пщы(хэ)рт
блэкӀа зэфӀэмыкӀа зэман (имперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщыртэкъэ	упщыртэкъэ	пщыртэкъэ	дыпщыртэкъэ	фыпщыртэкъэ	пщы(хэ)ртэкъэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпща	упща	пща	дыпща	фыпща	пща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщакъэ	упщакъэ	пщакъэ	дыпщакъэ	фыпщакъэ	пща(хэ)къэ
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщат	упщат	пщат	дыпщат	фыпщат	пща(хэ)т
блэкӀа зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщатэкъэ	упщатэкъэ	пщатэкъэ	дыпщатэкъэ	фыпщатэкъэ	пща(хэ)тэкъэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъа	упщыгъа	пщыгъа	дыпщыгъа	фыпщыгъа	пщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъакъэ	упщыгъакъэ	пщыгъакъэ	дыпщыгъакъэ	фыпщыгъакъэ	пщыгъа(хэ)къэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыгъат	упщыгъат	пщыгъат	дыпщыгъат	фыпщыгъат	пщыгъа(хэ)т
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа и пэ ит зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэкъэ	упщыгъатэкъэ	пщыгъатэкъэ	дыпщыгъатэкъэ	фыпщыгъатэкъэ	пщыгъа(хэ)тэкъэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щыӀэныгъэ:	сыпщ	упщ	пщы	дыпщ	фыпщ	пщы(хэ)
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман I – щымыӀэныгъэ:	сыпщкъэ	упщкъэ	пщыкъэ	дыпщкъэ	фыпщкъэ	пщы(хэ)къэ
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щыӀэныгъэ:	сыпщт	упщт	пщыт	дыпщт	фыпщт	пщы(хэ)т
блэкӀа гъэкӀэщӀа зэман II – щымыӀэныгъэ:	сыпщтэкъэ	упщтэкъэ	пщытэкъэ	дыпщтэкъэ	фыпщтэкъэ	пщы(хэ)тэкъэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщын	упщын	пщын	дыпщын	фыпщын	пщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынкъэ	упщынкъэ	пщынкъэ	дыпщынкъэ	фыпщынкъэ	пщын(хэ)къэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщыну	упщыну	пщыну	дыпщыну	фыпщыну	пщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынукъэ	упщынукъэ	пщынукъэ	дыпщынукъэ	фыпщынукъэ	пщыну(хэ)къэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщмэ	упщмэ	пщымэ	дыпщмэ	фыпщмэ	пщы(хэ)мэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщмэ	умыпщмэ	мыпщмэ	дымыпщмэ	фымыпщмэ	мыпщ(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщамэ	упщамэ	пщамэ	дыпщамэ	фыпщамэ	пща(хэ)мэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщамэ	умыпщамэ	мыпщамэ	дымыпщамэ	фымыпщамэ	мыпща(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъамэ	упщыгъамэ	пщыгъамэ	дыпщыгъамэ	фыпщыгъамэ	пщыгъа(хэ)мэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъамэ	умыпщыгъамэ	мыпщыгъамэ	дымыпщыгъамэ	фымыпщыгъамэ	мыпщыгъа(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынмэ	упщынмэ	пщынмэ	дыпщынмэ	фыпщынмэ	пщын(хэ)мэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынмэ	умыпщынмэ	мыпщынмэ	дымыпщынмэ	фымыпщынмэ	мыпщын(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынумэ	упщынумэ	пщынумэ	дыпщынумэ	фыпщынумэ	пщыну(хэ)мэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынумэ	умыпщынумэ	мыпщынумэ	дымыпщынумэ	фымыпщынумэ	мыпщыну(хэ)мэ

условнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщтэмэ	упщтэмэ	пщытэмэ	дыпщтэмэ	фыпщтэмэ	пщы(хэ)тэмэ
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэмэ	умыпщтэмэ	мыпщтэмэ	дымыпщтэмэ	фымыпщтэмэ	мыпщ(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщатэмэ	упщатэмэ	пщатэмэ	дыпщатэмэ	фыпщатэмэ	пща(хэ)тэмэ
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэмэ	умыпщатэмэ	мыпщатэмэ	дымыпщатэмэ	фымыпщатэмэ	мыпща(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэмэ	упщыгъатэмэ	пщыгъатэмэ	дыпщыгъатэмэ	фыпщыгъатэмэ	пщыгъа(хэ)тэмэ
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэмэ	умыпщыгъатэмэ	мыпщыгъатэмэ	дымыпщыгъатэмэ	фымыпщыгъатэмэ	мыпщыгъа(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынтэмэ	упщынтэмэ	пщынтэмэ	дыпщынтэмэ	фыпщынтэмэ	пщын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэмэ	умыпщынтэмэ	мыпщынтэмэ	дымыпщынтэмэ	фымыпщынтэмэ	мыпщын(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынутэмэ	упщынутэмэ	пщынутэмэ	дыпщынутэмэ	фыпщынутэмэ	пщыну(хэ)тэмэ
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэмэ	умыпщынутэмэ	мыпщынутэмэ	дымыпщынутэмэ	фымыпщынутэмэ	мыпщыну(хэ)тэмэ

сослагательнэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынт	упщынт	пщынт	дыпщынт	фыпщынт	пщын(хэ)т
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынтэкъым	упщынтэкъым	пщынтэкъым	дыпщынтэкъым	фыпщынтэкъым	пщын(хэ)тэкъым
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынут	упщынут	пщынут	дыпщынут	фыпщынут	пщыну(хэ)т
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сыпщынутэкъым	упщынутэкъым	пщынутэкъым	дыпщынутэкъым	фыпщынутэкъым	пщыну(хэ)тэкъым

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщми	упщми	пщыми	дыпщми	фыпщми	пщы(хэ)ми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщми	умыпщми	мыпщми	дымыпщми	фымыпщми	мыпщ(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщами	упщами	пщами	дыпщами	фыпщами	пща(хэ)ми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщами	умыпщами	мыпщами	дымыпщами	фымыпщами	мыпща(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъами	упщыгъами	пщыгъами	дыпщыгъами	фыпщыгъами	пщыгъа(хэ)ми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъами	умыпщыгъами	мыпщыгъами	дымыпщыгъами	фымыпщыгъами	мыпщыгъа(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынми	упщынми	пщынми	дыпщынми	фыпщынми	пщын(хэ)ми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынми	умыпщынми	мыпщынми	дымыпщынми	фымыпщынми	мыпщын(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынуми	упщынуми	пщынуми	дыпщынуми	фыпщынуми	пщыну(хэ)ми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынуми	умыпщынуми	мыпщынуми	дымыпщынуми	фымыпщынуми	мыпщыну(хэ)ми

уступительнэ ипэжыпӀэкӀэ щымыӀэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщтэми	упщтэми	пщытэми	дыпщтэми	фыпщтэми	пщы(хэ)тэми
ит зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщтэми	умыпщтэми	мыпщтэми	дымыпщтэми	фымыпщтэми	мыпщ(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щыӀэныгъэ:	сыпщатэми	упщатэми	пщатэми	дыпщатэми	фыпщатэми	пща(хэ)тэми
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман (перфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщатэми	умыпщатэми	мыпщатэми	дымыпщатэми	фымыпщатэми	мыпща(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект)– щыӀэныгъэ:	сыпщыгъатэми	упщыгъатэми	пщыгъатэми	дыпщыгъатэми	фыпщыгъатэми	пщыгъа(хэ)тэми
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман (плюс квамперфект) – щымыӀэныгъэ:	сымыпщыгъатэми	умыпщыгъатэми	мыпщыгъатэми	дымыпщыгъатэми	фымыпщыгъатэми	мыпщыгъа(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынтэми	упщынтэми	пщынтэми	дыпщынтэми	фыпщынтэми	пщын(хэ)тэми
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынтэми	умыпщынтэми	мыпщынтэми	дымыпщынтэми	фымыпщынтэми	мыпщын(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щыӀэныгъэ:	сыпщынутэми	упщынутэми	пщынутэми	дыпщынутэми	фыпщынутэми	пщыну(хэ)тэми
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман – щымыӀэныгъэ:	сымыпщынутэми	умыпщынутэми	мыпщынутэми	дымыпщынутэми	фымыпщынутэми	мыпщыну(хэ)тэми

гъэщӀэгъуэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщаи	упщаи	пщаи	дыпщаи	фыпщаи	пщаи
щымыӀэныгъэ:	сымыпщаи	умыпщаи	мыпщаи	дымыпщаи	фымыпщаи	мыпщаи

фӀэфӀыныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
щыӀэныгъэ:	сыпщащэрэт	упщащэрэт	пщащэрэт	дыпщащэрэт	фыпщащэрэт	пщащэрэт
щымыӀэныгъэ:	сымыпщащэрэт	умыпщащэрэт	мыпщащэрэт	дымыпщащэрэт	фымыпщащэрэт	мыпщащэрэт

шэч къытехьэныгъэ наклоненэ	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнщ	упщагъэнщ	пщагъэнщ	дыпщагъэнщ	фыпщагъэнщ	пщагъэнщ
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнкъым	упщагъэнкъым	пщагъэнкъым	дыпщагъэнкъым	фыпщагъэнкъым	пщагъэнкъым
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнт	упщагъэнт	пщагъэнт	дыпщагъэнт	фыпщагъэнт	пщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнтэкъым	упщагъэнтэкъым	пщагъэнтэкъым	дыпщагъэнтэкъым	фыпщагъэнтэкъым	пщагъэнтэкъым
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэн	упщагъэн	пщагъэн	дыпщагъэн	фыпщагъэн	пщагъэн
гъэн-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнкъэ	упщагъэнкъэ	пщагъэнкъэ	дыпщагъэнкъэ	фыпщагъэнкъэ	пщагъэнкъэ
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнт	упщагъэнт	пщагъэнт	дыпщагъэнт	фыпщагъэнт	пщагъэнт
гъэнт-кӀэ мыгъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнтэкъэ	упщагъэнтэкъэ	пщагъэнтэкъэ	дыпщагъэнтэкъэ	фыпщагъэнтэкъэ	пщагъэнтэкъэ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнпщ	упщагъэнпщ	пщагъэнпщ	дыпщагъэнпщ	фыпщагъэнпщ	пщагъэнпщ
гъэну-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнукъым	упщагъэнукъым	пщагъэнукъым	дыпщагъэнукъым	фыпщагъэнукъым	пщагъэнукъым
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнут	упщагъэнут	пщагъэнут	дыпщагъэнут	фыпщагъэнут	пщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнутэкъым	упщагъэнутэкъым	пщагъэнутэкъым	дыпщагъэнутэкъым	фыпщагъэнутэкъым	пщагъэнутэкъым
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэну	упщагъэну	пщагъэну	дыпщагъэну	фыпщагъэну	пщагъэну
гъэну-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнукъэ	упщагъэнукъэ	пщагъэнукъэ	дыпщагъэнукъэ	фыпщагъэнукъэ	пщагъэнукъэ
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щыӀэныгъэ:	сыпщагъэнут	упщагъэнут	пщагъэнут	дыпщагъэнут	фыпщагъэнут	пщагъэнут
гъэнут-кӀэ гъэбелджыла зэрыупщӀэ - щымыӀэныгъэ:	сыпщагъэнутэкъэ	упщагъэнутэкъэ	пщагъэнутэкъэ	дыпщагъэнутэкъэ	фыпщагъэнутэкъэ	пщагъэнутэкъэ

Причастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
Зылэжь (субъектнэ) причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпщ	упщ	пщы	дыпщ	фыпщ	пщы(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщ	умыпщ	мыпщ	дымыпщ	фымыпщ	мыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпща	упща	пща	дыпща	фыпща	пща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпща	умыпща	мыпща	дымыпща	фымыпща	мыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщыгъа	упщыгъа	пщыгъа	дыпщыгъа	фыпщыгъа	пщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыгъа	умыпщыгъа	мыпщыгъа	дымыпщыгъа	фымыпщыгъа	мыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпщын	упщын	пщын	дыпщын	фыпщын	пщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщын	умыпщын	мыпщын	дымыпщын	фымыпщын	мыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сыпщыну	упщыну	пщыну	дыпщыну	фыпщыну	пщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщыну	умыпщыну	мыпщыну	дымыпщыну	фымыпщыну	мыпщыну(хэ)
Лэжьыгъэм и къэхъукӀэр зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщ	узэрыпщ	зэрыпщ	дызэрыпщ	фызэрыпщ	зэрыпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщ	узэрымыпщ	зэрымыпщ	дызэрымыпщ	фызэрымыпщ	мызэрыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпща	узэрыпща	зэрыпща	дызэрыпща	фызэрыпща	зэрыпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпща	узэрымыпща	зэрымыпща	дызэрымыпща	фызэрымыпща	зэрымыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщыгъа	узэрыпщыгъа	зэрыпщыгъа	дызэрыпщыгъа	фызэрыпщыгъа	зэрыпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщыгъа	узэрымыпщыгъа	зэрымыпщыгъа	дызэрымыпщыгъа	фызэрымыпщыгъа	зэрымыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщын	узэрыпщын	зэрыпщын	дызэрыпщын	фызэрыпщын	зэрыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщын	узэрымыпщын	зэрымыпщын	дызэрымыпщын	фызэрымыпщын	зэрымыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щыӀэныгъэ	сызэрыпщыну	узэрыпщыну	зэрыпщыну	дызэрыпщыну	фызэрыпщыну	зэрыпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджыла зэман - щымыӀэныгъэ	сызэрымыпщыну	узэрымыпщыну	зэрымыпщыну	дызэрымыпщыну	фызэрымыпщыну	зэрымыпщыну(хэ)
Зэман/щӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщ	ущыпщ	щыпщ	дыщыпщ	фыщыпщ	щыпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщ	ущымыпщ	щымыпщ	дыщымыпщ	фыщымыпщ	щымыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпща	ущыпща	щыпща	дыщыпща	фыщыпща	щыпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпща	ущымыпща	щымыпща	дыщымыпща	фыщымыпща	щымыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщыгъа	ущыпщыгъа	щыпщыгъа	дыщыпщыгъа	фыщыпщыгъа	щыпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщыгъа	ущымыпщыгъа	щымыпщыгъа	дыщымыпщыгъа	фыщымыпщыгъа	щымыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщын	ущыпщын	щыпщын	дыщыпщын	фыщыпщын	щыпщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщын	ущымыпщын	щымыпщын	дыщымыпщын	фыщымыпщын	щымыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщыпщыну	ущыпщыну	щыпщыну	дыщыпщыну	фыщыпщыну	щыпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщымыпщыну	ущымыпщыну	щымыпщыну	дыщымыпщыну	фыщымыпщыну	щымыпщыну(хэ)
ЩӀыпӀэ зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщ	уздэпщ	здэпщ	дыздэпщ	фыздэпщ	здэпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщ	уздэмыпщ	здэмыпщ	дыздэмыпщ	фыздэмыпщ	здэмыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпща	уздэпща	здэпща	дыздэпща	фыздэпща	здэпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпща	уздэмыпща	здэмыпща	дыздэмыпща	фыздэмыпща	здэмыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщыгъа	уздэпщыгъа	здэпщыгъа	дыздэпщыгъа	фыздэпщыгъа	здэпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщыгъа	уздэмыпщыгъа	здэмыпщыгъа	дыздэмыпщыгъа	фыздэмыпщыгъа	здэмыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщын	уздэпщын	здэпщын	дыздэпщын	фыздэпщын	здэпщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщын	уздэмыпщын	здэмыпщын	дыздэмыпщын	фыздэмыпщын	здэмыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыздэпщыну	уздэпщыну	здэпщыну	дыздэпщыну	фыздэпщыну	здэпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыздэмыпщыну	уздэмыпщыну	здэмыпщыну	дыздэмыпщыну	фыздэмыпщыну	здэмыпщыну(хэ)
Щхьэусыгъуэ, мурад зыгъэбелджылы причастие
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщ	ущӀэпщ	щӀэпщ	дыщӀэпщ	фыщӀэпщ	щӀэпщ(хэ)
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщ	ущӀэмыпщ	щӀэмыпщ	дыщӀэмыпщ	фыщӀэмыпщ	щӀэмыпщ(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпща	ущӀэпща	щӀэпща	дыщӀэпща	фыщӀэпща	щӀэпща(хэ)
блэкӀа зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпща	ущӀэмыпща	щӀэмыпща	дыщӀэмыпща	фыщӀэмыпща	щӀэмыпща(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщыгъа	ущӀэпщыгъа	щӀэпщыгъа	дыщӀэпщыгъа	фыщӀэпщыгъа	щӀэпщыгъа(хэ)
блэкӀа жыжьэ зэфӀэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщыгъа	ущӀэмыпщыгъа	щӀэмыпщыгъа	дыщӀэмыпщыгъа	фыщӀэмыпщыгъа	щӀэмыпщыгъа(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщын	ущӀэпщын	щӀэпщын	дыщӀэпщын	фыщӀэпщын	щӀэпщын(хэ)
къэкӀуэну мыгъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщын	ущӀэмыпщын	щӀэмыпщын	дыщӀэмыпщын	фыщӀэмыпщын	щӀэмыпщын(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щыӀэныгъэ	сыщӀэпщыну	ущӀэпщыну	щӀэпщыну	дыщӀэпщыну	фыщӀэпщыну	щӀэпщыну(хэ)
къэкӀуэну гъэбелджылы зэман - щымыӀэныгъэ	сыщӀэмыпщыну	ущӀэмыпщыну	щӀэмыпщыну	дыщӀэмыпщыну	фыщӀэмыпщыну	щӀэмыпщыну(хэ)

Деепричастиехэр	сэ	уэ	ар	дэ	фэ	ахэр
ит зэман - щыӀэныгъэ	сыпщу	упщу	пщыуэ	дыпщу	фыпщу	пщыуэ / пщыхэу
ит зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщу	умыпщу	мыпщу	дымыпщу	фымыпщу	мыпщ(хэ)у
блэкӀа зэман - щыӀэныгъэ	сыпщауэ	упщауэ	пщауэ	дыпщауэ	фыпщауэ	пщауэ / пщахэу
блэкӀа зэман - щымыӀэныгъэ	сымыпщауэ	умыпщауэ	мыпщауэ	дымыпщауэ	фымыпщауэ	мыпщауэ / мыпщахэу
-урэ-кӀэ деепричастие - щыӀэныгъэ	сыпщурэ	упщурэ	пщурэ	дыпщурэ	фыпщурэ	пщы(хэ)урэ
-урэ-кӀэ деепричастие - щымыӀэныгъэ	сымыпщурэ	умыпщурэ	мыпщурэ	дымыпщурэ	фымыпщурэ	мыпщ(хэ)урэ

		-ы-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ы	[пщ]ыр	--	[пщ]ыхэр
Эргативнэ:	[пщ]ы	[пщ]ым	--	[пщ]ыхэм
Послеложнэ:	[пщ]ыкӀэ	[пщ]ымкӀэ	[пщ]ыхэкӀэ	[пщ]ыхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ыуэ	[пщ]ырауэ	[пщ]ыхэу	[пщ]ыхэрауэ

		-а-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]а	[пщ]ар	--	[пщ]ахэр
Эргативнэ:	[пщ]а	[пщ]ам	--	[пщ]ахэм
Послеложнэ:	[пщ]акӀэ	[пщ]амкӀэ	[пщ]ахэкӀэ	[пщ]ахэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ауэ	[пщ]арауэ	[пщ]ахэу	[пщ]ахэрауэ

		-ын-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыныр	--	[пщ]ынхэр
Эргативнэ:	[пщ]ын	[пщ]ыным	--	[пщ]ынхэм
Послеложнэ:	[пщ]ынкӀэ	[пщ]ынымкӀэ	[пщ]ынхэкӀэ	[пщ]ынхэмкӀэ
'Обстоятельственнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынырауэ	[пщ]ынхэу	[пщ]ынхэрауэ

		-ыну-кӀэ цӀэ склоненэм и фащэхэр
	Закъуэ бжьыгъэ		Куэд бжьыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынур	--	[пщ]ынухэр
Эргативнэ:	[пщ]ыну	[пщ]ынум	--	[пщ]ынухэм
Послеложнэ:	[пщ]ынукӀэ	[пщ]ынумкӀэ	[пщ]ынухэкӀэ	[пщ]ынухэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	[пщ]ынууэ	[пщ]ынурауэ	[пщ]ынухэу	[пщ]ынухэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Из хъуа хьэуам зэӀишын.
2. Бауэ кӀэщӀ хъун, ешын, къарур щӀэкӀын.

ЩАПХЪЭХЭР

• Хьэтагъ и шыр пщыри зэгуэудащ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ

ПСАЛЪЭ ЗЭПХАХЭР

• Хьэфэ топыр быдэу пщащ.

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• пщын: 1. become inflated, blow up, increase in volume 2.become exhausted, grow weak or faint
• Хьэфэ топыр быдэу пщащ: the rubber ball was inflated until it was firm.

УРЫСЫБЗЭ

• пщын: 1. надуться, увеличиться в объёме 2. выдохнуться, изнемочь, ослабеть
• Хьэфэ топыр быдэу пщащ: надули резиновый мяч, пока не стал твердым.

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын